Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 52, 24 December 1870 — Page 4

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Dee
This work is dedicated to:  Ellen Ku‘uleipoinaolepukaikapuaokalani Smit

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KE KUOKOA, HONOLULU, DEKEMABA 24, 1870

 

Ka Nupepa Kuokoa

 

HIMENI KARISIMAKA.

 

I'll Sing of Jesus.

 

Song Of Salvation, p. 120.

 

            1.         E mele au i kuu Iesu,

                        No kona make ana no'u,

                        No kona koko hoomaemae,

                        Ka lanu bamu e ola'i.

            Cho.    Hookani au a halelu, &c.

 

            2.         Ua imi ia'u a loaa no

                        Iloko o ka luapo,

                        Ua lalau mai, a hoomaikai.

            Cho.    Hookani au a halelu, &c.

 

            3.         E mau kuu mele ia Iesu,

                        No kona lokomaikai ia'u,

                        No kona haawi ana mai,

                        I bama lani e ola‘i.

            Cho.    Hookani au a halelu, &c.

 

            4.         A kaa mai ia'u na nalu,

                        Papale aku kuu Iesu,

                        A kue mai ko keia ao,

                        Hoolanakila oia ia'u.

            Cho.    Hookani a halelu, &c.

 

            5.         A kii malu ka make ia'u,

                        A pio ae ke ola o'u,

                        E huli au i kuu Iesu,

                        Pau kuu makau, a maha pu.

            Cho.    Hookani au a halelu, &c.

 

            6.         A hui au ma kela ao,

                        Ma ko ka lani mele mau,

                        Kuu leo pu me kuu naau,

                        Ke mele nani ia Iesu ;

            Cho.    Hookani au balelu

 

            7.         Kuu hoa, kuu Alii maikai,

                        A ae mai ia'u e Alii pu ae,

                        A, iaia kuu hosana mau,

                        A kani ae mai o a o.

            Cho.    Hookani a halelu,

                        Ua hana maikai kuu Iesu

                                                Hawaii.

 

            Ka Hemahema nui.

 

             [Unuhiia e L. Kamika.]

            Eia na manao o kekahi poe haipule  iloko o ka "halawai no Fulton Street, Nu Ioka.  " Ua kamailio pu lakou penei ;

            " Aole mea e ae e kakou i makemake nui ai, e like me ka iho ana mai o ka uhane Hemolele maluna iho o kakou.  Ua makaukau ka aina ; ua luluia na anoano ; aka, ke hookaulua mei ka ua o ka uhane, nolaila, ua pilikia na ekalesia.  He keleawe no ka lani a he hao ka honua.

            Ke makemake nei kakou e hoomama i na ipuka o ka lani, a e nini@iia mai ka ua o ka Uhane Hemolele maluna iho o kakou, a me ko kakou aohana, a me na kula Sabati.

            E haawiia mai anei keia lokomaikai nui ?  Aole e haawiia mai, ke ike ole kakou i ko kakou hemahema a me ka nele, ke ole hoi kakou e pule i ka Haku me ka manao, ua oi aku keia lokomaikai mamua o na mea e ae a pau.  Ua makaukau loa ke Akua e haawi mai i ka Uhane Hemolele i ka poe e noi pono iaia.  Ua oi nui aku kona manao aloha e haawi mai i ka uhane ia kakou, i ko kakou manao aloha i ka kakou mau keiki.  Auhea hoi ka makua i aloha ole i kana keiki ?"

            Kahunapule.  Ku koke kekahi kahunapule, a olelo penei.  "Ke mala@a nei au i ka pule hoomau me ko'u wahi ekalesia, ake, mai ka hoomaka ana a hiki i keia wa, aole maopopo na hua maikai.  Ua palaka loa na hoadhanau.  Ke lanakila nei ka hewa a me ka hoomaloka.  Iloko nae o kekahi halawai i hala ae nei, elua keiki o ke kula Sabati ka i ku mai, a noi ia makou e pule no laua, a mahope mai, eha, elima paha.  Aia iloko o ke kula Sabati wale no ka mea manao mihi iwaena o makou.  Ke noi aku nei au ia oukou e pule i ke Akua e hooiho lokomaikai mai i ka Uhane Hemolele maluna o makou. "A noho ia.

            Ku mai kekahi kahuna-pule elemakule a pule ikai@a no ke kahuna i noho iho ai, i hooalaia kona manao, a hoopiha ia i ka uhane, i makaukau @i oia e hai pono aku i ka olelo a ke Akua i kona poe kanaka.  Ua hoomaikai hoi oia i ke Akua no ka mihi ana o kekahi poe aku oia i ke Akua e wehe i ka ipuka o ka lani, a e ninini mai i ka ua o kona lokomaikai i na lala a pau o lea ekalesia i hooalaia ko lakou manao haipule, a aloha hoi lakou a pau kekahi i kekahi."

            A pau ia, i mai la hoi kekahi, "O ka pule ka mea e pono ai keia hemahema nui o kakou.  E noi kakou, a e haawiia mai ; e imi kakou a e loa mai ; e kikeke, a e weheia ia kakou."

            'O ka pule ka mea e hooauhee i na ao puoli,

            'O ka pule ka mea e pii ana i ke alahaka a iakoba,

            'A ua haalulu o Satana i kona ike ana mau kuli.

            "E loaa anei ia kaki he makahiki Penetekota how, e like me ka M. H. 1857 a me 1858?  E pole nui anei kakou i ke Akua no ia mea, a e kahea hoi i ke ao a me ka po, a hiki mai ia a hooua mai i ka pono no kakou?  Owai ka mea ike ole i ko kakou popilikia, ke bapetiso ole ia kakou ia ka Uhane hemolele?"

            He kahea no ka pule.  Ku koke mai la kekahi, a ninau mai la.  "Heaha la ka hana nui ao keika hor@?  O ka pule no ia, ka pule e like me ka mea iloko o ka halawai mamua o ka iho ana mai o ka Uhane Hemolele i ka la Penetekoda.  O ka pule ke mea e ao mai ia kakou i ko kakou hemahema, a me ko kakou i ko kakou hemahema, a me ko kakou popilikia, ke launa ole mai ka Uhane Hemolele.  E pule hooki ole kakou.  Ua piha ka lani i ka lokomaikai o ke Akua, no kakou ke noi aku.  Olelo mai ko kakou haku. "E noi, a e loaa ia oukou, i mahuahua ae ai ko oukou olioli."

            E manao kakou i na tausani o na uhane e noho ana i keika wa, i ke kae o ka make! Aole hiki i ka mana o kauka ke hoola ia lakou. Aka, o ka pule ka mea e loaa mai ka mana e hoola i ko kakou poe makamaka, a me na hoalauna, mai ka waha mai o ka make!

            E make hewa no ko kakou pule ana, ke hilinai kakou ia kakou iho.  Ina e hilinai kakou i kekahi mea e, aole i ka uhane o ke Akua, e mau no ka paakiki o ka naau o kanaka.  Aka, e hiki no i ka uhane o ke Akua ke hoohaahaa, a e hoahanau hou ia lokou, a hoolilo ia lakou he poe keikikane, a me ka poe kaikamahine na ka haku.  Nolaila, e pule hooki ole kakou.

 

Ka Moolelo o ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui.

 

WAILUKU, MAUI,

Novemaba 24, 1870.

            Halawai ka Aha Lunakahiko o na Mokupuni o Maui, ma ka Halepule Hoolepope, maka hora 10 A.M. noho o Rev. C. B. Aneru ma ka Lunahoomalu o kela Aha.  Pule o Rev. D. Puhi, kohoia o Rev. M. Kuaea i Lunakahiko.  Lahaina, aole kahu, o Pehu ka L. Olowalu, aole kahu, aole L. Waikapu, Rev. W. Kahookaumaha ke kahu, J. Kamakele ka L. Wailuku, Rev. W. P. Kahale ke kahu, o Napue ka L. Wahee, aohe kahu, o Kamakaoolea ka L., Honokohau, aohe kahu, aohe Kalaola ka L. Honokohau, aohe kahu, o Kalaola ka L. Kaanapali, aohe kahu, aohe L. Ha@uaula, aohe kahu, o Ka@ama ka L. Kaupo, Rev. J. M. Kealoha ke kahu, T. Manu ka L. Kipahulu, Rev. D. Puhike kahu, malailena ka L. Hana, aole kahu, o Kanakaoleka L. Hana, aole kahu, o kanakaole ka L. Keanae, Rev. S. Kamahiki, aole Lunakahiko.  Halawa, Molokai, Rev. S. W. Nueku ke kahu, aole Lunakahiko. Kaluaaha, Molokai, Rev. Heulu ke kahu, D. Kailua ka L.

            Rev. C. B. Aneru, Rev. M. Kuaea no Lahainaluna.

            Rev. W. P. Alexander no Wailuku.

            Koho ka Aha i Komite Imi hana.

                        Na Komite{Rev. C. B. Aneru,

                                            "   S. W. Nueku,

                                                    Kaiama.

            Hoike hapa mai ke Komite o ka oike kihapai i ka hana mua i ka wa aole i makaukau ka Aha i kekahi mau hana e.  Aponia.

 

            Hoike o na Kihapai

            Hoike mai o Rev. S. E. Bihopa, no ke kihapai o ka Ekalesia o Lahainaluna.

            Hoike mai o Rev. C. B. Aneru, no ke kibapai o ka Ekalesia o Lahaina, a o Rev. M. Kuaea a me Rev. S. E. Bihopa. i ke koena o ka hoike oia kihapai.

            Noi mai o Heulu, e koho ka Lnahoomalu i kekahi mau mea e pule i ke aku, no na mea kaumaha i lohe ia no ke kihapai o Lahaina.  Pule o Rev. C. B. Aneru a me Heulu.

            Hoike mai o Rev. W. Kahookaumaha, no ke Ekalasia o Waikapu.

            Hoike mai o Rev. W. P. Alexander, no ke Kula Kahunapule o Wailuku.

            Hoike mai o Kamakaoolea ka Lunakahiko o Waihee, a me J. kealoalii ka Haiolelo no ia kihapai.

            Hoike mai o J. Kaimana ka Haiolelo no lakou.

            Hoike mai o Kaiama ka Lunakahiko no ke kihapai o ka Ekalesia o Honuaula, me kekahi palapala noi ia L. Kaiwi i Haiolelo no lakou.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo ia palapala, kohia i mau Komite:

            Na Komite{ Rev. W. P. Alexander,

                                 "S. W. Nueku,

                                                Kaiama.

            Noi mai o Rev. S. E. Bishopa, e heluhelu ke Kakouolelo i ka palapala noi o Waihee, e hookuia o J. kealoalii i kahu Ekalesia no la kou.

            Haawiia ia Rev. W. P. Alexander, S. E. Bihopa a me Kahale na Komite.

            Hoike mai o Rev. J. M. Kealoha, no ka Ekalesia o Kaupo.

            Hoopanee ke halawai a ka @ora 2 1/2 P.M., alaila, halawai hou, a e hookaawale i ka @ora 3 1/2 o kein ahiahi, hoolohe i ka haiolelo a ka Lunahoomalu o kela halwai.  Pule o Nueku.

            Hora 2 1/2 P.M., halawai how ka Aha.  Pule o Rev. D. Puhi.

            Hoike mai o Rev. D. Puhi no ke kihapai o Kipahulu.

            Hoike mai o Kanakaole ka Luna kahiko no ke Kihapai o Hana.

            Hoike mai o Rev. S. Kamakahiki, no kona Kihapai o Keanae.

            Hoike mai o Rev. S. W. Nueku, no Halawa, Molokai.

            Hoike mai o Rev. S. P. Heulu, no ke Kihapai o Kaluaaha, a me Siloama.

            Hoike mai ke Komite imi hana no na hana a ka Aha, penei.

            1 Hoike Kihapai.  2 E lilo ka hapalua @ora kakahiaka mamua o ka @ora uni i manawa haipule.  3 Na keiki hookama a ka Aha.  4 E noonoo no na Ekalesia Kahu ole.  5 No ke kulakaikamahine o Makawao.  6 No na kula.  7 Heluhelu Kumumanao.  Hoaponoia.

            Hooholoia A pau ka Haiolelo e hoopanee ka halawai a hiki i ka born 9 A.M. o ka la apopo.

            Hoolohe ka Aha i ka haiolelo a Rev. C. B. Anaru aia ma 1 Koriento 4:1, 2 he haiolelo eehia a me ka weliweli.

            Poalima, La Elua; Vovemaba 25, 1870.

            Halawai ka Aha ora ka hora 9 A.M. Pule o Rev. M. Kunea me Rev. D. Puhi, a hala ka hapalua @ora haipule, hapai na hana, heluhelu ia ka moolelo o ka la 24 a aponoia me ka hooponopono a Rev. C. B. Aneru.

Hoike a na Komite.

            Hoike mai o Rev. W. P. Alexander, ke Komite no ka palapal noi o Honuaula ia L. Kaiwi i haiolelo, e pono i keia Aha e ae aku ia noi, aponoia.

            Hoike mai o Rev. W. P. Alexander ke Komite no ka palapala noi o Honuaula ia L. Kaiwi i haiolelo, e pono i keia Aha e ae aku ia noi, aponoia.

            Hoike mai o Rev. W. P. Alexander ke Komite no ko palapala noi o Waihee ia Kealoalii.  Manao ke Komite e hoopanee aku ia noi.  Aponoia e ka Aha.

            Hoike mai ke Komite no ka hoonoho ana ia Rev. M. Kahookaumaha @@ Waikapu.

            Ke hoike nei ko oukou Komite, ua hele makou i Waikapu i ka la 14 o Augate, 1870, ua hoonoho makou ia Rev. W. Kahookaumaha i kahu no ka Ekalesia o Waikapu.

            Na Komite{ Rev. S. E. Bihopa,

                                    "W.P. Kahale,

                                                J. Kikiakoi.

            Hoike mai ka Hope Kakauolelo, ua makaukau ka moolelo o ka halawai o keia Ahai hala, heluheluia, a Aponoia.

            Noi mai o Rev. W. P. Alexander, a hapai i ka hana no ka hookama ana i mau keiki na keia Aha, Aponoia.

            Ninaninau ia o T. Hoomaha, S. P. Kamahiai a me M. H. Kaiole e Rev. C. B. Aneru a me Rev. M. Kuaea, ua Apono ka Aha e lilo lakou i mau keiki na keia Aha.

            Hoike mai ke kahu Ekalesia o Wailuku no kona kihapai.

            Koho ka Lunahoomalu in Rev. W. P. Alexander, C. B. Aneru a me J. Kamakele, i Komite a noonoo no na Ekalesia kahu ole, a hoike mai.

            Hapai ka noonoo ana no ke Kula Kaikamahine o Makawao, a mahope o ke kuka loihi ana, ua ae like kena Aha e hoi aku a paipai i na kanaka a pau iloko o na kihapai o lakou, e kokou i ka hapalua o na dala elua tausani i koe i paa pono ai ka hale Kula.

            Hoopanee ka halawai a ka @ora 2 1/2 P.M.

            Hora @ 1/2 P.M., halawai hou ka Aha.  Pule o Rev. D. Puhi.

            Hapaiia ka noonoo no ka hula, a ua kuku ia.

            Hoopuka mai o Rev. S. E. Bihopa he olelo hooholo.

            Hooholoia--O na hula haole a me na hula Hawaii e laha nei, he mau mea kokua ole ia i ke ano haipule Karistiano, a ke kauoha nei keia Aha i na Ekalesia a pau o keia Aha, e hooikaika e kinai i keia mau hana hewa, a e kapae aku i na hoahanau e hoopaakiki ana me haalele ole i keia mau hana.

            Hoike pakahi mai na lala o ke Komite no ka noonoo ana i Ekalesia kahu ole, e lilo i na kumu o Lahainaluna ka malama ana i ka Ekalesia o Lahaina a me Kaanapali, a na Ekalesia o Lahaina a me Kaanapali, a na Rev. W. P. Alexander e malama i ka Ekalesia o Waihee, A na Rev. W. P. kahale a malama i ka Ekalesia o Honokohau, a na Rev. J. M. Kealoha e malama i ka Ekalesia o Honuaula.

            Kohoia o Rev. C. Aneru i Komite, e hele i Hana e k@ka pu me ka Ekalesia i kahu no lakou.

            Kohoia o Rev. C. B. Aneru a me Kalawaia i Komite, e hele i l@anai e kuka pu me ka Ekalesia i kahu hou, a hapai pu me Rev. N. Pali i na hana ma ia kihapai.

            Hoomau ia o Rev. S. E. Bihopa i Komite haawi kumumanao no ka poe i koe, no kela halawai hou.

            Hooholoia-Ke haawi aku nei keia Aha i ko lakou mahalo i ka Ekalesia o Wailuku, no ko lakou malama maikai ana mai i na mea a pau e pono ai keia Aha me ka oluolu.

            Kohoia o Rev. S. W. Nueku a me Heulu i Komite e hai aku i ka Ekalesia o lahaina, i ka olelo hooholo a keia Aha no ka hula.

            Hoopanee ka halawai hou ma Lahainaluna, i ka malama o Mei, 1871, i ka la a na kumu o Lahainaluna e hoolaha ai ma ka nupepa.

            E haawi aku ke Kakauole i ke kope o ka moolelo o keia Aha i ka nupepa Kuokoa.

            Pule o Rev. W. P. Alexander, a haawi aku la ka Lunahoomalu i ka hoomaikai i ka Aha ma ka inoa o ke Akua.  W. P. KAHALE.

Kakau olelo o ka Aha.

 

Na Hihia imua o ka Aha Kaapauni o Maui.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe :

            Ke hoouna aku nei au i na hihia i hookolokoloia imua o ka Aha Hookolokolo jure o ka apana elua, i malamala maloko o ka Ha le Hookolokolo ma Lahaina Maui.

            Ke' Lii kue ia Puihale Hoopiiia no ke Apuka.  Ua hookuuia ka lawehala, F. H - Harris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka mea hoop@iia.

            Ke' Lii kue ia Akawa (pake)- Hoopiiia no ka hihia pepehi.  Ua hookuuia ka mea i hoopiiia, F. H. Harris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka aoao pale.  Ke'Lii kue Kaelemakule-Hoopiiia no ka hihia mare lehulehu. Ua hoopaiia 6 malama, F. H. Harris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka paahao.

            Ke'Lii kue ia Petero Puhalahua-Hoopiiia no ka wawahi @ale me ka manao e pue wahine.  Ua hookuuia o P. Puhalahua.  Hanale Kamikana a me F. H. Harris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka aoao pale.

            Ke'Lii kue ia T. Hoomaha-Hoopiiia no ke puhi hale.  Ua hookuuia, F. H. Harris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka lawehala.

            Ke'Lii kue ia Kaanaana-Hoopiiia no ke puhi i ka hale Laina o Hopena. Ua Hoopaiia 9 makahiki, Robata, G. Davis. Hanale  Kamikana a me F. H. Haris no ke aupuni a o J. W. Keawehunahala no ka aoao pale.

            Ke 'Lii kue ia Kaiwi.  Hoopi@ia no ke puhi i ka Hale Wili-ko, o T. H. Hopena.  [Aoo Neti Mela, e kono mai ana ia'u e huli hoi i ke kaona J. U. K.]

Kuna "Neti Mela." Dec. 17, 1870

                        J. ULUMAIALII KAWAIANUI.

 

He manao Enemi.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:

            Ua ike au i na la o ka A Enemi i hoe mai ma kou la hookahakaha, ka la haahea o kou kou kino, i kakau ia ma ka aoao 4 Kolamu

1.  A penei ke poomanao.  "Nune i ka L. Makaainana o Puna Hawaii," i ke kuene anu iho a maikaikai pono i na olelo o loko o ia Kumumanao, ua ku i ka'u poo e hai nei, ke olelo nei kela, ua mau ka nakulukulu o na makaainana o Puna nei no'u.  Aole he oiaia.

            Ke olelo nei kela i kuu hele i o e mumule lolo ai a pela aku; e pono auanei ia oe, aole aole no ka paha ou maka i ike ole ai.  Ku @o hoi kauwahi o ka hana @ ka mea i ike i ka manao ino ; a ke olelo aenei kela no a haiolelo a makou mamua.  H@aha ko hoi ko mea i hai pau ole mai ai i na mea a maea?  Ae, pela ka.

            Ke hai nei au me ka hookainani ole.  Eha makou i manao e holo barota ma ua apana nei, a oia ha kai kamailio mai la, ka mua o L. Kaapa.  O ke ano o kana olelo, e pale ana ia'u, o kana kumu, o kuu haawi ana ka i na $50,000.  no ka Laina Mokuahi, a he nui aku no na olelo.  Hala ia, o T. Kal@eone iho, oia mau manao like no ; a pela no o Joseph.  Nawahi, a ua pale au no L. Kaapa.

            Penei no ia.  Mai koho kakou ia ia nei ; no ka mea, ua haalele ia i kona apana (Hilo) no kekahi kumu, a oia auanei ka kakou ia ia nei e hele i ka Ahaolelo, a he huewai i-e ka mea hoihoiia nei.  Hoohokaia mai kakou alaila, nonoi aku no au i na makaainana.  E aho no ko aukou koho ana mai ia'u, oiai ea: pela no wau i na la la.

            Aole e like me @@ olelo kaha wale aku no a Naauino.  Ke i kou mai nei kela i kuu haalele i ka noho o Puna i na la 4, 5, 6, o ka pule.  "Lealea kalakalai, he manumanu ka loaa."  O kau hoi lealea kokae, o ka pepa, Inika, pooleta ke pau, aohe wahi palapala e loaa mai.  He kaukolo aenei nae kel ai ka nui manu o lakou, mai koho hou ia'u, e koho i mea e, i kanaka kupono, i kahunapule e like me na olelo ana i hoopuka iho nei.

            Owai aku hoi auanei ua kanaka pono ; o oe iho la no hoi paha? Hele aku oe e hoopala " i ka Eamaia a Kahuoi ;" malia o pala ia oe, makepono he liki kuaaina, he lehua no ka lokomaikai.  Ke oane aku nei au nou, o oe aku ka oioi o na hepa, he moe halau loa aku hoi oe.

            Ua noi aku ka wau i ka Oihana Lunakanawai, Luna Helu, Lunakula, Luna Auhau, Luna Hope Makai &c., Ke kakau iho nei au i kuu manao @na mau olelo hakuepa, aole loa au i hana i kekahi o keia mau olelo, e pane hakukole wale mai nei no.  Aole au i hui kino a hui leta hoi me na Lunakanawai Kiekie no ka Lunaka@awai, pela nohoi no oihana a pau a'u e malama nei, aole aole au i hui aku me na Poo Oihana.

            E kamailio aku au no ka Luna Helu, i Honolulu au kahi i noho ai, lohe ia ae ana o J. Nawahi ka Luna Helu, aole au i hoi mai a hoi aku ia hana.  A in a he kaukolo loa kou, e aho e palpala aku oe i na Lunakanawai Kiekie, a ia R. A. Lyaman, i ikeia ka oiaia o kau mau olelo uso keia wahi ole a o ko'u mau hoike no i@, no ia mau olelo pili-kino au.

            No kuu ino rama.  O ka'u mea ia i hoohiki a moe au ma ka honoa , aole au e hoopa hou ia ia, no ke @@ea, ua ike mua wau i na ino o ia mea, mal@@la au i hana ai a lilo i mea ilihune.  Nolaila au i kue loa ai @ pale loa aku ai ia kumulau hoolaha ino.  Oia iho la na olelo pane la ia oe e ka mea manao ino.

            Eia ka'u e hai ae ai imua o keia kukulu manao ana, o keia mea nona ka inoa ko inoa K. P. Namanu, aole ia he mea kino ma k apna o Puna nei, malia nae paha eia iloko o ka lepo kahi i moe ai a ua ia iho nei e na kuaua lokuloku o ka hooilo, ulu hawewae aenei, a oia no ka mea e poaeae ai na maka, lohe oleai na pepeiao o ua enemi ino nei.  I ka ulu ana aenei nae, maopopo aku nei ia'u oia no keia K. Kaluahine, P. Paupaka, Namanu, Naa@ino.  Ina oiaio, o oe io keia mea e pane mau nei ea, ke hai aku nei au ia oe "Ua kolekole ko noa,"

            No ko ike ole anei ma ka Palapala Hemolele, "Mai manao ino aku, manao ino ia mai oe." I mai paha auanei oe, heaha ko'u manao ino? Haina, o au olelo pono ole he nui wale i hoopuka ae ai, me ko huna i ko inoa ponoi, a kau ae ma ka inoa kapakapa, oia jou manao ino i lohe oe.

            Ke noi nei au i ke ahonui o na lani, e kokua ia oe a me a'u, e hoopau i kau mau hana ponno ole a pau oiai, ua ahu-wale ka no-a, nau no nae e noonoo kau hana a pau.

            Ua lawa ka maka sila maaanei, nou a nona Keiki Ulele hua kepau keia, no ka Egana a me ke Kapena, na ahi moku o ke Kilauea (Nupepa) ke aloha, e wiki ae oe e hoike akea ae i ike mai ai na mea a pau o kaua i keia pane.  Me ke aloha.

            J. W. KUMAHOA.

KEAHIALAKA, PUNA, HAWAII, Nov. 30, 1870.

 

He aloha i ka Lai.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :

            He wahi kaikamahine au, o ku umi no keia o ko'u mau makahiki, a no ka loa ana o keia wahi kaula gula, a no manao ana hoi o ko'u wahi naau lahilahi, ke kupono hoi ia wahi       kula gaula no ko'u wahi kino lahilahi hoi, nolaila, ke hoouna aku nei au ia oe, oia no hoi  kela mau wahi hua e kau eakau ae la maluna.  "Aloha i ka lai."

            O ka lai paha o Kona ka mea i olelo ia ma kela mau hua maluna, no ka mea, o Kona ka aina i kaulana i ka lai: ka pohu; ke kai malino : a pela aku ; A o ke alii kaulana o ua aina lai la, o "Ehu" (oia paha kekai alii i ka wa e noho Moi ana o Keawenuiaumi no Hawaii nei.) A no kona noho mau paha i Kona, nolaila paha i olelo mau ia ai e ka poe kahiko, a paanaau no ia ma, kou i keia wa ; penei : Ka lai o Ehu, Ke kai malino a Ehu.  Aole no nae i makepono ia olelo ana pela, no ka mea, he aina lai io no, a he malino io no ke kai, a ua komo pinepineia mau ano i hoikeia maluna iloko o na mele a na Alii o ka wa kahiko, penei pana mele a na Alii o ka wa kahiko, penei paha na hua i mohole mai ia'u.

            "O Kona kai opua i ka lai,

            Opa hinano ua malie, &c."

            Nolaila no paha ke aloha o ko Kona mau alii ia Kona, a hookolo loa mai hoi ia makou i keia ; nole no nae paha hoi e nui loa ana ia mea he aloha, in a no la hoi eia ilaila kahi i noho ai i keia wa ; aole-Eia hoi keia i Waiohinu i Kau ia e noho nei ; he aina ua pinepine, ( o ka ua kaulana nae hoi he ua Haao) a he nui ka makani a me ka lepo i ka wa malie.  Hopuepue ka noho ana i ke anu, pioioi na maka i ka makani, hao mai hoi ka lepo, aohe nao, a no ke ano e o keia aina i ka io i maa i ka pohu, ka lai, a me ka malie: nolaila, hu mai no ke aloha o ka aina a ka lai i hooihi ai; i ka moe aku no o ka po a hoolana ae, e kawewwe ana ka lau o ka ulu i ka hao mai a ka makani kehau o ka waokele, e ahai mai ana i ma E-a mapu aala a ka awapuhi i awili pu ia mai hoi me ko ka palai, kaulele iho hoi ka pua o ke aulii u wale iho no a haalele wale, pela no hoi i ka ao, hao mai ka Eka makani o kai, e wehe malie mai ana i ka lau o ka niu, he olu wale la no ia.  No ia mea no au i hoomanao ai i ua aina lai la, i ka home hoi a makou, kahi a ke aloha i noho ai a Ewe, a nolaila au i haku ai i keia mau wahi pauku mele na ke ano "himeni hoonanea."

            Aia ke aloha i ka lai,

            I ke kai malina a Ehu,

            I walea i ka olu o ka niu,

            I ke ani mai a ka makani.

 

            Kuu lei Halapia ke aloha,

            Ina no la i Maloo.

            I ka wai olu o Lopihana,

            O ka nalu hai o Kahualele.

 

            E ake ka manao e naue,

            I ka pa wahi kai i Mokuiki,

            Holo ana i ka lala hoi ae,

            E naue kaue kaua i ka muku.

 

            Kahea ka uka i Kepulu,

            O ka home ia o ka makua,

            E hoi e ka u-i ua lai,

            Aia ka la i ka ili-kai.

 

            Akahi  au a ike maka,

            I ke ao kau i Alanapo,

            E hookulu ana i ka ua,

            Haukeke Nauluaweli,

            Ua pau ae la kahi kanaenae no ka aina lai ; a ke haawi aku nei ka'u maka peni i ke aloha nui i ka L. H. a me na lima paahana o kee Kilohana Pookela o ka Lahui.

                                                B. KAILIKO

            Novemaba 25, 1870

 

Ka Moolelo Hawaii.

 

E KA NUPEPA KUOKOA; Aloha oe:

            E oluolu oe e lawe aku imua ka poe no iau a pau i keia wahi huna o ka "Moolelo hawaii" a'u i ike ai mai ka unuhi ana mai a John Zibilina Kahoalii.  Ua hoonohonoho pono ia na papa a pau o ka Moolelo Alii mai ka papa iluna lilo a ka papa ilali, a me ka papa kuauhau pakahi o kela a me keia papa.

Papa    1. He Ihu Hai, ka inoa oia papa.

                " " Nua, ka lua o ka inoa, Hookahi no ano oia mau inoa elua ma keia Papa ua hoikeia ma ka Papa Kuauhau ka lalani                                    nona ia Papa.

"           2. He Ihu Laa, ka inoa a me ka Papa Kuauhau oia helu.

"           3. He Ihu Lani ka inoa, a me kona Papa Kuauhau.

"           4. Na lii laa ka inoa oia Papa, ka ka Papa haahaa loa, pela ko'u manao wale aku.

            O Kahi Alii he mau papa okoa

Papa    1. He lwikuamoo.

"           2. " Kiaipoo.

"           3. " Ilamuku.

            A o na Papa e ae i koe Na ka Moolelo no ia e luai pau mai.  E i mai paha auanei oukou, heaha iho la ka waiwai o keia mau Papa au e hoike mai nei, no ka mea, aole oe i na inoa o ka poe pakahi nona ua mau Papa la, eia iho ka waiwai, o ka inoa i kapaia ka Moi, ia wai la e kupono ai keia inoa.  He Ihu Nui, no-wai keia inoa ?  A no keia mau inoa elua ke ninau nei au ia oe S. M. Kamakau ka haku Moolelo Hawaii o keia Aupuni, kokua mai hoi o J. K. U., o ka aina kuahiwi lau a me kekahi poe Loea e ae no i ike, ua oluolu ko oukou makmaka e ike i ka haina pololei o keia mau ninau, oia ka waiwai o keia kukahokahe ana.  Me kuu aloha i ka Luna o ka Nupepa a me na keiki ulele hua kepau.              PIAPIA.

            Kula o Kahua, Nov. 13, 1870.

 

KA NUPEPA KUOKOA,

HOOPUKA MAE IA MA HONOLULU

kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he Umikumamalua

$1.00 no ma makina eo@o.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

 

NA OLELO HOOLAUA-aole i oi mamua o 10 laina me ia @@@ @aka hookahi ana, &1.00 i aina @@@, he $1.00, @@@          

            kahi malama, $2.00. Ku@a mua ka mau ke @@@@ @ @@ @@@@ hoolaha a pau e hoomaia ana mai e pau.

KANIKAU- he @ keaua no ka @@@@ e o @@@@-@@@ @@ @@ lalani, $1.00 : 50 lalani, &2.00 i a @@@@ @@.

KA  UKU NO UA OLELO HOOLANA-ka uka pepa, a @@ ka uka Kuokoa, ai oleia, e hooana @@ai ia K@@ka K@@@@ NA UKE PEPA A PAE E HOOKAA @@@ MAI @@-@@@@ @ @@@@ ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha ma ka @@@@ @ ke hiipoila keia mau @ula, no ka mea, he @@@ no ka makou no keia nupepa.

AIA KE K@@NA O KA NUPEPA @@@KOA-@@ ke k@@@@ @ @@@@ mua i iho nei e J. W. Aukina, malama @@ o ka @@@@ @@@@@ O ua hora hana mai ke eiwa o halahuka a i @@ @@ o ke ahiahi.

                        H. M. WINI. LUNA HOOPUKA.

 

"KA NUPEPA KUOKOA."

Is published In Honolulu

EVERY SATURDAY.

$2.00 per annum, or $1.00 per six months, in advance.

 

ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, insertions for $1.00 @@ twice or %1.50 ; and $2.00 for one moth.  all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page or 4 cts a line

PAYMENTS FOR ADVERTISMENTS Subscriptions of Kanikau, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONN must be PREPAID.  No names, either of foreigners or natives will be inserted on the subscription list,  until paid for.  This rule must be strictly adhered with on account of the low subscription price

CHR OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office. Office hours from 9 A. M. to 4 P. M.

H. M. WHITNEY, Publisher

            Bound Volumes of the KUOKOA for sale at the office over the Bookstore- $3 for each.

            Persons having complete sets at the above can have them bound by paying $2.00 each

 

NA BUKE

HOOLAHIA E KA PAPA HAWAII.

 

Baihala Hemolele Nui @ula maui ma ha ka

            hikuhi ma na aoao…………………$2.00

            " " Nui ill eleele kaekae way @uia..@ 00

            "" uuka iki @@@, "    "  …. @@@@

            " " Pananaiki ihu ili eleele……….@@@@

            Kauola @ou ili kula nani me ua kuhikahi….. @@@

            " " eleele kaekae wai gula………. 1 @@

            " " "    ………. @@

            Kauoka Kou Haole………………… @@

            Lira Hawaii 1818 me ke kanawai………….. @@

            " " !855……………………….. @@

            Moolelo Ekalesia…………………..@@

            Haiao @i kahila@i…………………….@@

            Hele Maluhini aua…………………………@@

            No ko ke Akua ano……………….. @@

            Lira kamalii………………….@@

            Hoike Palapala Hemolele………………..@@

            Moolelo o Heneri Opukahala.....................@@

            Eoike Akua……………….@@

            Wehewehehala………………….@@

            Ninau Hoike ili mannanoa……………@@

            " " " @@@@@@@…………………@@

            Kumumua Kula Sabati…………………….@@

            Buke Lawe Lima…………………@@

            He  Buke no ka Pope……………. @@

            Ui Kula Sabati Helu 3……………………. @@

            " " " " 4……………… @@

            " " " " 5………………. @@

            Buke Euanelio a Ioane………………..@@

            Himeni,………………..@@

            Homeni ili nani 1 00

Na Kauoha Hou Pakeke.

            Ili Gula nani………………… @ @0

            Ili eleele kaekae nani…………….@@

            Ili eleele………………@@

Kauoha Hou Oakeko me na Halelu.

            Ili Gula nani…………….. 1 76

            Ili eleele kaekae wai gula…………. @@

            Ili eleele………….. @@

Na Halelu Pakeke.

            Ili Gula nani…………. @@

            Ili eleele kaekae wai gula…………..@@

            Ili eleele………….@@

            Ka ilae Hoonani (Bule Mele)………………….@@

Eia na buke haawi wale.

            Palapala Liilii

                        Helu 4-Makemake anei oe i ke ola ?

                        Helu 6-K helu i o Kruto ia.

                        Helu 7-Ka hoi ana mai o k@ Keikki Uhauha

                        Helu 11-No ka hoohiki waha@@@ i ka Akua.

                        Helu 16-Ka kehia ana o ka Ahaaina a oa Hakao a me k o Bapetiao ana.

                        Helu17-Mai kana ino na h@@@@@.

                        Helu 18-no ka mahi ana, k@@@@ aua a me ka l@@ i ka Awa.

            Ka Davida malo Kumumanao.

            Ka moolelo Batu@@@ Puaaiki

                                                                                    J.F. POKUE.

            Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui @ o ko Hawaii Pae Aina

 

Na Buke Himeni hou i loaa mai nei maluna o ka "Mose Tela."

 

            The Carmina………….$1 76

            " Jubliee…………………1 @@

            Mount of Zien……………..@@

            Sabbath Bell………………… @@

            Church Bell………………@@

            Harp of Judah……………..@@

            The Shawn……………..@@

            Church Melodies……………..@@

            Jewels……………..@@

            Plymouth Collection……………..@@

            Plymouth Collection & Hymns……………..@@

            The Fresh Laurels……………..@@

            Silver Lute……………..@@

            Silver Bell……………..@@

            Golden Wreath ……………..@@

            New Golden Chain……………..@@

            Nine Golden Chain……………..@@

            Nine O'clock in the morning……………..@@

            Song's for Social & Public Worship……………..@@

Ma ka Hale Kuai Buke o H. M. Wini    871 1m

 

HALE KUAI BUKE

o

HANERE M. WINI.

 

Aia ma Honolulu Hale, oia ka hale Leta, aia mala ila he wahi e kuai aku ai i na bake haole he @ai wale

O KELA ANO KEIA ANO.

BUKE Kula haole.

            Kuhikuiii o ke kanaka Hawaii

                        NA OLELO kike, (Phrase Book)

                                    Buke Pa, Ko Li, (Caramina)

A ME NA BUKE KULA E AE HE NUI WALE

Malaila no na Buke no ke Kakea Waiwai no kela oi hana keia oihana mai ka mea nui a ka moa liilii

ALA NO HOI

NA KANANA leta @@@@@ a rula ole ia,

            PENI hao maikai loa,

                        INIKA, Ipu-inika.

                                    PENIKALA ULIULI, eleele a ulaula,

                                    KUMU Peni,

                                                WEPA ulaula a eleele.

WAHI palapala ulaula, keokeo a eleele ( mea kakou0

            PAPA POHAKU a me ka penikala pohake,

                        INIKA ELEEEE, ulaula a uliuli.

Me kekahi mau mea e ae na ke nui ua Kela a me no Oihana kakau.  A he Makepoao ao ke kuai ana maila no keia ma@ mea.  E hiki me i na kanaka maoli nai Hawaii a Niihau ke hele malaila a kuai ai.

430-6MS

 

NA LAAU LAPAAU

A DR. JAYNE

OIA NA

LAAU KUNU,

LAAU HOOPAU NAIO ME NA KOE

LAAU HOOPAA HI.

LAAU HOOMAEMAE KOKO.

LAAU HAMO-PENIKILA

HUʻALE OLA.

AIA MA KAHI O

KAKELE me KUKE

HONOLULU                                                                                                                                                                         428