Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 25, 18 June 1870 — Kekahi mau mea o Kaleponi. [ARTICLE]

Kekahi mau mea o Kaleponi.

flfe na ahia ma ka Ilana. He nui wale na pua hipa i keia manawa ma ka heaia o ka aiua, he nui na tausaui o iiikou e halawai mai ana me ka poe e kaa* hele nna ma ka aina. Ua ukali mau ia no hoi lakou e kekahi kahuhipa ; he niea hanai iiio hoi i mau kokua nonn. 1 kekahi nu\nawa, na na ilio wale no e malama i na hipa, a i na e hookokoke mai kekahi mea kino i ka pua hipa, e alualu aku no na »ho a nanahu ia in. He poe ohana ilio makanahele no kekahi i kapaia o ke Kaiote, lehulehu no iakou ; a he mea pono ka malama ana i na ilio mai« kai, i malama ia ai na hipa mai ua poe ilio makanahelehele la. I ka M. H. 1869, he 13,263,000 a keu aku mau paona hu'.uhipa, e make ana i na dal<t 2 370,000.00 i hoouna ia aku i na wahi e, mai Kaliponia aku ; a he nui no hoi ka hanaia ana iho iloko o ka aina i mea huluhulu, a me kekahi mau mea e ae. He uuku loa ka aina Inau i ikeia ma ka aoao hema o Kaliponia. O na kapakai, na lalani mauna, a me na kula no hoi, he olohelohe i ka nana aku, a aula ahiahia. I ka wa ua nie, kupu mai no ka maua, a me ka lehua, a me na pua o ke kupu lau, n uhi paupu i ka aina. Ina oole ua, aole no he mea ulu ; kii aku no na kanaka mahiai i na wai o na muliwai nui e kahe ana mai na mauna mai, a hookahekahe mai iloko o ko lakou mnu mahinani ma na auwui. Iloko o ka manawa olohelohe o ka aina i ka mauu uliuli o'e, ua ola no na holoholona i na muuu mae maloo. Aia kekahi ano laau lehua i kapaia, o ke colova hua ooi; e helelei mau ana ua hua ooi nei me na nnoano iloko ; o keia mau hua ooi nuiaole i kana mai; oia ka mea e mau ai ka momona o na hipa, oiai ka wa mauu ole o ka aina. Moinona, a ono no hoi ka io-hipa. He nui wale na nalo meli ma ka nahele* hele iwaena o na mauna. Ua hele aku no hoi kekahi poe kanaka i na mauna, a hooliio i oihana na lakou ka malama ana i na nalo meli, no ka mea, ua oleloia, o na meli i ohiia, inai laila mai, he moniona aku ia i ko na meli i m\lama ia ma na awawa. i ka haule lau o ka makahiki, i ka wa i maloo ai ka mauu, ua ike pinepine īa ke ahi ma na kuahiwi, Ua a ia ka mauu a me na ota ulu wale e ke ahi, no ka pu a me na ipu bata mai paha o kekahi poe hahai holoholona ; a i kela makahiki aku nei, he nui na haneri mib i pau i ke ahi a keia poe mala* ma pono ole, a he nui hoi na laau maikai i hoopau ia. He ano maikai ole ka ike ana aku ī keia aina i hoeleele ia a pau e na ahi makawela hope nana i holapu iho. rie nui na holoholona i kipaku ia e keia mau ahi mai na inauoa mai, a i na kapa kahakai. He kakaikahi wale no na laau no ka pa ana, a pipii no hoi; o ke kumuknai no ka papa, mai ka 25 dala a hiki i ke kanakolu no ke tausani kapuai hooknhi. Ma kahi e hiki ai ke laweia mai ka wai i ka aina ae one, e ulu hikiwawe no na laau wilou. Ma ke kulanakauhale hoi o Loga Anegele, ua hoopuni ia na mnhinaai ine iu lalani iaau wiioo e ulu ana. Ulu pololei no keia mau kumu loau, mai ka 12 a hiki i ka 15 kepuai ke kiekie, aole no boi mulumalu nui ka aina. Nui no ke kumukuai o ka wahie, mai ka $10. a hiki i ka 812. a oi aku no ke koda wa« hie. lioko ona mahina hooilo, nui ka inakemake ia o ka wahie i mea hoopumehana,anuaou maoiii no ka po i kekahi hapa o ka makakahi, a be mea mau hoi ka huihui. i kekahi manawa, heaneane noe iniha ka manoanoao ka hau paa īloko o ka po hookahi. Pela i ka hapa hope o Dekemaba. Ma kekahi mao wahi uuku, ua ike ia aku no kekahi mau komu iaao ota, e ku kawalawala mai ana i ke kula, aka, ua oki koke ia nae iakou i keia manawa i hooiawa ia ai ka neie o ka lehulehu e komo mai ana. Maiona o kekahi mau mauna he mau oiuiaau mahuahua iki no, aka nae, ina aoie nn kanaka o Kaiiponia e kanu i na kumu laau i mea wahie e uuku iho ana ka ua i kekahi mau makahiki mamua o ko keia wa, pela ka oleloia. Ke kaou nui nei kekahi poe kanaka i oa iaau i keia manawa, i niea laau haie, a me ka wahie. Ma keia wahi oo hoi o ka aina, he nui ioa na papipi o keia ano keia ano i ikeia. U* iike no kekahi ine na papipi e ulu atia

na na Pae Aina Hawaii nei, a boa tDa, I na hon, he alaola kekahi. n keokeo k^. oiai. he nei wale ako no kekahi mna ke ofe. O keknhi mao aoo popipi haaht^ liiiii na lau, kekahi mau papipi, hoopj! r< loa, hthi aku no roa o maanei, e ohi atVj| kekahi nina nui. He mau iizania pu no hei kekahi kau wah», o»a hoi ke aao zizaniii ma nei e hoopilikia wate anaj na hola-ai. a na huelo o na lio. He mau apana aina noi loa, n raoi#C! , no hoi, kai uhi paapu m e na laau mak e ; 4 ika uhi ana ma wahi lepo maikai. aku no ko lakou kiekie i ka unjikoro im3i:i a umikumamaha kapuai, a n» ka p aa p u he ane bikt apuepue i na "kaoaka ke ko > aku, ke ole e okiokua. Ikawae oo a; hua, maloo ne no na kuma. a ma ke ana aku ia mi ke ahi e hoomaemae i a . ka aina. Ina e puhi mai ana ka makaoi , holokiki no ka a ana me ka lapalapa E u Ua i ia raai no hoi o ka baoa Joaa ia a u kahi poe a ine na pake he noi o k;i hos ana i na hua inakeke uiu waie, ke eo. | ia na alualu, a hoouua ia aku i KapaUk^ iloko o na pahu e kuai ai; a iiaiia t»o e9 , ia ai a aeae, a hahao ia lioko o uu oi»o{a mea kuai hou aku. 110 ka papa-aina, a r . ? kekahi mau hana e ae. ikaika loa || inau makeke» a kaulana no hoi no ka ?§3 aua. no ka mea i makemakeia. • He nui na aina 1 neleia ina punawai puna a ine na wai-kahe. Nui w«ie na & wai i elua e na kanaka e noho ana 0 kekahi mau luawai, he 100 a 4 , nakapuai ka hohonu, u he nui no hoi k.i r , nawa i iinia a me ka hana no ku eu ;;nj .» iakou. i ka nana ana iho oka mea k.u :i ī'alo o kekahi o keia uiuu iuawai hoii^ oiai na kanaka e eii ana, aoie no he iko 4 iho o iakou, he jwuliuii eieeie manoi^ waie no. Ua oieio ia mai, ika tnanawj » ; nana ae ni na kanaka o iaio ia iuna, i awakea ponoi paiia, e ike no iakou i na fc\ ku e iiieiiie mai ana iioko oke aouli; 0 u r ano hohonii no o ka iua a iakou e eii ana, : ka mea i ano like ai me he ohenana la M iakou. Aia no iiaila kekahi ano iuiwai i eiiia t ka mekini, ua like ke akea me ke akea oVi :* puka-uahi, a ua hookouio ia i na ohe hi: me ka pakui ia iho o kekahi ohe maiun» » kekahi a hookomoin iiaio, oim ka niekmie e iho ana ilalo. Ua knpaia keia inau io». wai, o na Luawai Atcsiana, » o Ukahi . J§ ' lakou mai ka 200, a i ka 500 kapuai ka k P honu. Ikawa e ioaa ai ka wai e eiiia aw, pipii ae no ia a kiekie inaiuna o ka waha > kn lua, a kahe nui mai iea wai i ke ao a m ka po, a iilo no he wui-kahe. Ma ke kau wahi o ka hema, he nui ia * ' na holoholona liilii ahiu, m kuaila, na rai? - la, na ku)rela. Ona rabitaa me na kuire'i ' noho no iakou iloko o nn iua, maloh, o ij 1 lepo, a e ike ia aku no he mau hanen o k- j| kou e holoholo ana, a e lehai ana hoi oio'"s a maanei. Ma na wahi he nui o ka i-.u sp| ' pau, e ike in no un piha ina iua, ui na 1 1 nana hoi o keia uiuu hoiohoiona. U Lr:4' i-l f mau ano holoholona, a me na ano ioie i ki- ||| paia o ke gopaheia, na mea hoopoino nui ioi -Jj| ika hua ona enea kauu. Aole leaiea ct i? poe kanaka mahiai iu lakou, hana nui no V kou ina laau make a puni kahi i noho ut * ua innu holoholona nei, i make ai lakoe J| O na poe e lealea ana i ke kipu, e hana cj J| lakou n lawa ko lakou makemake ma ke kpu ana. He io ono ioa ko na rabati ma u ~{,B ai ana a o kekahi o na poe noho hou ua hoolakoia ka iakou mau papaaina mea V4 fi mea io wale no i loaa ma ke kipu nna. r ||| 1 na malama hope o ka makahiki. eh« inai no ma ia aina na ohana auna mnnu k> q| loa ahiu, ame na kaka. He mau tausii M hoi ona koloa e ike ia aku ai maluna o u "* , mahinaai bdle, a i ka aku, kuakea ika aina i ko lakou lehuiehu. <Nui wale v. manu o keia ano i kipu ia ena kanaka t . { manu akamai. Ina hookokoke iki aku keli lii ia iakou, lele wikiwiki aku no lakou. h : nani ke ike aku i na tausani koloa ahiu | keo, i na ma ka aiua, a e ieie ana pahi. ! Aia no hoi kekahi mau manu eieeie 'pu wale i ikeia maluiia, he luiii nae laU) \,ig| laka no hoi, e lehai ana ma oa maanei3 3i kumu hile. I kekahi manawa, ieie mai no iakou, he inau tausani he umi ate ? j|H| • iaku ka nui, a uo ia paapu wale a me ka& |||||i { nonioa, nolaiia, ua uhi ae la lakou me pouli ia, i ko iakou inanawa e leie ae ai & :?IPP ' j.waena o ka ia a me kekahi. ; j {Aole i jyiu.