Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 19, 7 May 1870 — Ka Nupepa Kuokoa. KA LIMA KALA, OIA HOI KA Wanana Kupanaha o Maharata. HE KAAO NO KA AINA A ME KE KAI. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

KA LIMA KALA, OIA HOI KA Wanana Kupanaha o Maharata. HE KAAO NO KA AINA A ME KE KAI.

[ UnuAiia no ke Kuokoa.] MOKUNA I. {Koen* nni keU pv!c eaa; J Hoea mai )a na hiohiona nani o ka aina imua o lakou, aka. oana maiie waie aku la ; rm iaua me ka manao hoeKīhi o!e aku ; oiai 'ua hookupiiiWn ia laua i ka noonoo ana no ; ka mea i pepehiia ; o ka 01 aku nae o Piere. > Mahope i'no o ko hua noho kamaiiio oie ana do ka man<iwa loihi. ninau mai ia o Jean. " He kamaaina ponoi anei no Farani nei keia Lisete nani ?" ! •' Ua mareis kona makuahine me kekahi | kon kaua iio, a iloko o na makahiki he iwakalua i hala ae nei, holo pu aku ia laua i inia, a iiailn kahi i hanau ai o Lise(e, aka, ninke iho ia nae kona makuakane mahope | iho o kona hookiekiem ana ae i ke kuiaoa iutaneia. He ehiku waie no makahiki o i kona wa i hui mai ai i Furani nei, 'u ine kahi moni uuku a ke kane i waiho iho ' i keii ao I hiki ni i ka inakuahine ke hoala ( ae i hale kuai nona iloko o ke kaona han*u ona. Aole o'u kanaiua ua puka oia ina kana ioihana kalepa ana. O ua wahine maikai ia | me he nmkuahine ia oia ia'u.'' ! lioko o l»a nunute hookuhi ma ia hope iho, hoomaka hon ae la o Jean e kamailio i ka i i aua. " He hale kukela nui maoli kela," a 'kuhikuhi pu ae ia 1 kahi o ua haie nei e ku JaiM, ma kekahi aoao o kekahi mahinaai uiiuli, nona na puka aniani kiekie ioio.i e alohi mai ana i ka la, a me na niniaoio uani i kiponiponi ia kona mau paia me na mea hoonioniolo. • 4 Ae," wahi a Piere, " na kekahi Duke ua haie nei i kukuiu i wahi nona e noho mehaineha ni mai na luana hunohono nnh o ke alo aln mai ; « o b leumu hoi o kona hookaawale ann iaia i keia wahi no kona naauauwa i ke nloha no kana keiki hanaukahi i make i kekahi poioo ulia waie i ilihia maluna ona. A o ui hale nei ka hoomaka ana o : kahi kauhnle o Nute. A iiaiia auanei oe e ike kino aku ai la Lißete." j Mino aka ih« la o Jean iaia e haka pono ] aku ana i na mnka hulili, a me na papaiina i nohea i kikohuia e na kiko o ka aka hene j iki o kona honioha. Aole no hoi i liu wale j niniu ana na huiia o ke kaa ma ke alo pono I luai o ka hale hoteie, a puka mai la kekahi kaikamahine papaiina hauoh mai loko mai o I ua hotcle nei ; aka, i kona ike koke ana mai iio i na hoanoho o luna o ke kaa o ke kahuli I koke ae la no īu o kona mau hiohiona hauoli j u hoi hou aku ia iioko o ka hnle hoiele a ia : manawa koke no hoi puka mai ia ka mea malaina hoteie iwaho o ka puka. Pue mai Ia no hoi he leo maiioko mai o ka hale; " E ke kaikamahine pihoihoi !"—a hea pu mni la no hoi i na keonimana : 11 E na keonimana e, ua kuhihewa oia o kona hoahanau wahine ka mea maiuna o ke kaa .1 i hoio pupuahuiu aku nei e haiawai me ia i kona wa ī lohe aku nei i ka nakeke ana |mai nei o na hliila. Ua hoohokaia mai ia !nae kona manaolana, oiai hoi, o makou noa [pau ke kakali pu oei no ko Lisete hoi mai i keia la." " Heaha! aole ka oia maanei ea !" wahi a Piere me ke ano kuoo o kona leo. i Aole e kala ae nei kona hele ana i Sana | Pau, be pule a keu ka loihi o kona hele ana | ilaiia," wahi a ka leo maloko mai o ka hale. ] Puiki inai ia ka mea opio i kona mau lima me oa hiohiona o ka aoe luuluu, a i ae la. ♦ V J keia la, ke heneheneia mai nei au e ka poino. E ka wnhine, ke>manao nei au he makuahioe paha oe no Liset#? a o oe anei kona makuahioe hoahanau ? M no f ".«iJii a ka wahine ekamailjp po ana me ia.* 5 » Mai ka make ana o 1 1 makuahine o Lisete, kuu kaikuaaoa a biki i keia mau i* v jbo oei *ko Liset? hoi o*i m« 4 a r a e e ko- ; nio intit na nei, e inu fti> ai ? maiia prta mti ke*kti mai nei oiua 4 no ka mea he oui foa ka moku ma Sana Paa wabt a lokou oei. fc<i, komo mai lioko * : Noooooiki i# ia • no kekah^**" l nite, i ka jaoa. »«1!« pono oo'u e iofte i ke- 4 Ikahi mea whi, a malia ke hoi mai oei o.Li* j* ma £ Jean, e ae kaua i ! ka«ooi a iw wahioo e h»Wi oo i ke keiki Ul i a&ei; £ noonoo «o4Mq «pkuakao* . na a i leaooha no ka ioihi )oa o ke |»a. M Leie ih*» ia oa rt.au ka&ka opio nei a rao ae ia !lo]#o ka holeHI; iawe aku W no |hoi ke keikn fi« kaa iioko o ka pa haie lio. j Hwkoip aku*la ua wahtoe H «ei i na kaopio ibko o kekahi keeoa i uhi feasaja f*P*h%y moena ioie*omiomao, a !• fi*»t 1»»u |aia ua k»hiia a |ibiia ktibi i koooia mai aī iaoa • ai. a # io% jt l|kt ©e ka makemake, i k#iaua I i hoomaka tlo ai e noho. Mahope iho *|e* I fehi klAiiiio aoa a oldki> mat k li " ■-• ■>

vrabioe, " O oe ka paha ke kanaka opio a kuo kaikuaana e kamailio pinepioe Ae, owau o Piere Inigelo f " wahi a ke keiki au kai. " Alaiia. aole piha i mareia ko kaikamahioe," a kani ae la ka hehe aka a ua mau keiki nei. " Aole, w wt»hi a ka madama, "He kaikamahme manao paa ioa keia a'u i ike ai—a paakiki oaaupo no hoi, no ka mea ua nonoiia mai oia e kekahi mau kanaka aoie nae oia i aeaku"a i keia manawa ke hoohiaiaai ia no o Jean i na inea ai o iuna o ka papaaina me be ia ua haiehaie ioa no paha ia. "No ka mea ua noi mai kekahi io!o iaia,a oia nG 'hoi ka helu qjkahi o k *toa kanaka oia ke kau* i hafe nei, ma ka waiwai—he oiaio nae ua ka» 'hiko iki aku oia, aoie nae e hiki ke ikeīa, ioiai, o kooa poo ua uhiia me ka lauoho kui, ;a he papa niho-kui no kona, aka, he kanaka ' maikai nae o kona mau heiehelena, a loihi, :ua kupono ioa ia ke lilo i wahine nana ma kekahi mnnawa e hiki niai ana, no ka mea ■ua aieha pili paa aku ua loio nei m ia. A ' mai ko Lisete hele ana aku i Sana Pau a 'hiki i keia manawa, aoie loa au i ike hou i jua ioio nei, no ka mea, he mea mau kona |maalo pinepine ae ma ka puka aniani «ei i | na la a pau. M ! I keia' niau mapuna olelo aka wahine ua Ikawiliia mai la ka ehaeha a me ka liii iioko j0 ko Piere puuwai, aoie nae i ano e ae na |kuiana o kona mau heiehelena. Hoohui |oleio hou mai la no hoi ka madame. ,l O ke ■keiki kekahi a ftlr. Saletera, ke kahuna laipaau, ua ano kuonoono oia, a he oihana ku|pono no hoi kona. Ua manao nui loa mui |oia ia Lisete. Ahe nui na manawa ana i 'hookuii mai ai i na makana, ua hoopuhemo ; wale ia iho nae e Lisete. I mai oia ia'u, e | noho ana no oia pela a iuahine, e maiama ai ; i na pokii »na, —ke peia hoi ! " i j MOKU.NA II Ka Nalowle ana o Lisetf..

| 1 keia manawa no, aia kekahi kaa Jio, ke! hookele pololei mai ia iua hotele nei. Ua ; paa i ke paniia nu wahi a pau o ka hale kaa a mailoko mai o ua kaa nei i loheia aku aij na ieo hauwawa ano e. A muimuiia koke, mai la na kanaka me ka hookahahnia o ko; lakou mau nanaina i ka wa i pukamaiai l na makai mailoko mai o ke kaa e kauo ana! i kekahi kanaka pio maiioko mai olaila ; a o ke kolu o na makai ma ke»t>ua mai o ke ka»i naka kahi i pahu mai ai. He ano hooinakaukau na hiohiona oua pio nei. Ua pau«! maele kona kapa i ka lepo, no ke kauoia pa-; ha i ke ahnui, a i ole ia no kekahi haie lio ana \ Uiamoe ai. Ua kaweawea loloa ia kona; papalina ena hilihili koko—a puiika kona j iauoho a me na umiumi, me he mea la aole i hoopaia e ka hiamoe no kekahi mau! hebedoma. oka ikaika o ua kanaka noi; he ekolu kanaka e hiki ai ke kaohi. A pu-j obo ae ia kona leo me ka hoohiki ana, a ho-! no ae la e hoohemo nku iuia iho mni na paa' ann ana makai. 4i E hookuu mai oukou ' ia'u! He kanaka hewa oieau! Ua iiopu he- ; j wa oukou ia'u." ! J Aia wa koke no ku ana o Piere ma luuaj !o Jean ma ka ipuka o ka hale hoteie. Kahea 1 j mai la ua kanaka nei me ka ieo makau. " E | na keonimana e, mai hookuu mai oiua ia ia-

kou nei e lawe nku ia'u i ka halepaahao! Ua hopu hewa lakou nei ia'u." ' Ninau aku la o Piere, oiai o Jean e ku makaukau ana me ke ano e kokua io ina ua| neleia keknhi i ke kokua. 41 £ ka hoa, heaha keia ?" ; Pane mai !a keknhi o na makai. " He pe- ; pehi kanaka ana ma Nute. He pepehi ka-; naka eleele Alai ku hora mai o nehinei ko makou hull ana ī ka mea i nana i pepehi a i kakahiaka nei ka loaa ana ia makou oia nei. E nana iaia ! " •'O, e ke kenaka weliweli !" wahi a ka | madam nona ka hale. i 11 Ke bai aku nei au ia oe, ua hopu hewa iakou nei," peia ae la ut kanaka opio nei i ka wahine malanm holele. Ua haaiuiu waie nae oia mai iuna a iaio. 11 Aoie au i pepehi ' mea, o na puaa waie oo a me na! maro*na aoia kahiki. I ka oHk iaau au i kefl nui i m'anu a ooiaiia. ko*u mau mokumoku & me na nahonahu ma kuu roau papaiina oei, Noiaiia ke koko i kakAe mai ai." u A! • na keonlmaua, owai kai pepehi ia ?" wahi a ka wahioe i na makai t oiai iai'iou e hoomaaiili aoa iko latou wela me na Liaha bia. i 0 * * ( Aokie Ca iogi kona kino ma ke kowa oki pohaku. Ua make oia iioko o m la ekolo—oa hahauia ma pooa ma ko» na papalīna—aohe mea e hiki ke hoomao* popo i koim ola kinoj£Mika—he ano e wale oo—" "Aoie »oei he me« hiki ke hai tnaj i ke| na m?! 1 ' wibi » P»ie, me ke aao*hoopuaieoA. o kona puuwai, l mai ia oa Makai, u A|rtic mea i na« iowale#Nute t hahau it£ waaw«4*Joa i p» ame oka mea t make, no« m«a Jj?fci ke hoomaeponp i kona aoo bt)ebei«M/ Hē owi'i Mo a me keMii pao apaoa iole k#OMkOQ i ae, I Mko maka k» ho&ooiia kekahi me* «i K«ili«e oa wahi e pj!j «a*.* ♦

Luai hou mai la ka ponhao i kooa maa* mapuna ko awaawa, "Ua haiako nei au ia { oukou. aole aa." ••E hobpaa pono oe i koo waha," wahi a f kekahi ona makai. "No ka mea,aia no he manawa e biki ai ke hooiaio, a e imi hoi 1 kou pono, ke hiki mai i ta wa bookoloko!o. E Ii io ia ana no oe, ina aole oe e imi pono 1 i kou mea e hemo ai." ! U E Jean," wahi a Piere me ke ano hoee«; hia, no ke ano oua kanaka paahao nei; "E hoi hou kaua i Sana Paa, ina oe e makema-l ke peifl. tt Huli ae ia oia Ika wahine nonal \'a ba!c, e ninau ai iaia i ke aianui ; a e ku-| hikuhi pono mai i kahi i noho ai o L:seteJ A ina'nope iho o ko ka wahine hahai pono' ana ma» v> ko iaua kau aku ia no ia maiuna o ke kaa, a hoio hou aku la i Sana Puu. 1 kein hoī hou nna o laua, ua kiekie loa ka Ia iluna. Nana aku la no hoi o Piere ii kela a me keia kaa e pii mai ami, ina pahaj o kana Lisete kekahi o loko. Aohe nae—j He mau poe e waie no kai haiawai mai mej kona m.iu maka. He poe e olioii ana, a e kapio poloiei aku ana iakou i kahi e hiki aku ai ika muliwai. Wa īa wahi i lekei iho ai o Piere mai ke kaa iho, a hele wawae aku la. Ua piha loa ke alanui ina kaa o kela ano keia ano. Hookahi kanaka ona i halawai pu mai ia me ia, a he puuiu kamalii. He oi aku no hoi ka nui ona maiihiui o ua ia nei ; e hilinai nna kekahi i ka puka 0 na hale kuai ; —na ko iakou mau palaka manuwa alu nui a me na iipine loloa o ko Inkou mau papaie i hoikeike mai ia lakou! lie poe iuina Peiekane. Ua piha loa na ha-j ie kuai rjma. Ma kahi mamao aku ame kahi e kokoke mai ana, ke iohe ia aku la na hehe akaaka aiia mai. A i ka nana ana aku 1 na hiohiona o keia a me keia, he ano hauoli wale no. Ninauaku la o Jean ia Piere, 11 Heaha ke ano o ka Inkou oielo ?" oiai laua e ku malio ana ma ka aoao o kekahi puuiu luina| Perekane. Ua hiki ia Piere ko hoomaopopo i ka olelo*Perekane, aka, he kakaikahi nae na huaoielo hiki kupono iaia ke puana ae i ka hain.i, Pnne mai la ia ine ka hoolohe malie hou aku, "E kamailio ana lakou, nia he kaua ma Amerika. E hooiknika ana lakoa e kuokoa ae inai loko moi o ko Europa noho ana. Hu ! ua loaa ia iakou he manawa maikai no ke kuokea ana." j M He «iMinao wahi a Jean, 4, n0 ka inea, he hookahi piha wale no lakou o' ka lima e like me lia'u i ike ai, a he poe hupo no hoi. Mai ono lealea ina he kaua noa wale, e aho ia. Oi loa aku ko'u makemake heie ilaiia, a ma keia aoao mai au." "Aohe o'u mauao pela. Ina e ioaa nku ana o LiseU ia'u aole i kaa malalo o na kaohi ana a kekahi, o ko'u hoi no ia e noho inalie i ka hale, pau ko'u holeano i ke kai." 4 'E kemailio nui ana no ka huhu o ka Moi o Jeeritania, a ua hoolako mai ia oia j me na moku kaua e lawe ana i na -koa i Amenka* Hamau ! aia kekahi mea no Faraui nei; aohe kupono no'u ke noho ioihi iho maanei, o kono ia mai au e ka ukiuki no keia poe. Ke hoino pu nei lakou ia Farani| nei." j •' Pehea ko lakou hoino ana ia Farani nei ?" "Ke olelo nei iakou, e kokua ana ka. ko kakou nei Moi i na'Lii o Inia Hikina, ej kue i na Enelam; a aia maiuna o kekahi j mau moko e ku nei maloko e ke awa keka-| hi kiu i hoouna ia mai e heie e hoomakakiu. Ke hoino, a hoohiki ino nei iakou no ia mea.!

Ke manuo nei au, he manao paha ko iakou, aohe meai ike i ka oleio Beritania maanei. Ua ikaika au e hoike aku imua o iakou, ua j ioheia e a'u ka lakou mau kamailio ana." ! <l He mea iapuwaie ia. He umikumama-} lua mau poe Perekane e kuku nei, a eluaj mau kanaka Fnrani. Aoie he mea kanaiua, 1 e hiki no ia kaua elua ke puiumi ia lakou a \ pau, aole nae 6'u makemake pela. Naka; AJoi no e hana i kana hana ponoi. A i ko-! na wa nae e nonoi mai ai ia kakou e kokua| aku, oia auanei ka manawa kupono." Hoo-| loli bou ?* ia o Jean i ke kamaiiio ana. A! 1 ua ia oe o Lisete ? E heie aku kwia, no ka mea, he anoi nui ko'u e ike aku| i keia*nani iua oie, ka mea a ko'u puuwai e puiiki paa oei." ; "Peia io, w wahi a Piere ; e awiwi kauaj 4> ha!a aku auanei oia, oiai kaua e kamailio! «fei. Eia ke aianuia huii ae la laua ma keleahi wahi ano puu kinikini. Ma na aoao o pou nei kahi i ku h&aheo mai ai na hale. Ua peoa ia ua mau hale nei i na wai; hoiiuu ulaoia a omiomao. Mamua mai o ke a!o o k|kabi mau haie oa kihapai palanaiki i iuhi ehu i na pua. O o» haJe hana \ ma keia a me keia aoao o ke «Unui, ua hoo- { iaukloaka la o <m ieo meie oohenohea, raa-. loko mai o ko iakoo inau pukaaniani i kolo-; iio mai «i Hl xasa ieo kohaihai. Ma na ipu- : ka iho o oo mau hale oei, ua moimoia waie i 1 oa poe o lea aoao paiupala, e kamailio noi ana me ka iakou mau ipo. O ke ano o ko mao|muku kino, be puipui momooa, • * k«|l* 011 ki»poohiwi f ®e na lihine poni lo- ; ioo e niWīla iho ioa mai ke lakoo mao pa|p®& ihoa i ka hua o ko iakou mao aaho» ; he aoo paikioi Farani ponoi. E noke nui j f aoo i ka £eohie o!e!o, tnt ka hehe po o o* I e hik« ai ke !o!nr ia i im h«neri iwifri

elaa a keu aku. L a ane h^palaimaka 0 Pieie, rne ka puia o kona beleh<-icoa 1 ka hopohepo, o iSt»e iihi aku oia la Lisete. iioko o ia puoiu, e poai puniia ana e kekahi mau ipo eaea ka noe. Aka, aoie nae i lawai mai kona mau heieheieoa iue ia. A ia laua nei i hookokoke ako ai i ka hale, kahi; a Lisete i noho ai, ua paniia na puk>t. Mai na puka (oakaoi maī o ua haie oei i pae mai ai na leo, aka nae, ua ikaika na oiiiiii ana o ko Piere puuwai. Ike komo aoa iioko oua haie nei e like me ke kono ia aoa mai, nana eae ia o Pieiu ine ke ao aku o koaa mau maka a puni na poe e kuku mai ana imua o ko iaua alo, no ka haiawai aku me Lisete. He oiaio, aoie no oia i wikiwiki aku i ka' niaau nona, aka nae, kupu koke mai ia na haiia ioko weia oke poluluhi; a rae be mea: ia, he ao eieele kni uhi koke iho maiuna o! kona mau noonoo ana, iaia i keehi ihoai ' maiuna oka paepae puka oka haie. Aole' no hoi oia i haī nku i ke kumu o kona hiki ana mai a me kona wahi i hele mai ai. Ma* hope iho o*ka hala ana aeo kekahi mau kaana olelo ana a me na luana ana, hoomaka ae ; ia ia e puana i ka inon o Lisete me ka puai-i nawele ; a ia wa la, nana hikilele mai la na; kaikamahine opiopio a pau iaia. • f ( Āo?£ i pau ) I