Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 28, 15 July 1871 — Ke Kula Ao Kumu o Hawaii. [ARTICLE]

Ke Kula Ao Kumu o Hawaii.

La I—lune 7, 1871. . Hqra 9 kakahiak», liui na kumii ina ka hfilnkula a Hikiknki, ma ke kaona o Ililo. Ke Kuhu'ia Nui Iwi PeTes dena. Kuhea-! in nn inmi. Pule o Pihi, Kohoia o lii i Koknuoieio uo nn linna. Hml<e mni ke Kahul.ula i ke kumu o kein hui nna ; — <f I meo e holo poiio ai ka oihana hoonanuao niawaena o na poe opiopion keia lahui; ai ko oukou hoi ana aku, eao uku oukou ma ka oukou iīihii kul;i, i na inea a pau i loaa ia oukou maanei." Hanwiia nakumu manao i kekohi inau kumu. Hoikeia inn ka heiuhelu ; n pau ia, rna ke peln ari» i kekahi mau huaolelo, me ke kakau pololei o kela a me lyeia kumu i knna iho nia kahi apana pepa ; a paa na mea i kakauia, ua hoihoiia ma ka lima o ka Peresidena. Kohoia i Komile nann e hooponopono, n e hoike mai i kn nui o nn pela ann, iloko o na huaoleio i haawiia ai e kakau ma na apuna pepn. Mahope iho, hapai hou ma ka lieluhelu pololei ana, me ka hoike maopopo loa ana i ka inanao inaoli ma ka mea i heluheluia ; a pau ia, hoikeia ma ke Aokiko. Hora 1 awnkea, ukoakoa inai na kumu, kaheaia na inoo, Hoike mai ke Komite i ka nui o na i ela ana i loaa ia lakou, ina na pepa i kakauia ai e na kuniu. Kakauia kekahi niuu lalani ma ka papa eleele, me ka hoike inui o kela a me keia kuinu i kahi i hewa a me ka niea kupono e huokoino hou iho ai. Hoopaneeia apopo hora 9. La 2—lune 8. Hora 9 kaknhiaka, hui hou na kumu. Kaheōin nn inna. Puie o lli. Heluheiuia ka mooielo o ka !a mua. Mamua o ka hapai ana i na hana o keia la, ua iawe hou ia mai imua o ka haie kekahi mau huaoleio i hemahema ke pelaia ana, i hoomaopopoia si ke pela kupono ioa no ia mau huaolelo r* me na ru la kupono no ke pela nna i na hua liaole, ma ke kakau Hawaii ana. ' Hapaiia ka hana mua o ka la, ma ka hoike nna i na kumu ma ka Heiunaau— Noi mai ke Kahukuia, e hoike paknhi nku kela a me keia kumu, i na pilikia i.loaa ia !akou ma ka Helunaau ; a pa hoike aku fia kumu. . Hoopaneeia a kp hora 1. Hora | hapai hou ia kaliana ma kn Helunaau ; mnloko w inawaho no hoi o ka buke. ! - Hoopaneleiā apopo i ka hora mau. <r .La 3—-lune 9. kaheaia na inoa. Pule o Kamelāmela. Heluheluia ka mooleio o ka Ia 2.

'Hupaiia 'iki hana i h<u>j>anecin, e pi!i naa ika tielurja&u. A pnu i», hoikeia ; nin ke kakau nnd i kekahi mau pauku lie- | li»Vi'el l ū. ' ' | Kohoia i Komite iiana e Imoponopono | i h« enea i kekauia ai. 1 Hoopaheeia h'ku'liom 1 p. m. I llnra 2P. M., kahea ia'na inon. Ho- j ikeia md ka A'rima(ikn hou. j Il.oopaneeia np'opō i ka hora mau. | < La 4—luno 10. i _i, •; ; y t- •» . . I Kaheain na inoa. Pule o .Opunui. ! ka moolelo o ka la | Ho|keia na kumu m:i ku Iluneni—ma j na apana ke kuknloia ana, alaila, ua ha- i pai h'on ina ka Ariniatika, mn nn kn'kau | helu; n'umera. liouluulu, hoolawe, lioonui, I a.nial»ope ; iho, himeni na keiki o Kaua- j kanilehua. Ilioppaneeia npopo. j • <; La s—lune 12. i K«heaia na inon.. Pule o Kane. ! Hoikeia ma ka Hoikehonua ; » ma ka ; hope, ua weheweiio mu ke Kaiiukula ma ' na mea a pau e pili ann i ka Hoikehonua. | A pau ia, hoomaka hou ma ka Arimnti* ' ka, n>a ke koena m»i a hiki ina helu-ku- : rftu. Hoopnnee hou ia n aoina la. ! Auinn la, hora 1- P. M. Kaheaia na ; inoa. Hapai hou ma ka Arinmiika hou. ma ka helu-kumu nme na hakinn. A paū'i'a, hihiēni na knmii he hnpalua lio- \ ra. Hoopaneei'a apopo. | La G—lune 13. H<»ra 9 kakahinka, kaheaia na inoa. 1 Pule o Keaweheana. j Helulieluia ka moolelo o ka la 5. j Kohoia i Komite hooponopono no ka ' mooleio o na la Knla Ao Kunui. Heluheluia kekahi mau kumu inanno i haawiia ai ; a ua piha pono ku i kōe a tiil>i i ke uwakea, ma ka heluhelu Kumumanao nna. Hnopaneeia a ka hqra I. Auina la, hora 1 P. M. kaheaia na inoa. Hapniia ma ka Arimotika. A pau io, heluheln hou ia kekahi mau Kumumanao. Hoopaneeia npopo hora 1. La 14. Hor<\ 1 P. M. kaheaia na inoa. Pule o Naia. Heluheluia ka nioolelo o kn la 6. Waiho mai na fcumu i ko lakou inau pilikin maloko ona apana pe{>a ; a wehewehē mai ke Kahuhula ma na inea a pau e pili ana ia mau mea. Hoopaneeia apopo hora 9. La B—lune 15. . Kaheaia na inoa. Pule o Ili. Helnheiuia ka moolelo o ka la 7. Haawiia na Kumumanao i kekahi mau kumu. A pau ia, «nihoia mni na rula no na kula, penei : Rvla I —Ehoonohō pnpa ia maloko 0 na kula, e like me ka ike o na keiki. liula 2.—Mai oi aku momoa o 3 papa no ka Helunaau iloko o na kula pakahi. Rula 3 —M«i oi aku mamua o 2 papn, ma ka Arimiftika hou, inn na kula pakahi. ' Rula 4.—Mai oi aku kekahi kula rna* mua o na hakina, iloko o keia mau hnpaha elua. Kuln s.—Ua papaia ke ao ana i ka Hoailonahelu ma na kula apana. ! Rula 6.—E kuia no na kumu ina la a pnu i hoikeia ma kn pepa kiko ia. Rula 7.-—Mai ae i kekahi mea e kea- | kea ma'r i ka oukou hana i ka wa kula. | Rula B.—Mai hoololi wnle ina rula i 1 hnnwiia. | Hula 9.— Aole eaeia e hookomo mai | i na keiki i pulu ke kepa i ka wa kula. Kumukanawai.—Aole no e kipakuia : kekahi kumu kula, me ka lohe ole nna i kona aodo. , ; Mahope iho, kikoo na kumn. A pau ia, hoike m.i ke Kahukuia Nui i konn mau mnnao pnipai, me ka mahnlo no hoi i np. kumu, no ka makaaia iloko o na.hnawina ma na la kula a pau. Ilookuuia m€i ke aJoha. '

' Ma keia hui aua, ua loaa no kekalii mau mea e hoolana ai i ka manao, ma na mea e piii ana ikn oihann kumuao. Ua ikea kekalii mau mea ano hemahema iki, a honpau ia na niea pilikia a ano pohihihi hoi; na mea paha e mohala ole ana, ina e uoho mau ana ma kuaaina. O na kumu kuia a pau o Hawaii nei i , liiki mai i Hiio nei, he 56, n he 23 kumu aoie i hiki mai. Ona mea i looa ka palapala hoike i ke kupono e iiio i kumu, ke kohoia, he 7 iakou. O ka huina o na hoa a pau i hiki mai, he 61 no ia. Elua haie kula nole i lona oa kumu. Nolaila, oka huina nui ona kumu a pau o Hawaii, he 81 no ia, e ao ana i na haumona 2,600 a oi aku.—No Pana, he 11 kumu ;no Hilo, 9 ; no Hamakua, 9; no Kohala Henia, 7; no Ko- . haia Akau, he 13 ; no Kona Akau, he 12; no Kona Hema, he I i ; no Kau 8. Mawaena o na kumukulaa pau o Ha- ! waii, he 3 o lakou he niau wahine. Mailoko ae o kela mau kumu, he 41 no ke kuia o D. B. Lnimana ; he 14 no Lahainaiuna ; he 9 no ke kula a Hikikoke ; he 8 no ka E. Bona ; he 16 no kuaaina ihono: 1 no Punahou mai ; 1 no Kahehuna ; a 1 no Kehukai <> Puaena. A mailoko ae o na hoa kula, he 7 i ioaa na laikini; lie 4 no ka Hikikoke, a 3no ka Loimana ; aka, iie 5 waie no o lakou » hiki mui ; oia hoi, he 3 no ka Laimana, a 2 no ka Hikikoke. Mawaena o na hoa kumu a pau i hiki mai, aole hookahi kuinu wahine i hiki mai. Mawaena hoi o lakon a pau, hookahi wale no o lakou i noho, i 20 makahiki; ma ka oihana kumuao, aole nae i pohihihi ka ike noonoo i loaa iuia no konn i ano kahiko ; aka, elua mau kumu i kau na maka-aniani, no ke ano powehiwehi 0 na maka ; a hookahi o laua he mea aka ke nana aku, no ka leha mai o na inaka maluna a malalo ilio o na maka-aniani, aohe nana pono mai maloko o na makaaniani. He 7a oi aku o lakou, he mau keiki na Johny Srnoker, (Keoni-Puhi-Ba-ka) aka nae, ekolu wule no o lakou a'u 1 ike pinepine, e hau ana i na paipu mamua a mahope o ka wo kula. Mawaena no hoi o keia poe kumu, he 3 wale no mau kumu Katorika Iloma, a o ke knena, he poe Hoole Pope wnle no. Mahope o ka hookuuia ana o na hnna, he waln paina ka lakou me na hniolelo, a ua lohea ka leo hooho hauoli o kekahi poe ma ke kahua kaua a lakou e hnu ana. A niahope iho, kau ae la kekahi poe ma na iio, a o ka nalouale aku la no io ; a ma kekahi lu ae, o ka pau loa no ia 0 na puaii kaua i ka hoi i kn home. Mea Kakal; Nlpepa. [Ke haawi aku nei makou i ka mahulo 1 ka mea i kakau a hoouna mai i ka moolelo o keia Hui Kumu, oiai ua haawi mai oia i ka ike i ka poe mawaho ae i koino ole aku ia poai.—L. H.]