Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 34, 26 August 1871 — Pehea e koe ai ka aina, mai ka pau ANA AKU I POE MAI PAKE? [ARTICLE]

Pehea e koe ai ka aina, mai ka pau ANA AKU I POE MAI PAKE?

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:— He nui kuu makemake e lilo ia oe ke teleg.irapa ana oku i kela mau hua e kau ae lu maluua, ma na wuhi a puu o koia mtlu mnkupuui he 12. } O kuu makemake a me ka iini o kuu | naau a ine na koi nnn a ko'u puuwai— ua makemake loa wau a me lakou nei ae, e ohiia mai ka poe a pau i loohin ia e ka māi pake, ina ua inoino, ina ua kahiko, {8 ina paha akāhi no a hoomaka ae. Oia I poe a pau i hookau ia e ka hoailona a me j iia kikokiko a ka mai pake, he pono i ka j Pere9idena a me na kauka o kn Papa | Ola, ke lioouna mai i na mai pake a pau |i Kalawao, me ke koe ole o kekahi ma kela a me keia mokupuni. A he pono i na Ilamuku o kela a me keia rrfi>kupuni, ke kaapuni i ko lakou inau mokupuni i|ib, e komo i na iiale a pau i loheia e luk'ou, he mau mai puke ko ia hiile a mau liale paha. j I kn hoomuka ana o na makai e kaa> puni, he mea uono ia lakou ke ohi mai i na mai pake a hoakoakoa ma kahi hookahi Aia a okoakoa na mai poke ina knhi hookahi, alaila, he pono i ka Makai Nui ke kaJoha i ka Peresidena a me na kauka o ka Pupa 01», e he|e mai e nana i ka lakou hana. Eia hoi keknhi ; aole loa e hiki i kekahi makni ke hookoe i kekahi mai pake, ina ua pili in mai a mau mai paha iaia ; aole no e hookoe i kekaiii, i na he kanaka hanohano, he wahine hanohono, he haole, he wah'ine hnpahaole na kekahi liina lawelawe o ke aupuni, aole no hoi-e hnokoe i kekahi mea i loohia i ka mai pake, inn he mea hanohano oia a waiwai paha. IVo ka mea, o ka poe n pau i loohia i kn mni piike, ua ku6 lakou i ka pono a me ka maluhia o ka lahui kanaka ; a e pono e hookaawnleia ka poe a pau i loan i ka mai pnke n»a Knlawao. No ka mea no h<»i, he nui ka nluhua a me ke kaumaha o ka naau, no kn lawe i kekahi poe i Kalawno, a koe hoi kekahi poe aohe lawe ia mai ; a no keia mea, he mea hnomannwaino opu no ia, o he mea hoomailo noonoo, me kā hoopoluea i na manuolana. Nolaila, i mea e oluolu like ai na manao awahun o kakou, e na hoa o kn popilikia hiki ole ke kaupale.ae—e ala mai oukou e ko ka mole o Niihau, Kauai hoi o Mano, Oahu o Kakuhihewa, a e nkoaUoa oukou nia Ue Unona o ilono\n\u. E lawe mai hoi o "Kilauea" i kou mau mai pake e Hawaii o Keāwe, e Maui o Kama, Molokai nui a Hina, Lanai a Keaea, a loaa mai ko oukou inau hoahanan e kali ana ia oukou i Honolulu. Eia keia ; mamua ae o ko oukou lawe ia ana mai, e pono ia oukou e hele mai me ka makaukau kupono, e lik'e me ka hiki kupono ia oukou. Hele mai no me na laau hale a me na lako a pau, me ona pahu wai nui a liilii hoi ; pakeke nui a iiilii hoi; ipuhao nui a liiiii, pa-paiai, bola, puna, ipu-ti* 00, kopalu, kope, koilipi nui a liilii, pahu ko paa, pahu berena, pahu kamano, mau pililakeke mehona, ( inau lole wawae nianoanoa mahana, mau paa kamaa, kiaha inu wai, pa nui pa iki, umeke nui umeke iki, mau papa painu maikai i pab« kupapau no kou la make ; makau nui makau iki, aho nui a aho iki, upena nui a upena iki, mau pa-hi-aku, i waa lawaia, a pela aku. Na oukou no e noonoo aku i ko oukou mau pilikia i koe, a e pono no e hoomakaukau e mamua o ko oukou lawe ia ana mai. E makehewa oukou ke makau i ka lawe ia ma Kalawao, no ka mea, o ka aina o Kalawao, he aina oluolu no o ka nofft) ana ; he oluolu ka makani, he oluolu ka ua, he olu e ka !a, he olu_na pali, he olu na ka/iawai, he oluolu na mea a pau e pono ai ke kino, he oluolu ka waiu, he ai waiu a ianei, ua lilo i wai auau nou, a he oluoiu wale no na mea a pau, a hui pu ae hoi me ka olu o na Luna, lai no ka

noho ana ia Kalawao; ua liala na la o ke okaikai, ke kni nei ka opule i kn malie. Nolo.la, aole a oukou mea e inokau ai e ko'u mau makamaka : ua haia ka wa a oukou e lohe mau ai i na puali ekolu mn Kolawao. Ua hala ka wa a na puaa e iiuai ai ina kupapau oka poe i moke ; iia pau, ua pau i ka makahiki oka lubile ! Nolaila, ua hamnma ka ipukn no oukou, ua ku ka heiau o ke Karistiano, ua kau ka hae o ka maluiiia, aole he pueo uana o heu, aoiie alae nana e keu, aohe ulili nana e holohoio nn lae kahnkai. Eia ka mea i koe ; ua kaawale ae nei ko na makni hnawina, ko na kauka a me ko na mai palte; a eia ka men i koe : Aia a pnu loa mui na mai a pau i ka laweia i Kalawao, inn he tausani a mau tausani kni laweia mni, me ka mauno, o keia poe wale no i laweia mai, ka poe i loohia i ka mai pake, alaila, ina iie oluolu i'ke Kuhina Kalaiaiua, ina ke kauoha a Ke Alii Kaluni Kapuaiwa, e hai aku i ka hoomalu i ka ainu i ekohi mahina, a pau ia niau mahina ekolu, e kaapuni hou na makai o kela a me kein mokupuni, e nana i ka hale o kela a me keia kanaka ; a ina aole na makai, o na Luna Helu Auhau, ma ko lakou kaapuniana i ko lakou mnu apana auhau, na lakon e nana i ka ulu hou ole mai o na mai pake, a na lakou e hoike oe i ka Papa Ola, i ka lona ole o na inai pake ma kela a me keia apana. Ina lioolaha ka Papa 010, aole i loaa hookahi mai pake ma kela u me keia apana, i na inahina hoomalu ekolu, alaiia, o ke tausani moi pake a pau e noho ana ma Kalawao ia manawa, e manaoia, 0 lakou no na mai pake, a e T)oho mau no iakou ma Kaiawao a hiamoe iho ; a e noonoo ka Ahaolelo i puu dala e pono ai ke ola oia tausani mai pake. Aka, ina e kaapuni na makai, a i ole ia, o na Luna Helu Auhau pahn, mahope iho o ka pau ana o na mahina hoomalu ekolu ; a i na e loaa no ma kela a me keia npana na mai pake, alaila, he pono i ka Papa Ola ke hoolaha, ua loaa hou no na inai pake ma kela a me keia apann, nlail.i, he pono ke mannoin, oole kein he mni lele, nkn, he mai keia ua maa, a i ole, ua pipili no 1 ka aina, alaila, he pono ke waiho, a na ka Ahaolelo oka makahiki 18*72 e noonoo. Me kn mah'nlo. Heleikolani.