Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 38, 17 September 1870 — Ka nee ana o ke Kaua. [ARTICLE]

Ka nee ana o ke Kaua.

Maiioko inai o na iono waea oielo i houlnulaia a pupupu ma na nupo.pa o Kfi* palakiko, mai ke kahui kaua he mea rnaopof>o ole no ke hoike poiolei i ke kulana o na pu *li kaua o Perusia a me Farani. a pela pu no j>aha e nele ai i na lono oiaio o'e o na ia h™*uka kaua a me ka heluna o na make o na aoao eiua. N«» ka ■ lauwili a pohihiiii launa ole mai, me he mea U, aohe oiiin» o kekahi mnu inea. ; Ua |M>kaa iho nei makou imua a i ho!pe, a ua akaka iki mai, nolaila, ke waiho aku nei makou in;ua « ka poe heluhelu, • iuai ka mua a i ka la 29 o Aog. oia kaj , la hope. ; | O na lono hope loa i hiki mai ia kakou ( 'ma ka mokuahi Kkake, no ka la 11 Oi j Aug , a inalaila s i hoomaopopo ai kakou.| je, hele ana na koa Perusia i Mcza, a 6; |hooukaia ana he kaua weliweli. Muaiuai !ne o ko nn koa Perusia hiki ana aku. i.no < \ he mea la, aia maioko o Mez : t, he 150, j 000 inalalo o B»zaine. Aka, oiai he 20, ; 1000 waie no koa kupono e noho ai maluJni o na po(>u, ma Meza, nolaila. ua manao o BttZ iine e ka-i aku i kekahi hapa j 0 kona puali rna na uahi niauiua nku o, Mcza, i keakea ia aku ai ko na Perusia kokoke ana mai e hoopuui ia lakou a hīki mai paha nuanei ka luku n ka poloii I ia lakou ih<». No u niea. ma ka ia Sai>-ti,i oia ka la I<l, ua hoomaka mai nn koa o| Bazaine e puka i waho. ma ke aianui e tnoe la mai Meza n i Kaiona a lnki lua i aku » Partsa, a penei ka oieio a ka waea :; * Ma ka ia Sabati iho nei 14, ua ku- j kulu ae o Bnziine he kulana no ka ma-| unwa e pale aku ai, ma ka aoao akau oi Mossiie mawaenn o F;.uleniouna a me | Estana e lalani la ma Moselie. Mahope! ilio o ko Mt z t iako pono ana i na inea ! ai, haalele aku la o Bazaine i ka aoao he-j ma o Moseiie, a leie koke mai la ke Kei-j ki Alii Kale me na kon ikaika he 70,000 j uie ka hookaulua ole i ko Baz iine poej koa mahope, e alakaiia ana e Dec ieu a | me Li Admirault, me ko ua keiki uhi ln | manao, e oki pu i na hookui anu o na' laina koa Farai»i, aka, he mea nae ia ej hooiohilohi wale ai no i ko ua keiki la | auhee ana no kekahi mau iiorn, a no ia | mea, mahope ilio, ua hoemuia aku la na ; Perusm maialo ona, me ka inake nui. Pii j mai ia nae kekahi puali Perusia uia na lalani pu kuniahi o ka Papu Sana Luentina, a ka Alihikaua Faruni Char:garvier! e paa ana, a kanuia mai la lakou e na po-; ka a na Farani. Mahope o keia kaua, ua j kau mai na Perusia i ka hae e honkuulua! 1 ke kaua, no ko lakou makemake o kn-' nu i ko lakou poe make, a e iawe ae i na poe i eha, e malama. Ua ae aku na koa | Farani i kein, a un kanu aku iakou i koj lakou poe make, no ka mea, ina e waiho ; kaulai mai ka |ioe make, e nui mai ana ! na ino, a loaa keknhi men e keakea ai i" ke pale ana aku. Ma ka ia 15, a-e niai la o Bazaine ma Moselle, me kona punlii koa, me ke kaua oie ia aku. Ma ka Poa- j lua ne, la 16, a-e pu mui la no ke Keiki| Alii Kale nie koua puali holookoa, a kauu \ mai la ina ka welau akau o ka puali Fa- ( rani ma Garavelotte a me Keonevile. ln j manawa hookalii no hoi, hoea hou inai la! ka puuli koa Perusia nialaio oSleinmetz| mai ka hikina akau mai a i ke komohanal hema e piii ana ia wnennkonu o ka puali Faram a ine ka weiau hema ma Tianco-| nta. lle kaua weliweh kai hooukaia maanei. Ua makemake na Pcrusia, e hoo-i komo mni i na F«rani ma ka akau a ma ka hikina, a e hoauhee aku i hope ma j kahi a ka puali Pertisia helu 3 inalaio o' ke Keiki Alii Uilama, e pii mai ana mai; Bar-le-Duc. Hoahewn iho la na poe Farani auwana i keia mauao, no ka niea, ina e lanakila, nlaila, e waiho wale ana ua Farnni, aohe poe nana e kokua kokoke mai, koe wale no ka poe i o ka iilo loa o Kalona." j O keia kaua, ua hoomaka no ia mai. ke Sabati a pau ka pule, a hiki i ka la 20, > a he u»au kaua kai hooukaia ina Pont Mousson, he 12 mile malalo aku o Meza ; !roa Tiaroacoata, he 20 mile ma ka hikina . hema ; ma Mars-le Tour. he 10 mile ma jke komohana, tna Fianavile, he 15 inile ma ke koinohana ; ma Gourainocouata, \ he 20 mile ma ke komohana hema, a he j ni *u kaua e ae ma kekahi mau wahi e ae ji kokoke mai i Men, i hai oleia mai oa, j inoa. O na kumu nut o ko na Gerema-; | nia kaua an«, i hiki ole ai ia Baxaine ke; ! puka aku t wahe. Ke akena mei kekahi | inana ka lanakil i, a ke haanui nei hoike-l Ikahi nana kamake, a pehea la kakou ej , koho ai. Ke hoike mai nei m lono mai! i 1 Perusia mai, ua hooke loa ia aku o Baxat- ] | ine, a ua huipaia ma na wahi a pao ana I i ku mai ai e kaua. No keia mea t kehr%.'pono aku nei makou na Ge!remania ka ! lanakila, oo ka mea, aia uo o Uaaaine i

i paa ai, Ke hmke mai oei na kuUna, ua oki iho !a ua Pen2Sia i na aianui iinn a mr na waea «>Wo e tnk« ai i<> H*£:nti<e ke kam%ilio aku i P&rt«a ; a no u n»ea« ui keakeata ka hikī ana aku «» ka du bou o ke i Parisa enn Mexi aku. sfamufi ka ho«ke a ka mea kakaa nup€f'H o ke Tribuinc o Nu loka, ua ko ho«« he 10.000 F<*nni i make a he "7.000 i lilo pi<>. ma ke kaua o ka la 14. O na Geremania hm, ua kohoia he 1.000 p*ie i aiake. Ma ka la 18, he kaua hou kni hoouka-; ia ma ke knmohana o he 15 nnU? ka mamao aku, a o ka hopena oia kaua. ua hoihoi hope ia mai o BoZ une a me kona puali ina ua wahi a (akou i hooniakau- i kau ai n<> ke pale mai, a malaiiu lakou if uoho ai a hiki ī ke kakahiakn o ka P<>ao-. no, me ka hoao hou ana inai e emi i Va-| ciunB, aka, ua haule pu nae. Eia wale no ka mea i koe, o ka huawi pio mai oj BdZiiue, a i ole, o ka hnawi mai ma kej ano knikalu. i Ma ku ia '20, un hiki aku ke Keiki nlii ! me kona niau koa i Vetire, he wahi he| '25 mile ma ka hema o Kalona, a malaila, j i houhiulu ae ai na koa Mohile e kukulu ! i kulana e p*le aku ia Perusia, aka, ina j ka lono hope, ua hoihonn aku lakou i Pansa. M#ihope o ke kaua hah>ma ana mn Vadus»a ma ka la *20, me he mea ia, ua | noho inalie na puaii u pau ma ia pule mai! no ka inea. ua hele n luhi na pti.il», a ej houhiulu wale an« no. O na mea weli-| weii e hoike aku, o na kaua ma na la 14 i a me 18. he mau kaua kahe nui o ke koko nui na aoao elua. Ua hoike na nupepa o P;»risi, he uiuu kaua uo uia na la 23 a me '24, aka, aohe n»e he man nioolelo i ikeia. Ma ka In 28, ua hoomaka hou ke kaua a penei ka hai ana mai a ka waea olelo : Livapulu, Augate ;29.—He olelo ma ka wnea i ka nupepa Sun o Arlon, Aug. ma ke nla o B irusela. — Ke alualu la na Perusia ia Generala MeMahon e hoopuni, e like me kej alualu ana ia Generala BBzame, a hoopaaia ma Meza. O kem iho la ke kulana o na puali kaua, o MeMahou ke noho nei oia ma ke ala mai Iletela Rethel a hiki i Stene, Stenay me ka hi-o hele ana i Mt ziere, Sedana a ine Montimede, Montmedy a o ka palena nae o Belegiuma mahope o lakou. O na koa Perusia e hele ana imua o Perusia, oia na koa mai Stene a hiki i Teroi Troyes ua haalele lakou i ka manao e hele loa i Parisa,! a ua hahai aku lakou ia MeMahun, aole j lakou i hele i ke komoliana, aka, ua pii lakou i ka akau. O ua kou Perusia ma Teroi, ke hele la lakou ma ke kuamoo e hiki akuai lUomile; iloimily ao na koa Perusia lioi ma Kelona Cnalons a me na koa ma Stene a nie Varene V#irennes ma ke ala e moe la i Retela a me Vouzie, oiai he puali ikaika ma Dima. ke tiana ia i ka welau hema o ka puali holookoa o MeMahon ina Stene. Ia wa hookahi no, ke nee la he puali koa Perusia ikaika ioa mai Lunevile a me loinevile ahiki aku i Sana Dtzie, kahi hoomoana o ka Moi Uilama inehinei. O ka manao paa o na Perusia, o ka hoopuni ia MeMahon e like me ka iakou hana ana ia Buziine ; a ina e lanakila lakou maluna o MeMahon, alaila, e hoohuii ae ana lakou i ko lakou ihu i Parisa ponoi. Aoie e hala iie mnu la nui a hooukaia he kaua hahaua mawaena o Retela a me Montiaiede. Uahikiae kekahi lono ma Liulana, i ka hora 11 A. M. o ka la 29, he kaua mawaena o Generaia MeMahon a me ke Keiki Alii, ma ke ohiahi la Sabati ka hoomaka aua. Hiki mai nae na lono hope, aole i piu ka hakaka, a ke uee la no ka liakaka mawaeua o Kalmele a me Adenne. O na alanui hao a pau a me na waea oleio mai ke kahua kaua mai a hiki i Pu-| risi, ua pau wale no i ka okiokiia e nai koa Geremania, a i oleia, eia ke paaia la iioko o na (iina o na Geremania. Ina he oiaio keia kaua mawaena o MeMahon a me ke Keiki Alii, aiailai he kaua ano nui ia, no ka uieu, he 150,000 ka nui o na koa o MeMahon, a he 200,000 inalalo o ke Keiki Alii. Me he mea la i ka hoomaopopo iho, aole no i haia loa aku ka nui o na koa Fdrani iloko o na puali elua, maluna ae o ka 300.000, oiai o na koa ma Parisa a hiki i Kalona, malalo o Generala Tr»>ehu, he 200,000 a oi iki ae paha i ka 300.000. Ua heike ia mai ka nui o na koa Gerem»nia a penei no ia : He 18 ka nui o na |f>uali koa Perusia, ma ke kanaha tausam koa o ka puali hookahi, a penei na hoonohonoho ana. O ka puali mua, nui maialoo Generaia SteinmeiE, he 120.000 oia, «a hoohuiia na puali heiu I,T« me 6 icna Meza. O ka puali nui elua, maialo o ke Keiki Alii Kaie, he 160,000, oia na puali helu % 3, 9 a me 10. O ka > punli nui ekoiu, malalo o ke keiki aiii o

he 200,000, m*. n* j «,ai» he*u '5.63 me 11 ame 2 puaii H»vitr«-. O ka puah nui aha. n>aUl» <> *,* »>j Kalaunu o §€koue. he 120 000 kea olj, :na puali heiu 4 a u»e 17 a uie na puah i Sekone a me na koa Kki Peru>ia. O U : poali nui aiima malaio o Genrnla Werther t fee 80.000, aia na puah o W.ilemabi gn a roe r.a ntahele koa o Bvdena. a aia lakou ke hoopum la ia S»r*!»<■*«. O ka puali nui aono. malalo o ke Du*e \ui |o Meckleoburq. Schweriu, ai& ina ka ! leoa o Reine; ao ka hiku oka pu;*l» nui. ■ malaio o na Genera!a Van Coustem a u.e Lowenfe(d, aia no i Ealina. lie ekolu o keia mau puaii, lie kuwale iho no i ka ; wa. Ke minamioa nei makou no ka loaa o e o |ka Palapaia. Aioa kapooo oke kaua, aka, , ina ua loaa i kekahi ka pahipala aina o ke ; kaua, alaiia, e hookoio aku la i kana ia«u ( ma ka moaii o ke kahua kaua, mamuii Keime | a i Ketele, a mai laiiaaku i 4 Mezire ; a maiai- | ia aku ī Meza a me Neki ; a malaila aku i | Sana Dizte, Epane a i Keime. Aia mawa- j i ena o keia mau wahi na puaii koa Faram a | i ine Geremania e puuluula nei, no iakou ka huina i hiki aku paha ikn miiiona. Ke tna-: nao loa io ia nei, ua paa loa noo Bazaine I | īioko o Meza a ma kahi kokoke paha iiaiia, | \ aka, ua hoao pinepine iho nei oia e hui aku ! me AleMahon ma ka nkau nku ona, he hoo . hoka wale ia no nae; aka, niawaena o na ( puali koa o Bazaine a me MeMahon, he! •250,000 ka nui ona koa Perusia aiaialo o j { ke Keiki Aiii Kale a me ka Aiihikaua Stein- ! metz. Ina e hiki ia MeMahon ame Bazai- ! • • |ne ke hoohui ia laua, he mea nui no ia e' • ha pai ai i ka manawa hookahi. 1 1 ka puie kaua nui ma Mezi, ua lawe heie ia ae o Generala Seridana o A.nenka Huipuia maioko o ke kaa lio me Couna Bisimaka ponoi i ke kahua kaua ; a i kekahi j heie ana ae e makaikai, ine Generala Stein- • meza pu. He hoohanohano loa ana keia i j ke kanaka Amerika, a he mea kupono ke | haawiia na mahaio e Amerika, i ke aupuni I nana ī hookipa aku i ko lakou kanaka nui j j makaikai kaua. | Ua pt>pa loa ia na mea kakau nupepa o Parisa e noho ana ma na kahua kaua ; a ua ; papa pu ia na mea kakau nupepa o na wahi ; e mai, ena mana aupuni o Farani. Ilooka* j hi mea kakau nupppa o kn Nu loka Tribune \ aia maloko o ka puali o Generaia o Stein-1 metz o Perusin. j Ua hoopuka o Generala Kaiani. he olelo j kunhaun, e papa ana i na haole Amenka a ! pau, aoie e komo īloko o na puali kaua o na j aupuni o Europa e kaua nei. Ma ka iono hope. nia ka Emepem Napo-1 liona a roe kana koiki ma Ketela ma ka la | 27 o Aug. a me he mea la paha, e noho ana { j l;tua me MeMahon e ike i ke kaua e upuia I | ia e hoouka koke ia ana mawaena o nn wa- J hi elua o Meziere a me Montunede, ma ka la 1 o Sept. paha, me na puaii koa o ke Keiki Alii o Perusia. Aia ma Hatafoda, mokuaina o Konelikake kekahi kanaka i kuai aku me kekahi mea j e, i kona wahi apana aina me ka olelo hoo-1 paa mawaena o laua, aole loa e kuaiia ka j wai ona maluna iho o ua aina la. i