Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 6, 11 February 1871 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

E malama e ?tn opio hou i ka po7io o ka lahui o kaua, o haule ilalo o Auieahakika. Ma kuu ike ann i nn-opioo kuu hihui nei. aole lakou i malama i ka pono o ka lahui, ua lilo ko lakou mau kino i ka ulaia, i ka uluaoa i Mamnla, i ka hnnn uku ole a kn poe holohun i kn monna, a hoi mni ku i kn Inau a Kekunoknlnni, ia Hoolehele. hekii. 1. O ka puni lenlea o na kaikamahine o kuu lahui, a alohn ole ia Hawiii nei.—O ka puni lealea, oia kn haawinna i kekahi lihi o konn kino iloko o ka nenelu o ke poho 0 ka make nuiu loa, inamuli o ka lilo nuwana i o a iu nei ; e like me ka ka Bnibala i 1 olelo oi. " O ko uku o ka hewa, ka niake no m. Aia ia'u i naue aku ai e makaikai i ka mokupuni o Kakuhihewa—a i ka nana nna u nn inaka ma o a maanei, aia nn kaikamnhme opiopio o kuu lahui, e komo ana iloko o ka hana uko ole o ka hewa ; a ma ka halo ana ae o kuu maka akau, ike aku la au i kekuhi mau kaikamahine i noho ai i ke Kulnhanni o Waialua, ua ohu i ka maile, a ua inu ī ka rama, a e kani ana ka laua mau i hula Hawaii, penei : •• Kaua i ka oni a ka moku." &o. ma keia mea, kulou iho la au me ka noonoo nui, o lakou no na makuahine kupono nana e alakai i k.i inhoi i ka pono, a hele imua a hiki i ke oo ana, oiai ua ioaa ia lakou na hoonaauaoia nua, eia ka oole ! 2. O ka puni waiwai o na makua.—O ka puni waiwai, oia ka mea nui e ike nui ia nei 1 īwaena o ka lahui Hawaii. Aia a nana lea) ; ae kakou i na inakua mea keiki, aia no lakou e hanai ana i ka iakou mau kaikamahine a nui kupono i ka mare ana i ke kane, o ' ka hoomoe aku ia no ia i ka Pake mea hale ; inu-(f. mlaila, ko keia mnu falani mele i hakum penei : "Ai i ka mea ono a ke kuke, I ke ki manuahi wale mai." £ia kekahi, aohe i hiki aku i ke kupono j ana o ke kaikamahine i ka roare ana i ke | kane, o ka onoonou aku la no īa o na ma- j ; kua e mare koke i ke kane. Aia hoi ina na ] ; pali hauliuh, ua ike au i kekahi kaikamahi-! , ne opiopio nona na makahiki he 13, e onou | < ia ana e mare i ke kane, mamuii o ke ano • puni waiwui o n» makua, me ka manaoe) ; U>aa koke mai ka waiwai. Eia ka lesu i! oielo ai, Aoie ona makemake i ka poe wai-! wat, he poe hookiekie, o ka mea hoohaahaa nui ma koea pono» a hilinai nui maiuna o ; ka nohb alii o 04VKia, o kona kanaka ia. | ka hoomaopopo ana iho, aia malaila ka awa*> awa nui o na makua mea keiki, o ko Ukou; aUkai hupo, aohe o lakou aiakai ma na ha-;

na pono. i ulu ai ka iahm Hatn»iī, i ole at * emi lialo a nalowale aku. O ka eoao o ka naaupo o ka iahui HawaiŪ Ma koa ike aoa i ka lahui o Hawaii nei. aole i pau ka oaaopo. Ua hiki mai ka pono ma Hawaii oei. i ka M. H. IS3O. a hiki i keia iuakahiki e oaoe nei roe kona oaoi nui, a o ke kanalimakumamakahi keia o oa makahiki o ka noho pu aoa o ka olelo a ke Akua me kakoa roa Hwaii oei. a Bioam» ma i iawe mai ai i ka Uaiaka o ke ola, a: hoopae la mai ina ko kakou nei mau kapa. kahakai. , Aia i ka wa kahiko, ua ike lea ia ka naaupo o keia lahui, oia hoi, Ina e kaau ika > uwaia, he pule e loamua i ke akua mahiai, I me ka oleio aku, " £ ke ao oui eieeie i ka j maka o ka opua ia o Uio iho, e malu, e kiai i i ka kaua uwaia, mai maluoe i ko hai wa»j ena, o huhu la maioe i ke paoi i ka la," aU-; ila, kahe aku ia Kanepuaa, " £ Kanepuaa,eka ia roai kai a hiki iuka, roai kela kihi a ; keia kihi, mai eku oe i ko hai waena, o hu-'; hu ia mai oe, hou ia mai ko opu 1 ka 00, pa* bu ko naau," a pela aku, O keia hana nae ia, ua mau mai no ia a hiki i keia wa. Aia ma kuu wahi i hele maiihini aku nei, ua 10-! he au i nv kanaka e oielo ana, ata a hiki i j ka la o Hua, alaiU, kanu ka mnia i hua. £,; he na&upo ia, hookahi no ia hua oie o ka \ paUuaielo. j O ka makaala ka mea e pono 01. —O ka makaaia oia kekahi mea nui lioko o ka U» j hui Hawaii nei e pono ai. Aia a nana aku I kakou i ka hoomaka mia o ke aupuni o 'i'u-, reke, mahope o ke kenetun 13. A. D. 1t?95,l • haalele ka poe Tureke i ko iakou inakaaiaj ana ma na hana e piii ana i ka hoopomnikai; iko iako'i iahui iho. Mai hoahalike oukou j e iike me Kictiard 11., he heleheiena maikai| ioa kona, he aiii hoohanohano a oiuoiu nae, j aka, he nui kana inau h;ma naauao ole a me| ka iiio nui inamuii oka manao ieaiea. He 11 waie no makahiki o kona noho aupuni ana, a lilo ia i inea oie. E uana aku hoi ia Henere IV., a e hoohaiike aku hoi ia kakou e iike nie ia ke'lii naauao o makaala hoi, ma kona hookupaa ana i kona noiio aiii ma ka pono Kristiano, i ka hana aioha a koiia makua, a John of< Launel ia Wikelipe, hoomaau ia i ka poe | Lal!urd, oia ka mua o na'iii o Eneiani i haa-j wi i na haipule i ka pono o ka Haku mau loa, Ina e aiakai ana kakou e na makua i ka kakou mau keiki ma ka pono Kristiano, alaiia, e loaa ana ka pomaikai, e iike me ka le* u i olelo mai ai, ,( 0 ka mea iulu ina ke kino, e ohi auauei ī ka niake mau ioa ; a o; ka mea e lulu ma ko ka uhane, e ohi aua-1 nei ike ola mau loa. Me ka mahaio, I R. Kapuhealani-Opio, 1