Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 49, 4 December 1869 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kuikamokuokalani Han
This work is dedicated to:  I dedicate this to my family and freinds.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Iehova Sikena

" O IEHOVA @ @ PONO," IEE. 23:6.

@ @ was a stranger to @ and to God.

1. I kekahi manawa @ no au.

Aole i ike, aole @

He hew, he make, he @ no ko'u.

Iehova Sikena, he ole ia no'u.

2. Ua heiu no au me ka mahalo ae.

I na mele wanana, ka olelo maikai.

Aole akaka maila Iesu.

Iehova Sikena, he ole ia no'u.

3. Helelei kou waimaka i ka helu ana'e

I ka @ na kuu hewa i hou

Iehova Sikena, he ole ia no'u.

4. A kaakaa kuu inaka i ka Uhanemaikai.

Ala'e kuu haalulu, a ākaka mai

Kuu hew, kuu make, a ae koke au,

Iehova Sikena, he ole ia no'u.

5. I'au ae kuu haalulu i kuu lohe ae

Ia @ maikai a neenee awiwi

Ia punawai ola, akaka lea'e

Iehova Sikena kuu wai e ola'i

6. Iehova Sikenu! kuu waiwa paa mau;

Iehova Sikena! e ola no au;

Ma o la no au la e @,

Kuu pale, kuu kaula e pua mau loa'e.

7. A hehi ae au i ka lua kupapau.

Ka hua no nei a hoolana mai ia'u;

A hookuia'e mai ke ola oonei,

Iehova Sikena kuu mele maikai,

        Hawaii.

Hark! what celestial sounds!

6-8

1. Hamau ! hamau oukou,

Na leo oli nei

Mai luna mai ke ao,

Na oli nani e !

He kumu hou e oli ai

Na kini mele i @

2. Hamau! hamua! @ @

Ia kini mele nei,

Uah hiki mai ke Lii

Mai kona nani mai;

Ua hele mai mai e hoomaokai

Me ke aloha e ola'i

3.Kai, kai i ka nu hou

I lohe ae ke ao,

Ua hiki mai Iesu.

Ke Lii,

ke Ola mau;

E na makani, e na kai,

Kai puni i ka nu maikai

4. Pa, pa na @ e,

Hookuni maikai ae,

Emanuela nei.

Ka iona e ola'i;

Hoomaikai, e na anela.

  HAWAII

Holy, holy,holy Lord.

7.

1. Hemolele no Iesu,

Ihiihi, nain pu ;

Mau a mau ke aloha ou,

E hoomaikai mau makou.

2. Hewa wale, hewa mau, Haliu nae kou pepeiao

I ko makou mele ae,

Me ko makou hookaika,

Mililani matou pu

Ma kou alo, e Iesu

4. Oi makou ma ke ao

Nau e alakai a mau,

A loaa ke ao ma o,

Mau ke mele o makou.

        Hawaii.

Ua hoole o Couna Bismaka, aole e ae i

kana põe i hoolmalima ai e hanai na la

Sabati. He okoa loa @ ka manao o kekahi poe, no ka mea, manao lakou he kupono

no e hoohana ia lakou ma ia la, e like me nakuku noho hale a me na kanaka i hoolimalima ma ia mau ano e noho ohana ana.

 

 

Na Pauku me na lalani a hapa lalani

I LIKE OLE O KA BAIBALA

kahiko me ka baibala hou.

1 Ioane 1:1, ma ka welau, No ka @ ke oia, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. No ka olelo ke oia

Pauku 2. @. Ola mau loa, ko ka buke

hou keia. Eia ko ka buke kahiko. O Iesu Kristo keia. Eia ko ka buke hou.

Pauku 7, lalani ekahi, ma ka hapa mua, E na punahele, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou, E na hoahanau.

Mokuna 3: 4, lalani ekolu iwaena, A o ka hewa, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A ua kue aku ka hewa.

Pauku 17, lalani ekolu ma ka hapa hoe a hiki i ka hapa o ka lalani eha, A papani ae i kona naau iaia, koka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A @ oia i kona aloha iaia.

Mokuna 5:3, ma ka welau, Aole hui he mea luhi kana mau kauoha, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, Aole hoi he mea luhi kona mau kanawai.

Pauku 10, ma ka hapalua o ka lalani 2, a kau ae i ka hapa o ka lalani ekolu, Aia no i loko on a ka hoike, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, Aia no iloko on a ka mea e maopopo ai.

Pauku 16, lalani ekahi, Ina e ike kekahi i kona hoahanau, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, Ina e nana aku kekahi i kona hoahanau.

Pauku 20, lalani ekolu, A  ua haawi mai ia i ka @ ia kakou, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. A ua haawi mai i ka manao ia kakou.

3 Ioane 1: lalani elua,

Ke hookipa i ua poe la, ko ka buke hou keia. Eia ko koa buke kahiko, I ua poe like ia.

O ka pauku 15 ma ka buke kahiko, ua lawe pio ia e ka pauku 14 o ka buke hou.

@ 1:1. ma ka welau. Me ka hea ia mai, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Me ka hea ia mai, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Me ka hooleaia mai.

Pauku 3, lalani mua,. He mau ale o ke kai, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Na ale o ke kai.

Hoikeana 1:4, lalani elima. Ka mea e mau loa ana, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Na ale o ke kai.

Hoikeana 1:4, lalani elima. Ka mea e mau loa ana, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. Ka mea a hiki mai ana.

Pauku 8, lalani ekahi. Akua, aole keia e ike ia ma ka lalani elima iho e nana hou iho ai. O

ka mea e hiki mai ana no, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. A ka mea e mau loa ana.

Pauku 9, lalani elima. I noho au ma ka mokupuni, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. I noho au ma ka aina mokupuni.

Pauku 10, ma ka welau. E like me ko ka pupuhi, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. I mai la.

Pauku 11, lalani ekahi a me ka lua I mai la, owau no ka Alepa a me ka Omega, ka mua ame ka hope. Aole keia e ike ia ma ka mua o kela pauku o ka buke kahiko.

Pauku 15, lalani ekolu. I hoomaikai ia ma loko o ke ahi enaena, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. Me he me la e lapalapa ana i ka umu ahi.

Pauku 18, lalani eha. A eia no ia'u na ki o ka po a me ka make.

Mokuna 2 :8, ma ka welau. A i ola hou, me nei ko ka buke hou welau keia. Eia ko ka buke kahiko. O ka mea i make, a ke ola nei.

Pauku 9, lalani elima. Pela lakou i olelo ai, ko ka buke kahiko, A me kou kaumaha.

Pauku 15, ma ka welau. Ka mea a'u i hoowahawaha'i, ko ka buke hou welau keia.

Eia ko ka buke kahiko. Nikolaite

Pauku 19, ma ka welau. Mamua o na hana mua.

Pauku 21, maka lalani, Aole loa oia i mihi i kona moekolohe ana, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou, Aole loa i mihi.

Pauku 21, ma ka lalani ekolu, Aole loa oia i mihi i kona moekolohe ana, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou, Aole loa oia i mihi.

Pauku 24. lalani elima. Pela lakou i olelo ai, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. Pela ka olelo.

Pauku 25, lalani elua. E malama ia mea a hiki aku au, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. E hoopaa ia mea a hiki aku au.

Pauku 27, hapa o ka lalani elua a me ke kolu, A e ulupa ia lakou e like me na ipiu lepo, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. Me na ipu lepo i ulupaia'i lakou.

Mokuna 3:14, iwaena o ka lalani ekolu. Ka Hoike, Koka nuke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, Ke Kumu.

Pauku 18, lalani eono, A i laau makole e hamo ai i kou maka i ike oe, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. A e hamo oe i kou mau maka i ka laau makole i ike oe.

Mokuna 4:7, lalani ekahi, A o ka mua o ka mea ola, koka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A o ka mea ola mua.

Pauku 9, lalani ekolu hapa mua, Na mea ola, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A i ka poe mea ola.

Mokuna 5:6, lalani ehiku, I hoounaia'ku i ka honua a pau, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, I hoounaia'ku i na aina a pau.

Pauku 8, lalani elima, He mau lina ko lakou a pau, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, He mau mea kani ko lakou  @  pau.

Pauku 12, ma ka welau, A me ke aloha, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou Ame ka hoomaikaiia.

Pauku 13, lalani ehiku, ko ka buke hou @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 @@@@@@@@@.

 

Pauku 10, lalani eha. Aole anei oe e @ ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, Aole anei oe e hoahewa aku.

Pauku 14, lalani mua. A @ la na lani, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A nahae iho la na lani.

Mokuna 7:3, lalani ekolu, ma ka buke kahiko a ka hoomaka ana aku o ka lalani 4, ko ka buke hou, A hoailona aku la au, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou.

A hoailona aku la makou.  (Aole i pau.)

   @.

Mei 20, 1860.

 

Rev. L. H. Kelika ; Aloha mau kaua a me na makua  a me na hoahanau a pau o ka ua mau Hawaii a hala loa aku i @, a me ka Moi, ame na alii a pau loa o ka aina hanau, a me ka hu ka makaainana a pau loa aku, me ka honi hoano o ka lima aloha o ko kakou Haku Iesu Karisto, a mau aku me ka @.

Ua ala mai nei au mai ko'u hiamoe maikai ana, ua ho-a aenei au i ka ipu kukui, a ua a, a ua hele aku au e nana i ka @, a o ka @ akolu me na minute 36. Ke iku-wa mai nei ke kani ana a na moa, a makou. I keia la aku nei nae. a me nehinei, he lu-ai a koko ko'u, o ke kolu keia o ka hiki ana o keia mea o a'u, he kaumaha ke poni, a he ma-eele ka io, a he anu mai, me ke @ pu.

A ia wa e pukamai ke koko uliuli paakiki uaua, elua no nae la pau no. I keia wa a'u e kakau nei aole lu-ai koko, ua paa. O ka'u wahine i keia wa, he mea mau no kona maimai, aole nae ikaika loa. O na keiki a maua elima, maikai no ko lakou ola kino. O Maka ma, maikai no ko laua ola kino, oluolu ko makou noho pu ana, ke hapai like nei makou i ka hana a ka Haku.

Ke kukulu hale nei makou, ua paa na hale waiho mea ai, a ka Papa Hawaii i makana wale ana ai i na pilikia o na Misnere o ka pae aina o Apaiana nei. Ke mahalo aku nei ko Butaritari nei poe Misanere i ke Akua no kona haawi an i ka manao lokomaikai i ka Papa Hawaii.

O ko maua hale kahiko i kela makahiki a makou i auhee ai, ua popopo na pou, ua haalele ia, a ua kukulu hou au he pou hou, a he o-a hou a me na na mea a pau, ua @ o luna i ka @ i ka lau, o lalo koe, a me na lumi. Nui no ka makou mau hana i keia mau la i kaa hope aenei, ua paa ko maua pa pohaku, he pohaku wiwahi i kohola me ke kolopa. Hanane ke kikala i ua mea o ke kaumaha o ka pohaku.

No ka kakou hana Misanere ma Butaritari nei, ke ike nei makou ke nee aku nei i mua, o ka ike o na kanaka makua i ka heluhelu palapala, a me ke kakaulima uuku, ke hoomau nei lakou i ka heluhelu a me ke kakaulima, mamuli paha akamai ke loaa na makahiki elima. Pela ko'u noonoo wale iho. O ka Mahinahou, ke nee aku nei imua, aole e like me kela makahiki. Mamuli ike oukou ma ka pepa hoike kihapai.

O na imi a me na ninau, ke nee aku nei no oia imua. O ka poe i hookomoia i ka ekalesia i keia makahiki hou, ma Ianuari 3, 1869, a hiki ma Mei 1a 16, he umi ko lakou nui.O na @ ewalu mau paa, oia hoi, he umikumamaono (16.) Ke ike aku nei makou ika wehewehe ana mai o kaiao, mana hana maikai a kahi poe o keia aina. O ke alii nui no ka mea ino, ke inu @ nei no oia. Ua pepehi iho nei no i @ kaikaina on a a @ kana wahine pnoi. Hooweliweli lia ole oia nei.

Ua lohe mai makou ua ki pu ia o Rev. J. H. Mahoe e ka poe kipi o ke Kaiea. A ma ka la 11 o Apelila, ua loaa mai ka leta a Oliwia ka wahine a ka mea aloha i ki pu ia e na Pekana. Ua hoike mai oia ia makou, ua ki pu ia o Mahoe, a ua ku ma ka aoao o ka a i, aua hula aku ka poka ma ka poohiwi mahope o ke kua, aole nae i make, la no, ua make nae kekahi lima. Peia ko Oliwa palapala mai ia makou. Aia laua ,a ka hale kuai aila oka haole, a me ko laua mau ukana, in a paha ua pepehi loa ua pegana a make loa.

I ka po o ka la 20 o Malaki ke ki pu ia ana o Mahoe e ke keikia te "Nakara no Tarawa keia kanaka. He lohe hou mai koe o makou aia ka moku ke hoea mai la i waho, ua make aku nei paha o Mahoe? aole paha? Mamuli lohe hou makou. Nui ko makou luuluu a me ke aloha i kekahi hoa inea o ka @ ana i na ihe wela a na pegana.

Ke olelo nei na pegana. aole hope o keia poe. Ua nui na haole i pepehi ma Tarawa a me na kanaka maoli, aole nae hiki mai na Manuwa.

Ane @ ka olelo a na pegana ia makou. No ke aha la hoi? Kai no hoi, no ka maalolo wahi Manuwa ole mai ma keia mau kai.Ua lohe keia poe pegana, in a haole kuai aila, he hiki mai koe o na Manuwa, e hoopai ia oukou; no ko oukou pepehi wale ana in a kanaka o Kamehameha V me ka hala ole.

Ke aka ia nei ia olelo a hiki i keia la, a makou e oukou aku nei iwaenakonu o ka halelo a me ke owaawaa, am me ke kupikipiki- o a me na hana weliweli a na pegana.

Ke hiamoe mai la oukou i ka lai. A o makou, ke hiamoe mai la oukou i ka lai. A o makou, ke hiamoe aenei iloko o ka ooloku. Ke ai mai la okukou i ka ai me ka oluolu. A o makou hoi i ke pihoihoi, a kau iki. E aloha nui mai oukou ia makou, ka oukou mau keiki, a mau kauwa no hoi. E hoomanawanui @@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@

 Ua hiki mai ka lono, ke olaia no o Mahoe, Aole leta. Lohe wale mai ma ka wana o ke @. Ua kuai ho neu ka alii oeoehi kanaka  makou @ moku kialua. Elua @ pahu aila niu. He mau pahu mumui he 65 galani o loko.

Ua lohe mai nei makou no @, maikai na kula maiala.

Ua lohe mai nei makou ma o Re. W. B. Kapu ame Leleu, maikai ka ke Akua hana malaila.

Aole makou i lohe mai no ko @ @ eia @ o Tarawa.

A o @ he @ @ @ i na kipi. Mamuli kaua @@ na alii elua o to @ a me te @. Pela ko makou lohe mai.

Aole makou i lohe mai no @ a me @.

Ke hooki nei au maanei o ke Aloha no @ @ @ @ @ @ @ aku,. Owau no ko oukou pokii.      J. W. KANOA.

He Ninau ano nui.

Aia ma ke au O. @ o ka la 25 o Novemaba 1869, ua @ kekahi @ ano nui penei: " Ina paha mahope ino o ka make ana o kekahi makua ponoi, ua lilo e nae ke keiki i kahoohikiia ma ka hanai i kekahi makua hanai; a ua make kauoha ole na makua hanai a ua make kauoha ole na kaua hanai, a hooneleia ke keiki hanai i ka waiwai ole o kona mau kmakua hanai; he kuleana no anei ko ua keiki hana nei malona o ka waiwai o kona mau makua ponoi?"

Ina pela ke ano o ka ninau, alaila, ua loaa ka haina akaka leo, he kuleana no ko ke keiki iloko o ka waiwai paa a waiawi lewa o kona mau makua ke make kauoha ole, no ka mea, o keia keiki no ke keiki ponoi a na mea i make. Eia hoi kekahi, i na e nana a hoomaopopo i ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie e pili ana no ka waiwai o Hannah Maughn i make aku nei me ke kauoha ole, no Honolulu nei, a penei: Ua noi iho nei o Pauahi ke keiki hanai a ka mea make me ke kaoha ole, e lilo oia i Lunahooponopono waiwai, aka, ua haule keia noi, a ua hoopukaia ka olelo holoholo a ka Aha Kiekie e nele loa o Pauahi ke keiki hanai a Hannah ka mea i make, a e ili aku ka waiwai a me ka waiwai lewa o Hannah i kona mau pilikoko. Nolail, ma keia hooholo ana a ka Aha Kiekie, ua akaka ka nele i ka waiwai o kona mau makua ponoi, oiai oia e ola ana, a ua make paha kona mau makua, a o kekahi o laua paha? Ke olelo nei au, aole e nele ana. E nana i ka Mokuna 32 o ke Kanawai Kivila. No ka ili ana aku o ka waiwai paa a me ka waiwai lewa i na hooilina.

Pauku 1447-1448, e loaa no malaia, o ke keiki ka mea mana nui, a kuleana oia'io hoi, in a e ola ana oi, a ua make kona mau makua, a o kekahi o laua paha, a he waiwai nae ko laua e waiho ana iloko o keia aupuni.

Aole no hoi i keia maloko o ko kakou mau Kanawai Hoomalu Aupuni, kekahi kanawai e hoonele ana i na keiki hanai i joohikiia i ke kuleana iloko o ka waiwai o kona mau makua ponoi. Nolaila, okeia ka'u i manao ai e hoakaka, a na kela a me keia e nana nona iho.         KANAWAI.

 

 

 

Na hihia ma Wimea. Hawaii imua

O KA AHA KAAPUNI

Ma ka Poalua, la 2 o Novemaba, ua weheia ka Aha Hookolokolo Kaapuni ma Waimea Hawaii e like me ja hoolahaia ana. Na mea Hanohano H. A, Widemann a me C. F. Hart ma ka noho. Ua hoike mai mamua iho nei kekahi mea kakau i kekahi mau bihia, aka, aole nae i pau loa, nolaila, ke hoike nei makou malalo iho i na hihia a pau i hookolojoloia ma ia Aha:

Ke Lii kue ia Wahinepupuka- no ke kuai Rawa me ka palapala laikini ole. Ua hookuuia ka mea i hoopiia, no ka hele ana o na hoike i ka aina e. Ua ae ia ke noi a ka Loio oka aoao pale.

Ioane Petero kue ia L. Makale- mai kela kau mai. Ua hoopaneeia keia hibia i kekahi manawa e aku, mamuli o ka ae like ana o na aoao elua.

Ke @ kue ia Keliilikeole-uo ka aihue holoholona. Mai ka Aha Kaapuni mai o Kohala keia hihia. Ua hookuuia kela hihia.

Paukea kue ia Kamaipelekane ma- ao ke komo hewa. Ua hoomauia keia hihia ahiki aku i kela kau, mamauli o ke noi ana mai a ka loio o ka aoao pale, i loaa ai he manawa nona e hoomakaukau ai.

H. Pale (Purdy) kue ia Ka Hui Hanai Holoholona o Waimea. No ka maopopo ole o na kumu kupono o ka hoopii ana, ma loko o ka palapa hoopii, nolaila, ua noi mai ka loio o ka aoao pale e hoopuka hou mai ana oia, he palapala hoopii hou i keta kau aku ae ia.

Hikikoki ma kue ia Waiki-no ka haalele hana. Noi mai ka loio o ka aoao pale, e hoopanee a keia kau aku o ke kau hookolo o Hilo.

Alani a me ka Hui kue ia Wahinenui-no ka a ie i kekahi bila dala $308. Ua ae ka aoao hoopii ia i koua aie, a ua kauoha mai ka Aha e hoihoi aku i kela mau dala pokeokeo.

 

 

Ke @ @ Keaweamahi-no ka hoohiki @ i mua o ka Aha Kaapuni o Hawaii @. Ua kau ia ka uku o ia hoohiki wahahee ana, o kona  kino ka @.

Ke @ kue ia Kanaloha-no ke puhi waiona. Mai ka Aha Kaapuni mai o Hawaii Komohana. @ kela kanaka puhi rama.

Ke lii kue @-no ka haawi i ka wai on a i kekahi io Hawaii ponoi. Ma ka hookolokolo ana, ua ku ka hewa i ka mea kolohe, a ua @ he $50, polohuku pokeokeo.

Ke lii ia Naiapahee-no ke puhi rama. Mai ka Aha Kaapuni mai o Hawaii Komohana mai keia hoopii. Ua hookuuia me kahi hoopai uuku loa, he uku mai i na koina.

Ke lii kue ia Kelulike-no ke puhi rama me ka ae ole ia. Mamuli o ke kukulu ana o ka hana ma ka hale hoopaa paahao, me ka hana i kqa hana @ a ke aupuni.

Ke lii kue ia Pomaikai-no ka hana wai on a. Ua hookuuna keia hibia me ka hookolokolooleia, no ka mea, ua palemo na hoike o @ i ka ao aoao mau o ko ke ao nei.

 Holei kue ia Kamoehalau, aka, no ka hiki ole i kela Aha e hookolokolo, nolaila, ua waihoia kela hihia i mua o na Lunakanawai ma Honolulu.

He hihia kue kekahi ia Halulo w. mai ke;a kau mai i halu, aka, no ka loaa ole, o kekahi palapala e hoike mai ana i na kumu kupono e hoopina ai oia, nolaila, ua kauoha ka Aina, e hookuu laelae aku iaia mai kona noho ana hopohopo i kona hoopiiia.

 

E nana mai i keia.

HELU 2.

 

12. Ua oleloia, i na makemake kekahi i ka oihana Kahunapule, he oihana maikai kana i makemake ai; o ka pono ka, i hookahi no wahine, a pela aku. "Eia hoi jeia, i na makemake kekahi ia oihana e kukulu i ke kii a pololei i luna ma ka huina kupono; no ka mea, aole ia he oihana pono i ka hio iki ae mao maanei, aole hoi i ka alu iki iho mahope a ilalo, aia wale no i ka hele a mio, alu iki iho no oe, paele na maka i ka enemi; nolaila, i kupono kau kii e pono ui, aole loa nohoi e loaa ka mea a ka enemi e hoini mai ai.

13. A oe @ ka a o ka pele o Kilauea, e pii ana ka ula wena iluna i na ao kaalelewa o ka lani, alaila, i ae ko Maui ame ko Oahu keiki. E, ahou ka pele o Hawaii, aia ka ka ula weo mai ana i luna io kamaka ma la, ua oki loa o loko oia kanak a me ia wahine i ka lepo awa, o ka hu ae koe mawaho o ka ili, aohe ino a kana mai.

14. I na nui loa ka mahu iloko o ka honua, e haalulu mo ka aina, a nakaka ka honua; kapaia ua haalulu la, he olai. Pela nohoi, in a inu mai ke kanaka i ka waw, e nakaka no ka ili a kapaia ua nakaka la, he "mahuna awa."

15. Ua ike no ka lehulehu hanai kao, o ke kao kane @ opea, oia ke kao hohono a lahea loao loko o ka puaa kao, i oi aku ka hohono a me ka pakui, i ko na kao e ae; o kona wahi hohono loa nae, aia o ka umiumi. Pela no ka poe puhi baka a pau, he hohono ko lakou hohono, oia no ka wahia, in a e kamailio mai, hele pu mai no me ka awaawa baka.

16. Mai mare i ka wahine hookano, a puai kinohinohino hoi; no kamea, o na wahine oia ano, he nui loa ke kumukuai, a oe hiki ia oe ke ike aku i ka palena o kona kumukuai.

17. O ka hapawalu a ka mea haawi lokomaikai no ke aupuni o ke Akua, e kani ana iloko o kona waihona i kela mahina keia mahina, he ukupanee nui ke loaa mai ana ia ia, iloko oia uku panee nui, e noke aku oia i ka hoomuua, aole pau. Aka, oka hapaha, hapalua, dala, a ke kanaka i lio i ka pupu awa. kiaha rama, omole rama, aole wahi keneta puka iki e loaa ia ia, ua komo loa no ia ma ka Hagai eke.

18. O ka imi ana i ke dala e loaa ai, he kaumaha no, me ka luhi no e loaa mai ai ia me a poepoe maikai.aka, oka hookuukuu ana aku i kela mea keia mea a ka naau i anoi ai, he mea maalahi wale no, oia pahee wale no ia la, ku ana i ka mole o kahi eke, o ka puehu a e la no ka ia. Pela no ka imi ana i ka pono o ka uhane, he hana luhi a me ke kaumaha no ia, i ke kiai ana, makaaka ana, hooikaika ana, hakoko ana me na kuko hewa o ke kino, a pela aku.\Aka, o ka huli ae a hana mamuli o ke kino, a pela aku.

Aka, o ka huli ae a hana mamuli o ke kino, e hooko ana i na kuko hewa, a me na lealea pau koke, he mea oluolu wale no ia, oia pakika wale no ia la noho ana i Kawa. E oki k hana hewa, e han i ka pono, e imi i ka maluhia, a malaila e hahai ai. Hal.

Me ke aloha.       E. K. W.

I na Makaainana mai Hawaii a Kauai. Ke kokoke mai nei ke kau Balota, e koho ai kakou i ua Lunamakaainana a kakou i manao ai e koho, e uiui kakou e ninaninau, e noonoo mua ia mea, i kela a me keia mea kupono o kela apana koho keia apana, e kupaa kakou, mai koho oukou i ka poe o ka apana e ae e manao ana e holo au i Hana, o ko Wailuku hoi, e hele au i Makawao o ko Lahaina hoi, e holo au i Molokai, o kahi o ko Honolulu, holo i Hanalei, a hele i Lihue, a pela aku. Mai koho oukou i keia poe, e kupaa kela apana koho keia apana, e koho ponoi kela apana keia apana i kona poe ponoi, i puka kou inoa, e koho oe in a he haole, a kanaka maoli ua mea la, alaila e koho iaia, e noonoo ko kau poe, a me ko Makawao, enana i ka moa i kau i kauwahi a eina ka hulu, e nana pono i ka ulu i poki kepau.

Mai koho kakou i ka olomao waha kani, mai koha kakou i ka poe e hoahaaina ana, me je ano kipe la, mai keho kakou i ka poe on a, a apana e ae, e koho oe nou iho, i kaulana oe in a hope iho o ka hookuuia ana o ka Ahaolelo, no ka mea, pela e hoike ia mai ai he oia'io kou naauuao, e Koolaupoko, a me kou naauao, e Waianae a me Ewa, a pela aku.

Eia ka mele me ka ninau. Owai ko Han Lunamakaainana? o R. wohea @ no Waimea, oleloa ia apana, auhea hoi o K. ma laua o P. e noho la, aole laua i puka ma ia mea no waho ka mea nana e hooponopono kou hemahema.

No kam ea, o kela apana koho keia apana koho, ua aoia, ua naauao, ua malamalama, auhea ka apana, he poe lolo wale no, a me na pupule, i koho ai ia waho, pela e pono ai kakou e na Makaainana e noonoo ai, no ka mea, he makahiki hana nui.

           RIWAI.

Makawao, Maui, Nov.6, 1869.

 

Waa i puhi ia e ka makani a pakele

KE OLA O NA KANAKA MALUNA MAI MAKE.

E ke fKeoka; Aloha pu kaua:

I ka la 18 o keia malama, ua holo aku kekahi poe kanaka o ko makou wahi nei i ka lawaia maluna o na @ ekolu, o Haipolani (he makapo ia) a me Nika, Kahee ma ko lakou waa, o Hoaa ma kou waa, a o Kuapala ame Mahina ma ko laua waa, ao keia mau kanaka nona na inoa mahope ka i pakele mai make.

I ko lakou holo ana a hiki i ka lae o Kawaia mawaho aku oia wahi, malaila o Hoaka a me Kuapala ma kahi i lawaia ai, he luhee ka lakou lawaia ai, he kaili hinalea ka lakou lawaia.

O keia la a lakou e lawaia nei, he malie loa, nana aku malino ke kai, laiku ka moana, aka, i ke ia aku ka ua a me ka makani ma Hanalei mau, nana aku pouli launa ole; aole i liuliu iho, o ke puhi mai la no ia o ka makani me ka ikaika loa, aole o kana mai o ka inoino launa ole.

I ka ike ana o Hoaka a me Kuapala ma i ka makani, o ko lakou hoi no ia, pela no hoi o Haipolani ma, hoi mai no lakou mahope. Eia nae, ia Kuapala ma e hoe nei, aole he hiki iki no ka ikaika loa o ka makani, hooikaika lakou a pau loa i ka hoe ana e like me ka ikaika i loaa ia lakou. A no ka holo o ko Haipolani ma waa a me ko lakou hoomanawanui i ka hoe ana, ua puka lakou mamua, a o lakou no ka i pae mai i ka uka nei, a o Hoaka mai mahope, o Kuapala a me Mahina aole laua i pae mai, ua puhiia laua e ka makani a ae i Kipu.

I ka hiki ana mai o kekahi poe o lakou i holo pu ai, ninau aku au ia lakou no Kuapala ma, olelo mai lakou, o ko makou ike ana no i ka hoe ana mai mahope o lakou a hiki i ka lae o Kawai o ke emi no ia mahope, mamao makou ua hoi hou i Kipu. No keia lohe, haohao ko ka hale hu mai ke aloha, pioloke ka manao me ke kaumaha, pela ko makou wa an a po ia la, a i kekahi la ae, holo o P. Puhiula i Kipu e nana ai, ua pae paha ilaia aole paha? I kona holoana a hiki i Kipu, e nohi mai ana alua i kauhale kamaaina. Hoi mai oia a hai aia i Kipu, pau ae la ke kaumaha o ka ohana.

A kekahi la ae hoi mai laua. Olelo mai laua, aole o laua manao e ola an, he manao no e make ana. Ia laua e holo ana i Kipu, ua olelo aku o Mahina e pule laua i ke Akua, ua ae mai kona hoa; iua nonoi aku no laua i ka mea Mana Loa e kokua mai ia laua; ua ae ia mai ka laua noi, oiai ua pae ola laua o Kipu.

Me ka Luna hooponopono a me na keiki hoonoho hua ko'u mahalo.

           S.R. Hapuku Keala.

Niumalu, Kauai,Novemaba 23, 1869.

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.

Baibala Hemolele Nui ili gula nani no na kuhikuhi ma na aoao…………… $12.00

Nui ili eleele kaekae wai gula ……….7.00

uuku iki iho………..8.00

Pananaiki iho ili eleele………….5.00

Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi…..3.00

eleele kaekae wai gula………..1.50

Kauoha Hou Hapa Haole……. 0.75

Baibala Ohana nui me na kii moohana………. 5.00

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@