Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 37, 16 September 1871 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Lulu i na hua.

 

1 Lulu i na hua ma o a maanei,

Ma na puu uliuli, na kula omao,

Ma na mala i lulu, a mahope ae

E pua maikai, a e hoohua hou.

 

2 Lulu i na hua, a hoohelelei

Ma na wahi olohe, panoa, maloo;

Mai kuhi ua nalo, a lilo loa’e,

E kupu mahope, a pua mai no.

 

3 Lulu i na hua, mai pauaho e,

Ka hana no nei ma ke ao, ma ka po,

Lulu ma ka uhane, a ma ka puuwai,

A lulu a ohi, a lulu mau no

 

4 Lulu i na hua ma na ohana nei,

Na hua, mea pua, na hua mea ai ;

Ma ke kau, a hooilo e hoahu mau

I na pua aala, na hua maikai

 

5 Lulu i na hua maloko no ou,

Ke aloha, ka oli, ka lokomaikai,

E waele i ulu a pua a mau,

I nana na anela a hauoli ae.

 

6 Lulu i na hua, e kanu ae no

Ka laau o ke ola ma kou mala nei,

A, maluna no oe e ohi a mau

I na pua lani nani, na hua nani e.

 

7 Lulu i na hua ma na wahi a pau

Ke nou ka makani a ino ke ao,

Hau@, hoolana, mai noho makau,

A, na ke Akua e uku a mau.

 

KA MOOLELO O KA AHAHUI EUENELIO O HAWAII KOMOHANA.

 

Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana ma Helani, Kona Akau, Hawaii i ka la 23 o Augate, hora 10 o ke kakahiaka, me ka haiolelo a ka Luna Hoomalu, Rev. H. Manase, ma Pukaana 32: 26.

Ma ka balota ana i Luna Hoomalu, ua kohoia o Rev. G.P. Kaonohimaka. Pule ka Luna Hoomalu. Ma ka balota ana, ua koho ia o S.W. Papaula i Kakauolelo.

Ekalesia.                      Na Kahu.                     Na lala.

       Kekaha                      Rev. G. P. Kaonohimaka   N. Simeona

       Kailua                        “       G W Pilipo              Kaiewe

       Helani                        “       D S Kupahu                        Kaili

       Kona-waena  “       J D Paris                              Kahoomainoino

       Kealakekua   “       J A Kahookaumaha Kaapu

       Pukaana                     “       H Manase                Wal@u

       Kapalilua                   “       S W Papaula                        Kuaimoku

       Waiohinu                            J Kahuila (Haiolelo)          Kalaikoa

J. F. Pogue lala mau o keia aha.

Hoakukua, Kealoalii, no Waihee, Maui.

Na Komite Imi hana, Rev. J. A. Kahookaumaha, Rev. H. Manase, N. Simeona.

Hoike mai ke Komite i kekahi hapa o na kumu hana.

1.       Haipule i ke Akua ma ka hapalua hora hope o kela keia la.

2.       Na Hoike Kihapai.

3.       Na Heluhelu Haawina.

4.       Na Palapala Hoopii.

5.       Na Ekalesia Kahu ole,

6.       Na hale noho o na kahu ekalesia.

7.       Na keiki a ka Aha.

Ua aponoia ka hoike a ke Komite.

Noi mai o Parisa o ke kumumanao 1, e hoopanee a ma ka auina la. Ua aponoia.

Noiia mai e hoomaha i hookahi hora ; ua aponoia.  Pule ka Luna Hoomalu.

Hoi mai ka Aha i ka pau ana o ka hora hoomaha, pule o Waiau.

Noi mai o Ioane e kohoia i Komite @ Haawina ; ua aponoia.  Koho iho la ka Luna

Hoomalu ia Parisa, Pogue, Kahookaumaha.

            Hapaiia na hoike kihapai.

            Na S. W. Papaula i heluhelu mai no ka Ekalesia o Kapalilua.

            Na J. Kahuila (ka Haiolelo) i heluhelu mai no ka Ekalesia o Waiohinu.

            Na J. A. Kahookaumaha i heluhelu mai no ka Ekalesia o Kealakekua.

            Na J. D. Paris i heluhelu mai no ka Ekalesia o Kona-waena.

            Na D S. Kupahu i heluhelu mai no ka ekalesia o Helani.

HAPAIIA KA HELUHELU HAAWINA.

            Na S. W. Papaula i heluhelu mai i kona haawina. “Mahea ka like ana o Iesu me Melekizedeka ?”

            Na Ioane i heluhelu mai i kona haawina. “Heaha ka mea i oleloia he hoomaloka.”

            Noi mai o Parisa e hoopanee keia Aha, a halawai hou i ka la apopo, hora 9.  Ua aponoia. E hio keia hapalua hope o ka hora i wa haipule no ka Aha. –Ua pule iho la.

            Hookuuia ka Aha ma ka pule a J. F. Pokuea.

            Poaha 24 o Augate, 1871. Halawai hou ka Aha i ka hora 9.  Pule o Parisa.  Kaheaia na inoa, a heluheluia ka moolelo, a aponoia.

            Noi mai o D. S. Kupahu, e lilo o Kealoalii (ka Haiolelo) o Waihee, Maui, i hoak@ka pu me keia Aha ; ua aponoia.

HAPAIIA KE KOENA O NA HOIKE KIHAPAI.

            Na G. P. Kaonohimaka i heluhelu mai no ka Ekalesia o Kekaha.

            Na H. Manase i heluhelu mai no ka Ekalesia o Pukaana.

HAPAIIA KA HELUHELU HAAWINA.

            Na G. P. Kaonohimaka i heluhelu mai i kona haawina ma Luka 17: 3.

NOIIA NA PALAPALA HOOPII.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo, he palapala e noi mai ana e hui na hoahanau o Manuka, Kau, e huipu ia lakou me ka Ekalesia o Kapalilua.  Ua waihoaia ma ka lima o ke Komite, oia o Ioane, Parisa, Kalaikoa.

            Heluheluia ka palapala nonoi a ke kahu o Helani e hookuu ia ia, ua waihoia noia m@ ka lima o kela Komite mua.

            Heluhelu hou mai ke Kakauolelo he palapala kahea ia Rev. G. W. Pilipo, no ka Ekalesia o Kaumakapili, Honolulu, Oahu, i kahu no lakou.  Ua waiho no pela, a na Pilipo e hoike mai i keia auina la ; ua aponoia.

Heluhelu mai ke Kakauolelo, he palapala kahea ia J. Kahuila i kahu haiolelo no Kauahaao, Waiohinu, Kau, he 150 inoa.

            Noi mai o Pokuea e ninaninauia oia, i Akaka kona makauka@ no ka Oihana, alaila waiho aku keia palapala ia ia, ua aponoia.

A, e kohoia i Komite nana e ninaninau ia Kahuila, a ua kohoia o G. W. Pilipo, nana e ninaninau ma na mea a pau i keia manawa.

            Noiia mai e hoomaha ka Aha i hookahi hora, ua aponoia. Pule o Pilipo.

            Hoi mai ka Aha i ka pau ana o ka hora hoomaha, pule o Kalaikoa.

            Hoike mai ke Komite no ka palapala hoopii a na hoahanau o Manuka.  Penei: Ke hoike aku nei ko oukou Komite, o ka Palapala Hoopii o na hoahanau o ka apana o Manuka, Kau, no lakou na inoa he 19, e hookuu ia lakou mai ka noho ana malalo o ka Ekalesia o Waiohinu, Kau. Nolaila malalo o keia Palapala Hoopii, ke ae nei ko oukou Komite, ua pololei ia palapala, e hookuu ia lakou. 

            Na Komite @ J. A. Kahookaumaha, J.D. Parisa, Mr. Kalaikoa

            Hoike mai ke Komite no ka palapala nonoi a ke kahu o Helani, ma ka hora 9, o ka la apopo, e hoike mai ai, ua aponoia.

            Hoike mai o Pokue, no ke keiki o ka Aha o Hawaii Akau, I ninaninau ia iho nei, e haawi ia ia ka palapala hookuu, mai ka Ahahui o Hawaii Akau, alaila, e haawi ia ka palapala haiolelo nona. A, na ke Kakauolelo e haawi i ka palapala haiolelo ia ia, ua aponoia.

            Noi mai o Pokue, e lilo o J. Kahuila i Haiolelo no ka Ekalesia o Waiohinu, Kau, a hiki i ka manawa e halawai hou ai keia Aha. Ua aponoia.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka palapala hoopii no ke Kahu Akalesia o Pukaana a ua waihoia ma ka lima o ke Komite; oia o Pogue, Ioane, Kaapu.

            Heluhelu aku ka Luna Hoomalu i keia mau kumu hana hou a ke Komite i waiho mai ai.

8.       Pono anei e hoohui i keia Aha me Hawaii Akau, a pono ole paha?

9.       Nawai e malama i ke ola kino o na Kahu Ekalesia i ka wa e hele ai i Honolulu

i ka halawai makahiki o Iune?

10.   O na dala i luluia e na ekalesia kahu ole, a e malama ia’na hoi e kekahi kahu

ma ke kauoha a ka Aha ; nawai ia dala, no ia kahu anei, no ka ekalesia no paha?

Ma ke noi a Pogue, e lilo ka hora 1-2 o ka la apopo e kukakuka ai no ka Oihana

kuwaho ; ua aponoia.

HAPAIIA KA NOONOO ANA NO KE KUMUMANAO.

He pono anei e hoohuiia keia Ahahui me Hawai Akau?

Noi mai o Pogue, e hoike mai ke Komite kuka imoa o keia Aha.  A hoike mai la o

H. Manase, E waiho no imua o kela aha keia Aha Euanelio ke kuka ana. Ma ke noi a Parisa e kapae i keia, a e noonoo i kekahi kumumanao e ae, ua aponoia.

HAPAIIA KE KUMUMANAO 9.

Nawai e malama i ke ola kino o na kahu ekalesia i ka wa e hele ai i Honolulu, i ka

halawai makahiki ma Iune? na ka ekalesia anei? na ka Papa Hawaii anei? A noiia mai e hoike mai ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii e pili ana i keia mea. A heluhelu mai la o J. F. Pogue i ka Olelo Hooholo a ka Ahahui nui ma Honolulu.  A na J.D. Parisa i waiho mai he Olelo Hooholo, penei:

 Hooholoia.  E kokua kela a me keia ekalesia i ko lakou mau kahu ponoi e hele

ana i ka Ahahui nui ma Iune, i kela a me keia makahiki. Ua aponoia.

            Hoike mai o Pilipo i kona ae ana i kahu no ka Ekalesia o Kaumakapili.

            Hoopuka mai o J. F. Pogue he Olelo Hooholo, penei:

            Hooholoia.  “Ke ae aku nei keia Aha i ke kahu o Kailua, ia Rev. G. W. Pilipo, e hookuu aku ia ia, e noho kahu ma Kaumakapili ; he pono paha, aole paha ?  E noonoo ka Aha i keia mea.

            Noiia mai e hooopanee a halawai hou i ka apopo, hora 9, ua aponoia.

            Noho iho la ka Aha i ka hapalua hora haipule ; pau ia, hookuu ia ka Aha me ka pule hookuu a S. W. Papaula.

            POALIMA, LA 25 O AUGATE, halawai hou ka Aha i ka hora 9 ; pule o D. S. Kupahu. Kaheaia na inoa, heluheluia ka moolelo, a aponoia.

HAPAIIA KE KUMUMANAO 10.

            O na dala i luluia e na ekalesia kahu ole, a e malama ia’na hoi e kekahi kahu ma ke kauoha a ka Aha ; nawai ia dala? na ia kahu anei? na ke ekalesia paha? A eia ka mea maopopo lea me ka lokahi o na manao o na Lala o ka Aha, Na ia ekalesia no ia dala.

            Hoike mai ke Komite no ka palapala nonoi a ke kahu o Helani, e hookuu ia ia mai ka ekalesia o Helani ae, penei :

            No ka mea, ua nonoi mai o Rev. D. S. Kupahu i keia Aha, e hookuu aku ia ia mai ka noho kahu ana no ka ekalesia o Helani no kana wahine, Oiai ua kaumaha makou no ke komo e keakea ana i kana mau hana ma keia kihapai.  Ke ae aku nei makou e hookuu kaawale ia ia mai ka noho ana kahu keia ekalesia ma Helani:

            Na Komite @ J. A. Kahookaumaha, S. Kalaikoa, J. D. Parisa.

            Noi mai o N. Simeona, e hoike mai ke kahu o Kailua i kana hoike kihapai a me kana haawina ; ua aponoia.
            Na G. W. Pilipo i heluhelu mai no ka ekalesia o Kailua.

            Na G. W. Pilipo i heluhelu mai i kona haawina.  “He luaahi maoli anei o Gehena, kahi e hoopaiia ai na uhane o ka poe hewa? 

            Noiia mai e hoouna ia keia kumumanao e paiia ma ka nupepa Kuokoa, ua aponoia.

            Hapaiia ka noonoo hou ana no ke kahu o Kailua, ka pono o ka hookuu, a me ka ole ; a na J. F. Pogue i waiho mai he Olelo Hooholo.

            Hooholoia.  Nolaila, ke hooholo aku nei keia Aha, penei :  Aole hiki i keia Aha ke ae aku, a e hookuu aku ia Rev. G. W. Pilipo, Oiai e hooko ole ia aku kona aelike ana me ka ekalesia o Kailua, a i ole ia, e ae oluolu mai kela ekalesia e hookuu aku ia ia, mai kona aelike ana me lakou ; aka, ina i ae mai kela ekalesia e hookuu aku ia ia, mai kona aelike me lakou, alaila hookuu aku keia Aha ia ia e hele aku a lilo i kahu no Kaumakapili, ua aponoia.

HAPAIIA KE KUMUMANAO.

            Na ekalesia kahu ole, a ua noonoo ka Aha, a na Pilipo i hoike mai i ka mea e pono ai na ekalesia kahu ole, penei :

            Na G. P. Kaonohimaka e malama i ka ekalesia o Helani.

            Na J. A. Kahookaumaha e malama i ka ekalesia o Kona-waena.

            Na S. W. Papaula me H. Manase, e malama i ka ekalesia o Waiohinu, Kau ; ua aponoia.

            Noiia mai e hoomaha ka Aha i hookahi hora, pule o J. A. Kahookaumaha.

            Hoi mai ka Aha i ka pau ana o ka hora hoomaha, pule o Ioane.

            Noi mai o Pogue, e noonoo ka Aha no ka Oihana kuwaho ; ua aponoia, a na Pogue i hoike mai me ka manao ikaika, a maopopo lea, a ua hooholoia, penei :

            Hooholoia.  E paipai nui me ka ikaika o kela a me keia kahu i kona ekalesia iho i mahuahua na dala no ke Aupuni o Kristo Iesu i keia makahiki ; i lawa pono na tausani he umi, ua aponoia.

            Noiia mai e Pogue e koho keia Aha i Komite nana e hoike aku ai i ka hoike o keia Aha, i ka Ahahui nui ma Honolulu.  Kohoia o J. D. Parisa, G. W. Pilipo, H. Manase.

            Hoike mai o Ioane he Olelo Hooholo, penei :

            Hooholoia. Ma ka manao o keia Aha, e ku no keia Aha e like no me kona kulana mua i kinohi, aole e hui pu me Hawaii Akau ; ua aponoia.

            Waihoia mai he Olelo Hooholo, penei :

            Hooholoia.  Aia a hoopanee ia keia Aha, alaila, e hui keia Aha na Kauahaao, ma Waiohinu, Kau, ke hiki aku i ka Poakolu elua, o ka pule elua o Maraki ; hora 10 o ke kakahiaka o ka A. D. 1872 ; ua aponoia.

            Noho iho la ka Aha i ka hapalua hora haipule.  Himeniia ka himeni 187, pule o Kaapu, Kahoomainoino, Kuaimoku.  Pule hookuu ia J. F. Pogue.

            G. P. Kaonohimaka, Luna Hoomalu,

            S. W. Papaula, Kakauolelo.

            Napoopoo, S. Kona, Augate 29, 1871.

 

Mai huikau, E hookaawole.

 

“Ka huikau aku, a huikau mai,
E pau mai nei aku a hiki i Kauai.”

            He huikau aha keia e hoopauia’na e oe ? He huikau kane, wahine, waiwai ?

            Aole paha ka huikau kane a wahine ka’u e hoole ana.  Ua akaka ka hewa o ia huikau ana. E noho pono ke kane me kana wahine ponoi, a o ka wahine me kana kane ponoi.  Mai kii i ka hai kane, i ka hai wahine. No ka huikau waiwai keia a’u e hoopuka aku ana.  Aole no ka waiwai a pau, aka, no ka waiwai kokua Mahina hou.  Mai ka wa i hookumuia’i ke kokua Mahina hou, ua maa ka hoolilo ana i keia waiwai no ka hoolaha ana i ka ke Akua olelo ma na aina e, ma na aina naaupo, a hoomanakii.

            Me he la, he waiwai laa ia no ia oihana. Aka, ma kuu lohe ana, ane pau ka laa ana, ane noa keia waiwai.  Ke huikau nei me ia na kokua e ae he nui.

            Ua hemahema kekahi ekalesia, no na mea e pili ana i ka ahaaina a ka Haku, a i ka luakini paha. Pehea e pau ai ka hemahema, e loaa’i ka waina, ka berena, na pika, na pa, na kiaha ? Pehea e ukuia’i ka mea hookani bele, burumi hale, a pela aku. Ma ka waiwai laa ka, o ke kokua Mahina hou. Ua lawe ia keia waiwai laa, a hooliloia i mea e pau ai kela a keia hemahema o ka ekalesia ; a uuku ke koena, no ka Papa Hawaii, no na aina e.

            Ka huikau hewa keia, a e pono ke hoopau ia, a hookaawale loa i ke kokua Mahina hou no kona oihana ponoi, oia hoi ka hoolaha ana i ka pono ma na aina e.  Ke pane mai nei paha kekahi poe ; ina pela, nui ko makou hemahema.

            No keaha, aole anei he manawa kokua e ae, o ke Sabati mua o ka malama wale no anei ka wa kokua?  Ekolu Sabati e ae, @ eha i kekahi malama. Ma ia mau Sabati kaawale, e haawi ai i na kokua e ae.  A ke pane koke mai nei paha kekahi kahu, ina ma na Sabati e ae e kokua ai no na hemahema ekalesia, aole ma ke Sabati Mahina hou, aole e loaa ana. No keaha ka loaa ole ? No ka maa ole paha, no ka hoao ole ia paha Makau paha oe i ka paipai pinepine no na kokua.  He mea mau ke kokua. Hookahi wale no anei o ko kakou kokua ma ka malama ?  Hookahi wale no anei o ko ke Akua kokua ana mai ia kakou ma ka malama? Ke kokua mai nei ke Akua ia kakou i kela la i keia la.  Ke hana nei hoi kakou i kela la i keia la me ka loaa mai, a me ka haawi aku no ke kino, no ka ai, ka ia, no na mea ono, a no na mea awaawa, no ka paka, no ke ti, ke kopi, ke ko, ka lole, no na mea e pili ana i ke kino he nui wale.  A pehea, e emi anei i hookahi wale no kokua ana ma ka malama no na mea e pili ana i ke aupuni o ke Akua, i na hemahema o ka ekalesia ?

            Aole paha—e kokua ma na Sabati Mahina hou no ka Papa Hawaii, no na Misionari ma Maikonisia, ma Nuuhiva, a laa ia nolaila ; a, ma na Sabati e ae, e kokua no na mea e ae, no ka ekalesia, no ke kahu, no ka luakini, no ke Alaula, no na Kula Hanai, a pela aku.

            Ina e lilo ana ka nui o na dala Mahina hou ma na mea e ae, e hemahema ana ka Papa Hawaii, a hemahema pu na misionari Hawaii ma na aina e. E pau ana lakou i ka hoi mai, no ka pololi, no ka lawa ole o ke ola.  A uhi hou mai ka pouli maluna o Ebona, me Fatuiva.  Ua hemahema ka Papa Hawaii i keia wa. Na ka Papa Hawaii i uku i ka poe i pai i ke Alaula, i kela malama, i keia malama.  A ma ko’u ike ana, nui ka aie o na ekalesia, a Kula Sabati paha no ke Alaula?  Uuku loa ka poe i hookaa mai. Pehea la e ola i ke Alaula?  E ala na kahu, e hookaawale i kekahi Sabati, ke Sabati ekolu paha o Okatoba, i la kokua i ke Alaula ; e kohoia i mau luna paipai, oia hoi na Kahu Kula Sabati me ona mau kumu, i makaukau e na kanaka, na makua, na kumu na keiki, na haole, no ke kokua ana ma ia Sabati. Eleu, eleu, mai hiamoe ke Alaula, a hoi hou na keiki iloko o ka poli o ke aumoe. Po ka la, pau ka mahina, haule na hoku, aumoe na keiki no ka pouli loa !

 

Na maka aniani.

 

HELU 3.

            Ua pau kekahi mau makaaniani i ka hoikeikeia, a ua kahaha paha kekahi poe no ka nui o ke ano o na maka.  Aka, olelo e au mamua, he nui ke ano o na maka.

            4. Eia kekahi maka i koe, ua kapaia he maka kala, no ka mea, o ke kala ka mea i ike nuiia me keia maka. O na mea e ae, na mea nui a maikai hoi, i ikeia e kekahi mau maka, aole i ikeia e keia maka ; ina ikeia, he ponalonalo no, ane nalowale, a ano ole.

            He wahi kaula kahiko, Owai la kona inoa? Ua kau oia i ka maka kala ma kona ihu, a ee maluna o ka hoki, a hele aku ; a ma ke alanui, ua ku kekahi mea keakea he anela, me ka pahi ma kona lima.  Ua kau ka pahi iluna, a ua makaukau ka anela e pepehi i ua kaula nei.  Ua ike nae ka hoki i ka anela me ka pahi, a holo ma kahi e, i pakele i ka make.  Aka, aole i ike ke kaula i ka anela me ka pahi.  Me ka maka kala oia e nana’kuana, a ike i ke dala a me na gula he nui wale e loaa ana ia ia.  Ma kona hele ana e anaana’ku a make ka poe Iseraela.

            He maka hoonui keia i ka mea liilii a lilo i mea nui loa.  Hookahi hapaumi, ua like ia me ka puu nui, a hookahi dala, ua like ia me ka mauna, a hookahi daubeluna, ua like ia me ke ao nei.

            A, o ka mea kupanaha o keia maka, eia ia, o ka hapaumi, hapaha, dala, daubeluna—oia wale no na mea i ikeia ke kauia.  Ua ikeia a paapu wale kela mea, keia mea i na mea ano dala a gula, e like me na huhui hua ma na laau, a me na huhui hoku ma ka lani.

            Ina i haawiia kekahi hana, i kekahi kanaka a keiki paha e kau ana i keia maka, he hana hoolimalima, he hana hoounauna, he hoolimalima lio, he ao kula, he hanai holoholona, he hehi Sabati paha, he noho kue i ke kanawai ehiku, ke dala no ka mea i ikeia, a paipai, a hoohoihoi ia ia.  He mea ole na mea e ae.  Aole hoi i ikeia na mea e ae.

            Ea, e na hoa hana, hoa luhi, no keaha ko oukou luhi i ka hana?  Heaha ke kumu o ko oukou ae ana e hana i kela, a i keia hana ?  Ke hooikaika nei oe ma ke ao i na keiki i kela la, i keia la, a pau ka malama, a a pau ka makahiki hookahi, elua, ekolu, he umi.  No keaha?  no ke dala wale iho no anei ?  Ina pela, he maka kala e kau iho nei ma kou ihu.

            Nana kakou i ka nui o kanaka. Aole anei i paapu na ihu i na maka kala ?   Aole anei lakou e hooikaika ana e loaa ke dala a nui me ka nana ole aku i na mea keakea, a hooweliweli ma ke alanui, a ma ka hope o ke alanui?

            Aole anei oe i makemake e noho pu me a’u, i kanaka hana no’u?  Ae paha ; heaha ka uku?  Ina nui ke dala, ae au—ina uuku, aole au e ae.

            Aole anei ou makemake e kuai i kou lio, i kou pipi a pela aku me a’u ?  Makemake no ke nui ke dala.

            A hiki ka la kokua mahina hou paha, kokua kahu paha, alaila kau kanaka i ka maka dala—a nana’ku i ke dala ; o kekahi poe, nana me ka manao e aua paha, a e haawi liilii paha, a e haawi ole paha.  He mea dala anei keia dala kokua?  E hoihoi hou ia mai kuu dala, me ka uku p@nee a nui?  E hiki aku anei kuu dala i ka aina e, ia Maikonisia, ia Fatuiwa? Poho paha kuu dala, heaha hoi kela aina ia’u?  He aina ike ole ia—he aina naaupo loa—hoomanakii, pepehi kanaka—aikanaka—makehewa ke dala kokua ia ia.  Ilihune hoi au—he wahine hoi, he mau keiki, nui hoi ka pilikia, ka hemahema, ka naaupo maanei—maanei no ko’u dala kokua.  He maka minamina kala ka i kau ma kou ihu e ke hoa! Ina paha, he mea hoopukapuka, he mea hoowaiwai ia oe, ke dala kokua, alaila olioli ka oe i ka haawai ana.

            Ua haiia’ku no nae, he mea hoowaiwai no ke dala kokua.  E loaa hou mai ana no, he pa 30, pa 60, pa 100, ma keia ao, a ma kela ao, ke ola mau loa.  Hoomaloka no nae kanaka, a ninau, Auhea ke dala pa 30, pa 100? aole ikeia—he dala makani wale no paha—o ke ola mau hoi, he loihi loa aku paha ia he mea ikemaka ole ia.

            Ae, he oiaio no ia, aole ikeia keia uku pa 30, pa 100, maanei, me ke ola mau, ma o, e kou maka kala.  Ke dala i kokoke mai, a e loaa koke ana ka i ikeia.

            He maka hoomakapo keia maka aniani. Aole i ike aku ka poe a kau ana i na mea maikai, na waiwai nani lua ole, e oi ae ana i ke dala, i ke gula, i na daimana o keia ao, e loaa ana i ka poe malama i ka pono, i ka poe i haawi aku i na mea a pau no ka Haku, no Iesu, a no kona aupuni.

            Aole hoi i ike aku i na poino he nui wale e kau mai ana maluna o ka poe malama ole i ka Haku, i kana olelo, ka poe minamina, a pi, a aua i ke dala, ka poe hehi wale i na kanawai o Iehova, a hoolilo i ka la Sabati i la noa, i la lealea, i la noho wale ; a hookuli ka pepeiao i ke kani ana o ka bele halawai, a hoolilo i ka luakini i mea ole, i hale i hoowahawahaia, me he hale la e ku wale ana ma kahi neoneo ; a ina hele ilaila, me he hale kuai la, a lua powa la ia ia lakou—he hale lealea, paani, hiamoe.

            Aole lakou i ike aku i ka la weliweli e hiki mai ana, aole ike aku i ka lua ahi e hamama ana, i ka lapalapa ahi e pii ulaula ae ana iluna—i ke kaula hao enaena i hooheheeia’e i mea e paa ai na hoomaloka—aole ike aku i ke kii, a hopu, a hoopaa ana o na makai o ke Akua i ua poe hoomaloka nei, a hoolei iho iloko o ka hale paahao me ke ki ana i ka puka po a paa loa!  He maka kala ko lakou, he maka hoomakapo.

            Aole ino! E wehe koke aku, a e kau i ka maka ike, oiai e hookaulua ana ke Akua i ka la hoopai.

 

HAAWINA KULA SABATI.

 

HELU XXXIX. SEPATEMABA 24, 1871

KAMAILIO IESU MA KA PAPA-AINA.

Pauku Baibala.  Luka 14: 7—14

            7 Olelo mai la oia i keia olelo ao i ka poe hoaai, e ike ana ia i ko lakou koho ana i na wahi maikai loa.

            8 A i ka wa i konoia’i oe e kekahi e hele i ka ahaaina mare, mai noho iho oe ma kahi maikai loa, malia paha ua konoia’ku e ia kekahi i oi aku kona hanohano i kou ;

            9 A hele mai ka mea nana olua i kono, a e olelo mai ia oe, E hookaawale ae oe no ia nei, alaila oe e neenee ae i kahi haahaa, me ka hilahila.

            10 Aka, i ka wa i konoia’i oe, e hele hoi oe e noho iho ma kahi haahaa, a hiki mai ka mea nana oe i kono, e olelo oia ia oe.  E ka hoaaloha, e eu ae oe i kahi maikai ae ; alaila e mahaloia oe imua i ke alo o ka poe hoaai e noho pu ana me oe.

            11 No ka mea, o ka mea i hookiekie ae ia ia iho, oia ke hoohaahaaia ; a o ka mea i hoohaahaa ia ia iho, oia ke hookiekieia’e.

            12 Olelo mai la ia i ka mea nana ia i kono, A i hana oe i ka ahaaina awakea, a i ka ahaaina ahiahi paha, mai kii aku oe i kou mau hoaaloha, aole hoi i kou mau hoalauna waiwai, o kii hou mai lakou ia oe a e ukuia mai oe.

            13 Aka, i ka wa e hana’i oe i ka ahaaina, e kii aku oe i ka poe ilihune, i ka poe mumuku, a i ka poe oopa, a me ka poe makapo.

            14 A e pomaikai auanei oe, no ka mea, aole a lakou mea e uku mai ai ia oe, no ka mea hoi, e ukuia no oe i ke ala hou ana o ka poe pono.

 

            Pauku Alakai.—O ka mea e hookiekie ana iaia iho, oia ka e hoohaahaaia ana ; a o ka mea e hoohaahaa ana iaia iho, oia no ka e hookiekieia ana.  Luka XIV: 11.

            Kumu noonoo.—Ke ano haahaa.

            Ninau ano nui.—Owai ka i hoohaahaa loa iaia iho?

 

           

            MANAO WEHEWEHE.—Elua olelo ao o keia haawina.  E ao ana i ka haahaa o ka manao ; a e ao ana i ke aloha oiaio i ka poe hiki ole ke uku mai. E papa ana i ka hookiekie a me ka mahaoi, a e papa ana i ka hoohaiki ana i ke aloha i na pilikoko a me na hoalauna wale no aole i ka hapanui.

            Ma Betania paha, ma Ierusalema paha keia ahaaina, I ka la Sabati ka haawiia ana. Me he la he poe ano hanohano wale no ka hapanui.

            Ma na papa aina o na Iudaio o waenakonu kahi hanohano, e like no me na papa i hoonohoia oia ano ia kakou.

            O Hamana ka mea kaulana i haiia ma ka Baibala ma ka buke o Esetera, no kona hookiekie iaia iho, me ka haule ino mahope. A o ko kakou Haku no o Iesu, ka mea i hoohaahaa iaia iho, me ka hoonani loa ia mahope ae.

            Aole no o Iesu i papa i ke kono ana aku i na hoa i like me kakou ke kulana, e noho pu me kakou.  Eia nae kana i papa ai, o ka hoohaiki ana i ko kakou hoomanao ana, me ke hookaawale ana aku i ka poe ilihune, me he la aole o kakou kuleana iloko o ka malama ana ia lakou.  E papa ana no hoi i ka makemake e hoonani wale no i ka ahaaina i ka noho’na mai o ka poe hanohano.

            E ao ana no hoi o Iesu ia kakou e manaoio no ka ukuia mai mahope ma ke ala hou ana, a e manaoio no hoi aole o ke Akua e hoopoina ana i ka kakou mau hana aloha.

            E hoomanao no hoi i ka Iesu olelo, no ka hoomanao ana iaia ma o keia poe ilihune la.

 

            Ninau.—I ka la hea o ka hebedoma keia ahaaina i konoia ai o Iesu?  Nana Pauku 1.  Heaha ka hana mana a Iesu i hana iho ai ia ahaaina?  Pauku 2—4. Heaha ke ano o ka poe e noho ana ia ahaaina?  Heaha ka mea kohu ole a Iesu i ike ai i ko lakou komo ana mai?  O ka poe hea iwaena o na Iudaio ka poe i maa mau i keia hana?  Nana Mataio 12: 38, 39.  Pehea ko lakou manao no lakou iho?

            Pauku 8. Pehea ke ao ana o Iesu no ka hele ana i ka ahaaina?  O aha?  Pehea ke kanaka i mahaoi aku i kahi kupono ole iaia?

            Pauku 10. Pehea ka Iesu olelo no ka mea i noho aku ma kahi haahaa?  He pono anei nae ke hele aku ma kahi haahaa kohu ole, i mea e hele mai ai kekahi e kono aku e hele imua? Ua like pu no ia me ka aha?  Ua nalo anei ka hoohaahaa hookamani?

            Pauku 12. Heaha ka olelo ao elua o keia haawina? I ka wa i hanaia ka ahaaina, owai ka poe i kii mau ia?  Kauoha mai o Iesu e kono mai ia wai?  He aloha oiaio anei ke aloha i ka poe e uku hou mai ana?  Ahea e ukuia mai kakou no ka malama ana i ka poe ilihune?  Ina e imi aku kakou i ka poe ilihune e kokua ia lakou, ua like ia me ka imi ana ia wai Mat. 5: 40.

            Ma ka papa anei o Iesu i ke kono ana aku i na hoaaloha?  Aka pehea kana?

            Ninau pili kino.—Ke manao nei anei oe ua kiekie oe maluna o kekahi poe e ae? Heaha kau manawalea i hana ai no ka poe ilihune?

 

Papa Hoike i na kokua Mahina Hou.

 

Ma Kawaihao, ma Iulai,……………$ 82.00

  “  Kohala Akau, ma Augate,……... 100 15

  “  Waimea Hawaii, ma Iune,……...   16 87

  “      “          “         “    Iulai,……..   22 50

  “      “          “         “    Augate,…..   19 87

            E ala mai na kahu ekalesia, mai Waiohinu a Niihau, e hai mai ia’u i ko oukou mau kokua mahina hou i kela mahina, keia mahina, i  hiki ke paiia ma ke Kuokoa, i lohe koke la ko keia wahi, he mea hoohauoli a paipai keia wahi, he mea hoohauoli a paipai keia i na ekalesia no ke kokua ana.

            E hoike i ka malamalama ma kahi akea.

            Aole make e hoaa i ke kukui, a huna malalo iho o kahi moe, a pau ka makahiki, alaila kii, a wehe, a lawe, a kau ae ma kahi kiekie.  Aa pipi, a pio e paha ke kukui ; a i ole, e wela kahi moe i ke ahi.

            Eleu, eleu, e palapala mai ia’u,

                                                      ia Hawaii—

            a ia Rev. L. Kamika D. D.

            a ia Rev. J. F. Pogue,

                        Kakauolelo o ka Papa Hawaii.

 

KA NUPEPA KUOKOA,

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he Umikumamalua!

$1.00 no na mahina eono,

ME KA HOOKAA MUA MAI.

 

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00 ; alua komo ana, he $1.50 ; hookahi malama, $2.00.  E uku mua @a mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.

KANIKAU—he 4 keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25 lalani, $1.00 ; 50 lalani, $2.00; a pela’ku.

KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Kanaka Kulika.

NA UKU PAPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua.  E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.

AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA—ma ke keena i noho mua ia iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o ka Hale Leta. O na hora hana mai ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.

H.M. WINI, Luna Hoopuka.

 

“ KA NUPEPA KUOKOA.”

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY

$2.00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.

 

ADVERTSIEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00, twice or $1.50 ; and $2.00 for one month ; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line.

PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS MUST BE PREPAID.  No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list, until paid for.  This rule must be strictly adhered to on account of the low subscription price

THE OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office.  Office hours from 9 A.M. to 4 P M.

H.M. WHITNEY, Publisher.

            Bound Volumes of the KUOKOA, for sale at the office over the Bookstore--$3.50 each.

            Persons having complete sets of the above, can have hem bound by paying $2.00 each.

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.

 

Baibala Hemolele Nui ili gula nani me na ku-

   hikuhi ma na aoao……………………..........$12 00

      “            “        Nui ili eleele kaekae wai gula....   5 00

      “            “        uuku iki iho,          “              “     .….   8 00

      “            “        Pananaiki iho ili eleele………..    4 00

Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi…....    3 00

      “            “       eleele kaekae wai gula………...    1 00

      “            “          “                               …………       75

Kauoha Hou Hapa Haole……………………..      75

Lira Hawaii 1848 me ke kanawai…………….       25

      “        “   1855…………………………….       25

Moolelo Ekalesia……………………………..       50

Haiao ili lahilahi……………………………...       10

Hele Malihini ana…………………………….       25

No ko ke Akua ano…………………………...       25

Lira Kamalii…………………………………..       25

Hoike Palapala Hemolele…………………….       25

Moolelo o Heneri Opukahaia…………………      25

Hoike Akua…………………………………...      25

Weheweheha@a...............................................       25

Ninau Hoike ili manoanoa…………………....       25

    “      “        “   lahilahi………………………      10

Kumumua Kula Sabati……………………….       10

Buke Lawe Lima……………………………..       10

He Buke no ka Pope………………………….      10

Ui Kula Sabati Helu 8………………………..       25

    “       ‘        “  “      4………………………..       05

    “       ‘        “  “      5………………………..       25

Buke Euanelio a Ioane……………………….       10

Himeni ……………………………………….       50

Himeni ili nani………………………………..    1 00

 

Na Kauoha Hou Pakeke.

 

Ili Gula nani…………………………………..    1 50

Ili eleele kaekae nani………………………….      50

Ili eleele……………………………………….      35

 

Kauoha Hou Pakeke me na Halelu.

 

Ili Gula nani…………………………………..    1 75

Ili eleele kaekae wai gula……………………..      60

Ili eleele……………………………………….      50

 

Na Halelu Pakeke.

 

Ili Gula nani……………………………………      50

Ili eleele kaekae wai gula……………………...      30

Ili eleele………………………………………..      20

Ka Hae Hoonani (Buke Mele)…………………      25

 

Eia na buke haawi wale.

 

Palapala Liilii—

   Helu   4—Makemake anei oe i ke ola?

   Helu   6—E hele i o Kristo la.

   Helu   7—Ka hoi ana mai o ke Keiki U@.

   Helu   11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.

   Helu   16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a m@ Bapetizo ana.

   Helu   17—Mai hana ino i na holoholona.

   Helu 18—No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka awa.

Ka Davida Malo Kumumanao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.

                                                                           J.F. POKUE,

            Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.