Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 25, 18 June 1870 — Ka Nupepa Kuokoa. KA MOOLELO NO KAMAAKAMAHIAI, KA NIUHI AI HUMUHUMU O KAHULUI I MAUI, KE PUHI NAU OKAOKA HOI O KONA MAU LA KOA, KA HILUHILU HOI O KONA WA UI. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

KA MOOLELO NO KAMAAKAMAHIAI, KA NIUHI AI HUM UHUMU O KAHULUI I MAUI, KE PUHI NAU OKAOKA HOI O KONA MAU LA KOA KAHILUHILU HOI O KONA WAUI.

" Ka manao hoaka«*ka o ka mea kakau kaao. Ia oukou e ka poe e heluhelu ana i keia moolelo a kakou. Aloha oukou, eia mai ko kakou moolelo hou ke alo aku la ma ko oukou mau ale, ka mea hoi nana e pani aku ka me heu oka eu o Kauai i hala iho nei, nolaila, ia kakou e komo aku ai iloko o na hihipea o keia moolelo, e-ā! Ke kauoha e aku nei no au, e heluhelu me ke akahele, a me ka oioakaaka pono, i maopnpo ai kahi onoa me kahi ono ole, 110 ka mea, o ko kakou moolelo hou e hele aku la e-a, e hele ona i mua e hoi ana i hope, e puka ann iwaho e komo ana iloko, e holo ana i ka lala e hookakaha ana i kn muku, e kukini ana i ka loa a me ka laula, o ke kahua o ko kakou moolelo, e hoomaka kakou e kamailio no Ku kamakuakane o ka mea nona keia moolelo." Ua hanau ia o Ku ma Kahului i Maui, o Pu-ki kamakuaknne a o Hina kamakua-1 hine, o ka hana a keia kanaka o Pu-ki, Oj ka ikaika a he kanuka noho kuaaina no hoi oia, penei e okaka ai ka ikaika, hoo-| kahi no hauwe rnauu pil» liale, ua paa; ekolu halau a pela tu> ka laau a me ka i aho, a ine na pono hale a pau loa. ■ O ka mahiai kukahi hnna ikaika a ua '■ Pu-ki nei, hookahi no la ekf>lu moo uala,; n pela na moo kalo, wauke, a pela aku, o| ka lawaia no hni kekohi hana akamai, nohe wahi hemaheinn iki oko Uua noho; ana, ua luko i ka ai a me ka i-a, a me na! pono Q pau. O-i noho aku hoi laua nei a , kokoke e o-o na kino, oohe i loaa wahi keiki loua, me ke kaunui no e loaa kahi keiki, oohe wahi inea a loaa iki, ka nohoj no hoi keia a i kekahi la, i aku o Hina ia! Pu-ki, ka, ono wale mai la no hoi ka oo- j pu ame kahi opae, o uka o lao, ua oki i paha a pii knua? pane mai ke kane, ka, ooe no ke pii-e aku, e noho ana au he la hana keia no makou. He hana koele na na 'lii, e aho e a o oe i)o ke pii, a popo au huli aku ia oe, a pau no hoi ka Pu-ki olelo ana o ka ae wale no hoi ka uh o Hina, a huomakaukau iho la i na lako lawaia, o ka apua, o ka ipu wai, o kahi ai no hoi knu ike kua hele ana, ke pii la keia a hiki no hoi i uka 1 o lao, noho iho la keia lawaia, kukulu i Oiai la ka apua, a hoohuehue aku la i ke J a-a, a hapai ae la i kn apua i kula a ke | ohi la keia i ka oopu hahao iloko o kn | ipu-wai, ao ka opae hoi ke ohi la keia | hahao i kn waha keknhi a i ka ipu-woi j kekahi, a pela aku ana no ka ia nei hana ona. A kokoke no hoi e piiia knhi ipu-wai a ia nei, a ia in nei no noe e kulou ana i kahawui, pae ana ka ninnu a keia leo, e 1 aha ana oe ikahnwainei? hikilele ae la ; keia, a huli koke ae la o nn na, a ike ae ; la keia, he kaunka nno nlii, a pane ae la | keia, e lawaia ana au, i ka noho hoi o ko-n kui, a ono ae i kahi oopu, a me kahi opae, o ka uka nei ia, o ia ka mea i pii mai nei, & pane hou mai la un knnaka nei, e aho hoi ha e Inuna knun, a launa iho lu laua ma ka ae ana akn a llma, a pau ia, ike iho lu ua kanaka nei i ke ano e loaa ai o ke keiki, n pnne iho la e loaa ana pnha ke keiki a kaua? a heaha In hoi, i noho iio hoi oe-a i hanau ke keiki a kaua? j

A he keiki kane, kapa iho oe i ka inoa oKu, no ka mea ea, ua ike iho nei ou i na ano o ke keiki, a eiu ka hoaiiona l i, a haawai mai ia i ke kapa manu a me ka lei niho palaoa, nie ka pane ana no, a ina io hoi he keiki ea, a i hanai oe a nui ke keiki, a inanao oe e hoouna ae i ke keiki i Kauai t alaiia kahiko ae oe uie keia mau

mea, oiai ea mai Kauai mai nei au, a o ko'u iiu>a ea o Manouii, a pou keia mau oieio a Manouli, a haawi like iho ia iaua i na hnawina a ke aloha, ma ka paneana inai a Manouli, aloha oe ea, a haia aku la keia.

A noho hookahi iho la ua o Hina, me ka makaikai, a me ka mahaio ana, mehe mea ia, " o nani milua kalalau eaU i lauoha ia ka lawakua a oki," a pau ka makaikai ana aua o ilina. paina iho la i kaiii ai a me ka epae, a pau, puoto iho la i d;i waiwai makumae a kau i ke kua, pc« ae U no keia hoi ana, ka heie iio ia a po ku uuu keia i kai o Kahuiui, a hemo ana ka puka a puolio ae la ka hiolani o Pu-ki i ka halulu ana iho o ka haawe o ka waiwai a me ka ipu-wai o ko ia, a paue mai ia o I'u-ki, auwe! ooe mai la iio ka ia, ka, ma-ma wale no hoi ka Imi na mai o ki po, he me-a wailio no hoi-a apopo ftu imi aku ia oe o ko hoi-e mai la no kn ia.

| Pane «ku la o Hina e mao aku hoi iki | jka mea oka oiioli, eak ae paha oe e ho ? a j ji ke kukui i ike iho oe ika waiwai, a j aU ae la o Pu-ki, a ke eleu la a-a ke ku- j kui. ke wehe la i ka puolo o ka wai*rai, a hemo no hoi, a ike iho la i ka waiwai t I a paoe mai la, auwe, na wai keia waiwai lauekuu wahine? pane aku la o Hina, !na ke alii o Kauai nn Manouli, i launa •; mai nei maua i kahaw&i, a ike iho la no j paha kela i kuu ono e hapai ana au, o ka j I haav? mai nei no ia i keia mau waiwai i j kahiko no ke keiki ke hanau ae. j ! A olelo mai nei e hanai kaua ike keiki | a nui, hoouna aku i Kauai, a pau ae la| 1 kana olelo ana, pane mai la o Pu-ki, po-} , maikai hoi ha kaua ke loaa io hoi ke kei-1 I ki, a pela laua i kamailio ai a pau ae la j : ia, noho aku la laua a ono ae la o Hina i j ka Hee, a me ke Kumu, a pane aku la i | ke kane ono inai nei hoi au i ka Hee a me : ke Kumu, hele ka hoi keia inau ia a kau ! i kuu maka, he lioopailua au i nn niea a pau, pane mai o Pu-ki ka ua hupai io no ka oe, he hookauhua na ou e ono la, e aho e hele au, no ka mea o ka hana akamai loa hoi ia a kana kōne o ka lawaia, a hoomakaukau iho la Pu-ki i na lako lawaia a pau loa. A makauiiau no hoi ia mau mea a pau, o ke ku ae la no ia hele a hiki i kahi e kau ana o ka waa, panee aku la a lana ana ka waa iloko o ke kai, a e-e aku la keia a holo ona i ka moana, ka hele 110 hoi ia a hiki i kahi kupono i ka lu hee, koj au iho la keia i ka hoe, a wehe ae la i ka j leho a hookuu aku la iloko o ke kai, mai luoa no a ou ana ua liee, a mnko a loaa ;ia hee, holo hou aku la keia he wahi-e |aku a wehe ae la keia i ka inakau a hoo- j } paa i ka maunu, a hookuu aku la iloko o Ike kai, mai luna no-a lou ana ua Kumu ;

Pea ae la no kein lioi ana a kau no hoi i ka honua, a hap*i aku la i kahi waa a kau i ka hale wau, hoi loa aku la no keia a hiki i ka hale, palaha ana ka hee i ke alo o Hina, ke kapekupeku la ke kumu i ke alo o Hina—o ka mik i iho ia 110 ia hana no hoi a pau, a hoouh'ika iho la ka ana i na ono ana. A pnu no hoi keia niau niea, noho ak j la no iaua nei a īke loa ia ka opu. A i ke kokoke ana no hoi i ka puni hnnau, ia manawa i kahuli ae ai ke nu o ka lani, a hoike mai ia i na ano wai hooiuu he iehulehu wale, a i ka hemo ana niai o ua keiki nei, hookahi no inea i ike ia aku, o ka hele o ka lewa-a kauuuilia, e iiai maiana i ko lukeu. (Aole ipau.J