Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 45, 5 November 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. Ke muimuia inai nei na keiki o ke lai ī keia mau la. Ke ulua mai nei lakou a ma ke kaona nei. Hoofanee hou ia.—O ka moolelo o ke Viua nta Sednna, i knkauiae kekahi alii koa parani, a i miki e ia e ke Kwkoa, a hoopuka» aka nei elua helu, e puka hou aku ana fcc koena i keia pule ae. £7* Ua ike iho makou, ua wehe aenei o M. Dickson i ka Hale Pai Kii mua o Mr. ma Alanui Papu, a ke pai nei oia i na lūi o kela ano keia ano me ka maikai. Ke keno aku nei makou i ka lehulehu puni pai lu, e hele ilaila e hoonanea ai e pai kii. Zy Me ka makau ole i ka ua a me ka hookaalua ole i ke kelekele o«« alanui, ua hoen ae no na keiki imi loaa ma ke mele a me na lapana hana Keaka,ma kolakou mau hale hana lealea. Ua lohe mai makou, ua hoopomaikaiia no ko lakou mau hale. 87* i ka pule kakahiaka o ka la apopo, enaloko o ka luakini o Kowaiahao, e haioleJo ana o Rev. J. H. Mahoe, ka mea i pakele ma ke ki pu la ana ma Apaiana. Ka aha kaapuni o Waimea.—Ma ka holo ana aku o ke Kilauea, ua holo pu aku ke koLua elua o ka Aha Kiekie a me ka Hope Loio Kuhina, e mnlaiua i ka Aha Hookolokolo kaapuai o Waimea Hawaii. Ua>oleluia, e haalele ana kekahi moku kalepa ia Kapulakiko i ka la 25 o ka maiama i hala, a e holo ana i Kina me ke kaalo m.ai ma Honolulu nei. Maluna ona i inan»oi& aku ai, e lohe hou mai ai na lono no ke Laaa ma Europa. O" Ma ke kakahiaka nui o ka Poaono aku nei i hala, ua holo io aku ka moku kaua A«nerika Jamestown i Kalio, Peru. Ua lawe aku kona kapena n me kona mau alii, i na lulu lima aloha ana a keia anaina.

317® i keia manawa, ke hoomaka mai nei ka uiuuuuia o kahi hale kepa kanaka o Ho«olulu nei. Hanehane a pau pono loa mai, e ike ana oe i ke kuineki. OT7* Ma ke kahawai o Kaumakapili, i ka po ua loa nku nei ī hala, oiti ka po Poaono, u» halanaia na haie a pau e pili ana ma kae a no la mea, aohe i moe ia ua poe hale U ia po. Halawai nūi Hoole Wai-ona.— Ma ka hora 7 a oie ka hapa o ka po o ka la apopo (Sabati, Nov. 6) e kaawi ana o Lutanela W. £. Kealakai, a me Hon. C. J. Lariana he mau haiolelo pili i ka wai-ona, maioko o ka luakini o Kawaiahao. Hi'hale Hana palaoa.— Ua kukulu aenei o F. Horne, he hale hoomoa palaoa hou ma ka aonomakni o ke Alanui Hotele ma Ewa ce o oa huina o na Alanui Hotele nie Papu. He elaa hale ke kiekie, a iloko o ka wa pokole, e paa loa ana. Hk Hawaii ME k'A ILI PUAKEA.—Ma ka malama o Okatoba, ma ke kulanakauhaie nui o Kikako, mokuaina o Ilinoe, Amenka Huipaia. ua hoohuiia m« ka berita mare, o Davida B. Laimana, Esq., loio, a keiki a Rev. D. B. Laimana o Hilo, me Miss Mere Cossitt, kekahi o na kaikamahine lalawai o ke kulanakauhale nui i hoikeia ae la. Na keikio ke ahi. —No ka nui loa o ka oa ma ka Poaono aku nei i hala, aohe i ulele ka ikaika pauma wai o na keiki kinai ahi oka helu 2 ame ka helu 4. Mamuli oka ae like ana i ka hoopanee a keia Poaono, nolaila, ua haawi hou ia he manawa e hoo«naamaa ai i ka iknika o na oa koko. i keia ahiahi, ma ka hora 4£ mamua iho o ka Hale Leta, e ulele io ai na keiki o ua mau kaa la i ka pauma.

Make i ALOHA ia.—l ka faora 10 o ke kakahiaka Poaono aku nei, Okatoba <?9, make aku la o H. W. J. Nakihei, ma Kikihale, īioko o na makahiki he 34 ine 9 malama o ka noho ana ma keia ao. O kona mni i make ai, he kunu me ka nae, ua heie aku la ia ma kana huakai hookahi, a ua waiho iho i na kaumaha a me na luuluu maluna o kana wahine a me ka laua keiki,a me na makua, na kaikaina, e uwe pauma aku ana ma keia kae oka make. Ua haalele i kona koolua he wahīoe, hoa ohumu o ka po, a hoa kuka hoi o ka wa ioaa. Aioha ino ka niau heie ana aku la. Alrs. Kawahamaalea.

Zy 1 ka auina !a ua o ka Poakolu iho nei, ia makou i naue aku ai ma Kolopo, ike aku la makou i kekahi wahi hale kuai uuku, ua heie a kuineki i na kanaka e mumulu ana, e hoolei wale i na hapalua, na dala ma ka hooeiakapo ana, a nanao ka lima a ka helu e loaa aku al, alaila, unuhi ae, a i ku like me ko ka mea i lilo ai ka hapalua, alaila poioiei. Aka, ina i unuhi mai ika helu 1 loaa aku ia ia aohe i like me ka helu o ka mea i iiio aku ai na hapalua, puehu loa. He hana eiakapo keia, no ka mea, aole maopopo iki e loaa ana iaia, aka, he naku pono imi wale aku qo, he hoka ka nui. O ke kumu ia i pueha loa ai o kahi poe. Manao kahi, ina e lilo i kioohi a e loaa mai ana i ka lua, a pela aku a loihi he haakawaha ka hope, a hoi ae la wauwau ike poo. Mai hana i keia hana. Ma ka Poalua iho nei, Nov. 1, ma Kamoiliili, make iho la o J. H. Kamalo, he keiki kamaaina no " Kona Kai Opua i ka t>ai. M oka nui oknna mau la oke ola ana, 35 makahiki. He lala oia no ka Ahaoleio Kau Kanawai no na knu elua, mai Kona Akau mai. U kona mai i make ai, he anu, *olc hoi ka mai maewaewa i lawe īa niai ai 031.

Halawai "Ahahui Kuokoa."—No ka ua loa i ka Poakahi iho nei, nolaila, ua hoopaneeia ka halawai a ka "Ahahui Kuokoa" a keia Poakahi ae, ma ka hora 9 kakahiaka, inaloko o ke Keena Kuokoa, maluna ae o ka Hhle Leta. 0I7 3 Ua ike iho makou, ke unuunu mai nei na lima palaka o na keiki imi hana moku okohola, a eia lakou ke ku makaukau nei e lawelawe i na hana e haawiia mai ai. C7* O ka moku poino Fidelitas i komo mai ai ma ko kakou nei awa meka popilikia, ua kuni kudala ia iho nei, no ka pomaikai o kona mau Ona, a ua lilo ia Mr. Hoare, ka mea oona ka Hale Loihi ma Alanui Alii, no na $1,625. Ka awahia a ke ino.—Mamua iki iho o ko makou hoi ana e pai i ka kakou Kilohana i kela ahiahi Poalima aku nei, ua hou la iho la me ka pahi, ka hulipahu o luna o ka moku Sterliny e kekahi o kona luina inoku, i hele a hai malule ī ka wai ona a kekahi poe e makemake nui nei. Oua luina nei, ua hele oia mauka nei, a no ka makaukau e holo ka inoku, ua hoihoiia aku maluna o ka oneki. Ua haawi mai ka hulipahu i na kauoha e lawelawe ae ua luina la, aka, no ke kikihi loa hoi paha i ua mea la, aohe he hoolonoia aku, a ua puka na hunolelo ino maw.iena o laua. Mailoko mai o keia mau huaolelo ino, i ala mai ai ka manao ukiuki o ka luina, a unuhi ae la i kana pahi, a hou aku la ma ka aoao hema o ka umauma a pakele wale iho la no ke ola. Ua kenaia ke Kauka Makalu, a nana i wahi ne i ka eha o ka mea popilikia, a o ua Inina nei, ua mikiia ae la e na makai, a ke kali nei oia no kona ho ai io kamanaoia aku. Waikahe nui ma Moanalua.—Ma ka auina la Poaono, la 29 o Oct. nei, haule mai la na paka ua koikoi o ka lani, a hoopihaia na kahawai e ka wai, a uhi mai la maiuna o ka aina. O ka poino mua a makou i hana ai, o ka loko i-a o ka Moi mauka o ke alanui, ua pau aku na i a, aole he wahi mea i koe, ua piha pu i ke one-ae.

—Ma ka hora Boka po iho, ua ikaiku loa mai ka wai, ua lilo aku ka ha waie koino la iloko o ka pa o ka Moi, aole i loaa mai, o ka halepule ua lilo aku i ka wai. O ka loa mai kahi ana e ku ana a hiki i keia wahi ana e ku nei, he akahi kaulahao a oi aku, o kahi hale kula aupuni keia ua hookapakahiia, a o kahi uapo ua lilo aku a kahi i kau ai.

—Eiua hale i lilo a kau aku ma kahi e loa. i like me 15 kaulahao ka loihi o keia nee ana. Ona ohana o kekahi hale e noho ana iloko, ua lilo pu no me ka hale, oia o Palau wahine, a no ka nui loa o ka wai, ua holo kela iluna o kaupoku o ka hale e noho ai i ka wa a ka wai e lawe la i ka hale, e ole e kuhea aku i kekahi hale e kokua mai iain ma ke kiola ana mai i ke kaula a paa iaia, ina ua lilo O keia hale aia makai oke alanui aupuni, a ma ika o ke alanui ka lua o ka hale i lilo ai.

—kkolu kanaka, hookahi kane o Kamai a me Maliana kana wahine, a me ka laua keiki. Ua lilo keia poe a paa mai ke kane a me ke keiki, a o ka wahine kai lilo loa a paa i ke kumu manako, pakele ai ke ola. Eha puaa ua lilo loa, aole i loaa mai, ekolu papa kui-poi i lilo, elua waa a paa aku iloko ona loi kalo. Eono loko ī-a makai oke nlanui, ua pau loa na pihi i ka lilo, o na pa e pili ana i ke kahawai ua pulumiia e ka wai, 0 na mala ipu e pili ana i ke kahawai, ua pau lea i ka lilo. —0 kekahi mau hale laau mauka oke alanui, na halana ia e ka wai. O kekahi hale pili e ae, ua uhi paa ia e ka wai, aole nae 1 lilo. —O ke alanui aupuni inai ka pa hale mai o ke alii a hiki i kahawai, ua lilo ia i wahi kahe ia e ka wai me ka ikaika loa, oia no ka wai i iilo ai ka luakini, nolaila, o ka poe a pau i ike mua i keia halepule e ku ana mauka o ke alanui aupuni, eia oia ke ku nei iloko o ka auwai nia ka hema o ka hale kula aupuni. O kahi i manaoia he lanakila, eia ka he opala na ka wai. Jos. N. Kamoku.

Mani. (H7* Ke minamina nei makou ike kuhihewa o ko makou makamaka e noho mai la ma Huelo, no kekah oka makou olelo ma kekahi o na pepa i hala. Aole i pili iki iaia, aka, i ko makou maknmaka nupepa i moe aku nei. \£7* Ma ka !a 22 o Sepatemaba i kunewa aku, malaio oka malumalu oka ua Ukiukiu o Makawa, ua hoopaaia iho ia ma ke kaula maeele a ke aloha, o Mr. Akana Liilii me Miss, Lucy Kapihe, ke kaikuahine a ka Hon. M. Kapih*i, e Kev. J. P. Gerina opio maloko o ka Home noho o ka makuakane o ka wahine. Menemene ole ka iima o ka Aihue.—Ma ke kakahiaka nui o ka la 9 o Oct„ oia ka la Sabati, ua lilo aku hookahi haneri dala na kekahi haoie paahana o ka Haie KuJa Kaikamahine o Makawao nei, hele aku ia ia e auau ma kahi o ka lua wai o ka *Haie Kula mua i pau ai i ke ahi, maiaila oia i hoomaemae ai iaia iho, i ka pau ana o kana auau ana, hoi aku la ia ma kona home, ma katale o Wiliama Kupa, haha iho la oia ma o a maanei, aole kahi kaei puhaka ona, ua haule aku ma kahi ana i auau ai. 1 kona hele bou ana aku e huli, aole nae i ioaa, ua miki koke mai la ka popoki maiuu loloa. I kona ike ana aku ekolu wahine e noho mai ana malaila, ma kahi ana i auau ai, maiia paha ua nonohua ia iho la no hoi e iakou. Aole nae i ninau koke aku ua haole nei i ka puolo polohuku ana ia manawa i ua poe wahine la i heo aku la, a ma kekahi la ae, oia ka Poakahi, ninau aku ia ua haole nei, hooie mai ana iakou la, aole ia makou ka puoio keokeo ! John Kahale.

Ua hala, loa. —Ma ke kakahia* ka o ka la Sabati, Sept. 18, haalele toai la o Miss Mere Kailianu Kahai i keia ola ana, a hele kololani aku la ika aoao mau oka honua. Ua hanauia oia ma Hana, i ka la 7 o Feberuari 1862, a haule aku la ma ka la maluna ae. Ua waiho iho oia i kona mau kini makamaka e kumakena aku ma keia kapa o ka muiiwai. Eia he mau makua, he mau kaikuaana, mau kaikunane, mau pokii a tnau kupuna, ke noho nei me ka u ke aloha ame ka minamina paumako nona. O kana mau hana i kona wa i ola pokole īho nei, he miki, he hoolohe ahe malama ina ao ana a kona mau makua. Kakaikahi wale ka poe keiki oia ano.

Ia J. Kahuakai.—Aia ma ka helu 41 o ka nupepa «» Kuokoa," ka hoolaha ana aJ. Kahuakai o Ulupalakua, Honuaula i ka "inu papipi ma ka apnna o Honuaula a me ka nui 0 ka poe inu maia apana." Hemahema mua aole i hoike ia mai ka nui o ka poe inu papipi maia apana, aka, ua hoolaha ia nae ka nui o na aina maloko o keia apana. Eia kalna, he mea hou ka paha ka inu papipi ma Honuaula nei, kai no he mea kahiko no ka inu papipi no Honuala nei, me ko ninau hookano ana iho. Eia hoi ihea o P. Kaneiohoholani ka luna inakai o keia apana, ua hiamoe paha. He ike ole kon ahe lohe ole paha, pehea no aenei oe e ike ai, ua hoopaahana ia oe malalo o I. Makee, ke hai nei au ia oe, he mai ko'u c noho nei ua haki kahi lima i ka lio, he umi ae nei mahina o ko'u waiho ana i keia pilikia. Aia ma ka lima o M. Keloha ka mea nana e kokua i ka'u oihana i keia wa, ke hai nei au ia oe, i na ua ike maopopa oe a me ko'u mau makai, e hele ae no e hoohiki imua o ka Lunakanawai apana o Honuaula nei a nau, no e hele aku e hana. Ke hoike uku nei au imua oka lehulehu a imua o ka makai nui o keia aupueia no au ke malama nei i kau oihana, a ke makaala nei no au a ke hoopii nei no i ka poe ona, hoeha a pela aku. Ua pau me ka mahalo i ka poe nana e op.ti. P. Kaneioholani. Paeahu, Honuaula, Oct. 24. 1870. [Aole makou i mahalo i kou pane pakike ana, ina ua haawi oe i kau oihana makai i kekahi mea e, a ua hana ole kela e like me ka mana o kana oihana, me ka īke i kela poe inu ona, alaila, o ka hewa o kona hana ole, aia maluna ou, kona poo aku. Nolaila, ma ko makou ano makua, he pono ia oe e kinai 1 keia kumu hoolaha ino. L. H ]