Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 27, 8 July 1871 — He Kupueu i ka Moni pahi! [ARTICLE]

He Kupueu i ka Moni pahi!

Iliki ka, kc inoni i ua palii ! Ac, pela ka nuiolelo 110 kekahi kanaka, Keoni Kumine kona inoa, he luina moku no Amerika. Pehea la e hiki ai ke moni i ka pahi ? he pahi aha la ? pehea ka nni ? pehea ka loihi ? ehia pahi i moniia ? lieahn ka hope? pehea ka hnopili ana ? He pahi kauikani no, he pahi pelu, he mau iniha ekolu, eha, elima p&ha ka loa, uuku iho paha kekohi. Na mea e hiki ai ke moai— 1. O ke kaena ka mua—Ua lohe oia i uka ma knuwahi o Farani, a lohe, he kanaka malaila i oleloia e hiki ke moni i na pahi ; he oiaio, he hoopunipuni paha kana moni nna. Hoi o Keoni muluna o ka moku, a olelo kaenn, ka, owau hoi kekahi, e hiki ia*u ke moni i ka pahi, aole i kela kanaka Farani wale no. 2. Ka inu rama ka lua—Paipni kekahi e hooko i kona knena ona ; hana oe—i ike makou i ka oiaio, ka oiaio ole o kau ; olelo haanui. Makau iki oia mamua ika hoao, aka, hilahila oia i ka hoao ole, o kai paia he kanaka hohe wale. Nolaila, i mea e pau ai ka inakau, inu oia i ha ra- • ma a nui a hewahewa wale ka manao, me he pupule la. 1 3. Ka hoao ana ke kolu, Iloko oka ona, laiau oia i kona pahi kaniknni a hoo iloko o kona wnha a pahee wale aku no ia ihilo o kona puu a nalo loa iho la. Ko ka, kau olelo kaena—ua moniia kekahi pahi hookahi, aole ana ko mnkou niakemake; hiki anei ia oe ke moni i mau pahi hou ? ae, hiki no, homai na pahi a pau maluna o ka moku. Imiia a loaa ekolu pahi hou, a, ua pau lakou i ka moniia, iwaena ka o ka paipai 'i a hehi olioli o na hoa. (Naaupo lakou.J A hala na makahiki eono, ia ia e noho ana ma Bosctona, e inu rama ana oia me ; kekahi poe ma kekahi po, a kaena hou , oia no kona hiki ke moni i na pahi, a, i akaka ka oiaio, lulau oia i kekahi pahi a | moni koke iho no. Ano ke koi mai o I na hoa inu rama lapuwale, ua pau na pahi he 14 i ka moniia ma ia mau la iho. A mahope ?ho, holo oia i Enelani, a ua holo e kona kaulnna mamua. Miki koke mai, kekahi poe lapuwale, a koi ia ia emoniina pahi i ike lakou. Hilnhila i oia i ka hoole i ko lakou koi ana o hoaij kola mai I&kou ia ia ; lalau oia i na pahi i elima, a pau lakou i ka moniia ma ka po hookahi. Amaia la ae, koi hou mai kei kahi poe oia ano lapuwale hookahi e mo- \ ni hou ; kanalua iki nae oia mamua, aka, ! no ke koi ikaika ia, inu oia i ka rama a ; ona, a iloko o ka ona ua moniia 13 pahi pelu, he mau pahi nui kekahi. Ke ka-oakolu-kumamalima keia o na pahi i moniia.

Ke oki no keia o kona moni pahi nna, kanakolu-kumamalima pahi iloko o kona opn, Auwe ! he kupueu io keia i ka moni pahi! A, heaha kona hope ? Nui loa kona pilikia a kupaka me ke nahn ino, a hele ke kinoa wiwi loa, aole liuliu a make iho. Ma ka hoopiii ana— 1. He kanaka kaena anei oe, a aa e hana i kekahi mea nui a paakiki e like me ka moni pahi 1 Mai kaena oe—ke kumu ia o kekahi mau hana naaupo. a !apuwale loa. Kaena kekahi poe no ka hiki ke inu i na kiaha, na om/>le raina, he nui wale me ka ona ole. Kaena kekahi no ka liiki e lqje kawa, a īelepali a hnhonu loa me ka make o!e. A, mahope hono lakoue hooko i ka olelo kaena ; a i ka hoao ana, make iho —Naaupo ea. Knena o Alekanedero ka nui, ke 'lii o MakeJonia, e hik» ke inu he 12 omole rarna ; i ka hono ena e hooko, make e oia, aole pau na omole 12. 2. Ina he hewa, he lnpuwnle kou kaena ana, mai huao mahope e hooko, e wniho aku ; mai hilahila i kn hooko ole o henehene a hoaikoloia. Enhoia i ka inake. 3. Mai koi aku oukou i kekahi poe e hana i kekahi mau mea e pili ana i ka m.ike ke hanaia. Mai hele e nnna ia ninu hnna nie ka paipai olioli ke liannia me ka make ole. A make iloko oka hana nnn, pili ke koko o"ka mea make ina lepa oko oukou mau anhu,—na oukou i koi, a hele e ike. 4. Ke nuinao nei anei oukou, o nn palii wale no ka i pau i ka inouiia e ka rama ? a he mea kahaha ka keia o ka mor.i anai na mea.nui a oolen loa e like me na pnhi peiu knnikani ? Kii kekahi knnaka inu rama i ke knuka e hele mni e nnna iloko o kona puu. Nana ke luiuka Hoko o kona puu, a hoole, aole au i ike i kekahi men malaila, o ka uhula lou wale no. Kahalia, he hale pohaku holookoa ilaila, ua moniia e au. Ma ko'u inu nuna ann, ua nui loa ko'u aie i ka radia mn ka hnle kuai rama. a ma keia la ua lilo ko'u hulepohaku i nien hookaa i ko'u nie. He oiaio ka, ua rnoni oe i ka hnle pohnku nui. Nui wale ka waiwni i moniia e kn poe inu rama—nui na hale, nui na aino» nui na bipi;—ehia la bipi iloko o ka opu o mea ? nui ka opu ! he o[:uohao ! (l iiinonio maloko. E wikiwiki i ka inu i ka laau hoolualuai, i luai ia iwaho o niake. Pau ke dala, he 10, 100, 1.000, 10.000, i ka moniia eka rama ; a hui a hoa o awa, o okolehno, baka—o opiuma i ke kokua nria ia rama i ka moni, a moni, a moni, a nalo ke poo, ka opu, na wawae, ke kino a pnu, me ka uhane pu. He mau kohola nui keia, e o. e pe(>elii a make. Na'u o Moni pnhi e mihi ana.