Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 43, 23 October 1869 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. | Ua ike iho inakou. kt* hoomnkain nei I ka hana i ka haie l>eic o ku Oiliana K»na ah» o Honolulu nei, niawaena o ka hale o ka he- ; lu 2 a me ka hale o l»r, poe alapiia me kiiou. £7* IMaluna o ka mokuahi lāahn i hoio ;aku ai kekahi Loio kainaainn o keia kulana» ! kauhaie, oia o Uin iie Kamikana. I hoio ;ak u nei keia Keonimana a hoi mai no. ; O" Ua iohe mai makou, ua hoohalaia ka : makapehu ia o na kanaka o Manoa, Kanioi♦luli a me W.ikiki-kai ina kn hopuhopu ana :« na ia gula a lawe ae ai iho. Ina p.la, ua Moaa no ka oukou inai maikai o ka poi uouo. ! P* U®l°henwiimakou.o knli) kauaka jhihiu o Niu i hookolokolola iho nei a hoopai jta ma ku hana ooiea inaloko o ka haie paa*. |hao, ua ahiu bou keia, a ua mana ole ka paa ja ke aupuui, ua ku ae no kela a holo aoa. | ———_ ; Hc mea kupanaha ka ike ana, i ka ia i hala, ua hai i a iloko o na Ekalesia ī ekolu o keia kulanakauhale, no na mea epi[li ana i na p.ike e manaoia nei e hookomo | mai, i»o ka homoino o kekahi poe, no ka mea hoaiiiuna iakou. | O* iMahope iho oka hora umi oke k«. | kahiakn Poalua iho nei, ua haaiele iho ke kana Kate Ijx j ka uapo 0 ua ! ho!o * ku oia i Hilo. Mniuna ona i hoio aku j«» o Kapena J. Worth o ka ua Kanilehua a * In<i kev. H k Hinamu.

ta ike :ho maknu. o na «Waoa H*wau ? h<Ks;!»ti aku i KapaUkiko maUin* o ki mokuam ld&hn. hc ahui tt.-*ia ti«-- *••/'?* han**7'. a k?*j uiai k<> kakou Hi. Um A!li n«\ 3kti. C) n* hua ohaha keii o kana «ii«i ma»* im Kaneohe. -7/" La i*)hp wai«? makou mimua ?h«? r»i. «' ki/l'i >.i hou $3 Kiw ? hai m.ihtko ma ke kalar akauiiai** o L thn<na. La lehe no hos mak"'M » krv iio-'hiii an,i iho o kekahi poe la W?ho, a miiwaena o ia poe, o kck*hi no o m lim\ iaw«Uw«; o ke aupum. 'Z7* E?a ka ihoku Moi Ftlipo maiaio o na fit!ta paahioa o na kaaiana. a i ka wa pokol'*. « hoounaia aku ana oia i konn maa ona iīou. ile moku ma<kai a p-na hoi keij, aka. « kona kina j*j vvi!c no. o kahi poino i pao ih'i ium i k'' nh' liu'nuii o kepuhi ko!ohcan t K'.'kah, <« k-na mnu iuma moku. Ma»I:KU A Abk'V: 'A r. ka ho-r-i ll? «» ke a«'tkf;i o k*4 f'oaono aku noi i ii»ia,u i kuai ku'iain'» ao kela mahiko inalu* i;ri. i:;airiu!i o ka u: i.ke ana o na aoao eiua. M » ke kiiel.iii ain. u 1 hiwiwin a hiki i ka ♦ iuiii taii. sni tvv,-i!u hnn<:rt mainua a« " <>a a me ij«rnn>raki o ia inaiuko. ' '/* Mn' ka ii Hi.i aku i k»o:t w-i. wahi a keki.hi iii.i ma Henoiu'u hpi, r<-.f j i i;>• ,» i.i kv pu ae nei o Waikiki-kai a ?r,o l'.iii.i.i tn-« ii.i hana inaikai mniuua o Kai'i'i i!» lia ioa inn oukou. Aolie iioi «<■,!»•-..1 e In/iui ii<»u ;u', a kau iua ke kuiaua iuua a <»uU'«»u i t.*i iho noi. ■•' l.'ii inhe wni'* tii.il in.ikoii, v wawahi \a an;i ka punaua o n<i tiup»'pa aupuni o ku ti« i 111•! Hoooloiu, a v h(. •inuia aku ana n ui.ikai o ka uapo kahi kokoke i na moku, «u.i imi uiaioko o ka Hal»' I)ute kaiiiko. O !«* pue.in i unia, o ku»'iiut?hu hou ia aua, a !i ina 11 a maikiu. Ina he oiaio keia lohe, ahiri-i }N>n<>. ilr wai.k ;;\ I'aaku ,m\ Wailupk.—U-» hana nuii ia m<»kou ka ionn, ua hu ae ma Waiiupo ka pmkai a nui wak\ Akaiii no a ikeia koia mea hou malaiia, oia ka hu nna o kei'» n»'"a inaiUm. Ke pau nui nei ka nui o na knmaaina oia wahi e hoahu paakai. Ma keia irn.'a, ua hoopomaikniia keia poe nei? paakai. Aoie no iioi malaiia wale, aka, ma )<» k.iiia no .i pun\. Kr \ i'A M'i koik'oi. —.Ma ka auina ia Sahiti i haia a ine ka !a Poakahi o keia pule, ii.» hnopnmaikaiia ua kamaaina o Houolulu «i»»i, ui;i ka imuie ana m.ii o nd ku n ua koikoi u»a ke kulanakauhale nei. Iloko o kela manawa pokoie, ua hakukele na alanu», n i k<» l'ualuu ae uo, ua miki mai ka la, oia hele no a maioo hou me iie mea i.\ no o ke ano i ka wa ua ole. O kahi kula hao.'e kuokoa ma Wai-kiki-kai, ua lohe mai nei u» ikou, ua haki le. wa t\ a ua kapae loa la koua iioonaauao hou ana aku i ua haumana i ao j>akiko ia iho ai. Aolu' no e kaia i ike uiuaia akuui,aka,o. k» puni iioopaakik» no iioi o na makuu. O keia iuau waiii iiua namu puha auanei i ao ia tiio ne», e puehu liiiii ioa ana, a nele ioa hou. Pn Ki'AHiwi i ka i.a Babati.—Uu iohe inai makou, i ka ia Sai>»ti aku nei i haia, ua pii nku o Aikake a me kunu mau kanaka mauka o kuahiwi o Xiu. Aole'i akaka ke ku-; mu o Ua pn ana i keia la Sabati, aka, ma(iiuii o ka mauao o kekahi poe, i pii iakou e ohi aiau» mauka. Aohe nae maopopo loa, «ka, ina ua pii io lakou mamuli o ka ohi almii, iiiaila, u.i hooiiio iakou i kn iu Sal>ati i In non no iakou. Ke papa nei makou i ka poe e hana ana peia, e maiaina loa i ka la ihiihn o ka A!eu naua oe i haua. Oia», ke hoouee aku nei ko kakou kuianakauhale i ks\ hoon»ai»uahua ana o na kahua haie hou a me na hana e oe, noiaila, ma ka «nakaikai ana ma ka aoao ink»na aku o ke kulannkauhaie, ua hoomoe ioa ia aku he wai piuia mailoko loa nku nei o ke kuianakauhaie a hala ioa aku i ua haie ioie pipi ma Ke;vaio Ina e hoomakaia ana na hana \ 0 keia ano, niaila, e inanao iho kakou, he l wa e hiki mai ana, e hoonmhuahuaia aku ai j ko kakou kuianakauhaie. lialak» a MK Olo.— Ua hoopuka oe ko makou mau hoa'ioha hooiaha nupepa, ka hui p.u pnli»paia malalo o keia inoa maiuua ae,; lie oielo kahea puni i na kamaaina o Ho«' nolulu nei. e oielo ana, e makaukau no iaua = 1 «a hua kepau pai paiapaia, na nupepa o na aina e inai a me na lako a pau o ia oihana,' m;i ka huli hoi ana mai a ke kalepa D. C. Murrat/. Ma i« pniapaia hookahi no hoi, ua hoike ae laua, e hooiiio ana iaua i kekahi wahi o ko iauu haie i wahi e kuai aku ai i* ua pepa knnana, na nupepa haoie a me na lako no a p.iu o ka oihana kuai jw»ia{\»l.». Ke hauoli nei makou i ke kono aku i.ka iehuie-' hu, ua lakuu no e hele ae ma ko laua hnle, i 5 ka u-a a laua e makaukau ai no ka wehe ana iiuua o ka iehuiehu. iT7~ Ua loaa mai ia makou ka lono mai kekahi mea mai o Kamoiliiii, ua puka ae inalaila kekahi pt:upuu uiaula mawaena o kekahi keiki nona ua makahiki he utni a oi. O k*o inakou inanao waieaku, o ka piva ulaula no paha. O ka /nea ka i hikiwawe loa ' ni o ka pii ona mai o kela puopuu, no ka ike ana i ka nui o ka wela, nolaiia, hoio iio-: ko o ka wai e hooluoiu ai. Aole nae i emo umhope iho o kona hainuana iaia iho iloko o I«a wai, o ku hao niai I» no ia o ka puupuu \ niai luna a hala ilalo. E akahele e tm ka* j na.ka Hawaii, i ka luupoo ana iiokookaj wai, i kawa e loaa aua ke kino i ka %vela ikiki. ] Ua papa ikaikaia muioko o oa nupepa keia mea, a nolaiia, ua manao mnkou.o ka hoolohe! wnie no ka mea pono, uo ka inea, ua oleioia; e ka poe kaliiko, "0 ka hoolohe ke oia, a o; -ke kuli Ua make." - \

-Zy. Ma krk*bi U o keia pale. ua !«w*» Otti ro*ii ko Ka'mouuU pc« i na eke ai wah. a maiiiui l » o ke kawra ant» a awake-a loa, ua h«">€rnii3i iho ke ku:uuku2B, a emc»ol , i? a hu iniii. ±5* V:t hi»ptina k« kjp«ei;s mokn o Fcr■ **<r i ktj rr»«» nn ka nuku o Mannia. r.o ko« r.a ae3tia i kekahi mau ohua e teie mauka nei o ka a:n3, /n«? ka ole o ka pilapaia ae mai ka Haie Dut-e aku. tic kanaiuni da;'a ka iiku hoopai. Ho3sl Kula S.«batt.—E hoike ana ke Kula Sat»a(i o K-i Pali Hauhuh o Waiinanai«>, m,i k? h 25 o .Novefnar<i e hiki moi aoa. o?a ka Poaha. no.-aila» ke poioai ia aku nei ka poe manu hu!u iīke. leie auna iike mai e ike i r.a hana o »a Kula. .Ty" Ma ka po Poaha iho nei. ua maiama ia he haUwai a rn haole opu kekeue maioko 0 ka H;i lo l'aikau Koa o H«nn!ulu nei, no ka noonoo ana i ka hoopae hou an:i mai i na pike liima hana o Kina ina ko kakou nei ju-< pwni. .\o ka nui oie o ka poe : hele aku, ua 1 hok-i nui, a hoi i Kaumakapi!». Hu j k.i aka m haaiele wale. * ' La iehe lun) makou, o ka nui o na ' panhao n jmu e hoopaaia nei ina Kawa a ma | ka hule o Ka!"iiu!uo!e mn Moana'ua,he kana-■ iwiikunianiaha lakou, ke hui puia i»a pake. | haoie, iia lahui e ae a rne na wahine Huwaii j ek<»iu. | : 7y liia ka poe piii aupuni i komo ae tna-1 ioko o Kiiumakapiii ma ka po Poaiua iho! nei, e twinr» i ka halawana na nmknamnnn, ( His Ex. C. C. Hailasi, Hon. W. P. Kama-| kau. 1100. J. W. Mnkalena, Hou. D. Kalakauu, W. Mnheioin, Esq., a me keknhi mau iuna e ae. Aomi: t hiki akl'. — l ka hanieie nna aku nei a k» hiaho ia Knpninkikn, aoiie i pae aku f ko kakou muu moku kaiepa iiololiolo mnwaena o Honolniu uei a ine KapalaUiko, oia na moku 1). C. Murr.// a me Comcta. O ka mua l»e kanakoiu na ia, a o ka lua he iwakaina a keu na ia. O inua nn moku a kakou e nana ai muhopo o ka mokuahi, ina ua pae oia aku iaua. j Lalau lima nui.—l kekahi ia o ka pule i j haia, ua hoopaaia a ho.'ikoiokoioia imua o ka Aha Hoomalu o keia kulanakauhale, kekalii ! pake o ke ano paaua e makemakeia nei. i | laweia ae keia pnke maiaio o ke knniina | uui, he makaia nna » kaiii huna o kekihi' kaikauiaiiine opio o ka hnnauna opio o Hawaii nei, non.i na makalnki nohe i hiki aku 1 kn umi. I ka hookoiokoioia ann, uohe iie hoike akaku a iks pono uana e Imike maopopo mai i ko ua pike ia lima nui nna i ka hai mea maikai. E pono e malaina ioa la ka maiuhia o na kaikamahine llnwaii, i lilo inkou i poe hoouiu no ko kakou iahui e hoo;ioiioia nei. ■ — -• Holo a.\a o ka "loaho."—Ma ke ahiaiii ! Poakoiu iho nei, ua haaiele iho kela moku- j ahi i kona nupo ma Ainaiiou, a ua hoio aku i no kona awa kamnhiua oia o Kapaiakiko. | Maluna ona i kau aku ai kekahi mau haole | kamaaiua o ko kakou pukoa. O kekahi poe ; 0 lakou, ua holo nku no ka makaikai, hooluolu kiuo a me ka imi wniwai. Ia iakou e heie n» ma ia ninu nlunui nno iike ole, e ae aku no na kaiaulu o Hawaii nei, e hooi;ipa oluoiu hou ia oukou ke pau ka uoho ana ma j ua nina nui, a huli hoi mai ma ko kakou nei | iionie mokupuni. , Ahaiu;i Mkle ma Waiali-a.—-Maanei iho uei kekahi kamaaina o W r ainlua kahi i makemake ui e paiin he inau palapaln iiiiii ko- i nio m«) ka po himeni ma W r aiaiua e hiki mai ' ana i kekahi mau la iramua aku nei. Eia ko makou iono, ua hooma'omaa iho ko Waialua mau wahine ur, iuaui me na kane i! mau ieo meie, a no ko iakou makemake, e hoojiauia ko iakou koenA aie no ka piia e kani hone nei maloko o ko iakou iuakini, noiaiia, ua kupu ko inkou manao, e haawi i ahahui mele me ka aa o ka munao e hiki io ana no. Ua maknukau ka hapa nui o na hemnhema, n i hakaiiu i ka oieio ae e meie, a o ke kani no ia. Ke inanao nei makou,, ; he lehulehu no ka poe ike meie ma Waialua, a nn lakou no e mahalo nvai, ke.ikeia he kupono a puukuni hoi. — | No na palapala.—O ka hapa nui o nu I pahnpala e hoouna ia mai nei no ke Kuokoa, j i ua Uakauia mu na inoa maopopo ole o ka j oia:o. I kekahi manawa, ua haku iho lakou 1 na inoa kapakapa ano oie. a o kekahi poe, | ua !kii aku i na inoa kuhiko loa a me na wuhi pana a kaulana paha, i ukaii oie mai hoi nm ka meheu o ka noho ohana ana. Ma keia mea, ua maopopo ole ia makou ka oiaio o j kekahi mau palapala i kukauia mg, keia mau j aho inon. O ko makou makeinake, e ka-] kau wiwo oie na kanaka i ko lakou mnu j īnua ponoi īho ma na mea a pau a lakou i j ike ai he oiaio. O kekahi mau mea i kakau-| ia, he kupouo maoli no ma ka hoolaha ana ! ma ke akea, aka, no ka huna lokoino mai i j ko iakou iiiau inoa, a me ka niania, kuamu- i amu, a hooiilo hoi i ka mea i hana ole ia me! he mea Ia ua haea ia, nolaila, ua hoohoio! īho inakou, e kapae ia mau mea me ka nana; hou ole aku mahope. O ko makou make-1 ■ make maoii, o ko kakou iilo i mau kanaka ' ī makua, kuokoa a hoopilimeai ole inamuli o | ; kekuhi mea. £ia hoi ka makou, ina ua ma-: kemake kekahi e huna i kona inoa ponoi, e ' jxino iaia e hoike mai ia innkou i kona inoa ; j?onoi ma kekahi wahi apana pepa e ae. Ina p«lu e hana ai, alaila, e mahaloia no me ka ; h<M>kae oie ia. He ruia mau no nae keia e uilakaiia nei, aoie nae he hot»koia e oukou. \ A o keknhi no hoi, o ko oukou hooloioiahiii | wale iho no ma ka oleio ana, om uo kekahi: |*mea kupono oie. fi noonoo ma ka inea ku-! : pono, t iiio ia i waiwai no ko oukou lubt ina ; ke kakau ana» a makepono hoi kahi hapiwa- ; lu o ka iiio i ke |hmj ieu. i

Z7" I k* nana *ko i ke:-a *i, oaanenoepoa ioa Lo kak>"u mau pe-o aupun: i ke koniio i!o--ko o n.% hui a « ke«4 w«. Heaha U auaeei k;i lakoa «• he-oiio.o 2;. ktf hoopeapaa mawieoa o ki hiku haoa 3 me k«? ksusva ' E m uiao-aha p-i ha n,a k.i aoao o ke kauun. & mah'ope paha 0 ko a*' \i p.e o :3 ano. — Ma ke kinawai e waiho ne,\ :ua e make ka h%ku bana o kekahi lima hana pake 1 hnnpaa piapeiia ae 'ike m, e hookou 13 ke kaow* mai ka hana «iku. Aole nae pela ma ka uiahiko o Hana!ei. ibwa i make ai 0 K. C. \Va!e. ua kuai kud.iiam aku ka pake a n»e ka mahiko a pu i ka Lunakanawii Ki-kie o ke aupoui Hawaii, aoie nae i hookuuia na pake, no ka n»ea. he mau kauwa kuapai iakou a pau na makahlki elima. Huo»emoja* ka make. —Ma ka Poakeiu iho nei. ua hnoniiia ieuua o ka Aha Oki Mare, kekahi hihia o keia ant», he makemake e hooki i ka inare ana mawaena o Kiure Kua* kua a me kekuhi kaikamahine 1 lawa o!e nu makuhiki kupono e mare ai. i ae u rr.aioko o ke kanawai, nolaila, «a lii iiio maiuna o m ikou ke kanalua, me ka nmau ana iho, " Pehea la i io.ia ai 1 na mea i mareia ka pa|yp<\i;i mare. »na ua hai pono ui aku ka nui ona makahiki oke kaikamahine ?" Me ho mea l.i, u.i onou wj!e paha na makua i keia wa, a ioli iioo i kem vv;j. iua !>oi aoie peia, aiaiia, ua hoowalewale wale ia no ka paha kela kaikamahine i mare ai oia. Ama kela ano, ke kau leo aku nei makou i na makua ma'ama keiki, mai manao wnle uo kekahi mea e, noie hoi ma ka heieheiena uiawaho, u onou wale i ka oukoo ma« kamnlei me ka iawa oie o na makahiki, o iiio ka nuire ana i mea ieaiea wale no. H hoopoioiei kakou i ka kakou muu hana, oiai ke hoio nei ke aupuni imua.

Auhea ka I'ai'a ( >la Hawaii ? —Oui ki> ninu» a kekuhi ia innkou. No ko imuU'ou liuleunu ole ma in mea, nolaila, ke kuhikuhi nei inakou iaia, Ei ae no maanei ae." Ke kono mai nei ka niea ninuu, ua makemake oia e hoolaha koke ae ua Papa Ola Hawiui la, i ka pipa īnoa o na kaluina lapaau i ioaa kolakou palapnla lapanu mai. Ke lapaau malu nei kekahi, me iie mau mea la, he mau popoki huna ino. Ini pela ka Papa Ola Hawaii e huna ai i na inoa, a e hoike oU* ae ai paha, alaila, ua maopopo, e ala mai no auauei na knnalea hoomun.unana a piu, e lapaau. O ka makemake o ka mea ninau a me makou pu no hoi, o ka hoikeia ae e na inoa pakahi o kela a me keia kahuna, me ki hoike pu īa mai 110 hoi o kahi e nolio ai ke kaliuna, i

akuka ;ii. o 1110.1 a me mea ke kuhuua ma mea, a uu» ka upana o nu'a, aole he kahunu. ioa pela, e maopojvj auanei. oiai ina e ikeia kekahi kahuna e iapauu una malok'o o ka l apana i iioikeia aohe he kuhuna malaila, e' | hooj->aa kokeia oia. a na ke kanuwai ka hana, Pela 110 hoi kekahi kahuna e iapanu uua | me ka hoolaha ole ia o kona iuoa muloko 0 ku pap\ inoa 0 na kuhuna lapuau i »e iu, e hoopaa koke ia oia, a na ke kanawai 110 e | hooponopono. ! Na L'aahao 1 mau Lima Hana.— Oiui ke kamailio nui la nei ka hoopae ana mai i mau Lima Haua mai na ainu e mai, noluila, ua makee au me ka manao anu, e pnu 110 ka iiana ia kakou iiio no. Eiu ko'u manao inaoli malailu, e ae ia n 1 paahao e noho mai nei mai Hawaiii a Kauai, i muu limu hana no na Mahiko, i hoolawaia ai ka makemake 0 ka poe e uwe mai nei i na lima hana ole. Inn iie elun haneri 0 ua poe ia e noho mai nei ma Kawa, Lahaina, Hilo, Kolon a me Kuluaaiiu, alaila, e hoolawa koke ia 110 ke noi a keia poe. O na t»njsani daia hoi 1 koe 1 hookaawaleia no ke kii ana i na lima hana mawaho aku 0 ka aina, e hoahu ae no m no ko kakou waihona, aoie pono e hoolilo aku \ ■ ua koena la ma ke kalepa hou nna aku i ke : kino kanaka e like ine kakou. Oko kakou j aloha ole no ia i ko kakou inau honiauna, ka inen i kauohaia e ka huke nui hooweli-: ii, e i ana, "E aloha aku oe i kou hoaiuuna, j e like me kou aloha ia oe iiio." Ina ua ike j kakou, ua naaupo kekahi hoaiauna o kakou, I aiaiia, o ka hana aloha aku ka kakou pono,. 1 aoie oke umi a puaa. Alakaikai. ; | Honoiulu, Oei 21, 1569. I Maui. * I Uu mnhaioia ka Mahiko nui o Koha ; | ia, no ka maikai 0 na hana a na kumakahik! molaila, a no ka oluolu hoi 0 ko iaiia Luna O ka poe paahana a pau maiuna o ia i mahiko, he poe kanaka waie no. 0 kekahi | inea maikai hoi ma m mahiko, o ka inaiama ; ana i mau halawai haipuie 110 iakou. GZz* O ka uui o ka poe i make ma Wai- ■ | iuku, ma ka pule e pau ana i ka la 16 iho I | nei 0 keia malama, he umikumamakahi. O f ; ke kuuiu o kelu iuku uui, oia 110 ka lahaana . 1 ae o keia mai i hele kaapuni aku ma Maka* j \ wao, Huelo, a hnla loa aku ina na Paii Koo-^ 1 }au." — I HaULK IKA IpUHAO, A PAk*BL£ OLA. —Ma i } ke kakahiaka o ka Poakahi aku nei i haia, | la 4 o keiainalama, hauie iho ia iloko o ka I ipuhao 0 Darid Kailiai kona oni ana ae a i kau )iuna, ua palahe ka wawae akau, a ma ! ka la 10, 110 o Sepu o ka malaina i haia, ua ! hauie inua no maia ipuhao hookahī no, he I elemakuie o Kahau, o kona wahi 1 eha mai | waena aku & hiki ī na wawae, a na iohe enai ? nae makou um ane ane la e piiīkia. Nolaila f hoi, ke poioai aku oei ka mea kikau, inaMnaka e hana ana 111.1 keia wahi, e makaala 0 | poioo ke oia. A ine ka poe e hana ana nu ; ? kela wili ko keia wili ko, e inakaaU lakou, l 0 iike a un nei roe ka hui mahikoo Waiiuka nei ka hatiie īioko 0 ka ipuhao hoomaha'oa- ; haua.

He so W i .i'ii. —Ma ka palapak ? h;ki i Hono-«ola 6e». & U'..t c*a lono e ae mawah ? mai. u.i īkei* isa. o kekthf 0 ni kanaki kup,» 1 o k\ He* kua»va o Waiiaku. ka mea kauuoa KiUiUOiopai, he kia skaska no ka pono ina \x ka* iinikauhaie, ua haakie niaf 1 keia <?U aoa ma ka h 13 o ken maU&ma. ma kon* wah: miloni ae. Ao'e oia i loaa ika mai, aole ho: 1 :ke e ia kona ano na\v*atiwali, aka. 1 ka mmute, a i ka imo aoa a ka mska, ua kii in«» ia kona Haku iaia msrt ka ]ant n»i, a ua liwe ako la 1 kana kauwa palupaiu. e ko» mo pu maloko o Kona Aupuni Laoi maluna, a e pu me ka puaii iani ina keia wahi hemoleie. Ma ka ike aka poe a |xiu 1 ik»' 1 kona noho ana 'ina keia wahi, ke hooia pu irai oei iakou, ua kuu kona iuhi ma keia ao. a u;i komo oia ma ke ao aohe iuhi a inea! hoi. — Ka mai ma —He nui ke kaumn-' ha o ka naau i keia inanawa, ruc he wai hoiomoku ia ka make ma Honomanu, a me Keanae. piii no ka mai i ke kanaka, a wahle. a keiki, aoie oia. make no, oia no hoi keka-; hi, aka, ua kau ka weiiweli o na kanaka, no k i make i keia mai iuku, he piva, o keia mai 110 1 pa»ai o HueiO 1 ka make. I keia la h«>ok.»!u no ua iona mai ka inau a ka Papa Oia eia ina ko'u iima, aole nae he uui. he paakai naha, huaie, aila, iaau hooikaika kmo, oia ! wale no na iaao 1 ioaa mai ia'u, a he lo poe , 1 make hou i keia mau la, a he nui no ka ; poo 1 mai, ke waiho uei me ka aueanemake 5 a e oh ana kahi poe.lie mai iele keia, aoie ■ kue kekaliī ke iauna aku, nui ko'u papa aua, aole e iauna ka poe mai ole me- ka poe mai, ua pakeie iki kaiii poe, ooie nae e pakeie ana. KamAkahiki. Keanae, Okatoh.i 7. 1569. L«*rt,OA o Lahaina.— Ua ioheia mai, o keja k.itukt Huwaii e oli nei ma ke kuianika- ; u!i'.iie o Lihaina nona kela inoa maluna ae» j 1 maa. a i ike mīu la he kanaka hana waj ona malu ma ia kaona, na hoike hou ia ko-ti-i mau mak'i i mua oka Aha Lunakanawai' Hoomniu 0 Lnhainn, no kona hookuli i kn.| hana wai ona a me ke kuai ana aku i ka !e--hulehu me kona paiapala ae ole. Ua kau i\ ' mai nei niainna 0 tia kanaka hookuii 1.», na ; hoopai an v a ke kanawai, i elua hancri 'iala. ; Ua hookolokolo pinep-ine ia no oia i mua 0 ; na Aha kanawai o Liiiaina, a ua hoopai piuepiue ia, aka, aole nae i ike ua kanaka la 1 kona hoopai pinepineia a iioupau ae i knna hana iiooliamu wai ona. Ke lawelawe la no paha,me ka hopohopo o!e. Nolaila, ke manno ' nei niakou, auie anei e hiki i ke kanawai ke ■ iioopai ae iaia ma kek.-'.hi ano e ae, i hoopn» ; u:a ai kana hana hookuii, a neoueo. Ke i-.n-i na mnaiea nei keia me kona mau dala ; a o,

, kona mau ?ioopai, ua n!;u wale ia no me ke elnl i, Ina he makemake ke aupuni, e hooki ■ i kana huna, alaila, he pono e kauia i hoopa» e maluna ona. Pelu wale no e hana ai, a hoopau !aa tho ia i kana hana pono 010.