Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 15, 15 April 1871 — Page 2

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Kahealani Uehara
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            Ma ka hora 8 a me ka hapa ponoi, hiki mai la ka nui o na koa, a akoakoa ae la ma ka aoao ma Neuilly o ka pio.  He 200 poe hoohaunaele i ike ia aku, e anoninoni ana na manao, aka aohe nae he hele ia mai.

            Ma ka hora 9 a me 15 minute, hiki mai la na ukali me Gen.  Von Kamecke ma ke alo, i ukaliia mai e na Aliikoa he 50, me na pu a me na ano a pau o na aahu.  Aole lakou i kuu iho, aka, holo loa aku no ilalo o Champs Elysees, i ka hale o ka Moiwahine Karistiano, kahi o ko lakou wahi hoomoana i kukuluia ai,

            Hookahi nae o ka poe alii o Count Waldersee, i ka iho a lulu mai me kekahi o ko makou puuluulu kanaka, he haole Beritania.  He mau wahi papaleo oluolu no ka laua no kekahi mau minute, aka mahope iho o ko na Perusia maalo ana ae, alualu ia mai la keia Keoni@ana e na kanaka ekolu me na leo kakona, aka, nana no i hooponopono aku e kuli kona huhu.

            He 300 iwilei paha mahope iho o na ukali, ka bataliona Helu 88 me na pahu a me na ohe ; mahope iho o lakou na koa Dragoons, (na koa hele wawae a holo lio) no lakou ka heluna aole e hiki ia'u he hoike aku.  Mahope iho o keia, he papa koa huihui o na Bavaria, i huikau o na koa kaua lio me na koa hele wawae, i ukaliia mai e na koa wae 200 o no a@o a pau o no laina Perusia.  He mau wahi puuluulu mai, eono paha alii koa, e hele ana ma ke poo o kekahi kolamu uuku, i hooneeneeia mai e na lio ulaula he 30, i hele a hahani mahope, a no lakou ka huina pau loa he 2000.

            Ma ka hapalua i hala ae o ka hore 9, na maalo ae la ka huakai ma o o ka Pio o de T@@omphe, a e pii aku ana i Elysees.  He mau kanaka paapu kai akoakoa ae, aka, aole nae he anaina nui hookahi.  A me he mea la, ua noho mali lakou a pau, aka, he wahi manao inaina no paha ka loko.

            Ma ka hora 10 a me 15 minute, emi hope mai la kekahi poe koa lio Husara mai ka pio mai a kiauau ae la i Porte Maillot.  ka manawa hookahi no, huli ae la kekahi mau koa Perusia hele wawae eono paha, ma ke kihi o ke ala o Sana Ao, (Cloud) a kukulu iho la i laina kiai ma kahi o ke alanui e kokoke aku ana i ke ala de @' Imeperiala, a komo aku la iloko o ka Rue de Presbourg, a hoomaka i ke komo ana iloko o na hale, e huli ai i ka poe hoohaunaele, a pau na hale e poai puni ana i kahi i kapaia o de @' Etoile, na hala no lakou na puka e huli mai ana i ke alanui.

            I ka wa i ike ia ai ke ku ana o ka laina kiai, poai puni ae la ka poe hoohaunaele, e awihi ana na maka, e lelele ana na manao me he kamalii la.  I keia manawa, nui loa mai la ka akoakoa ana o ke anaina e kokoke aku ana i Palais de Indurstrie, kahi o na koa i hookuuia iho ai.  Ikeia aku la na wahine iloko o ka manao mihi i ke ano o ka popilikia maluna o na wahine o Parisa.  O na kane i hiki ae, he poe malihini wale no.

            Ma Point du Jours he mau wahi koa uuku wale no kai komo mai.  A hiki i ka hora 10. aole he mau koa hou i hookikinaia mai e komo hou.

           

NU HOU MA EUROPA!

Olelo kuahaua a ka poe hoohaunaele

Hoao ana e lawe i na mea kaua a na koa

KE KIPAIA ANA O KA POE KAUA OLE

Ua puka hou mai o Bisimaka e pane.

HOOWELIWELI MAI OIA E KIPU IA PARISA.

 

            Parisa, Mar 22-Ma ke ala o Ladana, Mar 23-2:30 AM- Ke hoomau mai nei ka maluhia o na mea ma Parisa.  Ke hoomoana nei maloko o Vendome, na Bataliona koa lahui o ke aupuni, a malalo aku oia wahi, ke ne ia la na mea kalepa.  Ua papaia na kaa lio a pau.  Ke hooweliweli aku nei ne pukuniahi ia Rue de lu Paix, a o Rue de @@s@glions, ua neoneo.  Ke kukakuka nei na puuluulu kanaka ma Montma@@re, no na mea a apau, a o ko lakou manao laulaha, o ka hoole, aole he kupono o ke aupuni hou, aole e hiki ke hoolawa i na hana na na kanaka ; a o na hana pili aupuni a pau a me na mea pili i ka oihana koa, he pono e waihoia aku iloko o na lima o na Ripublika akamai.

            Parisa, Mar 22-12:30 PM- I ka hora @ o keia kakahiaka, ua nui loa ka pioloke no ka lohe hewa i puka mai, e komo mai ana na Perusia i keia la.  Ua ki mai la na koa kini lahui i na pukaupoohiwi me na pukuniahi ma Bellewille a me Montmartre. 

            Ua hoopuka ae na Elele kipi o Parisa i keia mau olelo : "Ma ka la 10 o keia malama, ua koikoi aku na makaainana o Parisa, e hoihouia mai ka Ahaolelo Lahui !loko o Parisa, no ka mea, ma ia wahi ke kupono no na hana nui o ka lahui, oiai oia ke kulanakanhele alii o Farani.  He mea pono ke hoopau ae i ka huhu, oiai ka enemi hehi aina (Perusia) e hoomoana mai ana ma ko kakou aina.  No ka mea, o ko lakou noho kino ana mai, he mea hikiwawe loa i ka Ahaolelo, ka haawi pupuahulu ana aku ia Farani oloko o ka lakou lima, a e hoonele i ka Ripubalika." Ua makemake loa ia keia olelo kuahaua. 

           

NA KE AUPUNI I NA OKANA AINA.

            Vaseile, Mar 22-Ua hoounaia aku he palapala akea i na Luna Nui o na okana aina, e olelo ana, ua kukulu hou ia ka maluhia ma Parisa.  Inehinei, ua hoao ae kekahi poe kamaaina maikai o Parisa, e ku lokahi e malama i ka maluhia, a ua loaa ia lakou ka hopena pomaikai.  Ua hooholo lokahi iho nei ka Ahaolelo, e kuahaua aku i ka lahui.  O na hipuu o ka Ahaolelo a me ke Poo Aupuni, ua hooneeneeia mai nei a kokoke.  Ua haawhi wale mai nei na koa Mobile ia lakou iho malalo o ke aupuni, e like me kana mau hoounauna ana.  Ua hoopaa ia ka palapala me ka hoopii i ka lahui e manao maikai.  Ua hoike aku nei o @@@nuku C@@robert imua o T@iers, a ua hookipa maikaiia aku oia.

            Ke pau mai nei na alii o ka puali koa Imperiala i pio ma Geremania, i ka hoi mai iloko o Farani.

            Ladana. Mar 23- -I ka Poalua iho nei, ua hoihoi hou ia ae ka Meia o ka Apana 6 o Parisa, a hoonohoia ma kona ano, e na koa kiai lahui, mai kona olepeia ana ae e ka poe hoohaunaele.  Ua hooholo ke Komite Waena o ka Poe Hoohaunaele, e lawe ae i na mea kaua a ka poe koa aupuni ma Sana Germaio.  I ka po ana iho, hoao mai la na koa kiai lahui i huli aku mahope o ka poe kipi, e lele mai maluna o ka Bta@@ona Helu 11, e noho kiai ana ma de la Bourse, aka, aole nae holo pono ; no ka mea, ua hoolakoia a nui wale na bataliona koa, i mea e hoomalu ai.  Ua hoolahaia he hoakoakoa ana i ka poe lako ole i na mea kaua ma ka a@ina la Poakolu.  O na koa lahui ma ke kulanakauhale o Liona, ke kali la lakou o ka hiki aku o kekahi Elele mai Parisa aku, e kukulu i Komite Waena, e like me ke Komite i kukulu e ia ma Parisa.  Ke hoikeia mai nei, o Minotti Garibaladi, ke noho alii la maluna o na kipi ma Montmarte. 

           

HAUNAELE MA PARISA.

            Parisa, Mar 22-Ahiahi-I keia kakahiaka, ua hiki mai kekahi pooloulu kanaka ano kaua ole ma Rue de la Paix, ma ka puka komo i Vendome, a noi maila i na koa kiai, e ae mai ia lakou e komo aku iloko o na apana a na kipi e noho ana.  Ua hooleia aku keia koi e na koa kiai.  Ia manawa, e lalama ae ana lakou la (kipi) ma @a hae o na koa lahui, aka, ua hooweliweli mai nae na koa kiai, e hou i ka elau p@ i ka paa hae, a ia manawa ua emi aku na kipi.  Lalau mai la o Baron Nathan i ka have, a kahea mai la i ke ana@a kanaka e nee imua.  e kue aku i ke oiai puka @o o keia wahi.  Hooloheia aku la keia kahea ; a @a wa.  hooka@i iho la na koa lahui i na pahu a me na ohe, a ki ae la i na piha pu i ka lewa.  Emi hope lohi loa aku la ke alaina.  Puka mai la ma ka hele palua ana he ekolu mau papakoa mai ka laina nui mai, a ki mai la i na pu.  He mau minute wehiweli elima ka loihi o ka haunaele ana, a emi aku la ke anaina.  Ma ka haahaa loa ke koho aku, he 30 poe i make a eha.  He elua poka o ke ku a@a o Baron Nahan.  Ua hoopoipoi hou ia mai na koa ma Vendom.  O na koa kiai lahui maluhia, ua kauohaia aku lakou e lalau i na mea kaua, a he hakaka koe i keia po.  Ua lilo keia hana, i mea e nune nui ia la ma Parisa. 

            Ke hoopuka ae nei kekahi nupepa o Parisa, ua hoike mai la o Couna Bisimaka ia Thiers, e komo mai ana na Geremania iloko o Parisa a lawe ae, ma ka ia Sabati e hiki mai ana ; aia wale no kona komo ole mai, a lilo o Thiers i kahu no ke kaua.

           

            KA HOOWELIWELI A BISIMAKA.

            Vaseile, Mar 22-Iloko o ka Ahaolelo, ua heluhelu mai o Jules Favre, he palapala mai a Couna Bisimaka mai, e olelo ana : "O na mea imua o Parisa i keia wa, aole ia he mea e keakea mai ana i ka hooko ana o na mea i nooonoo a hooholoia e ka Aha Elele me ke Aliikoa Geremania, e papa ana i ka hiki ana aku imua o na laina, mamua o ka lilo ana mai o na papu i na Geremania."

            Ke koikoi mai nei o Bisimaka, ina e hooholo ole ia ka hana ana a paa ka waea olelo i wawahiia e holo ana i Patio, iloko o na hora he 21, e huli aku ana makou e hana ino ia Parisa, me he enemi la ; a ina paha he mau kuee kekahi e hana hou ia aku ana e ka poe kipi, maluna o na jumu mua o ke k@ikahi, e weheia no ke ahi o na pepu, a ki aku maluna o ke kulanakauhale.  Ua hai mai o Jules Favre, ua pane aku oia ia Bisimaka, o ke kipi kuloko ma Parisa, he mea hoopaiwa ia i ke aupuni, aka.  e hoopau kokeia aku ana no.  Ioa nae he lolohi no ka hoopau koke ana, alaila, e manaoia, o ke kumu o ia lolohi, no ko ke aupuni makemake ole e hookaheia ke koko.  Aohhe e hiki i ke aupuni ke hana hou aku i ke alanui hao, aka. ke noi aku nei nae, e hoihoi hou ia na Meia.

            Vaseile, Mar 22-Ua loaa aku i na kipi hoohaunaele, he 1,000,000 hapaha farani, mai ka Baneko aku o Farani. Ua kau aku lakou e uku mai o Rokekaila.  (ka Iudaio waiwai) i auhau nui, a @a hooleia mai. 

           

Ka Nupepa Kuokoa.

3,000 pepa paiia.  Edition, 3,000 papers.

PUBLISHED EVERY SATURDAY-$2.00 A YEAR.

 

HENRY M. WHITNEY,

Publisher and Editor.

(Luns Hoopuka.)

 

JOS. U. KAWAINUI,

Associate Editor.

(Luna Hooponopono.)

 

HONOLULU, APERILA 15, 1871.

 

Palapala mai Farani mai.

HELU 7.

KE KAUA MA AMIENS.

 

[Koena mai ka Helu 6.]

            Kamaaina koke mai la no ka poe lanakila (Perusia) a me he mea la, o na hale a pau, na wae wale ia no e na koa Sekone e like me ko lakou makemake, i mau hale paina awakea.  Aohe i emo piha mai la i na hoa ai na ipuka hale.  Mamua o ko lakou noho ana iho ilalo, palaki mua ae la na koa ia lakou iho, a kukulu aku la i ka lakou mau pu me ka makaukau.  O ka mea haohao loa na koa, o ka nakeke ole o ka lakou mau mekini kaua.  Aoje o lakou pupuahuul, (Perusia) aohe mioi wale mai, a me he mea la, ua noho lakou a he hapaha Keneturia ke kamaaina.  Aohe au i lohe aku i ko lakou ha@umumu.  He nui wale ka na Perusia dala a uku no lakou i ka lakou mau mea e kuai mai ai.  Hookahi koa SEkone i hoakewaia no ka aihue a ua hoihoi hou ia i Geremania e hoopaahao ai.  mahope o ka loaa ana iaia he mau mana peku mai kona mau hoa koa aku.  Mai ka wa mai i lilo ai i na Perusia a hiki i ko'u wa i haalele aku ai, e mau ana no komo ana mai o na koa a me ka hele ana.  I kekahi Poalua ae, komo mai la o Generala Mante@ffel me ka manao ole ia o kona la ia e komo mai ai, a i kekahi la ae no, ke ae la ia a haalele mai la.  He kanaka pilalahi oia, ua uluia e ka umiumi kona auwae, me he mea la, he k@nalima kumamalima kona mau makahiki, e kau ana kona mau maka aniani nunui, a o kona aahu koa, ua kinohinohiia ma na hoailona like ole.  E like me ka rula mau, he ano okoa ko na alii mai ko na koa kahiko mai.  E like me ka hookikinaia ana mai o kekahi poe e ae e haalele i ke kalanakaunale, pela no hoi au i konoia mai ai e haalele i ko'u hotele, i ko na PErusia komo kino ana mai, aka, mahope o ko Generale Mante@ffel haalele ana iho, hoi hou mai la au.  I ka wa e paina awakea ai, ua oi aku mamua o 30 aliikoa me makou e paina ai.  Ua hoana okoa no lakou ia lakou iho ma kekahi poo o ka papa aina, a o ke kakoi o ka lakou mau mu-k@, ua like paha ia me ke kakani i ka wa o na huila pukaa e hele ana.  O ko lakou mau lilo no keia ai ana, ua ukuia e na lilo o ke kulanakauhale.  Kahe awai ka inu a keia poe i ke Kamapene, (Champagne) aka, no na lilo liilii e like me keia ano, na lakou no e uku mai ko lakou mau eke ae.  Hookahi a'u aliikoa Perusia i ike maka ai, he Kauka, ua maona no hoi.  nou no ka ia la ai.  He kanak puni paani oia, a ua hele no hoi kona aahu, a paa i na medala a me na mea hoohanohano e ae.  Ua hiki no paha iaia ke hoopoina iho i keia hanohano nui ona i kona wa lealea, aka, aole nae au i ike i kona walaau nui ana.  Ua ike no hoi au i ke ano nui o na aliikoa Perusia, ma ko lakou noho ana, ina he aliikoa hou akahi no a komo mai, hele mua aku oia i ke Generala a i ole i ke Kanela, (Col) a malaila hoike ae ua malihini la i kona inoa a me kona puali.  Alaila, ku ae na aliikoa a pau iluna, a o ka pau iho la no ia o ka hoolaunaia ana. 

            Ua manaoia, e hoohaunaele ana ne kanaka hana i ka hiki ana mai o ka wa popilikia, aka, ke hauoli nei au i ka hoike ae, aole nae pela, he maluhia loa ua poe la i manaoia aku e hoohaunaele ana.  He 5 paha hora mamua o ko na Perusia komo ana mai, aia ke kulanakauhal ua waihu kaokoaia aku na lakou e aloha mai.  O ka na kamaaina wale no i hoomakaukau ai, o ka pulumi ae i na hale kuai paka.  I ko na kanaka ike ana, ua kiekie loa aku ko lakou popilikia, hoopau iho la lakou i ko lakou manaolana, a ua hooholo lakou i ko lakou manaolana, a ua hooholo lakou e hana kuikahi ma na kumukuai a pau-i mea e hoohoihoiia ai na manao i mokumokuahua no ka poino, aka nae, o ka mea nui ma ka waha o ka lahui, ka hoomau aku i ke kaua ana, i mea e kanahai mai ai ka hilahila no ka haahea launa ole o na Perusia imua o na maka o na Farani, a maluna hoi o ka lepo laa.

            Ke noho nei ke kulanakauhale o Ameins @e ka maluhia, pane leo ole a o ka poe kuai mea ia wale no ke puka nei mawaho o na alanui e kuni ai.  O na hale kuai, ua wehe hapaia, a o ka mea nui a na Farani e kau nui aku nei ka manao.  o ka hiki mai o na lono hauoli no ka na Farani lanakila, imua p Parisa a me Loire, a i ole, ma ka akau, a @@ololi hou ia ae ka noho ana mai ke pio a i ka lanakila.

            O kahi anaina kanaka mahuahua a'u i halawai ai, oia ke anaina e makaikai ana i ke kino make o ke aliikoa o ka papu, ka mea i laulaha ae mamea, a i kan@ia me ka hanohano koa e na Perisa, ma ia wahi o luna o ka pa ana i ku ai a haule iho make loa.  Ua waiho ino oia mahope nei, he wahine ui he ohana.

            O ka auhau i kauaia mai maluna o ke kulanakauhale, he 4,000,000 hapaha farani, a eia ke hoomaka ukauia nei e ohi.

            Ke puhi nei ka Poe Puhi Ohe Perusia i kela a me keia la ma kahi kaawale, aka, ua hele wale no nae a paa pono na mele ia lakou.  I ka wa i komo mua mai ai na Perusia iloko nei, ua puhi ae kekahi Poe Puhi Ohe, i ka leo mele, "E ola ka Mo@wahine i ke Akua." a ke olelo mai nei hoi kekahi kanaka Amerika e ku pu ana me a'u, ua lohe ia i ke mele@a ana mai o ke mele, "Hail Colombia."

            O ka heluna nui o ka poe mae o ka aoao o na Farani, iloko o ka hakaka ana i na la ekolu, he 4,500.  He 1200 poe eha i ohi e ia ae.  O na Perusia ka mea make nui.  He 80 poe aliikoa i make a eha, a aole paha e @mi malalo o 1200 kane, nolaila, aole i lilo i hea ole ke kaua.

            O Ameins nei, he kulanakauhale waiwai loa, he nui wale na punawai e hana ai.

            He mea hiki ole paha ke mahaloia aku, ka waiho wale ana aku i na koa 1200 e waiho mauleule ana iloko o na la elua ma ke kahua kaua, kahi a lakou i hauole iho ai.  Aole i apo mai ka poe waiwai, aole hoi he lima i lawe mai i ai a i aahu a i laau lapaau hoi, aka, o na wahi mea wale no a Ka Ahahui Lahui Beritania i hoolako mai ai.  O ka ia aha mau Kauka elua wale no me na Kauka Farani wiwo ole elua, ka poe nana i hele aku e malama i ka puulu koa Farani eha, no ka mea, ua hao aku la no na Geremania i ko lakou pou eha, e hoihoi i Geremania, koe wale no ka poe i eha ino loa.  Aole he wahi kamaaina hookahi i manao ae i ka poe e wale no ka poe i eha ino loa.  Aole he wahi kamaaina hookahi i manao ae i ka poe e waiho ana iloko o ka ehaeha o ka make, maluna o ka lepo koou me ke kapa ole, iloko o na la ekolu.  Ua pani ae la ka poe waiwai ia lakou iho iloko o ka hoopi a aloha kanaka ole.

            Ke pua aenei ka ula o ko'u papalina i ka hoopuka ae, aole he kahuna Katolika i haalele i kona home a hele aku e pule ma na lua kupapau o ka poe e make ana.  O na kauhale liilii mawaho aku wale no, ka poe i kaupe mai i ke aloha ana, a ohi mai la i na pua iwi o ko lakou poe kaikuana i make a eha.  Aia ka aoao eleele o ke kaua ma Ameins.              O ke aloha ole i kekahi hoa kanaka, ka mea nana e helu i na tarsani kanikau.

HAWAII.

 

NU HOU KULOKO.

OAHU.

            E pono e leha ae na maka o ka poe heluhelu Kuokoa i na olelo hoolaha e puka nei ma ke Kilohana.

            Ua loheia mai, he nui loa ka mai piva ma Kauai, a ke make la elua i ka la, ma Koloa nae ka nui loa wahi a ka lohe.

            KIAKAHI O POONAHOAHOA. - O keia wahi kiakahi o Poonahoahoa, ma ka inoa "Live Yankee," ua kuai kodalaia iho nei ma ka Poakolu i hala, a ua lilo ia Tamaki Kalaka, he haole paahana, no na $300.

            HAIOLELO NA KA AETO.- I keia ahiahi Poaha i hala, maloko o ka Hale Hooikaika Kino ma Alanui Nuuanu, i haiolelo ai o Loio W. C. Jones (Aeto) mo ka pomaikai o ka Ahahui opiopio Karistiano o na keiki haole.

            HE KUNA HOU.-Ma ke kakahiaka Sabati iho nei, ku mai la he wahi moku kuna hou, o Cambria ka inoa, mai Victoria Vanekouwa mai, me ka ukana no Walker a me Allen. Ma ka hoolaha i ikeia iho ai, e kuaiia ana ua wahi kuna la.  O kona nui, he 43 tona.

            UWAPO MOKUAHI.-Oiai, he ku mai koe o ka mokuahi Nevada i ka la apopo, nolaila, ua hoomakaukauia iho nei uapo mokuahi ma ka palena mai o Ainahou no kona pili ana mai.

            I KA POE MEA ULU.-I ko makou manao, aole e hoahewa mai ana oukou ia makou i ka paipai aku, he mau la ku wale no keia o na mokuahi, a he mea pomaikai no ka poe mea ka @u a me ka poe hanai holoholona moa a puaa, pelehu, ke lawe e mai i Honolulu nei no ke kuai aku i keia mau malihini.

            Aohe no i emi o Honolulu malalo iho o na kulanakauhale nui e ae o na aupuni mamao aku.  O ka mea hihiu he hau ia Honolulu nei mamua, he hau, ua uwaiia mai nei a kokoke, a e kuaiia nei @a hau paa.

            KA MOKUAHI KIKANE.-Ua hoolaha ae ka Agena o ka Laina mokuahi o Kikane, e ku mai ana ka mokuahi Wonga Wonga ma Hoolulu nei ma ka la 28 o keia malama, a e holo loa ana i Kapalakiko me ka eke leia, me ka kali ole i ka moku o Kaleponi mai.

            KAHI PAI KII PAKE.-Ua pau ke pai kii ana maluna ae o ka Hale Pai o ka nupepa Kuokoa, a ua hooneeia aia maluna o ka hale makai iho o ka Lo@ele Hotele, ma ke kihi o na Alanui Nuuanu a me Kalepa.

            No ka ageua ole o ka mokuahi "Kilauea" i keia manawa, ua lono ia ae, ua paniia maliala o Samuela G. Waila no ka manawa a maopopoke kanaka e hookohou loa ia ai.

            E HEIHEI ANA PAHA.-E haalele like ana ke kiapa Cometa a me ke D. C. Murray ia Honolulu nei ma ka la hookahi, a e holo ana  Kapalakiko.  E ku e ana paha ke Cometa, o kekahi i ho paha o laua.

            NO KE MOKUPUNI O HAWAII.-I keia Poakahi iho nei, ua holo aku kekahi o na Kamalei Haku o kakou, ka Mea Hanohano MRs. Lilia Kamakaeha Dominis, ma ke Kilauea, me ka manao e halawai me kana alii kane ma Kaunakakai, a mailaila aku, e holo laua a lele ma ke kai hawanawana.  Mai laila aku i ka aina mauna, a i ka ua Kanilehua.

            KA MOKUAHI "NEVADA." Ina ua haalele io keia mokuahi mua o ka Laina Hooholo mokuahi o Uwepa ia Kapalakiko, ma ka hora 12 o ke awakea o ka la 8 o Aperila, he mea maopopo, e hoike mai ana oia iaia iho, ma ke awakea o ka la apopo.

            KA MAKAMUA NO MOLOKAI.-Ma ka huakai a ke Kilauea i holo aku nei i ka Poakahi, ua lawe aku oia i ka eke le@a no Molokai.  I@a e hoomauia aku ana ia i awa ku mau, alaila, e mahalo mai ana ko laila poe e uku wale mai nei ia ia, a ina oia holo wale iho la no, he kapaia mai koe he hoihoi makuahonowai.

            NA OHUA KAULANA.-Ma ka hoi ana mai a ke kona "Wawiki" mai Molokai mai i keia Poaha iho nei, ua ahai pu mai oia i na Mea Hanohano, ke Kiaaina o Oahu, a me ke Kuhina Kalaiaina a me na ohua aole e emi malalo o ke kanaha, o lakou na mea hope kekahi o na ohua olulo o ka mokuahi Hawaii poino "Kilauea"

            KA LUNAKANAWAI KAAPUNI O MAUI.-E olioli ana paha ka lahui ke lohe aku, o ka Lunakanawai Kaapuni o ka mokupuni o Maui, ua haalele mai i kona palapala hookohu lunakanawai, a ua oluolu ke aupuni i ka lawe ana mai ia palapala.  Peia e ko ai ke noi a ka lehulehu.

            HALE KUAI BUKE O WIN@-Ma ka Poakahi Poalua a me Poakolu ae e hiki mai ana, e wehe ana o Henere M.  Wini i kona HAle Kuai Buke hou ; a o ka poe makemake kuai i na mea oia hale, e hele il@ilailoko oia mau la, oia na la manuahi loa, e like me kana olelo hoolaha ma kekahi kolamu ae.

            KA FEA FARANI.-O ka Fea a ka Madame a ke Kanikela Farani i hoolahaia ai e malamaia ana ma kona hale noho, ua laweia mai maloko o ka Hale Hooikaika Kino; a ma ka po Poalua iho nei, ua mal@ma io ia. Ua maikai na mea a pau i hoahuia, a ua loaa no hoi ka puu dala maikai, aole e emi malalo o $1,670.  Aole no i emi o Honolulu malalo o ka heluna o na ku@anakauhale manawalea o ka honua nei.

            HOIHOI HOU MAI.- Ke noi aku nei au i kou lokomaikai, e hoihoi hou mai i kekahi mau olelo a'u i hoopuka ai ma ke Kuokoa o ka la 8 o Aperila nei, no na mea e pili ana i ka hoike kula Sabiti o Kahana, no ka mea, ua maikai ole no ka hapa hope oia mau olelo a'u i hoopukaia, e like me "Pi," a pela ku. A ke noi aku nei au i ke kula Sabati o Kahana, e kala mai ia'u no ia mea.  Me  ke aloha.

G. M. KALAIKINI.

 

            HE KEIKI HOOLAHA DALA.-Imua o ke Kiure i kela pula aku nei, ua laweia ae he keiki kanaka i hoopiiia e ka Loio Kuhina no ka hoolaha i ke dala.  I ua keiki nei he medala poepoe i ke dala.  I ua keiki nei he medala poepoe keleawe.  Ua kauia ma na aoao ka hoailona o ka dala Amerika he kii me ka aeto.  Ua kakauia kekahi inoa haole pene.: "W. R. Brown, Congess Hall, Saratoga." Wahi a ka wahine, ua loaa i ua keiki nei he elima dala n@hana ma@nuli o ke kuai ana mai i kana ia, a hoihoiia aku ke koena.  I ka noonoo ana o ke Kiure kanaka, ua hookuu lakou, no ka mea, aole i hoolaha kela keiki i kela medala ma ke ano dala.  Ua hookuuia aku, a he ao ia nona aohe e hana hou pela. 

            HE HAUNAELE MA MOLOKAI.- Ua hiki mai kekahi lono i Honolulu nei, ua hoohaunaele ae la na mai lepera o Kalaupapa a kipi i na luna ; a no ia mea, ma ka Poaono i hala, ua holo aku ke Kuhina Kalaiaina me na koa he umi, i lako i na mea kaua e pepehi ai ina he haunaele a ina he kipi mai ka na mai lepera.  Ma kekahi palapala i loaa mai, ke konoia mai nei makou e manaoio ole aku, ua hoohaunaele na mai lepera.  Eia wale no kahi kumu i maopopo ia makou, na hoemiia mai ka haawina ia o kela a me keia mai, a nolaila, i ala mai ai na mai, a kii no a pepehi i kekahi bipi hou, i lawa ai lakou.  Ua lohe pinepineia mamua, a ua hoopuka pinepine mai na mai lepera i na palapala no keia ano, aka, aole nae i nana ikiia, a i keia manawa, akahi no a aoia mai na luna o ia wahi e hoopololei.

            ELEU KA HANA A KE KAUKA HAOLE.-Ua loaa ka'u keiki o Kanehiwa i ka mai, he oi-ulu i alai ia ku ka onohi o ka maka a ike ole mai.  Ua hoomaka ka eha i ka la 25 o Ianuari, a ua hiki mai maua ma Honolulu nei i ka la 25 o Februari.  Ia maua i hiki aku ai ma ka hale o Dr. Judd, ike aku wau i kuu hoa loha ia J. Kalama.  ninau aku au ia ia no na mea e pili ana i ka Dr. Judd mau nane, hai mai la kela "he oluolu, he @@@kai." Komo aku makou iloko o ka rumi bana, ninau mai o Dr. Judd, heaha ka olua, olelo aku o Kaelemakule, "he mai no kuu keiki o Kanehiwa." Ku mai la kela a wehe ae i ka haniaka i pan@@a ai ka maka a ike i ka eha ke kaha ia ae la no ia o ka eha i@@@ i alai ia ai ka onohi , o ka pau ae ia no ia o ka pilikia o kuu keiki. Ina ua loaa kekahi i ka mai me keia ano, eia ke ola, mai manao he aumakua puna nui.

            KINAU PA.-Ma ke awakea Poaha iho nei, ua kuai kudalaia ka pa o kekahi o na Mei wahine make, e pili la me ka pa Hale Alii, e na Luna Hooponopono Waiwai, a ua @ aku i ka mea nana na polohuku he $4,100, oia ke aupuni.

            KE KIAAINA O OAHU.-Ma ka holo an@@@ o ke kuna Mere i Molokai, ua kau hou aku ke Kiaaina o Oahu maluna ona, a hoi aku la.  O ke ku ana mai no ia i ke kakhiaka, a kau hou no iluna o ka moku hoi hou.

            UUNU KAHI LAAU PAA UA KE KINO.- Ua hopuia, a hookolokoloia imua o ka Aha Hoomalu o Honolulu nei ke kanaka nona ka inoa Kualaau, no ka lawe aihue ana i kekahi wahi apana pap la@u ma Kapunahou.  Ua ku ka hewa i ka mea i hoop@@a a ua hoopaiia i eono malama ma ka hana @ me ka uku i ke koina.  Alaa la! Poohu ka lae ku ua kolohe.  Uoku ka hewa, nui ka hoopai.

            NO MOLOKAI.- Ma ke ahiahi Poaha iho nei, ua holo aku Luna Paahao Hart me na paahao he kanakolu, e kokua i ka wehe ana ae ia Kilauea.  O ka Luna nui nana e alakai i ka wehe ana ia Kilauea o Toma Poka.  kekahi o na kapili moku o keia kulanakauhale.

            HE PUNIHEI PAHA PAHA.-Ma ke Au Okoa o k@ Poaha iho nei, i ike iho ai makou, i ke kukuluia ana o kekahi kula loio ma Waimea Kauai a me ka hookoh@@a ana o ko Hon. S. K. Kuapuu i kumu loio, me na hope kumu o Kaapuni a me Kauwe.  Mahalo makou i ko kakou Hawaii a@po ana i kela a me keia hana naauao, aka, i mea na kakou pakahi e ninau iho ai, "Pehea la au e i@e ai i ka loio?" Eia wale no ka pane pokole, "me ka hoolako ana i na buke o ia oihana a me ke ao ia mai e kekahi kanaka akamai." Ina o ka punihei wale no i ke kaulana o kekahi poe e ne, alaila, he makehewa wale no.

 

HAWAII.

            Balota a na makua mea keiki i Kolu o na Hoa o ka Papa Kula Kona Akau. Rev. F. Palakiko (Kahuna Katorika) 66 kohoia. J. W. Keliikoa 13 haule, Rev. D. S. K@pahu 10 haule.

            HALAWAI LULU DALA MA ONOMEA.-Me ka hauoli a me ka piha o ka @au i ka makemake e h@i aku no na hana a ka Hako i hanaia ma ku ekalesia o Onomea, Hilo.  Ka mea hoi i olelo nui ia ma ka palapala Hemolele. "O ka hua na ku Uhane, oia ke aloha." Ka lokahi a me ka maikai a pau.  A ua hoike maihoi ka haku mele maikai o ka Iseraela ma luna Halelu 133. Nolaila e nana iki mai e ka lehulehu i keia wehe ana o ka ekalesia o Onomea nei, o kekahi no ia o na ekalesia o uuku iho o ka apana o Hilo nei i @aheleia i na apana 3 a manuahi mai hoi @ ha, (i kapa wale ia ai no hoi na ia apana o Puumanuahi.) A mamuli o ka mea maa mau i ua ekalesia nei oia hoi ko lakou hookaa e ana mamua i ke ola o ko lakou Kahu a pau loa, oia hoi he $180.00 no keia makahiki, a no kekahi pilikia e ae no hoi kekahi o ua ekalesia nei oia hoi @ hale e noho ai ke Kahu a me kona ohana.  Nolaila, ua hoala ae lakou ia hale e kukuia, a ua paa, eia ke ku nei, he hale @au nui a maikai ke nana ku.  A ma ka la elua iho nei o keia mahina ua hui pu lakou me ka manao lokahi i mea e pau ai ia pilikia.  A eia ka nui o  na dala i hoahu ia'i la e hoomaka ana ma ka pana 1 a hiki i ka apana 4.

Kawainui        Apana 1           -           -           $135.00

Onomea           "           2          -           -           204.00

Alakahi            "           3          -           -           130.00

Puumanuahi    "           4          -           -           12.00

                                                Huina              $481.00

 

Oia iho la ka nui o na palahaku i hoahu ia ia la, a ua nui no ka hauoli o na hoahanau no ka pau o o ko lakou pilikia, oiai ua hoolaweia na lilo a pau a ua lawa a koe nui no ke koena dala.  Nolaila, o ka mea lulu nui, ohi nui no.

K. Kahu

 

MAUI.

            IA SAM SNIFFIN A ME R. W. EGBERT.-He keu olua o inoa haole, lawe wale i ka inoa maikai o kahi poe.  Ke hoike nei hoi he inu wai ona ma Kula, ma kahi o Kailianu.  eia ka Kailianu mea i ike e noho nei, he mahi i mau mala uala, a lawe mai ho o maloko ; aohe he hana wa ona.  Ke hoike mai nei i ka peu nui o na kumakahiki o Makawao i ka hele ma kahi o Kailianu e inu ona ai.  He keu ka wahahee nui, o keia mau haole.  Ke hoike nei i ka hiamoe o na makai hea la? Ke makaala nei na makai i ka lakou mau hana i kela la keia la, ina @o o olua haole na makai, aohe lele pueo o keia kula.  O na makai hea la ka laua i hopu iho nei no ka ona, a e hele ana hoi me ka poe ona? Aohe makai o Makawao nei i komo iloko a ka ona.  He poe makai makaala ko keia apana no ka poe hewa ; aole he hiamoe, a inu ona.  AOle no hoi he poe hele pule i pilikia ; e like me ka laua nei e hoike mai nei ; pau no ka pule hoi pololei no ka-