Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 26, 1 July 1871 — Hoike o na Kula La Aupuni o Kona, Oahu. [ARTICLE]

Hoike o na Kula La Aupuni o Kona, Oahu.

Ke lawe nei mnkou i ka hoike malalo iho, i mea na makou e hohola aku ai imua o ko inakou poe heluhelu, i hoana okoaia e kekahi mea i ku kuawale muwahoae o ka poai o ke Komite Hoike Kula a me ka mea hoalala kamalii a kumu ho>.'

Mn ka la 26 o lune, maloko o ka halepule o Kamoiliili, ua hoikeia na kula o Wailupe,

o S. Kaili ke kumu, o na hauumna i hiki mai.'he 19 keikikane, 12 kaikamahine, liie $11.00 k<i uku malama oke kumu. Wai-kiki-kai, j. H. Knnepuu, 7 keikikane, 25 kaikamahine, a he $12.00; Kamoiliili, G. Kekipi, 18 keikikane, 10 kaikamahine, a he $13 00; Manoa, Kamokuiki, 18 keikikane, 10 kaikamahine, a he $20.00; Makiki, Kumalaa, 16 keikikane, 7 kaiknmahine, a he $10.00.

lune 27, ma Kawaiahao, ua jioikeia na kula o Kapnlnmo, Mrs. Mere Poli, 8 keikikane, 18 kaikainahine, a he $11.00; Kahhiuka, Kamakea, 9 keikikane, 11 kaikamahine, a he $11.00; Moanalua, Malaki, 22 kei» kikane, 14 kaikamahine, a he $12.00; Moanalua Kntolika, AuwHnn, 13 keikikane, 11 kaikamnhine, a he $10.00. lune 28, ma Kawaiahao, ua hoikeia na kula o Pauoa, Mrs. Mere Alupii, 17 keikikane, 18 kaikamahine, n he $10.00; Maemae, S. K. Kekuhano, 26 keikiknne, 17 kaikaaiahine, a he $14 00; Kamakela, Mrs. Kekahuna, 42 kaikamahine, a he $14.00 ; Koma w., Mrs. Kilikina, 107 kaikamahine, a he $30.00; Koma k., Lapilio, 56 keikikane, a he $20 00. lune 29, ma Kawaiahao, ua hoikeia na kula o Kawaiahao, A. Kalauli, 32 keikikane, —a he $15.00 ; Kawaiahao w., Mrs. Emelia N Kalauli, 22 kaikamahine, a he $13. 00 ; Kaumakapili, S. P. Kahukuia, 61 kei> kikane, a he $25.00; Kalihi-kai, D. P. Kahananui, 41 keikikane, 26 kaikamahine, a he $21.00. O ka nui ona kula ma keia Apana, he 18, a o ka nui hoi o na haumana i hiki mai ma na hoike maluna ae, he 717. Ua haule 1 keia makahiki, hookahi halekula, oia o Pa* loio, aohe haumana, aohe he kumu, a ke ku la ka halekuia aupuni, he pilu pale no na paka ua. Ua paniia nia kahi oka halekula i hnule, ke kula o Makiki, a kakou i ike ae la maluna.

Eia na buke i aoia i r.a haumana e na kumu, a i hoikeia mai hoi, he kumumua ano hou, heluhelu buke, aokiko, helunaau, palapala aina, Arimatika, kakaulima a ine ka pa ko li. Ma ka pa ko li nae, ua koe na kula o Wailupe, Makiki a me Kalihi uka, aole i hookomoia kela ike. Aohe maopopo ia makou e hoomauia aku ana paha keia mnu halekula i ka nele ia ike.

O na kula oi o kā nui o na haumnna i keia makahiki, oia ka Kilikinn, D. P. Kahanauui, S. P. Kahukula, Lapilio, Maemae a me ko Kamakela ; a o ka iehulehu iho, aia ma* Waena o ka iwakalua a me ke kanakolu.

I ka nana ana i na hoike o keia makahiki, me he mea la, ua loli ae k«kahi mau mea o na makahiki i hala iko keia. O kekahi o na rula o ke ou i hala, e hookaawale ana i tia Uama i mau halekula kaokoa, ua heielei, a koe wale no na halekula o Kamakela Kawniahao ame ka Kilikina. Ua ikeia mahope o ka ho*o loihi ana ua popopo a ua nele i na kumu kupono ole, nolaila, ke helelei aku nei e like me na Inu pala wnle.

Ua mahalo makou i ka ike ana aku i na kula, ua lawe ae lakou i ka hapa nui o na manao wshewehe o ke Koroite Hoike, o ka inakahiki 1870, i mea na iakou eao ai. O ka buke Hoailona Helo keia, ua haalele loa ia kona hookomoia ana mai i Luke kula no na kula hanhaa o keia apana i keia niHkahiki ; a o ka buke i makemakeloa ia e ia Ko> mite, oia ke Aokiko, ua hookomo ia mai ma na kula a pau i keia makahiki.

Hookahi a makou mea minamina no na kumn kula o keyi apana a me na apnna e ae paha, o ka nele o ko kakou mau kumu i ka ike Aokiko ole, ma ka maheie ana i na hua kakaulima a me ka haku ioa ana aku i na manao a loihi. Me he mea la, oka hema> hema o na kumu kula opana ma keia ike, oia paha auanei ka mea e ukali mai ai na haumana mahope o ia kuamoo, oiai- ke nee nei ka manHwa, a ke huna ia aku nei hoi na apulu kahiko, a paniia mai namea hou, pela paha auanei e pani/a mai ai na makalua hakahaka, o ka nele ia ike. lna ua hiki ule ke ao ia keia ike ma na kulaapana, no ka lawe mau ia o ka lakou mau haumana kahiko i na kul« kiekie ae, nlaila, ua hiki i na kurnu ona tula o ia ano, ke ao pono i keia ike. Mai hpopalaleha. 0 ke bo nee papapu ana mai o n.i kumu 1 na bike haahaa a hiki aku i na buke kie* kie ik ae, e like me ka ke Komite o ka makahik' i hala, i waiho mai ai, me he mea la, ke aonei kekahi poe kumu, a o kekahi ua hooi «vale ae, me ka manao, o kn neenee loa ana sku o knna mau. haumana ma na wahi; kiekie a paakiki o na bukr, oia ka oi ke ma-1 npopo ole nn mea liilii ma ka mnka mna o { na buke. Ke manao nei makou, e pau ana j ia nanao hooio.

V ka loaa ana īho nei ia kukou o ka buke Arimatika hou, a Mr. C. J. Laiana i unuhi iho nei, epani no ka Huinahelu i kuekaa mujifte na kula, a i hookomoia mai e ao iloko o na kula o kakou i keia manawa, ua loi» l>Q ea hou na kukou e hnnu aku ai e nukaikai i kona mau aoao. O keia ano bu* kei waihoia mai i mahuahua na rula, na haia a me na wehewehe ana, ua loaa he pomakai nui no kakou. Ja lohe mai makou, eia iloko o ka lima o kapoe pai kekahi buke heluhelu hou no na kua, nolaila, ina e hookomoia mai ia buke heklhelu ke paa, e loaa anahe poiuaikai hou no ra kula o knkou a me ka poe e hiki hou maiana. Ma ka makaukau a me ka holo iki o ka ike, ine he mea la, ua komo pu na kula Kalolika ma ia papa. Aka, e maoao iho ka lehufehu heluhelu, o ke kumu o ia ano holo iui ana o lakou, oia w» ka paa mau ana o ka lukou ntau huumana, aohe wahi e ae e inaleie akn ai ma na kula kiekie. Nolaila, he mea manpopo, o knhi ike kiekie i loaa i na kumu kufa'&pana, oia ka palena o ka ike u na haumma Katolika ma la- mau kula.