Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 50, 11 December 1869 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. M* \i% lohe. e h3>.>!»» ani ka Malii* ran i kc;4 ia, n t <y.v * ? ka p-*h*. Ke ikr nei rrnkf w, k»» nahc!'> aku nvi ni okehola e k'j mi k«? a«s. a me h<? me* !a, mamua o k.t hoea ho*j ana n«ai o kekahi heheioma hou. e ikesa aku auio?i ma ke awa e ka kawahwala mar ana. W Ua {ohe mai makonj niamua »ho nej. ua ili ke kuioa KUe Katūlaika ma Punaluu, aka. inahope o ka ninau aoa i ka Lawe Lein, ua hooie mai keU, ao!e īno, aka. ke paaia la nae ia e na pur»ia a ka makani ino okiiakaia. O* Ma ke kakahiaki Poakolu iho nei, h*alele mai U ke kiapa D. C. Murroy i keia awa, a holo aku ia i kona awaalua ma Kapahkiko, kabi e hooleiia aku ai kona mau 1 ukana,a huii hoi hou mui i Honoiulu nei. %y* E hnlawai ana Ua Ahahui o na ka- 1 naka ui Karistiano o Monoluiu, ma ka nimi i hniawai o Knumaknpiii, ma ka po Poaha, in j !16 e hiki niai nna, ma ka hora 7. Nolaiia,; ua kauohaii oukou e na Lali ota Aha,e! hele mai. I CC?" O ka poe mea makamaka e inanao • ana e palapla i ko lakou m.iu makamaka ma j Maikonisia, e pono ia lakou, e waiho mail ma ke Keena Kuokon, i ka Poakahi e hik>| mai ana, Oekenmha Ii wi e hoouna aku j

mnkou n>a!ur>a o Kekahi okohola e hoio ni)a i Kaniknni. Na paka va o ka nonii.«).—Aknhinoa hoi lea mai nei na paki ui o lva hooilo. Kc haule pinepine» tnai nei Kona mau pak.a ua, a ke ; holokake inai ni nlnnui o ua kulanakauhale alii nei. Mo oiaio, he manawa loihi i , pa iho nei ka la, a akahi no a hoi mai ka ua ikona mannwa. B&f m lloko iho nei o na ia makani ikaika, ua hooneeia aku kekahi iuoku e ku «ei ma keia awa a kukoke i ke kra ihu o ka manuwa Mohiean, nka, mauiuli o ke kokua nnu mai o na luna iohulehu o kela"*moku knua, ua hukini ae ia, a kauoia aku ma kekahi ; wahi kaawale ae, hookuuia kona heleuma. ; Oe?* Ei.i imua oka Aha Mookolokolo Monna o keia aupuui, he hihia ua kekahi kanaka Hawaii i hoopii i ke kapena a me kn malamamoku o ka moku okohola, Jvlia7ia, no ka hewa hoeha. oke poho no keia hoopii ann, he elua tausanielima haneridala. O ka inoa o keia kanaka Hawaii nana e hoopii nei, oia no o Keliikanaknole. ! Ala ka puka ana ae o kn nupepa haole o ke aupuni i ke kakahiaka Poakolu i hala, nei, un ike iho mnkou, u.i hoopauia ka Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekieoia o W. Humphre3's, n ua hoopihaia kona hakahaka e W. R. Seal (Kila) kekahi o na knmaaina kahiko o keia kulanakauh.ile. {H/"" Mn kekahi la o keia pule, ua hanee keknhi hale mauka o ke nwawa o Kalihi, a ua paa ekolu inau kannka maloko. He elua o iakou i pnkele, a hookahi i make loa. O ka inoa o ka mea i inake loa, o Keinaka. 0 na mea i pakele, o Ehu a me Hikoni. Wai kahe ma Waialua.— Ma ka Poalua 23 o Novemnba nei, lie la waikahe nui ia, ua hiolo ke alahaka ma ka muliwni o Anahulu, (oia hoi) ke nlnhakn i hoolimaliinn ia iho nei e ka iuna alnnui ia Aneson (haole hulupaia.) a ua poho na dala o ke Au}Hini, n i ole i.a. o na dala a ka luna alanui paha, no ka haua kamalu in o ke niahaka. Hawaiiloa. Kuaj Kudala Ma Waialua.—Mn ka nana ana ne i ka olelo hoolaha n O. H. Kulika inawaena o na olelo hoolaha o keia la, e ikea iho ai, e kuai kuUnia nku aoa oin i kona mnu lako hale a pau inn kona wnhi i noho hope iho nei ma Wnialua, nolaila, ke kono nei mnkou i nn knnaka n pau o ua Ehukai In, e hele ae mnlaiia i ka 1« o ke kudala ana, a e lonn oo ia oukou na lako hale enii o na komukum. Ka " Neti Mela."— Ua lohe wblc inni makou mni ka waha mai o keknhi poe e wawa anrn raa na aianui, m* ka hora 7 o ke ahiahi poeleele o ka Poaono i hala, ua haaiele keia kuna i ka lai Ulu o Lele, akn, mahope iho o ka hora 9 o ia po liookahi no, ua kalewn mni oia ma ka nuku o Mamala, oia he elua wale no na hora o kona holo ana roai. Ka la hanai* oKa Moi.—l keia la, e raalammn ka )a hanau o ka Moi, i la lealea no ka lahui. E paniia aim mi ipuka ona hale aupuni, a me na hale oihnna e ae o ka lehu!ebu. Aole makou i lohe mai no na hana 0 keiai ia, aka, na ia la no paha e hoike mai i Ina mea no ia ia iho. He wa hooilo keia, na | ia o keia malama o Dekeinaba. I Poka Bou ha\ " Ko Bexete Ponoi."—Ma I ke kakahiaka Poalua iho nei, ua |ae keia nupepa nona keia inoa maiuna ae, ; mahope o kona hiamoe ana no kekahi mau ; hehekoina i haia oo ka nele » na iima iaweiawe oie. Ua ike pu iho hoi makou ike iahonui o ka Luna Hoopuka oia nupepa, i ka lawe paka ana ma ua puka oka poe lotve i kana nupepa. Ke iana nei ko makoo manao, aole oia e hiamoe huu, aka, e maka ala ae. Hoi HOU KB kona *Ka Moi."—l ke kakahiaka Poaono aku nei, haaiele iho la ke kuna nona keia inoa Ynaluna ae ia Honoiuiu nei, a 1m)Io aku la me ka manao e hiki aku i kona. awa n»u o Kahuiui, aka, iaia e hoio ana maluna o ka inonna, pa ikaika mai ia ka aiakani a nou mai la maluna ona,o i hoonou ; waie aku, aohe e hiki, ua heie huhu mai ia : kela. O ka haehae mai no ia i kekahi o | konn oiaa pea, a holi hoi mai h ka paakai i Waimeu.

Mea ole na paa R'3o»aim. —I*3 hhe mai n>?kou, ma ka S-2l»iiJ -iku i ui r-Aa maia aku k?*ah: mau iu.ni moka c-koiJ m*i ko lakoa wahi hc>:«pa aku. mah- ! > o ki miia o kn miluni ani a ke mj nes. L-i heopaiii ke:a n:au iu:tsa »noku no ka h;?aieie wale i ko hkeu mau inoku a nianao e nnhuka, nolaila man?i;a ai e iioop.l3 ia Ukou rna ke!a wahi paa a hiki i ka ws e heno aj ka nioku. alaila, kii aku e aku. aka, mamua o ka hiki ana cnsi o ka mnnana e holooi ka moku. ua okioki iho ii hkou i na pjp.i o ko lakou haie i ho<?paat.t ai a puka aku la, hoio aiaiu. He hemnhema no paha kekahi o ka maiama ia ana ke holo wale la. Ka ai'KE Pa!onia.— Ua lohe mai makou, ua paa ka buke Paioma i ke paiin ma Mu loka, o»a hoi ka buke moolelo o Aberahama Linekona, i linuhiia ma Hawaii nei, e Samue(a Anaru. Ua pai pu ia hoi he mau kii eono paha ka nui maloko o ua buke ia, a ua humohumuia me ka maikai. E hoounaia mai ana ua buke la maluna mai o ka mokuahi mai Nu loka a ka Puali o Panama, a mailaiia mai kan hou maiuna o kekahi mokuahi hiki i Kapalakiko. Ina malama mua paha ekoiu e heie nei, e hiki mai ai ua buke ia mn ke one o Hawaii nei, noiaila, aoie e poho nna ka manaoiana o ka poe a pau i haawi e i ko iakou inau dala hookahi maniua oke paiia ana. Ke paipaiia aku nei ho» ka poe nohe i uku mua i ko iakou mau dala, e hoomakaukau e i hookahi ilaia me hapaiua, no ka mea, oia ke kumukuai o ka huke hooknhi. Halk Hana wai o,\a ha Pawaa, —Ua iohe mai niakou, aia tna keia w.ihi inaiuna ae kekahi haoie, e hana wni ona nei, a hoohainu aku i n;i knuaka Ilawaii. I keia mau pule aku nei i haia, ua hoohaiamuia keia wahi hana wai ona o na kauaka o Waikiki kai, Kamoiliiiii, Munoa a me Mnkiki, a ua haawiia aku hoi ia lakou ua wai (ma ia, i na kanaka e makemake ana e kuai mai. Aohe j uui na ia i iiaia iho nei ua iohe mai makou, nmiaila kekalii kanaka ona o Puahia i wawahi iho ai i kekahi wahi o ka liaie, no ka aua ia ana o ka rama iaia, a oia hoi, ua ona aku oia ma knhi e. Ke noi nei inakou ina makai kauwai a pau o kela wahi, auhea ko oukou makaala e nana ae i kela hale hoouiu iuo? O oukou pu auanei kekahi i komo iioko oia haukae? Ina pela, e waiho ae oukou i ka oihana o ke Aupuni na ka liina haumia ole e laweiawe, aole na ka iima paiaieha haua ole. Hoike Kula Sabati o Waimanalo.—Ua hoikeia ke Kula Subati o keia awawa uliali ma ka la i kahea ia, a i ka nana ana i na hann ma ia la, ua nui ka mahalo o ke onaina i akoakoa mai a me na kahu, oia o Rev. I£. Kekoa, a me Alr. Kekahuna, a ine J. L. Hoiokahiki, a mahope ku mai ia ke Konohiki o ka aina, o J. A. Kamaki, a hoike mai i kona mahalo.nui loa me kona paipai mai e hoomau aku ika inahuna ika pono. Eieu maoli na pokii elemakule a me na luahine, akahi no a ikeia ka paanaau o ka ke Akua olelo i ka poe pipipi loa na maka, a me ka makaukau ioa i ka himeni, aoie pela ma na wahi e ae, he iioomolowa i ka himeni, o keia mikiala maoii ma na hana pono. Nolaiia, ke paipai aku nei au i na Kuia Sabati a pau, e aia mai na elemakule, na luahine, mai manao oukou, aoie o oukou kuieana ma ke Kuia Sabati, he kuieana nui loa no ko kakou, pela ka manao o keia awawa uiiuii, iana ioa iakou ika hana pono. J. D. Waiwaiole, Hoopaua ka mea Hula Hawaii.—Ma kekakahiaka Poakolu iho nei, JDekemaba 1, ua laweia ae imua o ka Aha Hoomalu o ko kakou kuianakauhaie, kekahi kanaka Hawaii no'na ka inoa Namakaeiua no kona kukulu ana i aha hula maloko o keia kulanakauhale, me ka loaa ole o ka Paiapaia ae aku iaia e hana peia, mai na lima aku o ka poe iaweiawe o ke aupuni, a ua kue i ka pauku 9S o ka mokuna 7o ke Kanawai Kirila. Noiaiia, ona hoopai ana a ke kanawai, ua kau iho no ia maiuna o kona hokua, i eiima daia ka hoopai. Na ka akahi n hoopiiia mai keia kanakm ma keia hihia, noiaila, ke kumu o ka hoopai haahaa ana iaia. Ina e iawe hou īa mai oia no keia hewa, ma keia hope aku, alaiia, e hoomahuahuaia iho ana na hoopai maluna ona. Noiaiia, ke kau ieo aku nei makou,i ka poe eao huia ana, e ao o bke pu oukou me keia kanaka. E waiho loa aku ika huia Hawaii. He waha no keaha " Ke Au Okoa ?"—He aha puie e pau ana i keia ia, aole no i hoike iki mai ka waha olelo kanaka o ke aupuni, no ka hihia nui o kekahi haole kalepa o Honoluin nei, i hopuia e ke aupuni no kona kuai ana i ka waiwai aihue i hoopae ia mai mauka nei o ka aina me ka pniapala ae dute ole, a i kue maoii no hoi i ko kakou kanawai no ia mea. O ke kanaka Hawaii nana i aihue mai i na niho kohola, ua hoopaiia he elua mau makahiki ma ka hana oo• lea ; o na keiki uapo elua nana i lawe mai maluna o ka waapa i kela waiwai aihue iduteole ia a hoopae mai, ua hoopai kaumahaia, aka, o ka mea nana i kuai aku i ua wai wai !a i hoopaeia mai me ke kute oie, ua hookua laelae ia. Ua hamau loa Ke Au Okoa no keia hihia, a e nele loa ana no paha oia i ka hoike mai. Ua maopopo i ka poe a pau eaa nei na maka, ina e mahui iki ana ua nupe» pa la no kekahi wahi kina iki o ka aoao Euenelio» wikiwiki 100 kela e hoolaha mai me ka ninao pono ole i ka pono o kekahi aaio, i aka, i keia hihia, ua muumuu ko lakou mau S lima, ua poaeae na maka, ua paiakuli na pe* peiao, « heaha la au*nei ko lakou hopena ? He waha auanei keia no ka lehulehu, a »«ka ! poe waiwai waie no paha ? Ua makau paha \ ua nupepa la i ka hoike ae i ke keeo kekahi I o na hoa o ka Aha Kukamaiu, oia ua mea' hookahi la i hoopiiia iho la, a hookuuia ma I ka manao u keaiia la ?

■Z7* Mj kekahi o nopepa ku'oko o keia kaUmkauiuīe ua tke iho Hiakea u-i h-? msu oleio o ka Hui hocho«o oka Pnkipīka.e !jw? n>ai s ns pake pahanrs nni Kiat mni. oo Cuba. E hoopae muaia ma KafsaUk!ko, a inaihiia aku i Panama. a hiki aku \ Kub*. He e!u» elūn* han«n paha ka nuj o na pake i makemakeia. Ua iohe makou. ma kekahi Mahiko 0 Hawaii nei, ua ninau e la ka manao o na kuinakahiki e haaa ana maiuna iho, no ka Lunamakaainana a iakou i makeinakeaie koho no keia kaa ae. IKa hai an« aku ona kanaka hana, o Mea ka iuoa, ua nonohua loa ka Onfc Mahiko, aoie e uku i na auhau o ia pee ma kn malama o Noremaba. O ka 1 poe makemakeaku i ka iuna a ua mahiko ia, j oia iho ia ka poe i uku eia na auhau. He! hana pono anei keia ? Manao paipai.—l kekahi ia, pnne aku ia ; kekahi kaikamahine uuku i kona makuahi-. ne, nona na makahiki eha. E kuu mau ma-i kua. e hookomo oiua ia'u iioko o ke Kuia. i . s Ina paha i ke kuia kanaka, ina paha i ke! kula haoie. lna hookomo ole olua ia'u ike ' kuii, kii mai paha na mukai ia olua e iawe 1 ka Halewai : ke heie nei n Keoia kuu kai-1 kunane i ke kuia, a owau he paani ka'u ha-i na me na kamaiii. Owai la ke keiki uuku i noonoo a paipai manii i na mnkua, e iike : me Knheie Mahoe nei, kakaikahi paha.maij kai maoli ka manao o keia kaikamahine uui ku, a ua ae aku na makua i ka mnnao o Kaliele Mahoe. G. H. Keaweeli. I