Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 3, 15 January 1870 — Page 3

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Olena
This work is dedicated to:  My Family

Ka Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KE KUOKOA HONOLULU, IANUARI 15. 1870

            KUPANAHA KA NUI- I keia kau Kiure ma Honolulu nei. i ike iho ai makou i ka akoakea i mua o ia Aha o kekahi poe hanohanoa malama oihana aupuni, i pau i ha hoopiiia no ka hemahema o ka lakou mau hana. Hookahi Kiaaina hookahi lunakanawai a pana oia o S. W. Mahelona a hookahi loio o L. Keliipio. O ke Kiaaina a me ka lunakanawai kai hoahewaia a o ka loio ka i hoopaneeia a keia haukae? O ka mea iho la anei keia e paa ai na oihana i na kanaka Hawaii?

            HE KANAKA NUI HANA OLE- Eia maloko o keia kulanahauhale. he kanaka kino nui a puipui. i kupono no ka hana ana. aka, ma na la a pau, e ike ia no mawaena o o@ alanui, e paa ana me na iwi pipi i bo-@ puka ia, a me be komo la. a o kana hana ia e kaiewa bele ai. I ka wa e ninauia aku ai kana hana. hoopuka mai kela i na huaolelo pelapela loa. Ke poioai oku nei makou i ke kanaka hino puipui nona keia kamailio ana, e boopau i kana hana. a e imi i hana, i loaa kana ai a me kana ia no ke ola ana.

            PAU OLE KA APA IA HAWAII- Ua loaa mai ia makou he palapala. mai a Ikemaka mai o Waimanalo, a penei ke ano nui, aia ma Waimanalo. he mau kanaka hoomanamana i na akua wahanee o Hawaii nei. Ma kekahi kakahiaka i ha a. hele aku kekahi mau hoahanau mauka o Waimanalo a hiki aku ma kekahi hale e noho mai ana he mau kanaka elua ma ka puka o ka hale. e p@a ana i na ihu o na puaa, a e hookupono ana i na ihu i kahi a ka la e pika niai ana. a e namunamu ana o Haumea, Pele, Kanehekili a me ua amakua e ae. O keia mau kanaha, he mau hoahanau Katolika, o lii a me Paulu. Pau ole no boi ka apa au e Hawaii.

            LA HANAC O W. P. KALAIIOOLEWA.- Ma ha Poakahi iho nei, la 10 o keia malama, ua malamaia he aha @@. no ka hoomanao ana i ka ia hanau i kela pua alii maluna ae, i hanaiia a malama loa ia, e ke Kama Alii Wahine. K. Keliikalani, maloko o kona pa Hale ma Honolulu nei; a e like me ka hana mau ana o na alii i ka wa aole i ike i keia au maikai o ka nono ana. pela no i hana ia ai ma ka la o ka ehaeha o ka puka ana mai. Ke ake nei makou. e ike i ka loli loa ana ae i ka noho ona kahiko, a i ka noho ana o ka wa naauao a niaemae. Ua hanauia ke pua alii mailoho mai o ka makuahine alii, Keohokalole, aka, mai ka wa uuku mai, ua lilo koke ka maloma ana i ke alii kiaaina wahine. a imua wale no o kona alo i mailaniia ai a hiki i heia wa, koe nae paha ka wa hoonaauao o ke keiki.

            PAIKAU KAA WAI.- Ma ke ahiahi Puaono aku nei i hala, o ka hora elima paha ia, ua puka ne na kaa wai a pau o keia kulanakauhale e hoao a e hoomaainaa i ko lakou mau kaa wai, na ili a me nu lako no a pau o ia oihana. Ua mahalo makou a pau i na lala o ia oihana, i uleu ae me ko lakou mau kaa wii nia kahi i haawiia ai ka lono no ka puikau ana e na Luna nui o ka oihana. Hookahi kaa wai, aole i hele nui ae na lala i ka wa pauma wai, a he kamalii liilii me na kauua lala o ia puali ka poe nana i kauo ae a hiki i Kawaiahao. Lua no ka poe lala keia hoomaauea, alaila, oi loa aku ka pono, e waiho i ka oihana mamua o'ke kali ana, a kahea na inoa. alaila, akoakoa ae, i mea e pakele ai. mai ka uku aua i na hoopai no ka haule ana i ka wa paikau.

Hawaii.

            MAHINA HOU O KOHALA.- Ua hai waha mai na makou kekahi mahamaka mai kohala mai, no na hookupu mahina hou no kela apana. no ka malama o Innuei nei, e like penei ka nui:

Pololu.             -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           $6.621 1/2

Niulii. -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           2S 75

Makapala,        -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -            SO 75

Halaul\,            -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           2S 92

Ainakea,          -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           30 00

Honomakau,    -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           10 50

Kahuku,          -           -           -           -           -           -           -           -           -           -           -              7 25

Ma ka luakini  -           -           -           -           -           -           -           -           -           -              3 37 @

                Huina pau,                                                                                                                        $196 17

            Ua mawaoia, ua oi aku mamua o elua haneri dala no keia malama, ke hiia mai ko Halawa.

           

            WAHINE HANAU NUI- Eia ma Kuimu Puna Hawaii kekahi wahine i hanau mai i na keiki he umikumamakahi, a eia no lakou ke ola nei a pau, o ka inoa o ku makuahine o keia mau keiki, o Kahana, he opiopio no kona helehelena. eia no ke ko-ko hou nei no, hele a uhalu iho pau ka iwakalua. A in a pela kou ne, a pela hou ae, o ke olu no ia o keia lahui; no kuu mauao he mea nui ka imi ana i na mea e pono ai ka noho ana o na wahine i loaa na keiki, e pono ia lakou e malama pono i ka lakou mau keiki, e like me keia mau keiki i haiia ae la maluna.

T.H. KAHAUKOLOLIO.

            NA MEA HOU O HILO- Ma ka lokomaikai o J. W. K. Kaleilehua, kekahi o ko makou wea kakau mai i keia nupepa, ua loaa mai ia makou ua mea hou malalo nei.

            - Ma ka malama o Dekemaba, ua nui ka ua a me ka makani i haule iho a pa iho maluna o kela aina ua kaulana.

            -Ma ka la 3 o Ianuari, oia ka Poakahi, ua hoouaueue iho ke olai i ke kumu o ka lua, a ua hoea ae he ahi pele maluna o ka piko o Mauna Loa, a ua naue pu o Hilo.

            -Ua ikeia aku hoi o Mauna Kea, e keokeo mai ana ka hau ma kona mau kuahiwi, a e hoi mai ana ke anu.

            -Ua hoike pu no hoi keia mea maluna ae, ua hoomaikai loa ia ka loko i-a o Waiakea, kahi e loaa ai na anae momona.

            HOIKE KULA SABATI O KEALAKEKUA- Na ka la 18 o Dekemaba o kela makahiki aui aku, ua hoikeia ke Kula Sabati o kela ekalesia maluna ae. mamoli o ka hooponopono ana o ke Kahu Kula Sabati nui. Ua akoakoa nui mai na haomana a ua hoikeia e like me haawina i hoopoaia e lakou i ka manawa i hala ae. Ua maikai no oa hana malalo o ke Kahu ekalesia hou. He mau mele a he mau bimeni kekahi i kike po ia. e like no paha me ka hana ana i maa ia lakou. Ua hoomakaukauia no hoi, he wabi paina no lakou a pau, mahope iho o ko lakou hookuu ana mai ka lakou hana

Kauai.

            KA HOOKAAWALE ANA.— Ua hooholo au a me lakou nei ae. e noho pu me na bipa a ka Haku, ma Waimea, Kauai. no elua makahiki okoa, e hoomaka ana ma ka la 20 o Novemba 1567. a e pau ana hoi i ka 20 o Novemba 1569. A ua hopu mai me ka olioli ko'u hoa aloha. oia o J. Kauai a me kana wahine R. Kaenaku, a hoonoho ia'u ma ko laua hale maikai, ma Kanaana. Waimea-luna. A malama maikai mai laua ia'u ma ke ola kino, e like loa me ko laua ohana ponoi. Ua noho pu makou ma ke ano maemae a me ka pumehana o ke aloha i na makahiki elua. Ke hooko-o nei au i ki makou noho aoa oluolu, me na manao lokahi ma ka pono. A ke hoi nei au mauka ae o Waimea lalo, e noho ana ma kapa muliwai, maloko o kekahi hale laau i haawi aloha ia mai e ka hoa haipule Mr. Uu no kekahi manawa. Oia ka hemahema o keia ekaleisa, aole apana nina. aole pa hale e noho ai ke Kahu. He pili wale aku no ma ke aloha mai a na haipule. Aka, nole ia he mea kauinaha, malia paha. e aloha mai no ka Haku i kona Ekalesia i ka wa pono. Nolaila, e mahalo nui ia ke Akua i kona haawi ana mai i ke aloha a me ka lokomaikai ia laua i na makahiki elua hala ae nei.                                                                  A. K.

HUNAHUNA HUIKAU.

            Ma ka malama o Ianuari o ka makahiki i hala, ua hoounaia aku kekahi palapala e ka Akibihopa o ke kulanakauhale o Valapariso. i ke Kakaoolelo o ka Oihana Hoonaauao, e hoohalahala ana no ka ikaika loa mai o ka poe hoole pope malaila, i ka hoohuli i na kanaka i ko lakou manaoio, a me ke kue mai i ka nono pope, a ua inaina pu hoi kela Akibihopa no ka laha loa ana o na buke hoolepope. Ua noi aku ua Akibihopa la i na Luna Aupuni, e hooke i na kanawai e papa. Aole loa i hapani iki ae kekahi manamana lima o ke aupuni e kokua i ka manao o ua kahuna pope hookiekie la, e kapa ana i ka maikai he ino. a i ka awaawa he ono. Eia kahi mea hoohalahala mahope iho, ua komo aku na Luna aupuni o kela wahi me na Kuhina iloko o ka hoolewa a ka poe hoolepope maloko o ka luakini. Ma Talca, ua hookupuia he hookahi tausani dala no ka pa kanu kupapau hoolepope, a ua haawiia aku ka lepo o ka pa e na luna aupuni.

            Ma ka malama iho nei o Novemaba i hala aku la, akahi no a puni ka makahiki o ka hoohalawai akea ana o na Hoolepope ma ke kaulanakauhale o Madarida, mai ka wa mai i weheia ai ka puka. Ma ka hopena o na malama he umi, ua paa he halepule, a ua malamaia he elua anaina haipule ma na la Sabati mai ka S50 a hiki i ka 900 ka poe hele mai; a ma nala noa e ae, ua hele mai na kanaka mai ka 450 a hiki i ka 500 i na halawai liilii, Ua ku he ekolu mau kula Sabati, a he elua mau haneri na haumana. Ua ku hoi he kula la hookahi malama, a he eha mau halepule kahi e haiia nei ka olelo a ke Akua i na la Sabati a me na la noa. Ma kekahi Sabati, ua ikeia he elima mau kahunapule pope e noho ana i ka olelo maikai.

            Ua loaa i na kahunapule Roma o Farani, he S9,2000,000. dala ma ke gula i ka makahiki mailoko mai o ka waihona o ka lahui, a mailoko mai no hoi o ia waihona, ua loaa mai i na hoolepope a me na Ludaio he $470,S00.

            O kekahi o na Loio kaulana o Amerika Huipuia o Charles O'Connor Esq., i keia wa koke mai nei, ua haawi aku oia, he elima tausani dala mailoko ae o kuna waihona, no ke kukulu ana i kula nui ma Roma. Akahi no a lawa iho la, ka puu dala a Rev. G. A. Doane i makemake ai, he elua haneri tausani dala no ke kukulu ana.

            E kokoke ana e kukuluia, he halawai ma Nu loka no na Kau Kula Sabati o na hoomana a pau o Amerika Huipuia. E haawiia aku ana na palapala poloai he nui, a o ka hana aia iloko o na lima o kekahi poe, no lakou na inou i manaoia he kupono. Ke manaolana nei makou, e lohe i ka hopena maikai a waiwai o ia hana.

            O ka heluna o na haumana Kula Sabati mawaena o ka poe Makodito i huli ma ka pono iloko o ka makahiki i hala ma Amerika, ua hiki aku no ia i ke kanaha kumamakahi tausani ehiku haneri kumamakolu. Pela ka hoike ma ko lakou Ahahui ma Ohio.

            Ua ae aku ka Pope o Roma i ka manao o ke Aupuni o Farani i hai mai ai i ua Pope la, e kukulu i elima tausani mau koa me na lako kaua ma Roma. i ka wa a ka Ahahui Pope e halawai ai. Heaha keia hana? He halawai hoalaala kipi ku keia e makau wale nei ka Pope? Aole, He puni hanohano paha. Naui ka mauao nui wale ana o ka Pope i na hanohano ulii o keia ao.

            Ua hoouna aku ka Pope he palapala e koua ana i kaoa "kaikainahine hemolele, ka moi wahine o Sepania" i olepeia, me kana "kane hemolele oluolu" a me na "kamalii hemolele," e hele mai i ka halawai nui a ka Pupe, i wehe ihu nei ma ka la S o Dek.

            Ua oleloia, ua hoouoi aku ka Maquisa o Buie i ka ae, e hana hou ia na puka aniani o ka Halepule Sana Petero ma Roma. ma ke ano nani a maemae loa, me ka hookaawale ana i hookahi puka aniani no kahi e waiho ai na hanohano alii o ka Pope, a i hookahi hoi puka aniani no ua Maquisa la ponoi. Ua haowi aku ka Pope i ka hoomaikai ana i ua Maquisa la. aka, ua ano kupolokii iki nae poha ua Pope la. ua makemakeia na dala, e hoolilo ma kekahi mau mea e ae.

            Maloko o ka nupepa Independent i paiia ma Nu loka. ua loaa mai ia makou keia mau olelo malalo iho: "Ua haalele o Revs. Messrs Whipple a me Turner. na kahunapule Epikopala o ka Pae Aina Hawaii, no ka meo, aohe like o ko lakou manao me ko Dean Hailasi ka mea i waiho ia iho ka mana e ka Bihopa. no ka Lookomo ana mai i kekahi mau ano hoomana Katolika Roma iloko o ka hoomana ana. Ua nune a kuihe na lala o kela ekalesia no keia hoololiloli wale ana, a ke manao wale nei lakou (na hoahanau) e kauoha i kahunapule no lakou ponoi iho, a he mea kamahao ka lohe ana mai, ina ka e hoi aku ka Bihopa o Honolulu mai kana huakai aku e holo nei ma Amerika Hema, e haalele mai ana lakou iaia." Oia ka hoike ana a kekahi nupepa i mamao loa mai o kakou aku, a me he mea la e ko ana.

Na Haawina Kula Sabati o Kaukeano

NO KA M. H. 1870

Helu 1,-Sabati-Ian                   2,-Pukaana 20:                                                1-7

Helu 2,            "           "           9,                     "           "                       S-17

Helu 3,            "           "           16- Mataio                   22:                   35-40

Helu 4,            "           "           23- Mataio                   5:                     1-6

Helu 5,            "           "           30,-Hoi hou i hope

Helu 6,                        "           Feb      6,_Mataio                    5:                     7-12

Helu 7,            "           "           13,                   "           "                       13-19

Helu 8,            "           "           20.                   "           6:                     5-13

Helu 9,            "           "           27- Hoi hou i hope

Helu 10,          "           Mar      6-Mataio                      6:                     19-24

Helu 11,          "           "           13,                   "           "                       26-30

Helu 12,          "           "           20,                   "           7:                     1-6

Helu 13,          "           "           27.- Hoi hou i hope

Helu 14,          "           Apr      3,-Mataio                     7:                     7-12

Helu 15,          "           "           10-Mataio                    7:                     3-14

                                                     Luka                       13:                   23-27

Helu 16,          "           "           17- Mataio                   7:                     15-20

Helu 17,          "           "           24- Hoi hou i hope.

Helu 18,          "       Mei         1,- Mataio                    11:                   25-30  

Helu 19,          "           "           8- Mataio                     13:                   3-9

Helu 20,          "           "           15- Mataio                   13:                   24-30

Helu 21,          "           "           22- Mataio                   13:                   44-50

Helu 22,          "           "           29- Hoi hou i hope

Helu 23,          "       Iune        5- Mataio                     18:                   1-7

Helu 24,          "           "           12- Mataio                   18:                   8-14

Helu 25,          "           "           19- Mataio                   18

Helu 26,          "           "           26- Hoi hou i hope

Helu 27,          "       Iulai        3- Mataio                     28:                   21-27

Helu 28,          "           "           10- Mataio                   18:                   28-35

Helu 29,          "           "           17- Luka                      14:                   1-7

Helu 30,          "           "           24- Luka                      15:                   11-17

Helu 31,          "           "           31- Hoi hou i hope

Helu 32,          "       Aug         7- Luka                        15:                   18-24

Helu 33,          "           "           14- Luka                      15:                   25-32

Helu 34,          "           "           21- Luka                      16:                   19-26

Helu 35,          "           "           28- Hoi hou i hope.

Helu 36,          "      Sept         4- Mataio                     25:                   1-7

Helu 37,          "           "           11- Mataio                   25:                   8-13

Helu 38,          "           "           18- Mataio                   22:                   24-30

Helu 39,          "           "           25- Hou hou i hope.

Helu 40,          "      Okat         2- Mataio                     25:                   21-40

Helu 41,          "           "           9- Mataio                     25:                   41-46

Helu 42,          "           "           16- Mareko                  14:                   3-9

Helu 43,          "           "           23- Mareko                  14:                   16-21

Helu 44,          "           "           30- Hoi hou i hope.

Helu 45,          "       Nov         6- Mataio                     25:                   26-31

Helu 46,          "           "           13- Mataio                   26:                   36-42

Helu 47,          "           "           20- Ioane                     18:                   1-6

Helu 48,          "           "           27- Hoi hou i hope.

Helu 49,          "      Dek          4- Mataio                     26:                   57-42

Helu 50,          "           "           11- Mataio                   26:                   63-68

Helu 51,          "           "           18- Ioane                     19:                   25-30

Helu 52,          "           "           25- Hoi hou i hope.

Ka hoomanao ia ana o ka Makahiki

HOU E KA MALU HE KUAWA.

E KE KUOKOA; Aloha no:

            E oluolu oe e hookomo iho ma kou opu ahonui. i kela mau hua e kau ae la maluna:

            Mamuli o ka hooikaika ana a kekahi kaikawahie Lalawai o ua Mala he Kuawa nei, a o kona inoa o Miss K. Kapukioi, a oia no kekahi pua alii. Ua imi aku oia i mau hoa nona, a me ha la, ua aneane 40 a oi ka nui o na wahine, a maloko mai no o lakou ua haawi ae lakou he paina ana. A o ko lakou mau aahu, he ano like i hana pukiki ia, he ahinahina omaomao ka lole, me na papale ano like no.

            Eia ka mea a ko'u puuwai i ini ai iloko o keia hana ana. a ho-ahanina ana. Ua lulu dala no lakou i mea e kokua ai i kahi mau hemahema o ka ekalesia, nolaila, ma ko lakou hana me ko lakou mau kino palapala, malaila ko'u mahalo loa, oiai, aole me na keiki kane ka hooulu pu ana.

            Eia na mea ai. Elima puaa, ua kiiia na limu o ka ae one o Kahului a me na oop , a mau opae ono o ke kahawai o lao, a me na kukui io ono no o ua uka nei, ka ia hoi na ka maiuu ka hana.

            Kekaiana o ka huakai. Ma ka hora 10 o ua la nei, ua kai mai ka huakai mai ka luakini aku, o ka hae Hawaii mamua e pulelo ana i ka makani, o ke poo aku o ka hana, oia hoi ka mea i hai mua ia ae nei, a o ka huakai holookoa aku mahope, i ka nana iho kinikohu, ua lai no; a ma ia hope iho, ua hui mai ka Hui Limahana o ua malu he kuawa nei, a ua kai like me na kahiko nani. Ka huli hoi ana. Ma ka uapo ma ke kahawai a he piina nui, huli hoi aku ka hui limahana, hoi loa mai ka hui inanawalea a komo i ka luakini i ka hora 12 awakea, hoomaha iki a kuu kanae, ma ia hope iho, ua kahea pakahi ae ke poo nana ka hana i na lala, a ua lawe mai kela hoa keia hoa i kona haawina.

            He pule na Kaimu a pau he mau kakamahine no na Kuene, a ua lawe ia mai na mea ai, ao ha ai noia, a ua komo pu mai me kekahi poe hoonuu Puaa, ua hoonuu a, ua ana o ka uku komo 25, keneta. Ai ko lakou paina ana ua maluhia.

            O ka nui o ka loaa i ko lakou hana ana 25, dala me na keneta oi. Nolaila, he nui kou mahalo a me ko'u makemake no ko lakou hoomahui ma na hana pono.

S. C. KAMAHIAI.

Na Pauku a me na lalani a kapa lalani

I LIKE OLE O KA BAIBALA

kahiko me ka baibala koa.

            Pauku 14. welau, Oia ka make alua. ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Oia ka make alua o ka loko ahi.

            Mokuna 21":11. ma ka welau. Me he aniani la, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. Moakaka me he aniani la.

            Pauku 21. ma ka welau. Me ke aniani olinolino, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Me ke aniani maikai

            Pauku 27. lalani ekolu. Aole he mea e hana ma ka ino. ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko. Aole he mea e hana ma ka hewa.

            Mokuna 22:5. ma ka lalani elima. A e lilo lakou i mau alii a i ke ao pau ole, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke kahiko, A e lilo lakou i alii mau loa a i ke ao pau ole.

            Pauku 6, lalani ekolu a me ka ha, ma ka hapa aku nae e nana'i a pau i ka hapa o ka lalani eha, No na uhaue o ka poe kaula, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou. O ka poe kaula hemolele.

            Pauku 14, lalani elua, I hiki ke loaa, ko ka bake hoa keia. Eia ko ka buke kahiko, I loaa ia lakou.

            Pauku 19, lalani eha, Kona lihi, ko ka buke kahiko keia. Eia ko ka buke hou, Kona kuleana.

            Pauku 21, O ke aloha o ka Haku o Iesu Kristo me oukou a pau, ko ka buke hou keia. Eia ko ka buke hahiko, E aloha ia mai ka poe hoano a pau e ka Haku Iesu Kristo.

            Maanei ka pau pono ana o keia mau buke, alaila, pau ka manao ana maanei, a hulu hou kakou imua ma na wahi i koe, a malaila ka nana ana.

            E puka aku ana ma Kekahuna a hiki i ka hapa i koe o Ezekiela.                                                                    (Aole i pau.)

Hoike Kula Sabati a Lulu Dala ma

WAIOHINU. KAU.

KA NUPEPA KUPKOA; Aloha oe:

            Ua hoike iho nei ke Kula Sabati o Waiohinu, Kau, ma ka la 1 o Ianuari nei. Akahi no a hoike keia Kula Sabati. Nui no ka hauoli a me ka hanohano no na mea i hoike ia malalo o ke alakai ana a W. T. Matina, ke Kahu Kula Sabat.

            A pau na hana no ka Hoike Kula Sabati, ku mai o Rev. J. Kauhane, a wehewehe mai no na mea e pili ana i ka makahiki hou. A pau ka haiolelo, pule.

            Mahope o ka pau ana o na hana maluna, ua hoomaka ka lulu dala, mamuli o ke kahea ana mai a ka mea Mahaloia J. W. Kupakee, e pane mai ana, "E lawe mai kela mea keia mae i piha i ka lokomaikai. e kokua i pau ka pilikia a me ka aie o ka luakini Kauahaao o Waiohinu," A i ke kokua ana, ua hoopau ia ka aie o ka luakini, oia hoi, he $400.00. A pau ia kokua manawalea hou na hoahanau i ola no ko lakou haiolelo, oia hoi o S. Kanuha. a ua loaa no na dala he $26.25. O ka huina o na dala a pau i kokua ia ma keia la, he $426.25.

            Auhea oukou e na manu nunu lawe lau oliva a ke aloha, ua pau ko kakou aie i keia luakini. Ke i mai nei paha oukou, "Pau ko kakou kokua ana i ua luakini nei o Kau, ua kaa ae la ka aie." Aole pono ia oukou ke hana pela, oiai aole no i pau ko makou pilikia, no ka mea, elua o makou luakini i koe. Aia o Kahuku la aohe luakini. Aia maloko o ka Halekula Aupuni e halawai ai i kekahi manawa; aka, ina e huhu iho ke kumu kula, o ko ia la pani ae la no ia i ka puka, a hoaa wale iho la no na hoahanau, a o ka hoi no ia i Hamohamo. A no keia pilikia no, e alu like mai no kakou. Ku mai oe e Kauai o Manokalanipo, pela no hoi oe e Oahu o Kakuihewa, e kahea mai e kii aku; o oe hoi e Maui o Kama, e lawe mai no oe i kau; o Molokai hoi a me Lanai, e hoomanao i ka olua wahi mana iki; e hiamoe no oe e Hawaii o Keawe, e ala a ho-o iho ma ka eke o ka baluna, nana ia e lawe mai a loaa ma Waiohinu. Elua Tausani Dala wale no i koe, a o ka pau no ia o ka pilikia. Aloha oukou.

J. K. KUWAHA.

            Kau, Ian 5, 1870

Ahahui Kumuhumu Kapa Apana ma

PUUEO HILO.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:

            Nani kamaikai a me ka mahalo, i keia hana ana wahine maka palupalu o keia kaona lai a ke aloha. ilolii ai.

            Oiai ia lakou e hana pakahi ana, i na kapa apana o lakou, o ka mea i paa mua o kona kapa apana, i ka hoomili ana i ka hulu a me ka pili oloko.

            Alaila, hele mai la na wahine oia Ahahui humuhumu kapa apana, e puaahana like e like me ko lakou Ahahui o ia ano, oiai ua hoolako ia ka ai a me ka ia, o ke ano o keia hana he hana maikai i ku i ka Hanohano o kahi moe kupono, ua uleu na wahine o keia kaona a ka olu i waiho ai.

            O ka poe ilako i keia ano kapa, maikai a na maka ke nana aku a me ka oluolu, oiai ua hoolele ia mai ka Hauli o ko lakou mau puuwai.

            Ahe hana mau ia nana wahine, oka okioki i na apana o kela ano keia ano, o ka hele i na hale kuai e nana ai i na apana a lakou iini ai.

            O wau no.                                                                                                                                           J. A. KEALOHANUI.

Puueo Hilo, Dekemaba 16, 1860.

MARE.

            Nov 17. ma Kahana mareia e Rev E Kekoa, o Kamakahiki @e Wahi@@@@ No Pu@@l@@ L@@@.

            Nor @. @@@@ @@ @@@i@ e @ Kekoa, o Lo@ @@ Mala Na Ka@@@@ k@@@

            Nor @@. @@ ia wahi @@ @@@@ia @ @ Kek@a o Mak@@@@ @@ Kau@@@ NoL@@ @@@@.

            De@ 11. @alai@@ ao @@@@ e K. Ke@@@ o ae me Kealoha No Ka@@@@ @@@@

            Iau 3 1870. mala@@@ @ @@@ia @ E. K@k@u e @@@@ @@ @@@@, a @@ @ @@ @@ i@ wahi @@

MAKE.

            D@@ @@ ma W@@@ Moa @@@ H. K@@@

            D@@ @ @@ A@@@ m@@@ K@e@@@ R.

            @@@ @5. ma Puk@@@@ @@@ K@@@ @

            @@@ 11 ma a@pu@@ make @ Ma@@ @

            @@@ @@ ma A@@@ maku o Kinu@@

            @@ @ @@ Ka@@@@ make o K@ki@@@

OLELO HOOLAHA.

KUPAPA AKU @@@ @@ @@@@ paa. @@ie @ hoa@ ma@ @@ @ wahine ma@@, @@ o

MELE MAKAKAU AKONA.

@@ @@@ i @@@ oia.                                                                                                                   AKONA @@@

A@@@@ @@ @@ @@. @@                                                                                                                   @@@@

NO KONA A ME KAU.

MA KEIA KUPA AKU, E HOLO MAU ANA @@@

"HALEAKALA"

KUPLA PIKA. @ @@ awa i @@@@@ mai@aa. No ma aianna a @@ @@ @@@ @@@@ @ K@@@ @K@@@@@R WELISH@ @@@ na w ka @@u @ i @@ @                           WALKER A ALLRN.

Honolulu, I anuari @ @@70.                                                                                                                         @@@@@@

Hoolaha a ka Luna Hooponopono

WAIWAI.

KE KAUOILA ia nei namea a pau i @@w@na @@@@@@ @@ @ @@@ palapa@@ @@@ @@ @@@ o ka @@@ @ MIKA HAO Mr. @@ @ @@@ @aohe k@@i Popa @@ @@@@@, i @o@ @@@ @@@ @@@@@ mai @@ k@ @@@@ Mika Waka. J W. WALKER i ma A@ioui M@i@hi@ a i o@ @ @a ke K@@@ i ha. na o Mika Hana Mr. BARN@S mah@l@@@ ma @@@@@ Kaahu@@@a. A o @a paiapaia i ki@ ole @ h@@@@@@ ana ua ka iima ke Kanawai.                J. W. WALSRR.

                                                                                                                                                            Lana Hoop@@q@ou Wai@@i

                        W. E. BARNES. Hope                                                                                                                                   @@@@

OLELO HOOLAHA.

            UA KAPU ka na kanaka e hele ana me ka palapaia aeme @@ ai a'u aka a i ku'u hope paha. ma ke kuia a ma ke kai o kuu aina ahupuaa. ma Mahana. mokupuni a Lanai. Ioa e k@@@hera ua Bipi Lio Hoki Miula Puaa.e @@@ no i $2.12 no ke p@@ @@@ @@@ @ a o na k@@ hipa p@eha, e uia uo i hapaha !kepaa loa e hookmaliona kekahi eia ka makahiki. he $@00 @ ke poo o ka H@pa @@@ Hoki Miu'a Puaa. Aole e ae ia kekahi poe e ae e hanai @ na hipa kao a mano ma ua aina la. El awe mai keia la aku i na holo@@@na. a ina e @oa aku ia'u a me ko'u luna, e uka ao i a oia e luna aku @a heluhelu a i ku@i@ @ ia a h@ a@l@no ole ia io lakou mau pepe@@ e kumi no au i k i u mau h@ailooa. Nolaila, e hoohohe na kanaka i keia mai ke a la aku, a hiki i ka la I o Feberuari 1870, alaila. kapu loa aa aina la.                                                                                                                                M. MAKAHA.

Honolulu, Oahu, I@@ 12, 1870                                                                                                                                            @@@@@

OLELO HOOLAHA!

EIKE AU ANEI NA MEA A PAU LOA KE NANA MAI, ma keia Palapaia ke papa aku nei au i na pipi, lai, buki, poaa, @@@@, mai hook@u oia kuu

AINA HOOLIMALIMA,

Ma ka Palama@ka@@ pili ana me Kawili. Ua lilo ia'u ma ka HOOLIMALIMA na ke alii mai. Ina e ko@@ kekahi o na holoholoua i @@ke @ @@iana, @ uku ka mea nona ia hokiholona @@@@. k@@@@e ka moa i keia uka, no ka m@a @@ kanaka. A ke papa pu ia aku nei na kanakahelu wale ma keia wahi i eleloko me ke koleaoia @l@. mahopeiho o ka puka ana o kona OLALO HOOLAHA. @ komo kekahi o na holokulama i oleloia ae nei, e hopu no au, Ina @@u @e mai e lawe @ au i ka Pa-Aupuni.

E !!! keia i Kan@w@i mai keia la aku.                                                                                                                                  Owau no.

Kapalama, Ian @, 1870.                                                                                                                                 Mrs. KAHOILIKAUA.

                                                                                                                                                                                                @@@@@

OLELO HOOLAHA.

E NA kanaka a pau o kela ano keia ano. ke hoolaha aku nei au ka mea nona ka inoa malalo @ia ke akea, ua kapu na kai a pau e pia ana no ka MOKUUMAUME a me MAKEA ma Ewa, mai ka la I ahu o Ianuari 1870. Aole hoi e h@ie kekahi upona Kikee (i uni) $200; A@@@ilele $1.50. A i loaa kekahi a keia ano i hana ae ka malama me ka hoolimalima ole i o'u kanaka, e hopunia a hoopilia e like me ke Kanawai. Ua kapu na ano lawala a pau mai ka la I aku o I anuari 1870.                                               KEALALAINA PUKA.

@@@-@@@

D. B. MAHOE,

LOIO:

E KA POE E MAKEMAKE ANA i kekahi hana imua o na Aha Hookulakula a pau i keia Aupuni, e kipa mai no ma ko'u Keena hana, ma ka Hule e pili ana i ka Hale Hookolokolo. ma ke K@@na o A. M KAHALEWAI mamua. Ua oluolu no au e hoolohe, ina he ninau maa mai kekahi ia'u. Like mua ia ka pono @ kana@hana Aole no he uku. E kokua wale no au me ka uku ole i na ikhune no ka nawaliwali.                                                                                                                                                                     404.6m

OLELO HOOLAHA.

DALA HAULE I LOAA AI.

UA LOAA i ka niea nana ka inoa malalo nei he

"i' U U DALA,"

Mawaena o ka Alauui mai Ewa a WAIALUA i ka malama o Ianuari 1870 nei. E loaa no la "PUU DALA" i ka inea oona ke kii mai me na Hoike maepoopo.

                                                                                                                                                                        J. W. KAIAIKAWAHA.

            Kawailoa, Waialua, Ian. 3@@. 1870                                                                                                                         423-26

OLELO HOOLAHA.

E IKE ia e na mua a pau e noho ana ma keia Pae Aina, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke ppapa loa aku nei au i na mea a pau loa, na haole, na kanaka Hawaii, a me ka poe i kela ano keia ano lahui, @ole e hoaie mai i kuu kaikamahine nona ka inoa o

MELE NAPE

A aole no hoi au e hooka@ ana i kekahi mau ano aie, ke ole i kakau inoa ia e a'u ponoi. Ke hai pu ia aku nei no hoi i na mea a pau, aole pono e hookipa ia ia ma ke ano kolohe, a ma kekahi aoo o ae paha; a o ka mea kue i kela mau olelo papa hope e hoopii ia no ma ke Kanawai.                                                                                                                                                                               T. NAPE.

Honolulu Ian. 31, 1870.                                                                                                                                                          423-@@

OLELO HOOLAHA!

KE PAPA LOA ia aku nei na mea a pau, aole e hoaie mai i ka'u wahine ma@e ia,

MRS. NAKOOLANI.

O poho auanei; aole au e hookaa ia mau aie, oiai, ua hoalele kumu oie u ai ia'u. Eia kekahi, aole he manao kekahi poe o hookipa, a e malama ia ia. Ina e loaa ia'u ma kekahi hale, e hoopii Kanawai no au i ka mea hale, a mea pa paha.

                                                                                                                                                                                    NUTI. (Pake).

Honolulu, Oahu, Ian 7 1870                                                                                                                                                   423-2@@

OLELO HOOLAHA.

O KA'U WAHINE MARE O

MRS. KAHEA.

Mai haie mai oakuu la ia. Aole loa wau e hokaa I kana mau @@ No ka mea, ma ka po Poalua a ao a@ Poiha la @ o keia malama. ua liolo malu aku kela ma kekahi hale e moe ai, a no keia mea, ua haohao wau. a me ko mana ohana. A ua lohe mai wau i ke kumu a kooa holo ana. Ua anai ka waa i ka pahi i mea e oki ai ia ia; a oa ninau pono wau ia ia i ke kumu o keia holo ana. a ua i mai he maka'u maoli no. Aole Maua i hakaka momea aku. i hiki i kela po a hele aku, aka. ua hakuepa kuu wahine i kumu e hele ai Me ka mahalo.                                                                                                                                                                                                 J.UMAUMA

Kapuukela, Honolulu, Ian 6 1870                                                                                                                                           423-@@

R. NEWTON                                                                                                                                                              D. W. KAIUE

NA LUNAMAKAAINANA

NO

MOLOKAI a me LANAI.

OLELO HOOLAHA.

O KA MEA aona ka inoa malal@ nei, ua honoohoia ola e ka Mea lia@l@@@ F. S. La@o@@@, kekahi o na Lunaka@a@ai Kaapani o ka Apana Hoo@olokolo Ekola o Hawaii, o ko Hawaii Pae Aina. i Lana Ho@ponopono no ka waiwai o Kaohima@@@. o Aka@oni. Hiho i moke aku nei me ke kauoha ole. Nolaila, ke kauoha@ @@@ @@ ka poe a pau i ahe mai ia Kaohimauua e hookaa mai. a o a poe ana i aie aka ai, e hoike koke mai lakou i na hela kupono ia'u mamea ae u ka la hope o Feberuari, o ka M. II. 1870. I@@ o hoike ole mai a hala ia manawa, e hoo@ ia ia mau Kila.                                                                                         J. L. KEKIAHAU,

                                                                        Lunah@@ponopono Wa !!! ! Kaohimauna.

            Dec @@, @@@@                                                                                                                                                    @@@@@

 

HALE MU!

HALE KUAI MEA AI!

HE OLUOLU LOA KE KUAI ANA O NA

mea ai ma keia hale, i lohe oukou e na

makamaka Hawaii a pau!

RAIKI no Waimea, Kauai mai,

PALAOA maikai loa,

KAMANO io ula no Keamolewa mai

BIPI uaho no Kaleponi mai,

KOPA keokeo – KOPA ulaula,

AILA Honua! AILA Kohola,

KOPE – PAAKAI,

AI no na Lio a me na Moa

Na mea ono he nui wale o kela ano keia ano.

PIA NO HAWAII MAI,

PIA AI - 

A he nui loa no na mea ai maikai e ae.

Nolaila la ea, e na makamaka, e hele mai no

me kahi dal e ike maka no oukou i keia mau

mea i halia ae la maluna.

Me ka mahalo,

I. BATALETA.

370-3ms

 

S. B. DOLE.

LOIO.

Kana mai hana @@@@ Papa me Ki apa @@@

H. K. M.

HALE PAI KII!

AIA KO'U HALE PAI KII MA

MONIKAHAAE,

@@@wea e ka HAI@@UAI BIPI a me ka U AI @@@ AI MEA AI @@ SA@@@OE @@@ @ @ @@@ @@@ @@@ ke kuma: kaa @@@ KU                                                                                                                                           H. L. KLIKI H@@@           

            @@@@                                                                                                                                                                     @@@@@

KA HALE PAI KII

1S5S                                                                                        J. W. KING                                                                                        1S69.

KINI UAI K@@

HONOLULU.

EIA NO MALUNA O KA HALE PAI @KUOKOA @ @@@ @@ @ @ @ @ Haw L@@ @ hele mai m ai a @@@ a Ka me @@ @ h eha ia ha'u      @@@                                                                                                                                                       @@@@@

HALE HUMUHUMU LOLE ! !

KE HOOLAHA AKU NEIKA ARA NONA KA INOA @@@@ @@@ @@ @@@@ @ a i maa@@@a @ @ @@@@@ ma a @ @@@@@ na @@@ @@ @@na a paa @ ka @@ ae ane Na H@@@@ @@@ @@@ hoi me @@ m@@ @@@ @@ @@@ @@@ @ @@@ ma ko'u H@ Hae@@@@ @@@ @@ @@@ H@@@ H@@@@lu N m @@ Mau Ha@@ @@@ @@ @@ @@@ apa a pa@@ keia a me @ @ @@@ Na @ @ m@ @@@@@.

@@@@                                                                                                                                             KOINI @ELA (@@@ @@@@)

KALE N. SPEN@@                                                                                                                          HANAUX MCFAMANA @@@

C. N. SPENCE MA

NA KOMISINA KALEPA.

E LOAA MAI ANA NOIA MAUANA MEA  @@unia ma o na Mea uha o keia mai Mokupuni, a like me na l@@ Nopa, Ii Kao, Kope, Pepenao La@@ Pa@a  a me na hea ai e ae @ @ hoo@p@ia no ke kamakahi p@@@@ka oa. K@@@@ na waiwai o houoia @@@ e @@ me a @@@@ha

@@@@

F. H. & G. SEGELKEN.

NA

MEA HANA TINI. A HANA PIULA WAI.

MA

KE ALANUI NUUANU

HELU @.

KE HOOLAKO MAI MEI MAUA MA KO maua Haie Hana, i na Kupuahi @@@, ka Uhe Wai kapau maikai. na Ohe Wai H@@ @@ K@@ ka W@@. @ e kanuku @@@ ole, na Ki H@@p@@a a Hoekahe Wai o na ana a pau a n@ na @@ao a pau o na mea @@@.

            P. S - O na Ohe Wai Hao e kuina ma ke kumakua, @ma l a, i @@@ h@malale o ke ka@aku@ @@@

NA LAAU LAPAAU

A DR. JAYNE

OIA NA

LAAU KUNU

LAAU HOOPAU NAIO ME NA KOE

LAAU HOOPAA HI.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HAMO- PENIKILA.

HU'ALE OLA.

AIA MA KAHI O

KAKELE me KUKE.

Honolulu,                                                                                                                                                                                @@@@

OLELO HOOLAHA.

UA LILO MAI LAU  ma ka hoolimalima no kekahi mau niakahiki ka aina o PAUAHI ala @@@@@ @@@ H@@@@au, e waiha la nia Kona H@@@, Hawaii @@@@. ke kan@a aku nei au i na kamaina a @e @@ @@@@@ pule makemake ana e noho maluna o ka aina. e @@@lu mea ka@@a me na hai@i e au paha, e hele ae e kamai@@ pa me AHAI (@ake) ku'u Luna, @ noho ana ma H@@@@@a, Kona @@@a. He @@@ olu loa ka uku no na kanaka a pau he noho @@@@@ o @@ a@ia.ma ke k@@na@ii@ pu ana me kuu Luna.                                                                                                                                                                    Alil N AK@

Honolulu, Nov 6, 1@@@                                                                                                                                                      @@@@@

H. VOSS

MEA HOOPIHAPIHA PELA

HELU @.

Alanui Kalepa, makai mai o ka Hale Luina.

HE HALEKUAI MOENA & ULUNA

Ua makemakeia na lauoho lio ke @@@ mai a @koa @@ he nela no ka panna hookahi.                                                    @@@@@

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII

 

Baibala Hemolele Nui ili eula nani me na

kuhikuhi ma na a ao.....$12 00

"            " Nui ili eleele kaekae wai gula.....5

00

"            " uuku iki ihi " ".....8 00

"            " Pananaiki iho ili eleele.....4.00

Kauoha Hou ili gula nani me na

kuhikuhi.....3.00

"             " eleele kaekae wai gula.....1.00

"             "  " ......75

Kauoha Hou Hapa Haole.....75

Lira Hawaii 1848 me ke kanawai......25

"       " 1855.....25

Moolelo Ekalesia.....50

Haiao ili lahiahi.....10

Hele Malihini ana.....25

No ko ke Akua ano......25

Lira Kamalii......25

Hoike Palapala Hemolele.....25

Moolelo o Heneri Opukahaia.....25

Hoike Akua.....25

Weheweheia.....25

Ninau Hoike ili manoanoa.....25

"         "          " lahilahi....10

Kumumua Kula Sabati.....10

Buke Lawe Lima.....10

He Buke no ka Pope.....10

Ui Kula Sabati Helu 3.....25

"    "       "         "      4......25

"    "       "         "      5......25

Buke Euanelio a Ioane.....10

Himeni .....1.00

Himeni Ili nani.....1.75

Na Kauoha Hou Pakeke

Ili Gula nani.....1.50

Ili eleele kaekae nani......50

Ili eleele......35

Kauoha Hou Pakeke me na Halelu

Ili Gula nani.....1.75

Ili eleele kaekae wai gula.....50

Ili eleele......50

Na Halelu Pakeke

Ili Gula nani.....50

Ili eleele kaekae wai gula......30

Ili eleele.....20

Ka Hae Hoonani (Buke Mele)......25

Buke Wehewehe Huaolelo Baibala.....2.00

 "              "    "  Ili nani.....3.00

Eia na buke haawi wale

Palapala Liilii--

 Helu 4--Makemake anei oe i ke ola

 Helu 6--E hele i o Kristo la.

 Helu 7--Ka hoi ana mai o ke Keiki

Uhauha

 Helu 11--No ka hoohiki wahahee i

ke Akua

 Helu 16--Ka Kehia ana o ka Ahaaina

a ka Haku a ma ka Bapetiso ana.

 Helu 17--Mai hana ino i na

holoholona

 Helu 18--No ka mahi ana, kuai ana a

me ka inu ana i ka Awa.

Ka Davida Malo Kumumanao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.

J. F. POKUE.

Kakauolelo o ka Papa Hoeke o ka Ahahui

Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.