Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 2, 8 January 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. Aohe mau moku ku hou mai i keia mau la iho nei mai Kapalakiko mai e loaa ai la hoi na mea hou o na aina e mai. Ua palapala mai o J. Kahuakai o Honuaula ia makou, e hai mai ana nui loa ka wi ma Honuaula. Nui loa ka la malaila, a ua maloo haha ka aina ma ka nana aku, aole mea ulu. PAINA NA KE KUHINA O KO NA AINA E. - Ma ke ahiahi Poakahi iho nei, ua haawi ae ke Kunina o ko na aina e, he paina na ka poe lihia aupuni, oia hoi i ka Moi a me ka Adimara!a Auseturia. O n?f luna aupuni nui tfaie no kai konoia e hele i kela ahaaina. Ua hoomaha iho nei ke kula haole kuokoa o Kawoiahao nia ka pule aku nei i hala, no na pule elua, a i ka pau ana oia mau puli?, alaila, hapai hou ana ke kula maialo no o ka lakou wahi pauhana mua. HALAWAI KAHUNAPULE. - Ma ka Poalima e hiki mai ana, la 14 o keia malama, e halawai ana na Kahu Ekalesia a me na hniolelo o ka mokupuni o Oahu nei ma ko lakou h'ale halawai mnu um Ilonolulu nei. E hoolohe i keia, a mai noho a irni kumu wale e noho ai. Ua ike iho makou iloko o keia mau la, ke palahuli nei ke kuala o ka moku poino Lt,renzo i ku mu keia nwa no kekahi wa loihi j hala. Aia oia malulo ona lima h«na o na kapili moku. Ke kapili hou ia nei kona iwi keē'e. Ma ka home o C. E. Uilama maloko o keia kulanakauhale, ma ka po o ka la akahi o kein malama, ua hoohuiia malokoo ka mare, o C. A. Kakela, ka mea malama 0 na Buke Helu o keaupuni me Mi?s Coleinan. Na ka Kev. E. C. Bissell laua i hoohui. Ua palapala mai kekahi makamaka o Kaunakakni, Molokai ia makou, a maloko olaila, i ike iho ai makou, ua pa iho kekahi makani ikaika malaila, a ua hoohina iho la 1 kekahi mau hale a me keknhi mau pa, koe wale no ka hale oka Moi. oka inoa o keia makani, he Hoolua. Ua lohe mai makou, ua hoopauia aenei ka holo ann o ke kuna Kona Pakeke ma kona maū.awa holo mau ma Kona a me Kau. E hana hou in ana oin, a hoouna nku ika Akau. Ua paniia kona hakahaka, eke kuna opu pele Annie, ke kamaaina o na pali o Hamakua a me Hilo pali ku. Ua ike iho makou i keia mau la, ua hoopiliia mai ka moku Kaua Auseturia ma ka uapo mokuahi hou o Ainahou, a ujx kiolaia mai kona mau pu kuniahi mauka nei, a ke makaukau nei na lima hana o na kamana e ialau aku a lawe mni iloko o ko lakou mau lima puni hana. He hana nui keia i ka nana aku a me ke akamai wale no e hiki ai. Ma ke ahiahi o kekahi la o keia pule, ua holo puiwa nku kekahi kaa Jio me ka wahine haole a me kahi keiki uuku loa. No ka hiki ole i ka wahine ke hoopaa i ka li» a me ka paa pu ana i ke keiki ma ka lima, nolaila, ua holo aku ke kaa a' hookui ma kekahi kumu laau mawaho o !<a pa o ke Kiaaina o Oahu, a haule aku la ka wahine me kana kamalei aloha, o hoeha uukuia ke keiki, a o ka inukuahine ka i eha mahuahua, aka, ua pakele no nae. KANIKELA HOPEMANA. - Ua ike iho makou maloko o ka nupepa aupuni o ka Poakolu ihonei, malalo o ke poo 14 Ma ke kauoha," ua waihoia aku i mua o ke keena o ko na ' aina e, kekahi palapala hookohu kanikela no E. Hopemana M. D., i kanikela no ke aupuni o Auseturia ma ke alo Alii o Hawaii nei. Ua hoaponoia.ua palapala hookohu la, a nolaila, ua kauohaia na mea a pau, e hoapono a e hilinai i kana mau hana a pau ma kana hana oihana nna. AHAAINA AHIAHI. - Ma ke ahiahi Poalima oka pule aku nei'i hala, ua haawi ae o Hon. Mr. a me Mrs. Bihopa o keia kulanaUauhale, he ahaaina nui maloko o ko laua j hale noho ma Haleakala, ma ke ahinhi i hai ia maluna. Ua hoohanohanoia keia ahnaina, mamuli o ka hiki ana mai o ka Moi, ke Alo Alii, na Kuhina, na mea hanohano a me na keiki lala wai o keia kulanakauhale. Ua hooniinea pu īa hoi ka luana ana o kela anaina hanohano, ma ke kokua ana mai o ka Poe Puhi Ohe o ka moku Adimarala Donau. He ahaaina keia inamua iho o ka hiki ana mai o ka makahiki hou. Ma ka holo ana aku o ka mokuahi lāaho i ka Poalua iho nei, ua ik? aku makou ua kau aku o Albert Kunuiakea mnluna ona, e holo ana oia i Kaleponi malalo o ka malama ana a kekahi haole kamaaina W- Pfluger. E ike ana paha oia i na huikau kanaka o na kulanakauhale nui i oi loa ae mamua ma Hawaii r.ei. E kau ana hoi maluna 0 na kaa āhi, a maluna hoi o na mokuahi, aka, aole no paha e poina una kona hoomanao ana i kona oue hanau nei, ke kau la no ia i kona mau maka. LA HANAU O KA MOIWAHINE EMMA. - Ma ka la Sabati aku nei i hala, la 2 o keia malamaoia nokalahanauoka Moiwahine Kanemake Emma Kaleleonnlani. Ua hanauia oia ma ka .la 2 o lanuari 1836, a i keia la 2 1 hala iho la, o kona komo aku no ia iloko o ke 34 o na makahiki o kona ola keia honua. Ma ka po Poakahi iho nei ua hele aku ke Kamalei Alii L. Kamakaeha me kona poe himeni wae, e hooluana iaia no ka hoomanao ana i kona la hanau. Ua hele pu ae no hoi ka poe puhi ohe o ka manuwa me ka Adiuiaralu.

Luna Kuokoa —Ua palaka makou i ka hoolahn ole ana r ka inon o P Nui Esq;. kekahi o ko makou luna i mahalo loa in, aka ke hoolaha aku rvei makou he li>on Euohoa no oia no Haiko, Maui. H7° E halawai ana ka Ahahui o na kanaba ni Karistiano o Honoluln, ma ka Poalia la 13 o keia malama e hiki niai ana, ma ka rumi halawai o Kawaiahao, ma ka hora 7.i nolaila, ua kauohaia na lala a pau oia Ahahui, e hele nui ae ma kahi i oleloia maluna. Ane hot.o no.—Ma ka ke kuna Jennie huakai hope i hoi mai nei mai Kauai inai, ua lohe mai makou, he iwakaluakumamuha wale no na hora ana i holo mai ai mai Koloa mai. O ka maka mua paha keia o knna huakai poluea ole, he mau hora wule ae la no a ku ona. Bele Pau Ahi ! —I ka hora eha a me ka hapa o keia ahinhi Poaono, e hookuniia nna | ka bele pau ahi, a i ka wa e lohe ai na lala ia pau o ka Oihana Kinai Ahi holooko» o Hunolulu nei, alaila, e holo kela a me keia i l<ona hale kan wai iho, a e puka nku holu e paikau i kahi i makemakeia. Aiiaaina a ke Kuokoa.—Ma ke nhialii Poalima o ka pule i hala, o ke ahiahi ia mamua iho o ka la mua o ka la hape nuia, ua haawi ne ke Iuiokoa i nhnaina hoomanao i kona mau Luna nui a ine na Luna lawe no keia apana, 110 kona komo hou nna aku iloko o ka iwa o kona mau makahiki o ke ola i lamikila ana ma keia honua, a i kanaenae }aloha hoi i ke komo hou ane. inai o kekahi Iima ikaika hou e Inwelawe i keia oihana Iuhi he hoolaha nupepa. Ua ai lakou maloko o kekahi hale hotele o keia kulanakauhale me ka enaikai, a hookuuia me ka pumehana o ke alohn. . Ka īiana akamai a ke aupuni.— Un paniia ka puka 110 ke koho balota ana o na kanaka j a pau i liookna ole i ko lakou mau auhau, j no ka manao paha i makukau e ai na Luna | Nana e hoike ana i ka Papa Iooa o ka poe a i pau i liookaa e i ko lakou mau auhau maI mua ae o ka pnu nna o ka makahiki, nka, nole nae i makaukau ua mau Luna Nana nei i ioko o ka malnma okoa o Dekemah>t i hala iho nei. No ke uha lu keia hana nna a na luna ma keia ano? Aole no i hoikemai j ka Luna Auhau o ka Apana o i I ka Papa Inoa o ka poe a pau i ae ia i ke koj ho balota. E waihoia ana paha a ka Poaono inamua iho o ka la koho balota. I na pela alaila, o ka waiho loa aku no ka pono, a e hele no kela a me keia i hookaa i kona auhau i ka mulama lu pe o ka inakahiki. Na Haawina Kula Sabati.—Ua ike iho makou, ua hoolaha ae na Kula Sabati o Kawaiahao a me Kaukeano, i na haawina Kula Sabati, no kela a me keia Sabati, mni ke Sabati mua o ka mnkahiki 1870 a hiki i ke Sabati hope. Ma īa hana ana, ua akaka ka haawina o kela a me keia haumana e hoopaa ai, a e hoomaamaa ai mamua o ka hiki ann mai o ka la Sabati. Ua paiia keia mau haawina ma na pepa iiilii, a ua haawiia i kela a me keia haumnna o na papa ike lieluhelu a pau. He hana naauao keia, a ke lana nei ko makou manao, e hahai ana na Kula Snbati e ae ma keia hana. Ua makemake makou e hoolaha pau aku i na haawina ma ko kakou pepa, nka, no ka manawa ole, nolaila, e waiho nna makou a kela ae. Ka holo ana o " 1daho."—Ma ke ahiahi Poalua iho nei, ua haalele iho kela mokuahi lawe !eta o kakou ia Honolulu nei, a ua huli hoi nku la i Kapalakiko. Ua piha no oia i na ukana, aka, nole nae paha e like me kana mau huakai mnmua iho, no ka mea,'ua hapa na kuna pili aina i hoi mai me na ukana no keia mnu la ino aku nei i hala. Ua ike iho niakou he nui wale na ohua i hoi * nku la maluna oria no kela awa, a no ka hiI kina loa. Ua ike pu hoi makou i ke kau ana laku nei o ka Adimarala Auseturia Von J J etz maluna onn, ina kana huakai oihana malalo o kona Misina, he Elele Kuhina no puni o Auseturia. E holo nna oia i Kapalakiko, a malaila aku paha i kahi o kana hana e kono mai ai iaia. Ua waiho iho nei kela, i kona moku kaua no ka poino i loaa iaia ma ka moana, a hookipaia mai i Hawaii nei malalo o ka popilikia. Hoike Kula Sabati ma Kaneoiie.—Ma ke kakahiaka o ka la hape nuia iho nei, e like me ka hooholo ana a kela kula Sabati, ua akoakoa ae lakou maloko o ko lakou luakini nui mni ke nui a ka liiiii.mai na opio ana hapauea i kuleana i kela hana pono. Ua houluulu ka huakai ma kahi o VV.E.Pii,Esq , a mailaila «ku i kai ai me ka hae aupuni ma ke poo o ka huakai a me na keiki puhi ohe kuaaina elua, a komo iloko o ka luakini. Malaila, ua hoike ia na papa kula Sabati me ke kike ana o na himeni mawaena o kela a me keia papa, mai na pokii mai a hiki i na papa o na hapauea. Ua maikai na hana ma ka hoolohe aku, a ua oi a6 mamua o ka makahiki mua. O na hirr»eni a me na mele, ua hoike mai na makaikai pakahi o na apana e ae i komo mai e ike, i ko lakou mahalo. I ka hoopau ana, he hookahi mea 1 olioli nui loa ia, oia he mau luahine elua i ku mai, a haipaanaau 'mai i ka moolelo o Heneri Opukahaia, keknhi mau moolelo e ae o ka baibala a ine na 'lii o Hawaii nei i kauohaia ai e huli i ka pono a me na pi a-pa kahiko. Pau keia, a lulu kala ke anaina no ka hoomaemae ana i ka |pa luakini a me ka ilina kupapau. Ua loia mai na dala he kanakolu no ia hana. Hookuuia ke anaina e pninn, a pau komo hou e halawai haipule no ka hoomanaoana i ka hehekoma haipule.

*Si Awa.—Ma ka Poaha o ka he- j ī haia, oa troai kudalaia kekahi mau ; aiea e me keia malaio iho nei : i 1 oHemahila $1,825 lilo ia W Keolaloa. j • 2 " 1»700 " Ailuene (Boyd) i 1,600 ** Napua. - Ewm&W*iauae2sQ <4 Kane. j <• KooWupiiko 155 " W.KeolaW. i ka aana ana i Vek maa laikini awa, e aeaneī »loVo o ke kanaka naauao ka sooroo, m boo)anlahaia keīa mea he awa na Hawaii aei, mamuli o ke ano he waiwai puka ia ma kakpa ana, i like aku paha me na waiwai o"ra ano « kalepaia mai nei. Aka, ina Vskoa e huli ae a nana i ka hopena awafeta o ia raea, e loaa mai auanei i ke kino ns m ka molohi ana o ke kino, ka unahi ph « ka iiī kanaka, ka makokkole o na ma« j ka a me ka hoiiono lauhue o kona hanu. O i ka nopeua eaiikai aaaoei ia o keia waiwai j kaiepa e Hawaii ? J Keie: Pep eh- Maspa.—Ma ka Poaonoaku j t:'_" ! ha!.-!. i ka wa a ka lehulehu e olioli ana 1 ; kh nmkhhiki bou «na keia kulanakauhale a j rr.ī m kuaaina e ae, aia hoi, o kekahi *? ktjki i hoonaauaoia ma ka ike haole, īiiu kela.i ka hanai me ka wai *.uz iHia īho.a iloko o kona wa kupouli a r- ii.ki ole pahn iaia ke hoopuka aku i j kona makon, aīa hoi ku ae la oia maluna o I kona n.H« an a hele aku la i zriua © lona maifua, a mokomoko hakaka aki: !a iaīa me ka nianaoe hooliio i kona makuakane i ?«emi nui nona, a e lawe aē i ke oia. Auwe ke keiki i malama ole i kona tiial:ua T a i hoo'ohe oie hoi i na kauoha a me T»s kaimwai a kona makuakane. Da maneztcijf makou i ka ikemaka ana i keia o ka makua paiupaiu a me ke hoouiahua. He-oiaio paha, o ka mea i o)eh*h e ka buke nui, " o ke keiki ::.|tue.aie hof<> iuhua oia i kona makuahine." \J t? kumu o keia hana ino, oia no ka inu aai una nua. Ma ka Poakahi iho nei, ua »a «ia i mua o ka Aha Hoomalu, a ua iioop -iw, be hookahi hanen dala. Ua kau i-- u hoi he beia maiuna o ke keiki, he eiua :;ax;rr. n>e kaniima no ka makahiki hookahi. ]ni e uko ia i ka uku hoopai, aiaila, o ka L kabi e hoopaa pu ia. Na Pouli asa i EEIA makahiki.—l keia i ,-Aihjki mainuli o ka hoike ana a na kana-j akan»ai ma ka nana ana i ko k» iani mau ! hiohoina, aa ikeia he eba pouii ana o ka ia j makahiki IS7O, a he elua hoi o ka ur-hina, ke aiii wahine o ka po. —E pouli )oc ana ka mahina ma ka la 17 o ianuaii e hoomaka ana inai ka hora 2. 25 tn. 35 k«kahiaka a e pan ana i ka hora 6 h. 4- 9. A. IL —E pouii bapa ana ka ia ma ka ia 31 o ianuaii nei, aka, aole no o ia e ikeia ma Hawaii a oe«. —E pouli hapa bou ana ka la ma ka la 28 e lone, >ka, ••}« oo e ikeia ma n& pukoa o Hawaii nH. fi ikeia no nae ma Nu Kilani a me na wahi ma ke Komohana Heraa o Assptaniia. —E pooli ioa ana ka mahina ma ka po o ka la 12 o lulai, aka, aoie nae e ikeia kela ponli a»a ma Hawaii nei. —E pooli hapa ana ka la ma ka la 27 o lnk», aka, aole nae e ikeia ke'.a pouii'nna j fsa Hawaii nei. I —£ pouli bapa ana ka ia ma ka la 21 o Uekemaha, aka, aoie nae i īkeia ma Hawaii th*Ī- E ikeia no e ka poe e noho ana ma ka Akaa loa o Europa a me ka poe e noho ana ma As» Kmnohana. He inau hoike ana keia i na hana akamai a na kanaka i ka nana i ko ka lani «pau hekhelena kahi mamao ioa aka mai ko ke kanaka noho ana. Ka ia Hate Ncta ka Honolulu.—Aohe paha he kino uhane oia e noho nei ma keia boaua, i nele ka hoohauoliia o kona puuwai, a ina pela, aoie no hoi paha he mea nele i ka oiioli ana, ke ioaa ka makahiki hou o kona eia ana. Aia ma ke ahiahi mamua īho o ka Hape Nuia, ua ioheia aku na leo tiaatraUaii nia na aianui a ma na kauhale, zne he mea ia e heie ana i o a i anei na kanaka, a e heie ana e hoi i mua a i hope. 1 ke auenoe, o waena konu paha ia o ka po, aa paka ae kekahī poe puni iealea, a ua nwa hele ae mawaho o na aianui, e hooho ana i keia a me keia " Hape Nuia." O kekahi poe me oa pahu, na ohe a me na mea ksot. O kekahi poe hoi me na mele waha, a o kekahi poe me ka nwa waie ana. Ua bana paia k«li maoliia no keia po a ao. 1 ke ao ana ae, ua puka hou ae la kekahi poe, e hele ana i o a i anei, a mawaena o ka makou poe i ike, oia no ka poe ike ole i na rali o ka noho ana o ka poe maikai. Ua ike maka makou i kekahi puulu kamalii oapo i heie ae a loaa na haoie maka hanoba»o, hape nuii aku la,a palahaiaha pu aku la na iima, me ka nainu aku give quartcr, ke ano homai ka hapaha. Nawai la keia roia i ao aka ia iakou ? Ke hoole nei makoa i ka pono oleo keia makilo wale ana. Makea wakea ae, ua pani mai na puka « oa Hale Oihana akea, a ua pau aku na kanka i ka hooiuana paha ia iakou ma na ahuim akea a ma na iuana ieaiea ana paha ma kekahi mau wahi. Ua lohe aiai makou. oa maiama ae na kamaaina o Manoa i ka hoomanao ana no ka la makahiki hou, ma ka hoahaaina ana maioko o ko keia a me keia mea haie ponoi iho. Ma Kamoīliili hoi, ua ike maka niakou, i ko lakoa iuakini e iike me ka hoohoio ana a ko iakou mau manao iho, me ka like oie. O ka makoa no ia e hookui pinepine nei i keia apaaa, i ko Ukou hoahaaina pinepine ana maloko o ko lakou loakini, me he mea la he lanai ahaaina. I ka nana ana, aole no i kupo» ioa keia hana ana i loko o keia wa o ko kakou noho ana, no ka mea, aole hoi o Ukoa ike aku i ko kakou inau inakamaka

haole e kukulu mau nhnnina mai ana iloko' 0 ko lakou mau iuakiki, aka, o kakou, ua ' lekei e ae la kakou malu na o ka poe nana { kakou i haawi mai i ka naauao. He mea j maikai ole ka ike ana aku i ka poe ona e ai' pu mai ana maloko o ka luakini e ai haukae ai. # j Ua lohe boi makou he mau ahaama e ae j kekahi i malamaia ma kekahi mau wahi e ae, aka, aole nae e hiki ia makou ke hoomaopoopo i ka maikai o ia mau ahaaina anuina, aka, ua pii mai ka hohono o kekahi oia mau ahaaina i mua a ko makou alo. Hawaiii. Pakele mai v make.—Ma ka la 28 o keia malama, holo inai la kekahi kanaka mai Puako mai a pae ma Kawaihae-kai nei ; o ka iooa oua kanaka nēi o Kiki, i kii mai i i na wahi paiai, ua koi aku makou e kuai ma ke dala, aole kela i ae mai, olelo «nai kela e kuai rna ka ili kao, ekolu ili hookahi holoai. A i ke ahiahi ana iho, hoomākaukau kela e hoi aku, eia nae, i ka hoi ana aku o ua kanaka nei, pa ikaika loa imai la ka makani, a loohia iho la kela eka popiliUia, hemo ke ama o ka waa, hiki ole iaia ke hoopakele i i ka wia a me ka ai o luoa ; o ka haalele no ia i ka waa a me na pono a pau o luna o ka waa, o ka au no ia a pakele ke ola. Oia kahi mea hou oke Kaihawanuwana nei. Me oukou ke aloha nui. J. A. K. Maui. Na Lunamakaainana no Wailuku.—Ua loaa mai ia makou kekahi palapnla i kakau ia e ka inea i kapa iho iaia o Maui. Eia mai na Luna i upu ia malaiin, W. Hoapili Kaauwai, H. Kuihelani, J. K. Koii, N. Kepoikai, Bila Keoniliilii, C. Kauka a nie kekahi poe e ae he eono a ehiku paha. 117* Ua lohe makou, ua hoolilo loa ia ae nei ke kuna Mere i holoholo mau iho nei i Anaholo, Kauai, no ke awa ku moku ma Waihee, kela moku hou o ka mahiko o Waihee. Ma keia hope aku, e hoopaa loa ia ana oia. Ma ka Poalima iho nei kona holo ana aku ma kona awa hou. Hoohuiia ma ka MARb.—Ma ka la makahiki hou, oia ka Pouoino i hala aku la. f ua hoohuiia ma ka berita niare o W. S. Akana me Miss Ellen Akeahi Puaakuni, kekahi o na hanaiahuhu a Kev, J. P. Gerina, e ke kahunapule aole i hoikeia mai ka inoa e ko makou mea kakau. Ke hauoli nei makou i na ua lawe ko makou mau makamaka i hoohuiia ma ka mare i ke Kilohana, kahi o la--1 ua i hoohanohanoia ai. Kanaka pau ike aiii.— Ua lona mai ia mnkou he palapala. moi a iosepa P. Knpahi 0 Kokomo, Makawao. Maloko o laila, i ike ihe ai makou, ma ka la 24 o Dekemaba i hala, ua pau he wahi hale uuku no kekahi elemakule o Kekoa ka inoa ma Haiku. Oke kumu i pau ai, aole no i maopopo. Ika wa 1 pau ai o kela hale i ke ahi, a huliia aku mahope, ua loaa aku ke kino o ka elemakule' e waiho ana, ua pau i ke ahi. "Ua mumuu kona mau lima a me na wawae, koe wale iho no kona pauku kiino. Ua hunaia no ia ma kona hale i pau ai i ke_ahi." Aloha ino ka elemakule nawaliwali i mainoino aku la i ka make a ka lapalapa ahi. Hulihia ka waapa.— Ua loaa mai ia makou kekahi palapala e hoike ana, ma ka wanaao o ka la 25 o Dekemaba, ua haalele kekahi waapa ia Lahaina a ua holo aku i Molokai. Ua hooukaia maluna o kela waapa, he mau waiwai no ka halekuai o kekahi kanaka Hawaii e kukulu aku ana, oia o Kaluapihaole, a oia pu no kekahi maiuna o ua waapa la i kela manawa. I ka holo ana nae o ka waapa a ma o aku o Kekaa, ua loaa iho la lakou i ka makani, i puhi aku a hoohuli iho la ia lakou i ka moana lewa. Mamuli o ka hooikaika ana a me ke kokua ia inai ua pakele lakou a pau. Oke poho o ka mea nona ka waiwai, aole no ia e emi iho malalo o ka elua haneri dala. No na wai eha. —Ua hoouna mai ko makou makamaka e hoho mai Ia i Waihee i kekahi palapala hoomanao i malamaia eia mai ka malama mai o lanuari 1869 a hiki i ka Ia mua o lanuaii 1870. Penei ka hoike ana no na aina. na mare, na hanau a me na make. Ma Wailuku he 48 poe mare, 26 keiki hanau, ahe 49 poe make. Ma Waikapu he 12 poe mare, 10 poe hanau, a he 32 poe make. Ma Honuaula he 28 poe mare, 14 keiki hanau, ahe 44 poe make. Ma Waiehu he 22 poe mare, 11 hanau, a he 39 poe make. Ma Waihee he 18 poe mare, 8 poe haoau, ahe 5S poe make. Ma keia hoike ana maluna ae f ua ikeia iho, ua oi ae na make mamua o na hanau mai, Ua hoike pu mai hoi ko makou makamaka, ma na la iho o Novemaba, ua nui loa na make ma Wmhee, e make ana elua a ekolu i ka la, a ua ano pilihua maoli no ka make mai ma o a maanei.