Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 14, 8 April 1871 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Work. Christian laborer, work.

6-8 ano hou---Songs of Salvation, p 4.

 

1.   E hana ikaika pu.

Na hoa lohi o’u,

Akoa no Iesu,

Pule, kiai, kuoo,

Ikaika no na koa po;

E kaua i auhee lakou.

 

2.   E pole ikaika no,

 Ka homa wela nei,

 E hee ai ko ka po,

A lanakila e,

Ina ua ao, e pule no,

a po a luhi, pule hou.

 

3.   E paio koa pu

i koonei enemi, Na hewa nui no,

Na koko makalii,

E paio paple mau

I ko ka po, i ko kea o.

 

4.   E kali hana imi pu,

E kaii hana nae

A hiki mai Iesu,

E uko pono mai,

E kai iluna i kea o,

Ka lani hou, ka home mau,       Hawai’i

 

 

E naua, a noonoo, a malama i keia!

 

Helu 2

 

            Ae, ua akaka no kei olelo piapai no ka hanai kumu. Aka, he poe opiopio, naaupo, a noonoo ole makou, na hoahanau ekalesia. E wehewehe pono, a alakai akahele oe ka makau ia makou. Aloha no makou i ko makou kahu, ko makou Haiolelo, ko makou kahunapule, he makua oia no makou, ke hanai nei oia ia makou i ka ai ono, i ka olelo a ke Akua, i ka mane lani, i ka wai lani. i kaika oia i ka haiolelo a Akamai hoi, a oluolu ko makou noho pu ana.

            He kanaka ia, a he mau kanaka makou. Mahiai makou, a lawaia, a kalepa, a hanai holoholona, a kukulu hale, a noho ma ka hale haahaa, a laki pono ole. A kuhi makou, e hiki I ko makou kaha ken oho pela-ma-hiai, lawaia, kalepa-kuni aku kuai mai, a ola oia me ona ohana ma ia mau mea, a ku-kulu i kona hale iho, a noho hemahema no e like me makou.

Oiaio no ia, he kamaka ko oukou kahu, e like me oukou, a he mau lima, he mai wa-wae kona, a hiki ke mahiai, a lawaia, a hana kamaua, A hana no paha oia me keia mau oihana el ike me Paulo, a like hoi me misionari makua, i kumu hoohalike keka-hi, a i Akaka hoi, aole oia i hilahila ke hana, a i mea hoi e lawa’a ke ola kino, i mama hoi ka ekalesia i ke kokua ana mai, noka mea, aole makemake ke kahu e hookauiuaha i na hoahanua. Aka, e hoomanao oukou i keia mau mea.

1.   Nui ka pilikia o ke kahu, he ohana kona he wahine, he mau keiki paha. Ia i aka hanai a malama ana.

2.   Pono ke kahiko maikaua ke kahu me na lala o kona ohana, i hele me ka hilahila ole i ka halawai, i ke kala, i na hale e launa pu, e kuka pu.

3.   Pono ke poaa i ka kahu, i hale mahoa-hoa, me ona mau keena kupono i ka hookipa i na makamaka, i na malihini, i na hoa ka-hu. He hale hookipa ko na kahunapule-he nui ka poe e kipa ana no na huakai hele, a no na halawai hui, na ahahui.

No laila, i hale nui ko lakou, me ka hoola-kona i na rumi, ua bela, no sofa, na koki, nan oho, na papakaukau, na pa, pahi, o, hola, pika, pale, kawele, ipuholoi, ipu ki, ipu ko-po, ipa hao, pa palai, a me na mea e ae e pili ana i ka noho naauao, a me ka hale kahu-napule, i ole oia e hilahila no ka hemahema, a hiki ole ke hoakipa maikai i na hoa, i na malihini &c.

Pono hoi ke lilo kona hale i kumu hooha-like no ua hoahanau, i nana lakou a  hana like paha, a hele aku imua.

      4.   He makua ke kahu, nana e malama, e hanai i na hipa , i na hoahanau, i na kanaka. I hiki ke hanai pono, a hanai mau, he pono ke hoopihaia hona waihona me na palapala, na buke, na baibala, na himeni, na nupepa, na buke hoonaauao. Oia na mea kokua i kona noonoo ana, i kona hoomakaukau ana i ai kupeno na oukou, i ole oukou e hoohalahala no ka maona ole i kana i hanai mai ai, e ka-paia he wai, he waiu-he opala, he papau, he makani, aole he aipaa, he manao hohonu.

      He poe ilihune, pilikia, palupalu, makapo, kekahi ma kona kihapai, a makemake ke ka-hu e kokua ia lakou, i wahi ai, i wahi lole, i hiki hoi iaia ke paipai ia hai e kokua pu.

            5.         He kumu hoohalike hoi ke kahu no na kokua he nui wale, kokua mahinahou, i ko na aina e, i na loakioi, na hale kula hanai, na kahu pilikia-A makemake oia e kokua nui, e kokua mau-i ole a nana mai kekahi, a olelo-ka-aole kokua ko kakou kaha, he wahi kokua liilii loa, ano pi. Aka, i nana mai oukou a olelo, ka, nui ke kokua o ko ka-kou kahu, e hoohalike kakou me ia.

      6.   E elemakule a palupalu ana ke kahu, a e maka ana hoi, a koa paha ka wahine me na keiki. A makemake paha ke kahu e hoanaa e, e hookaawale, e waiho ma ka eke, ma ka phu, i wahi puudala uuku no ka wa ele-makule a palupalu, a hiki ole ka hana, ke haiolelo: a, no ka wahine, me na keiki, ke make e oia, i ole e pilikia loa.

            No keia mau mea eono, ua akaka lea ka pono o ka hanai pono ana i ke kahu. Pehea la e pau ai keia mau pilikia, a e loaa i keia mau lako e pono ai ka oihana kahu, ke ko-kua ole a kokua hapa na ekalasia! Aole pau na pilikia, aole loaa na lako. Mau no ka uwe ana no ka hanai ole a hapaia paha.

            E nana, a hoomanao o na pauku pili i ke kokua kahu. Lok. 10:7. E pono ke ukuia ka paahana. 1 Kor. 9:7-14. “O wai ka mea hele i ke kana me ka uku ole ia mai? &c.” me ona mau pauku e ae.       Aole i pau.

 

Moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana.

 

Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana, ma Pukaana, Hookena, Kona Hema Hawaii, I ka la 8-11, o Maraki, M-H. 1871. Haiolelo a ka Luna Hoomalu, Rev. D.S. Kupahu, 11 Timoteo 2:3. A pai ia, ma ka lelota ana, ua kohoia o Rev. H. Manase i Luna Hoomalu, o Rev. S.W. Papaula, i Kakauolelo.

 

Na Lala o Keia Aha.

No ka ekalasia o Kekaha, o G.P. Kao-nohimaka ke Kahu, o Nawahie ka Lala. No Kailoa, aole kahu , aole lala. No Helani. O Rev. D.S. Kupahu ke kahu, o Kekea ka lala. No Kona-waena, aole kahu, o S. Makaike, ka lala. No Kealakekua, o Rev. J. A. Kahookaumaha ke kehu, o Kaapu ka lala. No pukaana, o Rev. H. Manase ke kahu, o Pilemano ka lala. No Kapalilua, o Rev. S. W. Papaula ke kahu, o Keliikipi ka lala.No waiohinu, aolw kahu, o Kapahu ka lala.

            Na Komite Imihana. Kahookaumaha, kaonohimaka, Pilemona. Waiho mai ke komite Imihana I na komo hana imua o ka Aha. 1. Lilo ka hapalua hora mua I wa haipule i kela la keia la. 2. Hoike kihapai. 3. Na haawina. 4. Na pala[alu hoopii. 5. Na hale noho o na kahunapule. 6. Ka ona. 7. Na ekalesia kahu ole. 8. Ka aie o na ekalesia i na kahu. 9. Ka mahinahou. 10. Na keiki a ka aha. 11. Hoolaha Bai-bala. 12. Na nupepa. 13. Na manuahi. 14. Na lala o keia aha e hele ai i ka ahahui nui ma Honolulu.

Noi ia mai e aponoia ka hoike a ke komi-te, a ua aponoia.

i komite imi haawina nona Kahunapule a me na keiki a ka aha. Kohoia o Ioane, o Makaike.

            Hoike kihapai, na G.P. Kaonohimaka i hoike mai no ka ekalesia o Kekaha Kona Akau.

            Na D.S. Kupahu, i hoike mai no ka eka-lesia o Helani, Kona Akau.

Na Makaika i hoike mai no ka ekalesia o Kona-waena, Kona Akau. Na J.A. Ka-hookaumaha I hoike mai no ka ekalesia o Kealakekua, Kona Hema. Noi ia mai e hoomaha ka aha i hookahi hora, a hoomaha iho la. Pule o kekea.

A pau ka hora hapai hou i ka hana. Na H.Manase i hoike mai no ka ekalesia o Puka-ana, Kona Hema. Na S.W. Papauia i hoike mai no ka ekalesia o Kapalilua, Kona Hema. Na kapahu i hoike main n aka ekalesia o Waiohinu, Kau.

            Noi ia mai e heluheluia na haawina. Na S.W. papauia i heluhelu mai i kona haawina. No ka hoomaemae ekalesia. Na H. Manase i heluhelu mai i kona haawina. Heaha ka ke kahunapuke hana i ka hooma-loka, he hoopili anei, he kue anei ma he enemi la? Na J.A. Kahookaumaha I helu-helu mai i kona haawina. He hewa anei e hoopau ia’i ke kahunapule, ke moekolohe kana wahine, a ola ole ia?

Na G. P. Kaonohimoka i heluhelu mai i kona haawina. Heaha na mea e hoolana ai, a e ulu ai na kula Sabati?

Palapala hoopii. Heluhelu mai ke kakauolelo he mau palapala elua no ka ekalesia o Kapalilua, e kahea ana ia S. W. PapaulaiI kahu no lakou. Ua haaw@@a i ke komite, o Keliikipi, loane, Kupahu.

            Noi nia mai e hoopanee keia aha a hala-wai hou i ka la apopo hora 9, a ua hoopanee ia, Pule o Kaonohimaka. Poaha la 9 o Maraki; hora 9 o ke kakahiaka, halawai hou keia aha. Lilo ka hapalua hora mua ma ka haipule; pau ia, kahea i na inoa o na lala. Heluheliia ka moolelo, a aponoia.

Hoike mai ke komite no na palapala elua o Kapalilua. E hoi hoi hou i na komite ka-kau inoa ma ia mau palapala, e hookuikahi lakou a waiho mai imua o ka hale. Ua aponoia mai.

            Hoike mai ke komite Imi haawina I na haawina o na lala.

      1.   He haiolelo n aka luna hoomalu I kahi e halawai hou ai ka aha, Rev. H. Manase.

2.   Na J.W. Papaula. Mahea la ka like aoa o Iesu Kristo me Melekisedeka?

3.   Na J.A. Kahookaumaha, Heaha la ka mea i oleloia he hoomaloka?

4.   Na D.S. Kupahu. E wehewehe I ka moolelo o Marie, makuahine o Iesu. No ka hanauna hea la ia?

5.   Na G.W. Pilipo. He luahi maoli anei o gehena, kahi e oleloia nei, malaila ka poe hewa e hoopai ia’i?

6.   Na G.P. Kaonohimaka. E wehewehe ia Luka 17:4.

7.   Na Kapahu. Hoiaio anei ekolu mea mana iloko o ka ekalesia? 1. OKristo, 2. O ka ekalesia, 3. O ka ahiolelo. Aohe mana o ka ahahui?

Hale noho o na kahunapule. Na G.P. Kaonohimaka i hoike mai. Ua nahaha ka hale, a ua hele ma kahi e, e noho ai. Eia ka mea i hooholoia.

            Ekoho ia Pilipo, a me Kahoomaha I komite nana e paipai aku I na hoahanau o ka ekalesia o ke Kaha, e hoopau koke i aka hale noho o ko lakou kahunapule, maloko o na malama eha.

            No Kealakekua. Ke hoomakaukau nei keia ekalesia, ua paa ka pa, a ke ike ia ko nei oi laau, e paa ana paha ka hale i keia Manawa aku, a ke koho nei keia aha ia Manase, a me Papaula i komite e paipai aku i ka ekalesia o Kealakekua, e hoopaa i aka hale maloko o na malama 4, ua a ponoia.

No Waiohinu, Aole hale, aole pa; aka, e manao aoa ka ekalesia e kuai i kale ma keia hope aku; a o ka mea e hele ana i Waiohimu, oia ke komite. Ua aponoia.

            Hapaiia ka noonoo ana no na ekalesia ka-hu ole, oia o Kona-waena. Eia ka mea I holo, ma ka manao o keia aha, e paipai aku i ka ekalesia o Kona-waena e kahea aki ala-kou  kahu.

            No Waiohinu. Ua kahea keia ekalesia, eha kahu, o Hanu, o Kauhane, o Mahoe, o Kaukau. Ekola mea i hole mai. I mea koe, o Kaukau, ioa e hole mai ana, kahea hou aku no.

            Hapaiia ka noonoo ana i mau keiki ua ka aha. Oia keia, Kapahu, no Waiohinu. No ia mai e hoomaha ka aha i hookaha hora, pule o Pilemano.

            Ahiahi hora 1. Hoi mai ka aha. Pula o Ioane. Helueluia ka palapala kahe a ka ekalesia o kanaliloa ia S.W. Papaula, a ua aponoia; a ua waiho ia i ke kahu, a nana e hoike mai I kona manao, ma ka la apopo, hora 9, ua aponoia.

A hoike ia na keika a ka haa i manao ai. Oia keia, Keliaihue, D.H. Nahinu, S. Makaike. A kohoia i komite nana e ninaninau i ko lakou ano o ka noho ana a me ka makaukau ma ka Palapala Hemolele, Oia o Papaula, Iaone, Kaonahimaka ia komite.

            Hapaiia ka noonoo ana no ka Mahinahou, a ua kamaiho ia me ka ikaika o na manao, a ua lokahi like, a eia ka mea i hooholoia me ka ikaika.

Holoholoia- Ma ka manao o keia aha, e hoopaa loa ia na dala Mahinahou o na ekalesia malalo o keia aha no na oihana Hu-waho wale no. A e lilo na kahu ekalesia me na luna ekalesia, a me ko lakou mau ohana pu, e hooulu i mahuahua nui ka ma-hinahou. A hahai main a hoahanau maho-pe. Noi ia mai e hoopanee ka aha a apopo hora 9; ua hoopanee ia, pule ka Luna Hoomalu.

            Poalima la 10. Halawai hou a lilo ka hapalua hora ma ka haipule me na manao paipai: pau ia, kahea ia na inoa, heluheluia ka moolelo, a aponoia.

            Noi i a mai e hoika mai ke kahu i koma manao no ka palapala kahea o Kapaliloa. Hoike mai ke kahu, “ Ke ae aku nei au i kaho no ia ekalesia, ka hoopaa ia ka hale ma kela kihi o keia ekalesia. Ua aponoia.

            Hoike mai ke komite no ka nana ana i na keiki a ka aha, a kohoia i komite nana e palapala aku i ke kumukula ao kahunapula, a ua kohoia o S.W. Papaula, a me J. A. Kahookaumaha.

Hoike mai o D.S. Kupahu, e noonoo hou i aka olelo hooholo no na ekalesia kahoole, au a aponoia.

            Hooholoia-Ma ka manao o keia aha. E lilo o J. A. Kahookaumaha, a me D.S. Ku-pahu, i komite e malama aku I ka ekalesia o Konawaena, a hiki i ka wa e loaa ai ke kahunapule; a o H. Manase, a me S.W. Papaula na laua e malama aku i ka ekalesia a Waiohinu, Kau, a hiki i ka wa e lona ai ke kahunapule.

            Hapaiia ka noonoo ana i mau Diakona, a i Lunakahiko, a eia ka mea i hooholoia.

            Hooholoia-Ma ka manao o keia aha, ke kauoha ia nein a kahupule malalo o keia aha, e koho aku i mau lunakahiko no ko la-kou mau ekalesia iho, e like me ka nui o na mea a lakou e koho ai.

            Noi ia mai e hoomaha i hookahi hora. Pule ka luna hoomalu. Pau ka hora hoohmaha, hoi mai ka aha a hapai i aka noonoo ana i mau Elele e hele i ka Ahahui nui ma Honolulu. Kohoia o Pilemona, Keliikipi, Na hope hoi ke pilikia laua, o Nawabie, Kaaekala.

Hapaiia ko noonoo ana no ka ona; a eia ka mea i hooholoia.

Hooholoia-Ma ka manao o keia aha, e lilo kela Poakolu keia Poakolu, o kela  hebedoma keia hebedoma, i la hookeai, i la pula pu no na ekalesia ona, i ka Uhane Hemolele o ke Akua, me na ekalesia e ae me lakou.

            Noi ia mai e hoopanee ka aha a halawai ma ka la apopo, hora 1. No ka hoike kula Sabati a Pokaana. Hoopanee i aka aha, pule o Kupahu.

Poaoni 11. Ahiahi, halawai hou keia aha I ka hora 1. Pule o Nawahie.

Hapaiia ka noonoo aua no ka pono o ka hoaikane ona o na kahunapule a me kana wahine. A ua kamailio nui ia i mea e maopopo ai, a eia ka mea i hooholoia.

Hooholoia-Ma ka manao o keia aha, ka kauoha aku nei keia aha i na kahupule, a me na luna ekalesia, a me ka lakou mau wahine, aole pono ke kapa aku i kekahi mea kupono ke hookipa mai he aikane: aka, e kappa aku ia mea i hana lokomaikai mai, he makamaka ma ka uhane.

Noi mai o kupahu o na kumumanao i koe e hoopanee, ua ae ia.

Waiho ia mai he olelo hooholo penai:

Hooholoia. Ma kahi e halawai ai ka aha-hui o Hawaii komohana nei ma keia hope aku, na kela ekalesia e hoolako pu i na hemahema a pau o ka aha, pepa, inika, holu, ua ae ia.

Hooholoia.-Ke mahalo nei aha i keia aha i na kamaaina o Pukaana, no ko lakou hookipa maikai ana i na lala o kei a aha, i na mea e pono ai na kino.

            Ua hooholo keia aha e hoouna aku ia D.H. Nahinu, S.W. Makaike e hele i ke kula kahunapule  Wailuku, Maui. Na ke kakauolelo e hoouna aku i kea no nui o ka noolelo o keia aha i ka “ Nupupa Kuokoa.”

Na ka Luna hoomalu hoi e hoouna ahu i hookah malama mamua iho o ka halawai ana o keia aha. Nui ia mai e hoopanee ia keia aha. Nui ia mai e hoopanee ia keia aha, a halawai ma Helani Kahaiuu, Kona Akua, ke hiki aku i ka Poakolu elua, o ka pule elua o Sepatemaba, hora 10 o ke kakahiaka. M. H. 1871.

            Noi ia mai e heluheluia ka moolelo, a ua heluheluia a aponoia. Noi ia mai e lilo ka hapalua hora ma ka baipula, a paipai manao, ua ae ia. Noho iho la ka aha e haipule. A Hookuaia ka aha me ka pule a ka Luna hoomalu. H. Manase Luna Hoomalu, S.W. Papaula, Kakauolelo.

Napoopoo, Kona akua, Mar. 21, 1871

 

Kauhale huli nui mai,

Ano e ka huli nui mai o na kanaka ma ka pono, ma ke kauhale o Bristol N. H. Amerika. I ka la mua o Ianuari, 1871, he 17 na kaikamahine kai komo iloko o ka ekalesia. Ua hoomaka mua no hoohanau Karistiano e pule, a e hana no hoi. Ua ala koke mai la po opiopio-a mahope ka poe ui, ma na kanaka makua a pau.

            Ua palapala mai ke kahu ekalesia penei; “O na mea kalepa a pau, o na kahuna lapaau a pau, o ka loio, o ka mea malama i ka hale hookipa, o na mea kuai rama a pau, o na mea inu rama a pau, (koe elua wale no,) o na mea oihana a pau ma keia kauhale, (koe elua wale no,) e hauoli pu ana iloko o Kristo. I keia wa, 400 a keu, ka poe ma-naolana ia Kristo. Ke mahuahua nei ka hana o ha uhane I keia Manawa. Eia ka ninau i keia wa, owai ka mea i koe a huli ole mai ma ka pono?   N.Y.O.

 

No Maikonisia Hikina.

No na mea kapu-O na kanaka ano opiopio, a me kahi mau mea ai, a me kahi mau mea e ae. Eia nae ke kumu o ke kappa ana. Ua akoia ka lauoho e na kahuna hoomanamana a nemonemo ke poo, a he hana nui i ka nana aku. Aia hoomakaukauia ma na kakahiaka, ua eli ia he mau loa liilii ma ka aoao ma ka hikina o ka hale, ho-a ia i kea hi, a hookupunoia ka maka ma kahi o ka lua e nou ae an aka uwahi. O ka hana no ia a aui ka la pau. Mamua o ka pau ana, lalau aku la ke kahuna i hua niu malii, a wawahi ae la i ka niu maluna pono o ke poo o ka mea e nuhoana ma kahi o ka lua-ahi; a kapakapa ae la ma ka inoa o na akoa o lakou, a o ke kapu iho la no ia, aole e ai ike aholehole (ninimai) aole no hoi e aie ka mole o ka niu. A o ka mea nae i loaa mai ia poe, o ka ulaula o na maka me ka upehupehu o ka eha o ka maka, me ke kahe o ka waimaka. A o keia hookapuia ana, no ka wa kaua o lakou, i mea ka e wiwo ole ai I ka wa kana, i ole e hohe wale. Kapu no hoi na kane, aole e komo aku iloko o na wahine mamua ae o na la e kaua ai. Kapu no hoi i kahi poe kea i kahi mau ia, he mau akua no lakou. Kapu no hoi na wahine ma kahi wa, aole e ai pu me ka kane, a me kahi poe e ae.

            O ka hookapu ana ina aina nui-Ua hana kela kanaka keia kanaka I unuunu-kapu, he mea e hookapu ai ma niu i ole e aihueia. I ka hana ana o kekahi lau nui no, ua hipuu ia a nikiikiiia ma ke kumu o ka niu, ua kapu ia nio a mau niu noi. Loa ki e pii wale ia ua kumu niu nei a mau niu hoi e lawe ina hua a ai, e pehu ana ka ka opu oia kanaka, a he mai e ae, no ka mea, ua hanaia i ka mea make e ka poe hoomanamana ma ka pule.

            No ka poe make-O na kupapau o ka poe i make, he hoomainoino ka hana ana; i ka make ana ua waiho no; a nui no ko lakou aloha, uwe leo nui no, uwe helu no hoi e like me ka uwe helu ana a ho Hawaii nei i ka mea make, pela no lakou; ua uwe heluia no wahi o ka noho ona, a me ka hele ana, ai ana, a me na hana ana i na wa oke ola ana, i ka loihi o na la o ka waiho ana o ka mea make, ua ioa loa ke ea oia wahi, ua pilau. Ua milimiliia e na wahine me ke kahi ana i ka hinu o ka meamake, he mea hoopailua i ka nana aku. I ka wa e ai ai lakou i ka ai, ai no ma kahi kokoke i ka mea make me ke kunukunu ole. O ke kupapao o ka mea i nui ma makamaka, ua pailaniia me ka hoohanohano ana ma na mea ai. A kanuia ke kupapau e hala he mau la,a he mau pule paha, alaila kuia ke poo e lawe mai, malama loa ia; a lawe hele ia ma kela wahi keia wahi. A in aka  e hoi mai ka uhane o ka mea make i ka moeuhane i ka poe o ka hale, e lilo ana ka ia i akua, oia hoi ia lakou, e aoti. A o kahi manao o lakou no ko lakou poe make, ua hele ka uhane i Naka a hala he mau la, hoi hou mai a noho ma Te-Maiku; a o kahi wahi e noho ai ka uhane , o Bouru. Aole lakou i ike i ka lani i kahi e noho ai na uhane maikai aole no hoi i ka ina-po kahi e noho ai no uhane iao, a me ka poe hewa a pau. A o ko lakou lani no, aia no i Tarawa, malaila kahi i kapaia o Te-Maiku kahi i noho ai na uhane a pau. “Aole ke Akua i ko lakou aoao a pau.”

            No Ka Mokuhane-Nui wale ka manao o na kanaka o Kilipali no ka lakou mau moeuhane. Weliweli lakou no na moeuhane ino a lakou i ike ai ; a olioli hoi lakou no na moehane maikai. Ua manao lakou he mea a mai a e make ai ka moeuhane; nolaila, kaumaha pinepine lakou i na mohai i na akua o lakou, i mea ka e pili ole mai ai na moeuhane ino. Ina wa kaua, ua manao noiia na moeuhane no ka lanakila a me ke pio ana.

            Na hewa i ikeia ma Kilipali-O ka pepehi kanaka wale ma na mea liilii, olelo ino he make no ka hope, aihue he make noa me kahi mau kumu e na e pili ana no ia lakou ka make, a o ka pepehi wale no i ka poe hale ole. O ka moekolohe, hoopaipa, hookanakama, o ka inu rama kekahi, no ka wai mai o na lolo niu i hoawaawaia. Aole me i ikeia ka inu rama i ka wa kahiko; na na haole i ao mai i ka hana ana i ka rama, a o ka rama haole he mea hou mai nei ia. A he he nui ka poe i make no ka aoa rama; kaawe kahi poe mluna o na nio, a me na puhala; holo oloko o ke kai a make no ka ona; kipu kekahi I kekahi no ka ona. O ke umikamalii kekahi, ua umi wale ia na keiki ma ka opu o na makuahine kane ole, i loaa ma ke kalohe o kekahi mau wahine mea kane no hoi, ua umi no I ke keiki no ka lehulehu, pela kahi poe. Ua lohe au i kahi poe wahine, he 13 keiki a kekahi wahine, ua umiumi ka oia ehiku, a ua hoola eono. O ke kumu ka oia umiumi ana, o nele i ka aika ole no ka lehulehu; a he kumu e ae no kekahi. O ka hoopunipuni wale no ma ka olelo, o ke kuai ana kekahi, o ka olelo ana i ka mea oiaia ole me he mea oiaio la, o ka wahahee wale no a lilo i mea kue ai kahi poe, a o ka mmake ka hope a me ke kaua no.

            He lahoi hilahila ole, noi wale, mahani, makile wale, ohumu wale, huahua, epuinoino, paonioni, hoomauhala, hookano, hookiokie. He poe mea akua oiaio ole, aole kanawai oiaio, he poeleela ko lakou naau.    J.H. Mahoe

 

Haawina Kula Sabati.

Helu XVI. Aperila 16, 1871.

Ka Manawalea a me ka Pule.

Pauku Baibala, Mataio 6:1-15.

      1.         E malama ia oukou, aole e hana wale aku i ko oukou manawale imua o na kanaka, no ka ikeia mai e lakou; o loaa oie ia oukou ka ukina mai e ko oukou Makua i ka lani.

2.   A i kou manawale ana aku, mai hookani i ka pu linua au e like me ka hana ana a ka poe hookamani i loko o na halehalawai a ma na alanui, i hoomaikaiia mai ai e na kanaka: he oiaio ka’u e olelo aku nei ia oukou. Ua loaa ia lakou ko lakou uku.

3.   Aka o oe, i kou manawale ana aki, mai hoike i kou luna hema i mea a kou lima akai e hana’i.

4.   i anlo hoi kou manawale ana ; a o kou Makua e nana mai ana i kahi nale, oia ke uku mai ia oe ma ke akea.

5.   A i pole aku oe, ea, ami hoohalike me ka poe hookamani; makemake lakou e pule ka ana ma na halehalawai a ma na huina alanui, i ikeia mai ia lakou e kanaka ; he oieaio ka’u e olelo aku nei ia oukou. Ua loaa ia lakou ko lakou uku.

6.   Aka, i kau pule ana, e komo ae oe i kou keena mehameha, a papani oe i kou puka, e pule aku i kou makua ina no ma kahi nalo, a o kou Akua e ike ana iloko o kahi nalo, oia ke uku mai ia oe ma ke akea.

7.   A i ka pule ana, mai kuawili wale aku oukou i ka olelo, e liko me ka poe kanaka e, ka mano nei lakou, no ka nui o ka lakou olelo ana,e hooluheia mai ai lakou.

8.   Mai hoohalike me lakou ; no ka mea, ua ike no ko oukou Makua i na mea a pono ai oukou, mamua o ka oukou noi ana aku ia ia.

9.   Penai oukou e pule aku ai; E ko makou Makua iloko o kalani, e hoanoia kou inoa.

10. E hiki mai kou aupnu; e malama kou makemake ma ka honua nei, elike ma ia i malama ma ka lani la:

11. E haawi mai ia makou i keia la i ai na makou no neia la:

12. E kala mai hoi ia makou lawehala ana, me makou e kala mai i ka poe i lawehala i ka makou.

13. Mai hookuu oe ia makou i ka hoowalewaleia mai; e hoopakele no nae ia makou i ka ino; no ka mea, nou ke aupuni, a me ka mana, a me ka hoonaniia, amau loa aku. Amene

14. Ina paha oukou e kala aku i na hala o kanaka, e kala mai no hoi ko oukou Makua o kalani i ko oukou.

15. Aka, i ole oukou e kala aki i na hala o kanaka, aole no hoi e kala mai ko oukou Makua i ko oukou hala.

 

            Pauku Alakai-Aka, i kau pule ana, e komo ae oe i kou keena mehameha, a papani oe I kou puka, e pule aku I kou Makua ina no ma kahi nalo, a o kou Makua e ike ana iloko o kahi nalo, oia ke iki mai ia oe ma ke akea. Mat 6:6

            Kumu noonoo.-Ke ano kaena ole o na hana Keristiano.

            Ninau ano ma-Oka pule he aka i lohe ia e ka Makua?

 

Manao Wehewehe-P. 1-4. Aole no i papaia na manawalea a pau ma ke akea, aka o   ka makemake ana e nanaia mai a e mahalo ia mai, oia ka mea I hoahewaia.

            O ka manawalea i haawiia me ka mano kupono, ma kea no aloha io, e uku hou ia mai no e ke Akua. Aole ie e hoopoina iki ana. O ke kokua ana i na hana pono, e la aka hanai kumu, ke kukulu luakini, &c., me ka manao i ka mahaloia mai, aole no i uku ia mai e ke Akua. O ka uku iho la no ia, o ua mahalo nei o kanaka, a pau wale ae no. “ua loaa ko lakou uku.” “ Mai hoike i kou lima hema, &c.” He olelonane hoi keia. Aole no e pono ke mahalo oe ia oe iho.

            P.5-8. E like me ka manawalea, pela ka pule. Aole i papaia ka pule ma ke akea. O ka pule i lohe no kanaka, oia ka i papaia, a o ka pule i lohe ke Akua, oia ka i ponoia. Elua hana o ua poe hookamani nei, o ka puhi i ka pu, a o ka pule ma ka huina alanui. Aole paha kakou e pule ana ma ka hoina alanui, aka ua pule paha kekahi o kakou ma na aha halawai me ka manao nui ka loheia mai e na kaoaka, a mahaloia no ka holoholo o ka olelo. Aole no e pono ke hoike nui aku I ke komo ana ma kahi mehameha e pule ai. Aka, mai haalele I ka pule mahi o poino auanei ka uhane. Na ke Akua e uku mai ma ke akea, oia hoi e ikeia no ka hua o keia pule mehameha ma ka ikaika o ke kanaka ma na hana pono. Aohe ole. “Mai kuawili.” Oia hoi e like me na pule kahiko o na makua pegana o kakou--a eia hoi kekahi “kuawili,” -–o ka hoopuka wale aku i na huaolelo i maa, me kea no ole, e like me ka hana a kekahi poe ma na aha halawai Poakolu.

            P.9-13. O ka pule kaulana keia a ka Haku. Na ke kumu no e wehewehe mau i keia pule.

            P.14.15. E noonoo nui i keia mau pauku.

 

            Ninau-Heaha ka mea i papaia ma ka pauku mua? Aole anei i kauohaia mai kakou e hoomaiamalama aku me ko kakou mau kukui? O ka manawalea he aka i uku oia ia e ka Makua? 2. Heaha ka hana a ka poe hookamani? He olelo aha ia? Kona ano? Ko lakou uku i loaa, heaha ia? 3. Mai ahi oe i kou manawalea ana? Heaha ia ? 4. O wai ke uku mai? Mahea? 5. Pehea ka pule o ka uku poe hookamani? O wai ia poa? O ka pule he aka i papaia? Ua loheia anei ka puleo ka poe hookamani? E wai? Ua loaa anei ko lakou uku no ia pule? Pehea, ma aole wahi mehameha? Ua hiki anei ia o eke pule mehameha i ka wa e hele ana ma ke alanui? Heaha ka uku o ka pule mehameha? Nawai mai? 7. Heaha ke kuawili? Pehea ka manao o ka poe pagan? 8. Heaha ka ka Makua mea i ike ai mamua o ka kakou pule ana? Ua lohe koke anei ia?

            9-13 O ka pule hea keia ma keia mau pauku? E oia mau mea pakahi i nona ma keia pule?  (Na ke kumu e ninau I keia mau mea). “Penei” wale no kakou e pule ai? Ma kahi malu wale no anei?

            14,15. Ahea e kalaia ko kakou mau hewa?

            Ninau pili kimo.-Pehea kou manawalea ana? Aia mahea kau pule ana? Ua kala aku anei oe i kou hoa hoa-hakaka?

 

KA NUPEPA KUOKOA,

Hoopuka Mau Ia Ma Honolulu

Keia Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he Umikuma!

$1.00 no na mahina eono,

Me Ka Hookaa Mua Mai.

 

Na Olelo Hoolaha-Aole I @i mamua o 10 laina o@ ka @@@ puka hookah ana, $1.00; lua homo ana, he $1.00 I @@@ kahi malama $2.00.  E aku mau ia mai ke dala o na @@@ hoolaha a pau e hooun@@@ ana wai e pa@.

Kanikau-he @ kenela no ka lala@i hookah-penei; he 23 lalani, $1.oo; no lalani, $2.00; a peia ku.

Ka @@@ no na u@@@ Hoolaha-ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawina no ma ke lima a na lauao ke Kuokoa, a i olelo, e hoouna ma ia KaukaKulika.

Na uku Papa a pau e hookaa mua mai no-aole e ka@@a ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. @ @@@@ ke hiipola keia mau rula, no ka mea, he @@@@ no ka auh@@ no keia nupepa.

Aia ke Kaona o ka Nupepa Kuokoa-ma ke k@@na i noho mua ia iho nei e J.W. @ukina, maluna ae o ka @@ale keia. O no h@@a hana, mai ka eiwa o kakahiaka, a I ka l@ o ke ahiaka.

 

H. M. WINI. Luna Hoopuku.

“KA NUPEPA KUOKOA.”

IS published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum, or $1.00 per six months, in advance.

 

 NA OLELO HOOLAHA – aule i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50;  hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau a hoounala ana mai e pai.

KANIKAU – he 4 kepela no ka lalo\hookahi – penel: he 25 lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela ku.

KA OKU NO NA OLELO ILOOLAHA – ka uku pepa, a me ka uka o ke Kanikau, e hoouoa mai ia Pokue.

NA UKU PAPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO – aole e kaula ka luoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ke poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai maniua. E pono ke hili poila kela mau rula, no ka ea, he emi no ka auhau no kela nupepa.

AIA KE KEENA O NA NUPEPA KUOKOA – ma ke keena i noho mua la iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o la Bale Leta. O na hora hana, mai ka eina a kakahiaka, a i ka la o ke ahiahi.

H. M. WINI. Lono Hoopuka.

 

“ KA NUPEPA KUOKOA.”

is published in Honolulu

EVERY SATURDAY.

$2 00 per annum, or $1.00 per slx

months, in advance.

ADVERTISEMENTS  not exceeding 10 lines, inserted once for $1 00 twice or $1,50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line.

PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID.  No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list until paid for. This role must be strictly adhered to in account of the low subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office. Office hours from 9 A.M. to 4 P. M.

H. M. WHITNEY, Publisher

            Bound Volumes of the KUOKOA, for sale at the office over the Bookstore – $3 00 each.

            Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.

 

Baibala Hemolele Nui ili gula nani me na kuhikuhi ma na aoao…$12

            “          “          Nui ili eleele kaekae wai gula…………… 5 00

            “          “          uuku iki iho     “          “          ………………    8 00

            “          “          Pananaiki iho ili eleele ……………………4 00

Kauoha Hoa ili gula nani me na kuhikuhi …………………….3 00 

            “          “          eleele kaekae wai gula …………………… 1 00

            “          “          “             ………………………………………75

Kauoha Hou Hapa Ilaole …………………………………………75

Lira Hawaii 1848 me ke kanawai ……………………………… 25

            “          “          1855 ………………………………………….25

Moolelo Ekalesia …………………………………………………50

Haiao Ili lahilahi …………………………………………………..10

Hele Malihini ana   ………………………………………………..25

No ko ke Akua ano ………………………………………………..25

Lira Kamalii ……………………………………………………….25

Hoike Palapala Hemoleli …………………………………………..25

Moolelo o Heneri Opukahala … …………………………………..25

Hoike Akoa ……………….………………………………………..25

Wehewehehala ……..……………………………………………….25

Ninau Hoike ili manonaoa ………………………………………….25

            “          “          “ lahilahi ………………………………………..10

Kumumua Kula Babali ……………………………………………..10

Buke Lawa Lima ……………………………………………………10

He Buke no ka Pope …………………………………………………10

Ui Kula Sabati Helu 3 ………………………………………………..25

  “        “          “          “  4………………………………………………..25

  “        “          “          “  5………………………………………………..25

Buke Euanelio a Ioane ……………………………………………….10

Himeni …………………………………………………………...…..40

Himeni ili nani ………………………………………………….…1 00

Na kauoha Hou Pakele,

Ili Gula nani ……………………………………………….,,,,,,,,,,,.1 00

Ili eleele kaekae nani ………………………………………………….50

Ili eleele ……………………………………………………………… 35

Kauoha Hou Pokake ma na Halelu.

Ili Gula nani …………………………………………………...…….1 75

Ili eleele kaekae wai gula ……………………………………………..  60

Ili eleele …………………………………………………………………50

Na Halelu Pakeke.

Ili Gula nani ……………………………………………………………..50

Ile eleele kaekae wai gula………………………………………………..30

Ili eleele…………………………………………………………………  20

Ka Hae Hoonani (Buke Mele) …………………………………………..25

Eia na buke kaawi wale.

Palapala Liilii –

            Helu 4 – Makemake anei oe ike ola?

            Helu 5 – E hele i o Kristo la.

            Helu 7 – Ka hoi ana ai o ke Keiki Uhauha.

            Helu 11 – No ka hoohiki wahehee i ke Akua.

            Helu 16 – Ka Kehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Babetizo ana.

            Helu 17 – Mai hana ino i na Holoholona.

Ka Davida Malo Kamanaoao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.

            J. F. POKUE,

            Kakauoleloo ka Papa Hooko o ka Ahahui @@@ a ko Hawaii Paa Akua.