Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 21, 27 May 1871 — Page 2

Page PDF (1.80 MB)

This text was transcribed by:  Lehua Castro
This work is dedicated to:  Wayne Kaho'onei Panoke

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

kakou oia no ko kakou ike e ana e @ like ana o Geremania.  Mai kinou mai o keia kaua i @ @ ie @, ua ui o Germania Akau me  Geremania Hema @ a keia alakai @.  Me ka @ i papaluai iho, no ia @ @ aui uku nei 2 i hope e @ @ i na la o na kaua @ weisenbuga a @ @, ka makau@@@ o ka ikeia ana mai o ko ka lahui ake mua.  O ko kakou mau kamakila @ no ia i hololea ke ole ka mauna ana i @ makamae.  E hoomanao ia aku kakina ma keia mua aku i ka make hanohano a kakou i uku ai me ke @ minamina a @ lakou i poe nana e malama mai ia kakou.  O ka poe a pau i loohia e na eha e pono e hoholaia a ku na @ kokua ikaika. ka mea a'u e hiki ana e @ aku @ ku'u @, e like me a'u i hana @ ai i ka 1864 a me 1866. Ke @ pu @ a @ aukoa, na @ Alua @ @ mai ia kakoa, i p@kele mai @ @ kuwa@ mai a i puipui a ikaika @ kako ma na mea kuhiko,i ohi @ i ka hua i @ @ na makalua @ keia @ k@panaha.  E @  mai na pomaikai a pau o ka maluhia malakma o ke Aina ma@ @ E @ @ @ ka pomaikai na auwai @ a pi@ aupuni a @ mau @ aku.  A @ @ @ i ka kou @ (balim) @ pomaikai makamaka hou @ @ @ ka waiwai 2 puka @ mai o ke ola hou i  hoohaninia @ o ke kaua.  Aule loa e @ @ i ka @ aluha aina o Blina i keia kaua weliweli.  E ae @ @ @ e haawi aku i kou aloha ia @ no ko ke kulanakauhale a me @ @ @, kokua ana mai i ka kakou mau hana @ o ke @."

 

Bisimaka a me Von Moleke

 

Ua @ ia Bismaka @ makana ope, he hookiekieia ma ka imua "keiki Ahi;" a ia Von Moleke hui ma ka hookanohauoia.  O ke kulana hou a Bisimaka i aluke ae nei, nia ke kiekie loa i kekahi makaainaoa Perusia e manaolana aku o e kau; a o ka  @ hoohanohano hoi i hooleiia aku maluoa o Gen. Moleke @ ka mea waiwai loa i kekahi koa Geremania ke eo @. O ke aupuni emepera nana i hookumu iho la ia Busimaka, @ ka mea @ i hapai ae la i ka poni @ aupuni, i Keiki Alii no ke aupuni.  O ke aupuni Emepera hoi a Geremania Moleke i @ puna iho la a pua @ @ mea i @ aku la i ke koa nui ke Kea Nui Hoohanohano, he hoohanohano wale ana no i ka poe na lakou ua @ o na hooula kaua hahana a me na kanaka ikaika me na lawe pio ana mai a nui a me ke kua ana aku ma @ @ Aka, @ na haawina @, @ like ole ia i ko na @ a pau.  Aohe luna @ e like me @ Bisimaka, i hololea iloko o Europa, iluko o keia mau haneri makahiki, ka hoonui ana ia Geremania.  @ loa  biki ia @ @. e kaulana nei, ke hoala i puali kaua e like me @ @ iho nei, a i olu ia, @ @ i oi au ko Napolioan mama @ ke kaua, e like me ka hele ana a Geremania, mai ka @

@ e @ a hiki i @.  Ua mea aka paha me keia kawa, ka pai ana aku ia Bisimaka, he kanaka @, aka, malia nae @ o ka hoonaueue ole i ka @ i hooholu mua ia, oia ka pono.  Aka, he mea hiki ke @ ole ia, o kona maalea, ua huipa me kona naauao o @ paupauaho ole; a o kona ake nui maoli no @ ka hoohui ana ia Geromania nui i hookahi, ka mea nana i hoolawe mai i kaua mea i ake @ ai.  Ua mea @ ka malahia kona akahele a moamoa @ o kena mau @ a pau, u like me ka wa ma ua puka @ o na kulanakauhale o Vienna a.me @ ua @ @ mau hana i ka @ i Geremania, a papa mai aole e kaua @ aku. Ina i @ @ e @ iao, ina ua pahole ke kaua @ Europa a puni.  @ i ae a Bisimaka e komo aku maloko o na puka @ o Viena, ina @ wale @ e @ kalahi ia @ , aka, oi loa aku ke ino a ala mai @ oa kipikipi o dna Geremania @ @, alaila huli ae a nana, ua @ aku ka poiao @ @ o ka @ i @, a @ @ i ka @ a @  @, e hoi 2 mai kakou e noho alia ma @ hale alii o Hapsburgs.  I ka paukiki @ @ nei o na koa Geremania e @ lanakila i @, aole oia i @ loa i ke komoana aku o no loa Geremaniad, @, hoolaulu e @ i ko ke kulanakauhale a mama la @, i oi ae ka mauna e like me @ hoomanawanui i ko @ @ @ ana iloko o Barina.  O ka Bisimaka @ ni, ei aku no @ @ ikea mai.  O ko Generalala hoi, ua ikea e ia.  U ke kukuluia ana o na Poo @ o @ ka mea nana e @ ana i ka @ ikaika mahope o ke @, wale oia ka mea e @ ai @ akamai nui, a ke @ mai nei ke @ @ @, he mea like ole iwaena o na koa ola i @. 

 

He @ hou @ no amei @!

 

Aole @ @ @ ka la @ e olelo nei, ke @ wale nei no @ i ke kuikahi, @ he mea @ @ @ wale ana @ o ke kauau.  Ina no aole @ e olelo @, e ike a oa no o Geremania @ ma ka manao nei @ o ke kuikahi hoopo@ @ i @ me @ @ , no ka mea, @ wahi @ wale ihe @ o @ ai no ka lakou nawaliwali a lele hou mai no.  E kaua hou ana no o Geremania me @, aia i ka wa @ @ e iki @ ai, @ @ oia @ @ kona @ a-u.  Eia ka @, "E @ ana @ o Gerremania.  Aole loa e hiki ia @ ke lawe mai i @ hookahi, a a-e ma keia aoao o @, i ka wa iaia na okana aina o @ a @ @, aka, i kena mea aku, pehea la ia e hosane mai ai, ina e kea aku ana keia mau okana aina@ .  @ o na makahiki helu i koe, i ka wa @, @ a me @, a hiki ai ke ohi i na koa e like @ @l, @ e loaa auanei @ Geremania na @ e like me oa @ helu makalu iho, He 400,000 koa ku maui he 500,000 koa @, he 700,000 koa ku i ka wa a me 1,600,000 koa i hiki ke @ iloko o elua a eha paha pule.  Aole paha @ e hiki ia @ wale no ke kaua hookahi mai ia Geremania.  @, aia  ka poiindo ma ka hoohui ana aku @ kekahi.  Eia ka @, @  hoi @ ia hoohui wale ana ae no e @ mai ia Geremania.  Ua ike no ko Germania poe hooponopono aupuni, aole \e ae wale aku ana @ o o @ palena.  Aka, ua ike no kakou, aole o ke akamai wale @ ka hooponopono aupuni ka mea e keakea aku ai i ke kaa, no ia @, a makaala kakou.  E hoomaikai aku kakou no keia amu wehewehe akea @ no ka kaua.  He mea ia e ao mai ai ia kakoou @ @ aku @ Farani, e like ka loihi ma ka paa o ko kakou nui ana. - Weser Zeitunz.

 

E mau no auanei ka pouli?

 

He mea maui, i na e hoomalamalamaia ka hale e ke kukui, alaila, aia la mahea kahi poulioli i @ ? Aia ma kuono o na puppupu hale, @ i komo oleiae ka ula o ka malamalama, kahi pouliuli.  A i na e laweia aku ke kukui malaila, ma kahi e pouli 'la, alaila, "E mau no @ ka pouli."   Aole, no ka mea, ua holo aku la ka pouli. 

 

A pehea hoi kekahi hapa o ka lahui Hawaii nei?  Ua komo mai nei ka malamalama o ka noho'na Karistiano iwaena o kakou, a ua maamaama ka lae o loko, ahuwale na wahi @ , ala mahea kahi poeleele i @ @ Aia iwaena @ ua @ Hawaii hoopunipuai; o kuono o na pupupu hale a na kapuna o kakou i hokuhokai ai i na la i o kakilo loa "ka, a komo mai ke kukui hoomalamalama, oia ka olelo a Iesu Kristo, holo aku la ka pouli.  Ka inoa hoi, o ka nalowale aku ia, eia no ka hoi keia pouli iwaena o ka malamalama.  Kupanaha keia pauli hoonahoa imua o ka malamalama.

Ina e pouli ka hale me ka a ole o ke kukui, alaila, e hou hewa auanei ka men i manao e puka iwaho, no ka maopupa ole o ka puka; aka, i na e a ke kukui, e ike pono ia auanei ka ipuka o ka hale, maopopo kahi e hele ai.  I'ehea hai na kahuna Hawaii hoopanipani?  Ua malamalama ka hale i ke kukui o ka naauao, aka, ke hou hewa nei no nae.  Ua lohe no hoi ke poo kahi i kau ai ka pep\eiao, he kapu ka lapaau laikini ole, lapaau ana no.  Ua ike no hoi ka @, he haneri @ ka hoopai, hoopunipuni no i ka lapaau ana.  Me he poe malihini la no hoi no @ ka ike ole i ka kanawai, a me ka nupepa e hoolalia mau nei, o mea ua uku ae ia, no ke ahaa kula uku?  No ko laikini ole, a pela wale aku, a o ka hoolohe ole iho la no ka ia, me e no hoi na hookuli.

 

A o ka poe mai no hoi kekahi hookuli, a hoolohe ole, ua lohe no hoi, he hoopanipani kahuna Hawaii, kukai aku no ke ola ia "Puapuakea."  Ua ikie no hoi he puni awa lakou la (Kahana), hooneenee aku no e ka iliahi (awa); a puni ka hole i kahi o ke kaaawai.  Aohe no i kana mai ka waiwai o Mai ma laua o Hoopunipuni lapaau lapuwwale, a o laikiai ole no ko oukou mea i pono.  D. Keaohu.

Ewa i ka i-a hamau leo, Mei 13, 1871

 

 

Mai maloo na Iwi o Hua i ka la.

 

E ka Nupepa Kuokoa, Aloha, kaua akahi oe kaua a halawai, kino.  E oluolu oe e hookomo iho ina koa kino holo akoa i kela, mau @ e kau aela maluoa, Mi malooo na Iwi O Hua i ka la. Au ia makou i holo, mai ai maluna o (Pilima) ili i ho la makou, @ Keouhou.  Ua hookele ia ka Moku, mauka lea.  Na ke kapena no ke kumu i ili a@.  @ ua kau maila ke kiaha kini a lilo @ la ke manao pono i mea ole, e kahi Hulipahu aia no ia mamua, ma ka ihu o ka moku, a ike @ ua kekoke loa i @, kahea ola i @ K, hoohuli mele mae he hoolohe ia mai.  O ka Malamamoku a ia @ iuka o Keauhou, ua a maila ke ahi o houa, a hoi mai oia ua kokoke loa i aka kahea mai oia e hooholi @ huli ana o ka moku  o ka ili ihe la no ia o ka moku ae hoomapopo loa.  O.H. Hauapo.

 

Kaohe, Kona @, Mei 14, 1871

 

Ua hoopomaikai mai ko ka lani ia Honolulu nei i ka Pualua iho nei, mamuli o ka boobelelei ana mai a ao @ oa.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

3,000 @ @. Edition, 3,000 papers.

Published Event Saturday  $3.00 A YEAR

 

HENRY M. WHITNEY.

Publisher and Editor

(Lena Hoopuka)

 

JOS. C. KAWAINUI,

@ EDIOR

(Lena @)

 

HONOLULU, MEI 27, 1871.

 

MAKAUIA KA HALEMAI MOIWAHINE.

 

Hookahi a makou manao i nalu loihi ai iloko e makou @, @ ainau a noi aku i ka lehulehu Hawaii, oia hoi, No kuaha ko oukou mea e hoole ai i ka hoi ana i ka Halemai, i ka wa e mai ai?  Aole anei e hiki i kekahi o kao oukou poe heluhelu ke hoikeike mai i ke kumu, i hool ai na Hawaii ponoi, i ke hoi-noa aku malalo o ka pomaikai a ko kakoa Moi Kamehameha IV., ikukulu ai i hale e hoolaia'i kona lahui ponoi ana i aloha nui ai?

Ua lohe pinepine hoi makou i ka make ana o kekahi poe Hawaii no na mai i ikeia e ola ana, mamuli o ka hoopeakiki o ka mea mai a me na hoa'loha o ua @ mai ia. e waiho mawaho o ka Halemai, a waihoia malalo o ka lapaau ana a na kahuna Hawaii.

O ka Halemai. no na Hawaii pooi ia, a eia ka malamala nei e ke Kaoka a na kanaka Hawaii i ike nui ai he hoa'loha no lakou.  A @ iho o ua Kauka nui la, he mea malama mai, oia hoi o Kiaikake, a ua ike nui ia oia e na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau, ua makaukau no ka malama ana  i ka poe i loohia i ka mai.  Ua ike no oukou a pau loa i keia, a no keaha oukou e makau nei i ka hoi aku iloko o ka Halemai i ka wa mai?

O ua haole, ua olioli loa lakou e komo iloko o ia hale, no ka malamaia a me ka lapaauia mai, me ka uku i na lilo no ka malamaia mai, aka =, ua kipakuia aku na haole, no ka mea, @ makemake o ka mea malama mai, e puukiuiki na mei Hawaii.

@ ua loaa nu kumu o keia makau ana o na kanaka i ka Hlemai, e hooupa mai i ka lakou maui hoike, a na makou e hoolaha ma ke Kuokua.

 

Hoike Kula Enelani O Kaumakapili - Ma ka Poaha iho nei o keia pule, ua hoikeia keia kula maluna ae, maloko o ke luakini o Kaumakapili e like me na houlahaia ana.  Ua pau mai na makua mea keiki a mo ua maikaikai he nui, e iki i ke akamai o na keiki Hawaii, i @ e kekahi io Hawaii, oiu o @ Kulauao.  O ka @ o na haumana i keia wa, he 92, a ua aoia lakou ma ua @ mua o ka naauao.  Ma ka la hoike iho nei i ikeia ai ko ke kumu haawi io ana i kona ike no ua haumana.  Ma na mea i hoike ia, aohe okupe i loaa ia makou e kaupo aku ai.  O na ao ana ma na hua @, heluhelu, helunaau, belukakau, papapalu aina, himeni, haiolelo a me na mea a pau  i noia ma ia kula, ua ku wale no i ka maheloia.  O ka helu akahi keia o na kula olelo haole i aoia e na keiki ili ulaula ma na mea a pau.  E pomaikai ana na keiki e hoomau aku ana i ke aoia mai e keia kumu, a hookahi hoi mea e hoihoi loa ai ke kumu ma kana hana o ke ao, o ka uku poneia o kona ola.  Hookahi wale no a makou olelo paipai @ e Hawaii @ iou i ka wai ike a me ka naauao.

 

He26 La O Na Kiuke - Ala ke kulanakauhale o Kapalakiko, ua hookolokoloia kekahi wahine nona ku inoa Mrs. Fair, no ke kipu ana ia A.P. Critenden kana ipo manuahi, @ maluna o ka mokuahi holoholo muiwai a make loa.  Eia ke kumu, he mau makahiki @ ke laua hooipoipo ana, a i ka wa i kaawale ai laua, ua holo pinepine ka @ mau palapala i kela a me keia la, e ina e huiia na leia ua hiki aku i ka 400.  Oni o ua kane nei, he wahine no kaoa ua mareia a ua hanauia aana ehiku keiki, ua hooipoipo nae me kela wahine e a ua aloha like, me he mea la ma ka nana iho, ua hiki ia laua ke hoomana aku i kekahi me kekahi.  Ma ke kulanakaohele o Virginia, Nevada ko iaua launa mua ana.  He loia kaulana ua kane nei a he mea malama hale hotels ua wahine ui nei nona keia hookolokolo nei.  I ka 1869, hule aku la ka wahine @ a ke kana a me na keiki i ka @.  Ala ka la@ e @ 1870, hiki mai la ka wahine @ @ na keiki mai ka hikioa mai, a @ i kueoe pono iho ka noho ina e ke kane e halawai me kana wahine maluna eo ka moku alo ohua ma ka muliwai, kaai noa ka po panapana mai ka lima mai o ka @, a nalowale kokaaku la ka wahine i paloluia me ka @ maka.  He 48 @ mahope iho, maka aka la ua kane nei.  I ka huliia ana aku o ka moku ua weheia kona ahi maka.  Ia wa, ike aku la ke keiki a ka mea i @ ua wahine nei, kuhikuhi ae ia oia i ka makai me ka olelo ana: "@ nei ka wahine mana i powa i kua awakuakane."  @ @ la ua wahine nei iluoa a ane mai la, "Ae aa'u no, nole e hiki ia'u ke hoole."  I ka hookolekoloia ana, he 26 na ia a ka noho @ o na kine e hoolohe i ka olelo ike a na hoike, i ka pahua o na olelo pale a  a aa luio ai me ka @ i ka lakoa olelo hoohal, me ka @ ole me na makamaka.  i waena o na olelo ike, ua laweia mai ka olelo ike a na Kaaka elua e olelo @, ua pupule ka wahine i ka wa i ki ai i ka po.  Aole mae i hoolohe ke @ ia olelo, a ua hooholoia ka hoopoi o ka make maluna @.  Pela amai na @ Hawaii?  Pili makamaka hemo wale.

 

NU HOU KULOKO.

Ohu.

 

Ke @ nei kekahi lono ma keia kulanakauhale, e heibei nui hou ana na waapa o keia wahi, ke bhiki aku i ka la i o lulai @.

 

Heaha ka mea i like ole ai ke poo leia me ke @?  Eia, e paluku ana oe i ka kekake me ka uwepa, a i ke poo leia hoi me kou lima.

 

@ AHA. Ua mahui mai makou, ua hookohuia aku la o Davida Kamaiopili i Lunekawai apana no Molokai, ma ka hakahaka i lawea aku e ka make.

 

PAIKAU KAA WAI. - He Poaoua paikau keia o na keiki kinai ahi.  @, e ike ana ka lehulehu i ka puko liilii o ka lele ana a ka wai @ i na keiki ikaika.

 

MAI HILO MAI. - Ma ke ku ana mai a ke kuoa Kate Lee i ka Poakahi iho nei, ua kau mai Ka Alea Hanohano E.H. Allen, Kiaaina @. O. Dominis, ke Kauka C.H. Wetmore me kona ohana. O lakou a pau, mai ka ua kaulana mai o Hilo.

 

HE HOOMAIKAI. - Ua lohe mai makou, ua @ a hako iho nei na germania kamaiana o keia kulanakauhale, he olelo @ I ka Emepera o Germania, no kana mau hana a me kona mau puali kaua iloko mai nei o keia hoili kaua ana.

Ke olelo mai nei kekahi mea hou kuwaho, ma ka la i o lanuari, ua lele kekahi kanaka maluna o ka @ mai @ ae.  A hiki mai i ka wa i hoolahaia ai, @ i loheia kona wahi I haule ai.  Malia paha, ua kanuia oia ma ka lwea nou.

 

POOHINA O NAPOLIONA – Ka oleloia mai nei, uaulu mai ka lauoho keokeo maluna o ke poo o Napooliona III., i kona wa i hoonoho piuia aku nei ma ka Hale Alii o Wilhelmahohe.  E noho ana ia me ia ane lauoho keokeo @ hiki i kona mau la make.

 

NO KA HIKINA -  Ma keia mokuahi ae o lune, e haalela iho ai i ko kakou mau kaiaalu o Kauka Wemoe a me kona ohana, kahi o na kupa o ka ua kaulana o Hilo, ia Hawaii nei, a holo makaikai aku na mokuaina o ka Hikina.

 

HE LA @ O NA KUNA.  Aole paha o @  @ @ no na moku kuna holoholo piliaina e akoakoa ai ke komo ana mai, e like me ka I'oaono aku nei i hala.  No ka mea, aole e emi malalo o ehiku kuna i'komo mai ia la ma Honolulu nei.

 

KA “NENE AUKAI.” - Ua ike iho makou ma ka holo ana aku nei a ka Nene Aukai o ka moana i ke ahiahi @ iho nei, aole no i hooneleia mai kona oneki e na ohua, no ka mea, ua piha pono no aia I holo aku la i Lahain i na ohua.  O ka ohua kaulana nae pahu maluna ona o Kekela.

 

“KATE LEE” KUA IA “ LUNALILO.” - Ua lohe mai makou, ma ka Poalima ako nei i hala, ua haalele aku ke kuna Lunalilo ia Hilo.  Ma ke ahiahi Poaono aku hoi, haalele ke Kaate Lee, a hookahi no ke ku ana I Honolulu I ka la hookahi, oia ke kakuhiaka Poakahi iho nei o ka ia 20 o Mei.

 

KOHO LUNA NUI KINAI AHI. - Ma ka Poakahi @ o Iune, mahwaena o na hura 7 a me 9 o ke ahiahi, e kohe hou ana ka aihana Kioai Ahi o Honolulu I ko kakaou Luna Kinai Ahi @ no ka makahiki e hiki mai ana.  Aia maloko o ka Hale kaa wai o ke helu 2, e haawi ai na balota o ka poe i kuleana.

 

LA HANAU O KA MOIWAHINE O ENELANI. Ma ka Poakolu iho nei, la 24, oia no ka la hanau o ka Moiwahine kaulana o Enelani, ke aupuni noaa ka oleloia ana, nole e napoo ka la ma kona mau kapakai.  I mea e hoohanohano ai I ka la hanau, oa kahiko mai na pahu hae a me na moku o keia awa. I na kahakahana lole o ko lakou mau aupuni iho.

 

KE KILUA “HOKUAE HOU.” - O keia la ke kanaiwa @ o na la o ka moku kialua Misionari Hokuao Hou ma ka moana, @ e hiki iaia ke holo i 120 ia mai @ mai a I Honolulu e hookahi ana malama I koa, alaila @ mai ma Lae Ahi aenei, a ina hoi e oi aku ana kona holo mamua, alaila, e ku mai ana paha he mau la mamua iho o kena manawa e kohoia aku nei.

 

HOIKE O NA @ AUPUNI MA HONOLULU NEI.  Ma ka hoolaha a ka Lunakula o keia Apana, maloko o ka nupepa haole o ka Poakelu iho nei, ua ike ia iho, e hoike ana na kula e keia a pona ma na la malolo iho:

 

@, June 13 @ @ @ @ @ @

@ June 14 @ @ @ @ @ @

@ June 15 @ @ @ @ @ @ @ @

@ June @ @ @ @ @ @ @ @ @

@ June @ @ @ @ @ @ @ @ @

@ June @ @ @ @ @ @ @ @ @

@ June 30 @ @ @ @ @ @ @ @

 

E hoomaka ana ka hoike ma ae @ 9 o ua la hoike a pau.

 

KE “KILAUEA.” Ma ka @ 5 o ke ahiahi Poakahi iho nei, ua @ hoa aku o Ailauea no Lahaina, Maalaea, Kakena, Kawaihae, Mohukona, a me Hilo, malalo o kanoho alii moku nei ana e Kapena Makalika (Capt. McGregor) ko Kilauea kupena kahiko. Ina e hoi ola mai oia i ka la apopo, alaila, a ka Poakahi, e holo ana oia I Kona, Mei 29. Ua holo aka ke Kilauea mawaena e ke kaai ana a na pohi ohe a na keiki puhi @ a ka Mei.

 

ALOHA AKU. – O wau o Davida Robertson (Lopaki) ke haawi aku nei au i na makamaka a me @ 2 @ @ aloha, no ke lakou makana ana mai ia’a i na kokua, i aku @ ai ke Kauka @ maka no kona @ @ @ i @ maka, a @ ka ike. E malama mai ke Akua i keia mau makamaka a pau mai kaa makapo aku.

 

                                                                                                            D. Lapaki

 

Honolulu. Mei 25, 1871.

 

Ka Poe @ - Ua iki iho makou makai o ka @mokuahi o Ainahou kahi i @ ai o ka Poe @ @ o @ i ke ahiahi Puakahi iho nei.  Malia paha I @ @ e @ i ke Kilauea no ka @ e holo hou ea.  Ina pela, @ @ an aka @.  Aka, @ no ka lealea puhi, alaila, o makou kekahi e mahalo aku i ke Akamai o ke kumu a me @ @ @ na keikii i ka wa e puhi @ ai.  Ua @makou, “i ka hale pau o ana,” aia no ka i ka @ loa kekahi. Pipiholo kaao, wahi a ka olelo. Ke Kula @ na Waialua. – A @  loa mai i keia moanawa, o ka nui o na kaikamahine i komo ae ma ke Kula Kaikamahine O Waialua a ma ka maulmalu hoi o “Haleiwa,” ua hiki aku no ia I ka umi-@. @  @ nei, he hoomaka maikai ana keia no ke kula hou a like me kei a ka lana nei hoi ko makou mau @ e piha ana no oia @ o ka hala ana o kekahi mau malama hou aku.  Ua hoohui @ aku hoi e Miss Julia A. Kulika, kaikamahine a Kulike makou, i kumuao alua no ua Kula Kaikamahine la o ka Ehukai o lale.

 

LAIKINI @. –  I ke awakea @ iho nei, ua @ @ ae ka laikini awa o Honolulu nei mamuli o ke kauoha a ke kuhina Kalaiaina, a ua lilo aku @ Afona a me Akaka @ na $13,870.  Puka maoli ke aupuni mamuli o ke @ @ ana o ka @ hoopoino ola @ o ka lehulehu.  E like auanei me ka nui o na kumu o hookomaia mai nei e ale aku i kela lohui, pela @ e poholo pu aku ai na ukali, ke ole a pauiia keia puka @.  @ @ mai nein a kanaka he lehulehu, a he mau makahiki koa pau @ @ ke puhi opiuma, a aohe aku e liuliu ka wa a ka poe e @ nei, “ke hoea ne la, k@ @ iho la, a ke @ iho la a nalo loa.”

 

IMUA E HAWAII. – O ko kakou makamaka Lunahooponopono, ka Rev. Kauka L.H. Kulika, ua ao hou mai nei oia i ka oihana Kauka ma ke kulanakauhele o Nu loka a kukunukonuk, a i keia wa mai nei, ua hookohuia aku oia e ka Papa Amerika, I Kauka a I Haiolelo, e hele i kakahi o na kulanakauhale nui o lapeha. Oia o @.  Ma ka lono hope, ua huliu oia no ka hele aku I ko na aina e, a e hoohuli mai i ka poe naaupo, a @, e kulou ana i na akua kii.  Ke kolokole aenei makou, e hoolaumaniaia kea la o ka @ ao @ a de Keiki Hawaii ili keokeo, a e waele aku oia i ka mahakea @ ke kihapai nui e waiho kahelahela la ma @. I ke komo @ aku I na kaiaulu e lapana, Iihoouliulia e na @ @ @ ke kuahiwik a i uhi paapuia e na lau ea hooluolu, mai poina @ Hawaii, ka aina nona ke @ a me ka awe @.  Aka, o ka makou e puana hope aku ai, “Imua e Hawaii me ka ka pono.”

 

KA ‘AHA HIMENI O KANEOHE.” – e wehe ana ka “Aha Himeni o Kaneohe” “ I na Mele maikai loa, I ku I ka hoolealea imua a  ka lehulehu, ke hiki aku I ka po o ka I’oaono o ka la 24 o Iune e hiki mai nei, malalo e ke elekai ana a ke lokou Alakai, ka mea I kuulaua I ka houhene-uhena ana I ka @ o ka Piano, oiu hoi o.  Mr. F.T. Steven Taua, a I huohaihai ia hoi e na leo hoonahenahe puukani o na Puali o ua @ Himeni “Ia, a I kokua ia mai e na leo a me na kapalili o no ohe a na Iwa Puni mele o ka kakou Kaona nei.  Nolaila ke poloai ia “ku nei aukou na manu @ like, e lele auna mai me na lau @ a ke aloha.

            Uku komo 50 keneki no ua noho @,

            Uku komo $1.00 no na @mamue,

            Uku komo .25 no no keiki lilii.

No na noho maluna, mamua aku o @ @ hookahi.

E @ no na @ me ke Hale noho e ke Kahu Mr. Rev. K @ a mea Kawaihao ia Rev. H.H. @, a @ ka @. E hamana an aka puka i ka @ o ka @ 7, a hoomaka i ka @ 8.

 

MAKAIKAI @. – I na e makemake kekahi e holo @ i ka @, a e hoomaka oia ma ke Kulanakauhale o @, holo i Nu Ioka, @, 9 la hiki, no 3,000 mile ke kaawale; mai Nu loka i Kikake 800 mile, 30 @; mai Kikako i Kapalekike he 2,440 mile, he 5 la me 5 @; mai Kapalakike mai i Iiokahema 4,700 mile, he 20 la; mai @ i Honokaona 1,600 mile, he 6 la; mai Honokaona mai I @ ma

 I @ @ ka @ @ 1,200 mile, @ @ la; mai @ mai i @ ma ke alawai 100 mile, he 5 @ @ Alexanadaria mai  Masele ma @ 1,800 mile, he 6 la; mai @ aku i @ ma @ ma ke kaa ahi 615 mile, he 23 @ wale ne; mai @ aku i Livapule 390 mile, he 11 @.  @, ina e @ ka @ @ @ @ kamaka me @ makaikai, e @ ana iaia na mile he 23,765

Iloko o na la 77 a me 10 @.  Aiala, ua hoopokaleia ka wa e @, e ka @.

 

E halawai ke I ka wa an aka @ Kipai Ahi Helu @ @ @ po, @ o ka @ Hale.

 

Ha WAIWAIOLE  @. – Ua lohe mai makou, aia ma @, Honolulu nei, kekahi kamaka Hawaii nooa ka inoa Waiwaiole.  He @ @ oia ma @ @ Hawaii, a he @ ma k@ ano hoomana.  Ua kaai oia I kekahi @ @, i hiki aka paha ke kumukuai I ka $75.00.  Me ia @, ke @ e nei oia iaia iho, ma ke kappa ana iaia, he @.  O ke @ @ ka @ wahiana, “he @ hoola i na mai.” @, ua hoopoana oia ma ka hale @ no ka @ wale me ka laikini ole.  i keia wa, @ @ mea la, aia na ia @ lawelawe hou nei.  @, @ no ka poe e @ ka makou e paipai aku @, no ka poe lima lawelawe wale no o ke aupuni, @ @ ae kakou, @ loaa aku e lapaau ana.  Mai makau I ka hooweliweli mai.  @ kahuna @ ia.  He mea ole ka @.

 

“KE AU @” A ME SOLOMONA. – Maloko o ka nupepa aupuni o ka @ iho nei, @ @ ai kekahi @ mea hou kuloko nona @ poo: “No na pali Koolau,” a @ ka heluhelu ana: “Ua @ mai makou  @ ka @ Lawe @ @ o keia mokupuni, ua pau kekahi mau hale o @ Wilder (Waila) @ Kualoa i kea hi, a ma ia Manawa @ no i pau ai kekahi mau hala @ Pakole, Kahaluu, i @ ahi.  O ke kumu ka pau ana, @ @ keiki i @ i kea hi @ pele.  Oia no hoi ka makou (@ Hooponopono) mea @ olelo nei, @ malaka ia mea.  (@) A PELA NO HOI O Solomona.”  @ uiui @ @ i ka Luna Hooponopono o Ke Au Okoa, He ahi @ @ @ ka Solomona i kona mau la kahiko? O kou iki @ ka mea nana a wehe mai.

 

HE MAEA NOU MA @. – Penei ka ano, @ ko lakou hele ana mai ko lakou wahi aku a @ ma @ hele aku lakou @ kahoone; o ka lakoa hana ia wa he hopuhopu @.  Ia lakou a @ I ka lawaia @ ia alawa ana ae a kekahi wahine oia @ Kahele a ike I kekahi holoholona kupanaha @ @ mai ana i kahaone maloo kahea @ mai @ no ia oua Kahele nei me ka nui Auwe pau au i ka moo.  Ia lohe ana o keia @ wahine ua ike @ aku la no keia @ wahine ua @ @ aku la no keia @ whine pau i ka uwe a ua mana loa i moo, ‘ke holo nei kela wahine o Kawai kona inoa.  Aole @ he hiki no ka makau loa i ko lakoa ike maka ana a mahope nana hou aku la lakou nei ike aku lakou @ @ hele ae ana ua holoholona nei i kahaone a ia wa hoki kekahi wahine oia o Kahele @ mau wahi @ @ a alualu aku la na wahi @ @ @ ma ke kua e oahu I ka hulu a @ wa hookokoke aku la ua poe wahine nei a m@ pono aku la lakou i @ @ o ka @ he @ @, o ke poo he poo @, @ na @ @like @ ka popoki, a ona wawae mamua me he hui @ la kona @.  A o na wawae @ hope i lalo oia @ kumu o @ ike ole ana a ma ia wa ua @ @ aku na @ wahine nei i na wahi ilio i ka @ ua @ @ @ mea nui nei i ka hole kiki a @ i @ kai a o ka @ aku la no ia @ ko @ @ ana.  Me ke aloha.

 

                                                                                    Nau Na @ @.

 

Maui.

 

KA NALU ULU O LELE – Ma Lahaina nei ka ulu @ o neia mea he hula i na makahiki I hala aole i lohe ia, “() Lahaina nei @ hula ana a like me keia makahiki i ka nana ana, ua ike ia ke kumu i ulu mai ai ke la hula o ka ona o na kanaka i ka pia a ia hui ka mea i ona e heleana e @, @ @ wahine ka mea i ona ala  hoi he kane ka mea e @ aku ai ina he kane he wahine ka mea e @ a ku ai hilahila maoli ka mea @ e hana e like me keia.

 

                                                                                    J. W. Kalawai.

 

Moalii @, 29 1871,

 

NO KA AHAAINA MAKAWAO NEI.  – E ka Luna Hooponopono, Aloha @ oe; - maka la @ i hoala @ iho @ me kahi o kauhi i @, @ ai @ @ poe, @ maikai no @ ahaaina ua @ @ ka hana i loko o keia mau la elua @ ahaaina’ia @, ua nui no ho, na mea ai, a koa wale @ i houlako ia ai.  Ua nui na kaikaimahine maka opiopio a Makawao nei, I loko @ @ la elua, me ka hali pu no hoi o na kanaka, i na lau oli we, i loko o ia @ la elua, o ia @ Poalima me ka @ Eia @ ko u mea @ hoohalahala loa ai, no ka nui loa o na kanaka @ ma ia la @ holo @ ana @ na alanui.  Eia hoi kekahi ua nui hoi @ makai ma ia @ la @, aole hoi @ lakoa @ I na kanaka ona, @ kaumaha ko u @, i kou @ ana la @ e hana ana @.  Eia @ kekahi, hee aku la ua @ makai nei i @ awa a hoi ma ila me @ huihui awa @ @ holo @ no hoi na @ @ @ @ @; a hookah @ @ i hoolapa loa mai i ke kamailio, a hoolapa nui hoi @ @. Ia wa @ @ @ @ @ @ J H Paiwi @ Dan @ @: “Aia i @ @ @ @, eia la ka @ ua @ e @ @ @ wa i @ @, @ wahi makai i kamailie iki mai.  Ia @ @ @, ike a’ku la @ @ @ @ ana kekahi wahi makai, no ao ka hou @ ana aku @ @ @ makai @ @ I @ wahi @ @. Nolaila ma  popo iho la i oihana @ lakou @ paa nei.  Eia hoi kekahi, ua kappa la @”.  @, @ hoomanaonei au i ka poe makai, me @ mea ala o kakou pu ke