Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 25, 24 June 1871 — Kekahi kumu i emi ai ka Lahui. [ARTICLE]

Kekahi kumu i emi ai ka Lahui.

Uaimaopopo, o k*.'Kanawai mawaena o na Hnkv u nie liaili lo'a fa kn poho o ka'hhui hdlbokon, a oia kaluhi kiiWu e make nei ka lal»Ui, no ka hoolohi inoia e na iuiku., ' ,Ke ku.yriu o ka mqfce. s Aojq ma p na wiilikoa me nar>wahi hana: e ae, na kauka 4 ij |e nafla ui no ke ola uiaikoi «ina o na paaliiinai' E'kōmo kaliou lloko o *ifi wili, ii:ma i ke ano o na hatia. Aia'iloko o ka htir4 i4 o ,kp kaklahiaka, ,a, i ole ia, o ka hora 5 kekalii'. inau wili, e hoo-> inakh kok«iai ke olahoniia .ana onaka-* naka kumakHhiki'e liartav Maikin pumehana » kahi mōe a ka hoihuPW na fia'u ō ke' k'akahiakH, ka wawae o ha helē ai. He kumu keia fe kuuo iiiHi aku ai i ke kanalia e 16»a i nd mai lunia-, kik.i, a o kn hope o keia mnu. liaoa nmu ana r me ke kapulu, o kn loaa i iia q>ai k.u» hewa, kiiuhula n me kamniano e q,keJa a me keia 6nft. , iEia hoi ; aole i hiki maii ka wa.o poloii »i a e inakemake ni k» <>pu i ka ai, aia hoi, ua onoii ia aku e lawe-i ka mea i inakem'ake ole ai. He wahi samano pilaii kahi i-a, a ! he wahi io bipLpokaqka6 i kahi oianawo, a he puaa pelekunu, m'd ka ai pai puupuu, e„eu ana uo kunaka iloko. Ai iho la ke knnnka me ka wikiWiki, me ka <vali pono ole iho o kahi ai; 0 k&'kahi e mai la nh ia o ka bele a o ; ka hokio paha, o ka hele iliio lu no ia. Iloko nae o in manawa, ua i)te"iā iwaehn o kekahi poe, he mau helehelena !viikea, apo mai—oie ka. ninau ole ia o nno, aia hoi, kahea ae la ka luna) 4, G0 to work !" He luna haole keia ke namii noi. Hele mai la hoi ke kanaku a hoopii mai la i k6 luna';' "E, ua mai iā wnu !" Pahe mai ku luna, u Yoii liē ! G'.«> to work !"' Olelo oiai lioi ke k'inaka e'iiana pono, iā 1 iuaopqpp, a e haawi nku i e ola ai. Eia no ka ka luna, ( iGoto wurk you lnz){ beggar !" He /nau hili mai I» no n(r nr& kb huip«iy a peku mai la ho me ke k£fmaa, a 6 ka luli iho la no ia 6 ke kanaka a'Ke-" le i ka hana. Ea ! heaha la ka hana a kfl uaau o keia kanaku ? Aia hoi, ua kaumaha i ka mai, ua luuluu i ka eha, eha o ke kiiio a me ka naau ! Il'ele aku la oia, aole nae me ka manao hana, o ka imi e alo a.e i ka maka o ka ilun», kekahi manawa iloko o ka e hooluolu ai nona iho, a hiki i ka: maalo aoa mai 6 kh luna ; hala ae ana nei la, a pela kk'u ana ia la, a hiki i ka'Helu 1 ana o ka wiliieo—Ua hiake'o K ' Pomaikai ole riā wiliko Ma ke hno i hoike iā ae nei, hooka'hi walp noano o ia, mai ka lehu)ehu ae o na kupiu hoomanawanui o ka poe paahana, me ka helu ole ia aku o na q)elo pelapela e puka apa ipsj (i kp; wahajmai,o na haole, , JVolaila, ua,pp/ny)hiii ole na wiliko'no keia hana-ino a lakoui na pa«. hdrtn. A nole no hoi o lakou mnnHo nui ina ke ola o ke'kahaka, J n(j ka mfea, 6 ka haf,B ka lakou nui loa, ( a o ke ola, ua Iwule mai ia ipa|alo, koqle ana ma ke kihikihi Q ko-laknu ; pakeke. ■ No keia iho ia kēkahi kumu e make n€i ka lahui. He rriake hre ka ikeole ia mn ke ano helima nui. ' UHike na kanaka Hawāii ia meii, nolaila, ua' maka'o i ke komo ana ilokb o na wili & irtfe nfii wiahi paahana. He olelo nui na haole, i ka molowa o keia i ka hana, aka a^le.nae. o lakou noopoo ikj, o ke kumu i maka'u aLkanaka i ka hano, no ke ipo o nq wiliko a rtie na wahi paahana. Aia wale no ma ka hoopunipom a me ke ptorhe!e, e lortflf'arkfei j*oe leh\ilehu mai h'ēi iritt nh wahi wilikb. ;i ' ; $ēle i ka paahaha olē. ' N6 lta nele o na wiliko a me na wahi paahana nui i na paahona kanaka Hawaii' ole, nolaila, ke kii nei i na paphapo m» Kioa, lapnpa, Marvihiki a me Pukapuka. Aia hoi, he kakaikahi ka poe kanaka..

inaoli e fc<)inoana liaiWahi paahana, e iike ihe kh'u i olelo inua ai, no ka hana' paoo ole a ino ke ino. • A ma ka imi pahele ka nui o lakoU i ko>mo fii ma na wiliko a mfe i»a wallipaahhna. No ; kō' poe l o Kvna, lohe nftt'ia a i ike nui ia ko lukou hoolmlahnla, aka, no iHi A hie ha PukiipUka, ua nui ka 'piWnj!>inni ano o kā leo ma-$ l<e, i.na lahui Maiiihiki a mē na Pukaf>ii-j ka hoi. - • ! ■! • Oa makemakē nui ! ke aiipuni e hboko- j ino'mai i keia lahui, e nohoianei, a e hoo-j hui aku i keia lahoi e komo iloko o ia lah»r; Aka, heahn »haf' s hftnfi iai ke aupunii i lahuii? > Aole e''hlki ia ke hai 1 qe, a «ke oh'lo hoi'nw ke kumu i itoho olie ai mē kakoik ' Ak ! ay d Jl fia hoik'e nuē ka | iuea i hoomaopopo ia mai i ka ninauia qna<iiku, i pehea ouk©n, aoie mnkem«ka i nei aina ?" { inai lii.koUj Ua kuihakon potvo,! nolailn, ae ai inakou. i O kō makou Alii,.'ua/ hooluhiw me he kauwa kuapaai'la no' keia aina* Aole makou ē hoi hou/.mai ana. Knumaha na haOa o ka no niakou i hanaiia a i malama ponoia hoi. Nui ko makou make m,aanei." rf Ke n'eMieia leo ijoko' o ko kakou mau pepeiao ; aole lje wahahee, uka, o na iwi o lakhii i ahu ina Hawaii nei, p oia no ka hoike, a he puu nui kekahi i' ikeia e ko na aina e. Ma ka hoomaopopo ann, aohe e hoi hou mai ana keia poe, a ua ko ole ka mea a ke aupuni i manao nui ai, o ke kaohi i mea q hoolauna a hookomo iloko o keia lahui—aia hoi, ehia la dala i poho wan le ma keia hana hoopaumaele wale «na, oiai he wahi lilo uuku' loa ; a ina e hoomaopopoia ana ko lakou wahi pilikia uuku, aole nae i hannia, aka, ua hookuuia aku i na wilikoe i'ka mea pono a lqltou ī manao ao' lia hope qka make o kanaka a me ka ino o ka inoa o aupuni, ma ia hana kopulupulii wale, aiia. A laa ke pelu hou la no ia oe e Hawaii, ka hewa aii i hana ai !.' : , , • ' Ino ka ihoa okē Aupuni. ' K ,fte hoi aku na Manihik^i^ 'ko lakou aina hanau, e ninau moi.ana no ko lakou poe ina mea a lakou i hana ai. Aole o ka maikai ka lakou e hai aku oi, aka, o ka ino. Mni kinohi no oko lukou kepaia on6'ma Mokuaikaua, ka hoolei liiiiia o na walii opaia ukana ma ka ipuka aniani, a hiki ika .hele, dna ika h'āna. He imiu olelo no.ia e hoouln ai i ,ka manoo ino no ia lahui i keia ; a ma ia ano q°j e olelq kakou, a i .ole ia, e kakau iho kakou maloko o ko kakou mau Buke hoopaa ;; !;;Pau ae la ka launa jana mai o ia Lahui me Hawaii rtei." , , E<h<jliae kakou a nana i na Pukapu-» lja, t>ia «no no ; a no na lnpana hoi, nole ijo he p6t\o o ko lakou hoi aua aku nei; A f ih'& ! 'ua Hookamoiiiinolaia kē Rno o ha meai hoopukaia iho nei no lakoii, oia iho la no. Iloko o keia mau lahui, e heai na nupuoi e paua,na ka ja-/ ui]a m(j Hawau nei ~ . #