Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 39, 30 September 1871 — Unnumbered Page
| This text was transcribed by: | Mary Nishioka |
| This work is dedicated to: | Hawaii Council for the Humanities |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
I love thee, dear Savior.
Silver Song. p 128.
1. Aloha no au la ia oe kuu Iesu,
Ke hoa aloha o kanaka u,
Ka mea hookaakaa i na maka i paa,
A launa pu no me na kini haahaa.
Hui. E mau no kou launa me au e Iesu ;
Nau wau e hookipa a hoolu pu.
2. Hu ae kuu aloha iloko no o’u.
I kuu noonoo ana ia oe, kuu Iesu,
Kou aloha mai ia’u la , a uwao a mau,
Ma ke ao ma ka lani i ola mau au.
Hui. E mau, &c.,
3. Aloha no au la ia oe, kuu Iesu,
Aloha moa oe a kii mai la ia’u,
A kai ma ke kea ma kou kino pu,
Kuu hewa a make i ola no au.
Hui. E mau, &c,
4. Aloha no au la ia oe kuu Iesu,
I make i ola na kanaka a pau ;
Me’e ! kou aloha i ko keia ao ;
Ua lilo kou ola i ola lakou.
Hui. E mau, &c.,
5. He makana no oe mai luna mai no
Mai kou Makua nani, i ola makou ;
Mahalo, hoomaikai, a hoonani au
Kou aloha Iesu mai nei aku a mau.
Hui. E mau &c.,
6. Manomano ke aloha o kuu Iesu e,
He hapa nae ko’u i kuu kahu maikai ;
Ahea la e lawa? e hoonui mai,
I pii a hu ae la a kabe mau ae.
Hui. E mau no kou launa, &c.,
Ka Moolelo o ka Ahahui Euanelio o
HAWAII AKAU.
Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii Akau, ma Eleio Hamakua Waena, i ka la 14-16 o Sepatemaba, M. H. 1871.
Ka luna Hoomalu mua ma ka noho-Hoomakaia ka halawai ma ka haipule ana-Kohoia o Rev. J. Bikanele, Rev. Samuela Aiwohi, Samuela Kaaua i Komite hoomaopopo i na lala o ka Aha i hiki mai. Hooholoia
Hoike mai ke Komite—Penei :
Na Kahu, Na Kihapai.
Rev. E. Bond no Kohala Akau,
“ S.C. Luhiau “ “ Komohana,
“ S. Aiwohi “ “ Hema,
“ J. Bikanele “ Hamakua Waena,
“ Komohana,
S. Kaaua “ “ Hikina,
“ S. Kamelamela
“ S. Kukahekahe
“ J. F. Pokue Kakauolelo o ka Papa Hawaii.
Na Elele.
Huka no Kohala Akau,
Kahuelau “ “ Komohana,
Kilakau “ “ Hema,
W.P. Kealoha “ Waimea K. “
Uwaina “ Hamakua Komohana,
P. Kaaekuahiwa “ Waena,
S. Kauliilii “ “ Hikioa.
Kohoia ma ka balota ana o S. Kaaua i luna Hoomalu no keia halawai ana, P. Kaaekuahiwi i kakauolelo.
Heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala, alaila, Kohoia na Komite.
I. Komite Imi Hana-Rev. E. Bond, Rev. S. Aiwohi, Rev. S. Kamelamela.
II. Komite no na Haawina-Rev. J. Z. Pogue, Rev. S. C. Luhiau, S. Kauliilii.
III. Komite no na hana Haipule-Rev. J. Bikanele, Rev. J. F. Pogue, Rev. S. Aiwohi.
Hoike mai ke Komite Imi Hana, Penei :
I. Hapalua hora haipule i kela a me keia kakahiaka.
II. Hoike Kihapai.
III. Heluhelu Haawina
IV. Na Palapala Hoopii-Aponoia.
I. Hoomakaia ka Hoike kihapai mai Hamakua Hikina, a Kohala Komohana, koe o
Kohala Akua.
Hoopaneeia ka halawai a hiki i ka hora 2 ahiahi, hooholoia.
Akoakoa hou mai ka Ahu ma ka hora 2e like me ka hooholo ana.
Heluheluia mai ka Hoike kihapai i koe. A pau ia.
II. Heluhelu Haawina-Heluhelu ia na Haawina i makaukau o ka poe i hiki mai, me ka poe i koe-Pau ia.
Heluheluia ka palapala a G.P. Heulo no Molokai mai i keia Ahahui.
Hoike mai o Rev. J. F. Pogue ke Komite i kohoia no ka hui ana o ka Ahahui
Euanelio o Hawaii Akau, me Hawaii Komohana. Aole iae ia mai ka hoohui ana.
Noi ia mai, e hoopaneeia ka halawai a ka hora 9 o ka la apopo. Hooholoia.
Hookuuia ka halawai me ka pule a W. B. Kealoha.
Sept. 15-Halawai hou ka Aha ma ka hora 9 e like me ka hooholo ana.
Lilo ka hapalua hora ma ka haipule ana. A pau ia. Kahea ia na lala o ka Aha-Heluheluia ka moolelo o ka la i hala. Aponoia.
Noiia mai, e heluheluia na Haawina o ka poe i koe. Ua heluheluia. O ka pau no ia o na Haawina i makaukau.
Noi mai o S. Aiwohi, e haawi aku keia Aha i paiapala hookuu ia Kahuila kekahi keiki a keia Aha, i ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana.
Kohoia o Rev. Bond i Komite nana e haawi aku i palapala hookuu a keia Aba. Hooholoia.
Noi mai o Rev. J. Bikanele, e hooliloia kekahi hora o ka la apopo i manawa e kakuka ai no na Misiona o kakou. UA hooholoia.
III.Na Palapala Hoopii.
1.Heluheluia ka Palapala Hoopii o Hamakua Hikina, e kahea mai ana ia Samuela Kaaua i kahu no lakou-Noiia mai e Rev. J. Bikanele, e waihoia keia palapala kahea i kekahi Komite e hooponopono. Hooholoia.
Rev. J. Bikanele, Rev. S. Aiwohi, Rev. S. Kukahekahe, ke Komite.
2. Noi mai ka ekalesia o Kohala Komohana e noho hou o Rev. S. C. Luhiau i kahu no lakou.
Hooholoia ma ke noi a Rev. E. Bond e noho hou i kahu no lakou.
3. Noi mai ka ekalesia o Kohala Hema ia Rev. S. Aiwohi e noho hou i kahu no lakou.
Ua hooleia keia kahea ana, no ka pau ole o ka manawa e noho ai ke kahu me lakou.
4. Pehea e ola’ i na kaikamahine a kakou ?
Hooholoi 1. Ke paipui ikaika aku nei keia Aha i na hoahanau a pau iloko o na ekalesia i huiia mai ma keia Aha, e malama nui i na kaikamahine o lakou, i ole lakou e lilo i mohai na Satana, ma ka manuahi, a me na hewa e make ai.
2. A no keia mea, e pono i na makua ke makaala, a e pule mau i kokua mai ke Akua mamuli o ko lakou hooikaika ana e hoopakele i ua mau kaikamahine nei i ka iwi a o ka make mau.
3. A i mea e pono ai ma keia hana, ke hoonoho nei keia Aha i Komite kukakuka pu, me kekahi mau Komite o na Ahahui ekalesia e ae o keia mokupuni. E kohoia auanei, e imi i mea e hiki ai ke kukulu koke i Kula Kaikamahine ma Hawaii nei.
Kohoia i Komite. Rev. J. F. Pogue, Rev. J. Bikanele, Rev. S. C. Luhiau, a hoohuiia mai me ia Komite o Rev. E. Bond.
Hooholoia. E hoopaneeia ka halawai a ka hora 2 ahiahi. Hookuuia ka Aha ma ka pule a Kilakau.
Akoakoa hou mai ka Aha ma ka hora 2 Pule o P. Kaaekuahiwi.
V. Ka lilo o na elele i ka Aha Euanelio Nui. Hooholoia.
1.Ke apono nei keia Aha i ka Olelo Hooholo a ka Aha Euanelio Nui, e kokua kela me keia ekalesia a i huiia iloko o keia Aha, i ka lilo o ke kahu a me na elele i ko lakou holo makahiki ana e komo iloko o ka Ahahui Nui ma Oahu.
2. Pono no i kela me keia ekalesia e. hoike e aku i ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii, i ka nui o na dala i luluia ma kela wahi keia wahi no na kahu a me na elele, e like me ka olelo hooholo malona’e.
VI. Nawai ke dala i luluia e na ekalesia o Hawaii nei, i ke kaapuni ana a na Misionari i hoi hou mai ia nei?
Hooholoia. I ka manao o keia Aha, o na dala a pau i luluia iloko o ka lima o na Misionari i hoi hou mai, a kaapuni i keia Pae aina. No ka Papa Hawaii no ia, koe nae ke dala i kokuaia e na makamaka ponoi, mawaho aku o ka halawai.
VII. Komite hoomakaukau i ka hoike no keia hapa o Hawaii nei. E heluheluia imua o ka Aha Euanelio Nui. Kohoia o Rev. J. Bikanele, Rev. S. Aiwohi i Komite. Hooholoia.
VIII. Na Buke, a me na nupepa i kuaiia aku, a hoolahaia ma na kihapai o kakou. Pau ia.
Hooholoia. E. hoopaneeia ka halawai a ka hora 10 o ka la a popo.
Noi mai o S. Kukahekahe e hookuu aku ka Aha ia ia. Ua aeia.
Hookuuia ka Aha me ka himeni me ka pule a Piliwale.
Sept. 16. Hoomaka ka halawai ma ka hora 10-Lilo ka hapalua hora ma ka haipule.
Kaheaia na lala o ka Aha. A pau ia.
Heluheluia ka moolelo o ka la i hala. Aponia.
Hoike mai ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii no na mea e pono ai ka Oihana Misionari Kuwaho.
Hooholoia. Ke a pono nei keia Aha i ka manao o ka Papa Hawaii, e noi i umi tausani dala ($10,000.00) iloko o keia M. H. e holo nei, no na Misionari. A ke ae ia aku nei no hoi, e hooikaika, e hoiliili i hookahi hapalima ($2,000.) o ua mau dala la iloko o na palena o keia Aha, ke kokua mai ka Haku i keia hana maikai. Pau ia.
Waihoia mai ka Olelo Hooholo. Penei. Olelo Hooholo. No ka mea, aole kulike ka Oihana Kahu Ekalesia, me ka Oihana Lunamakaainana, aole hoi hiki i ke kanaka hookahi ke hookauwa i na haku kulike ole elua i ka manawa hookahi. No ka mea hoi; Na Paulo i ao mai i ke Kahuna Pule, penei; “Mai waiho aku i kou haawina iloko ou i haawina mai nou, ina ka wanana, a me ke kau ana iho o na lima o ka poe Lunaolelo, e nana oe i ua mea la, a e hoolilo loa malaila, i ikea kou pono ana e na mea a pau. E noho mau ma ia mau mea.” Nolaila, ke hooholo nei keia Aha-Aole pono iki e au aku na Kahu ekalesia e lilo i Lunamakaainana, a noho luna aku i ka Ahaolelo o ke Aupuni. loa i hookapae ae kekahi i keia rula, alaila, he kumu kupono ia e hoopii aku nona i ka Aha, a na ka Aha e noonoo i ke kumu o kana hana pela. A ina he’ kumu kupono ole, alaila, hiki i ka Aha ke hookapae aku ia ia mai kona noho kahu ana.
Hoike mai ke Komite Imi Haawina i na Kumumanao no ka halawai hou ana ma ka malama o Maraki 1872.
1. He hana pono loa ko na Kahu ekalesia launa ana me ka poe mai ma ko lakou kihapai, a kamailio me lakou no na mea e pili ana i ko lakou uhane;
Pehea la e hanai’i keia? A heaha la ka waiwai o ua hana la? N.S. Kaaua.
2. E wehewehe ia Hebera 9:24.
Na Rev. E. Bond.
3.E wehewehe ia Pilipi 2: 7, 8.
Na G. Molale.
4. Heaha la na hana a ke Kahu ekalesia no na keiki i bapetizoia?
Na Rev. L. Lyons.
5. Ua hookoia anei ka wanana ma Ieremia 13: 14. Pehea la e akakai’i?
Na Rev. S. Aiwohi.
6. Heaha la na kumu e mahaloia ai ka Rekaba e ke Akua ? E nana i ka Ieremia palapala Mok. 35:1.
Na Rev. S. C. Luhiau.
7. Ka moolelo o ka hoomaemae a na o ka ekalesia ma Farani i ke Keneturia 16.
Na Rev. J. Bikanele.
8. Pehea la e noho pu ai ka poe mare e pomaikai ai laua, a me ka laua mau keiki? Na Rev. S. Kamelamela.
9. Heaha la ka mana o ke Kahu Kula Sabati? Ua like anei ia me ke Kahu ekalesia?
Na Rev. S. Kukahekahe.
10. Ka hooko ole o na kanaka Hawaii i ka lakou olelo aelike, a me ka mea e pau ai keia mau mea.
Na J. Waiohiou.
Ua hoomauia no na haawioa mua o na keiki a ka Aha i hiki ole mai. Kanealani, H.C. Haueu. Pau ia.
Hoike mai ke Komite i kohoia no ka palapala kahea a ka ekalesia o Hamakua Hikina, penei :
I ka manao o ke Komite i ka palapala kahea a ka ekalesia o Hamakua Hikina, ua hoomaopopoia, ua kakau maoli ka hapa nui o na hoahanau i ua palapala la, a o ka hapa uuku o na hoahanau, ua kakauia ko lakou mau inoa e kekahi poe mamuli o ka lakou kauoha ana ; a no ka mea, ua nui no ka poe i kakau maoli i ko lakou mau inoa, a ua hooiaio lakou i ka palapala kahea, ma ia mea, nolaila, i ka manao o ke Komite, e pono ke ne ka Aha i keia kahea ana. Aponoia.
Hooholoia. Ke ae nei keia Aha i ke kahea a ka ekalesia o Hamakua Hikina ia S. Kaaua, e lilo i kahu no lakou. Aia a paa ka hale no ke kahu, a hoolawa ponoia kona hanai iloko o na malama (6) eono, alaila, e hookuu io ai ia ia.
Kohoia o Rev. J. Bikanele i Komite nana e hooko i keia olelo hooholo.
Kumumano IX. Ka la Sabati.
Ua kukakuka nuiia keia Kumumanao. Pau ia.
Hooholoia. E lilo ka hebedoma mua o ka M. H. 1872 i hebedoma haipule—A e malamaia ka Poaha hope o Feb. i la haipule no na kula a pau. Pau ia.
Noiia mai, e hookomo kokeia ka moolelo o ka Aha ma ka nupepa Kuokoa.
Kohoia o J. Bikanele e hui pu me ke Kakauolelo.
Noiia mai, e hoopaneeia keia Aha, a e kukuluia ma Maunahoano, Hamakua Hikina—ma ka Poaha mua o Mar. M. H. 1872. Hooholoia.
Heluheluia ka moolelo o ka Aha ma ka la hope. Aponoia.
Hookuuia ka Aha me ka hoomaikai aku i ke Akua.
Pule o Rev. J. F. Pogue.
P. KAAEKUAHIWI
Kakauolelo.
Ka Haiolelo a Dr. Stone.
Helu 4
Ua lawe kela me keia i hookulouia ilalo i ko Davida hoaoia, a papa ‘ku i ka maule ana o ke ahonui a me ka pouli ana o ka manaoio me na huaolelo i hooaukaia mai ma ka waonahele o loredane, iaia i holo ai mai ke kipi ana o Abesaloma.
“E ko’u Akua, ua hoohaahaaia ko’u uhane iloko o’u ; nolaila e hoomanao aku ai au ia oe ma ka aina o loredane, a ma ko na Heremona a me ka mauna o Mizara.”
He haawe kaumaha kona, a ane hiki ole ke kaikai aku ; ua poho iho kona naau me he kepau la. Ua like na leo mamua me na leo o ka pahu kani i wahiia i ka lole. Aka, i ke mele ana’e, ua ala mai maloko he mea e ume ana i kona uhane iluna, i ka lani ; a o ka leo kanikau, me he ao i puni i ke gula, alohi mai ia me ka lihi o ka oli i ka pau ana mai.
“No ke aha la oe i hoohaahaaia’i, e ko’u uhane? No ke aha la oe i paumako ai iloko o’u? E hoolana i ka manao i ke Akua ; no ka mea e hoolea auanei au iaia ; oia ke ola o ko’u maka, ame kuu Akua.”
Aka, o ka loohia i na pilikia o ke kino, aole oia ko kakou kaumaha nui, ame ko Davida. O ka ehaeha o ka naau i hoehaia, o ke kaumaha no ka hewa, oia ka eha i oi ; oia ke kaumaha i kaumaha loa’i. Aole loa e loaa ana na noi no na uhane i alakaiia iloko o na hilahila ame ka hewa, na ae hoohaahaa, na upepe e hookulou ana, na leha waimaka no ke kalaia a hoihoiia’e e like me ko Davida, iaia e hewa a mihi ana. Me he noe hemolele loa kekahi poe kanaka ma keia ao. Aole hiki ke hoopa aku io lakou me ka laau he umi kapuai ka loa. Ua wahi loa ia lakou iloko o ko lakou pono iho, a ku ma ke keehina wawae kiekie loa o ka hemolele kanaka, a hiki ole ke hoopaa a houluolu i na naau o ko lakou poe hoa hewa ; a noho a hala wale aku ke ola me ka haawi ole aku i ka manoa hoolana a hoona i ka uhane hookahi i eha a e mihi ana.
E aho e halawai pu au me ka poe hemolele ole ; aole anei pela ko oukou manao ? Kei ka nui o ka poe auwana a noho iloko o ke pio o ka hewa, ame ka hoahewaia i hooluoluia e ka Halelu 51. Me he ki gula ia nana i wehe i na puka o ke kalaia, ame ka maluhia, a me ke alapii olino i hookuaia iloko o ka hohonu o ka haule ana i mea e pii hou ai na wawae a ku ibo ma na piko o ka maemae a me ka hauoli.
A i makemake ka mea haipule e hoike i kona aloha a me kona iini ana no ka hale o lehova, aia no ke ana kupuno ma na olelo a Davida ma Mahanaima ; penei;
“Nani wale kou mau helehelena, e lehova Sabaota ! ke iini nei kuu uhane, a maule hoi no na hale o lehova.”
A, iaia e kukulu ana no ke Akua , a no ka haomana ana i ke Akua a makemake e noi aku i ke Akua e komo mai iloko a hoolaa i ka hale a nui kukulu ai nona, lawe oia a hoopuka aku i na olelo a Davida iaia i hoihoi mai ai i ka pahu berita iloko o ka hale alii :
“E hapai ae, e na pani, i ko oukou mau poo ; e hookiekie ia ae oukou, e na ipuka mau loa, a komo ae no ke Lii o ka nani.”
A i makemake oia e hoike i kona aloha i ka olelo oiaio ame ka lokomaikai, aia ke koena laula kahi e puka mai ai ka piha ana o kona uhane ma na olelo a ka mea i hoike i ko loko ona iwaena o ke kaua lanakila aine na oihana aupuni.
“Nani kou aloha i kou kanawai! Oia ko’u noonoo ana ma ke ao a ma ka po.”
Ua hooikaika paumi tausani ia a hoomalaelae e ia ke aloha o na naau Karistiano o kekahi no kekahi ma ka pa ana mai o kahi leo mele o ka hoopomaikai lea ana.
“Aia hoi, nani ka maikai ame ka oluolu o ka noho lokahi pu ana o na hoahanau !”
Ke makemake nei anei kakoui i kekahi manawa i mau houolelo hoike i ko kakou ukiuki hanohano i ka hewa, i ka ike ana’e i ka lanakila ana o ka poe hewa, i ka ike ana’e i ka lanakila ana o ka poe hewa, a i ka pehu ana o na maka i ka momona a ala ka manao e halihali aku i ka hoopii imua o ka Aha Kiekie no ka hoowahawaha ewaewa ole i na hana ino, loaa no na hua kupono ma ka huhu pono ana o ko Davida naau i ka wa i lanakila ai ka hewa a heihi na wawae o ka poe hewa maluna iho o ka poe haahaa :
“A ku mai oe, e lehova ; e hapai i kou lima, e ke Akua ; mai hoopoina mai i ka o poe haahaa. E uhai oe i ka lima o ke kanaka hewa a kolohe. E uhai ae i ko lakou mau niho, e ke Akua, iloko o ko lakou waha. E hoopau oe me kou huhu, e hoopau i ole lakou. E lilo ko lakou papaaina i pahele imoa o lakou . . . E hoopouliia ko lakou mau maka i ike ole lakou . . . . . . . . E neoneo no hoi ko lakou hale, i ole he mea noho iloko o ko lakou mau halelewa.”
Ua manaoia paha e kekahi poe, he kikohukohu na halelu hoomainoino ma na aoao o ka Palapala Hemolele, he leo huhu ku ole ma ka lira kaoi o ka haku mele maikai o ka Iseruela. Aka, he mau manawa no e pono ni ke hoomainoino. Ina aole i kokua mai o Davida, ina ua kokua kakou ia kakou iho ma ka imi ana i na huaolelo hoomainoino. Aole kupono ke aloha mea wai pua rose i na paio nui a ikalka. Aole hiki ke mele “Hamau e kuu dia,” (hush my dear) i ka hiena me ke mele ana a ka mea hanai i ka bebe ; a hiki ole hoi ke huki mai i ka Leviatana me ka makau. He mea maikai ka hoowahawaha i ke ino. Aole make i mau hua ko no ka manuhea a me ke kolohe leo ole, i mau hua anatema (hoomainoino) poepoe enaena loa ka pono. He mea hoomaha ia i ka uhane. Ka lunaikehala ia o ke kanaka i hoolaia, e hai a na i kona hoopili ana i ka pono aupuni, ka honua i hui weia ia me ke kanawai o ka Moi, e kupioai ana i ke ao maluna ma na leo hekili.
Mahea hoi e loaai i ke Keristiano aloha aina e kulou ana imua o ke kuahu o kona aina e kuloa ana imua o ke huahu o kona aina hanau, na hua aloha a hoolilo no koua pono i oi aku i na hua a Davida i haku ai no no waha o kona poe hoahanau i noho pio mahope loa aku ma ka aina malihini ?
“Ina e hoopoina au ia oe, e Iersalema, e hoopoioa pu no kuu lima akau i ka hana. E pipili hoi kuu alelo i ke a luna o kuu waha ke manao ole au ia oe, a ke kela ole aku ko’u makemake ia Ieruselema mamua o kuu mea lealea nui.”
Ke hapa wale no o na kaula mele maikai a ano e o keia lira kamahao, ka i hoikeikeia aku. He lira kaula nui a leo nui keia. Ua oi aku nae ka nani o ka uhane o ka haku mele i ko ka lira, He ogana nui ia me na ki he haneri, me na ohe he tausani, me na leo unahenahe ma ke oli o na weia e oli ana, e nonolo, a nunulu ana me na hekili o ka ino, ame na nalu o ka moana.
He moana no ka uhane o Davida, ma ka laula, ma ka hohonu, a ma ka mana ; he malie i kekahi wa a hiki i ke keiki uuku ke hookelekele i kona waa liilii maluna o kona mau ale kolonahe ; he ooloku i kekahi wa me na ale nunui e hoolele ana i ko lakou mau poo keokeo i ka lani, a e hoonauweuwe ana i ka honua i ka haule ana mai. O ae a pai kike aku kona lima ma na lira a pau o ka lani. Ua haawi mai na puali o na kerubima maka opio i ko lakou mau leo mele nona. Maloko o ke aupuni o kona noho hookahi ana na huiia na ano a pau o ke kanaka. Aole oia he kanaka hookahi ; oia ka huina poepoe o kanaka a pau ; a hiki no i kela a i keia kanaka ma kona wa noho, ma na hoaoia a pau olalo nei ma ke alualu ana i na lama ame na aka o kona lani, ke lawe mahope ona, a mele nona iho i kekahi mau leo mele a Davida i waiho mai ai no na hora luuluu a pau o keia ola loihi ana.
E hoopoinaia paha o Davida ma kona ano kaua no Iehova Sabaota ma ke awawa o Ela, ma kona ano alihikaua a ano alii, ma kona ano kukulu a hookiekie i kona lahuikanaka ; aka, oiai e mau ana ka honua, a koe ka manawa ; oiai e pana ana na naau kanaka me na pana nui o ka oli ame ke kaumaha, a hakoko na uhane kanaka me ke kuakoko o ka eha ame ka paio e hiki ai i ka make ke aahu i ka make ole, aole loa oia e hoopoinaia ma kona ano “Haku mele maikai o ka Ieseraela.”
HAAWINA KULA SABATI.
HELU XLI: OKATOBA 8, 1871.
KE KEIKI HOOMAUNAUNA.
Pauku Baibala. Luka 15: 11-32.
11 I mai la hoi ia, O kekahi kanaka elua ana keiki.
12 Olelo aku la ke kaikaina i kona makuakane, E ka makua, e haawi mai oe ia’u i ko’u puu o ka waiwai. A mahele iho la oia i ka waiwai no laua.
13 Aole nui na la mahope iho, houluulu mai ke keiki pokii i kana a pau, hele aku la ia i ka aina loihi aku : a malaila ia i hoomaunauoa aku ai i kana waiwai e noho uhauha ana.
14 A hoopau aku la oia i kana a pau, nui aku la ka wi o kela aina, a nele iho la ia.
15 Hele ae la hoi ia a hoopili me kekahi kamaaina o ua aina la : a hoouna ae la oia ia ia i kona mau aina e hanai puaa.
16 A e ake no ia e hoopiha i kona opu me na hua keratio a na puaa i ai ai, aole hoi mea nana i haawi iaia.
17 A loaa oia iaia iho, i iho la ia, He nui ka poe paaua a ko’u makuakane, he ai ka lakou e maona ai a koe aku, a e make ana hoi au i ka pololi.
18 A ku au a e hele aku i kuu makuakane, a e olelo aku au iaia, E kuu makua, ua hana hewa aku au i ka lani a ia oe ;
19 Aole au e pono ke kapa hou ia mai he keiki nau, e hoohalike mai oe ia’u me kehaki o kau poe paaua.
20 A eu ae la ia a hele mai i kona makuakane, a iaia i kahi loihi aku, ike aku la kona makuakane iaia, hu ae la kona aloha, holo aku la ia , apo aku la i kona ai, a honi aku la iaia.
21 I mai la ke keiki iaia, E ka makua, ua hana hewa aku au i ka lani a ia oe, aole e pono ke kapa hou ia mai he keiki nau.
22 Aka, i aku la ka makua i kana mau kauwa, E lawe mai i ka aahu maikai loa, a e hoaahu ae iaia, a e hookomo i ke komolima ma kona lima a me na kamaa ma kona mau wawae ;
23 A e lawe mai hoi i ke keiki bipi i kupaluia, e kalua, a e ai kakou me ka olioli ;
24 No ka mea, ua make keia keiki a’u a ua ola hou mai nei ; nalowale aku la hoi ia, a ua loaa mai nei. A aahaaina iho la lakou me ka olioli.
25 A o kana keiki hiapo, aia no ia ma ka waena, a i kona hele ana mai a kokoke i ka hale, lohe iho la ia i ka hula a me ka haa ana.
26 Kahea mai la ia i kekahi o ka poe kauwa, ninau mai la i ke ano o ia mau mea.
27 Hai aku la hoi oia iaia,, Ua hiki mai kou kaikaina, a ua kalua iho nei kou makuakane i ke keiki bipi i kupaluia, no ka mea, ua loaa mai nei oia iaia e ola ana.
28 Huhu iho la ia, aole i makemake e komo iloko. Nolaila i hele aku ai kona makuakane iwaho, a hoalohaloha aku iaia.
29 Olelo mai la ia i kona makuakane, Eia hoi, he nui no neia mau makahiki a’u i malama aku ai ia oe, aole hoi au i hohala iki i kau olelo, aole loa hoi oe i haawi mai i wahi keiki kao na’u e ahaaina olioli pu ai au me ko’u mau hoaaloha ;
30 Aka hoi, i ka hoi ana mai o keia keiki au ka mea i hokai aku i kou waiwai me na wahine hookamakama, ua kalua koke no oe nana i ke keiki bipi ikupaluia.
31 A i aku la oia iaia, E ka’u keiki, ua noho mau oe me a’u, a o na mea a pau a’u, o kau no ia.
32 He mea pono no kakou e ahaaina olioli a me ka hauoli ; no ka mea, o kou kaikaina nei, ua make no ia, a ua ola hou mai nei ; nalowale aku la ia a ua loa mai nei.
Pauku alakai.-O ka mea hele mai i o’u la, aole loa wau e kipaku aku mia. Ioane VI: 37.
Kumu noonoo.—Ka hauoli ana o ke Akua i ka mihi ana o kekahi mea hewa.
Ninau ano nui.—Ke hei nei a nei kakou i ko kakou Makua ?
MANAO WEHEWEHE.—E wehewehe ana keia olelonane i ke aloha a me ka lokomaikai o ke Akua i ka poe i haule ilalo loa, ke mihi lakou. Ina no ka pilikia ka hoi ana mai o ka mea hewa, aole no e hoole ana ka Haku iaia ?
E like me ka ae ana o keia makua i keia keiki e hana ma kona makemake iho, pela no ka ae ana mai o ke Akua ia kakou e hana i ko kakou makemake me na waiwai o kakou.
Ua makemake keia keiki e keakea ole ia kona mau makemake a pau, nolaila ua hookaawale aku iaia iho. Ua nui paha na keiki i manao pela. O ka hapa o ke keiki muli mai he hapalua ia o ko ka mua. (Kanawailua 21: 17) Nolaila hookahi hapakolu ia ianei, a elua hapakolu i ka mea mua.
E noonoo kakou, ua haawi wale keia kei ki i kona waiwai ia hai, aole nae lakou i aloha iaia i kona wa pilikia. He mea mau keia.
O ka hanai puaa he hana ia i hoowahawaha loa ia e ka poe Iudaio. Oiai aole lakou i ai i ka io puaa.
O ka “hua keratio” ua like no me ka hua o ke kiawe o Honolulu, he nui iki ae nae, a he eleele. O ke karuba oia kona inoa. Ua hanaiia i ka puaa ua hua la.
17 A “loaa iaia iho” Oia hoi “a noonoo” aole i lilo loa i ka uhauha. O ka mea e uhauha ana, me he la ua lilo ; ua nalowale. He nui ka poe aole e loaa ana ia lakou iho.
Elua oleloao o keia haawina. Akahi, o ke aloha loa o ke Akua i ka poe hewa ke hoi mai. Ina no ua hewa loa kakou, e pono no e hoi aku i ke Akua, a hilinai loa i kona aloha.
Alua. O ka poe hookiekie a hoowahawaha i ka poe i auwana, o lakou keia keiki mua i aloha ole i kona kaikaina.
Ninau.—Ehia keiki a keia kanaka ? O ka mea hea o laua ke keiki hoomaunauna i oleloia maanei ? Pehea kona koi ana i kona makuakane ? Ua ae anei ka makuakane? No keaha kona ae ana ?
13 Mahea kahi i hele ai keia pokii ? No keaha kona hele ana ? Heaha kona mea i makemake ole ai e noho pu me kona makua ? Heaha ka i hiki mai ma kela aina ? Pehea ka waiwai o ua keiki nei ? Ua pau i ke aha ? Pehea i loaa ai kona ola ma ia hope aku ? He hana aha keia i ka poe Iudaio ? I kona wai i pololi loa ai, ua ake kela e ai i ke aha ? Heaha ka hua keratio ? He ono anei ? He kupono anei ia i ai na ke kanaka ?
17 “A loaa iaia iho” heaha ke ano o kela olelo ? Mahea ia mamua ? Ua lilo anei kekahi poe, aohe i loaa ia lakou iho ? Pehea kona noonoo ana iaia iho ? E aho ke aha iaia ?
18 Manao ua keiki nei e aha ? A e olelo pehea ? E hai pololei mai i kana mau olelo ?
20 Owai ka i ike iaia i kona hoi ana ? Aole anei ia i huhu a hoopale aku i kana keiki ? Pehea ke ano o ko laua hui ana ? Ua hoopoina anei ke keiki i kana mau huaolelo i manao ai ?
22 Heaha ka hana a ka makua ?
25 E hai mai i na hana a ka hiapo ? Heaha ke ano o kona huhu ?
KA NUPEPA KUOKOA,
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
kela Poaono keia Poaono.
$2.00
No na mahina he Umikumamalua!
$1.00 no na mahina eono,
ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA – aole i oi mamua o 10 laina ne ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.00 ; hookahi malama, $2.00. E uku mua la mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.
KANIKAU—he 4 keneta no ka lala ni hookahi—penei : he 26 lalani, $1.00 ; 60 lalani, $2.00 ; a pela’ku.
KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Pokue.
NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI MO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoila keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.
AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA—ma ke keena i noho mua ia iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o ka Ilale Leta. O na hora hana. mai ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.
H. M. WINI. Luna Hoopuka.
“ KA NUPEPA KUOKOA.”
Is published in Honolulu
EVERY SATURDAY
$2.00 per annum, or $1.00 per six
months, in advance.
ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00; twice for $1.50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.
KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line.
PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS MUST BE PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list until paid for. This rule must be strictly adhered to on account of the low subscription price.
THE OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office. Office hours from 9 A. M. to 4 P. M.
H. M. WHITNEY, Publisher.
Bound Volume of the KUOKOA, for sale at the office over the Bookstore--$3.50 each.
Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.
NA BUKE
HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.
Baibaia Hemolele Nui iii gula nani me na kahikuhi ma na aoao…………………$ 12 00
“ “ Nui iii eleele kaekae wai gula…………………………….. 6 00
“ “ uuku iki iho, “ “ …………………………….. 8 00
“ “ Pananaiki iho ili eleele……………………………………. 4 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi………………………………………... 3 00
“ “ eleele kaekae wai gula……………………………………. 1 00
“ “ “ ……………………………………. 75
Kauoha Hou Hapa Haole…………………………………………………………. 75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai………………………………………………… 25
“ “ 1856………………………………………………………. 25
Moolelo Ekalesia…………………………………………………………………. 50
Haiao ili iahilahi………………………………………………………………….. 10
Hele Malihini ana………………………………………………………………… 25
No ko ke Akua ano……………………………………………………………….. 25
Lira Kamalii…………………………………………………………………….… 25
Hoike Palapala Hemolele………………………………………………………… 25
Moolelo o Heneri Opukahala…………………………………………………….. 25
Hoike Akua………………………………………………………………………. 25
Moolelo o Heneri Opukahala…………………………………………………….. 25
Hoike Akua………………………………………………………………………. 25
Wehewehehala…………………………………………………………………… 25
Ninau Iloike ili manoanoa……………………………………………………….. 25
“ “ “ lahilahi…………………………………………… 10
Kumumua Kula Sabati…………………………………………………………… 10
Buke Lawe Lima…………………………………………………………………. 10
He Buke no ka Pope……………………………………………………………… 10
Ui Kula Sabati Heiu 3……………………………………………………………. 25
“ “ “ “ 4…………………………………………… 05
“ “ “ “ 5…………………………………………… 25
Buke Euanelio a Ioane……………………………………………………………. 10
Himeni ……………………………………………………………………………. 50
Himeni ili nani…………………………………………………………………….. 1 00
Na kauoha Hou Pakeke.
Ili Gula nani………………………………………………………………………. 1 50
Ili eleele kaekae nani……………………………………………………………… 50
Ili eleele…………………………………………………………………………… 35
Kauoha Hou Pakeke me na Halelu.
Ili Gula nani……………………………………………………………………. 1 75
Ili eleele kaekae wai gula………………………………………………………. 50
Ili eleele………………………………………………………………………… 50
Na Halelu Pakeke.
Ili Gula nani……………………………………………………………………. 50
Ili eleele kaekae wai gula………………………………………………………. 30
Ili eleele………………………………………………………………………… 20
Ka Ilae Hoonani (Buke Mele)………………………………………………….. 25
Eia na buke haawi wale.
Palapala Liilli—
Helu 4—Makemaka anei oe i ke ola ?
Helu 6—E hele i e Kristo la.
Helu 7—Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Ilaku a ma ka Bapetizo ana.
Helu 17—Mai hana ino i na holohoiona.
Helu 18—No ka mahi ana, kuai ana a me ka ina ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
J. F. POKUE,
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euaneilo o ko Hawaii Pae Aina.