Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 23, 4 June 1870 — Kekahi mau mea o Kaleponi. [ARTICLE]

Kekahi mau mea o Kaleponi.

Aa mahiai a pela alu. Ma na aoao heina o ka aina, ulu pono no na alani a aia hoi kekahi mau uluiaau nui o keia mau ano iaau, e ulu ana. i ka iM. H. 1869 iho nei, ua hoopio ia na lala o na aiani a me na lemi e ke koikoi o na hua, nolaila, ua koo ia na lala i ole ai e haki. Aole no i like ka momona a me ka ! ono o na ainni me ko Tahiti, a me ko Hawaii nei, aka, ua maikai nae. Mai ka eono n hiki i ka umi makahiki o na iaau e ulu ai maikai pono na hua ke hua mai. O na hua-ai iwi no hoi kekahi mea uiu i Kaleponi, ma ka hema o ka aina ; nui wale oa kumu iaau waianuta Peiekane, a me na alamona pai. Ewalu a he umi nomakahiki 0 ka walanuta e uiu ai alaiia hoomaka e hua. 1 ka inakahiki 1869, uuku ioa na hua i ohi ia. O ki waianuta Pelekane, he kumu laau ! nunui maoii no ia. E ike ia no raa ka Heina o Kaleponi, ua kanu ia iioko o na inaia laaa alani a me ka lemona; hookahi laiaoi ' he walaouia, & he alani aku aoa> a he iemi a alani paha. O ka Figu, uiu no ia a lilo i kumu laau nui, a hua mii, aoie no i kana mai, o na ano figu keokeo, a me ka uiiuii. Aohe mau maou a me na mea koio 9 ae nana e hoopoino i na iau a i ka hua hoi, e iike !a me ko kekahi mau aina e ae, aka, o na manu liiiii ' eieeie na mea hoopiiikia, ai no a hana īnonui | hoi i ka hua. Aia kekahi holoholona liilii, I i ane īike no me ka lole, oia kekahi mea ko- ■ lohe nui walp iwaena o na komo laau hua, | ma ka ai ana i ka īli laau ma na a-a, a me [ na kuena o ka iaau, a pela i make ai oa laau ! opiopio he noi. Ua kapaia keia holokoiona ;o k» Gopahera. j iNui launa ole oo oa oheio ke mahna, keo j oa aoo ohelo e hookahaha ia ai oa Hawaii. j O na oheio-papa, nunui maoii oo iakou ma--1 mua aku o oa mea i ike ia ma na Pae Aina | Hawaii oei. He ulu wale mai no kekahi | mau «oo ohelo, maluna o oa pou, a me na ! wahi pakba)aba, e like )a me ka ohelo Sa- ] maoo, ka oheio woreta, oia hoi ka ohelo oliuii, ua like no ka nuuui o ka hua me ka obe* lo Hawaii aei. Ono loa na Bea i (Grixs!y Hear) i keia mau oheio alu waie; a peia hoi i na hua oka e haa ana maiana o oa koma iaaa oka; me w maa mea e nui ai la- > kott a mooooa loa t ka maoawa e haa ai.

«a Aiaa Hema & K&kpimL f Elom no roau mimooi e hiki mi Ikm mem | kmmhele ke be!e mmi Kapakikiiko aka a i km { Hemm o km Aioa hoi, ma na mokomhi mm ke; kmt me, m hiki i om k*pA kmhmkmi mma na | kmamhi mku oo boi e iike me ka loihi o kmhi i hoomoe im i ke mlaooi bmo« m o ke koeom | mka oke mlmnai km ainm ma nm kmm ik>. E' hiki no i km mem kamhele ke bolo mm km po> | kōmhi i kekmhi hapm oke abnui ma e ma< j kemmke ota pelm, mlmiim, beie mko mm kmmiom i mmj ke kmo wahi aka m i kekmhi, mm ke kmm ) iio. | He nui ke kmmheie im mmi km mkma mka, m ; ikm hemm. E haalele anm km mokoahi im | Kmpmia kiko i keia a me keia akoia m eha lm ; no nm mwa o ke kmpmkmi hemm, m e hoio mau ; aom na kaa leta i keim la keia !m, me ka iawe pu anm i nm ee pmkeke be noi m hiki iea mkn i Smnm Diego. He pinepine ka piha mma ui o om mokuahi e na ohoa, noiaiia, aole oluolu pono ioa km holo ana ma ka moku, He a iui mau no hoi mme km ohua. 1 kekahi mmomwm, oiai km mokuahi e hoopakm mku mna f uhi e mai ] ia ka ohu, noiaiia, aole e ike aku kekahi ia j mua no na kapuai he kanakolu, no ia mea,j ina akahi no ka mokuahi a hoopukm mai mailoko mai o ke awa, he pono im e ku maiie, a hooinau hoi i ka pupuhi ana i ke oeoe i ike ai na mokuahi e ae i kona wahi i ku ai, a hiki i ka pii ana ae oka ohu, ike aku na aiii nioku i kahi e hoio aku ai. Ina i piha ioa ka moku i na ee pakeke, eiua, a ekoiu hoomakaukau ana o na papa-kaukau ioihi i mau mea ai na Inkou ke hiki i ko ln-

kou manawa eai ai, a he nui hoi ka hoiohoio ana a me ka hookeke ma ia wa, i ioaa ai kahi e noho ai. Ma keia inau ano, oke kanaka eleu loa ka men hikiwawe, i ka hoio ana a lele iloko o kahi e noho ai. Ma ka ' po,o na mea i ioaa oie na keena a me na wahi | moe i ka manawa kupono, e hiamoe no ia-; kou maiuna ona moena oka papaheie. He j mea ano kahaha no ke ike aku i ka hiamoe I ana ona ee-pakeke ma ka po, maiuna o ka ! papaheie, ma na noho maluna o na pakaukaku, u nialaio ae oka pakaukau; heie no hoi a pili, noiaiin, ina i hiainoe iho kekahi, aoie e hiki pone ia ia ke aia ae a heie aku me ka hehi ole i kekahi. Ina aoie i piha na mokuahi i na ee-pakeke, oi loa aku ka oluolu oka hoio ana maluna o iakou. Ekoiu no la holo mai Kapaiakiko mai a i Sana Diego, ke kauhaie ku moku hema ioa o ka mokunina o Kaieponi. fna i makemake ka mea kaahele e heie ma ka aina ; e hiki no ia la ke kali ma ke awa o Sanata B«bara, a ma kekahi mau awa e ae paha, ma kahi e kau nku ai inaiuna o na kaa iio e holo ai i ka hema, a mai ka hema mai hoi ī keh la keia lu; Ua hanaia keia mau kaa no ka lawe ana i na ohua eiwa, a he umi paha maloko o ke kaa, a eiima a eono maluna iho, mawaho oke kaa. He mau uhi kapoiena ko iakou e hiki oi ke hoopaa ika wa ua, ame ka po: Ua kauoia lakou e na iio eha n eono paha, noiaiia, ua hikiwawe maoli no ka hoio ana ; a he iwakalua miie ua wehe ia lakou, a he mau lio hou ke hookomo ia ma ko iakou wahi. Hoio no ke kaa i ka po a me ke ao, a i na po pouii, he mau ipu kukui aniani ko iakou ma na aoao o ke kaa nana e hoomaiamalama ia mua, a pela e hiki ai ī ke kahu kaa ke ike aku ia mua. Ma kekahi mau wahi, inoino no ke alanui, he a-a, he aluaiua no hoi, a oiai na iio e holo mama ana, ku-ia no na huiia o ke kaa i ka pohaku, a komo pu hoi iioko o ka lua, nolaila, hooieie ia na poe e noho ana iioko o ke kaa, mai ko iakou mau noho ana ae, a ua aneane no e kuia ae i ka paie iuna o ke kaa, a eha, a pohoiehoie no hoi. I kekahi manawa, ona no na kahu kaa, a holo ino na lio, a he mau poino weliweli ke loaa. Aka, o na poino i uiia pinepine i n* kaa. oia ka huli pu ana, a kaa hoi ma na wahi pnli.