Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 53, 31 December 1870 — Page 2

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Cassandra Miyashiro
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

“Ua nohoia aku o Olina i ka po nei, e ko kakou mau koa, me ka hakaka nui ole, Ua lilo mai I ka puali helu 3 he 9 pukuniahi a hookah pu wili. O ka puali helu 8 hoi o ka Puali nui helu mua, ua eo iaia ka Farani ma na hoouka kaua l ka la 4, ma ka hikina akau o Roue@a, me ka lilo pio ana mai o hookah pukuniahi a me 400 koa. O ka poino o na Perusia, he 1 i make loa a he 40 i ku i ka poka a eha.

(Kakau inoa ia) Wilhelm.”

Ladana, Dec. 6 - Ua hoouna aku na Perusia iloko o Parisa he hae, e hai aku ana ua lilo pio hou mai o Olina I na Perusia, a o ka p@ali o Loire ua pioo me ka haalele iho ia 30 Pukuniahi a me 1,000 pio.

Vaseille, Farani, Dec. 7- Ke alualu loloa la na Perusia i na koa Farani o Loire, a ke hoea aku la na Perusia i Blois ma ka laina alanui hao.

Toua, Dec. 8 – Ua hoikeia ma he mau hakaka ko keia la a po ma ke kappa o ka muhwai o Loire mawaena o na Farani ma lalo o ke Generala Farani Chausy a me na koa Geremania i hoa @heeia ai e ia inehinei, a ke hoike mai nei oia, ua lanakila hou oia I keia la.

Toua, Dec. 8 – Ua puka @enei he mau kanawai, e hookohu ana ia Generala Bourbaki, I Alihikaua no ka Puali Kaua nui helu Mua, a o Generala Chausy I Alihikaua no ka Puali helu alua. Ua maheleia iho la ka Puali Kaua nui o Loire i elua mau Puali. O ke Generala Paladine, ua hookohuia aku oia, e hele e malama ia Cherbourg, aka, ua hole mai kela.

Ke hoikeia mai nei, e pailewaia akua ana ke poo aupuni o Toua i Bodeaux, no ka mea, aohe i ikea aku. Ka hoouna wikiwiki mai o na Perusia i puali koa nui ianei, pilikia.

Balina, Geremania, Dec. 8- Eia malalo iho nei ka palapala a ka Moi Uilama i ka Moiwahine:

“Wahi hoomoana, Dec. 8.- He kaua hahana kai hooukaia inehinei ma kahi kokoke i Meung, ma ka aoao akau o ka muliwai Loire. Ke manaoia aku nei, e nui mai ana na keaka mai e pale. He 1 pukuniahi, he mau pu wili lehulehu wale a me 150 mau koa i lawea mai. O ke kulana o ke ola kino o ka Puali ma ke Kahua Kaua, he hoailona no ka hopena lanakila e loaa aku ana

(Kakau inoa ia) Uilama.”

Darmstadt, Geremania, Dec. 8 – Ua teregarapa aku ke Keiki Alii o Bavaria i ke Duke Nui o Hesse- Darmstadt, i kakauia ma ka la 7 penei:

“Ke nee nei makou i Toua i keia la. O ka poina o na koa Hessiana ma keia mau kaua aku nei i hala, he uuku wale no.”

Vaseille, Dec. 9 – Ua auhe ino loan a Farani mai Olina aku. He 10,000 mau koa i lilo pio mai a me 77 mau pu kuniahi kauo kaa, me na pu wili he lehulehu wale a me 4 mau moku kaua e holoholo ana ma ka muliwai o Loiro.

Ladana, Dec. 9 – Ke hoike mai nei ka mea kakau o ka nupepa Elele mai Toua mai, I kakauia ma ka la 7 penei:

“Ke hoiki mai nein a luna aupuni Farani, aia no ka na koa o Loire ma ko lakou kulana mua, aohe nae he haiia mai o ka inoa. Ua apuepue mai nein a naau mokumokuahua iloko o kekahi poe koa, aka, o ke kahi poe, ua hoohoihoi mai ko lakou mau manao, a nolaila, ua ala mai lakou e alo pu iloko o na pilikia o na hana. Ua hoakoakoa ia he mau kaa i hoopihaia i na pipi, hipa a me na lako ai he nui, e lawe aku ai i Parisa e kokua, ma Olina. Ua pakele no nae lakou I ka laweia mai, mamua o ka lilo ana aku o Olina i na Perusia, koe aku nae na pukuniahi nunui o na moku mai. O ke kumu i haaleleia ai o Olina, no kea no hoomakaukau o kekahi mau koa Farani hou loa a kahi no a komo i ke kaua, a no ka hoonohonoho hewa ia ana o ke kii e kaua aku ai a me ka hooko pono ole ia e Generala de Paladine, ka Alihikaua nui nana i hookuu aku i elua o kona mau puali e komo e hakaka me na heluna mui o na Geremania, aka, ua ike no nae o Paladine, ua makaukau he 200,000 i na wa a pau ana e kauoha ma ai. Ke hoike mai nein a helu aupuni o Farani, o ka nui o na koa o Farani ma ka puali o Loire, he 300,000 me 1,000 pukuniahi. Ma na hoouka kaua nae o na la 3 a me ka 4, he 60, 000 koa wale no i hookuuia aku e kaua, me 150,000 koa Perusia. Ua hooholoia ke kii o ke kaua ana e Gambetta, i hoaponoia mai e Devere, he aliikoa opio loa o ka poe ana wahi kaua, a ke manaoia nei, aole paha i hooko pololei o Generala Paladine ia kii kaua, a i ole ia, he hemhema no paha no ke kii o ke kahakaha ana.”

Vaseille, Dec. 10 – Ua auhee aku na Farani i ka Poalima i hala ma ko lakou lele kamako ana ae e kaua i na Perusia o ka puali helu 9, ma Mauna Levault, e kokoke aku ana i Blois. Ua hoa@heeia aku na Farani mawaho o Chambord e na koa Hessiana, ka poe nana i lawe pio ae 5 pukuniahi. Mahope iho o ka hooki ana o ke kaua, ua alualu ia aku na koa haalele wale o na Farani, a hala loa ma o aku o Briara.

Ke hiki mai nei na lono mai ka puali helu 2 mai, e i ana, i ke alualu ana aku i na Farani mahope iho o ke kaua nui i hala, ua olokeaia na alanui e na lakoai, lole, mea kaua, na pukuniahi, i haalele wale ia iho ma na alanui e ka enemi, iaia e auhee ana.

Ladana, Dec. 10- Eia malalo iho ka hoike a Generala Farani Chaussy, i kakauia ma ka Poaha:

“Ua lele hou ia mai nei makou e kaua i keia la e ka Puali Kaua o Ferederika Kale, mai ka mua a hiki i ka panina o ko makou puali, ma kea lo. Ua paa makou i ko makou kulana a po ka la. O na puali i komo i ke kaua, oia na puali i hoonohoia mai Sana Laurent a hiki i Beaugency. “

Ladana, Dec. 10 – Ke hoike mai nei ke Duke o Makalanabuga, he kaua weliweli me ka puali Farani o Lo@e ma Beaugency kahi o na Farani i hoopuipui hou ia mai ai. He 15,000 a me 6 pukuniahi, i laweia mai. O ke koena aku o ka puali Farani, ke huli hope la ma ke alanui o Bourges.

O waena-kon@ o ka puali o ke Keiki Alii Kale aia I ke kulanakaohale o Olina; o ka welau hema, aia i Beaugency; a o ka welau akau, aia i M

Ua holo aku he mahele kaua lio, i ukaliia aku e kekahi mau kolamu koa hele wawae o na Perusia, ma ka hema aku o Olina, a ken oho la lakou ia Vierzon. O ka nui o ko ke Keiki Alii mau koa, he 11 mau mahele- oia he 145,000.

Bodeaux, Dec.11- Ua hala aku la o Gamabetta i ka Puali Kaua o Loire ma Bourges. Ke hoike mi nei oia, ke hooikaika loa la o Generala Chaussy i kulana pale ikaika loa aku. Ke manaoia aku nei, e hiki koke mai ana o Gamabetta ianei, e nana i ka paikau ana o na puali koa hou, ka poe e hele aku nei i ke Kahua Kaua. E kukalaia aku ana he mau kauoha no na koa a pau ma ka hema, e nee aku imua.

Ua kukuluia iho nei ke poo aupuni paialewa o Farani maanei, (Bodeaux) Ke noonooia nei he mau kumu ano nui. Ke hiki mai nei he mau koa kokua mahuahua, mai ka hema mai o Farani. Ua lako pono na koa i na mea kaua a me na aahu. Ua makaukau he mau papa pukuniahi hukiia e na lio ma na kaa me ka puali kaua lio nui pu. Eia o Thiers ianei. O ka ahailono a me na waea olelo, ke hauhiliia mai nei.

Ladana, Dec. 12 – Ke hoike mai nein a lono olelo waea a na Farani, aohe ka i lele loa ko lakou kau ana maluna o na manaolana no ko ka Puali o Loire alakai ana aku i na lanakila.

Ke hoike mai nei kekahi mea kakau nupepa me ka puali kaua Farani o Loire, i kakauia m ka la 10, ua hoauheeia aku ke Keiki Alii Ferederika Kale me ka poino nui iloko o na la kaua ekolu i hala.

Bodeaux, Dec. 13 – Ua kakau mai o Gamabaetta malalo o ka la 11 penei:

“Ua hoi mai nei au i Toua, me ka haalele aku ia Generala Chaussy nehinei, e hoomau ana no I kana hana e hooholo ai imua i kona pale aku i ka enemi. Ke manao nei au, ua maikai ke kulana pela, a nolaila, e holo au i Bourges e ike ai, heaha la ka mea pono e hiki ai i ka puali elua ke hana.”

Bali@, Dec. 13 – Ke auhee nein a Faran imua o ke Keiki Alii Ferederika Kale, mai Beaugncy aku.

Eia malalo iho nei ka palapala a ka Moi Uilama i ka Moiwahine, a penei no ia:

“Wahi hoomoana o na Geremania, Poalua. Dec. 13- Mahope iho o na la kaua o ka hakaka ana mawaho a pui o Beaugency, ua emi aku la na Farani i Blois a me Toua. O ko lakou poina he weliweli. He nui wale ka poe i haalele i na laina Farani a komo mai iloko o ko kakou mau laina maanei a ma Rouena. (Kakau inoa ia) Uila@a.”

Meung, Dec. 13 – Ua hoopowehiwehiia ka ike Alihikaua o Generala Chaussy, e ke Keiki Alii Ferederika Kale, ma ka hoopaa ana mai ia @ ponoi o ka puali Farani ma ka hoohakaka ana e hoomau mai ai, aka, i ua Keiki Alii la, i hoololi ae ai i kona kulana, a eia oia ke hooweliweli aku nei i ka welau akau o ka puali Farania a me hope aku o kona puali, mamuli o ka hoounaia ana aku o na Perusia o ka mahele helu 18 o ka puali helu 9 ma ka hema o kappa o ka muliwai Loire, ma kahi e kiei aku ana i Blois. O ka hooheleia ana o na koa Perusia, ua hoohele ia me ka malu loa a me ka nehe ole. Ua halawai aku na Geremania o ka puali helu 9 me na koa o ka puali Farani helu 15 mawaena o Mon@ville a me Chambord a hoemu ia aku la na Farani ma kela aoao o ka muliwai o Loire a eia lakou ke paa nei i ka nuku o kahi e holo aku ai ma ka muliwai. O na puah helu 3 a me 10 o na Geremania, ke alualu loloa la no i na Farani ma ka hema a ma ka hikina hema; aka, aohe nae lakou i nee papa aku a hala ma o o Vierzon a me Gien. Ma ka na kiu a me ka na koa Farania pio olelo, aia he puali koa Farani nui ke akoakoa la ma Mert, ua manao wale ia, o na hunahuna o na puali helu 18 a me 20.

KUE o BISIMAKA IA LUKEMBOGA.

Ladana, Dec. 12 – Ma ka Bisimaka hoolaha puni i ke Kuhina Perusia maanei, i kakauia ma ka la 3, ua ikeia iho, o na kumu a Bisimaka i kue ai i ke Duke nui o Lukemaboga, o kona hoole ana mai i ka laweia ana aku o na koa Geremania eha maluna aku o Lukemaboga; ua ae i ka hoolako ana aku ia Tioneville me ka ai, a aole hoi i papa aku i ke komo wale ana aku o na Farani auwana iloko ona.

NA PERUSIA MA HAVERE.

Havere, Dec. 13 – Eia ae na Perusia ma Benzeville me ka heluna nui, he 16 wale no mile ka mamao aku. Ua paa pono o Havere i ka poe pale ku, a he 350 pukuniahi e hoomakaukauia nei e na koa Manawa. Ke hooho mai nein a kanaka e hakaka.

KA MOI UILAMA I EMEPERA.

Balina, Dec. 8 – Ua loaa mai I ka Peresidena o ka Ahaolelo Nui o Geremania, he palapala mai o Couna Bisimaka mai, e hoike ana, ua ae ka Moi Uilama e lawe i ka inoa hoohanohano Emepera, e like me ka koi ana mai o na Moi ma Germania hema.

NO RUKINI.

Sana Peteroboro, Dec. 12 – Ke hoopaa nei o Rukini i kona manao e hoopau loa i ke kuikahi o Parisa o ka 1856.

Ke loaa pinepine nei i ka Emepera o Rusia, na palapala hoomaikai mai iaia no kona manao ana e hoopau i ke kuikahi o Parisa. Ke hoi mai nei ka hooilo me kea nu nui. Ua nee papaya mai la ka muliwai Cronstadt e ka hau, a aneane hiki ole i na moku kaua @ haalele i ke awa, a holo aku i ke kai.

“Eleele” iloko o keia makahiki.

Ke pioloke hou nei no ke kumu a Rusia e noi nei. Ua noi hou aku nei ke Kuhina noho o Rusia ma Konatinopela, e hoopau loa i ke kuikahi o Parisa. Ke hoomakaukau nei o Enelani i kekahi mea ano nui, e hoomalu aku ai inu e hoohikilelia mai ana.

OLELO HOOLAHA!

He mea hoike keia, no kuu manao e hoomau aku i ka hoopuka ana i ka “Nupepa Kuokoa,” no ka makahiki 1871. E hoonaniia ana ka pepa me na wehewehe manao maikai ana, a e hoonui ia ne hoi kona maikai ma kekahi mau ano e ae. O ka uku-pepa, e mu ana no ia e like me ko keia wa;

ELUA DALA ($2.00) O KA MAKAHIKI MA KE KUIKE.

E hooiliia’ku no ke “Kuokoa” i kela pule keia pule, me ka hookaawale ana i kela a me keia pepa iloko o ka wahi, ma ka inoa o ka mea nona ka pepa, ina ua kaa e main a Dala Elua, ($2.00,) no ka makahiki okoa. Aole loa e ae ia ka hookaa hapa ana.

E ukuia na Luna e like me ka hoike malalo nei: O ka mea e loaa na inoa he umi a oi aku. me ka makaala i ka ohi mua ana mai i ko lakou mau uku pepa, e ukuia oia, he Umi keneta no ke dala, a hookah pepa e haawi wale ia nana. Penei ka hoonohonoho ana:

No 10 inoa a oi aku, he 10 keneta uku

“50        “      “    15     “

“100       “      “    20     “

“200       “      “    25     “

Hookahi wale no pepa e haawi wale ia na ka Luna me ka uku ole.

H. M. Wini,

Luna Hoopuka.

Honolulu, Dek. 10, 1870

 

KA NUPEPA KUOKOA

HONOLULU, DEKEMABA 31, 1870

Imua e Hawaii!

O ka helu hope keia o ka Buke IX, a nolaila, e makaala oukou a e lele e mai i mau nupepa no oukou, o nele auanei oukou i ka ike ana i na me hou o na Aina e, na kaua, na mea hou o Hawaii nei, na olelo hoonaauao, na himeni a me kela mea keia me ku i ka makemake o ka lehulehu. Na oukou keia nupepa e na kanaka Hawaii, aole na ka mea e ae, nolaila, e ala mai oukou a malama iaia.

 

HE KANAENAE ALOHA.

O ka helu hope loa keia o ka Buke 9 o KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII, nolaila, ke uwe aloha aku nei ka luna Nui a me kona hope, i ka oe lawe Kuokoa no keia makahiki e pau nei.

Ke lana nei ko makou manao, e hoomau aku ana ka poe lawe kuokoa, e hapai a e kokua i ko lakou nupepa, mai ka la mua aku o Ianuari, me ka uku ku ike mai i kinohi; a ina hoi e like me kekahi olelo kahiko o ke Aupuni o Italia, “O ka hookaa wikiwiki mai, oia ka mea nana e hooloihi mai i ka noho makamaka ana,” alaila, e pono kakou e hooko aku ia lalani olelo mana.

Ua loaa mai nei he Poo Hou no ka nupepa Kuokoa o makahiki 1871, nolaila, e malama oukou o nele auanei i ka nupepa me ka Hae Nani o Hawaii e ka pahili ana i ka makani, ma na wai hooluu ano e, uliuli, ulaula a me ke keokeo. E hoouna koke mai i na kauoha e na Muna, a i ole, e pau e ana ka helu 1 i ke kuai liiliiia e ka lehulehu.

 

Mai Kuhihewa na Luna Kuokoa.

Ua halawai mai me makou na palapala he lehulehu ma ko makou mau Luna mai, e ninau ana, “O ka poe hookaa pua wale no anei i na dala elua no ka makahiki, ke loaa ke Kuokoa, alole o ka poe hookaa pakahi dala mai kekahi?” Ke hoike aku nei makou, e lawe mai i na mea hookaa dala no ka hapa makahiki. O ka poe hookaa ole mai i kinohi, oia ka makou e pepa ikaika aku nei, aole e haawi. I ka wa e laweia aku ai ka pepa mua a ike ka mea makemake lawe aku i ke Kuokoa, alaila, oia ka Manawa e haawi ai i ked ala, ina elua dala a ina hookah dala. E malama i keia i pono ai.

 

Ka ili ana o ka mokuahi “Sagino.”

Ma ka la Poaono aku nei i hala, ua hoopuiwaia keia wahi anaina, e na lono kauma ha i hoea mai maluna o na moku holoholo pili aina mai Kauai mai, e hoike ana, ma ka la 29 o Okatoba i hala, ua haalele aku ka mokuahi Amerika Sagino, (ka moku eli awa ma kahi Mokupuni uuku o Brook, i hoounaia e hoohohonu I ke awa no na mokuahi o Kina i wahi hooili lanahu ai,) i ua wahi Mokupuni la, a holo mai la i kahi Mokupuni uuku i kapaia ma ka olelo haole o Ocean, (Moana) he 70 paha mile ka mamao mai ma ke Komohana. I ka holo ana mai, malia paha ua helu hewaia ka Manawa, nolaila, i ka wanaao o kekahi kakahiaka aku, ili iho la oia ma na kuaau o ua wahi Mokupuni hapapapa loa la o Moana, a lilo i mea poina a pau loa. He 18 la mahope iho o ko lakou ili ana a opu nui wale no, aa maoli ma la o Lutanela Talbot, he ali moku, Petero Francis Puuku, W. Halford, Jno, Andrews a me Jas Minor opio e holo mai i Hawaii nei maluna o ka waapa hamama pu wale iho no, me ka manao e imi ola no ka lehulehu.

Ma ka la 15 o Novemaba, haalele io kau la lakou, a holo mai la i Hawaii nei, iloko o na mile me he mea la, ua oi aku mamua o 1000. I ua waapa nei ma ka moana, ua huki ia lakou e ke au a ua pa lauwii mai hoi ka makani, nolaila, ua hala ia lakou he 30 la maluna o ka opu o ke kai; ua pau kahi ai, a o na kino, ua hele a maopaopa i ka anee mau ana iluna o ka waapa. Ma ka la 16 o Dekemaba i ke ahiahi, puaiki mai la lakou mawaho aku o na kapakai, a no ka hiki ole ke hookomo poeleele mai, hoolana iho la lakou mawaho aku me ke kali a ao a alaila hookumu aku, Aka, i ko lakou hoolana ana, pauhia loa lakou e ka hiamoe, oiai, ua hele mai la a maluhiluhi na kino. Ia lakou nae e lana ana, ikaika aku ia ko lakou waapa maluna o na kua nalu o Kalihikai a lumilumiia iho la ko lakou waapa e ka nalu a huli.

I ka huli ana o ka waapa, poho iho la o Lutanela Tolbo a me kekahi mau luina e ae elua. O Halford a me kekahi ema e iho, o laua kai hoopaeia aku i kahakai ma ke no olulo, aka, aohe i owehewehe ae kai-ao, make iho la kekahi o laua, a pakele mai o Halford, ka mea nana i hai mai i keia moolelo kaumaha.

Ma ke ku ana mai o na kuna Waiola a me Jinnie mai Kauai mai, ua loaa mai keia mea hou, aka, ua hapai koke ke Kanikela Amerika o Honolulu nei, ma ka hoolako ana ia Kona Pakeke i na mea ai no ka poe e noho la ma kahi Mokupuni, a a ke kakahiaka nui Sabati iho, ua hoounaia aku ia e holo e hoopakele i ke 93 mau waha e noho la paha me ka polloi.

No ka manao o ke Kanikela Noho o Amerika ma ko kakou nei alo alii, aole paha e hiki koke aku o Kona Pakeke, ua noi mai la kela i ke Kilauea e hounaia aku e hoopakele mai i kela poe. Ua haawi kokeia aku ke Kilauea malalo o kana hooponopono ana. Ua hoolako kokeia i ka lanahu e lawa ai no akahi malama, me ka lako ai e ola ai ka lehulehu popilikia; a ma ka hora poeleele loa o ka Poakahi iho nei, ua holo aku la oia ma ia huakai hoopakele ola. Ke haawi aku nei makou I ke Kilauea e hooholo hikiwawe loa ia, a e hoopomaikaiia kana huakai, ma ka hiki ana aku, e ola ana lakou a pau.

Ke hauoli nei makou i na manao aloha o na luna Aupuni i hooikaika e hooholo i ke Kilauea ma ia huakai, oiai, ua ike kakou Hawaii ponoi, mahope o ka uhauha ana a na puuwai Amerika he miliona a oi ae o ko lakou mau dala a me na ola o ko lakou mau kumu Misionari, e kauo ae ia kakou e ike i ka noho ana o na aina naauao, o wahaina hoi e hoihoi aloha aku kakou ano ma ke kokua ana, i ka pilikia o ko Uncle Sam mau kanaka. Akahi o a loaa ka kakou wahi makana aku I kela aupuni pili makamaka kokoke o kakou.

 

Na Mea Hou Ano Nui.

O na mea hou ano nui loa ma ka hiki ana mai nei o ka mokuahi Mose Tela, eia iho no malalo nei:

Mai puka mawaho o Parisa na Farani, ma na hoouka kaua mai a lakou ma na la hope elua o Novemaba. O ka nee ana ma o na koa Parisa e kaua i na laina o na Geremania e hoopuni ana, a e paniku ana ia lakou mai ko lakou ike ana mai i keia ao holookoa, oia no ka hooko ana i ko lakou mau manao kahiko i kali loihiia, oiai ko lakou wa e paikau ana i na koa maloko ponoi o ke kulanakauhale o Parisa.

O ka puali kaua nui o Parisa ma ka nana iho i na lono waea, me he mea la, ua maheleia ma na mahele nui ekolu, a oia keia: O ka mua, oia no na koa ku mau a me na koa Mobile, he 243,000 paha ko lakou nui, me 400 pukuiahi, malalo o Gen. Ducarata, (he alihikaua i lilo pio ma Sedana, a hookuuia a ka parola, aole e kaua hou aku ia Geremania, aka, ke kaua aku nei no) O ka lua, oia no na koa o luna mai o na moku manuwo, na koa Mobile o Parisa ponoi a me na koa pualu, main a koa kiai Sedentaire mai, malalo o ke alakai ana a Gen. Vinoi (Vinoy). O ke kolu, oia na koa kiai ponoi o ke kulaaakauhale o Parisa.

O ko ka mahele koa nui mua wahi i hoonohoia ai e hana, oia ka hele aku mawaho o ka pa o ke kulanakauhale o Parisa, e hoehu kaua ai; o ka ka Mahele 2 hana hoi, oia ka malama ana i na papu a me na pa mawao mai o ke kulanakauhale; a o ka hana a na koa kiai ponoi o Parisa, o ka malama i ka maluhia o ke kulanakauhale, aole loa lakou e hookomo ia aku e kaua, aia wale no a i ka ai hope loa, e pau ai na manaolana no ka pakele.

O ke ano o ka Gen. Ducarata hoonenene kaua mawaho mai o na pa o ke kulanakauhale, ma ka hema a ma ka akau o Parisa, o ka hoohak@ka e hoolele hauli mai ai i na koa Geremania, a makaukau ole kalakou mau pukuniahi ma na kulana a lakou i manao ai e ki aku ia Parisa. Aka, i na Farani e hoehu hakaka aku ana, ke pale mai la no kekahi mau puali Geremania, a o ka nui, ke eli mau auwaha la, a ke lawe mai la i na pukuniahi, i wahi no lakou e malumalu ai main a poka mai o Parisa, a mai ka haluku hala ole iho hoi a ka ino o ka hooilo.

I keia wa a na Geremania e imi nei i mau kulana no ka lakou mau pukuniahi hoopun kulanakauhele, ua loaa aku la ia Generala Trocha, ka Alihikaua nui hoi o Parisa, he wahi manawa e kukulu ai i mau puali koa a me ka hoolako ana i na mea kaua a me ka hoohoihoi ana i na koa ma na wahi hoehu hakaka hee wale o lakou (Farani) mamua iho nei.

I ka wa hoi a Gen. @ e lohi apa ana a make iho i ka polloi, hapuku ae nei hoi o Gen. Paladine, Bourbaki a me Keretere i ka ohi ana a kukulu iho ia i mau puali mai loko mai o na puulu kanaka o ka hema, akau a me ke komohona, i komo pualu mai e mohai i ko lakou ola no ka hanohano o ka lakou aina.

I keia mau pule aku nei, ua lohe mai kakou, o ka puali koa o Paladine ma ka hema, o ka puali koa o Paladine ma ka hema, oia ka @ hookah mawaho o ke Capitala o Parisa, i loaa ai kahi lanakila hoohoihoi makuahunowai – iaia la hoi e pakele ai o Parisa ma ka hoauheeia ana mai o ke Gen. Bavaria Von da @ a me 20,000 o kona mau kou, a haalele iho la ia Olina, a emi aku ka i Atene. O @ emi hope ana o Gen Von da @ a me ka lanakila ana o Paladine, ua hookomo mai ia i manaolana hou iloko o ka puuwai o Parisa, a ua kohau paha na Geremania i ka lakou mau kii kahakaha o ke kaua, nolaila, o na puali Geremnia i hoounaia ai i Liona a me na puali e lewa hele ana ma ka akau, ua kaheaia aku lakou e huli hoi mai, a e holopapa aku hoi maluna o ka puali o ka muliwai o Loire.

I ka huli hoi ana mai  keia mau puali koa a pau o Geremania, a hai ma kahi hookah, ua hooukaia he mau kana lehuehu mamua ae o ka hookui ana; a @ nae o ia mau kaua, i akena ai na Farani, na lakou ka lanakila; aka, I ka ike iho, o ka lakou mau lanakila i akena wale ai, oia no paha ko lakou ku ana maluna o na wahi iniha o ka lepo a lakou e ku lohaloha ana me ka pee ole imua; aka, he manao nae paha ko na Farani, e hui main a puali o Bourbaki a me Keretere.

No ko Parisa manao wale, ua hookui ai la paha na puali o Paladine Bourbati a me Keretere ma kahi hookah, a oiai he mea pono ia Trochu, e puka aku ia Manawa, i hui ai oia me kela mau puali Farani mawaho nei, nolaila, ma ka la 28 paha o Novemaba, ua haawi aku la oia i ke kauoha ia Gen. Ducarata, e nee aku imua me kona puali. Ua hoolohe o Ducarata i kei kauoha, a alakai aku la i na koa he 120,000 ma ka hikina hema o Parisa, malalo o ka malumalu o na poka o na papa D. Ivry a me Charenton, a a e uku la ma ka aoao hikina o ka muliwai Marne, a malaila oia i kukulu ai i kona kulana hakaka, ina ka hoonoho pio na i ka hele ana o kona mau koa, a ua papalua ia ka nee ana o na koa. Ma keia hakaka, aole i hului pau loa o Ducarata i kona mau koa he 240,000, no ka mea, aole he lono i hai mai, ua lawe oia i na koa i oi ae mamua o 120,000. He mau koa wae paha keia a Ducarata i lawe aku ai, a ua hakaka lakou ma kea no koko Farani maoli.

I keia wa a Generala Ducarata e kaua nei ma ka hikina hema, ua alakai aku la o Gen. Trochu, he mau puali koa ma ka akau o Parisa, a o Generala Vinoi hoi, ua alakai ae la ia mai Parisa ae i kona mau puali koa, ma ka aoao komohana hema, kahi a na wapa i kau ia i na pukuniahi nui, e holoholo ana ma ka muliwai Seine, i kokua mai ai ia Vinoi O kahi hoi a Ducarata i hookui aku ai e kaua, oia no kahi o na puali kaua o Sekone a me Watemabuga e paa ana ma Brie, Champigny a me Ormesson, a ua paa paha i ke kulana ana i hehi mua ai. Ma na lono a ka poe Farani hoonuinui, ua puka aku o ka laina o na koa Geremania, aka, ke hoole loa mai nein a waea olelo o Ladana a me Geremania, aohe i puka aku o Trochu mawaho o Parisa. Ma ka palapala hoi a ka Moi Uilama i kana Moiwahine, ua hoike aku ia, “ua hoehu hakaka mai ko Parisa poe, a ma na wahi hoi a pau i kaua ma ai, ua hoauhee wale ia aku no lakou.” Nolaila, ke hoohuliia mai nei ko makou manaoio mahope o ka palapala a ka Moi lanakila

I ka hoomaka ana o Ducarata e hakaka i kinohi, ua lilo mai iaia na kulana o na Geremania, aka ma ka la elua paha, ua hoi hou aku no i na Geremania i hoohauoli mau ia e na lanakila. He kaua weliweli loa keia, no ka mea, ua kaua mai ko Parisa poe me na pukuniahi kauo kaa, o nap u o na papu, a o na mea make ponoi mai hoi a na koa. I ka wa nae hoi a Ducarata e kaua nei ma keia wahi, ua auhee mai la o Gen. Vinoi a me na puali ma ka hikina akau, a ua hoihoiia mai la iloko o Parisa. I ka po ke kaua ana aku a Ducarata i na koa Sekone a me na Watemabuga, a he weilweli loa ia kaua ana.

Me ka lele ole mai o ka oili o na puali lewa wali iho no o na Geremania, i keia hoehu kaua a ko Parisa poe, ua kaua aku ke Keiki Alii Ferederika Kale, ke Duke nui o Watemabuga a me Generala Von da Tann, i ka puali nui o ka muliwai o Loire; a ma ka lono hope loa, ua puhili ka ike Alihikaua o Gen. Chauncy o na koa Farani, a ua nuhee aku la lakou i hope, e huli hoi anu i Blois a i Toua, me a naau kaumaha.

O ke kulanakauhale o Olina, @ @ hou mai i na Perusia, me 1000 pio a me na pukuniahi o na moku mau he lehulehu wale. O Gen. Paladine o na koa Farani, ua emi loa aku la i hope me na koa nui, he 200,000. I kona emi hope ana aku, ua hoopauia mai la oia e ke K@ Kaua Gamabetta, no kona paa ole ana ma kona kulana me na koa he 200,000, a ua hookiekieia ae la o Gen. Chaussy ma kona wahi. Ua mahele ia iho la ho@ ua puali kaua nui nei, i elua mau mahele, hookah malalo o Gen. Chaussy. Ua hookohuia aku o Paladine e hele ma kekahi wahi e aku, aka, ua hoole mai kela.

Ke alualu loloa la na puali nui ke Keiki Alii mahope o ka enemi auhee wale, a ke lawe mai la I na pio loaa aku.

O ke Duke kaulana hoi o Makalanabuga, ua kaua ae la oia me ka ikaika loa mawaho o Beaugency; a mahope o he kaua hoomauhala ana o na aoao elua @ o na la eha, ua lilo pio mai l aea kulanakauhale la o Beaugency a me @ mau pio, i ua Duke loa nei, ka mea @ I hookui ole me ke kuemi hope, mai ka hora mai ana i haalele ai ia Geremania a hiki loa mai i kahi he 520 mile, @ na honua paa mai. He mau kulanakaule e ae @ kekahi i @ mai i na Perusia, aka, na keia Helo ae e hoike aka.

Ua haalele iho la na Luna aupuni Farani ma Toua, a ua holo nui aku la, @, he kuianakauhale ma ka pakai o ka @, he 275 mile ma ka hema aku e Parisa. O ke kumu o keia holo ana, no ke @ loa ana aku o na Geremania i Toua.

Ua hoounaia aku la kekahi mau puali @ Perusia ma ka akau ne o Parisa e hele e ia-we mai i ke kulanakauhale o Havere, he awa kumoku kalepa waiwai nui loa o Farani, a he mea kanalua ole kona @ pio mai, no @ mea, aohe mahuahua o noa wahi koa Farani malaila e malama la. @ e lilo kela kulanakauhale waiwai nui, alaila, e kaa @ i na Perusia ka hooponopono ana o na waiwai kalepa o Farani.

Ke huli mai nein a mea a pau e @ ia Farani ma ka nana aku, a o kona mua aku nei, kea no eehia mai la. O na alakai a me na Alihikaua, ke anoninoni nei, a me he mea la, he hoopii mai paha @ koe e kuikahi ma na kumu a na Geremania lanakila e makemake nei a haawi aku no lakou. Ua hoopaaia, o ka la 19 o Dekemaba, oia ka la e ki poka pahu ai ia Parisa, aka, ke manaolana nei makou, aole paha hoi i ino loan a Geremania lanakila, e manao aku e luku i keia kulanakauhale nani o kea ao nei, oiai ua puni no hoi ia lakou. I ka wa a na Geremania e ki poka pahu ai, e hooho mai paha @ kea o holookoa, hilahila ole!

Ma ka la 1 of Ianuari 1871, e hui ana na mokuaina o Geremania a pau, i hookah aupuni a i hookah Moi, a ia wa e @ mai ai o Moi Uilama, I “Emepera no Geremania holookoa.” E lilo auanei ua lahui la, e like me Amerika Huipuia, me ka Emepera ke poo Moi, aole hoi he alii kohe e like me ko Amerika Hui, na na makaainana e koho. E kapaia ana ua aupuni la, Ke aupuni @ o Geremania, a o kea no o keia aupuni, he aupuni I hoohuihiia o na mokuaina a pau. He kulana paa keia o kea no aupuni ma kea ao nei. O kekahi mau Moi o na mokuaina o Geremania hema, e noho ana no lakou e hoomalu i ko lakou mau makaainana iho, me ka hoouna @ mau Lunamakaainana i ka Ahaolelo nui. He ano kiaaina ka noho ana iho la o na Moi o ia ano, a i ko lakou wa e make ai, alaila, e lilo no ka lakou mau keiki i mau hooilina, no ka oihana kiaaina.

Ke kaukolo loa mai nei ka Emepera o Rusia, e hooponopono a e hoopau loa i ke kuikahi o Parisa, i kakauia ma ka makahiki 1856, e hoohaiki ana i ka mana nui o Rusia, mai ka hoomahuahua ana ka i na moku kaua ma ke Kai Eleele a me kona puka ana aku ma ke @ o Dadelana; a ke liuliu la ia no ke kaua. Ke uluaoa mai nei kona mau makaainana e kaua. Ke hoomakaukau nei o Enelani i kona mau moku kaua nui loa, aka, eia ka ninau. He kaua moana anei keia e loaa i kana ke holo mai?

Ke hoomakaukau kaua nei no hoi e Tureke, a pela no hoi kekahi mau mana kuikawa e ae. Eia ka ka makahiki o na mana o Europa e pau ai na hulu I ke okakala.

Ka Halepule Bihopa Hawaii.

E ka Nupepa Kuokoa E; Aloha Kaua:

Ua ao ia au mai kuu wa @, @ o ka manaoio a me ka oihana o ka ekalesia o Enelani, a ua hahai au mamuli o ia ekalesia i na Manawa a pau a hiki i keia Manawa. () ko’u ohana, he poe Hawaii no, a o makou pu ke hele mau nei i ka Halepule Bihopa o Honolulu.

E oluolu mai oe ia’u, e pai ioko o koa nupepa i ko’u manao kamahao no ka hoopokole ana i na pule, ka hoomaikai i ke Akua a me na oihana e ae, ma ka olelo maoli, e hana ia nei ma na Hale-pule @ e na kahunapule e noho nei. Aole hoi i @ ma kahi kupono e like me ka rula mau, aka, @ haalele ia kauwahi o ka olelo o ka buke, @ he mea la, ua makemake e hoopaa koke. Oiai, ke hoomanao nei kakou, ua hooikaika a ua hoomanawanui ko kakou @ aloha au o Iolani, I hala aku nei i kea o paa ole, ma kana mahele ana a me ka hooponopono ana i ka ike i keia kapae ana I kau wahi o ka oihana pule kahiko. Owau, me ka mahala.

Kamaaina.