Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 9, 26 February 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. Ke hoopihn uk.ma nei no kc kiip J). C. Mumj i ket.i nian In, a >n;\ e a »e ana oia. Ua maopopo no nae piha, e h< - lo ana oia i keia pule ae. £7* Ma ka pep« o keie ia, e ike k»kou i ka hoike a ka Elele o ka Papn Hawaii i nolo ako e nana i na kihaf»i o na nmmnan raa ka Phe Aina o Maikonisia, oia kn Rcv. F. Pogue. HaXA HOŪ KAHi ENF.GINI HCK!. — Ua ikf īho makon i keia mau kakahiakn, i ka hana niau ana o knhi enegini huki nkana moku i hana ai i na kau aku nei i hala. £7* Ma ke ku ana mai a kekahi moku kniepa e holo ana lapana i keta mnu ia aku nei. ua loheia inalnna »na, ua emi īho ke komukuai o ke ko-p;»a ma Kaj>alakiko. no ka hik* nui ana ae o ko Maniia uiau ko-paa. lioko o keia uiau ia inakani i ka:i hope aku nei. ua paa io>i ia aku na tnok<> kuna holoholo mawaena o Honoiulu nei ;i me Hilo ma keUi awa hope paha, a nialun i paha o na ale hnnupnnupa o ka moana k.ii hpoiipo. 17* Ao)e i kanahai mai ka pa ana a ka maknni a me ke kihhune ana a na p;ika ua maiuna o ke kulanakaiihaie nei. Ua uiiuii niai na kuia p;inoa i ka ia % j ka hoomau mau };i e na paka ui. aka. o ke puanuauu a me ka hau keke, ke hoopumeliana pu nei no Ltua. 'H7" Ua hoolaha hew.i mikou i ka puie aku nei i hah. ua make o Caroiina J. Poka, ma ka Poano, ia I*2 o Ftberuan nei. nole pt - ie ka poioiei. Ua make oia ma kn Peakolu nku i haia, la 16. i ka «uina ia. No ka l:i---we j\na mai a na lono ka like o!e, a hooiah.i e ak»i ai mnko»» mamua >ho nei, l ke ao Poaiua \tvo nei, holo aku kr kuna Ka Moi Keiki \ kona nwa mau e ho'mholo nei oi» o Kahulu», aka, iaiu i hoonahon aku ai a kaa ma o aku o Lae Ahi puhia i»ou ia mai oia a ku ann ma ka nuku o .Mamaia, no ka makani )ou. 1 ke ao Poakoiu ae.ua hoi )oa mai oia iioko o ke awa o Hi»no;t;;a nei me kahi poino. H7* Mnioko o kn pa Haie Aiii, ua pakike kekahi koa ku mnu i na kuhi kuhi a me na ainkai ana a kona iuna iho iiih keknhi ia o kn heheiioma i hala.a no keia hana kue n ua koa l.i, ua kauohuluhulu ia ae la oia a ai-v<-lo ana na maka iioko o ke keena |iouli o ka Halewai, a maiiaiia aku i ka hnle paa m.-i Kawa. O un koi ia. oia no keknhi o na ahio aukni i holo aku i kekahi mau inalama, a na ka moku i hoihoi hou mai iaia ī uka nei. La Hanau o Wasinktona.—Ma ka Poaiua iho nei, la 22 o keia maiama, ua hoomanaoia ma Honoluiu nei ka In hannu o kela kanaka kaulana i kapaia e ko poe Ame» rika. " ka makua o kona aina," oia o C»co. ti Wasinetona. O ka akahi haneri a me ke kannha kumamawaiu ia o na lu o ka hooma» naoiii ana. Ma Honoiulu nei, ua kauia ne na hae ma na pnliu h»e a inaiuna o na kia moku. Ka hana a ka make. —la kakou e noho nei, a e iohe aku nei ma o loa aku ka hana ana a ka make, i keia mu* aku nei i hala, aka, ano ia makou e kakau nei, a i ka pule hoi i aui aku, ua neenee loa ka make mawnena o keia kulauakauhale, a ua lawe aku he ekolu a eha paha mau kamaaina o keia wahi, a he mau malihini pu kekahi. 1 keia puie hoi, ke hopohopo nei makou, e hiki aku poha aunei ka huina e like me ko kela, aka, aole nae ia kakou ka ike i na kau a me na wa, aia wale no ia i ka mnna nui maluna. K/* Ua paia kuli ko makou yia»i pepeiao i ka hoike mai a na mnkamaka no ke koho balota ma Kona Hemn, Hawaii. no ka oi keiakela o na houpunihuni a me na wahahi? ma ku la koho baiota maiaila, ī mau kumu e kue mai ai i ka Lunamakaainana W. C. Acto, aka, o na mana aupuni maiaiia, ua ieaie.i ko lakou mau pepeiao la inau mea, a ao!o ioa i papa aku ia mau apulii. Aoie no o ka* ln i ikeia ai ke ano e o ka hooponopono au* puni o keia wa. Ka Huinauelu Hou,—Ke kokoke mai nei e puka ka huinahelu hou a Hon. C. J. Lai* ana i unuhi iho nei, mai ka olelo namu a i ka Hawau pahee koiolio, aka, e hoomaopopo uae ka poe e laUu ana i keia huinaheiu. ua hooloii loa ia kekahi mau inoa o na puu helu iua na inoa ano hou ī hoopokoieia i maopopo ai ke kapa inoa ana aku i keia a me keia ma ka inoa, noiaila, ma ke akahele i ki hoopaa ana i na wehewehe ana he nui, kekahi kumu e hikiwawe ai ke hoomaopopo i kela a me keia mea i kapa moa la. iMamua he mnu olelo loihi ioa ke kapa ana i kekahi mau helu, aka, i keia wa, ua hoopoloiena rna na inoa. Ka halawai a ka poe hoole waiona.— E iike me ka makou i hoolaha aku ma ka he» bedouia i haia, ua hooholoia e ka Ahaoielo o Amerika Huipuia, ma ka 1* 22 o Feberuari, ma na wahi a pau i kukuluia ai na Ahahui hoole wai ona e halawai ma ia ia, pela no i haiawai iho neikekahi mauahahui hooie wai ona o keia kuUnakauhale ma'oko o ka iua* kini o Poleiewa ma ka hora ehiko a tne ka hapa o ka po Poaiua iho nei, e hoolohe i na haioielo a na kahunapuie Amenka, BisseH, Snowden, Snow. Sturges a nie Mr, N Emekoua. O Ukou a pau, ua kamailio ka noho hooie wai o«a ana. Ua hoopuka - e kekahi mau haiolelo o lakou he mau moolelo pokole kupono e hauoli ai ka poe hooie . wai oqa a me ka pōe i hele aku e | No ka pokole o ka manawa i hooiahaia uiai | ai, a no ke puanuanu hoi o keia mau ahiahn | na hapa ka poe i hiki ae. Ma ka hanen pa- | ha lakou. I

Kn KONO >EI MAKOU i ka lehuleho, e na!ni ar i ka oleio hoolaha a Ake (A.. 5. C.eghorn- n»a ka nopepa n keia 1«, a o ui iho i ko l ikou ritnu iīni e hrlc a<? tr«a mau Ha» |c Kuai lole. o hahae ioie a» no ka mea. he mau Hale Kum to!e manuahi. KF. NEF.NEE MAI NEI PAHA KA Wl. — I keī» rnau ia puanuanu o ko kolanakauhale ahi, ua pii mai ke kumukuai o fca poi ai *kak<Ki lia Hawaū. pau ka loJ»a «na okahi emepoi hapaha. am mai ka ekoiu hapiwala pii Pela mau no hoi ka a< kaiewa Wt- •> k-ihoa a me tn maauiu«a m* kauhak. M * ka Poaiua iho ne\, ua lawei* enai oialuo ke kiakahi WōiWe, mai MoWkai.mai } r iwa haneri p3Ī ai. a eia lakou a pau m» i . Makeke n Uiakoheo e pakaukauia nei no U Kur»i aku i ka lehuiehu maka poniuniu o ]i ,. iO ;.,! U No ke kilihune ua nna mat , if pha kfkah». pinaoa loa ae ai hoi ke k i«u:»a. | f~ U ',itE!.F. ! KaKaHELE'. — E akaheie e; > t ~*.u,.3 Hnw:iu. Em ke hele r.e, kekahi {. . , „ Kiwiau, ma Onhu ne« a pun:, me ka : nku i r»a kahuna Hawaii. « Uia n0 ia j , i leo iaknu tnau paiapaia kahnna, ke j . v: m-u tako.it umi kutDa<oali'«H (UU | '.-i:. a keu aku, a e;ui iho pafea i ua wahi j L . ■ .1. Eia ka'u * ka« leo ak* nei ia ou- > r ■ j. K trJkoti na kahuna Hawnii, | ■ .. .. Kuumih Kalaiiiina, he haole ke j ;r K , , !tt a/i.' {«•? wah» kanaka e iike me ke«; :. . L'- o u K"--:«»;i. i «i»o ai iaia kekahi ma- . . , v .vt r::V«a;.»=U kahuna. he o4e!«a no ke , , vt , h-> - r.:»u. Am maka«<» H«ri««t- , kukuiu ii a« kekahi A4ia kaiiu« I . ~ 'h,;,,.,, o4i n»K.- 'hh haiHwai ana, p*!a j : i.m ka ninnninau ana i ke ku-1 ; . i » ok' « ku lakou miiU paia-1 !;*j r *' j -. u::ii k<* K'»huui KalaiaiM mai.! I i .;»:»» w:\ii * 'o'U» pu auaka mea ij i i i inko «» iiuak'Hi «i kn La-j •, ,'; V V.U K:i-*y-■»' 0.-.hu «:ei. J. KAIIUNA. | ( • «.L ; M r ! K A 11/h.L k'.'OLU A 01,E. — Ma t . o k» i'uuknii» «ei. la 21 o kea , ! ii, »: i iin i!♦■!<* n»ai la o Alrs. Napae, ......... n S. Sw;tit'»n o keia kulnnakau- . . * u i h"ie aku la ma ko kuamno a ka ~,•!!>>'!if oi" i hontn;»kaukau ai. U Napae. . w .;)!',♦» <,).» i iko nni i<\ e Uo keia kulana:,tn\ a »»i har.au m« i n»na, he mau kai--i (•.♦.' u»<'»u keikikane » hiki nku pa- ! k» nui t k i uuiiktjutan»(»k(>iu. aka, ua hoo-'tk.--"w (U »t C ()!;t, a haf»:ii oifl,he eono ■■■. i tio ; ... kuiu knrk;tmahiue a ekolu keiki- , luMamua iho nei. he hooknhi W'le no • ..,Li nui» . kona ioohui ana ī ka mai, a o ke i .:i:, „uu» hoi o ka poe uawaliwali, he nawek | :n »iir e loiohi ai ke kaa an>i I ka uiai. ( ka ; l' ih» o ka pule i hala aku, niak« ke ko{\> o i!j k» ikikane i ka u»ai ;k tca ma ke poo. Aole ,i N:tpie i komo pu i ka huakai hope o kana k-ivki, CK» kona nHA-,»liwali, rfka, ma ka wan;j;io i hoiiee niua in ae la, ua lfii»a inai 1a oia, n w»nnoi« ia aku la mahope o ke alanui » kana hanau hope i lawe e ia aku e Ua tx»ake. Ua kau iho ka hoehaeha ana a ke aloiiii makua a ivahinc, inahma o knna inau kejki a me l.e knne e i»o!io knnikou aku no ia-j ■«a. O ku nui o fia mnkahiki, he 47. | Ka HonroNoroNo hou ia ana o " Ke Au I 'Okoa." Ke mahalo nei makou i ka ike ana iho maloko o keia nupepa maiona ae, i puka : ka l'oaha iho nei, i ko lakou boo)e ana mai n. t i<n wahn, nohe he enemi io t»a Mieio»ari l'.uaulio iki lakou, ak;i <nn ke keena pouliuli ;i ko iakou inau inauao, ua humi ioa ia mai ka ike nna aku ā ka lekulehu. Ke lawe nei makou \ keia hoole ona mai a oukou, e hoo-p-»a maloko o ko mokou mau kaiaulu o ka i'ioi>.;ianao niau loa ana, mai keia kan aku, a k.t w.i e pnuaho mai ai na wa n me na kau no keia noho ana. Noiaiia, ke manao nei uukoii. onn olelo hnkukole, hoinoino a (eapn ar»a aku & t na kahunn Eueoelio inan»ua iho nei, he poe hai iu»i i ka olelo a ke Akua tna ke kuahu me ka oiaio, a mahope, ■if poo aki (kt, ua hoopau lakou iamea aka. o ko Ukou uiihi ona ue>keia mau olelo, ;\ia Ia tnn\»ea kahi e hiki ai, ka hanauna e nolio nri, o ho<Ae mai av, ua pau i ke kala ia :ia iiakukok* a Ukou i hapaia mai ai mnluon o ka poe nana kakou i no mai i kn ike, na*. u:u» a ;ne ka noho nna maeinae, ti i ihoai oe o Hawaii, twv kou pono ike, akamai, nt.i!\ noho ana Knri&liono a pel» aku ? He m-a oiaio, o ka |H>»o ke lanakiia wau aaa {;;:»!iina o na inea a pau, a-e hke me ka nui <> ka liomo'.a, (>eia auanei ka nui o kona ikaikn. —' Hk WATI KI'PANAIIA NtA ,WaH.VKC MAOi. l\ '.d mai o S. P. K. Nauaa, ka mea nana i k:ikati mai i ka moolelo no ua *vatt kupanah\ la. A no kona hoole ana mai, aole oia i tko. a i !ohe boi, ua hana mua ia. A i na ua h ina i* ma ka mokupuni hea o ke aupuni Ha»vaii nei. Peto ki maoao kanalua o S. 1\ K. Nawa.i, ka inea kakau enea hou o Wailuku mai, ma ke Kuokoa o ka puie i haia i:»o uo». A no ko kakou ike i kona manae kanaiua, nulaiU, ke bai ae nei *u \ mea e pau ai kona kanalua. Ua hana mua ia oo ua waei U e Kaliuaka» he kaiwka ili-uUuia Hawaii. iaia e noho kumukula ana oo Paukaa Hiio, mokupunī o Hawaii. | l o ko o ka ma< kahiki 1840 a mamua ae oia makahiki, ua iike me ka waii au e 8. P. K. Nawaa e ha niai «ei, aoka paewa o kau t*ati e hai ena nei, oia ka p&pa heiu U, a o ka waā like io« u»o ka Kalauaka. he kumukula akumii ku'u ,kc i ioko o kun » mau inakahiki e a< kuUana no l*»ukaa Hilo, ttta oeekomoak» >?oko o koua hale kuia. piha loa i 04 mea a< kuhikuhi hoku ka )a a me ka mahina, ui haua ia me na »pu ulili. A ua nui loa kan: mau mea »0 maioko » ma waho 0 kona ha lekuli, a ia ia wau i ike ai i ua wati U, (u waii kupono nae no ka wa U, iiu he U ae po, nminiia k« pauiika 0 ua vrntt |a. Kanuuuu.

3C7* Ke koe nei no ka h«"for.tanam»na v iwaena 0 kakoo. Aīa ma He'iumo*. Waīk-i»i kai ke waiho huna la nei he pohaku. a o u» pohaku !a. oia ka pohaku e mehaiia ai e ra kahuna s nui mai lra »3 i ka poe hwara. Ua lohe mai oa hun'ua ke:a pohaku ma Kunawai.a enamuii o ka ike hoop»op»o a kekahi mau kahuna o V\ aiiupe a. tne Waikiki-kai, ua kiiia ua pohaka U 1 ka Lana aina o Kanewai. a ua iaweia a ke wai»io nei ma Helumoa e hoomanamanaia ai. 1 ko mai ka paila 0 ka ia ma na ae ooe o Waikiki. H-Al-.IAELE OXA RAHA MA KA*ASCWAI.— Ma ke ahiahi Poaha i hala aku ia. oia ka ia 24 o Feheruari, ua hoomakaia ka haonae--1» ma ka hora oke ahiahi poeieeie, ia'a j i hele aku ai e nana, aia hoi e pakake ana 0 Kimo kture kepa kanaka iloko oia puuiu kanaka ona nma. a ine ka poe no a pau o ua haie oei. a puka inai la kekahi kanaka 0 ioko 0 ka pa 1 waho. me kona iiki no i kona ikaika. a mahope hiki mai ke kanaka 0 ke aupuni a ko ana, o ka iiolo no ia o ua kanaka nei iloko oka pa. Eia ka ninau ika poe ' i waihoia ka naauao. He noa no ka rama raaoli i kanaka, 1 loaa ai ka ona i kela poe, ke; kuhi nei au ua hoomnlu ke kanawai i na \ Haie inu<ffaata no ca kanal(a maoli ? Ua laweia aku la. —Ma ke aumoe 0 ka p<» Poaiua iho nei, ua iawe aku la ka inake, »ii E(iewada Pinehasa \VOOJ. a ua hui pu ia aku la oia me ka poe i naue mua aku ina ta alinui hookahi. He ehiku waie no a ot ae na maknhiki o kon.i oia ana ma kei«i ao, a lawe ak»i la ka inea nana ia 1 haawi mai. He oiaio e pau nna no na-mea nui a me na mea liilii ma ia aianui i hiki ke ukaliiaaku, e na iniliona e ola nei, aka 0 ka naau aioha keiki a moopuna, e kau ana no ia maluna 0 na makua 1 hooneiem i ke kama ole a ine ua kupuna i kailiia aku ka moopuna. Ma ka honi 3 o ka auina lu 0 ka la apopo (Snb;»ti Feb. 27) e hoolewaia ana kona kino kupapnu n»ai ka home noho mai o na inakua ma Kamakeia, Honolulu. ; He la MAUniiA KE Sauati.—Ma kela inau Sabati aku nei i hala, ua i keia e ko ke ku-: ianakauhale nei, ko ka manuwa Auseturia : poe koa a mau alii, kai hele ana mai i ke anaina pule ma ka luakini Pope ma Honolu-; lu nei, me na ohe a ine na pahu e kani hele : ana, mai ka moku mai a hiki i ka luakini, a peia no hoi ke pnu ka pule a hoi aku, e kani ■ 1 he!e ana no. He alua aenei paha Sabati ) | hala, ua papnia ko lakou puhi ana i na mea j kani ma k.t huakai e pii ai i ka pule, a pela i hoi Ika hoi ana aku. Ke hoapono nei ko | makou makamaka 0 ke Alanui Papu, he po-; no no ia mau hana, a e oluolu ana no ke j Akua ina mele oia ano. Pehea la ko ma- j kou inaknmaka, ina he eha manuwa e ku ana j ma keia awa, a ua iako iike iakou i na tnea j kani o keia ano, a ia lakou e hele ai i na ha- j lepule me keia mau mea kani ma ia alanui,! ,me na kamalii e hahai ana ma na hueio Oj |ko lakou mau huakai me ka uwa a me ka ( walaau ua maiamaia anei ka maluhia 0 ke i Sabati 0 ke aupuni Hawaii i kau kanawai-1 ia ai ? j Na Palapala mai 1 ke Kuokoa.—He mau ! palapala kekahi i hoounaia mai i ke Knokoa | mai ko makou wa i hoonohoia aenei i Kape-| na nana e hookele, a no ke kupono ole 0 ke-! kahi oia inau paiapala i ka hoopuka, nolaiia,; ua kapae ae makou ia mau palapala. Mai; manao nae oukou e kapaeia ana na palapaia | a pau e kakauia mai ni, aka ehookomoia no ; ke ikeiu he maikai a kupono. i Eia kekahi ruU kupono a oukou e ka poe J puni kakau inoi e pono ni ke malama. Mai! hoololoiahiii waie i na manao a loihi, no ka ; mea, oia mea inanakaia no ia 0 ka loihi kua- i hewa wale aku no, oiai, ua pau mai U no; kahi manao i hope. | O na paiapaU ioloa no ka make nna o ke- 1 kahi makuahine, makuokane, keikikane a :

peia aku. aole no e hookomoia, e like me ka oukou e kakau ioioa mni nei, he mau aoao pepa elua, ekolu a hala aku i ka nui. U na nu hou a pau 0 keia a me keia wnhi e hoounaia mai i kem keena, e hnopukaia no I iakou a pau, n e mahaloia no hoi lakou ka

poe kakau mai. Ua maopopo no ia makou, o ka nupepa j keia a ka lehulehu e kakau nui eiai nei, a ; nolaiia, ke hilinai nei no mnkou i ko ka le-' huiehn kakau nui ana mai. , Mai poina i ka hooili wale mai i na kani-j kau, na Olelo Hoolaha, na Mele hea inoa me j ka hoouna pu ole mai i kn uku. i