Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 53, 31 December 1870 — Aloha oukou e na hoa ke hoi nei au. [ARTICLE]

Aloha oukou e na hoa ke hoi nei au.

Ina makamaka aloha o'u mai Hawaii a Niihau. No oukou ke aloha pumehana, n no'u ke oloha anuanu. hookohi.wnle no au e hoi nei i kuu aina paahana, oia na moku o Fatuhiva. Ua noho pu ao o ua laana pu me oukou, ma Hawaii, ma Mnui ma Oahu, nei a mn Kauai, n eia la ua kokoke mai na la hope e haalele iho ai i ka lepo o ko oukou mau moku a o ko'u mau la hope paha keia o ka nana ana ae i na pali hauliuli o na kapa kahakai o na aina kahakai n na moku he 12, o Kamehameha V. I kuu nalo ana aku i na aina e no na makahiki he 17, a i ka hoi ana mai a ike hou i ke Aupuni Hawaii, he mea haohao loa ia'u ka halawai ana mai o na mea ano hou. Oia o ka hnla ana 'ku 0 na Moi elua, mamuao keia e noho nei, a o ka lehulehu o na lii i na lo pu aku la me lauala, a me ka nalo ana aku o na makaainana i ka make, a ke waiho hakahaka ae la na aina o na kuaaina kakaikahi na mea e noho ana. A ike iho la au, e nalo ana kuu lahui, a e waiho mai ana ka aina. A ike no hoi au i ka lehulehu ana mai a na malihini mai na aina e mai. O ka hapa nui nae o lakou, he poe imi 1 ko lakou pomaikai iho, aole i imi i ka pono a me ka pomaikai o hai, nolaila, e akahele oukou i ka ae e komo lehulehu mai na mea oia ano ma ko oukou mau ai» na. Halawai me au na mahele hoomana 0 kahi Aupuni uuku, o ka hoomana ano kahikoo Hawaii nei, ka hoomana Parosetane, A. Tatina a me H. Binamu i lawe mai ai. Ka hoomana Katolika, ka hoomana, Moremona, a me k& hoomana Bihopa. He lahui makemake ka, lahui Hawaii 1 na hoomana lehulehu. 1 na no ka paha i hiki mai o Mahomeda, a o Baara ma, a me na hoomana a pau o na aina e, e muka wale in ae no ia e Hawaii nei, heaha la ia i na keiki Hawaii. Halawai mai me au ka hana lubile o ke kanalima o na na makahiki o kn p«no a A. Tatina, me H. Binamu i make aku nei. Ua pau ka nui o na kumu makua i ka naio, ua hele aku la i ke alanui hoiole mai. O kalaua hana ma ke Aupuni he hana ia aole e nalo i na hanauna a pau o ka lahui Hawaii a mc na lahui o na aina e. Ua halawni mai au me ka ike ana aku i ka nui o na mahiko a me ka lehulehu o na lima hana, a halawai pu moi no hoi au me ka olelo he nui, eia kekahi mau leoi kani mai, O na wahi wili ko a hana ko. He wahi i hana ia i kekahi mau hana ino. O ka pili pepa, o ka holoi lole i na la Sabati a me ka ona i na mea ona, he hakaka o kekahi paahana me kekahi o nn pake me na kaoaka Hawaii. O na lima paahana hooftakaka aku me na Haku hana, he poe maikai lakou i na la,aole lakou i lilo ae i mau Knpena no ia mau hana, aka, aia a li)o ae i ahi a i luna paha no ka hana ko. O ka pii ae la no ia o ke kai, a hahau walc ako I na paahana me ka huipa loihi e like me na kahu bipi e hahao ana i ra bipi eki«o an« i m kaa. Ma na hana ko eikeakeaīkalou i na mea neliweli o na kmo, i «skc «naiiMMno i na huila, i na ho-

lowaa, i na kaa, i na ipuhao puhiko. O na wiliko, o na wahi e iohe mainoino ai i na moke ino, nolaila, e akahele oukou e na hoa o'u i ka hele ana aku i luna o na hana ko, a me na liana oia oihnna. Ua halawai mai rio hoi au me na keiki kane opiopio e auana hele ann mn na moku. O na keiki makemake ole i ka hele i ke kula, e auana aua lakou mai ka aina aku a lalau aku la ma na moku, holo kahi poe ma na wahi anu loa, make kahi poe maiaila, a holo aku kekahi poema na aina mehana, n pae aku ma na Mokupuni kanaka, o ka mahuka aku la noia, a hoi nele ma» na moku i Hawaii nei, a hele aku na makua, na pili-koko e ninau i na Kapena, pane mat na Kapena, ia nono hi lanaue. Ma ka makahiki 1869, ua ku ae na moku ma na aina o Nuuhiva, mahuke aku na kanaka mai na moku aku aia lakou e noho la i ka ai ulu. Pela no i na makahiki i hala ae nei, ua noho nui mai na kanaka Hawaii ma na aina a pau o ke ao nei, kakaikahi na wahi i noho ole ia e na kanaka Hawaii. A oia kekahi kawalawala o na kanaka ma na aina maikai o kakou nei. Manao mai la paha kekahi. Ua make aku nei paha omea, ua nalowale pu paha me ka moku. Eia ka lakou la e walea ana ia Borabora, ai na aina a pau o ke ao nei. E na keiki opiopio, na nene aukai o Alika, e hoi mai oukou, a e noho iho i ka aina a na makua o kakou i huli ai, e mahiai, hanai holoholona, a e noho ku onoono ina ka aina hanau. Mai auana kumu ole, a haalele i ka aina i lako i na mea e pono ui. Eia kekahi mea pono ole au i ike aku ai a i lohe mai ai. O ka aie o na kanaka Hawaii i na waiwai ona haole. Ua aie wale aku me ke akaka ole o kahi e loan ai, a pau ka manawa i ae like ia ai, aole nae he mea e hookaa aku ai, alailn lilo ka aina i na haole, a nele iho la ka ohana i ka aina ole, kipaku ia a e la a nee loa aku la i kula, a no ka nele i ka aina ole, ua holoaku kekahi poe ma na aina e. Mai aie wale oukou, e hoomanawanui no kakou. Ua halawai mai me au na liana o ka pono Karitiano mai Hawaii a Kauai, a oia no ko'u makemake e launa aku me lakou. I ka nana ana aku i na haipule o ke Akua, ua ikaika no me ka malu. Ua hoomanawanui no, na kahu ekalesia o Hawaii nei, na luna kahiko a me na hoahanau, ua maka ala, a ua ikaika ma na hana o ke Aupuni o ka Haku. Ua palaka no nae kekahi poe, a haalele i kolakou Haku, a ua makemake i na hana lealea. Nolaila, e na hoa'loha o'u iloko o lesu Karisto. Ua waiho ia mai imua o kakou na hana e launa mai ai ka Uhane o ke Akua. E nonoi kakou i ke Akua, e malama mai i ka noho Moi ana o ko kakou Moi e noho nei ma ka noho Alii i malama maikai ia mai kona ola, a hooloihi mai i na la o kona noho Alii, no ka niea, ke kau pinepine mai nei na ao poluluhi o ka nawaliwali maluna o kona kino. E hoomanao e na haipule i ke Akua no na pua alii e noho nei, i hoonuiia mai ko lakou mau ia, a hookokoke ole ia mai na la popilikia maluna o ko lakou mau kino. E nui ka ikaika, ka h.ikoko ana, e ake ana a kau mai ka ke Akua hoopomaikai, ana maluna okalahui Hawaii. I hoohua ia mai na 'lii i na keiki, a lehulehu ; a paa ko'lakou noho alii ia lakou iho. I paa ka nani o Krislo ina ka lahui Hawaii. He hana nui no hoi ka kakou ina na aina o Maikonisia a hui mai o Fatuhiva. Ua lawe ae na haipule o Hawaii nei, i mau keiki hookama na oukou, na oukou e hanai ma ko lakou kino a ana ko lakou uhane. Oia kekahi hana nani a hanohano iloko o ko oukou noho haipule ana. Nolaiia, e na makamaka aloha, e ikaika oukoui ka nonoi i ka Haku nona na kihapai, i ninini inai oia i ka Uhane Hemolele maluna o oukou ma Hawaii nei, a peia hoi oia e ninini mai ai i kona Uhnne ma na aina oNuuhiva, n me Maikoriisia. O ka pule malu ma kahi meliameha, a hookokoke aku me ka naau hnahaa, ma ka hooke ai a me ke kukakuka mau ana ma na pono uhane, me ka heluhelu mau i ka olelo maikai a ke Akua. O ka hoolohe mau i ke ao ana a ka Lunaikehala maloko o ka naau, oia kekahi mau mea pono ai ua haipule. Ua kahea ia ua makamaka, na haipule a pau, e hookaawale i ka hebedarna mua o ka makahiki hou, i wa e nonoi aku ai na haipule i ka Uhane Hemoleleeiauna mai ma o kakou nei; no ka mea, ma ka nana ana aku ia Hawaii nei, ua panoa, ua palaka, ua lauwili, ua haalele i kona pili ana me Kristo. Eakahele kakou e na hoa launa, o loua ole mai auanei na haawina o ka pono io mnluna oVn iahui i aloha nuiia. Ua pau paha kuu kamakamailio ann ma keia wahi |tepa no ka mea he wahi apana uuku ko kakou, o ka "nupepa Kuokou." He alolm iaoukou, na Mii rta hnipule, na nialihini a me na makamaka o'u ma kq kino a ma ka uliane. Ke hoi nei au ma

ka inoku o kohola Amen'ka, Concordia Kapeno Jones., a hiki okuauiua ainao makou, e halawai hou paho me na haumana a me na lioahanau a me o'u mau hoapaahana. Aole i pau ka'u hana ma ko'u aina, nolaila, e hoi ana au ilaila, a e noho oukou ma ka aina oluolu. Eia oukou ika hope o ka moku, he wahi aole e pii mai ana na ale o ka moana, aka, aia makou la i ialo aku o ka laau ihu o ka moku, kabi ana ale e hahau pinepine ana; pela no na pilikia e halawai mai ana me ka oukou mau keiki o ka uhane. Aloha oukou, owau no me ka hoolohe, ka oukou kauwa. S. Kaūwealoha.