Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 12, 25 March 1871 — Palapala mai Farani mai. [ARTICLE]

Palapala mai Farani mai.

ia *ku nt-i. e iioouna mui «im iia Peruj»u, iipua.i aluuhi a hopuhopu wale no ho». i koa, me n* pukMmali) i hele a • iui wale. U« hrw>holo p*a ihu nei na ku-» 'namna a nif na kanak» i» un kouhnle e ku pi>ai m:u nei tn»waho «ku «» ke kuiakauiiale. aole uiuke kuu aku i kck«iiu hu!u keokeo. Inehmei k;i hooinnka ana o k» haluwai : hoalohaloha » ke Akua. Ua iieio mak.okai aku .111 ina na haiupule eha. a o ka poe ■ e pule hoenau ana, ua pau wah* no na : kuli 1 ke kukuli liuio uia na ipuk.i k<>mo. Ako, lieaiia ia auanei ka hopenn o ke kiai aua aku 1 na taus <m e wknakoa ar.a ih>- | ko o ka aainj kumakena t Eia, o ka hoo- . komo hou aua mai i»h manao hoihoi a ; kokua 110 ke kikina. He mea kaumaha hou no ka iehulehu, ke haawi ole in ka , i tnohat pule iua luakupapau oka poe e | • kanikau ana 1 keia la. 11 e mea luiuoli' | no ka iuanao nae. ka ike ana ina koa. e ■ komo in»i ana e haipuie pu. He mea 11 ike pinepine ole īa ii<»ki» <» na uupepa, ka \ | hoikeia ana mai. oka make onn ona elei makule, mai loko m;n ona i)»u>kut ana o 1 ko lakou aina lioko oka pilikin. i No ke aiin koo-u miii nei oka iewa i i 'ieia man&wa, ka mea nmia i noike mai i| i ke kumu oka Inki nle ika b;iluna lawe j I letn ke iele mai, mailoko nini o Pur s.i. ; He elua <» na liaiuna i hooleleia ni»i, ao-; j le nae 1 )uki mai. Aka. (» ka I->no iiope : : loa /iae. iiooiaio mai nei la ika n»;o- ; | mau ana ona koa iko lako<i na;Mi ko-i | a me ka paila mau o ko lakou uaau, e-i ,ake e hakaka ine ka enemi v hoopuni : aku nei. ka poe i 101 i iiooiioihoi hapaia. 1 Ke oieloia mai nei. e iawa ana ka ai no ; Parisa a iiiki Ika la impe nuia ;ao na ' I hoopooopono pili aiipuni, nniiia paiiae; honpanee pu ia nna a hiki ia manuwa. KE Kl POKa HAHL*I K ANA O PARISA. Ma ka la '21 o ])ek eniīib'«, ua hooma- ' i ka iu Gcremania ike ki poka pahu mai; j ike kuianakaunalē me na pukuniahi nui. | | he 2.01K), eki ana Ina papu. ao ua pa-' | pa pukuniahi hou ana Far.nn, e iiooiia-' ; naia ako ana. LJa hoopuipui hou ia n 1 ikaika na papu, iiihiiiuli o ka hoolala hou j | ana ae 1 mau kaup.-ile lepo. Ke hoomai-i , kai aku nei iakou (Farani) ika hoolohi- j i ioiii oka euemi, a l«»aa he mauawa 110 la- i : kou (Faram) e mnkauUau ai. Okona 1 ; Parisa iiaawi pm ana, me ka puaii kaua j j nui, he mea paiia auai.ei la e poohu ai ; ! ke poo oka enemi. Okn mea ana ma-; ka e iiaka aku ai, o ka ike aku i ka hana t j | ana poka nme nn poka paim e hauie iho; 1 ana iioko oke kulanakauiiaie. 1 j Ina aoie e pakele ana o Parisn mn ke- j j kahi kumu e ae, e haawi pio maoli oia | ' mamuli oka poioli. al;<i)a, e hoomau aku | ; ana 110 ke kaua, no ka mea, aole he inea ; I eae nana o koi aku ia Parisa e huki ue i ika hae keokeo, oka poloh wale no. 1 He lehulehu wale e hooho mai nei, ua ! j pau kn manaolana ann no Frtrani, ahe ] i kakaikahi no iio» paha eae nku ana ika j | Bisimaku mau kumu Ika la apopo. Ke, j lioeueuia mai nei kekahi poe e ke nloha ; j i ko lakon mau waiwai, o kekahi hoi, ke i puoho mai nei, e huopaa i aupuni e. Aka ' . ano. ua aeia ka Ripubahka, nohe aupuni e ae. O kn nui aku. o ka oioi o ka la-: ; kou mau olelo hooholo, e hoomau aku i : : ke kaua, oke aiwa loa aku ia oka ma- , kemakeia mni. E iiīhune ana no paha : ' ke kaoaka Farani, i kaulai ole i kona ola, ! kona w&iwai a me kona mau mea a pau,j i 6 like ine Farani i keia wa, ua hele a po-| lopoiona mamuli o ka hana a ke Aupuni i , Emepera. i hoopunipuoiia e kona mau; ; Luna Aupuni, a kumakaiaia hoi e kona ' I mau Ahhikaua. j HELU 6. ! KE £Al'A MA AmCINS. , AbbeviUe, Dee. IS7O. j Ma ka'u palapala hope, ua manao au, I o ka'u palapola hope la, mai Ameins aku,! j a me he mea la, oa alakai aku lo paha ke | | telegarapa ia oe, no ka pono ole o ka hoo- j j una ana aku ia i»c i ka nu hou ano nui.! | He elua )a mahope iho o ka noho ana \ | mai o na Perusia, hoopunī ae la lakou 11

: HKU" | ( K<hui<i mai keia pule mai.) | i Aohe infia eaea ka F;»rHni e apa ai,i j o ke kaua wale no a hiki i kn hopenn! | awnhia ; a o ka mea pono wnk no paha; | ia Perusia e hana ai, o ka noho a pa/i , | mahina <» F«rafii. Ma Alsnce ama Lor-| I rairK*. na okana aina e paaia nei e na Pe- : ! rusia, ke pii mai nei ka inaina o na kai _ 1 J naka rarani i na Perusia, i kela a me ke-| lia la. Ma ke knlanakanhale o Sarabor<».| |ke linliii «ei nn mea pale kaua aku, mei | he mea )u, he hoopuni hou ana n<» knhij e kaua akti ai ika ln apopo. O ka ma- ! nao lokahi, e kipaku aku i ka enemi la j \ nakiln, oia ka na kanaka mea manno nui.i | mai ka poe o ka papa kiekie o i ka lopa.; ! Ma Ynseile, kahi hoomoana oka Moii ! Uilama, ua hoopuoho aku kc kani a na 1 I pukuniahi Farani, a hlo imea puiwa iio| | tm na kanaka ; a ma kekahi mau apanai e ae, kahi hoi i hamama he wahi puka! j no na Faran» e apakau nku ai, ua hui li- 1 ; ke ae la na eiemakule a we na kamalii i, ( k» hele ana aku, e huli ina koa Perusia ; | Ulana. j Oko na Geremania poino, i kohoia' 1 aku nta na kaua apoopoo a pau, me he | mea l », he 1000 ka make i kela a me ke-| i ih ia. £ hoomauia ana no keia hana ina|ke no na makahiki he umi, ina he mea; | kupono la. He niaio no paha, e ahu ana ■' jka wahawaha a nu hana uio a ka euemi malunn o ka aina, a e helu hakinaia ana' |na kanaka ; aka, e hiki ana no nae ke hoaano hakakaia a loihi, me ka manao: oie i ka nui o na mohai e haawiia aku ana. Oka hoola wikiwiki ana ae ia Faran», aole no paha ia J»e euea uuku na ka | Perusia komo aina e kuhau ai, ke bui pu j ' »a niai kona mau poiuo e ae. j ; Inehinei aku la, oa hoea hou roai he papa koa kaua ho Perusia mama, ina na | aUnui e hiki mai ai i Amein», a aole pa ha auanei e loihi ka manawa e ka)i aku ai, a hoouka koke'ia ke kaaa. Ke manao-

$ia, pu wikiw ik! hou umi U Ukoh, a tav\ o ae la i kc kahua kauu,£ hooham ;u mai i t.. k:«»u m.M a IU UU » O» P*rin» t fl neene«* hw s»e U o«ahuj.2 o na l iina koa B*nuii. He mi'a tt NKou (Pcrus»ii) i hikileie oie ut, ma no e hahai loi«vi mai Hiia hikou i k« }iofH?iia o k« hnakiia a hiki i kc kulauakmihalo imno(. Aka» ke kok"kc aku nei i ka h<«M 4. kt> mau la 110 nae ke kani ana o pukuniahi in.i ka aoao akau, ma ke ano luku nui no. A pela iiio la ke kaua o ku la Sab»ti a me Ameins, i pati hī. K ku mui nna im i ka wa, ho pu;»li knua Fanm, a ina i honkoiiiom lakou ilnko o kc ka«*a, ina p?ihn un 'anoe ae ka hopenu o ke kaua. No ka h >lo nluku aua mai o kekaiu niou puali koa iloko o Ameins, un pahoh ae ln he lono, ua kahuli ae la ka ianakila ma ka a«»ao o ka Fureui. Paina wikiwiki iho 111 na Ainkoa a me na Luna Aupuni, a | kauohaia mai la e holo aku i ka Akau, 'i lona ona mnu kokua hou e konio nini :u i ka honuka knua ae o kn Pouknhi. He kakaikahi !<>a ka poe i hi.iinoe ia [ po. O ka halulii a n»e ka pnnpanmn o na I koa komo mai, ku om o na pukuniani a [ ilie ka holo kiauau r> na kapuai o na kon | kaua lio, oia ka mea nana i kono ole mai i i ka lihiiihi maka e pili iho. K kokoke iana paha i ka hora 4 o ka wnnaao, hoo* imaka hou mai la kc ki pu ona n na pu» kuniahi a pau waie iiio la uo. Hookani ae la ka mea hook&ni paliu i kana ieo ihookunana. a puhi maiie ae la ka ole me i ka hookokohi, a kuemi hope nku la na j koa. O ka nui o na iiookui kaua nnn, ;aohc mea i moe uliane e e ike ia mea. | Aka, he mea oiaio loa, ua haawi io ia iaku i ka "Puali o ka Akau" ke kauoha. | . ' i e emi aku i hope, a awiwi aku la ke keiehi ana o na wauae o ua koa, i kahi o | ke alanui kaa ahi. Mamua o ko na kea ; komo ann »»ku iloko o na kna ahi, ki mua 'aela lakou i ka lakou mau piha pu a | hoomaha iho la. Ma knhi e ku ai o ke kaa, ua hiki uku la na koa kiai lahui, e | koi aku i na koa e waiho i ka lukou mau j pu. Uu ioheia aku nue ka haiulu a me i ke kani ana o na pu a puni ke kulannkauhale. Ua inanaoia keia walaau nu>, j ua ala mai In na kanaka hana. em ka he kani wale iho no no na pu f no ka makau- | kuu e kaawaie aku. Wawa kokeiu ae la ' kn lilo pio o ke kulannkauhale, aka. aole nae he kunuka i ike, i ka mnuawa hea a pehea la auanei e lilo pio ai. Mahope lon. puka mni ai.a he olelo kunhnua mai 1 ke poo aupun» inai, e hoike ana, ua iioo- | hoioia ke auhee anu aku o ka puaii o ka Akau imua o ka pualikaua nni o ka er»e- --; mi, uka, nole uae he kninu e mokumokuinhua ai na naau. Ua hele maila o loko | o nu kanaka a piha i ka huiiu, aohe i emi ! iho m iiuhu, puka ae ana kō oleio kua- ! haua a ku Meia, (Mnyor; a paiia rna na alanui, e i ana, ua haaieie mai kn puah j kaua ine ke kuka ole me ia a ine ka noj ho oie o na Lunakna e kuka a hnoholo e i haaleie mai. a ua holo aki ta a woiho ia i ' ; kakou ma ka mea a kakou e koho ai. He naaupo loa r>ae no Perusia i keia ; mau hana e kukaia nei, a hookui mai ia ! iakou mawaho o ka puka nui e komo mai 'ai i Ameins. Maki ae la lakoii ma ke ano hoonohonoho kaua i kahi o na auwai ha eii a na Farani. a ioaa iho U ia iakou, aohe enemi e pee ana, a hoomau aku la . lakou i ka hele a hiki iwaena konu o ke kulanakauhale. I ke komo mua ana mai i Ameina, eia ka poe mamua, he mau koa Sekone aka- : mai i ke ki hakahaka, he poe koa iio me : na pu pokopoko, ua makaukau no ke ki ; pu mai i na manawa a pau ke hoohaili hakakaia aku, me ka naoakee mai o na ■ maka, a ua hele lakou a piha i ka haaheo, I me ko lakou manao, e lele iitiii ana lakou iluna, (malia paha he mau mea pahu mi* lalo) a i ole ia e heie ana lakou maluna o na maina. O kekahi poe kaua iio, holo |ae lakou mahope mai o kolakou mau hii ki inua, alaila, mahope iho o keia poe, na | koa Perusta heie wawae, ua hoonohoia a | pili, me he ia o ke nee am o ka mahele

ke kuīanak.;iuhaie a pua pMiio, me he 1.., ua like me ka hoopuniia ana o Parisa. O heia it»o u ,„»9 i k»>akea mai 1 ko lakou ntc ana »ku imua. 0 ke kaim nn AuieinN ua hoomaka no ia ma kn in *2"> o kn mahuna i hnht, ma ka Hikma Hema o ke kuianakauiiaie ma Yiilie Bret'iiieau. (Viiiiers Brct'»niieu.\) a ua hoomauiH (iiai a inki i ka la "27. I ka 1« Sabati ka hikiana mai o kona hopena. Ua palioia aku ke kaliua knua, he miie ke akea. e puiumi ana mai ke kiilanakauiiale mai iiona ku moa maluua ae, a mki aku i iini ke komoimna. Aole 1 ike iia ai-ao eim* i ka loea ikaika o laua; ; a no ka iiukaka ana o nn koa Faram met ka ikaika ioa, ua hoemiia ka nui o na koa i oiii. O ke pani f» Gen. IJourbaki, oia no o Geu. F.sire, oia ka Aiiinkaua nana i alakai ua koa Faraui. O ka la S<ib<iti i iiala, ia '27, iie i<t ma-u-u la a paa iioi » ka noe, aka, ua hoomaka mai no uae na i pukuniahi i ke kum, i ke kakahiaka po-i niponi, o ka hora 7 nopaha ia ; a mawaeua o ke aumeume ana e ioaa ai ke kaa e liolo aku ai a ike maka i ke kaua, ua j neie loa iho |a au. Me he ia i kn ike aku, aohe i hoihoi ioa na kanaka e kaua, aole hoi 1 hoopuhemo loa, Ua panikuia m&i la na ipuka amani a me ua ipuka hale o| na haie he leiiuleliu, a o ka nui o na ka-j iiaka.uu pee nku hi 110 iioko o ia mau li.'iie. a o ka poe uuku waie iho no ke kuku mai aua m;nv»lio. Mawaena o ka ooe e kuku makaikai mai nua mawaiio oj na iiale, he mau wahine iakou i hoaahuia j e ua kuhiko kuiiinkena, 00 lakou na papnima i mailo i ka ka mea o ka nui o ke Uanikau ana 1 ka pihkia o ko iakou uina.j i\f> keia a me Keia poka pakalii i hoo-j neie ilio ia iakou 1 poe makua a i poe kn-j i:e oie ; a 1 kekahi hapa o ia la, ua hiki| ke heluia aku, he 12 poka e haule ana ij kela a me keia minute ; a o ka halulu • aua a na leo o na pukunialu, ke koele ko-j koke mai ia, a hiki 1 ka wa 1 neenee mail ' j :ii a kokoke, a ike aku na maka I ka ia-: palapa mai a na poka paiiu e ieie mai ;iiin. O keia kaua. na ua pukuniahi ka : hana mti. O ka nu F«*rti»i mau pu e kij nißi ni, ain no hoi ia mnliope mai o na hoopuuf>uu lepo a lakou. Aohe i eino iho, me he mea ia he kiiiei i humuhumu* la a kaulaiia, ka iapnlapa nria mai i kaiii, knuhaie uani o Dieres Dury. O ke ka-| hua kaua, iie mau puu lehuiehu hiiii e kuku kawnlawala mai aua ; a 110 ia meo, aohe ike maopopoia ke nanaaku i ke ka- > ua. O ka Maheie Helu 20 o ua koa Farani C.-iseura CCf»asseurs) mai Bouiognei mai, ka p«»e 1 ilihia mai ai o ka pomo i ke kaua ana aku 1 ka poe Geremania, a o ka hopena o ka lakou (Faranu hoopaa-: kiki kaua ana, ua iioike mai ia i ka ho- j pena maikai. He 1.100 ko na Farani| nui i ka lele ana mai i kinohi, a o ke kolu emi hope waie mai ia. 1 ke ahiahi ana iho o ua la la, akahii no a ioan mai i na koa Mobile ka pabelema o ke ahi me ka wiwo oie. Ua hoo-i una akn \akou he eiua mau moali o na poka ma ka laina o na Geremania, e oioi mai ana imua, aka, ua konoia inai; na Farani, eemi i hope, me kn upuia'ku.i e hiki koke mai ann na koa opiopio ko-' kua. Aka. o ka mea nui o kn la, o ka lele makawalu ana mai o Da koa Perusia, Husar». Holo nui mni la lakou a komo pu mai la ma kahi e pupupu ana na luina moku i hoohanaia aku ai. I ko na luina ike ana i ko lakoo komn ana mai i ka lakou upena, hoohuli ae la lakou i ka lakou mau pukuniahi, a ki aku la i na Perusia me ka make nui, aka, ma ka na i Perusia pepehi mai hoi, me he mea la ua \ pepehim mai la oa kanaka a pau ke ahulau like. A ke aiwaiwa loa iho la o ka hakaka i keia mannwa, aia ma kahi o na pukuniahi nui elua, i laweia mai ai mai Ameins inai. No ka poioiei loa o ka hooponopoooia ana o ia mau pu, ua onou pu ia aku la ka welelaa hema o na Peru«ia, a ua kono pu ia nku o Gen. Von. Goeben ' a me kona mau ukah, e emi aku i hope. Aka, aohe i u aku ia emi ana o na Pcru-j

h • - - —— 1 I hookaiii. (I i(Xt} ua iikeia meka nee »na fi fce kanak* heok*h». k% pnlnhee ole īho. Mnmu» iki iho r>ze o lakna. he p<* ** h&kahaka akamai; a !>a kew poe i a-e Wa!e aku m» n* ka}« alanui. * honhoa aku la i na puka-niam a n»c u* puka komo o ria hal#» f ku koke an-» ma ke «ianui, mc m ela'i <* ka M*>ou iiiiu |»* f kuUi wale aku i na k»fiiaaM»a fr a#ir>?tk'»i au-a m* kapa abn«n. X* lakou »a'e iho no k**n» oohe oana aln enai. Wahope mai o na koi tt€ic P«-n»r», ua k<«a ka* ho UUna kaiilaiia. 11«.* mea k;ttnahao ke nana aku i keia jkx; koa a m« ka oi»»i o k?. lakou m»u nn?a kaua. Mahope mai 0 keia {*oe, nee jU mai la na (lukumahi Laulani l«e kana««no i wehen»rhe ole in a ii.e kekiihi mmi ;iukun«ahi Tarani i li!«» pnt»ikv. N"ho«a iiihi la k« kul »n;»kau« ; li3le, a'ii, oka |m|iu uae, na no ke |«ia--17» Sa en i F »ra«i». K«i iho Uno na u»a na hlhiihi a i»iki i k« wa i hopu kiiio ih oi k;j Hooponopono ikin. ei t<»Lnl»« uui»«. a I»««'unt»iduniu maf la e kukulu i eiu-i mao kuupnie ho^- r puupuu lepo ; aka, ia tva koke iio, ua hooneoftcoi:i ue la ih a like me he nina la, Boh<* i kukuluu» kekahi n»ea maluna iho. 1 iooiinoia aku U kekahi papa k«»a. e hele aku i kiihi o ka pinu, a noho i!k> !a mnl«»ko o na haie inamua iho o ke alo, a ki pu aku l i i keia u ine keia iuei» e h»>ike ma» rma laia iho n»a tia kaupale. la wa i noiia aku ;.i v haawi p;o uiai ka p<<pu, aka, ua hoole inai ke Ahiknu nuna e u»alaina ana, ao|e e haawi pio mei, nolaila, ua pepeiu koke ia oia ia wa no. Mahn-, pe ihu, ua kua he i5() poka, aole nne he make nui, «ka, ua olelo nah.ia mai, lie I kaikamahme ka uiea i kii, a he ekolu a | eha paha niau linm aupuni i hoao aku e I holo, pa lihi inai la m mau poka. Aoie | i hoopoino nui aku na poka pahu ina ( hale. Ua hiki nae iaia ke hoike ae ika haule kiiiu ana o kekahi koa Farani, ma na kapuai o kekahi Perusia r a leie aku la kekahi hapa o kona kiuo i ka hale kuai Inka, a o kekahi hapa, mamua iho o kekahi haie hoahu inea makaikai. Hoopuni ae ia na Geremania i ka papu, me na pukuniahi he *21, ma ka wauaao o ka Poalua, aka,aule nae i hoikeia inai ka hae keokeo n hiki i ke au-akea ; a ina paha e hiki ia lakou ke hakaka i hookaiu anaiiulu, ma ua pakele ke kuiunakauhale. lle 400 ua pio i luweia, a o ka papu o ua kolnnnk&uhnle I ». me he inen ia. e kukuiuia ana paha auanei. iie 7,000 l\;rusia e hoohalua aku. llawmi.