Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 22, 28 May 1870 — Ka Moolelo o ka Ahaolelo 1870. [ARTICLE]

Ka Moolelo o ka Ahaolelo 1870.

La hana 17—Poaha, Mei 19, IS7O, HoomaLa ka hana e iike roe ka mea roaa. Heluheluīa na jalapala hoopii malalo iho : .\lai Lahaina roai, e noi aoa e kukulaia i ;elua kala hanai keikikane, a elua kola haoai kaikamahine ma kela a me keia uiokupuni. Waihoia i ke Komite Hoonaauao. Mai Puna mai. e noi ana, e kuaiia na aiaupuni i na kanaka. Waihoia i ke Ko- ! mite kopouo. ! iMai Lahaiua mai, e noi aaa e papaia ke ;kuaiaoa i na la Sabati malaila. Waihoia i jke Koinite kupono. ; Mai Hilo mai, e noi aoa, e hookuuia na 'auhau 0 ua makua i ioaa na keiki ekolu a oi :oe. Waihoia i ke Komile kupono. Mai Puna nuii, e hoahewa ana i ke Kuhina Kaiaiaina no na dulu alanui. Waihoia i ; ke Komite kupono. | Mai Wa imea mai, e noi ana, o ka noho [ana 0 konaka malalo 0 na konohiki e hooio|liia, a e auhauia 1 52.00 ma ia wahi no ka imakahiki. Waihoia i ke Komiie kupono. | Heluhelu mua mai o Hon. W. P. Kama- ; kau, e hoopololei i ke Kanawai Kivila ma ka j oīelo liaole u Hawaii. () ka lua koe. I Waiho mai 0 Mr. Matma he olelo hooho-i ; 10. e kauoba ana i ke Komiteona Aha Hoo- • kolokolo e huli pono uo na hihia 0 Mr. J. | Kaona. Ae ia. | Waiho mai 0 Mr. Wuhine he ( lelo hooho-| ; lo noi b;»rena. No ka maopopo ole, ua hoo-' | ki pu i»i. I j Heluhelu mua mai ke Kuhina Waiwai he' | Bila e huikala ai iaia no na daia eiua tau-' Unni. J [ Waiho mai 0 Mr. Kuapuu he olelo hooho* \ i io e noi ana i SSOO. no ka uku o ke Kakau-| |olelo a ke Kiaaina 0 Oahu. Hoomoeia ma ; ka papa. { Waiho mai 0 Mr. Naukona he oleio hoo-! holo i 53,000. no ke kukuiu anu i Haie ku-| ipapau ma ka pa kupapau, i wahi e kanu aiil na niii n me na Luna ahnoleio i hoolewa ole| ia. Hu waie oku i waho. ! | Heiuheiu mua mai 0 Hon. Hihopa, he Bi-i la Kunawai e hoololi ai i na Pauku 3 a mej 7 « e h-" ■■•ipau loa i ka Pauku o 0 ke Kana-: jwoi Hoopai Karaima. O ka lua koe. ! Waiho mai 0 Mr. Matina he olelo hooho-| 10, e noi nna i $250. i uapo pili waapa maKualualu. Wnihoia a hapai hou. I Waiho mai o Mr. Wahiue he oieio hoo-' ho!o e hoopii nna 1 $1,000. «o ka luna Makai o Hilo. Waiho mai 0 Mr. Kuapuu he olelo hooho-! 10, i 86.000. no ke alanui maiWaimeaai hiki 1 Hanalei. Halahu mawaho 0 ka rula.! Hoolaha mua mai 0 Mr. Halemanu i ka ! Bila e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e wehe i mau aianui ma na awa ku-moku. I Waiho mai 0 Mr. D. Kaukaha he olelo hooholo i $100. no na lako haie 0 ka Hale ' Hookolokolo. Waihoia a hapai hou. Mn ke noiia ana mai, ua hapai.a ka haha 0 ka la, oia ka oleio hooholo a ke Kuhina; Waiwai, e hoopaa ana i na la e noonoo oi i' ka Bila Hanwinn, me na hoololi a D. Kaha- 1 ulelio. Noi mai ke Kuhina Woiwai e hoihoi hou 1 ka olelo hooholo. Kue mai 0 Mr. Laiana i ka hoihoi hou ana ! i ka olelo hooholo, no ka mea, he hooioli malaila,a oi« ka mea inua. ] Ma ke noiia ana mai, ua hoihoiia ka olelo i hooholo nie ua hoolol». 1 1 Hapui hou ia ka Biia Opiuma imua o ka' ; Hale. No ka nui 0 ka hoopaapaa, ua noiia! e waiho i ke Komite 0 na Aha Hookolokolo. i Kue inai ke Kuhina Waiwai i ka Bila, no |ka men, he hoohaikiia i ka mea i maa i keI kahi lahui 0 na aina e. ! Ma ke noi a ke Kuhina Kalaiaina uanoo-| i nooia ma na pauku. j j Heluheiuia ka pauku mua. Koi mai 0 Mr. Kaie H. Kauka no kana! imau hooloii. j Noi mai o Mr. Kaukaha, e hoemi i ka 10-l ihi o ka manawa o ka hoopaapaa ana, aole e, emi malalo 0 S maiama aolee oiaku mamua! 0 2 makahiki. Kue mai 0 Mr. Kuapuu i ka hookomoana mai 0 ka Opioma iioko 0 keia aupnui ma na' ano a pau. ; Kue mai 0 Mr. Kahauleiio 1 ka Bili, no 1 ka raea, aobe paiapaia hoopii ma na apaaa e ae o waho mai. Kokua mai o Mr. Kaukaha i ka Bila (001 kona ikemaka 00 paha i ke mo.) | NOl mai o Mr. Kaie H. Kauka e hoihoi i ka Bila i ke Komite o na Aba Hookolokolo. Kokoa mai o Mr. Wahine i ka Bila. Ninauia ka hoihoi 0 lra Biia i ke Komite o na Aha Hookolokolo. Hoohoioia. Heluheiaia ka Bila Haawioa. Noi inai ke Kuhina Waiwai, e kapae i na rola, a e heluheloia ma ke poo—hooleia ke! ooi. Noi maio Mr. Hinale Kamikina e boo-j panee a paa oa Bila e waiho net tmua o ke pakaukau o ke Kakauoielo i ka hoohoioia. { Ku mai ke Kuhina Hailssi a 0 lelo mai.l Ke ike nei au ke hoonaueue nei oukou 1 ba| lloi a me ka noho ana 0 ka poe e iawelawe '

| ana i ka o:han«. heie mai makou iioko \ o keia Haie ma ka iaoa oka Moi. Ina ua ; makaa na lala o ka Hale i ka Uwe ana mai i | ka Bila Haawina i mea e naonoo ai a pau e ' na bila mamua, alaila. aole no makou e molowa a ps 1 na makahiki e!ua e hiki mai ; ana. He ioihi aku kee, e pih ana ika oleio | a ka Luna o Kohala i ka la ooehioei. I Ku mai 0 Mr. Laiana a oleio roai, ona ' Bi!a Kanawai mamua a mahope ka BUa j Haawina. He mau oleio ikaika kana, aka, j aole e hiki ke apo nku ia wa. I Pane mai o Mr. W. H. Kaauwai, aole oua i makemake e paneia mai kekahi poe 0 ka | Hale Ahaolelo, he poe hoonaueue aupunia ; hoopau Luna aupnni. Aole makou i hele ! _ mai ma ia ano. 1 bele mai makou e hann i ka pono kaulike mawaena o ke aupuni a me na kanaka. Ina na hiki i keii aoao oka j Hale, e noho a pau ua makahiki elmj, e hke | me ka Haiiasi olelo, alaila. ua hiki no ia niakou ma keia aoao ke noho a hnla ia mau ! mokohiki. Mahope iho 0 kn hoopanpaa aoa, hoopanee • ka Hale. L;t hana 13—Poaliina, Mei 20, IS7O. Hoomakaia na hana e like me ku mea mau. | Heiuheluia mai na paliīpi\la hoopii mnlalo iho nei: Mai Honoiulu mui, e noi ana. aole e kuai I i ka la bab,iti. Waihoia i ke Komite kupono. Mai Lahaina mai, e noiana 1 SSOO. i pale wai no Lahaina. Waihoia ike Komite kupono. Mai Honolulu mai, e noi ann, o na wahi»! ne mare ole a pau, e papa loa iauoie e hanni paiapala. W aihoia ike Komite kupono. ■ Mai Kuna Ak-\u mai, e noi ana, e ukuia ' na Luna Aupuni e like me ka hana ; e hoo-| kāawaleia i $1,600. i Hale Ilookolokolo; a| e kohoia i Kauka no ia apaua. Waihoia a| noonoo hou." ' Mai Lahaina mai, e uoi ana, e hoolakoia ; na mok'upuni ina Kauka Lapaau. Waiiioia ! i ke Komite Imi Ola. Waiho inai 0 Mr. Aholo, he olelo hooholo e hoomaha ka Hale i ka hora 1 auina ia. Hoololi mai Ke Alii Ka Aiea Kiekie W. C. Lunalilo i ehn wale no hora a ka Hale ehana ai, alaila, hiokuuia. v ! Ninauia ka hooioii a hauie. Hooholoia; ka oieio Hooholo. Waiho mai 0 Mr. Kaukaha he olelo hoo-l holo, e koho ona i Komite wae no ka nana | ana i na palapala hoopii a me na olelo hoe-; holo pili i na hana kou, me ke kohoana i Kuhina Kaiaiaina i Luna hoomalu. i Kue mai o Mr. Piiipo 1 ka olelo hoohoio.! Mahope iho oka hoop.idp t ia ana, ua hoihoi hou ia ka olelo hooholo. Ma ke noi a Mr. Hanale Kamikann, e hapai i na hana o ka la, me ka waiho i ko noo-' noo ana i ka Bila Haawina a pnu na hila i ka noonooia mamua. i Noi pu mai hoi ke Kuhina Waiwui e noonoo i ka Bila Haawina i ke Komite 0 ka' Hale. 1 Ninauia ke noi a ke Kuhina Waiwai e> Komile ka Hale no ka Biln Haawina, a hoo-; hoioia. i Heiuheiuia ka Bi!a Haawina ma ke poo, a ma ke noi a ke Kuhina Kalaiaina ua noo-' nooia ma ka haawina pakahi. ' No ka Moi a me ka hanohano alii 45,000.1 Noi mai 0 Mr. Kuapuu e hoololi i $35, \ 000. 110 ka mea he nui koua mau waiwai a| nui kana mau dala 1 Manao hoi o Mr. Wahine ua nui loa ka ; hoololi aka mea noi, a noi moi i 820,000. ' Noi mai 0 Mr. Hikikoki e hooholo i ka * haawina e iike me ka Biia, Hoopauia ke' Komite a hora akahi me ka hapa hana bouJ Hainwai ka Hale i ka bora l£ P. M. a Komite hou ka H*le no ka Biia Haawina. Noi mai 0 Mr. Hanaike i 540,000. no ka ī Moi. ; Kokua mai 0 Mr. Laiana i keia hooloii, a kamailio inni ma ia mea. | Kokua mai ke Kuhina Kaiaiaina i ka hoa»| wina, a noi mai, e hooholo me ka hoopaapaa! ole, aole ka haikau waie aku ma kana ka-j inailio ana i na Lunamakaainana e ae. ! Noi raai 0 Mr. Laiana, ina ua huikauia| ma ka olelo niakou, e hoihoi enai ia'u. ! Olelo mai 0 Mr. Pilipo, ina ua hoopuka mai o Mr. Laiana oia na Lunamaka*; ainana, alaiia, aole oa na Kuhina e kue mai,! aka, na makou; a olelo mai oia, ua oi aku ke aloha 0 makou i ka Moi, mamua o kela poe. Kokua mai oia ika hooioli i $40,000.! Kamailio mai o Mr. J. Kaluapihaoie hooholo i 84,000. Hoohoioia ka Haawina e iike me ka BHaJ No ka Puuku a me ke Kakauoielo $5,000. hoohoioia. No ka Moiwahine Kalama $| 000. Noi mai Ke Alii Ka Mea Kiekie W. C. Luoalilo e hooloh ae i 812,000. Noi oiai o Mr. Matina $5,000. Kokua mai 0 Mr. Kaaawai 00 ka hoololi ao ka $12.000. Kokua mai o Mr. Kale H. Kauka, e hoomahuahua ae, a noi mai i $8,000. Hoopauia ke Komite a hoaponoia ka hoike. Noonoo bou ka Hale i ka Bifa e hoololi ai' ika Pauku 877 o ke Kanawai KiīiU, e pili ana i na Aha Kaapuni, ma ka heluhelo alun' ana. »

Noi ia*i L«i>io Kuhiaa e hoemoe inu papa a oooneo p« me ka B;li Hiawma. Mmao o Mr. Aho!oe he*?o i Bi!a Kanawai mamua o ka Bt!a Haawiaa. k« Ha!e. L» bana 19—Poaoao, Me» 21. )S"JIX Hoomakmia na haoa e līke me k» mea mau. Heluheiuia oa hoopii a me m olelo hoohoio maUlo iho : Mai Lahaioa mai e uoi ana, e haawi j ka ' mana okt ioa Ah* Kaapuni. Waihoia ike I Komite ona Aha Hookolokolo. He olelo hoohoīo mai ia Mr. Wahioe nuii <: e ooi ana, e hoopoioiei «4 mea, kakau nupepwi , iua mea oka Haie. Hoonioeia nia ka j»psi , oo kft waiwai ole. Na Mr» Kd!uspihaoie u<e oleio i.oohoia e hookonioia i $2,000. ma ka Biii H inwma ; no ke alanui mai KihHmaniauia a hiki i ; Manele ma Lanai. E nooaoo pu ia ana me ; k*A Bilu Haawina. ; Waiho mai o Mr. Wahlue he oleiohoohoio e noi aiw i 81.000. i uku pakui hou no ka Lunn Makai o Hilo. E noonoo pu ia me ka ( Biia Haawina. Waiho mai o Mr» Kaluapihaoie ho oieio hooholo, e kauoha ana i ka Loio Kuhina e hoopii i na Luni nana koho Balota o Moio. kai. Waihoia i ke Komite o nn-Aha HooI koiokolo. ; Huolaha mai o Mr. Laiaui he Biia e hoopau i ke Kauawai o 1864 e piii ana i ka no- : ho ona Hnle eluu, nhe l>i|a e hooloii oua i | ka Pnuku 110 oke Kanawai Kivila, a helu« . heiu mu:i enai ika Bila e hooponopono ai i | kn uku ana i n«i p,iahana ika \va nie kaa j oie. Ua kauohaia e pai. ; Ninau mai o Mr. Kaie 11. Kauka iua KuI iiina ina ua lohe mai iakou uo kekahi mau j mea e piii una no ke Kuik.ihi Panai Like, a |aole anei he mea pono e hauaia he mau kuij knhi Pauai Like me na nupuui panaiaau. i 1 ane mai ke Kuhina lii\iUsi,i keia malauui e laweia mai ai imua o ka Ahaolelo Seualo ua kuikahi panai hke la. Ke mauao nei ke aupuni o ka Moi e hana i Kuikahi Punai Like me ua aupuni panuiaau ina e hooholo ole iu ana ua kuikahi nei me Amej rika Huipuia. | llapaiia ka han.i oka la, oia ka noouoo ana i ke Komite o ka ilale o ka Biia e hoololi ai i ka Pauku S?7 o ke Kanawai Kivila, i heluheiu aiuoia inehinei. Waihoia ike Kojnite o na Aha Hookolokolo. | Hapaiia ka noonoo oka Bila Haawina, . no ka mea, oia nku kekuui hana oku la. iN'oI ho o Hon. W. P. Kamakau ma ka noho. i liapiiia ka haawina no ka Moiwahiae Kalama S4 000. Noi mui o Mr. Hikikoki e kohoia i Komii te wne, a o Mr. Kale H. Kauka ka Lunnhoo* malu oia Komite, a na lakou e hoike mai. ; Kokua mai o Mr. Kaluapihaole ike noi, a kue nae i ko Knle Kauka uoho Lunahoo- : malu ana, no ka mea, oia ka malama waiwai : o Kalama. | Kue inai o Mr. Kapihe ike uoi, a noi mai • uo e noonoo ike Komile oka llale. | Kokua mai o Mr. Kaukaha ike Komitc wae , Mahope oka hoopaapaa ana ua hoopauia , ke Komile, a hoopanee ka Hale. | La hnna 20—Poakahi, Mei 23, 1870. | Hoomakaia ka hnna e like me ka mau. i Heiuheluia na hoopii a nie na olelo hooho--1 lo malalo iho : Mai Koloa a me Lihue mai, e noi ana e papa loa ia ka hookomo aun mai o ka Opiu- ■ ina. Wnihoia a noonoo pu me ka Bila e 1 wniho nei. I Mai Honolulu mai e noi ana, ona mea a pau i hoahewaia no ka moekolohe, e hoopaa- ' haoia i 2 makahiki. Mai Lahaina mai, e nol ana, e kukuluia i Hale Makeke maiaila, ae hookaawaleia i puu daia no īa hana. | Mai Koolaupoko mai, e noi ana, e kolio | ke aupuni ia BeT. L. Kamika i Kahuna la- \ paau no ia apana. Waihoia ike Komite j Imi Ola. | No ia wahi hookahi no, he hoopii e noi looa, e hoopauia ka Pauku 456 o ke Kana- | wai Kivila. Wuihoia ike Komite Waiwai. i No W r aimen a ine Niihau mai e noi ana, \ e hookum akeaia na kai lawaia aupuni a pao : no ka iehulehu. E noonoo pu ia ana me ka Bila. : Mai Koolaoloa mai, e noi ana i $400.i I mau mouo oo Pooaluu a nie Hauola ame : kekahi mau noi e ae. Waihoia ike Komi* te kupeno. > Mai Waimea mai e noi ana i 81,000. oo ke alanoi maalka o Koloa. Waihoia i ke Komue kupono. Waiho mai o Mr. Kaukaha he olelo hooholo, e kohoia i Komite wae e nana ia e lakou na paiapala hoopii no na hana hou, e kohoia na lala mai kela a oxe keia mokupuoi ae. Koho ka Peresideoa ia Kaukaha, Kalama, Aho'o, Hikikoki a me ke Kuhina Kalaiaina. Waibo roai o Mr. Kuapua he olelo hooholo, e kauoha ana i ka Pere*ideoa o U Hale, eao aku i ka poe kakau o " Ke Au Oko« H a me ke " Kuokoa " e hoopoiolei i na mea e pili ana i na aahaa maiuna o na hoioholona nui a liilii. Hoihoi hou U ka olelo hooholo,

Waiho mai o Mr. Laiki. he «leio hooholo • c noi an* i $1.600. oo k« Hale Hookolokolo; a Hale Pa»hao no Ko!o». Waiho» a hapai: pu me k» BiU Haawma. | Hori»b« m»i • Mr. be Bita e | hooloii ai i o» Piuko 215 a roe 216 o ke K«- ] nawai Kkila. I Waiho mai o Mr. Komahoa» b«olelo hoo- j hoK e kaooha ana 1 ka Peres';dena o ka Ha« j le, e kauoha ako « ka M«kai o ka Hale, e| lawe mai \ ke kioo o ka Luna Hooponoponoi o ka nopepa 14 Kookoa," e hai mai no kekahi j mau mea koe e pili ana i ka mea nana ka | oleio hooholo. i hoopukaia ma la nopepa. Noi mai ke Kuhma Kahiaina. e hoihoi hoa aka ka mea naoa ka olelo hoohoio ia oielo. no ka mea, aohe waiwai e loaa mai ana, ke laweia mai ka Lonahooponopono ilo- | ko o keia Hale. Ua Uweia mai o Kaoka I L. H. Kolika i kona vra e noho Luna Hoo- J ponopono ana, a itnua o keia Hale, a ua ao la aku no na olelo poiolei ok i puka ma kana pepa. heaha ka waiwai i io*a mai ? Ua nui loa mai ka ikaika o ka olelo mai ia manawa mai. a na ia mau nupepa e hoonaueue nei me ka manao e hoohaunaele i keaupuni, a e hoohui aku t keia aupuni me kekahi au- j puni e, aka, aole n»e e hiki ia lakou. (N i-1 nau inai o Mr. Laiana, auhea na hoike e oi- j aio ai ka paipai ana o ia mau nupepa e hoo- j hui aupuni.o " Ke Au Okoa M ka'u i ike ?) (Ok'io mai ka hope Peresidena, aole na mea 0 na nupepa imua o ka Hale.) Ke manaonei au, nole paha he mea e ae »mua o keia Hale, i 1 ot aku ka hoinoinoia c M Ka P. C. A." a ! me ke •• Kuokoa "e like me a'u. Ua hoolaha pinepineia ae me hemea !a ua hana au i ke < Karoima mau nupepa a puni ke ao holo-; okon, no ko'u hoopii luna nuiia ana i kela 1 kau aku nei. O ko lakou manao maoli, oj ka hoinoino* inau e hoolaha ai maluna o ke | nupuni a hoauhulihia nc i ke aupuni. He ( nui aku koe. pau e mai la nae kahi paa aku. j Kamaiiio mni o Mr. Lainna, he makema- j keia e ike i na hoike no ka oiaio o na mea a ] kc Kuhinn i kamailio iho nei, e olelo ana, he j makemake ke " Kuokoa " e hoaia'la kipi i | ke aupuni. i Pane mai ke Kuhina Kalaiaina e noonoo | ia aku nna ia mahope, aka, ua olelo ka Luna i 0 Kohaln, ua kokun oin ikeano Uipuhalika,! a nolailn, un manno oin, oia mau olelo, he j hoain'la kipi no ia, oiai oia e noho ana malalo o ke aupuni Moi. | Ninau hou aku la ka Luna o Kohnla i ke j Kuhina, nuhea ka oiaio o na mea nna i ka-| mnilio iho nei, n olelo iho o ku Luna o Kohalii. aole m o ke kuokon, aka, ua ike nae ia i 1 keknhi o kana inau hana. | Kokua mni o Mr. Kale H. Knuka i k.i hoi-1 hoi hou aku i ka oielo liooholo i ka inea nana i waīho mai. j Kamnilio mni o Mr. Kumahoa i ka pono 0 knna olelo hooholo. I Olelo mai o Mr. Kaukaha, e hele aku no | 0 Mr. Kumnhoa e hooponopono me ka Lu* nahooponopono o ke Kuokoa. Hoihoi houo Mr. Kumahoa i ka olelohooholo. Hoolaha inai o Mr. Hanaike, he Bila c pili ana i ko Kiaaina o Kauai a me ka Hon. C Kanaina. Hoolaha mai o Mr. Hannle Kamikann hc Bila c hookanwale ana i ka Aha Kaapnni o Hawnii. Hapaiia ki hana o ka la, oia ka Bila Kanawoi e hoopau loa ana i na Pauku 1417 a luki i kn L125 o ke Knnnwai Kiviln, oin hoi ke Knnawai o na haku a me na kauwa. Heluheluin ka Bila a pau, a mn ke noiia noo nmi.ua noonooia ma na Pauku. Waihoia kn Bila, e noonoo i ke Komiieo ka Hale. Noho o Mr. Matinn ma ka noho. Nooiioo pakahiia na pauku. Heluheluia ka pauku mun. Noi mai o Mr. Knle H. Kaukn e hoopanee lui i ka noonoo ana i ku Biia. Noi inai o Mr. Lniana, c hooholo loa i ka Bila n kamailio mai oia no ke kokua i kana 1 nui, ; Olelo mni o Mr. Laiki, nole na ka poe panhnna keia hoopn e hoopau i keia kanawai, aka, na na nupepa wale iho no. Ua lawa no iu jvialiana i ka uku e ukuia nei la Ukou, a ua nuik?make no hoi lakou ī na hoopaa palap;ila ana. Ina e hoopauia keia palap-iU hoopaa, alailn, aole e loaa ana na paahann. O nn hana hoa pipi ka hana maina a nui ka poe hele mai. Pela ko'u ike. Kokua mai o Mr. Kaukaha t ka B«U, oi»i o ka makemoke no ta o ka apana nana ia 1 hoounn mai. Ua makemake o»a e hoojwu ia keia Kanawni a e pani hnu ia i Kanawni ina ia wahi, i oi aku ka inaikai i keia Kauawai. Kokua mai o Mr. Naukana i.ka Bila, no ka mea, ina ke knuawni e waiho nei, me he uiea la e hoihoi hope i& aoa i hope. Kokua mai o Mr. S. M. Kamakau i ka B»U, a kamaiiio mai no ia mea, aole oia i makemake ī na uusani a fce aupuni i bookaawaieia no ku hoonaauao ana i ka lahui, ina e hook«uw« kuapaaia ana ko lakou mau ola e na palapaia hoopaa, Kokua o Mr. Kuapuo ma ka Bila i na e hooloii ana i ke Kaoawai c waiho nei. Ca kue oi* i tia dala ohi mua, Olelo mai o Mr. Hikikoki o ka hoopanee ana i ka noonoo, aole li he »nea e paoi a» i na hooloii i ke Kanawai e iniho nei. Makemake o Kaauwai e waiho i ka B«U i ke Konme o na Aha Hookolokoio, a na Ukou e hotke mai. Kue mai o Mr. Kahauielio i ka Bila, no ka mea» ui ike no paha na paahana. i ua p«UpaU hoopai. a iaa aole i ike Ukou, kii aku eo paha i Ukahi poe, i mea e akaka ai. He loihi oku koe. He hoololi ! ka Piiuku 1420 kana. Kokua inai o Mr. Pilipo i ka hooholo ana I ka BiU. oo ka mea, he ike maka kooa, Ua

i han l » ka paahana a oi wale aku mamoa o ka ' manawa i hoopaaia ai, niimuli o ka hana a \ na haku, e hoohana papaloaii ai. ina e nc»ho | iho hookahi !a. hooloihiia aku e(un. f ko u | naoa aoa, fae hookaawa koapaa maoli u keia 00 ke kan*ka. ! Kue mai o Mr. Kaai i ka Bila a kamailio | kue mau Aia oia ma ka aoao hoololi i ke Kanawai Koe mai o Mr. Kale H. Kauka i ka Bila, a kamailio loihi mai. Ma ke noi a Mr. Kamakau oa hoopaoia ke Komite o ka Hale. Hoopaneeia ka Haie. La hana 21—Poalua, Mei 24 f 1870. Hoomaka ka hana e like me ka mau. Heluheiuia na hoopii a me na olelo mala* 1 io iho : | Mai Honalulu mai, e noi ana i puu dala I kupono no ke kukuiu an-i i Haie no ka poe llihune. Waihoia i ke Komite kupooo. Mai Lanai inai, e hooponoponoia keknhi hana hou ma ia mokupuni. Waihoia i ke Komite kupono. Heiuhelu mua mai o Mr. Kepokai i ka Bila e hooioli ai i na Pauku 215 a mc 216 ! o ke Knnawai Kinla, e hoohanaia na paahao | ma na hana aujyjm waie no. i Waiho mai o Mr. Kepoikai he olelo hoo- | hoio. e noi ana i $2,000. no ke aianui mai Wailuku a Kaupo. Waihoia i ke Komite kupono. * Hapaiiu na hana o ka la, oia ka hoike a i ke Komite Waiwai. Komite ka Haie ; noho |o Mr. Hanale Kamikana ma ka noho, Noi mai o Mr. Hikikoki e hoapono i ka ! hoike a ke Komite, he hiki no nae ke noo- ) noo hou ia imua o ka Haie, ke noiia mai ma j I ka olelo hoohoio a ano e ae paha. j j Kokun inai o Mr. Laiana, e noonoo i ke j i Komite o ka Hale, oiai e noho ana ke Ko- j jmite. ; i' Oielo mai o Mr. Pilipo, o ka wa pono keia i Je noonoo ai, no ka inea, ua ike ou ma ka j Bila Haawina, ua hooliloia no Ka Mea Kie--1 kie M. Kekuannoa ilokoo na makahiki i ha- | la, he $S,000.«aole nae hoike mai ke Komi- | te ; no ka haawina hoi o ka Hale Alii, he {'$60.000. ua lawein kekahi mau dala ine ka | hana ole ia o ka hana nona ia Haawim» ; o ! na 836,700. no ka hooholo mokuahi Pih Ai- | na, ua pau loa. 1 kona manno, ua haawi i wale īa ke daia mawaho wnle ae 0 ke Kana- | wai. Kue pu hoi ī ko ke aupuni kuai ana ia j" Kilauea : " o 54.000. i hookaawaieia no I ke ao ana i na Keiki Hawaii i ka iapaau, ua pau ma kahi e. Ua kue loa oia i na mea 1 j hooiilofa e ke Kuhma Waiwai me ke Kana- | wai ole. j Pane mai ke Kuhina Kalaiaina no na da- ! ia i inweia, nmi ke $60 000. o ka Hale Alli | a i ka hoomaemae ana i ka Pa llinn, no ko- ! na manno e hnawi mai ana no oukou ke noi I ia aku ia haawina. | Ninau mni o Mr. Pilipo, pehea i koe ai he ! $57,000. wale no no ka Hale Alii. ! | Olelo hou mai ke Kuhina, ua hooliloia he • 51,200. no ka eii ana i ke awa, a he pono e |ukuia e ka Biiu Haawina. j ManaooMr. Laiana, o ka wa pono keia 'e noonooia ai i ke Komiteo ka Hale, ka ho--1 ike mnmua o ka honpono ana, a kamailio : mai no ke " Kilauea.". | Knmailio mai ka Loio Kuhina, ua noonoo j mua oin no ka hoolilo ia ana ia " Kilauea." Ua 1 kali lakou o ke komo mai o kekahi hui e la- ; weiawe i keia oihnna hooholo mokuahi pili nina, noie nae komo ia mai. E manao ana \ na Agena o Kilauea e kuni aku, i keln wa, noiaiia, manao nn Kuhinn he mea pono e ; kuai inin. Knknli no nae o ke koino mai o i'ekahi hui, a mahope ioa iho nei, ua hnnn | hou in oia malalo o kn lilo o ke aupuni. Kc manao neiau, e hoi aku oukou maluiia ona. | Olelo mai o Mr. Laiano, ua maopopo ae : ia ka haawina no Kilauea, a noi mai oia, e i hoapono i ke Komite me ke kauoha aku i ke i KoniUe Wniwaī, e hoike maopopo mai mai hope no Kiiauea; no ka hoonanuao ana i na Ikeiki Hawaii i ka lapaau haole. j iioomaopopo mai o 51i. Hikikoki i kana • noi mua, e hoapono, a inn he mau wnhi liio e ae kekahi i hoolilo hewa ia, na ka Hale . no e hapai hou ma ka olelo hooholo. Olelo mai o Hon. C. K. Bihopa, nole he mau loio ke Komite, a ma kn o!Ho a ka Lo--10 Kuhina, ua haawi no ke Kuhina Waiwai e like me ke Kanawni. ! Ninauia ka hoapono i ka hoike, u ua hoo- , hoioia. Hoopauia ke Komito. Hapai hou ia ka noonoo ana i ke Kanawai o na hnku a me na kauwa, e hoopau loa. . Koiuiie ka Hale a noho o His Ex. J. O. Dominis ma ka noho. i Heiuheluia ka pauku mua. > Noi mai o Mr. Kaai, e hoopanee loa i ka .noonooaua. | Noi mai hoi o Mr. Lniana e hooholo (oa i ka bila. Kokua o Hon. Kalakaua i ke noi a Mr. : Kaai. ī Kue mai o Mr. Kumahoa i ka Bila, a ma j ka hoololi kona makeinake. { Kue niai o Mr. Haiemaou i ka Bila. | Oieio mai o Mr. S. M. Kamakau he pono e hoopau loa ia na pauku mai 1417 a hiki i 1425, a kamailio mai i ka pomaikai o na ha- , ku a me ka hune o na makaainana. 1 Kue m»i o Mr. Aholo i ka BiU. ; Kue mai o Hoo. W. P. Kamakaui ka Bila. I Kokua mai o Mr Wahine i ka Bda. { Kue mai o Hanaike i ka BiU ; a kue pu i > ka hoopae mai i na paahana o na ama e. j(Pehea la e hiki ai iaia, ke ae ia keia Kana* > | wai e papa aku i na lima hana o kahi e. oiai ' | ke waiho nei no ke kanawii e ae ana ?) II Kamatiio mai o Mr. Kamikana no ka poI no o ka Bilm. He mau olelo waiwai los» kajnat aka, no ka'awiwī loa, oa hiki ole ia ma--1 kf apoaku. Ke makemake nei makou

e loaa rnai kana haioielooo u mea, i ike mai ai na makaainaoa i ko lakou makemake e hana ia sns. Hoopaneeia a noho hou oo keia Biia i ka Poaha. | Li hana 22—Poakolo, Mei 25, 1870. Hoomaka ka hana e iike me ka mea mao. | Helohelata na palapah hoopii malak) ibo:i Mai Hooolulu mai e noi aoa, e hoohaoaia i na paahao ma oa bana aopuni wale' 00, a ] aole boi e iaweia kekahi paahao mai kekahi, mokopuoi a i kekahi. ma kahi wale oo i ha-| na ai i ka hewa. Waihota a hapai me ka . Bila oo ia mea. Mai Hilo mai e noi aoa, e hoonohoia i Lona Leta kanaka ma Hilo ma kahi o na Leta a kanaka, no ka mea, o ka Lona Leta ■ i keia wa, ma ka na haole mahope kanaka. Waihoia i ke Komite kupono. Hoike kue mai ke Koraite o na Aha Hookolokolo i ka hoopii a Hamakua kue ia Mr. Halemanu. Hoaponoia. Hoike bou mai no keia Komite i na hoopii lehulehu wale malalo iho : INo Honolulu mai—Aole e ae ia kekahi e noho Luna Aupuni We hoohiki ole i kupa. Aole e hoolimalimaia kekahi Luna Aupuni īna he wahine manuahi kana. E papaia na wahine a me na kane mare ole, aole hana palapala hoopaa me na haole. £ hoopaiia ka mea moekolohe ma ka hoopaahao i 2 makahiki. Ua hoike mai lakou e hoomoe. Mai Lahaina mai—Hoike kue mai ke Komite no ka hoopii e papa i ke kuai ana i ka la Sabati. Mai Kauai mai—ua hoike kue mai ke Komite i keia mau hoopii—e ana hou ia na kuleana a me ke noi e hoemiia na koina o na Aha. E hoohanaia na paahao ma naapana kahi i hoahewaia ai, a e hoomahuahuaia i 2 luna no Hanalei, ua hoomoeia a hapaiia he Bi!a. Mai Hawaii mai, o na hoopii aole e ae ia e noho Luna Helu, Luna Auhau, a Lunakanawai o ka poe ike ole i ka olelo Hawaii. Hoomoeia ma ka papa. Mai llilo mai, e noi ana i Lunakanawai no Hilo Akau, e hoololiia ke kanawai o na haku a me na kauwa. Hoomoeia a laweia mai he mau bila o ia ano. Heike mai ke Komite Waiai no ka hoopii a Kau e hoemi i na uku makahiki o ka Moi, a me na Luna Aupuni a me ka hoopii 0 Hnnalei i mau Kao—e hookomoia i 50 makakiki ina kahi o 60 ma na Pauku 4SO, 456 o ke Kanawai Kivila. Noi mai ke Komite e noonoo i ka wa e hiki mai ai he bila. Hoike kue mai ke Komite o Ko na aina e no ka hoopii a Kau e hoouna i mau moku Kaua i Butaritari. Hooholoia. Hoolaha mai o Mr. Matina he Bila e hoololi ai i ka Pauku 1417—1413—1419 a me 1420 o ke Kanawai Kivila. Waiho mai o Mr. Kaukaha he olelo hooholo o ka haawiua no na koa no keia makahiki, e waiho i ke Komite Koa a na lakou e hoike mai. Waihoia a hapai pu me ka Bila. Hoolaha mai ka Loio Kuhina, he bila e hoomahunhua aku ai i ka mana o na Aha Hoomalu ma kekahi mau hihia hoeha. Heluhelu mua mai o Mr. Hanaike i ka Biia e haawi ai i haawina mau no His ExJ P. Kanoa a me Hon. D. Kanaina. IN'oi mai ke Kuhina Kalaiaina e hoopanee loa. Kokua mai Ke Alii Ka Mea KiekieW. 1 C. Lualilo i ka Bila. ( Ninauia- ka hoole loa i ka Bila a haule. | Nolaila, ua hooholoia ma ka heluhelu mua. i Heluhelu muamai Ke Alii Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo he BUa e hoololi ai i ka Pauku 2 Mokuna 10 o ke Kanawai e hooponopono ai i ka hoonaauao ana. Pane mai ke Kuhina Hailasi, e nana i na Puuku 42 a me S0 o ke Kuinukanawai, a ! noi mai e hoole loa. ! Ninauia ka hoole, a ua ae ia, ua holo ma ! ka heluhelu mua. j Hoolaha inai o Mr. Naukana he Bila e I hoololi ai i ka Pauku 796 o ke Kivila. Waiho mai o Mr. Wahine he oielo hoo- : holo, e hoolako mai ka Makai o ka Hale i na | hoa me na poo leta. j Waiho mai o Mr. Hanaike he olelo hoo- j holo, e ninau ana i ke Kiaaina o Oahu a me! ke Kuhina Kalaiaina, heaha ka mea i lawe j ai o ke Kanikela Amenka i ke dala a ka poe I e kepaia ana maluna o na moku Am«rika. i Hapaiia na hana o ka ia, oia ka BiSa Haa-I wina. Komite ka Hale. Noho o Hon. C. j K. Bihopa ma ka noho. Na Haawina Hoōniau. I No ka Moi Wahine Kalama $4,000. j Noi mai o Mr. Pilipoe waiho ī ke Komite Wae, i maopopo. j Makemake loa Ke Alii Ka Mea Kiekie e hoohalike i na haawioa o na Moiwahioe a , elun. A pane mai, ina e koho ole ma ka ao- i ao hoomahuahua, he poe naaupo oukou. Kokua mai o Mr. Kaukaha i ke noi a Mr.; Pilipo. j Kamaiiio mai o Mr. S. M. Kamakuu ī ka : pono e hoololi ae i $8.000. Kokua mai o Mr. Kohaulelio i ka liaawi-i na e iike me ka bi!a. | Kokua ikaika mai o Mr. Hoapili Kaauwai 1 ka waiho aku i ke Komite wae. Nioau ia ka wnho i ke Komūe wae, a ha- < ule. Hooholoia ka Haawina e like me ke Bila. i No ka Moiwahioe Emma $12,000. hookoloia Na iilo o ka Ahaoleio 15.000. <> 1 Kakaoolelo o ka Aha Kuk. 200. " Na lako Palapala a me kela a me keia lilo 200. u Hoopaa kupooo Moolelo Aha Kukamalu 100. u Oihana HooMololo. Uko Lunakaoawai Kiekie 10.000. Noi mai o Ka Mea Kiekie W. C. Lonaiiio e hoopii ae i $13,000. I

HooHoleia € likt me ka Bi?a Haamna j Kokoa Lonakaoawai eaua $8,000. kooholma*; » " ilaa 8,000. " ! Kakiaolei'o o ka Aha K., 4.000. ** | " kokua 2.400. " j | Onohiolelo Aha Kiekie 1.000. « \ ** Aha Hoomalu 1 »000* " ; j L. K. Kaapuni o Oaha 1,600. j Noi maī o Mr. Aholo e kapae »e, a waiho: : ia m&i ka Bila no ia mea. | Nmaoia ke noī a Aholo a ae ia. * L. K. Hoomalu o Honolulu $4,000. koohaloia j | «• Hilo 2.000. » | 11 Lahaina 2,000. u | s L. K. Apana o Puna H., 600. " Kau 600. " 1 » Kona A., 450. " \ " Kona H., 450. u j ; Noi mai o Mr. Hikikoki ina eiua Lunaka*: Inawai »»Dana, alaila, pa S6OO. pakahi no ka; makahiki. ! Ninauia keia noi a hooholoia. | CJku L. K. Ap. o Kohala A. S6OO. hoohalaia Kohala H. 600. " j ** " Hamakua 600. M | M 14 Wailuku M. 700. " j " " Makawao 600. " | 44 u Hana 600. u ! " u Kaupo 600. " " * " - Laoai 400. " •• " Molokai 600, " 14 Ewa Sc Waianae 0., 600. " " Waialua & Koolauloa 600. " " " Koolaupoko 600. " " Hanalei & Anahola 600. " " " Lihue 600. " ! " " Koloa 600. " " " Waimea 600. " | Lako Palapalaa me kela a me " j keia lilo no na Aha Hook. 1,000. " Nn lilo o ka Aha Kiekie 2,300. " Lilo o ka Apana Hook. 2 l,i:00. " i 3 1.500. " « » " 4 600. " ! Kuai Buke Kanawni ana 500. " Haawina no loane li, no ka manawa 2,250. " ! Hoopauia ke Koniite a noho hou i ka Po-' alima. | Hoopanee ka Hale. ! La Hana 23—Poaha, Mei 26, 1870. Hoomakaia ka bnna i ka hora mau ; a ma-' mua o ka hoopono ana i ka moolelo, ua noi mai o Mr. Pilipo e noonoo hou ia ka Haawina o ka Moiwahine Kalama i ka wa e noo- ; nooia ai ka Bila Haawina—ua hooholoia. j Heluheluia na hoopii malalo iho : Mai Wailuku mai, e noi ana, e kukuluia ka Aha Kaapuni ma Wailuku—E ukuia na Makai ma ka malama—E hoopauia o Daniela mai ka noho Luna Kanawai ana—E hoo- j pauia o Davisa mai ka Luna Alani aku E mahele kuponoia ana a waiho aku i ke i Komitu. | Mai Kohala Akau niai e noi ana e kuku-| lu i Hale Hookolokolo a Paahao a ine ka | hana hou nna i ka Alahaka ma īa apana, a i i haawina no ke nlanui mai Kawaihae mai a Nululu —waihoia i ke Komite kupono. ! Mai Lahaina mai e noi ana e hoopau loa ; ja ka huaoleio kauwi mai na kanawaiaku a i pau—Waihoia i ke Konnte kupono. j Mai Alakawao mai, e noi ana 83,000 noj ka hana hou ana i eiua pali a me ke kaha-j wai o Kakipi—waihoia i ke Komite kupono*i Waiho mai o Mr. Kepoikai he olelo hoo- j holo e kauoha ana i ke Kuhina hoihoi mai i na dala i ukuia i ka mea e la- \ welawe ana i na oihana aupuni elua e like me ' ka Luna Makai a Hope Luna Makai o Maui.' Hoomoe ia ka olelo hooholo. i Heluhelu mua ia mai kd Bila kanawai a > ka Loio Kuhina e hoomahuahua ana i ka i ! mana o ka Aha Hoomalu ma kekahi mau ; hihia. < | Hoolaha mai o Mr. Laiana, he Bila e hooi loli ai ī ka Pauku 453 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i na palapaia holo moku. j Waiho maio Mr. Kahaulelio, he olelo hooholo, e hoelakoia mai ni kaa lio, e hele ai na hoa e makaikai i na Hale Aupuni, ; mamua ae o ka noonoo ana i ka Bila Haa- j | wina. Ua hoiholuia. | j Waiho mai o Mr. Matin«* he olelo hooho- ■ ! 10, e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai,e ole-: 1 lo aku i na kamana, e hana i wahi hale hoo- | maha mamua o Kilauea. no na kanaka. j | Noi mai o Mr. Kaukaha e hoololi ae, a e j hookomo iho, na ke Kuhina Kalaiaina. Da ! i hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi. ! j Waiho mai o Mr. Hikikoki he mau olelo : | hooholo, e pili ana ) ka haalele o na hoa i | kekahi manawa i na noho. j I Noi mai ke Kuhina Waiwai, aole e kobo ; na Kuhina. Waihoia i ka Haie. | Ma ka ninau ana, he 26 ae, he 11 hoole. | | Ua hooholoia. j I Hoolaha mai o Mr. Kuapuu, he Bila e; ) hooponopono ai i na kuleana i ana paewa-; | ewa ia. | | Hapaiia na hana i hoopaneeia, oia ka ole* ; lo hoohoio a Mr. Wahine o nehinei, e pili- | ana i na dala a na kanaka Hawaii i kepaia ; ; ma na moku okohola, oo ka lawe waleia. ; ! Kokua mai ka Loio Kohina i ka hooholo aoa i ka olelo hooholo, a hooholoia. ; 1 Hapaia ka hana o ka la, oia no ka Bila e hoopau loa ana i ka hookauwa raa ka Pala« ; ! pala Hoopaa. Komite ka Haie. Noho o Mr. Laiki ma ( ' ka noho. | No ka pau ole o ka olelo a Mr. Kamika- ! ua i ka Poakahi iho oei, ua kamaiiio mai , oia ; O ke kanawai p waiho oei no ka boo- ; paa ana i ke kino o ke kanaka. oa kue ioa i j ' ke Kuenukanawai, Pauku 11, i ka laweia' ; aoa aku o ka pooo piii paa o ke kanaka mai I ; iaia iku, \nvcluntary iersitude. Ma keia { ( mea, ua keehiia ke kaoaka iialo Uio loa me | he mea ole la. O ka mana o ka Lunakanawai Kiekie loa o ke Aupuni, a o ka Moi e ooho ma ma ke Kalaunu, ki mea iaia ka maoa o oa palapala hookuo kino, ua haahaa lo* i oa Lunakanawai Apana. He loihi loa aku koe. Koe mai o Mr. Ailuene i ka Bila, mamoli f ka poho ka poe waiwai no lakou na Mahiko.

Ina oo oa ilihone keli hapa o k» lahui, no lakoo do ia. Ma ke noi a Hon. D. K»lakaua, ua boo* pauia ke Komite a noho hoa i ka Poakahi. Hoopanee ka Hale, hele i ka ho!o kaa na iun&makaainaoa.