Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 7, 12 February 1870 — He palapala mai a Mrs. Kaalalii Kahelemauna mai. [ARTICLE]

He palapala mai a Mrs. Kaalalii Kahelemauna mai.

I KUC MAKUA HāNAI IKK: j Rev. O. H. UeueK ; Aloha oe :—llokn oj na la he nui o keia kaawaie ana he oluolu | no ka noho ana iloko o ka hapa nui o na la j a he nawaliwaii no iloko o kekahi mau la,| aoie nae he piiikia e leie ni o ka oili. ] iYa mea ano nui o keia aina haahaa. ! O Tabiteuwea ka aina a makou i ku mua I ai, oia ka la 27 o lulai i ka 17 hoi o na ln i I haia ae mai Honoiuiu mni. He gnea e ka oli* ] oii i ka ike ana aku i ka oluoiu maikai o ke ! ola o na Misionari e noho ana ma Tabiteu-1 wea n me ka holo no hoi o na hana a ka i Haku malaiia, oiai o na kanaka ua makema-1

ke nui ke aoia, un akamai ma ka heluhelu | paiapaia ka poe hele mau i ke kula, aole nae | i pau ioa i ke ao kula na kanaka no ka nui j loa, oiai o na kanaka a pau o Tabiteuwea he i 6,200. | Eia hoi he mea e keakea ai i ka hana a j ka Haku maiaila he wahi kanaka hoomana-' mana a ua hahai na kanaka o kekahi mau ! kauhaie mamuii onn. penei nae: la Kev. ! H. Binamu nae i hiki aku ai i ka A. D. \ 1567 ua ao aku oia i na kanaka i ke Akua ; oiaio ma ka iani, a o lehova ka inoa, a hai j aku o Binamu, ao aku ua kanaka nei me ka j olelo iho na iehova i hoouna mai ia'u i kau-1 ia nona a e hoike aku i ka lehova olelo ij kanaka, pela no ia e hana aku ai. A hiki j i ko makou haaleie ana aku a e noho kue j ana no hoi na kannka i hahai mahope oKcv.' Kapu ma me ua mau knnaka nei e haiiai ana ; mahope o ke ao ana a ke kaula wahahee. | Noiaiia ke noi aku nei au ia oe e hui pu kau | pule ana i ke Akua nie makou no iakou e 1 hoolilo aku ia hana hua ole o ka pouli. j Ua haalele aku makou ia G. Leleo ma i ka la 30 o lulai a holo aku i Tarawa a ma 1 ka la 5 o Aukak» ke kau ana mai o Haina j a me kona ohana e holo ana i Butaritari i I ko lakou Ahahui, a maia la no ka holoana i ; Apaiang, a ma ka la 6 ae ua ku aku ka mo-! ku ma Apaiang e kii ana ia Mahoe i kona j pilikia i kipuia ai e kekahi kanaka o Ta-; rawa i ka po o ka 20 o Mar<iki a ua ku ma-; ialo iho o kanpoohiwi a puka aku maialo iho 0 ka iwi hoehoe, a o kona haie a me ko Binamu ua pau i ka uawnhna a ua puhiia i ke ahi, a ua maiamaia kona ola e kekahi haole ' kuai uila niu, niai kona po i kipuia ai n hiki 1 kona la i haaieie ai ia Apaiana.

E !ohe no oe ia moolelo ia Alahoe, oiai e hoi aku ana oia, a i 010 ia, i -ka elole o ka : Papa Hawaii, nana e hoike akea ae. A ma ka la S ae haaleie ia Apaiana a holo aku i Butaritari, a ina ka ia 10 ka hiki ana i Butaritari, a launa iho la me Kanoa nia maluna ! 0 ka moku me im kino oiuolu, a ma ka U | 11 ae ka holo aua i uka o Butaritari. Olli- i olu maikai ke oia o ko Kanoa ma mau ohana,! aoie he piiikia. Holo no na hana a ka Haku malaila, oiai o na hoahanau a pau o Butnritari mamua o ko mnkou hiki ana aku he 10 no, a i ko makou !a pule i hiki aku ai S poe 1 komo ī ka hoahanau, a hui pu ia he 1S hoahanau o ka ekalesia o Butarit9n. He poe makemake nui no hoi i ke aoia ; ua akamai ma ka heluhelu buke. 0 keia no hoi ka halekula oi ae o ka makaukau ma Gilihati ; a o ke kaikaina o ke 'lii, oia ka mea iauna oluolu mai me na misioQari, a ua makemake nui oia i ke ao kula. O kona kaikuaana ain no i kekahi aioa mawahoae o ' ke awa. Aoie makou i launa ike me ua aiii; nei, a he ra«u no kona aoo ioo a hiki i keia • wa. Ua haiawai no ko iaila aha misionari. Eia na mea ano nui: £ hoi ana o I). Kaooho a e noho pu me G. Haina ma Tarawa, a o J. D. Ahia e noho ana me ke aiii o Apaiang ma Tarawa « hiki t kona wa e hoi ai i Apaiaog ; e hoi pu ana uo o Ahia me' ia. A o>a ka h 18 ua hanlele aku makou | ia Butaritari, e hoihoi ana ia Haioa ma i |Tarawa; a raa ka ia 31 ua hiki niakou i ko [ Haina ma wahi, U» uoho makou maiaila ' me Kanoho ma Tamwa. a i ka la Ueo Sepctemaba un hoihoi i* Ahia ma Tabuariti < i Tar*w* ke aiii o Apaiang. He hoike! kala ma Tarawa na Haina. A ma ka la 2 j ka holo aoa i Kbon, a ke noho nei maua me { Re\% D. Kapali roo ke kino oluolu. Un hiki I inai i EUw nei i ka U 7 o Sepetemabi. Ua i

holo na hana a ka Haku ma Ebon. Ua holo ioa aku o //o'a A~> ma NamenWa a b»ki ako roa Uaran*. Eīa k* mea hou ma Ebon n?i : I ka U24 o Sepetemab>i u* pepehi o Kai« buke i kekahi wahine ana, a uj make ioa, a ua hooieiia iloko o ke kai, a i ka la 25 ae oa kii !3, a ua hoihoi hou ia mai, a ua owe iho, a kanoia ako. He noi kana kanika i pepehi ai. A uaio aku oia iīafo. a hooknhi maiama me 27 ia, oa k?i fcou ia a hoaiia a lawe ia mai no o ka Ii 22 īa o Noremab3 t oa heieiei kona kino a oa inoīno kona ea t oa hanini iho kona hinu maiona o na kanaka a ua helelei kekahi wahi o kona kino ma ke alaoui, oa nalowale kekahi wahi o kona mau iala ma ka naheieheie, a ua kanu ia kona kino kopapau ma kahi e kokoke ana i kona haie. Era ka mea hou e hai ako ia oukoo i ike ai oukou i ka hoio ana o ka Hoku Ao nu ke« ia mau aina e imīana i ke ola o ka ukane o na kanaka. Eia nae makou ke kaumaha nei, a he nui ko makou niohanona, a he mea no paha e kaumaha ai ko oukou naau e like me makou. Eia nae ka mea kauoha aku ia oukou, e huir nui aku oukou i kauwa paahana hikiwawe ioa e iike me keia kauwa paahana i paoaho mai ia a naio aku ia ma'nn kapa kai o Kusaie, ma ka'la 19 o Okatoba kona haaleie ana mai i kona kiei ana aku ma na awa o Maikonisia nei, auwe kona naleana aku pan kona iiieliie ana a me kona puka ana mai ma Maikonisia nei. Aole wahi ukana i loaa mai, ua iawe aku ke kai a ua pau ioa, a o na wahi mea i loaa mai oia kahi mea aahu a ua pau aku ka nui. Eia mai ka Eieie o ka Papa Hawnii ke hoi aku nei, a me kekahi mau kumu o nei mau aina: Eia ka mea hou o ka Ahahui ma Ebona nei, ua hooholn ia o D.Kapali e noho ma Epona nei, a o H. Aea e hele n noho aku ma Mijoro, a o maua hoi e hele ? e noho ma Miie, oia iho ia na mea hou. Eia keka* hi mea hai aku, he mai ko Kaaia, a o Kanoho aoie nawaiiwaii e noho ana ma Epona nei. Na'u na i\l. K. Kahelemauna.