Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 20, 14 May 1870 — Ka Moolelo o ka Ahaolelo 1870. [ARTICLE]

Ka Moolelo o ka Ahaolelo 1870.

La haoa eiima—Poaha, Mei 9, IS7O. Haiawai ka Hale i ka hora 11 kakahiaka. Ka Peresidena ma kv ooho. Puie ke kahunapule. . - Waihoia mai ka pfcia«!rla a ka MUheleOkieio L. McCully * haaleie mai aoy. Heluhelu nai o Mr. Kaapou he hoopH I ra»i Waimea *itM, e hooponopoeo hou ia na kuleana aina a>r"ke ana hou aoa—Waihoia * e noonoo. Heluheluia he ho«pii niai Koua Henia mai e noi ana e*hookaawaieia i 82,000. oo na aianui ma Kona Hema, e kuu akeaia na| kai konohiki, koe na ia kapu—e haawiia na : aina aupuni i 'i!o oie no ka iehuiehu e mahi' a hiki ikawa e kuaiia ai—e koho ke aupu-; ni ī Kauka no Kona Hema—-e ae ia na makua e koho ina kumukula. Waihoia e noonoo. Heluheiuia iie hoopii inai Hamakua mai, e noi ana : akahi—e hoemiia ka.auhau lio, a e auhauia rha ka auhau waiwai—2 e hoemiia na koina o na Aha Hookolokolo. 3 e kuaiia na \ina aupuni, i na kanaka e noho ana maiuna p ia mau aina. 4 e kukuiuia i Papa Ola ma keia a ma keia apnna. 5 ej hookuuia na makua i hanau eiima keiki, mai ka auhau ksno aku. (5 e ukuia na makua e iike ka nui o na haumana a me ka īke oke ao ana. 7 e hooloiiia ka Puuku 1420 o ke Kanawai Kivila. S e hooloiiia ke Kanawai Moekoiohe. 9 e hooloii i ke Kana- ! wai e piii ana i ka mare hou ana o na me«i I i haaiele ika mare mua. 10 e haawiia ka j mana hooiaio paiapala i na lunakauawai; apana. Waihoia e noonoo. { Heiuheluia mai he hoopii no Puna, e noi j Eina, i Hale Hookolokolo no Puna. 2 e hana ! na paahaoi hoopaiia ma na oianui o iakou j ponoi iho. 3 9 hooiako aku ke aupuni i mau inouo, kaulahao, heleuma a peia aku no ke īwa ma Ku.a, Puna, Waihoia e noonoo. Heluheiuii he hoopii mai na koa enai, e loi ana, e hoopii ae i ko iakou mau uku e j ike me keia $15.00 no ke koa ; S 10.00 no j ie kopaia ; B'spoo ao ke Kakiana no ka ma-! na, e laweieo, I& buke hooiaio iraua o ka Hale. i ! Noi mai 0 Hon. D. Kalakaua e hoole ioa j ka hoopii. ! Oieio mai 0 Mr. Laiana, aole e ponoe na-i la maka ia keia hoopii, no ka mea, he mea J inonui. | Kokua ikaika mai 0 Mr. Hanale Kamika-1 )a no ka pono i ka Hale ke noonoo no keia | nea, Aoie e hiki ia'u ke hookuu waie aku ; ke noi a ka poe nana au i koho mai. Wai- j 101:1 i ke komite 0 na koa. j Hoike mai ke Komite Waiwai, 0 na hoo-1 )ii mai Hi!o mai e noi ana e hoemiia ka au- j īau lio a peia aku, e hoomoeia ma ka Papa ' 1 hiki i ka wa e hanaia ai he bila no ia ano.! Hoolaiia mai ka Loio Kuhioa iie bila e | )ili ana i na hana Karaima. ! Ma ke noi ana mai a ke Alii Ka Mea Kie-; iie W, C. Lunalilo e b,i!ota ka Hale i MaKeeolelo ma kahio Mr. McCullyi waiho mai. ! Ma ke noi a ke Kuhina Hailasi, ua kohoa he komite na lakou e imi i Maheleoleio 'i iupono, oia oke Kuhina Hai!asi, Hon. D. lialakaua a me Hon. E. H. Boyd (Ailuene.) | Noi mai 0 Mr. Ailuene, e kohoia i komite ! 'iima lala, 0 ka Peresidena 0 ka Hale ka ! liunahoomalu, e iawe aku i ka oielo pane i; <a Haiolelo a ka Moi. j Heluhelu mai 0 Mr. Kaukaha, he oleio ? looholo hooiohaioha i ka Mea Hanohano' loane li, he hoa no keia Haie, a e hoike ka j Haie i ko iakou aloha e iike me ka mea uiau.: teia, VN'aiho ir:ai o Mr. Aholo, he olelo hoohoio, j ; ukuia na kiaaina 0 Maui a me Kauai i j 850. pakahi no ko laua mau lilo. ! Noi mai Ke Alii Ka Mea Kiekie W. C.! Lunaliio, e hooie ioa i ka olelo hoohoio. Ma S kona wehewehe ana i kana mau kumu e! loole ai, ua olelo mai oia, 0 na kiaaina e j laawiio oei keia uku kaulele, ua hoohanoaanoia laua e ke aupuni, a ke uku mau ia j lei iaua i keia a me keia makahiki. He oia-i io, ua ukuia i na Kau Ahaolelo i haia aku la, aka, ua ike au ano, ua hemahenia ia haawi ana. O oukou ena Lunamakaainana, o ! ko oukou wa hanohano no keia, aka, ina e ! pau ae keia haiawai ana, a hoi aku i ko oukou mau home, e ike aku no auanei au ke hele «ku 1 0 oukou ia, me na 00 e paa aua, ska, o Uua nei, e oia tnau aoa ko laoa hanohsno„ enai ka wa a iaua i hialeie ai i ko • laua mau home a hoi hou aku, a pela aku. Ma ka oioauia hooie loa ia. Hooiaha mai o Mr f Hikikoki, he biia e papa ana i ka poe i hookna na mare mamua, aoie e mare hou a e hana i kanawai. He kaoawai e kauoha ana i ke Kuhina Kaiaiaina b kuai i na kai lawaia a pau, a e wehe akea' aku 00 ka lawaia ana—He kaanawai e kuku-; la ai i mao hale mai ma Hawaii, Maui a ! me Kauai, a e hoonohoia i mau Kauka ia* i paau—He kanawai e hooioh ai i ke kuai aoa ; i ka awa a me ka opiuma. ' Heluhelu oai o Mr. Hikikoki he oleio hoo»; ho!o v e kaooha an», « kaoohaia ka Vlakai

ka Hale, e hoohiko mai ina !aia a pau f he paha na nuf«epa haole a pa umikumama'ua na nopepa Hawaii. Hooio>i mai o Mr. Laiana, paiua na po na kela ame keia hoa. Hoohoioia e like me ka hoololi. Komue ka Hale no ka noonoo «na i ka a ke Komii? !rai rula o Mr. Ailuene raa ka i»oho LuuaW> m»iu. - * Hefuheiuia inai ka hoike 21 ke Kotuite a nooooo |)aknhiia e ka Haie, e hoololi ana i ha niU kahiko ma ka pakui hou ana iho a me na hookomo hou ana i hoo- , loli. Hoepiiuia ke Komhe 0 ku Ha!e a hootvaneeia ka Hale. La hana eooo—Poaiima, Mes 6, IS7O. Ka Peresidena tu%, ku Noho. Puie ke Kahunapule. Heluheiuia ka mooieio 0 ka ia i haia u uoaponoia. Waihoia umi ka p»Uapaia hookohu u Hon. W. T. Matina i ka haie, naua ke Komiie 0: na pulapala hookohu a hoapono inai. Hoohik iia o Hon. \\ . T. Matina. ! Waiho mui ka Peresidena he hoopii uui Puna mai, e kue ana i ke kohoia ana OJ. W. Kumahoa. Waihoia i ke Komiie 0 na Aha Hookolokolo. W r aiho pu ia inai he hoopin mai Hilo mai,; e noi ana e kuai ke aupuni i ua kai iawoia; a pau, a e wehe akea ia i ka lehulehu. Waihoia i ke Komite 0 na Hana Hou a me na , aina aupuni. Wuiho mai 0 Mr. Kale Kauka he hoopii; no Kooiaupoko, e kue ana i ke kohoia ana o Mr. Naili. Waihoia ike Kcimite ona Aha . Hookoiokoio. ! Heluheiu mai 0 Mr. Kuapuu he hoopii mai Waimea mai, e noi ana, o in uku kula a na makua e hoouna nei i na kuia puaiu, e uku ke aupuni i ka hapaiua 0 ia mau uku. Waihoia i ke Komite Hoonaauao. Heiuheiu mai 0 Mr. Piiipo, he hoopii e ! kue ana i ke kohoia an« 0 ka Luna mai Waiaiua mai. Waihoia ike Komite 110 na! Aha Hookolokolo. Heluheiu inai o Mr. Wahine he hoopii no ' Hilo, e noi ana, e hookaawaie 1 85,000. i; Hale mai no ka apana 0 Hilo. Waihoia i kej Komite no ka malama Ol|. i Heluheiu inai o Mr. Kumiahua, he hoopii • no Puna, e noi ana, e hookaawale i 88.000. j no na makai 0 Hawaii. Waihoia ike Ko-j mite kupono. | Heiuheiu mai 0 Mr. Kuapuu he hoopii' mai Waiinea mai, e noi ana e aeia na ma-; kua e koho i na kumu e makemakeia ana.i Waihoia i ke Komite Hoonaauao. 1 Heiuheiu inai 0 Mr. Matina he hoopii Kau, e noi ana, e liuaiia na aina aupuni i na ' kanaka e makemake mai aoa. e kuai. W'aihoia i ke Koiuile 0 na aina aupuni. ! Heiuheiu mai 0 Mr. Wahine he hoopii : mai Hilo niai, e noi ana, e ao ia na kanaka j Hawaii e kaiewa i na waiwai 0 na aina e.I Waihoia i ke Komite kupono. | Heluhelu mai 0 Mr. Kaai he hoopii iuai Kona Hema inai, e noi ana, e ukuia ka L. K. apana 0 Koua Akau i §500.00 no ka ma-j kahiki. Waihoia ike Komite Waiwai. j Heiuhelu mai 0 Mr. Kuapuu, he hoopiij mai Waimea mai, e noi anoi, 0 na lio e ha-| naia ana nia ka palau e hookuuia lakou inai na auhau aku, Waihoia ike Komiteona Hma Hou. i Heluhelu inai 0 Mr. Halemanu he iioopii mai Hamakua mai, e noi an«, e hookaawaie, ia i 2j750.00 pakui hou iho me ka haawina ! kahiko no Honomaiino, i hooliio ole ia. 2 i 52,000. no ka hana hou aua ia Honoka. 3j i $3,000. no ke alanui e moe la a hiki i s Woimea a 0 ke koena 0 ka iiaawina kahiko; ($2,200) e hui pu me ka haawina i noiia ae ia. 4 E hooiakoia na awa e» Waipio, Hono-' malino a ine Honoka me na imouo. 5 E hoo-| kaawaleia i 8500 no ka Hale Paahao ina j Hainakua. Waihoia ike Komite ona Haua Hou. | Hoike mai ke Komite i waihoia aku ai e! noonoo i Unuhiolelo, ua mukaukau. Hoo-) kuuia ke Komite. Mamuli o ke kapae ana i n« rula, ua koho! ka Hale ia W. S. Wond, a hoohikiia. ' Heluheiu maio Mr. Kuapuu he oleio hooholo, o na lala a pau o k% Hale, i loaa oie na huke kanawai iho o ka pau ana 0 ka Ahaoleio, e pono mka Makai o ka Hnle e hoouna pakahi ae. Hoomoeia. Heiuheluia na Biia a ka Loio Kuhina. He kauawai e piii ana i na moka hoioholo piii aina. He kanawai e pili aeia ina ajoa. Ala ke poo o ka heluheluia aua a kauohaia e a waiho aku i ke Komite 0 na Aha Hookolokolo. Mnmuii 0 ke noi ana maī o Mr. Kalama, no ka noonoo ana 1 ka mea e piili ana i ks hooiako aea i na nupepa, noiailn, oa hapai hoo ia ka neoooo. Komiie ka Haie 00 na rola. Mamuii 0 k» ninauia ana ua ae wale ia 00, hooiakaia ka Haleme na neipepa *Idcertiscr, Hiw. Ku/Aoa me J«ofcca. Noho oL» Ahoio ma ka noho. He mla e papa aoa i ke pohī paka iiol;o o ka H»!e, oai a« ke Komite. He ruk e koi aoa e kakau i i aa«»ioent hooleeaa ka hoohoio loa ana| : na bHa a ppn. i w»ih<v» mai *» Mr C i.!

Li :ana ma k? ano hoololi, uooeoo ka r>o ke».* ruop. *Eia po« kokaa—LaHna, Kaauwui, Pi!?po t H4tem«nu, Kamikaoa, Kuapuu. ku«—Kaukah*. Ka|r Kauk«. Hikikoki, Uihopa, ke Kuhiaa Hailast, $. K. Kaaū - * Nmauia ka hoololī a 311 r. Uiaua a ipuh\ - Hoopama ke Kom»t» o kn* Hale, a hos». » • }<* hana euika—Peaono, Mei 1, Isia v lalawai ka Ha]«? i ka hom inau. Ka Pt?resideu«|iHa ka uoh«>, ke Kahunapoie a j?au. m t ileiuheimai ka moolelo a*ira lu i aponoia. Br'' Ut'iuiiei« {ii.ii o Mr. Kaukaha. helio^lā* r*isi Puoii n.a:•, e hoike an.i o iiuho uo o MieJ. U . Kum.ihos* ma ka o Puua.* Heiuuoiu mni o Mr. Kaukaha, oleio ltoo»Lo!o e kauoha aua i ka Mak.»i o ka H a *%c* hooiako inai i na hoa iue ua kalej>A kinikao, hooiioioia. ; Hooi.ihu mai o .Mr. Kc{\>«k!M iiu i»iīa e hoo* loii \na i ka Pauku 3S o ke Kuunikauawai, Heiuluni tuai u Mr. Ahoio, he oleio hoo* hoio. e hoekaawale i $15,000. tio ua iiio o ; ka Ahaoieio okn li?iO—iioohoioia. Heluhelu mai o Mr. Kaai he oieio hoohoio, e hookaawaie i 5250. no ka Hale Hooko. īokoio no Kona Hema. Waihoia i ke Komi* ' te kupono. Hooiaua iiuii o Mr. Kaiue he Hi!a e hoo* i loji a«(A i ka Pauku 1030 o ke Kanawai Ki« : viia. ! lieluhehi mai o Mr. Ahoiu. he olelo hoio, e noonoo hou ka HaU? i l'nuhiolelo. ; ae ia. ! Waiiii»ia mai ka inoa L. Wi?cox i Uuuhi- , olelo e Mr. Kaauwai, a tua ka haloia ana, ua kohom, a hoohiki pu ia. Waihu inai ke Kuiiina Waiwai i ka Hiia Haawina uo na uiakahiki elua e hiki iuai ana. Ma ke uuiia uua mui, ua k;ipaeia na vuia, a ua ht iuheluia ka l>i!a Haawina ma ke • poo, n kauohaia e jwi. Hoopaneo ka Haie. i ; La ewaiu—Poakahi, Mei 9, IS7O. : ilalawai ka Ha!e ika hora mau. ■ Peresidona ma ka noho. I Puie ke Kahunapuie. | Heiuheluia ka inoolelo okaia i hala a ho- | apouoia. 1 Heluhelu mai o Mr. Hikikoki, he hoopii i mai Moiokai mai, e kue aua i ke koho ana |ia J. Kaiuapihaoie. Waihoia i ke Komile ' o na Aha Hookoiokolo. I Heiuhelu mai oW, P, Knwohou be W pii no Waihee, e noi ana,e haawiia na palapnla kuleaua poiolei e pili ann i nuaina ku. leona. Waihoia ike Komiie ona aina aupuni. Heiuheiu mai o Mr. Wahine, he lioopii no Hilo, e noi nna, e aeia na kanaka Hawaii, e kalepa me na moku o na aiua e e ku mai ana nia Hi!o. Waihoia e noonoo. Heluhelu mai o Mr. Kapihe he hoopii no Makawao, e noi ana, e kukuluia i Aha Hookolokoio pakui hou mu ia #j«ma. Waihoia i Komiie ona Aha Hookolokoio. Heluhelu niai o Mr. Maiina, he hoopii tio Kau, e noi ana, e hookaawuieia i &j,OOO. no ke alanui ma ia apana. Waihoia i ke Komi* te o na Hana Hou. Heiuheiu mai o Mr. Kumahou, he olelo hooholo, e hookaawaleia i SG,OOO. no ke aianui ma Puna. Ma ke uoi a Mf. Kaukaiia, ua waiiioia ka oleio hoohoio a noouoo pu ine ka Bila Haawina. | Heiuheiu mai o t Mr. Hauaike, he olelo I hoohoio, e hoekaawaleia i $5.000. no keaianui o Lahaina. Waihoia a uoonoo pu me ; ka Biia Haawina. | Heluhelu inai o Mr. Kaiue, he oleio hooholo, e hookaawak i $2,000. no ke aianui o i Moiokai. Waihoia ike Komile ooa Haua : Hou. | Heluheiu mai o Mr, Kahauleiio, be oielo | hooholo, e hookaawaleia i §1.000. no ke ala- ; noi o Kaanapali, Maui. Waihoīa ike Ko- ; mite o na Hana Hou. Hoolaha mai o A!r. Kahauieiio, e iawe u)ai ana ia i Biia e hooloii ana i ka Pauku 133 o ke Kanawai Kivil». Heluhelu mai o Mr. J. Konio, he oieio hoohoīo, e hookaawaie i $4.000. no ke a(ahaka tn« ke Kahawai o Waiawa, Kwa. Waihoia i ke Komile o na Hana Hou. Heluheiu niai o Mr. X*ukaua, he oieio hoohoio.e ooi aoa, e hookawaaleia i t3SU no ka Halo Hookoiokoio nta Waiaiua. Waihoia i ke Kom»te o m Han» Hou. Heiuheiu mai o Mr. J. Kaioapihaole be olelo hoohoio, e ooi aoa, i $!,UOO. noka H»< 1« Hookoiokoio o Lmiai. Waihoia i ke KeU miui o oa Han* Hou. Heiohelu imio Mr. Kiukaha he olek, hooholo, e noi ana e hookaawale i »800. i mao kao uu Kalihmai a me Hanalei. Wai* hoia a nooooo pa c&t ka Bi!a Haawina. Heiohoiu mai o Mr. Kale H. Kauka !»* oielo booh®io, e noi aoa e hookaawaU? i S2O, 000, no ke alanoi o Naoaou e ilio la ika | poii Kooiin. Waihola jVe Komile ona Hr<?>. llm?

Oielo rr»3) o Mr. Kale Kanln, e hoiiieia tn»i ioioa o Va Hi!f k? »o*iA *m o ka Piii 0 NottßTjxj, e like me ke k*oob* a ka Ahao!elc i hala, Olek» tnt! ke Knhma K»l«aii» f e ike» no ke am ia am ma ka hoike a ke Kobina Waivr»i. auaole no e p*a ua aianoi la i ka ! $100,000. * - . i Helohelu mai o Mr. Kahaoieiio, he oleio; hooholo e ooi aoa i 1400. oo ke jpani o, ke kahaw»i raa ka hikina hema o Lapaina. Waihoia e noonoo pu me ki BUa Haawina. Hploheiu rt»ai o Mt. Laiaiva, be oieio boobo!o, e kauohl ana i ke Komite Hoonaaoao e oaoa i ka Hoinahelo hou iunobiia r ae; hoike mai iloko o kekah» roao la pokole, a ina paba he mea hiki ke haawihoo ia i wina no ia hana. Ae ia. Hoolaha roli*o Mr. Matina. e iawemaii ana% he Bi!a e hoololi ai i ka Pauko 1 < Mokana J6 o ke Kanawai Karasma. * Hoolaha mai o Mr. Aholo be Bila e hoololi ai i ka Pauku 14 o ke Kanawai Kivila e pili ana i na Aha Kaapuni. mai o Mr. he olelo hooho* 1 o, e hWĒ& wale i $500. no ke alahaka n?a Waihoia i ke Koeoūeo na Hana • Waiho mai o Mr. Hikikoki he mau Bila" kanawai malalo iho : He kanawai e hooio* | ii ana f ke kanawai e ae ana i na mea ī hookiifka mare, e mnre hou—a he kanawai e : houpaa ai i ka Pauku 1334 o ke kanawai Ki^ila—he kanawai e haawi ai i ka mana i; ke Kuhina Kalaiaina, e kuai i na kai lawaia j a pau, a e hoonoaia ka lawaia ana i na kupa j Hawnii a pau. Hoolaha mai o Mr. Wahine, e lawe moi; ana ia, he Bila Kanawai, e hoopau loa ai i | na pauku mai ka HSa hiki 121 oke Kana-{ wai Kiviia —he kanawai e hoololi ai i ka ; pauku 3SB o ke Kanawai Kivila—he kana- ( wai e hoololi ai i ka Pauku 789 o ke Knna* wai Kivila. Hapaiia ka hana o ka la, n)amuli o ke noi! ia ana mai, oia hoi na ruia o ka Hale. 1 Komile ka Haie i ka naonoo ana. Noho oMr.Lainna ma ka noho. Moonooia na hoofoli e ke Komiie. Mahope o ku hoopaapaa ana, ua hoopauia ke Komite, a ua ae ka Haie i ka Hoike a ke Komite imi Kula, e like me na hooioli a ke Komile o ka Hale. Noi mni o Mr. Kale Kuuka, e hoihoi hou ia na ru!a i ke Komite, e like me na hoololi, | u e kiuia ka helu, a e kauohaia e pai a waiho mai imua o ka Haie. Ae ia. No ka hana,ole e ae imua o ka Hale, ua hoopnneeia. , La hana eiwa—Poaiua, Mei 10, 1870. i Hoomakaia ka hana e like me ka mea mau. Heluheluia na Palapaia Hoopii malalo: No Kau mai e noi nna e hooemiia ka auhau lio i hapalun—Waihoia. No Honoiuiu mni, e kue ana i ka hoohnnaia o na paahao m<i na hana hooiiniaiima. Ma ke noiia ana mai, ua waihoia i ke Komite wae—Kepoikai, Kapihe, Kaluapihaole, Ailuene a me Wahine. No Kohaia Hema mai, o noi aua, e iiooemiia ka auhau aiunui o ka poe ilihune i Sl.00; a o ka pot' waiwai i oi ae maiuna o §5,000. o auhauia i 85.00. Waihoia e noonoo. Hoike mai ke Komi(e*o na Aha Hookolo* kolo ehoaponoana i fce kanawai e hoemi ana i na mea ino wnle. O ka palapaia hoopii mai Puna mai e kue ana ia J. W. Kumahoa, ua hoomoein. No ka palapalu hoopii e pili ana i ka hoomahuahua ae i na Lunamakaainana o Hilo,e pono e waiho i ke Komi» te wne, a na lukou e hoike mai ī ka Hale. Hoike mai ke Komite Hooinio i na Bila Kanawni, ua kukau ka Moi i ka oleio hooho-! lo no na iilo o keia Ahaolelo i noi ai i §15, 000. Hoike mai ka Peresideua oini oia ka Lunahoomalu o ke Komite i waihoia aku ai e lawe i ka olelo j«uie i ka haiolelo Alii, ua waihoia aku imua o ka Moi. Hoaponoia ka 1 Hoike a hookuuia. ; Waiho mai o Mr. Kumahoa, he olelo hoo* hoolo, e noi ana i 84,000. no ke alanui ma Puna. Waihoia. Ma ke noiia ana mai, ua hapaiia ka noonoo no ka olelo hooholo, e haawi ana i ka maoa i ke Kakauoielo o ka Haie, e kikoo aku i ke Kuhinā Wawai i 84,000. no na hoa o ka Hale a me un iilo e ae. Manao o Mr. Pilipo na ke Komite o na Buke Helu m umnn, a ua uoi mai oia e hoo-: loli ina ia ano. Hoohoioia ka oleio hoohoio o like me ka hoololi. Waiho mai o Mr. Hanaike he oleio hoo- ! bolo e noi ana i S5OO. no ka hana bou ana i uapo no Lahaina. Waihoia. Heluhelu mha mai o Mr. Matina he biia e hoololi ana i ka Pauka 17 Mokuna 16 o ke Kanawai Hoopai Kamimi. Hoolioioia ma ka heluhelu mua. Waīho mai o Mr. Naiii, be olelo hooholo e m\ ana i §350 no ka halepaahao ma Koolaulua. Hooiaha mai'o Mr. Halemanu be bila e hooemi ai i ka nui o i»« hoioholona ahiu ina ua kuahiwi o Maunike*. Waiho mai o Mr, Hikikok», he olelo hoohooholo, e kauoha aua i ke Komite no ka Malania Ola, e huli pono a kao i kaoawai no ka hooponopono aoa i ke kuai ana oka awi, a e lawe mai ia Komiie i Biia a ma kekahi ano e ae poha. Hoolaha mai o Mr. Naukana, be bila e hooloii ai i ka Paiiku 1477 o ke Kanawai; Kinia. Waiho «iai o Mr. Kapihe, he oWK> īoe noi aaa i $2.000. no iui aiaoui oia Ma. kawao, a i fl 000. oo ke kahawai ma Kaki» | pi—-Hooholoia. i Waiho ma» o Mr. Kmnahoa, he oUlo hoo-1

holo. e no: ana i $100. oo na Hlo o ka hele i aea o ke Kiaainao Hawaii. | Ma ke noi a Mr. S. M. Kamikao. oa ba-1 paiia na bana o ka U, oia ka bila kana«rai, { ; e pnpa aoa i k* mare ani o fea po* hewa i) hookiia. ; ' Soi mai o Hon. D. Kalakaoa. e hoopanee j j oa ika nooneoaoa. Kokoa ke Kohīoa Ka-, ; laiaina. | ; Kamailio mai o Mr. Hikikoki, ma ka ao-( ao o ka hoopau i ke kanawai e ae ana i ka { mare hou apa o na aoao eloa mahope o ke | okiia ana, no ka mea, ua iiio ke kaula o ka ī mare. i mea hemohemo w«»lt. Noi mai o Mr. S. M. Kamakau. e hoolilo i keia i barva no ka la apopo, no ka mea, ua [ makemakeia e loaa ka manawa no ka 000-[ ; noo ana. " j He manao ko Mr. Kalama, e Komite ka Hale no ka noonooana i keia la. ? Manao ka Loio Kuhuia he pono e noogpoj ! ia ka bila, mamua o ka hoopanee loa ina;#| e hookomo i na hooioli. j Noi mai o Hon. D. Kaiakaua, e hoihoi! ' bou i kaqiyioi. | Noi mar ke Kuhina Kalaiaina e hoopanee| loa ) ka biln, aka, aole nae mea kokua. | { Ninauia ke Koinite oka Haie no ka noo-| " noo ana, a ua hooholoia. j. i Noho o Hon. W. P. Kamakau ma ka; ■ noho. * ? Heluheluia ka Pauku akahi, a noi mai ka; Loio Kuhina e hooholo. | Kamailio kue mai ke Kuhma Kaiaiaina i; • ka pauku, a kokua i ke kanawai e waiho nei. j ; Kue mai oJ. Komo a me D. Kaukaha i; i ka bila. • Ma ke noi a Mr. Kaie Kauka, ua hoopau-! ia ke Komite. j i Heluheiuia ka bila e hoemi ana ina mea I ' ino waie ; a noi koke mai ka Loio Kuhina e! hoohoio, a kakau poepoe. 1 Kamailio mai o Mr. Piiipo e wehewehe mua mai ka Loio Kuhina i ke ano o ka bila! ! mamua o ke kakau poepoe ana. ! i Wehewehe mai ka Loio Kuhina ike ano,| a hooikaika mai e hoohoio. ; Mahope iho o ka hoopaapaa ana, ene ke | kamailio o kekahi mau hoa, ua hoohoioia ka b:la e kakau poepoe. Hoopanee ka Hale. ! La hana umi—Poakolu, Mei 11, 1870. | Hoomakaia ka hana e iike me ka mea' mau. | Ku mai Ke Aiii Ka Mea Kiekie W. C.' Lunalilo a kamaiiio mai i ka Ahaolelo no na 1 ; mea e piii ana i ka olelo hooholo a Mr. Aho- ' ' io, no ka uku ana i 550.00 i na kiaaina oi Maui a me Kauai, ana i kue ai a hooleia, j i aole nae i puka ma ka pepa haole o ke aupu- i ! ni. Ua olelo ae oia, ua paa no m.i ke ka-! kau ana a ka mea kakau, aka. un kiolaia e: ka Lunahooponopono a e keknhi poe paha e; pili ana i ka aupuni. j Olelo mai ke Kuhina Kalaiaina nn hewa,' aka, aole oia wale na hewa. He mau hewa i eae no kekahi iloko o ka nupepa haoie o ke : aupuni a me ka nupepa a H. M. Wini, a he mau hewa eae no kekahi i ka mea e piii j ana i ka hoololi a Mr. Laiana i ka rula 72 i ka mea a ia pepa i oielo ai, ua hooholoia, a| ua manaoia, ua pono no ka mooieio e likel me ia, no ka uluao ka hewa o ka hnie i ke-, kahi manawa. j Olelo hou mni Ke Alii Ka'Mea Kiekie j W. C. Lunalilo, aole au e oleio ana no na ' mawaho aku, aka, no ka nupepa au-l puni, ka nupepa e hiki ke hoopoloiei a pau I i na moolelo o ka hana ana a ka Hale Aha-i olelo, a e ukuia nei e ke aupuni. Heluheluia na hoopii nialulo iho ; Palapala mai na lepera mai o Molokai e i noi ana i Lunakanawai no lakou. | He hoopii mai Kau mai e noi ana aole e! hoopaeia mai i mau pake paahana. Waiho ; ia i ke Komite o na Aina e. \ He heopii mai Kau mai e noi ana i $400. i mouo no ke nwa o Punaluu. Waihoia i' ke Komite o na Hana Hou. He hoopii no Molokai mai e kue ana i ka ' ' hoopii inua i kekahi luna o L»nai a me Mo- i 'lokai. Wnihoia ike Komiie ona Kanawai. t He hoopii no Kona Hemn, e noi ana. 1. j E ukuia na luna aupuni e like me ka hana.i "2. E hoololiia ke Kanawai ona Haku a me; na Kauwa hana. 3. E "aoia nn Lunakula e makaikai mau i na kula i na hapaha kahiki a pau. Kumu 1 a me 2, wnihoia i | ke Komite o na Aha Hookolokolo, kumu 3 i ; i ke Komite Hoon.i \uao. ; Hoike kue mai ke Komite ona Aha Hookolokolo no ka hoopii o Puna e noi ana i i $8000 no na makni o Hawaii, n e hooemiia \ ,ka nui ona makai oke aupuni. Ua hoike mai ke Komite e lawe mai kekahi *i bila nol keia ano me ka hoopaa ana i na uku. Ma ke noi a Mr. Laiana ua hooliloia na| ia Komile no e lawe i bila no keia ano. 1 Hoike koe mafke Komite o na Aha Hoo- - kolokolo.no ke noWa Hi)o no ka uku i na ( hoike, e hoomoe mo ka^papa—-hooholoia ka ! hoike. I Heluhelu mai o Mr. Hikikoki be oleloi hooholo e koho ana i Komite Waee noonoo* i ke Kaoawai i kapaia : He Kanawai e ? hooemi ai i na mai a me na ino i loaa ma ka bookamtik»ma ana e hoh i ka hua oia Kanawai i na makahiki he 10 i hala, & hoike mai i ka Haie ma ka Bi(a a ano e ae paba. Noi ioat o Hon. D. Kalakaoa i ka waiho aku i keia i ke Komite Imioia. Kokua niai ke Kuhioa Haiiasi i ka olelo hooholo Hoihoi hou ka Hon. D. Kaiakaoa i kana ; noi. Hoohoioia ka oielo hoohoio e (ike me ka O.elo, Koboia o Hikikoki, W, P. Kamakau, \ S. P. Kalama, M. Kapihe a me D. Kaukaha. j Heiuhelu mua oiai o Mr. Hikikoki he Bita j Kanawai e hoopau aoa i ka hookomo ana 5 mni n me ke koni ana o ka «ipiun>a.

Hoolaha mai Loio kohm* he B?ia Kan»wai e hookaawak »i i k* be!u auhau atw 00 ok līlo o ki b«na «iaooi tna malana o w aioa ī hoopoooaikaua. Helo!»!a raai o 51 r. Aholo hc oUlo hoohoio e hookomoia iloWo o ka Biia Haawioa. 1 $500, no ke keen* ieta no na kaoaka m« Lahaioa. Hoomoeii a oooaoo pa me ka Bila Haawioa. Heluh«ia mai o Mr. Kamahoa he oleio hooholo, e no\ aoa i $2000 oo ke aianoi »Q--pom ma Pana. Waihoia a iawe hou mai ra» ke ano kupono. Waiho mai o Mr. Malini he ole hooholo» e noi ana i S5OO. no ke Kuia Paole ma Waiohino—Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawioa. Heiuhelu moa mai o Mr. Aholo i kan* biia kanawai e hooioli ani ika Mokuna 14 o ke Kivila, e piii ana i oa Aha Kaapu».i. Hooho l .oia ma ka heluhelu mua. Waitfo ipai o Mr. Kahaulelio he olelo hooholo, e noi ana i S3w. oo ka lawe leu ma Kaanapali. Waihoia, pu roe kj Biia Haawina. Hoolaha mai o Hon. W.l'. Kamakau he kanawai e hooponopoqo i ke Kanawai Kivi(a. Waiho mai o Mr. Naili he olelo hooholo, e noi ana §150. i kaa noka muliwai o Waiono—Hoomoeia a noonoo pu me ka Biia Haawinn. Hapaiia na Hana oka La, oia ka Bi!a Ka> nawai a Hikikoki, he kanawai e papa nna i ka mcre hou ana o ka mea mare i kia paakai. Komite ka Hnle no ka noonoo ana. Noho o Mr. J. Komo ma ka noho. Heluheluia ka Pauku akahi o ka bila Kanawai. Noi mai o Mr. Ailuene, e hoopanee loa i ka noonoo i keia b»la, a olelo mai, aohe keia he kanawai e hoetni ai i ka moekolohe. Wehewehē moi o Mr. Hikikoki i ke ino o ke kanawai e waiho nei, no ka mea, aoie he pono e hookuu wale ia ka mea hewa, aka, e hahaoia lakou malalo o ka malu o ke kanawai, aole e hooliuu waie i ka mea hewa e hele lanakila. Kue mai o Mr. S. M. Kamakau i ka bila, a olelo mai, o ke kanawai e waiho nei ua maikaiia, a kamailio aku oia a loihi, e pili ana i na kanawai kahiko a me ka noho ana o Hawaii nei mamua. Oleio pu inai no hoi oia, aole hoopii mai e hoopau i keia kannwai. He loihi aku na oleio, a puka maio Lauoko• lea a me Pakikoele. Kue mai no hoi o Mr. Kaai i keia bila, me ka oleio mai, o ka hoopai i haawiia maiuna 0 ka mea hewa, ua iawa no kona hewa. Kokua mai o Mr. Laiana i ka bila a kamailio mai no kekahi Ahahui ma Amerika Huipuia nona ka īnoa Oneida. Kokua mai o Mr. K«apu» ft Vi ka Ailuene kamailio a me ka Kamakeu, a-kue i ka hooholo ana i ka bila. Kue pu mai no hoi o Mr. Kaukaha i ka bila, no ka mea, e nui mai ananei ka moekolohe, no ka mea, e akolu auanei makahiki a ka mea kiapaakai e moekolohe ai, aka «na ke kanawai hou, e mare koke ana ka mea hewa i ke kane a wahine hou paha. Kue mai o Mr. Kamiknna i ka hoohoio ana i ka biia, a noi mai i ka haie, aole pono e ae nku. Mahope o ka hoopaapaa iiiiii ana, ua ninnuia ka hoopanee ioa ana i ka noonoo no ka Pauku I—Ua haule. Ma ke noi a ka Loio Kuhina e hooholo i ka pauku akahi o ke l;anawai, ua ninauia a hooholo loa ia. Noiia e hoopau i ke KomUe o ka Hnle, a ua hoopauia. Ua koho mni ka Pere«idena i Komiie wae, ia Komoikehuehu, Kaai, Hanaike, Kaiue a me Laiki, e noonoo a hoike mai, no ka hoomahuahua ana ne i na Limamau'aainana, e like me ka hoopii rrai Hilo mai. Heluheluia he biia kanawai e hooloii ai i ka Mokuoa 16 Pauku 17 o ke Kanawai Hoopai Karaima, a ma ke noi a k» Loio Kuhina, ua waihoia i ke Komiie o na Aha Hookoiokoio. Hoopanee ka Hale La hana umikumamakahi—Poaha,Mei 12 IS7O. Halawai ka Hale i ka hora mau—Ka Peresideria ma ka noho—Hoomaka ka hana elike ine ka mea mau, Heluheiu mai o Mr. Matina he hoopii no Kau, e noi ana e hookaawaleia i puu dala no ke kukulu ana i hale hana pahu. Waihoia 1 ke Komite o na Hana hou. He hoopii no Kaanapali mai e noi ana i $SOO no ke aiahaka ina Kahakuloa ; a ina e loaa kekahi mea mare i ka mai lepem e hookaawnleiu. Waihoia a noonoo po. Hoike mai ke Kotnite Hoonaauao ma ke koi una a ka olelo hoohoio a Hon. Laiana oa nana Ukoo i ka buke Huinahelu hoo a oa ike, aohe e loihi ka paa ana f nolaila, ua noi mai Ukou e hookaawaieia i $SOO i humuia ma ka ili paa. Hooholoia. U« hoike hoapono mai ke Komite o oa Aha HooLolokoio no ka Biia e hooioli aoa i ka Mokuna 16 Pauku 17 o ke Kanawai Hoopai Karaima, a noi mai e kakau poepoe. Waiho mai o Mr. Komahoa he olelo hoohoio e noi ana i $2,000 no ke ai«noi mai Pona a Waiakea. Waihoia a ooonoo pu. Hooiaha mai ka Loio Kuhioa he Biia e hooponopono ai i oa hihia karaima oo ka hele ana e haoa, he 180 mao pauku. Ma ke noī a ka Loio Kuhma oa kapaeia na rula, a waihoia i ko komite o na Aba Hookoiokoio. Waiho mai ke Kuhina he oklo hooholo e kaooha aoa, ī ke Komūe o na Aha Hookolokolo e oinau pono no ke kannwai oki ,mre, • hoike mai ma ka bila a anoe ae paha, waihoia i ke Komiie o oa Aha Hbokoiokofo. Waiho m<*i f> Wahine he olein hoo*

j holo e noi aoa i $1,000. i mouo no ke »w*o; ' Hiio. Waihoia a nooooo po me ka B>la H.; | Ma ke noi i Mr, Piiipo, ua k&paeia na ro* | • la, a oa waihoia mai he hoopii-e ho»pono| aoa ia Mr. J. L. Naili no ka noho iana ana. j Hooiaha m«> o Mr. Matina he bila e hoo* \ ioii ai i na Pauka 527 a me 530 o ke Kana?w»i Kiriia. j Heiuheiu mua mai o Mr. Laiana he Biia 'e hoopau ana i na Pauku mai ka 1417 a biIki i ka 1425 o ke Kanawai Kmia. (E ikeia . keia bija malaio o ka inanao Pepa o keia la.) jO ka heiaheiu alua*koe. [ Waihomaio Mr. Hanaike he olelo hoo- | hoio e noi ana i $3,000. no ka hoonee ana . ako i ka iae a o ke awa o Lahaina a me ka • eli ana i ke one—Hoomoeia a noonoo pu. | Hapaiia ka hana oka la, oia ka Pauku 2 0 ka Bila Kanawai Oki mare, ma ke Komi!te ana oka Hale. O Mr. Kf*pihe ma ka ! noho. Heluheluia ka Pauku alua, a noi mai I !o Mr. Hikikoki e hoahoio. i j Noi mai o Mr. Kaukaha, e hoopanee loa i | . ka noonoo ana. | iVoi mai o Hon. Bihopa, e hooioli ma ka | hookomo ana i 2 ma kahi o ka huaoielo 3, e 1 kono ana i ka mea hewa, i elua makahiki e j kaii ai. | Noi mai o Mr. Kahauieiio, e hooholo ika | I pauku me ka hooioli, a kamaiiio mai hoī no! | m mea. j j Kokua mai o Mr. Laiki ika bila, ina e| • hooloii, i 6 malam* a i hookahi makahiki j paha e kaii ai ka niea i hewa. ! Kokua mai o Mr. Haiemanu i ka hooholo j ana i ka bila a me ka hoololi a Hon. Mr. Bihopa, Kokua mai o Mr. Kaluaipihaole i ka hoololi a Mr. Bihopa. Kue mai o Naukana, Aholo a me Kepoi- | kai ) ka bila. | Kue mai ke Kuhina Kalaiainn ika Bila, !no ka mea, aole ia he mea e pomaikai ai ka ! iahui. I Kokua ikaika ioa mai o Mr. Kaiue ika | j Bila, ine ka hookoino ana i ka hooloii a Bij hopa, a kamailio mai a loihi no ka pono. ! Olelo mai ke Kuhina Hairasi, mamua ko«! ! kua i ka Bila, oka, mahopeo ka noonoo lo» | ! ihi ana, ua manao in e kue i ka Bi!a, a ka» j maiiio mui a loihi no la mea. | Manuo o Mr. Bihopa, o kekahi mau olelo : 1 hoopuka mua ia iho nei e ka mea hope, i aohe oiaio ioa ma ka hoolohe ana. j Kokua nmi o Mr. Kaauwai i ka Biia, me | ka hoololi mai, e kali ka mea i hewa i hoo- j kahi makahiki, ine ka hoohana oolea pu ia,. j Noi mai o Mr. Kalakaua, e hoopau i ke ; Komite, a e hoopanee no keia la, i maopopo lea ika poe i maopopo ole mamua. Ua kue ! mai nae ia i ka hoololi a Mr. Kaauwai. Ninau ia e hoopau i ke Komite, a haule. Kamailio mai o Mr. e kue ana i ka Bila. Kokua mai ka Loio Kuhina i ka hoololi a Mr. Bihopa, a kamailio loihi mai no ka po» no, e hooholoia ka Bila. Ua ioaa iaia kai hewa no ke Kanawai e noho nei ; a olelo' mai nae, aole e hoahewaia na Aha Hookolo» | kolo, no ke ano o ke Kanawai e ku nei ma | ka hooko ana, a nolaila, mai owaia aku ka I Ahaolelo i ka hewa o na kanawai i hanaia, j a pela aku. I Kue mai ke Kuhina oko na Aina Ei ka | olelo a ka mea hope, aua like no ia me ko-1 j na kue mua ana. i Ma ke noi a Mr. Hikoki, ua hoopiuia ke i j Komite, i Ma ke noiia ana, ua kapaeia na rula, a ua ■ waiho mai o Mr. Malina, he olelo hooholo, j e laweia mii na rula i paiia. Hooholoia. ! Hoopanee ka hana, I