Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 11, 12 March 1870 — Kumumanao a S. P. Ahiona. [ARTICLE]

Kumumanao a S. P. Ahiona.

Hmha h kn inv2 nui e hane aku ei n.l L - tmmaiaai nana no keūa leu A *n3ciflo * hiki Jnsi ana / He nioao kupono keia ia kakou e na m«- . kaainim o aio, i piha ki naao i ke aloh3 ! Auponi, aioha Ain, a me ke aleha iahui hos; no ka mea, ua ikea i» na i a ps»u, ma oa apina aioa i koboia'i T ia iakoo na p*»niu nooooo bobooai e hoomakaukao \ \ nei e hele mai e boi nie oa Alii, oa Kuhma, i ; a nie na Kiaaioa no ke Kao Ahaolelo e b;ki; ; mai aoa. Nolaila, ke iana oei koo mana», | - aole paba no na da!a be elua hanen me ka*; 1 naiima, ke kumu o ko lakoo hele ana mai, ala, o ke koka pu ana, e imi i ka pomaikai kauiike i waena o ke Aupuoi a me kakou . ; hoi na makaainana. A, nolaila, aole pha he , ' mea hewa ia'o ke hapai ae i keia ninau, . 11 ookou e na Lunamakaaioana a pau loa, ! mai Hawaii nuj o Keawe, a Kauai nui o Ala- [ nokaianipo, " Heaha ka hana nuie hnna aku : ai, no keia Kaa Ahaolelo e hiki niai ana ?" | Ke i mai nei paha kekahi o oukou, 44 Eia [ i kahi mea nuī o keia Kau Ahaolelo. E hoo- j i pau ae i ke kanawa» e pili aoa » ka ae aoa e j i hoopae mai i na limahana mai na aina e; j aia». M Ae, he wahi hana ikl no, aka nae, j jao!e paha he mea hana uui kela, no ka mea,; i ua aneane makehewa ke hapai i ku noonoo j ana ma ia pila kanawai no keia Kau Ahao-1 ; lelo, no ka mea. eia poha kahi Egena a ka j ! Papa Hoopae Liniahinn i Kina ikeia wa,eoiii I i nei i mau hanen limahana no na aina mahi- • i ko o keia Pae-aina, e hiki mai ana, nla-j J ila, ua lawa ko l.ikou makemake, a hala ke- j • kahi mau makahiUi, nolaila, ina manao ou» j ; kou e hooikaika e kinai kela bila kanawai, i ; ! pae hou ole mai na limahana ma ia ano, : e kani mai ana ka aka iki o kekahi poe, no ! ka mea, ua ko io no ko lakou makemake, a |e iawa ioa ana no ko iakou mau limahana, īa hala kekahi mau makahiki makapehu, A | heaha ka oukou, He uwahi ko-o, a he mai kole koonei, wahi a ka poe mele kahiko. ! | Nolaila, e aho e waiho ia bi!a kanawai a i; j ke Kau Ahaolelo o ka M. H. 1872, aiaila j i hapai i ka noonoo nui no ia mea, no ka mea, i j he mau kumu ano nui ka'u e hai aku ana ia j • oukou e hann aku ni, nolaila, mai hoolilo i j | ka manawa ma na mea hana i pilikia oie ai ] i keia manawa. j Ke i hou inai nei paha kekahi, eia kekahi hana nui o keia Kau Ahaolelo. E hoopau j kela Pauku Kanawai Kivila 1120 e pili ana | i ka hoopaahao ana i ka poe limahana haa- j j lele hana, a hoole fc»ana paha. Aka, he wahi j | kanalua ko'u malaila, ke hoopauia ia kana- j wai ; no ka mea, e lanakila loa auanei ka poe haalele hana, a me ka poe molowa i ka hana. A pehea e pono ai ka poe mahiai, a hana e ae ke manao iakou e hooiiinaiima i mau limahana ? Aole anei e hiki wale i na limahana ke haalele wale me ka piha ole o ka inanawa a lakou i hoohiki ai me na haku hana; he kumu paha ia e mokuahana ai o | ka poe mahiai a pau o keia Pae-aina. Aka j nae, ua hiki paha ia oukou ke hooioli iki i! kela Pauku Kanawai e pili ana uo la men, | ke loaa ia oukou kekahi kuinu kupono. Aka I hoi, ke noi aku nei au ia oukou e ! i ka oukou hana inalaila, no ka mea, aole he ! | mea nui ka'u i manao ai, e hana aku oukou j j i ka wa Ahaolelo e hiki mai ana. j j Eia mai na mea ano nui no keia Kau Aha- | olelo, e pono ai ia oukou ke hooikaika nui a j j hana aku : 1. E noonoo nui oukou. Pehea la e ulu i hou ai keia lahui / * | j 2. E kuka pu oukou me ko knkou Moi, a \ ' e imi i wahine mare na ko kakou Moi. j 3. E hoala bou i ke Kanawai e pili ana i! ! ka hoopai ana o ka poe launahewa, me ka I hoomahuahua hou aku i ka uku hoop.ii. 4. E hooloii i ke Kanawai hoopai o ka poe ! moekoiohe i pa-iima a pa-umi paha ka uku ! hoopai, a ma ka hoopaahao wale no ka hoo-' i pai ana, 5. E hoopau loa i na laikini e kuai ana j iloko a keia aupuni, me ka hookapu i ke ka-j nu awa, kuai awa, a me ka poe inu awa. j j 6. E hoopau i ka laikini kuai Opiuma ma ■ j keia aupuni, me ka hookapu pu no i ka hoo-1 pae ana mai i ka Upiuma,a me ke kuai Upi-! uma (koe nae na laau Opiuma i pai puia me j I oa ano wai e ae, a na Kauka haole e hana l i ai no mai, a me ka hookapu loa o 1 1 ka poe puhi Opiuma. I 7. E hana i Kanawai e hoopai i na kane | e haalele wale aua i kana wahine mare, a j | pela no na wahine i haalele wale i kana ka- j i ne mare, I { e e» « • 1 : S. E noi ī ke aupaoi e haawi i na apana : aina momona no ka poe i nele i ka aina ole,! ■ e uoho maluna o ka aina aupuoi, e mahiai, | a hanai holoholooa paha, alaila,e maheie no { ! ka hapa umi o ka mea i ioaa me ke aopuoi.: j O na kumuhana ewaiu i hoakakaia malu-; na, he mau kumuhaoa nui wale no kela, i' j mea e pomaikai ai keia aupuni, me ka holo ; i mua o keia Lahui. Nolaila, aolē au e moiowa i ka wehewehe pakahi ana aku i mua \ o oukou e na Lunamakaainana, a oa oukou | no e kaupaona iho » ke kaomaha a me ka! mama, a kuka pu oo hoi me ko kakoo Moi ? aloha, me na alii, a me na Luna oui o ke I aupuoi. j h E 000000 noi oakou, pehea e ulo j nui ai keia lahui ? I Iloko o keia mau makahili i kaa hope ako i oei, ua ike iho wau i ka uwe kopiuai ana \ inai o kela pea keia pea o keia mau moka* | puni a pau, no ka holomoku o ka make o ke- • ia lahoi, a o kahi hanau boi he hapa uuku \ li», nolai]», i«a e mau aku ana keia m&keS oui, alaila, ke makau »ho nei ao, aole paba l e liuliu loa ako na malahiki i koc T eerai ioo j ana leeia Uhui a bak aku i ka uuku Itn pa- i ba. Nolaiia, ke mea kup%>no ta oukou e u!

hea Ab*o!®so e k?ia k~au, o ncon<?o noi i keii ninau ; Pehea e u!u hou zi ke?i iahui ? E nam n.ua I oukou i keu ; īna he. ha'e ma»kai ke k« ana r ua hoonaoiīa o ioko o ua hale la a maikai i na Uko hale a pou a mawaho hoi o ua ha'e nei, ua hoonaniia no me na pua kanu maikai a punī ka hale. aka nae. aohe kanaka naea e noho aku kela haie. £ia ka nmau : Heaha ia ka waiwai o ua haie maikai la i hoonaniia o loke a lue wabo a pau ? Aole ! Aoie he wahi waiwai. iki. Peia no ko Hawaii »ei pae aina, be uiioii maikai na kuahiwi, he momona na; ku'a mahui, be hoihui a ono maikai hoi ka tvai kahe o oa kahawai a me na mea w»i«; wai e ae be oui waie, aka, ina aoie be kaoa- j ka e noho maiuna o ka aina, aUiia. aole no, waiwai iki i koe. aoie he Moi, aoie he mau ; Kuhina, aoie he auponi, aoie he Lunamakaainana, aole no hoi he makaamana, E-oio-: heiohe wale ana, e like me kahi mokupuni; o Molokni, no ka mea, aoiehelahui kanaka, noiaiia, o keia emi ioo ana o keia lahoi, ao-| ie anei he mea nui ia a oukou e na Lunama. kaainana e hapai ai ika nooneo ana. Pehea ' ia e uiu hou ai keia iahui ? j Ke i mai nei paha kekahi, i4 »ia a nui ka hana ana, a uuku )oa ka poe make, «ilaīla, e mahuahua aku ana keia iahui; aka, aia ike : Akua waie no ia mana. la ia waie no kaj hoouiu ana i keia iahui.a me ka hoopau pa-; hn, noiaiia, makehewa kakou oa kanakai e noonoo ma ia mea." Aka ina pela, nlaiia,; ina ua ike no ke kanaka e make ana no ko-, na kino, ke hookomo ole i ka ai a haia na ia elima a oi aku paha, a ke noho maiie peia,me ka imi ole i ai nana e oia ai kona kino, \ alaiia, kuhikuhi oia, mai ke Akua mai noi kona make, he pono anei keia ? Ke monao! nei au, aole poioiei o kona kuhikuhi ana, no; ka mea, ua make no oia iaia iho no kona imi i ole i ai na kona kino iho e oia'i, oiai, ua ike i oia ua pilikia i ka poioli. Pela no kakou i' keia wa ; ke ike nei kakou, ua pilikia keia ; iahui i ka emi ino ana iioko o keia mau nin- j kahiki, a e pau ioa ana paha keia iahiu, ke; mau ke emi ino ana peia, aka. hoonanea wa-! ie no kakou, me ka oieio iho, na ke Akua j mai ia mea, aiaiia, ua iike ioa me ka mea ua! ike 110 e make ana oia i ka poioii, aka, ua j moiowa i ka imi aku i ai nana, a kapaia na | ke Akua mai no kona make, a me ka make j iioko oka naaupo. Noiaiia, ena Lunama- | kaainana, ua pono no e noonoo nui oukou ij ke kuinu e ulu hou ai o keia lahui. j 44 E kii aku na Manihiki, na Pake, me naj kanaka eae mai na aina e mai, me ka 1 iawe pu mai i ka iakou mau wahine, a me j ko lakou mau ohana paha, e hoopiha ai i ke-| ia aina, aiaiia e ulu hou ana keia iahui,"i wahi a kekahi poe a'u i iohe pinepine ai. He : kuhihewa nui ioa ia. Ina aoie pani mua i; ka pukaiiu maialoo ka pahu wai, aiaila, ma-' kehewa ke ukuhi pinepine i ka wai maiokoi o ua pahu la, no ka mea, aole no e iiuliu e < pau ana no ka wai i ka iiu ia. Apela no hoi,' ina e kii pinepine o Hawaii nei e lawe mai i \ kanaka mai na aina e mai, aka, ina aoie pa- 1 ni mua i kekahi pukaiiu (ka make nui ana). aiaila, e maloo ana paha keia iahui. j (Aole i pau.)