Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 34, 26 August 1871 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Karin Patubo-tran
This work is dedicated to:  Isabel Pula Lopez Patubo

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE X.        HELU 34        HONOLULU, AUGATE 26, 1871   NA HELU A PAU 508

 

English Column

Butterflies have been found flying at sea, six hundred miles from land.  Their buoyancy is great, and the muscular effort of flying must be small, while the wind drives them forward rapidly over great distances.

_____

President Lincoln was exceedingly astonished one day, as he was inspecting the prison in Washington, by a prisoner who said to him.  “How are you Mr. President?  I am very glad to see you. I believe that you and I have been in every jail in the Union.”  “This and the jail in Springfield are the only ones I was ever in my life,” said Mr. Lincoln.  “Very likely.” Said the rogue, “but I’ve been in all the rest.”

An Alabama editor having read Dr. Hall’s lecture and advising that husband and wife should sleep in separate apartments, says that Dr. Hall can sleep where he chooses, but for himself he intends to sleep where he can defend his wife against rats and other nocturnal foes, so long as he  has got one to defend.

“Two Memphis editors have been calling each other a lot of things, and now both of them have their meals brought to them in the sanctum, for fear of they go out for lunch they may meet each other.  When they are obliged to go out for a drink they are disguised so that no one will know them.”

The Pennsylvania Central Railroad Company has earned the name of the Great Corporation.  It owns 400 miles of railroad in the state of Pennsylvania, leases nearly 2,200 miles of the railroads located in other states, and the stocks, bonds, and funded debt of the property which it controls represent an investment of about $250,000,000.  Its lines reach from New York, to Baltimore, to the Lakes at Erie, to Chicago, to Cincinnati, to St. Louis, and we believe its energies are at work to control one of the lines to San Francisco, if indeed such control is not already obtained.  The road is probably the most powerful moneyed corporation in the world.

William of Germany is a direct descendent of the venerable Admiral Coligny, whose gray hairs were dabbed in his own blood at the massacre of St. Bartholomew.  The following is the lineage of the Emperor William on the Coligny side:  1.  Gaspard de Coligny, Comte de Chatillon, murdered on St. Bartholomew’s Night, August 24, 1572.  2.  Louise de Coligny, Princess of Orange, wife of the Liberator of the Netherland.  3.  Frederick Henry of Orange, Governor of the Electress of Brandenburg and wife of Elector Frederick, the first King of Prussia.  5.  Frederick William I.  6.  Prince Augustus William, brother of Frederic the Great.  7.  Frederick William II.  8.  Frederick William III.  9.  Emperor William I.

The Tuileries was situated in the centre of Paris.  In 1342, Pierre des Essarts had a pleasure house, called the Hotel des Tuileries because it was built in the neighborhood of several tile-burning works or kilns.  Francis I, purchased the property for his mother, the Duchess of Angouleme.  Catherine de Medicis selected it as the site of a new palace, which was begun in 1566.  The original building was subsequently enlarged by Kings Henry IV., Louis XIII., Louis XIV, Napoleon I., and Napoleon III.  Louis XIII., was the first King who occupied the palace.  Louis XIV, soon left it for St. Germain.  Louis XV, and Louis XVI. Lived at Versailles.  In 1793 , the National Convention held its sittings in the palace, and Bonaparte took up his residence there as First Consul.  Louis Phillipe resided there during his reign, and Louis Napoleon occupied it from 1852 to 1870.  The Louvre is a series of palaces connected with the Tuileries, the two having a width of 1,008 feet, and a length of half a mile.  Under their roof are collected immense and priceless treasures of art, the accumulation of centuries:  a library of 100,f000 volumes, quarters of several regiments o troops, besides all the apartments for the use of the officers of the government.

The Hotel de Ville has been the scene of various excitements, from 1870 to the present time. The Provisional Governments of 1848 and of 1870 were both organized within its walls, and it has been the recognized official central of all Parisian demonstrations of a revolutionary character.

Pehea e koe ai ka ‘aina, mai ka pau

ANA AKU I POE MAI PAKE?

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: ---

He nui kuu makemake e lilo ia oe ke telegarapa ana aku i kela mau hua e kau ae la maluna, ma na wahi a pau o keia mau mokupuni he 12.

O kuu makemake a me ka iini o kuu naau a me na koi ana a ko’u puuwai---

ua makemake loa wau a me lakou nei ae, e ohiia mai ka poe a pau i loohia ia e ka mai pake, ina ua inoino, ina ua kahiko, a ina paha akahi no a hoomaka ae. Oa poe a pau i hookau ia e ka hoailona a me na kikokiko a ka mai pake, he pono i ka Peresidena a me na kauka o ka Papa Ola, ke hoouna mai i na mai pake a pau i Kalawao, me ke koe ole o kekahi ma kela a me keia mokupuni.  A he pono i na Ilamuku o kela a me keia mokupuni, ke kaapuni i ko lakou mau mokupuni iho, e komo i na hale a pau i loheia e lakou, he mau mai pake ko ia hale a mau hale paha.

I ka hoomaka ana o na makai e kaapuni, he mea pono ia lakou ke ohi mai i na mai pake a hoakoakoa ma kahi hookahi A |a akoakoa na mai pake ma kahi hookahi, alaila, he pono i ka Makai Nui ke ka/loha i ka Peresidena a me na kauka o ka Papa Ola, e hele mai e nana i ka lakou hana.

Eia hoi kekahi; aole loa e hiki i kekahi makai ke hookoe i kekahi mai pake, ina ua pili ia mai a mau mai paha iaia; aole no e hookoe i kekahi, i na he kanaka hanohano, he wahine hanohano, he haole, he wahine hapahaole na kekahi lima lawelawe o ke aupuni, aole no hoi e hookoe i kekahi mea i loohia i ka mai pake, ina he mea hanohano oia a waiwai paha.  No ka mea, o ka poe a pau i loohia i ka mai pake, ua kue lakou i ka pono a me ka maluhia o ka lahui kanaka; a e pono e hookaawaleia ka poe a pau i loaa i ka mai pake ma Kalawao.

No ka mea no hoi, he nui uluhua a me ke kaumaha o ka naau, no ka lawe i kekahi poe i Kalawao, a koe hoi kekahi poe aohe lawe ia mai; a no keia mea, he mea hoomanawaino opu no ia, a he mea hoomailo noonoo, me ka hoopoluea i na manuolana.

Nolaila, i mea e oluolu like ai na manao awahua o kakou, e na hoa o ka popilikia hiki ole ke kaupale ae --- e ala mai oukou e ko ka mole o Niihau, Kauai hoi o Mano, Oahu o Kakuhihewa, a e akoakoa oukou ma ke kaona o Honolulu.  E lawe mai hoi o “Kalauea” i kou mau mai pake e Hawaii o Keawe, e Maui o Kama, Molokai nui a Hina, Lanai a Keaea, a loaa mai ko oukou mau hoahanau e kali ana ia oukou i Honolulu.

Eia keia; mamua ae o ko oukou lawe ia ana mai, e pono ia oukou e hele mai me ka makaukau kupono, e like me ka hiki kupono ia oukou.  Hele mai no me na laau hale a me na lako a pau, me ona pahu wai nui a liilii hoi; pakeke nui a liilii hoi; ipuhao nui a liilii, pa-palai, bola, puna, ipu-ti, oo, kopalu, kope, koilipi nui a liilii, pahu ko paa, pahu berena, pahu kamano, mau pililakeke mehana, mau lole wawae manoanoa mahana, mau paa kamaa, kiaha inu wai, pa nui pa iki, umeke nui umeke iki, mau papa paina maikai i pahu kupapau no kou la make; makau nui makau iki, aho nui a aho iki, upena nui a upena iki, mau pa-hi-aku, i waa lawaia, a pela aku.  Na oukou no e noonoo aku i ko oukou mau pilikia i koe, a e pono no e hoomakaukau e mamua o ko oukou lawe ia ana mai.

E makehewa oukou ke makau i ka lawe ia ma Kalawao, no ka mea, o ka aina o Kalawao, he aina oluolu no o ka noho ana; he oluolu ka makani, he oluolu ka ua, he olu e ka la, he olu_na pali, he olu na kahawai, he oluolu na mea a pau e pono ai ke kino, he oluolu ka waiu, he ai waiu a ianei, ua lilo i wai auau nou, a he oluolu wale no na mea a pau, a hui pu ae hoi me ka olu na Luna, lui no ka noho ana ia Kalawao; ua hala na la o ke okaikai, ke kai nei ka opule i ka malie.  Nolaila, aole a oukou mea e makau ai e ko’u mau makamaka; ua hala ka wa a oukou e lohe mau ai i na na puali ekolu ma Kalawao.  Ua hala ka wa a na puaa e huai ai i na kupapau o ka poe i make; ua pau, ua pau i ka makahiki o ka Iubile!  Nolaila, ua hamama ka ipuka no oukou, ua ku ka heiau o ke Karistiano, ua kau ka hae o ka maluhia, aole he pueo uana o heu, aohe alae nana e keu, aohe ulili nana e holoholo na lae kahakai.

Eia ka mea i koe; ua kaawale ae nei ko na makai haawina, ko na kauka a me ko na mai pake; a eia ka mea i koe: 

Aia a pau loa mui na mai a pau i ka laweia i Kalawao, ina he tausani a mau tausani kai laweia mai, me ka manao, o keia poe wale no i laweia mai, ka poe i loohia i ka mai pake, alaila, ina he oluolu i ke Kuhina Kalaiaina, ma ke kauoha a Ke Alii Kalani Kupuaiwa, e hai aku i ka hoomalu i ka aina i ekolu mahina, a pau ia mau mahina ekolu, e kaapuni hou na makai o kela a me keia mokupuni, e nana i ka hale o kela a me keia kanaka; a ina aole na makai, o na Luna Helu Auhau, ma ko lakou kaapuni ana i ko lakou mau apana auhau, na lakou e nana i ka ulu hou ole mai o na mai pake, a na lakou e hoike ae i ka Papa Ola, i ka loaa ole o na mai pake ma kela a me keia apana.  Ina hoolaha ka Papa Ola, aole i loaa hookahi mai pake ma kela a me keia apana, i na mahina hoomalu ekolu, alaila, o ke tausani mai pake a pau e noho ana ma Kalawao ia manawa, e manaoia, o lakou no na mai pake, a e noho mau no lakou ma Kalawao a hiamoe iho; a e noonoo ka Ahaolelo i puu dala e pono ai ke ola o ia tausani mai pake.  Aka, ina e kaapuni na makai, a i ole ia, o na Luna Helu Auhau paha, mahope iho o ka pau ana o na mahina hoomalu ekolu; a i na e loaa no ma kela a me keia apana na mai pake, alaila, he pono i ka Papa Ola ke hoolaha, ua loaa hou no na mai pake ma kela a me keia apana, alaila, he pono ke manaoia, aole keia he mai lele, aka, he mai keia ua maa, a i ole, ua pipili no i ka aina, alaila, he pono ke waiho, a na ka Ahaolelo o ka makahiki 1872 e noonoo.  Me ka mahalo.  Heleikolani.

_________

Ka Ilana, Maui, mau poino i ka

MAKANI IHO NEI.

Aia ma ka Poakolu, la 9 o keia malama, ua ike ia aku na elele a ka ua a me ka makani,  hoohelelei mai ana na paka ua koikoi, e hoolelewa mai ana ua noho hi-o a kuee na opua ma na kakai pali o ka lewalani, a ua uliuli eleele popolohua panopano, e uhi mai ana hoi i na kukulu paa o ka honua a me ka moana kai lipolipo hohonu.  A ua hiki kino mai hoi ke kino ikaika makona o ka makani a me ka ua, a ua hoohinaia na papupu hale Hawaii a me na halelaau o na kamaaina o Hana nei.  Ua owala ia a hooneeia e ka ikaika o ka mea lohe ole i ka olelo aku.  Ua ike ia aku hoi a ahuwale na wahi opeope huna i waihoia malalo o na nolopapa a me na wahi akea; ua lewa hele aku na wahi hulilau a me na pahu ma ka hale o na makamaka.  “Ua auhee iluna wale ka hoi ka la ---e.”

NA HALE I HINA I KA MAKANI.

He nui loa na hale i hina ma Hana nei, i luku ia e ka makani i ka manawa hookahi, a i ka wa pokole loa.  Ma Wananalua, ekolu hale i hina i ka makani a hooneeia kekahi.  No A. Unna, he hale laau no na kumakahiki e noho ai, a he hale waiho laina; a ma ka pa mikanere kekahi, ua palaha ilalo.  Ma Palema, hookahi hale no Kaili; a ma Kawaipapa, no Kailihao w; a ma Honokalani, elua hale malaila, aole nae he kanaka oloko; ma Paauhau, hookahi hale no Keawe; a ma Aleamai, elua hale i hina, no Kunewa a Kimo Aukai (a hio wale no nae ka lua o ka hale, a kau iluna kekahi hakala, oia ka halelaau; ma Haneoo, hookahi hale i hina, no Kekila ia hale; o ka hale halawai hoole pope ma Hamoa, ua olepeia e ka makani na hakala; ma Makaalae, hookahi halelaau no Kawaiku ma, ua hooneeia aku; ma Waiohonu, elua hale, no Puunui a me Hokii, ua hio a pili pu; a ma Puuiki, he hale kula aupuni, ua haalele iho i kona kulana mua, a ua nee aku he 6 kapuai a oi ke kaawale.  Malailu no hoi, he wahi halelaau no Welo, ua akaaia ka pukaaniani a waiho aku i ke alanui aupuni, a hamama iho la oluna o kaupoku; a ma Puuhaoa, ekolu hale i hina; a ma Kipahulu, he 20 hale i hina a me na waa-lawaia he umi; a ma Kaupo, he 30 hale i hina; ma Nahiku i Koolau, he halekula aupuni, ua olepeia oluna a waiho wale, a o na aoao wale no ia e kuku la na papa.  Ma Wailuanui, ua hina he hale lauhala no Kapali.

 

NA WAA I NAHAHA I KE KAIKOO.

Ma Aleamai, elua waa i nahaha i ke kaikoo, a ma Waiohonu, hookahi waa, a elima waa ma Haou.

KA PAE ANA O “KINAU” MOKU.

Ua pae maikai ae no ke kuna “Kinau” ma ke one o Kapueokahi, ma ko “Maui Hikina” wahi i pae mua ai i na mahahiki i kaa hope aku nei.  O ke kumu o ka pae ana o keia moku, no ka makani a me ke kaikoo, ua puni ke awa i ka nalu, hele na heleuma elua, pau ka pono a ke Kapena me ka Malamamoku, oiai ua hiki mai ka pilikia hiki ole ia laua ke hana e like me ko laua akamai.  Aole no i nui loa ka poino o ka moku, ua hai nae ka hoeuli, a hemo ke kamau olalo, a hai ka hao e paa ai ke kaula o ke kea ihu; oia wale iho la no na wahi i poino.

Eia nae ka mea kupanaha i ke Kapena Wahie, ua lele aku la ka malamamoku a me na sela iuka o kahoonua, a koe wale aku no o Kapena Wahie, e pupue ana oia i ka paa ma ke kuau o ka hoeuli.  Kahea aku o Kimo Aukai, “E Wahie e, e lele mai oe a haalele aku i ka moku, oiai ua pae mai nei no ka moku me ka nahaha ole.”  Pane mai o Wahie, “E noho ana no au iluna nei o ka moku, a make pua au me keia moku, no ka mea, ua oi loa aku kuu aloha; alima ne nei na makahiki o kuu holoholo ana maluna ona, akahi no a pilikia.”  He wahi sela hoi o Bila ka inoa, ua eha i ka waapa ma ka uha akau, i kuwala ia e ka nalu.

He loko i-a na A. Unna, ma Haneoo, ua komoia e ke koi, a pau aku la na i-a i hoomakaulii ai no ka la maka pehu.  O na kuapa pohaku, ua palaha pu ia e ke kai a lilo i mea ole.  Ma Wailua i Hana nei, ua komo ke kai iloko o ka hale o Hanohano, a hoolanaia oloko, a poino na pono kino; ua uhi paapu ia na loi kalo o na kamaka e ke kaikooa me ke oneae.  Pilikia maoli!

Me he lima kanaka la ko ka makani, ka haihai mai i na lala o ka laau, oia hoi ka puhala, kukui, ulu, hau a me na mea kanu e ae e ulu ana, ua waiho mokaki mai ma na wahi akea a me na wahi mahiai a na kanaka.

A no keia makani ino i ike ia iho nei, ua ulu mai ka hoopaapaa iwaena o na kamaaina o Hana nei, a ua olelo kekahi, ekolu ano makani i hiki mai i ka manawa hookahi o ka pa ana, he Kiukahaule, he Kiuholokai a me ka Hooluakalolio.  Pela iho la ka olelo a kekahi poe kahikooonei.  Oia iho la no na mea hou ma keia Apana kuaaina.  Me ke aloha no.

L.K.K. UWELOULANI.

Hamoa, Hana, Aug 11, 1871.

_____

 

I ka hopuia ana o kekahi wahine Farani ma Parisa, a pane aku la kona mea nana i hopu pio, he luna koa, “Wiwo ole no hoi, ua make elua o’u mau koa ia oe.”  Pane mai la ua wahine la me ka huhu, “E kau mai ka hoino ana o ke Akua Mana Loa maluna o’u, no ko’u pepehi hou ole ana aku a nui ka poe i koe!  Elua a’u mau keikikane ma Issy i pau a elua i ka make, a elua a’u mau keikikane ma Neuilly, ua halawai pu me ia poino hookahi.  Ma keia kaupale kaua hoi, i haule ai a make ka’u kane ponoi, a ano, e hana mai oe ia’u e like me kou makemake.”  Ia bora no, ki ia aku la oia i ka pu a make.

HUNAHUNA MEA HOU.

Ua kikokikoia ua kapakahakai o ka mokuaina o Makesuketa e a halelole i kukuluia ma na ae-kai, no na kanaka e manao ana e hoohala ae i kekahi mau la kakaikahi a mau hebedoma paha o he kau ma kona mau ae kai.

O ka balota hope loa a ka aoao Democarata, o Amerika Huipaia, i hooholo ai no ke koho balota Peresidena aenei iloko o Novemaba-O Laimana Trumbull ka Peresidena, a o Gilipati C. Waka (Walker), ka Hope Peresidena.

O ka huina o ka poe o na aina e i komo mai iloko o Amerika Huipuia, i ka hapaha e pau ana i Iune 30, he 101,015; a mai loko mai o ia poe, he 26,149, no Irelani mai, a he 30.814 no Geremania mai.

O kekahi kaikamahine akamai i ke alakai Himeni no kekahi luakini o ke kulanakauhale o Alabani, ua kila mai nei oia i ka ae-like, me ka mea malama i ka mala pua o Covent ma Ladana, ma ka uku makahiki, he $12,000.  Pehea la hoi na alakai himeni o na luakini e ae?

Ma ka haunaele kipi mai nei o Nu loka, ua heluia na mea i make, a penei ka hoike ana:  He 1 Nu Holani; i Cuba; 1 Sekotia; 1 Geremania; 7 Beritania; he 10 no Amerika; he 75 no Irelani a he 34  poe no na lahui e ae i maopopo ole.

Ma ka Ahaolelo Kumukanawai o Linekona, Nebaraseka, oa hoopaa ia ka uku makahiki o ke Kiaaina, i $4,000; a no ke Kakauolelo a me ka hooiaio Buke, he $2000; no ka Puuku $2500; a no ka Loio Kuhina, he $2,500.  Pehea hoi ma Hawaii nei?  Makena ua mea he dala e lu ia nei i na uku makahiki.  Alaa wale ae la no ka hoi la, he uuku loa na wahi uku o na Luna Aupuni, ma kahi i nui a ike hoi i ka hana dala---Ma Hawaii nei, ma kahi loaa o ke dala ma ka aihamu aku, hewa i ka wai ua mea he dala e lilo nui nei i na Luna Aupuni.  Ahea la ike ka poe kau Kanawai, e haawi ia ka uku e like me ka hana, aole no ka hanohano o ke kanaka.  Make no hoi o Hawaii ia Hawaii.

O na nupepa Irelani puka hebedoma keia a pau o ke kulanakauhale o Nu Ioka, ua hele a piha u i ka nuku i ke Kiaaina Hoffman o Nu Ioka.  Ua puka mai kekahi poe nupepa o lakou, me na kahei kumakena, ma ka olelo mai, Ua make ko makou poe hoa kanaka i ka pepehiia e ke Kiaaina.  Ke paahuli mai nei lakou i na hoino ana a pau maluna ona, a ke noi mai nei, e hookolokolo kino ia ke Kiaaina no ka pepehi kanaka.

Me he mea la, ua oi loa aku ka waiwai nui o ka io lio ma kekahi mau wahi o ka mokuaina o Kenetuke.  No ka mea hoi, ua hooleiia mai ke $60,000 i haawaiia aku ai i kumukuai no ka lio holo o Mr. Hapa, (Haper) oia o Longfellow.  Ua waiwai ka auneke lio hookahi i ka $5.00.

He wa pokole i hala ae nei, olelo iho la kekahi haole Farani kaulana, penei:  “He lahui a oluolu kakou i hana ole, aka make wale nae kakou  i ka lahui hana a oluolu ole.”

Mailoko mai o ka heluna kanaka o Beritania Nui, he 31,500,000, he 30,000 wale no o lakou i loaa wahi aina iki.  Pehea hoi ma Hawaii nei, ka lahui a Kalanikauikeaouli, i hoopomaikai mai ai, mamuli o ka haawi wale ana mai i ka aina.  Aohe ona lua ma ke ao nei.

Ke oleloia mai nei, o ka Hooilina Kalauna o Beritania, oia ke alii uuku loa o ka makemakeia e kona mau makaainana ponoi.

Ke makaikai mau nei o Napoliona ia Ladana i na la a pau, a e hahai hele mau ana ma na kapakai, ma ka aoao la o ke Alanui Bona, a i ole ia, malalo iho o na puka aniani o ka hale hui, (club house).  Ua makemake nui ia oia e na kanaka hana, ka poe e huro pinepine aku nei iaia.  Ke hele ae la ke kino o ua Napoliana la e nui.  I wiwi no ka i Parisa, i ka ka mea o ka pololi.

Ke moolelo mai nei kekahi poe o ke Komohana o Amerika Huiipuia, ua ikeia kekahi ilio i makemake loa i ka himeni.  E hele mau ana ua ilio nei i ka nana kula himeni, a ua loaa ua ilio la ma ka pa mahope aku, e ku ana ka buke himeni ma ka alo, a e kikeke ana kona huelo i ke pa-tini, a aoa ae la i ka leo mele, “Haneri Kahiko.”

Ua hiki ke lohe ia aku ke kani ana o ka hokio o ke kaa-ahi, mai kahi aku he 3,300 iwilei ka manao, oia hoi kokoke e 2 mile; o ka nakeke hoi ona huila o ke kaa-ahi, ua hiki ke lohe ia mai ka 2800 iwilei aku ka mamao; o ke kani ana o ka pahu, ua hiki ke lohe ia mai kahi aku he 1,600 iwilei ka mamao; a o ka leo kanaka, ua hiki ke lohe ia mai kahi he 1,000 iwilei aku ka mamao.

Ke akena nei o Harvard ma Minnesota, no kekahi Ahahui Hoole Wai Ona, nona ka inoa “Mokuhao,” no ko lakou malama loa i ka lakou mau hoohiki i hooholo ai, e haalele loa i ka inu wai ona.  Ua hoopaa lakou ia lakou iho ma ka hoohiki lau loa, e haalele loa i ka wai ona, ma ka imi ana, lawelawe ana, a ma na ano a pau; a ua ae like hoi me ka lokahi, aole e komo iloko o kekahi hale inu rama kahi e kuaiia ai ia mea, no kekahi kumu.  Ke kahea mai nei lakou i ke  ao holookoa, e nana aku i ka hemolele o ka lakou hoohiki, e kini aku ia lakou, a e noi aku i ke Akua, e hoino ia lakou, ina lakou e haihai ana i ka lako mau hoohiki ana.

O ka haku mele kaulana o Geremania, ka mea nana i haku i na huaolelo o ke mele lahui, “Watch on the Rhine,” (ke kiai o Reine) ua loaa mai nei iaia he uku hoomau mai ke aupuni Imeperiala mai o Geremania, he 1,000 dala Geremania, i uku no ka  hana kaulana ana i haku ai i ke mele i laha la laula aku iloko nei o ka wa kaua.

Ma ka mokupuni o Camigian, ka mokupuni uuku loa o ka pae aina o Pilipine, oia ke kahua paani keaka a ke olai, ma ka hoopoholo ana i kekahi kahua palahalaha nui akea, a moni io ia a nalowale.  Me ia wahi pu, i ale ia aku ai, he haneri a me kanalima na kino ola i moni ia aku ia.  Ma ia wahi hookahi no, hamama ae la ka honua, a puka mai la ka pele, ka mea nana i kanu iho i na hale ilalo, a kuni aku la i ke ahi i na ululaau, me ka hoopoino pu aku la i na mokupuni e pili koke mai ana; a mailoko ae o 27,000 kanaka, aole o lakou e ola ana.  Ma ka lono hope, ke mau la no ka a ana o ka pele, aole i pio.

KA HOOILINA EMEPERA P BERAZILA. ---O Ke’Lii Ka Mea Kiekie Donna Isabela, ke kama Alii Wahine Imeperiala a Hope Aupuni i ka wa a ka Emepera o Berazila e kaahele la ia Europa, he wahine maikai a mahaloia.  Aohe i hoike ia mai ka nui o kona mau makahiki, aka, he opio aka la no paha, a ma kona ano kiekie, naauao a maamaalea, aohe i ike ia.  A no keaha la hoi i pono ai ke aupuni Emepera i waihoia aku ai na ia mau lima lahilahi e malama?  I ka wa nae i hookohuia ai oia i Hope Emepera, imua o ka poe hanohano a pau a me na haku kiekie, ua hoike mai Ke Alii Ka Mea Kiekie iaia aho, ahoe mea e hoowahawahaia aku ai, aka hoi, ua hele aku oia me ka hanohano nui, me he lede haku mele la.  Ua puana mai oia i na huaolelo hoohiki, e malama i ke aupuni, me ka leo moakaka a haalulu ole, a ua loaa iaia na hoomaikai ana iloko o ka oluolu wale no.  Ua kahiko ia oia me ka lole keokeo nahenahe o na ano nani a pau i hoonua ia aku maluna ona, me ka hookinohinohi hae aupuni ana maluna o kona kapa.  Ua oki haahaaia ka a-i o ka lole, a ua hoekekei ia mai na pulima o ka lole, a e  hulali ana ma kona lima-na daimana alohilohi.

O ka Pope kulanalana ma Roma, ka mea i kapa iaia iho he mea Hemolele, he mea hala ole, ua hoohaahaaia oia mai ka noho’na hookano mai o ka malamaia ana e na koa me ka mana o na pu a me na pahi, a i ke kulana o ke kanaka e malama ana i kona ola nona iho.  Pela i ko ai ka olelo:  “O ka mea hookiekie, e hoohaahaaia oia.”