Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 38, 17 September 1870 — Page 3

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KE KUOKOA, HONOLULU, SEPATEMABA 17, 1870

 

@ Wert, e hoouna mai imua i ke Kahua @ , i na kanaka a pau e komo ae ana, me @ wikiwiki loa. E pau ana ke kaua iloko @ la he 20. Ua hoopuipui hou ia mai @  ko ke Keiki Alii Kale mau koa, a oi @ mamua o 130,000 hou a ma ka la 28. e @ mai ana na koa kokua, i hiki aku i @00,000.

@ hoopuka aku ke Keiki Alii Perusia, @ i na kanaka o Farani, aole @ ua ana o Perusia i na kanaka o Farani. @ ka Emepera wale no, nolaila, mai le@ oukou mau oili e na Farani. E ha@ ia ana no na alanui i hoinoia e ka @ o ka puali kaua, i mea e hoomauia @ ka lawelawe ana i na hana ina na wahi @. Ke @ aku nei ka lono i na alii @ Farani a pau, e malama i ko lakou mau @ iho : a o ko lakou mau ola kino e @ aku no. O na mea wale no a Ge@ e lawe ae ai, o na ai kupono.

@ , ua hoolakoia ma Parisa, he 40,000 @a 25,000 manu a me 150,000 hipa. Na @ aupuni e kau i na kumukuai o keia mau @ i ka wa e hoopunia ai.

@ Aug. 28-O ko McMahon puali kaua po@ ma Stene. Aia hoi ka Emepera ma @.

@ Ua manaoia he kaua ma ka la 16 ma Re@. Ua loheia na halulu o na pukuniahi. @ manaoia , oia kaua mawaena o ke Keiki Alii Kale a me McMahon. Ke hooluulu la @ puali koa o ka lei alii ma Bar-le-duc, a @ na hui me kekahi o ko ka Moi Uilama mau koa. Ke awiwi loa la ia mau puali hui e hele i Parisa, a e hiki ana paha ma ka Poalua a Poakolu.

@ ku a eha i ka pu ke keiki ponoi a Co@ maka ma ke kaua o Garavelotte; a @ hoi ke keiki a kekahi Kuhina.

@ 10,000 ai uupuu e uhai hele la ma@ ka puali koa o ka Moi Uilama, ke @ he 80 o @ mau kauwa ponoi.

@ Ke @ nei na Generala Perusia, aole @o e awiwi ka hele koke an@ i Parisa, @ hoopaa no nae ka Moi e hele no.

@ Ke manaoia aku nei, e haawi mai ana o @ iaia iho ma ke ano kuikahi, no ka @ kau o pau i ka make a ka pololi.

@ Ma ka po o ka la 27, ma Kalona kahi i @ moe ai o ka Lei Alii o Perusia me kona @ O ka mea i koe, e manao ana anei ia @ alualu aku ia McMahon ma ka akau, a e @ pololei ana paha i Parisa.

KE ALUALUIA LA O McMAHON E NA PERUSIA.

Livapulu, Augate 29.-He olelo ma ka w@ i ka nupepa Sun o Arslon, aug. 29 @ ke ala o Barusela.

-----Ke alualu la na Perusia ia Generala McMahon e hoopuni, e like me ka @ ana ia Generala Bazaine, a hoo@ ma Meza. O keia iho la ke kulana @ na puali kaua o McMahon ke noho @ oia ma ke ala mai Retela (Rethel;) a @ i Stene, (Stenay) me ka hi-o hele @ i Meziere, Sedana a me Montimede, @ (Montmedy) a o ka palena nae o Belegiuma mahope o lakou. O na koa Perusia @ hele ana imua o Parisa, oia na koa @ Stene ahiki i Teroi (Troyes) ua hua@ lakou i ka @ e hele loa i Parisa, @ ua hahai aku lakou ia McMahon, aolelakou i hele i ke komohana, aka, ua pii lakou i ka akau. O na koa Perusia ma Teroi, ke hele la lakou ma ke kuamoo e @ aku ai i Romile; (Romilly) a o na koa Perusia hoi ma Kelona (Chalons) a @ na koa ma Stene a me Varene (Varennes) ma ke ala e moe la i retela a me @, oiai ke puali ikaika ma Duna, ke @ la i ka welau hema o ka puali ho@ o McMahon ma Stene.

@ wa hookahi no, ke nee la he puali koa Perusia ikaika loa mai Lunevile a me @ ahiki aku i Sana Dizie, kahi @oomoana o ka Moi Uilama inehinei. O @ ka manao paa o na Perusia, o ka hoopu@ ia McMahon e like me ka lakou hana @ ia Bazaine: a ina e lanakila lakou @ maluna o McMahon, alaila, e hoohuli ae @ ana lakou i ko lakou ihu i Parisa ponoi.

            Aole e hal he mau la nui a hooukaia @ kaua hahana mawaena o Retelu a me Montimede.

E ALA E PARISA A E KU ILUNA.

            Ladana, Augate 29.-Ua hoike mai ke @ kahi leta mai Farani mai he 200,000 na @ koa e noho nei i Parisa, ua makaukau i @ na mea kaua a w loaa hou mai ana he @ mau @ lausani koa hou. O ka puali koa i @ ma Laiana, ua hiki mai nei. Ke @ komo mai nei na kanaka noho mauna @ me na kauwa lawelawe o na Hale Du@ i ke kaua. He 18,000 na pu kaniahi @ailuna mai o na manuwa i hoihoiia mai @ kau maluna o na papu, a ke piha nei @ kulanakauhale me na koa.

            Ladana. Aug. 29-Auina la-Ua ku i ka @ na Generala Farani Frossard a me Bour@. Ua hoounaia he lono mai kahi hoo@moana aku ka Moi Uilama ma ka la 28 o  @ Aug. e olelo ana penei: "Inebinei, he ka@ mawaena o na koa Sekone, i kokuaia e @ papa 18 Hassars me na koa Farani @ chasseurs ma kahi kokoke i Sommesors. Ua @ nakila ko lakou mau koa. Ua ku e eha @ Alihikaua o na koa Farani oaoa i alakai @ ua lawe pio ia mai."

            Ladana. Aug. 29.-Ua hiki mai kekahi @ono mai parisa mai, he 100,000 koa Perusia @mawaena o Rheims a me Epernay, (he wahi @aia i waenakonu o Farani) a he 12,000 na @ koa ma na kiekiena e noho hoomakaukau @mai la.

            No ka piha e o ka pepa, ua koe ke@ kahi mau kolamu @ hou o ke kaua.

Ka nee ana o ke Kaua.

            Mailoko mai o na lono waea olelo i houluuluia a pupupu ma na nupepa o Kapalakiko, mai ke kahoi kaua mai. he mea maopopo ole no ke hoike pololei i ke kulana o na puali kaua o Perusia a me Farani, a pela pu no paha e nele ai i na lono oiaio ole o na la hoouka kaua a me ka heluna o na make o na aoao elua. No ka lauwili a pohihihi launa ole mai, me he mea la, aohe oiaio o kekahi mau mea.

            Ua pokaa iho nei makou imua a i hope, a ua akaka iki mai, nolaila, ke waiho aku nei makou imua o ka poe heluhelu, mai ka mua a i ka la 29 o Aug. oia ka la hope.

            O na lono hope loa i hiki mai ia kakou ma ka mokuahi Ekake, no ka la 11 o Aug, a malaila i hoomaopopo ai kakou, e hele ana na koa Perusia i Meza, a e hooukaia ana he kaua weliweli. Mamua ae o ko na koa Perusia hiki ana aku. me he mea la, aia maloko o Meza, he 150,000 malalo o Bazaine. Aka, aiai he 20,000 wale no koa kupono e noho ai maluna o na papu, ma Meza, nolaila, ua manao o Bazaine e ka-i aku i kekahi hapa o kona puali ma na wahi mamua aku o Meza, i keakea ia aku ai ko na Perusia kokoke ana mai e hoopuni ia lakou a hiki mai paha a@nanei ka luku a ka pololi ia lakou iho. No ia mea. me ka la Sabati, oia ka la 14, ua hoomaka mai na koa o Bazaine e puka i waho, ma ke alanui e moe la mai Meza a i Kalona a hiki loa aku i Parisa, a penei ka olelo a ka waea:

            ʻ Ma ka la Sabati iho nei 14, ua kukulu ae o Bazaine he kulana no ka manawa e pale aku ai, ma ka aoao akau o Moselle mawaena o Faulemouna a me Estana e lalani la ma Moselle. Mahope iho o ko Meza lako pono ana i na mea ai, haalele aku la o Bazaine i ka aoao hema o Moselle, a lele koke mai la ke Keiki Alii Kale me na koa ikaika he 70,000 me ka hookaulua ole i ko Bazaine poe koa mahope, e alakaiia ana e Decaen a me Li Admirault, me ko na keiki alii la manao, e oki pu i na hookui ana o na laina koa Farani, aka, he mea nae ia e hoolohilohi wale ai no i ko na keiki la auhee ana no kekahi mau hora, a no ia mea, mahope iho, ua hoemuia aku la na Perusia malalo ona, me ka make nui. Pii mai la nae kekahi puali Perusia ma na lalani pu kuniahi o ka Papu Sana Luentina, a ka Alihikaua Farani Chacgarvier e paa ana, a kanuia mai la lakou e na poka o na Farani. Mahope o keia kaua, ua kau mai na Perusia i ka hae e hookaulua i ke kaua, no ko lakou makemake e kanu i ko lakou poe make, a e lawe ae i na poe i eha, e malama. Ua ae aku na koa Farani i keia, a ua kanu aku lakou i ko lakou poe make, no ka mea, ina e waiho k@ulai mai ka poe make, e nui mai ana na ino, a loaa kekahi mea e keakea ai i ke pale ana aku. Ma ka la 15, a-e mai la o Bazaine ma Moselle, me kona puali koa, me ke kaua ole ia aku. Ma ka Poalua ae, la 16, a-e pu mai la no ke Keiki Alii Kale me kona puali holokoa, a kaua mai la ma ka welau akau o ka puali Farani ma Garavelotte a me Keonevile. Ia manawa hookahi no hoi, hoea hou mai la ka puali koa Perusia malalo o Steinmetz ma ka hikina akau mai a i ke komohana hema e pili ana ia waenakonu o ka puali Farani a me ka welau hema ma Tiancoata. He kaa weliweli kai hooukaia maanei. Ua makemake na Perusia, e hookomo mai i na Farani ma ka akau a ma ka hikina, a e honuhee aku i hope ma kahi a ka puali Perusia helu 3 malalo o ke Keiki Alii Uilama, e pii mai ana mai Bar-le-Duc. Hoahewa iho la na poe Farani auwana i keia manao, no ka mea, ina e lanakila, alaila, e waiho wale ana na Farani, aohe poe nana e kokua kokoke mai, koe wale no ka poe i o ka lilo loa o Kalona."

            O keia kaua, ua hoomaka no ia mai ke Sabati a pau ka pule, a hiki i ka la 20, a he ma kaua kai hooukaia ma Pont Mousson, he 12 mile malalo aku o Meza; ma Tiamacoata, he 20 mile ma ka hikina hema; ma Mars-le Tour, he 10 mile ma ke komohana, ma Fianavile, he 15 mile ma ke komohana: ma Gourainacouata, he 20 mile ma ke komohana hema, a he mau kaua e ae ma kekahi mau wahi e ae i kokoke mai i Meza, i hai oleia ma na inoa. O na kumu nui o ko na Geremania kaua ana, i hiki ole ai ia Bazaine ke puka aku i waho. Ke akena nei kekahi nana ka lanakila, a ke haanui nei hoi kekahi nana ka make, a pehea la kakou e koho ai. Ke hoike mai nei na lono mai Perusia mai, ua hooke loa a aku o Bazaine, a ua huipaia ma na wahi a pau ana i ku mai ai e kaua. No keia mea, ke hoopono aku nei makou na Geremania ka lanakila, no ka mea, aia no o Bazaine i kuono kahi i paa ai. Ke hoike mai nei na kulana, ua uki iho la ua Perusia i na alanui hao a me na waea olelo e hiki ai ia Bazaine ke kamaiho aku i Parisa; a no ia mea, ua keakeaia ka hiki ana aku o ka nu hou o ke kaua i Parisa mai Meza aku.

            Mamuli o ka hoike a ka mea kakau nupepa o ke Tribuine o Nu Loka, ua ko hoia he 10,000 farani i make a he 7,000i lilo pio, ma ke kaua o ka la 14. O na Geremania hoi, ua kohoia he 7,000 poe i make.

            Ma ka la 18, he kaua hou kai honukaia ma ke komohana o Meza, he 15 mile ka mamao aku, a o ka hopena oia kaua, ua hoihoi hope ia mai o Bazaine a me kona puali ma na wahi a lakou i hoomakaukau ai no ke pale mai, a malaila lakou i noho ai a hiki i ke kakahiaka o ka Poaono, me ka hoao hou ana mai e emi i Vaduna, aka, ua haule pu nae. Eia wale no ka mea i koe, o ka haawi pio mai o Bazaine, a i ole, o ka haawi mai ma ke ano kuikahi.

            Ma ka la 20, ua hiki aku ke Keiki alii me kona mau koa i Vet@re, he wahi he 25 mile ma ka hema o Kalona, a malaila, i houluulu ae ai na koa Mobile e kukulu i kulana e pale aku ia Perusia, aka, ma ka lono hope, ua hoihoiia aku lakou i Parisa. Mahope o ke kaua hahana ana ma Vaduna ma ka la 20, me he mea la, ua noho malie na puali a pau ma ia pule mai no ka mea, ua hele a luhi na puali, a e houluulu wale ana no. O na mea weliweli e hoike aku, o ua kaua ma na la 14 a me 18, he mau kaua kahe nui o ke koko ma na aoao elua. Ua hoike na nupepa o Parisa, he mau kaua no ma na la 23 a me 24, aka, aohe nae he mau moolelo i ikeia.

            Ma ka la 28, ua hoomaka houi ke kaua a penei ka hai ana mai a ka waea olelo:

Livapulu, Augate 29.-He olelo ma ka waea i ka nupepa Sun o Arlon, Aug. 29 ma ke ala o Barusela.

            -Ke alualu la na Perusia ia Generala McMahon e hoopuni, e like me ke alualu ana ia Generala Bazaine, a hoopaaia ma Meza. O keia iho la ke kulana o na puali kaua, o McMahon ke noho nei oia ma ke ala mai Retela Rethel a hiki i Stene, Stenay me ka hi-o hele ana i Meziere, Sedana a me Montimede, Montmedy a o ka palena nae o Belegiuma mahope o lakou. O na koa Perusia e hele ana imua o Perusia, oia na koa mai Stene a hiki i Teroi Troyes ua haalele lakou i ka manao e hele loa i Parisa, a ua hahai aku lakou ia McMahon, aole lakou i hele i ke komohana, aka, ua pii lakou i ka akau. O na koa Perusia ma Teroi, ke hele la lakou ma ke kuamoo e hiki aku ai i Romile; Romilly a o na koa Perusia hoi ma Kelona Chalons a me na koa ma Stene a me Varene Varennes ma ke ala e moe la i Retela a me Vouzie, oiai he puali ikaika ma Duna, ke nana la i ka welau hema o ka puali holookoa o McMahon ma Stene.

            Ia wa hookahi no, ke nee la he puali koa Perusia ikaika loa mai Lunevile a me Loinevile ahiki aku i Sana Dizie, kahi hoomoana o ka Moi Uilama inehinei. O ka manao paa o na Perusia, o ka hoopuni ia McMahon e like me ka lakou hana ana ia Bazaine; a ina e lanakila lakou maluna o McMahon, alaila, e hoohuli ae ana lakou i ko lakou ihu i Parisa ponoi.

Aole e hala he mau la nui a hooukaia he kaua hahana mawaena o Retela a me Montimede.

            Ua hiki ae kekahi lono ma Ladana, i ka hora 11 A.M. o ka la 29, he kaua mawaena o Generala McMahon a me ke Keiki Alii, ma ke ahiahi la Sabati ka hoomaka ana. Hiki mai nae na lono hope, aole i pau ka hakaka, a ke nee la no ka hakaka mawaena o Kaliviele a me Adenne.

            O na alanui hao a pau a me na waea olelo mai ke kahua kaua mai a hiki i Parisa, ua pau wale no i ka okiokiia e na koa geremania, a i oleia, eia ke paaia la iloko o na lima o na Geremania. Ina he oiaio keia kaua mawaena o McMahon a me ke Keiki Alii, alailai he kaua ano nui ia, no ka mea, he 150,000 ka nui o na koa o McMahon, a he 200,000 malalo o ke Keiki Alii.

            Me he mea la i ka hoomaopopo iho, aole no i hala loa aku ka nui o na koa Farani iloko o na puali elua, maluna ae o ka 300,000, oiai o na koa ma Parisa a hiki i Kalona, malalo o Generala Trochu, he 200,000 a oi iki ae paha i ka 300,000.

            Ua hoike ia mai ka nui o na koa Geremania a penai no ia: He 18 ka nui o na puali koa Perusa, ma ke kanaha tausani koa o ka puali hookahi, a penei na hoonohonoho ana. O ka puali mua, nui malalo o Generala Steinmetz, he 120,000 oia, ua hoohuiia na puali helu 1, 7 a me 8 ma Meza. O ka puali nui elua, malalo o ke Keiki Alii Kale, he 160,000, oia na puali helu 2, 3, 9 a me 10. O ka puali nui ekolu, malalo o ke keiki alii o Perusia, he 200,000, oia, na puali helu 5, 6 a me 11 a me 2 puali Ba@. O ka puali nui aha, malalo o ka @ Kalaunu o Sekone, he 120,000 koa oia, na puali helu 4 a me 17 a me na puali Sekone a me na koa Kiai Perusia. O ka puali nui alima malalo o Generala Werther, he 80,000, oia na puali o Watemabuga a mena mahel koa o Badena, a aia lakou ke hoopuni la ia Sarabero. O ka puali nui aono, malalo o ke Duke Nui o Mecklenburg. Schweriu, aia ma ka palena o reine; a o ka hiku o ka puali nui, malalo o na Generala Van Coustein a me Lowenfeld, aia no i Balina. He ekolu o keia mau puali, he kuwale iho no i ka wa.

            Ke minamina nei makou no ka loaa ole o ka Palapala Aina kuppono o ke kaua, aka, ina ua loaa i kekahi ka palapala aina o ke kaua, alaila, e hookolo aku la i kana laau ma ka moali o ke kahua kaua, mamuli Reime a i Retele, a mai laila aku i Mezire: a malaila aku i Meza a me Neki; a malaila aku i Sana Dizie, Epane a i Reime. Aia mawaena o keia mau wahi na puali koa Farani a me Geremania e puuluulu nei, no lakou ka huina i hiki aku paha i ka miliona. Ke kanao loa io i nei, ua paa loa no o Bazaine iloko o Meza a ma kahi kokoke paha ilaila, aka, ua hoao pinepine iho nei oia e hui aku me McMahon ma ka akau aku ona, he hoohoka wale ia no nae; aka, mawaena o na puali koa o Bazaine a me McMahon, he 280,000 ka nui o na koa Perusia malalo o ke Keiki Alii Kale a me ka Alihikaua Steinmetz. Ina e hiki ia McMahon a me Bazaine ke hoohui ia laua, he mea nui no ia e ha pai ai i ka manawa hookahi.

            I ka pule kaua nui ma Meza, ua lawe hele ia ae o Generala Seridana o Amerika Huipuia maloko o ke kaa lio me Couna Bisimaka ponoi i ke kahua kaua; a i kekahi hele ana ae e makaikai, me Genrala Steinmeza pu. He hoohanohano loa ana keia i ke kanaka Amerika, a he mea kupono ke haawiia na mahalo e Amerika, i ke aupuni nana i hookipa aku i ko lakou kanaka nui makaikai kaua.

            Ua papa loa ia na mea kakau nupepa o Parisa e noho ana ma na kahua kaua; a ua papa pu ia na mea kakau nupepa o na wahi e mai, e na mana aupuni o Farani. Hookahi mea kakau nupepa o ka Nu Ioka Tribune aia maloko o ka puali o Generala o Steinmetz o Perusia.

            Ua hoopuka o Generala Kalani, he olelo ku@, e papa ana i na haole Amerika a pau, aole e komo iloko o na puali kaua o na aupuni o Europa e kaua nei.

            Ma ka lono hope, aia ka Emepera Napoliona a me kana keiki ma Retela ma ka la 27 o Aug. a me he mea la paha, e noho ana laua me McMahon e ike i ke kaua e upuia la e hoouka koke ia ana mawaena o na wahi elua o Meziere a me Montimede, ma ka la 1 o Sept. paha, me na puali koa o ke Keiki Alii o Perusia.

 

            Aia ma Hatafoda, mokuaina o Konetikake kekahi kanaka i kuai aku me kekahi mea e, i kona wahi apana aina me ka olelo hoopaa mawaena o laua, aole loa e kuaiia ka wai ona maluna iho o ua aina la.

 

KAUKA A.C. BUFAMA.

WAHINOHO A HALEHANA, MALALO o ka HALE HOOLE WAIONA, ma Alanui Hotele, he mau hale ae ma ka Akau o Alanui Nuuanu.

            Ke malama mau nei ke Kauka ma kona Hale Kauka i na mea Lapaau a me na Laau Lapaau, na Wai Ala, Kopa, Aila Lauoho, Hulu Palaki Lauoho, Kahi, na mea ala komo lole, Hua-Lukini, Waiala a pela aku, a pela aku, no ke kumukuai haahaa loa ma ke kuike. 459 8m

 

OLELO HOOLAHA !

AOLE LOA AU E UKU I KEKAHI A I E i aiela ma koʻu inoa, me koʻu kauoha ole aku ma ka palapala. WILLIAM SCHUT@

Honolulu, Sept. 2. 1870. 457-8t

 

OLELO HOOLAHA.

OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa aku nei au i ka poe waiwai a pau, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare, oia o

Mrs. LUUKIA,

no Waimea nei, no ka mea, he kapekepeke kona pili a na me aʻu, a o ko maua wahi moe, owau @ kai hoopunana iho. Nolaila, ina oukou e hoaie i ua, maluna no o oukou ia @, aole au e hookaa. ALO (Pake)

Waiahole, Waimea, Kanai, Aug. 31, 1870. 458-8t@

 

OLELO HOOLAHA.

OWAU O KA MEA NONA KA INOA MAlalo ne, ke hoolaha aku nei au i na kanaka a pau, na haole, i na kukiki, pake a me na kanaka o na lahui e ae , ehele mai ma koʻu

HALE HUMUHUMU KAMAA, HELU 70

ALANUI NUUANU, HONOLULU.

E lawe mai no hoi i ko oukou mau Kamaa kakiko, a naʻu no e hana hou aku i na HILA AULII ano hou maikai loa me ka uku haahaa; ai@ e paa ole kaʻu hana ana, alaila, e hoihoi aku no au i ka oukou DALA, a e hana aku no au i Hila hou, me ka uku ole mai nae o oukou. Eia kekahi; Ina oukou e lawe mai i na kamaa kahiko e hana hou, e pono no e kii koke mai. Ina wau e kali aku a hala na mlama ekolu, alaila, e kuai no au me ka mea e aku. A ke kanaka aku nei no hoi au ia oukou, e hele mai oukou e kuai i na

NOHO-LIO hou maikai,

            NA KAULA KEEHI,

                        NA PALE KEEHI,

                                    a me na KEEHI NOHO maikai loa.

E kuaiia no me ke kumukuai haahaa loa, a ia oukou iho hoi kekahi hehi mai, haole loa iho ilalo o kaʻu kumukuai i manao ai. Mai poina, e hele mai maanei nei. E loaa no au ia oukou ma ke Alanui Nuuanau, ma ka Helu 70.

                                                                                                ACIU (Pake).

Honolulu, Sept 1, 1870.                                                          457-1m

 

OLELO HOOLAHA.

UA HOOKOHU AKU AU IA J.D. HALAI a me D. KAHANU, i mau Hope @ e ohi mai i na aie a pau o ka poe i aie i na Papa Laau a me na Liko K@ Hale. Nolaila, ke ka@ aku nei ka poe a pau i aie, e hookaa koke mai, e hoopiiia @ ma ke Kanawai

                                                                                                KIMO PELEKANE. (DOWSETT & CO.)

Honolulu, Aug. 17, 1870 455-@

 

HE HANA

OLUOLU A KUPONO HOI I KELA MEA keia mea o ka poe opiopio a me ka poe elemakule, a he hana e loaa ai ke @ i ka poe e hoikaika ana, ma ke @ ma ka aiea o L. MAKALE, ma Pawaa, Waikiki. Ma ka @ ka uka, a e pomaikai ana ka poe hana. O ka poe a pau e makemake ana, e hele mai ma kahi o ka mea @ ka @ mahalo. L. Makale

                        Pawaa, Waikiki, Aug. 17, 1870.                                             454-@

 

KUAI EMI! KUAI HOLO!

Ma ka hale o UILAMA.

Hale Kuai Ala I@ Uilama (Ryan.)

                                    431 1@                                   Ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu a me Kaaka

 

MAHEA LA KA POE IKE OLE IA AKE?

MAHEA HOI?

Nolaila, makehewi ke hai aku ia oukou i kahi e ku nei kona mau Hale Kuai Manuahi,

aka, no kekahi malihini paha i ike ole ia eia.

Aia ma Monikahaae.

Aia ma ke Alanui Nuuanu.

Aia ka Halekuainui maukaae o ka Halemahoe.

HE WAHI MANAO KONA IA OUKOU E NA MAKAMAKA.

Ua loaa mai iana na pahu lole a nui loa, a na kupaila na lole o kela ano keia ano.

AOLE NELE IAIA KEKAHI KAINA LOLE IKI

E KUA EMI LOA ANA. HE KUAI MANUAHI NO HOI

UA IKE OUKOU I KA MAIKAI O KONA MAU HALEKUAI.

UA IKE NO HOI I KA OLUOLU O KANA MAU KUPAKAKO.

 453 Nolaila, e hele nui kakou e ohi i kona waiwai makepono!! 2m

 

NU HOU MA EUROPA.

NU HOU MA WAIPIO.

Ua lohe mai kakou, he kaua nui i keia manawa ma Europa, mawaena o Perusia & Farani,

IA WAI LA KA LANAKILA!

Aka, ua maopopo ia oukou e na makama oʻu ma WAIPIO, ma WAIMANU, HAMAKUA a me

Hawaii a puni, ai na ka HALEKUAI LOLE O KAILA, e ku ana ma keia @WAWA oluolu o

WAIPIO NEI!

Ua makaukau au i ke kuai manuahi ia oukou i na ano lole a pau me ka oluolu loa e like

ME KO HONOLULU.

Ina paha e loihi ke kaua ana maloko, e pii ana paha ke kumukuai o ka lole e like me mamua, nolaila, ua kahea ia oukou e kuai nui i keia wa oluolu.

453 "UA HOI KA OLU I WAIPIO." 2m

 

AUHEA OUKOU E NA KAMAAINA O KA MOKU O KEAWE

Auhe oukou e na makamaka o KUPA e noho ana ma ka aina o na ʻLii, e hele mai e nana i ka makepono o na Lole ma na Halekuai Manuahi o Kupa ma

KAILUA A ME KEOPUKA,

Ua hiki iaʻu ke kuai ia oukou i na mea a pau me ka oluolu, a emi iho na kumukuai o na Lole oʻu mamua o na mea e.

Eia kekahi; makemake au e kuai i ke KOPE, a ua hiki iaʻu ke haawi i ke kumukuai pii loa a oi aku mamua o na mea e ae. Nolaila, e lawe nui mai i ke KOPE, a kuai mai iaʻu, a ohi iho i ka Lole, alaila ike maka oukou i ka oiaio o ua hoolaha nei.

453 2m

 

JOHN NEILL,

MEA HANA A PU HOI,

MA KA HELU 40, ALANUI PAPU!

E HANA no oia i na mea a pau o ua PU-KAUPOOHIWI. MEKINI HUMUHUMU a me na METALA o na ano a pau. E kuai pa ia aku no hoi ma ke kumukuai @ loa, na Lu, na @ PU, na PU-KAUPOOHIWI. na PU-PANAPANA, na KI, na LAKA a pel pela aku.

                                    Honolulu, Iulai 23, 1870                                                                     461 2m

 

Na Mea Hoohiehie o na Wahine.

MA NA MOKU I KU

HOPE MAI NEI, UA LOAA

MAI I KA MEA NONA KA INOA MALALO

@ , na lako hoohiehie o na @ , na Lei A-i, Papu, Papale, @ , a Hapa @ . Eia he mau @ Mikina-lima maka @ a T@ , @ , Pihi, Lihine, na mea ulaoa a pela aku a pela aku. E @ no lakou @ ke kumukuai makepono ma ka Halekuai o

Mrs. McDougall,

Helu 38, Alanui Papu, Honolulu. 443-tf

 

OLELO HOOLAHA.

Ke pap@ @a aku nei na mea Lio, @ , M@ , Puaa, @, Hipa, K@ , @ a me ka poe @ malama o @ ma

ALEWA am OLOKU,

iloko o ka Apana o Honolulu, Oahu. aohe e komo wale a @ wale ma@ o @ . Aole i pi@ keia i ka poe e hele mai ana e hoi pa me @ paha @ o ka mea @ i keia, e @ uku no i $@ no ke poo hookahi. @ keia i Kanewai paa malama o keia aina, mai kuai ia e paha @ ma ka Hoolaha a mau ka aku.

JOSE TENKIRA.

Alewa, Honolulu, Aug 23, 1870 @

 

HE NINAU

HEAHA KA MEA E AIE @ na kanaka o KONA I ka wa e @ na LOLE MAIKAI I @ loa ke kumukuai, ma ka aku ana mai @ DALA MAOLI, a i ole, me ke KOPE, ma KEOPUKA, KONA HEMA, a ma PUULOA, KAILUA, KONA AKAU.

                        457-1m                                                                                                            U.K.M