Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 18, 6 May 1871 — Na Koo o ka Maluhia. [ARTICLE]

Na Koo o ka Maluhia.

OWAI LAKOŪ ? Owai hoi lakou ? He pakike paha keia.i ea ! Ae, he pakike no. } He ninau nui keia, a he pono e kamaka- j maiho pu kakou no keia ninan, pela paha e • loaa a\ ia kakoa ka waiwai nui iloko o keia | kumumanno, oin hoi, •' Na Koo o ka malu- j hia," owai lakou ? Eia ko'u wehewehea me | ko'u hoakaka ana no keia kumumanao ma- j lalo iho. j 1. O ka maluhia, oia ka mea i imi nuiia, a i makemake nuiia hoi, e na aupuni kanaka a nanuuo o Ue*a honua, i tnea e pomaikai ai ka noho ana o ka lahuikanaka. Owai la ke aupuni a me ka Inhui, i ike nui ia i ka mahiko, ua lako, a ua kuonoono, a ua pomaikai hoi, ke <>Je e loaa mai ka maluhia ? Ua j maopopo, nole no ! Noiaila, u» imi na aupu- j ni o keia honua i na kumu e lona maiai keia mea nui o ka maluhia a pnmaikui ka noho ana. Pela kakou e nana aku ai i ke aiipuni makuahine o kakou i keia wa, eia ma ko kakou kua» eia kakou ma kona alo me he j makuahine la e hii ana i kana keiki ma ko-j na alo ponoi roe ke aloha nui, oia no o Ame-j rika Huipuia. j Ua kaulana loa ia lahui ma keia honua ! holookon no kona ano, he ikaika, he waiwai, a me ke kuonoono, a me ka pi» mau ana oj kona mau pomaikai i na kau a kau. Nolai- I la keia mau kumu malalo iho. j (1) Ka noho naaupo ana o ka lahui, aol« j e maopopo ka pooo a me ka hewa. (2) Ke aoia ana o na Inhui i na mea hoonaauiio a me ka ike. (3) Pela e ioaa mai ai ka noho maluhia ] ano, a me na pomaikai. (1) Ka noho naaupo ana o ka lahui, aole e maopopo ka pono u me ka hewa. Ma keia ano o ka noho ana o ka lahui naaupo. ua like no ia nie ke kan&ka e noho ana iloko o ke ana, aole he uiaopopo iaia kana mea e hana nku ai, haha poele wale kela, aohe mea e k«aa mai. Pehea ka noho ana o na aupuni hoomana Pope ? Heaha ke ano 0 kela hale paahao nui a ka Pope i kukulu ai i kapaia o ka lnekuisitia ? He hale kula paha ia e hoomalamalamain ai ka lahui hoomana Pope ? ĪNa oukou e koho a hai mai. Ua oleloia ke aupuni o Sepania, he kanaono! kumamaluna hapa haneri o na kane, he ka-j nawalu kumamanno hapa haneri n na wahi-j ne, aoie e hiki keheluhelu. He hoike mnka j keia o na aupuni i hoouhiia i ke koloka ele-; ele o ka hoo/nana Pope. Ua like no ka po a j me ke no ia lakou. Eia lakou a me ko In- j kou hoomnna ke noho nei iwaena o kakou ; o ka pne i hei o kakou i ka lakou uppna hoowalewale, na ike lakou i keia mea kupanaha | nui. a koikni loa, oia ka hohonu o ka pouli a j me ka naaupo ia lakou. j Pela i akaka ai, aole i loheia a i ikeia, ua [ kukuluia he mau kula e ao ai ae hoonaauao j ni ma naaupuni, i paa malalo o ka mana o 1 ka mann o ka Pope. Aole no ! Ua nui ka ihauinia a me ka hewa i hanaia iloko o ka j pouli a kn hoomana Pope a knkou e ike nei. I Pomaikai knkou e keia Poe moku, no ka lo- j ikomaikai o ka Haku, i kona hoouua mua lana mai i kana poe kauwa o ka aoao Purita-! j no ; na lakou i aiakai iu kakou ma ke alanui |o ka pono io maoli. A mai pau pu kakou, i nohe nao i ka alapohoiae kela holoholona nui a ioane ī oielo ai. Ano hoi, keike nei kakou ua nee ae kakou mailalo ae a i ke kulana o ka ike, eia kakou rna ko kakou mahele e ku nei, aia na hoioholona ma o, ua heluia na kau a me na wa, ua ikeia ka pono a me ka hewa, ke ola a me ka make, ua akaka. (2) Ke aoia ana o na lahui i na mea hoonaauao a me ka ike. 1 ka manawa kahiko, aole i piha keia ho- j nua i ka naauno a me ka ike. Elua walej no aupuni i hoonnauaoia ma kekahi mnu mea ; o Ue aupuni o Aigupita, rne ke aupuni! 9 Helene, a o Beretania paha kekahi. O ke aupuni o Aigupita, ua oleio mai ka Palapala j Hemolele, penei: " Ua aoia o Moge i ke akamai a pau o ko Aigupita, a ua mana hoi ma na olelo.a ma na hana." Oihana 7: 22. Maanei kakou i ike ai, he aupuni naauao knhiko o Aigupita, mamua aku pahn o ka noho ana o ka ohnna a lseraela malaila iloko o 400 makahiki a keu. A he nui na hana akamai a ko Aigupita i ao ai, a ua naauao no ; aka, aole nae lakou i aoia i ka naauao e loaa ai ka nialuhia, i ko kakou nana ana i na moolelo. Apela no kakou e ike ai i ke aupani o Helene, he naauaoloa ia aupuni i ka wa kahiko, ua hoikeia ke ano o ko lakou naauao e na moolelo o ka wa kahiko. A pela i ikeīa'i ko lakou ikaika ina ka hooponopono aupuni, a me ka malama lahuiana ; no ka inea, o ke ano o ka noho ann o ka honua nei i ka wa kahiko, he mea mau no ke kaua ana o kekahi aupuni i kekahi aupuni ; a pela no a hiki i keia au e ike nei kakou ; Aiao Europa la, e nokenoke mai ia i ka hakaka, oia ka hapa lima hookahi o na aina nui puniole o keia honun. Aka, ina pau ke kaua ana oia mau aupuni mai ka wa kahiko mai a hiki i keia manawa, heaha ka lakou hana nui mahope iho ? Eia, o ka imi koke no ia e hookuikahi kekahi aupuni me kekahi aupuni. ina paa ko-

ke ke kuikahi, oiaila o ka loaa no in o ka : mea i makemakeia, oia o ka "īMaluhia." Ua ike paha kakou i keia kaua nui ina Eu-I ropa, o Farani iaua o Perusia, Heaha ia j ka makemake nui o kekahi mauaupuniej ku wale nei a nana i ko laua hakaka ikaika ! ana? Eia, ua hanaia ke kuikahi kapae ka-j ua, oia ko lakou kokua ana ia laua e hakaka ! ana. 1 aha ai ? 1 mea e koe ihoai na laua! kekfthi maluhia, a o ka nui nae ua pau i ka ; heo aku ma kekahi aoao. Ua akaka paha i keia, e nana kakou i kekahi manao i koe. j (3) Pela e loaa mai ai ka noho maluhia \ ana, ame na pomaikai. Ua hiki mai kakou i ka manao ekolu i keia manawa ; ua akaka, e hoopili koke aku ma keia kamakamailio ana i ko kakou kumumanao. Oia keia. " Na Koo oka Maluhia. Owai la ia ? " Koo 1. Ka Moi ma kona Noho Alii. j Koo 2. Kona Ahaolelo Kaukanawei. Koo 3. Na Kuhina i aloha io īka lahui. Koo 4. Na Lunakanawai Kiekie. Koo 5, Ko ka Moi Ilamuku nui, j Koo 6. IMa Kiaaina kokua nui ika pono j 0 ka lahui. j Koo 7. INa Lunakanawai Kaapuni a me; na Lunakanawai apana, hana paewaewa ole. 1 Koo 8. Na Kahunapule a mena Aha-I hui Euanelio o ka aoao Hoole Pope. | Koo 9. Na Ahahui Kula Sabati HooU Pope. Koo 10. Na Ahahui Hoole Waiona i kukuluia ma kela wahi keia wahi. j Koo 11. Na Luna ekalesia me na hai« \ pule 10 o ka aoao Hoole Pope. i Koo 12. Na Makai hana ole, a inu ole i j na mea ona, ame ka noho inanuahi ole. I Koo 13. Na Kula nui, Kula hanai, Kula) wae, Kula Kuokoa, e hoopiha ana, e hoonui j ana ika ike iwaena oka lahui holookoa, j Koo 14. Na Anaina hoomanai ke Akuai 1 na la Sabati, me na la e ae ma kela wahi keia wahi o ka aoao Hoole Pope. Ua ike au ma ka kakou nupepa nei o ke Kuokoa, ua hakak* maoli kekahi mau Lunakanawai o ka moku o Kama; aole paha i hooponoponoia ko laua hihia nui. Nawai e hooponopono ia laua ? Ka ! Nawai la !! E hoopii Luna N'ui paha ? Ina aole peU, ea. he mau Koo io unei laua o ka u Maluhia ? " Ko'u manao aole ; nawai hoi e ao mai kekahi mea hewa i kekahi mea hewa ? E aho j ka ole. He wawa wale ka i loheia i waena o makou ma keia mau apana. he hana inaa no ka kekahi mau lunakunawai i ka mea ona, kuai no ka, n me ka īnu ; aole hoi o ka i uala. ka maia, ia mea aku ia mea aku. he i kahua paa ia. O na Luna Makai hoi, a me na wahi Kai- i ko. ia lakou e maalo aku ai ma na ipul*a ha-j le o ka poe hana mea ona, \ hele aku e ao ka wahi a lakou, i ka hiki ana aku i ko lakou ; la wahi, hooneea :nai i ke bola uala, he ale- / ale ka hana, o ka hele la o na maka a ula- j ula, he mai pake paha ; kahehe, he «vau Koo ( puha lakon oka Maluhia ? Ke pane hou aku j riei au. Aole ! e aho ka noho nele, aohe ma-; ke Luna Makai, aohe nn he make Kaiiko, ua i oki no. Maanei au e pau ai. Aloha oukou. j Hawaii, I