Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 23, 10 June 1871 — Haiolelo a Hale (H. L. Sheldon) imua O KE ANAINA NUI MA KAWAIAHAO I KA PO O IUNE 4. [ARTICLE]

Haiolelo a hale (H. L. Sheldon) imua O KE ANAINA NUI MA KAWAIAHAO I KA PO O IUNE 4.

No ke p.o'. ina mai ia'u e kn kumu, nolaila, Ue hele mai wuiailio iki i keia wa : oole uu i maa i nei mea he haioleio, nolaiia, e knia paha oukou i ko'u mau hemahema. Ua lohe piha keia nnninn no ka Hui Ho o!e Wni Ona o Honoiuiu nei. i kapaia ma ka oleio haole, ka poe " Good Tem|)| ; .rs." Owau kekahi iiol»o o la Hui, u o:a ka'u e wehewehe iki. Uti nni na Hui hooki wai ona e ue i ikeia nia Hnnoluiu nei iloko o na makahiki i holn, na Puaii luu Whi, a pela aku. Aole nae mau ke ola oia mau Hui. Ua ikaiU-a no, no ka mnnawa pokole waie iio. Ua hoohuliia kekahi poe e iiaaleie i ka inu ratria, aoie nae he liuiiu, palnkn no, a heie liou no i ka haumia o kn ona, nawawaii ka Hui, a make no. Aka, o keia Hui e noho nei, ke iana nui nei ko mnkou manao, e mau nna no, a e iiio ana ia Hui he mea e pomaikai nui ni keia iahui okon. Ua hnia na makuhiki eiua waie nu mai ka hoomaka nna iwaena o na Haole ma ke kulanakauhaie **hi o Honolulu, a i keia wa ke ulu nei na hla ma Waialua o keia mokupuni uo. a ma Wailuku, i Maui keknhi, a na oieloia, e hookumuia nna ma Lahaina kekahi lala, a nia lliio, a ma Kauai keU«hi. Ua hoomakaia keia Hui ma kinohi ma Amerika Huipuia, noie i h.nia na makahiki he 20 mai ka hoomaka iiiiii ana, ma kekahi kukip.akauhaie uuku ma kahi kunaina, e kekahi poe kanaka aoie he iehulehu, «oie hoi he poe kaulana ia wa. Aia ka! i keia wa, ua laha nui ; ua lilo kn Hui lie mea nui iwaemi o kn lehuiehu, mai o a o. Kakaikahi na apai.ii iim A.nenka Huipuia i nele i ka Aha Hui Hooie Wai On» o keia ano. Ua tausan» a taus.iui, na Hui okoa, malaln o ke Kuuiukanawui Hookah». a ua lokah» ka manao o keia lehulehu he nu» wale, e hooikaika iikee kaua aku i ka enemi, oia ka Ona. Aia iioko o ia Hui ka pue kauhna o ka oaauao a nie ka hanohano o Amerika. O ka Hope Peresidena oia aupuni, o Coif.ix, t he Peresidena hoi o ka Abao!elo Alii o ku aina, ora kekahi kanaka ikaika iioko o ka Hui Hooki Wai Ona. Ma ka Panalaau o Califonia. ua hiki ka heiuna o na Hui oko«, i ka 413. a peia no ma na wahi e «e o ka aina nui o Aenenka, aina iun q{e hoi o ke kauiana ena ko ke ao nei n»a ka wniwai a roe ka na-»uao. Ke iaha nei no hoi ka Hui ma Beritania Nui. A. mamuii o ka hoomahuahua ana mai o ka Hui ma keU wahi keia wahi, ua ikeia ua emi ka ona. Ua hopa na »no, ha haunaele, na ilihune, na pepehi kaniika, ua maluhn, ua oiuolu, ua knonoono ka noho ana, roa na wahi i kukuluia ka oihanao keia Hu». No ka mea, e hke <ne ka oleio a $0101*01*, " He mea heoehene ka waioa, he walaau nui hoi ka ree* e onVi; 0 oa mea a pau 1 pum malaiia, aole i oaauao.'* Ua īke lea kakoa ka oiaio o keU olelo a ke'lii Haku Mele 0 ls?raeU. £ like me kaea ike, pela no ko kakou i keia wa. fihia !a na kai.aka Hawaū. U poe maikai, ka p. e ilaika, hano-

ki poe aM fciefc:e no h-i. i heoUioin he Up?ivm!e. nawr*līwjli. lUhnne, a ka?hia iloko o km n.-«ke hanohano eie. mamusi o keia euea, he ino nma. Oka owft. i ua p«pAia ma ke kan&Wa! o ke Akua, a me ke karawai oka aioa ; oa ike poao ia ena me* a pau, I ka ioo launa oU» o k* inu *ai oua ; aka nae. ke mau neu a ke bo©m*huahua uei, k& iou iwaena o keia lahui holooWoi. Hopu'.a ke kanaka, hoohilahilaia n>a k« lawe aoa itnua o ka iehulehu a hoopiaia ina ka Haiewai, — i*m &ou no ia. Hookolo-t kulo a hoopai dala ia, a hoopaahaoia paha eua ka hana oo?ea o ke aupuui, a i ka hemo una i waho.—i»u Aou no lei. Ike maopopo oia, oa nele kahi pakeke i ke da!a oie, ua . inoino kahi aahu, ua Uko oie ka ohann i na mea e ola ai ke kino a e peno ai hoi ka noho aua,—irtn hou no. fwe aku la oia—ua ; kanaka nei i niaa i ka iou,—-e lilo ana kona ' waiwui ia hai, kona wahī pupupu hnle. kahi e Oiaiu ai i ka ua a me ka ia, me kona wahi aina hoi, kahi e hooulu ai na mea e maona ī ai ka opu, e hele oku ana īa oiau mea, me he wai kahe ia,—inu hou no. A, ike aku ia hoi oia, me ka inaopoj o iea, e heie kokeaku : ana kona kino i ka iua kupapau. a o kona uhane make o!e, e heie aku ana imua o ka Mea nnna ia i hana, e niele ia'i no na hana oke kino, —inu hou no. Makau oie ke kanaka inu rama, i kt-ia mau mea weiiweli ? He mea e, ke ikaika o keia enemi nui o ka pono! Aoie anei i lini nui kakou e kimii a ? e hoopau ioa i keia ino nui Oia no ke kumu o ka hoohui nna o keia : poe Hui i kapuia lakou ka poe •• Gocd Templar.«." Un makemake iakou e huii na kaiii— ka a pau ioa, na kane ine ru\ wahine, na kanaka o na aina e inai a me na kanaka kupa 0 ka aina, e a e kokua iike ina keia oi-' hana kiiiai ahi. ! Auhea oukou ! e ke kahunapule a me na : hoahanau o ka ekalesia o Kawaiuhao ! Aole anei e apono mai oukou i ka makou hana maikui i hapai aenei ? Ae, ua īke no au, ua apono no. Ua haawi ka hua aioha, ua olelo ae oukou " Na ke Akun oukou e kokun," u | pela aku. A, oia iho ia no. Noiaila, he hoo j halahaia ko inakou. Anhe i iawa ka oukou kokua ana niai, ma ke apono w<>le ana. E . hapai maoli oukou i keia hnn;> ; e ialau lima maoii oukou, a e iaweinwe pu me makou, oia ka uiea e pono ai. Oke ku kanwaiema kahi mamno, a kunou ke poo, n e i mai, "he i maikai, he maikai," aoie ia o kn makou i makeinake ai. E;a Wiiie no ka pono, e keino niaoli mai iioko o ka Hui, e iiana pu i keia hana hoopomnikai i ko kakou iahui Hawaii. Auie anei ua ke Akua mai kei: hana a makou e hooikaika nei ? No ke D!abolo nnei ? Aule ioa e hiki ia oukou ke kuinnaiana mawnenakonu o na aoao n elua ma ke-1 īa kaua. iua he o>aio, na ke Akua inai keia hana a ka poe " Good Tempiars." alaiia, e , maiama oukou, o oleioia mai e like me> keia mau p.iuku mn Hoikeana, •« Ua ike no au i kau hana ana. aoie oe i auu, aoie hoi i weia. Ua inukemake au ia oe i anu, a i ole, ■ 1 wela hoi." " Aka, no ka mea, un pumehann waie no oe, aole i anu, aole iioi i weia. noiail-.i, e iuai aku auanei nu ia oe, mai ko'u waha aku." He mea nui keia e noonoo ai oukou. . Ke oielo nei au, ine ke knnalua ole, ina e komo nui na hoahanau o keia ekaiesia iinko o ka Hui Hooki \V;,i Ona a kukulu i iala' okoa maanei, e liio koke ana ia'he mea e pono nui ai ka ekaiesia n me kn lahni hoiookoa, a e hoopomaikaiin mai e ke Akua. [ Mamua o ka pnu ana o keia n*aiuna ae, ua hiki mai ka lono mai AmenKa Hui mai, ma ka ia ii3 mai o Mei, ua hui na elele o nn Ahahui Hooie W'ni Ona mai ka hikinn a ke komohana o ia aupuni, mai C-ii3(Ja mai r a mai Eneiani mai hoi, ma ke kulauukauhaie o Balntimoa, e kukakūka no iakou iho. 0 ka nui o na eleie i akoakoa mai n>a keia nnainH, he SJOO. Ua hoike mai na eleie o' keia a ine keia Hoi i ka Inkou mnn hnna iho, no ka hoio nna imua. Ma kn houiuuiu ; ana i ka nui o na Hui Hoole Wai Oim, ua j hiki nku no ia ika 6,500. Oka nui o na' iala i hoohuua ma ia mau Hui, ua hiki aku [ Ika 400,000. Aia lt ! oka luiii ona ina-1 kahiki he iwakaiua inai kona hookumuiaana : mai, ua ukuia q ka 400,000 poe i makemake; hou oie aku e hookauwaia e ka ona ] •