Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 41, 14 October 1871 — Page 4

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Wendy Arbeit
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Na mea ao mai.

 

1. Ka la i poai mau

I lame no ke ao,

Kaahele no a po,

A wiki e puka hou,

A luhi ole no;

E ao mai ia makou

E hana no a po,

A wiki e ala hou,

A kaa a lobi mau

l lama no ke ao.

 

2. Na hoku lama po

I kau a kaa mau no,

A imolmo pu,

A lilelile mau,

A nani no ke ao;

E ao mai ia makou

E kaa a hana pu,

A luhi ole no;

E lilelile mau

I auhee ae ka po.

 

3. E ka honua, e,

I kaa a mau loa'e,

A poha mai ke ao,

A uhi mai ka po,

A luhi ole no;

E ao mai ia makou

Me oe e kaa pu,

A hana no a po,

A hana hoi a ao,

A luhi ole no.

 

4. Oukou na muliwai

I kahe a mau ae

A uliuli mau

Na kula, na papu,

A maha ole no;

E ao mai ia makou

Me oe e kahe mau,

E hoohauoli ae

I na naau uwe,

A luhi ole, e.

 

5. Na pua ulu, e,

I haawi wale mai

Ke ala, ka maikai

Ma ko makou mau pa,

He nani ke nana;

E ao mai ia makou

E haawi no a mau

Ka oli, ka maikai,

Ke ao, ke akahai,

A luhi ole ae.

 

6. E ka moana, e,

I pii a emi ae

A piha mau no nae,

I haawi i na ao,

Ka olu, me kehau;

E ao mai ia makou

E pii a iho no

I ao e malu ai,

I hau hoolu mai,

A luhi ole, e.

 

Na Maka Aniani.

HELU 4.

            Ehia la make aniani i pau? na maka aniani maoli? na maka aniani nane? E hoi i hope e huli, e hoomaopopo, o makehewa ke kakau a pai ana no na maka i koe. Me he makapo la kekahi poe lawe i ke Kuokoa, aole heluhelu, a hoomanao, a malama i na mea i paiia. Hoohalahaia ka pepa, ka inika, ka peni, ka wahi, ke poo leta, ka hua kepau, ka mea kakau, ka mea pai, ka mea hooponopono hua, ka! makehewa, luhi wale, poho loa-sole i heluheluia na loina, na manao i paiia. E wawahi i ka Hale Pai, e kiola aku i na hua kepau iloko o ke kai. E hoomaha i ka poe luhi i ke kakau, a i ke pai ana!

            Alia nae e wawahi, a e hooku. Aole pau na maka aniani i ka hoikeikeia.

            Eia kekahi maka i koe, ka maka aniani kakaa-ka maka aniani hookekee, nana hewa, hoolalau, hoopapalua, a pela aku. He maka keia e kau ana ma ka ihu o ka poe he nui wale.

            Ka ninau nui i loheia iwaena o kanaka, eia no ia, mahea e loaa’i ka pomaikai io? Na ka poe ui, a oo no hoi i hoopuka pinepine i keia ninau. Ka makemake nui ia, e loaa ka pomaikai ma keia ao, a ma kela ao no hoi. Auhea, owai hoi ka poe imi ole i ua pomaikai nei? Ina kau lakou i ka maka nana pono, a alakai pono, e loaa koke no ka haina, ka mea e pomaikai ai, a me kahi e loaa’i. Aka, hooakamai lakou, a hoowahawaha, a waiho wale ia maka, me ka olelo, eia ka maka-maikai e nana‘i a ike-ka maka aniani kakaa. He kane ui oe. he wahine ui paha, a ua kupu mai ka manao e mare. Ka mare aha ka mea e pomaikai ai? Ka mare paha me ka mea helehelena maikai, a l lako i ka waiwai, he hooilina paha no ka  waiwai he nui wale; me ka mea ano alii, ano hanohano, he luna nui, he mea naauao loa; he haole paha, he pake, he hapa-haole, he wahine maoli paha. Ua hoowahawahaia ke kane a wahine ilihune-hanohaoo ole, ike ole. Alia nae, mai wikiwiki e hana me keia. He maka hoolalau keia. Nui ka poe i alakai hewaia. Ua ko ka makemake e mare me ka mea waiwai, a hanohaho, I pela aku. Ua mare oe e ka wahine me ke kanaka no ka aina e mai. Ua lako paha oe i ka lole, &c., aka, o ka pomaikai io, au i imi ai, ua loaa anei? Ina pela, no keaha kou uwe ana no ka papehiia, a hanaino ia, a olelo ina ia, a haalele pinepineia, a kaawale a ai pu ole me ke kane, he ai haole kana, a he ai maoli, he poi ka kau? Kuhi oe a lilo ana olua i io hookahi, i nohoana hookahi. Eia ka, ua kaawale loa-ua like ole, okoa kekahi-okoa kekahi-hui ole, he wai, he aila, hiki ole ke hui. Hoolalau kou maka kakaa ia oe, ea. Aloha ino-ina paha uamare oe me ke kanaka Hawaii, ka mea ilihune, ua loaa paha ka pomaikai, aole paha. O ke aloha io o na naau, a like hoi, ke kumu o ka pomaikai. 0 oe no hoi ka hoa no ka aina e mai, ua ko kou makemake e mare me ka wahine Hawaii, mea helehelena maikai, mea waiwai hoi paha-a pehea? ua loaa anei ka pomaikai? Pela ke kuhikuhi ana o ka maka kakaa, ka maka hoolalau. Ma ko'u koho ana, ua hoohokaia paha oe-ua mihi pinepina oe no ka ae e nana me keia maka, a hahai mamuli ona. Ua loaa nae ka pomaikai i kekahi pae hoa ou, no ka loaa e ana o ke aloha io o na naau elua, a hui, a lilo i hookahi.

            Nui ka poe i makemake e hele i ka lani, i ke ole mau loa. Ua lohe no lakou elua no puka, elua no ala–he puka haiki, he puka laula; he ala ololi, he ala palahalaha Ina komo lakou ma ka puka laula, a hele ma ke ala palahalaha e hiki aku lakou i ka make. lna komo lakou ma ka puka haiki, a hele ma ke ala ololi, e hiki aku lakou i ke ola mau loa. Ina kau ia ka maka nana pono, a kuhikuhi pololei, ua akaka koke no keia mau puka me ona mau ala. Aka, waiho ae lakou ia maka, a kau i ka maka kekaa, hookekee, alakai hewa, a hele aku e huli i ka puka haiki me ona ala ololi, Huli mua paha lakou ma waho o na ekalesia me ka olelo, he mea aha ka ekalesia? ua like ka poe maloko me ka poe mawaho; aole hemolele na hoahanau-nui ka hewa iwaena o lakou, he kue, he hakaka, he hoopunipuni, he ona, he launahewa, he manuahi; he pono, he hewa, he ola, he make maloko o ka ekaleaia. Pela no mawaho. Mawaho makou e noho ai a imi i ke ala ololi, a hele ilaila a ola no.

            Aole nae makou e lilo ana i ka hewa, ke ala palahalaha ia o ka make. E noho malie no makou. Aole hanaino aku i na hoalauna, aole aihue, aole lawe wale i ka hai, aole hoopunipuni, e kokua i ka poe pilikia, e knkua hoi i na misionari i hele i na aina naaupo, e hele i ka halawai ikekahi manawa, a i kekahi manawa hele ole, e pule ohana, e pule paha, pule ole paha ma kahi mehameha–e heluhelu, heluhelu ole i ka Baibala, a hana mau no ma na hana e pono ai ke kino, ka ohana. Pela no ka hana a nohoana o keia pee me ka manao, aia lakou ke hele la ma ke ala ololi o ke ola. A i kekahi la, halawai pu he kahunapule paha me kekahi o lakou nei, a aloha no, a ninau aku, e hele ana ka oe i hea? Ke hele nei au ma ke ala ololi e hiki aku ai i ke ola mau loa.

            Nawai i kuhikuhi ia oe, ke ala ololi keia? Na kuu maka aniani no. Malia paha he maka aniani kakaa, a hoolalau ia oe kou.

            Ua komo anei oe ma ka puka haiki o ka ekalesia? he hoahanau anei oe? Aole, aole au i koma i ka ekalesia, aole au he hoahanau. Aole anei he ekalesia maanei? he ekalesia no. Aole anei he kahuna nana el bapetiza, a hookomo iloko o ka ekalesia? he kahuna no, o oe no hoi ia. A, no keaha kou komo ole i ka ekalesia? No ko'u ike ana i ka hewa o kekahi poe hoahanau. Ua like hoi au me na hoahanau, pule no, ilalawai no, kokua no, a kuhi au ke ala ololi ia, a e loa ke ola ia’u ke noho mawaho, Alia, he wahi ninau ka'u ia oe; aole anei oe i manao, he wahi hoano, he wahi kapu ka akalesia, aole i ae ia e komo a noho ka mea hewa, ka mea haumia maloko? a makau oe i ke komo no ke kapu ana o na mea hewa a pau, a hiki ole ia oe ke hana e like me kou makemake? Malama he puhi baka oe, he nau baka, he inu awa, he hehi Sabati, he launahewa me ka hai, he mea ike ole ia ma na halawai liilii, a, ma ke Kula Sabati paha. A, nolaila makau oe i ke komo ana iloka o ka ekalesia, o hana oe i keia mau mea, a kipaku kokeia i waho, a hilahila iho la oe. Pele paha–ane pilipu au i keia mau ninau no ka pili pono.

            Ua akaka anei ia oe ke ano o ka puka haiki o ke ola? Kuhi au, o ka pule ia puka.

Hoolalau hou kou maka kakaa ia oe. Nui loa ka poe pule, aole nae i komo i ka puka haiki. Elua hapa o ka puka haiki–

            1. O ka mihi io i ka hewa:–ua mihi io anei oe i ka hewa ? –

            Aole o’u hewa–he kanaka hewa anei au e pono ai ke mihi? kainoa, he kanaka pono au, a pule, a halawai. a kokua? aole au he pepehi kanaka, he aihue, he hoopunipuni, he moekolohe – he hana ino aku ia hai – he kanaka nohe malie au, aole ihoopiiia i ka Aha Hookalokolo.

            He hewa no kou a nui wale – no ke kau ana i ka maka hookekee, i ike ole ai oe. Aloha ino – e waiho ae ia maka.

            2. 0 ka hoohanauhouia e ka Uhane Hemolele kekahi hapa o ka puka haiki; ua hoohanauhouia mai anei oe! `

            Aole akaka ia ia’u, pohihihi, hookahi hanau ana a’u i lohe, oia ka hanau mua na ka makuwahine.

            Ua like oe me Nikodemo, he pohihihi ka hanauhou ana ia ia. Aloha ino oe. Aloha hoi kaua; ke hoi nei au i o'u mau hoa.

 

Hookahuia.

 

            I ka la 5 o Okatoba nei, ua honkahuia o S. Paaluhi maluna o ka Ekalesia ma Moanalua a me Kalihi.

            I ka hora umikumakahi kakahiaka ua akoakoa ka hapanui o na komite hooko, maloko o ka luakini ma Kalihi; a malaila, imua o ua hoahanau ekalesia, a ma ke anaina kanaka. ua nieleia a Paaluhi i kona manaoio ka Baibala, oia ka olelo a ke Akua; a me kona manao i ka oihana kahunapule; a me kona makaukau e lilo i kahu no kela ekalesia – &c., &c.- `

            Ua ninauia hoi ka ekalesia, a me ke anaina kanaka, i ko lakou makemake ia S. Paaluhi i kumu kahu ekalesia no lakou. A no ka ae like ana lakou a pau, ua hoomaka ke komite hooko i ka lakou hana.

            Ia Rev. B. W. Pareka ka himeni mua, ka heluhelu Baibala, a me ka pule.

            Ia Rev. J. Manuela ka himenl elua, a me ka haiao. II. Kor. 4: 7. " Ia makou no keia waiwai iloko o na ipu lepo, i ikea ka mana nui, no ke Akua ia, aole no makou."

            Ia Rev. L. Kamika ka pule hoolaa.

            Ia Rev. S. Waiwaiole ka lima akau aloha.

            Ia Rev. J. Manuela ke kauoha i ke kahu.

            A ia Rev. L. Kamika ke kauoha i ka ekalesia – a me ka pule hookuu ana.

 

Heaha ka mea e Pomai kai ai ka

NOHO ANA LANI?

          He wahi ninau maikai no keia; no ka mea, he pokole ko kakou noho ana ma ke ao nei,

nolaila he pono ke imi i ke ano o ka noho ana ma ka lani.

          He nui wale na manao o ka poe e manaoio ana i ka Baibala, ka poe haipule, naauao, a noonoo nui i ke ano o ko ka lani poe.

          He nui no na mea e pomaikai ai ka poe pono ma ka honua nei, ke malama lakou i na kanawai e pono ai ke kino, a me na kanawai e pono ai ka uhane.

          He nui wale nae na mea e keakea ai ka pomaikai ma keia ola ana. Ma ka honua nei, aole like loa ka manao o ka poe e manaoio ana i ka Baibala; aole like ko lakou manao ma na hana e pono ai ka lehulehu; ua manao kekahi poe ia lakou iho wale no, aole manao i na hoalauna. Maanei. he nui ka poe mai, ilihune, naaupo, pololi, olohelohe, a ino loa ka noho ana, a me ka hana ana.

          He ano hookamani ka noho ana o kekahi poe hoahanau – palaka – pule ole – haalele maoli ka Haku, a me kana mau oihana. Ua paakiki kekahi hoahanau pilikoka maanei, i ka hoomaloka – he makuakane paha, makuwahine – he kane paha, he wahine, he mau keiki; – ua hiki mai ka malamalama, aka, makemake lakou i ka pouli, na mea o ke kino wale no, aole na mea e pono ai ka uhane.

          Ma ka honua nei, nui na kaua – na mai ahulau – na mukani puahiohio – na mea e pilikia ai ka poe e noho ana ma ka aina, a ma ka moana; – nui na olai, nui na kulanakauhale pau i ke ahi, a me na ululaau pau i ke ahi; kekahi manawa, nui wale ka ua, a pilikia i ka wai kahe, a pela aku no. Nui na mea e kaumaha ai ka manao o ka poe pono ma ka honua nei.

          Aka, aole pela ma ka lani. Malaila aole mea e keakea ai, a e hookaumaha ai i ka poe pono. Penei ka olelo ma Hoikeana 21: 27. “ Aole hoi e komo aku iloko o ia wahi, kekahi mea haumia, aole hoi he mea e hana ma ka hewa, a me ka wahahee."

          Ma ka honua nei, ua hui pu ka pono me ka hewa, ka  luhi me ka maha. Ma ka lani,

aole mea mai, ua pau i ke ola; malaila, aole mea ilihune, pololi, makewai. olohelohe – ua pau lakou i ka lako; aole kauwa hooluhiia e hai; he poe kauwa like lakou a pau i ke Alii o na alii, a me ku Haku o na haku.

          Maanei ua kiai mau na alii, na kiaaina, na kahunapule, a me na makua i na mea ma ko lakou mau oihane, me ka luhi a me ke kaumaha; aka, iloko o ka lani, ua lokahi ka manao – ua hapai like lakou i ko lailu hana, me ka hauoli, me ka pomaikai, me ka luhi ole.

          O ka lani hoi, he wahi hoomaha no ia, kahi maluhia, hemolele loa, a pomaikai loa hoi ko laila poe. Malaila ua hoakoakoaia ka poe oiaio, hemolele a pau loa. Malaila na nohoalii, na haku, na luna, na lii, na kerubima, na Serafima, na anela; malaila na kaula hemolele mai kinohi mai, a me na lunanlelo; a me na haumana a pau i kuaiia i ke koko o Karisto. A, ina ua loaa ia kakou ka uhane o Karisto, e hele auanei kakou, a noho mau loa me ko ka lani poe pomaikui.

          Eia hoi kekahi mea e ppomaikai ai ka poe e noho ana ma ka lani.

          He kuleana lakou malaila, mau loa, pau ole. Aole pela kekahi mea ma ka honua nei.

O na halawai maikai a pau – a me na halawai maikai ole a pau, he pau wawe, mau ale.

Pela na mea a pau a keia ao. Ina mahuahua ka aina, a nui a maikai na hale, a lako hoi i na mea he nui wale, he wa pokole ka nohe pu ana o ke kanaka me ia mau mea. Ina aole e hoopauia keia mau mea i ke ahi, i ka wai kahe – i na olai – i na makani – i ka mu, a me ka popo; e make auanei ke kanaka, a lilo kona mau mea ia hai. Aka, aole pela ke komo oia iloko o ka lani. Malaila e lilo oia i kamaaina mau loa; mau loa hoi kona kuleana, mai Iesu mei. Aka hoi, in a ua maopopo, e pau auanei kona kuleana lani, hapa wale no kona pomaikai malaila. No ka mea, a hala he mau tausani, a he mau miliona makahiki, alaila e pau – oia kekahi mea e kaumaha ai ka manao.

          Eia hoi. E aho ka popilikia o ka poe i hoopaiia ma ka po, ina ua maopopo ia lakou;

a hala kekahi mau miliona makahiki, alaila e pau ko lakou hoopaiia’na; a e puka auanei, a komo iloko o ke ola mau loa. Aole nae pela, no ka mea, o ke ola ma ka lani. ha mea mau loa – pau ole no ia – pela ka make ma ka po, ha mea mau loa – pau ole no ia.

          Eia hoi kekahi mea e pomaikai ai, ke noho auanei kakou i ka lani. O ka noho pu me ke Akua, a ike i kona maka – kona nani, kona aloha – a me kona alii ana. E ike hoi kona mana loa, naaauao loa, a me kona noho ana ma na wahi a pau loa, me ka hemahema ole.

          Oia hoi ko kakou Akua ponoi, ko kakou kuleana i ke ao pau ole. E nana oluolu mai oia ia kakou. a e apo mai ia kakou me kona mau lima aloha; – a e lohe kakou i kona leo, e i mai ana; – “ Owau no ka oukou, a oukou no hoi ka‘u. Aole mea e hiki ke kaili ia oukou noloko mai o ko'u mau lima – aole mea e hookaawale ia oukou mai ko'u aloha aku. E noho pu oukou ma ko'u wahi e noho ai – e nana i ko'u nani, a e lilo oukou i alii mau loa, i ke ao pau ole."

          “ Eia hoi." (wahi a l loane 3: I-3.) “ Manomano ke aloha o ke Makua i haawi mai ai ia kakou, i kapaia mai ai kakou he poe keiki na ke Akua; no ia mea, aole i ike mai ko ke ao nei ia kakou, no ka mea, aole lakou i ike ia ia.

          E na punahele, uno la, he poe keiki kakou na ke Akua, aka, o ko kakou ano mahope aku, aole ikea ia, aka, ke ike nei kakou, a i kona wa i ikea mai ai, e like auanei kakou me ia; no ka mea, e ike kakou ia ia i kona ano maoli.

          O ka mea ia ia keia manaolana ma onn la, oia ke hoomaemae ia ia iho e like me kona maemae ana.”                               L. Kamika.

 

Palapala Misionari.

MILE. March 20, 1871.

I KUU MAKUA OIAIO REV. J. F. POGUE;

Aloha oe:–

Me ka malu mai ko kakou Haku lesu Kristo, ke hoouna nei au i keia leta me ka moku no Sydney, Capt. Eury, no ka men, ua ike au, he laina mukuahi mawaena o Sydney a me Honolulu, a he pomaikai loa hoi i na e loaa aku ana keia lela ia oe.

          Ma keia leta, ke hoike aku nei mana i ko maua aloha i na laln a pau o ka Papa Hawaii, a pela no i ko kakou Moi Kamehameha V., na pua Alii, a me na Ekalesia o Kristo ma ko Hawaii Pae Aina.

          Mahope iho o ka hui ana'ku o ke kuna Anne a hiki i keia wa, he oluolu maikai ko maua mau ola kino, aole hoi he onawaliwali.

          Eia hoi, o ke alii nui o keia aina, ke mau nei no kona noho pegana ana, he alii oluolu keia ma oa kamailio ana, aka, ma ka huli mai a lilo i uno Keristiano, aole ike ia, oiai, aia a ao ia‘ku; he ae mai no, aka, hana ino no nae. Mahope koke iho o ka hoi ana’ku o ke kuna Anne, nui maoli no kona huhu ia’u, aole launa oluolu mai; nui kona hula ana, a me kona hehi Sabati ana; a no kuu ao pinepine, i keia manawa, aole hoi hula iki i keia mau mahina. Aia hoi, a olelo aku e hele mai i ke ao kula, “juan ran" wahi ana, oia  keia ma ka olelo Hawaii, “ hookahi la,” a oia mau no a hiki i keia wa.

O NA HANA A KA HAKU MA KEAI KIHAPAI.

          Aole no i holo pahee nui, aka, pupu no, nui no na mea e keakea ai, e like no me kela leta mua, a he nui no hoi ke kaumaha o ka paau no ka nui o na uhane, aole nae i huli mai, paa mau no iloko o ka pouli.

          Pehea la ka pono o ko lakou mau uhane? Pono no ia kakou ke pule nui i ka Haku nona ke kihapai, e hoouna mai i ka ua o ka Uhane Hemolele; a e hai leo nui aku oe i na Ekalesia o Krista, mai Hawa|i a Kauai, e hui pu mai ma keia hana nui.

          Aka, e na hoa paaua o keia hana nui, aole no i poho loa ka manao o ua wahi paohana nei; he mau hua no. l kuu helu pono ana i na haumana, ua hiki i ka haneri, aole nae keia o ka huina pau o kuu iini a e hooko pono ia ai o kuu manao, (a o oukou pu no hoi paha kekahi), aka, aia no ka iini o kuu naau, e pau keia lahui no Kristo. Aole no nae au e manaka, a paupauaho hoi, a hiki i ka wa e lanakila ai ko Krista nupuni, oiai he ao hana nui keia. Aka, o ka Haku wale no ka i ike i na kau a me na wa.

          He hoomau ia nei no ke kula i na la a me na po a pau o ka hebedoma. A ke kukulu nei no hoi maua i na halawai iloko o na la noa, a me na po na ka poe imi; nui no ia poe, ua oi aku mamua o ke kanalima. Ma ka malama o Feb. iho nei, hoomaka iho la maua e kukulu i ka mahina hou, a ua haawi mai na haumana ma ia mahina, he IO galani aila niu, a ina keia ma hina hoi, he 9 galani a me 1 kuata; a ke hoomakaukau mai nei no hoi na haumana i aila no keia mahinn ae.

          Ma kela leta mua, ua hoike aku au, ua 58 galani aila no na Buke, a i keia manawa,

ua piha hou he 62 na galani mahope iho o ka hoi ana’ku o ke kuna Anne. A i keia manawa, ua pau na buke, Mataio, Oihana, Himeni, Ninau Palapala Honua, na Helukamalii, Papa-pohaku, Peni-pohaku, Peni-kala, uuku loa na buke i koe. Ua palapala aku au i Rev. D. Kapali, e hoouna mai i mau buke, i pau ai keia hemahema, aole nae i hoouna ia mai, malia ua nele paha lakou i ka buke ole. A pehea la ka pono? A pehea e pau ai keia hemahema?

          Lohe mai maua no Ebon, oia mau no, aole hoi hope. ‘0luolu no hoi ko maua manao no ka S. P. Kauia ma hoi ana i Namrik, e kokua i ka hana ma ia kihapai kahu ole, aole nae o maua lohe i ko laila mau hana.

          Elua mai nei a J. D. Ahin leta ia maua, oluolu pono no ko laua ola kino; ua pau hoi ka haunaele nui.

          Elua mai nei no hoi leta a J. W. Kanoa o Butaritari, wahi ana, ua holo ka hana, elua o lakou halepule, ua 40 a oi ae na hoahanau ma ia Ekaleaia.

          Hookahi hana ino e ike ia ae nei a na haole ino; oia keia, ka ai/hue kanaka. I kela mau mahina aku nei, hiki mai kekahi moka, hoowalewale ia 9 kane a l Wahine e na haole e moe ma ka moku; ia po no, moe iho lo ia poe ma ka moku; a pau la kou i ku hiamoe, ia manawa, huki ka heleuma, a me na pea, a o ka holo no ia; kakehiaka ae ua hala ua moku nei. Ma ko Gilibati poe ku aihue nui ia. Ke ike nei au, ina pela ka Papa Hoopae Lima Hana o Honolulu e hana ai, aohe hana ino a koe aku, ua like me ka aihue a pepehi uhane, e akahele mai kakou ma ia hana ino.

          Hui leta pinepine no maua me Rev. H Aea. Mai make iho nei oia; nui na kanaka imi hala ia ia, nolaila, imi lakou i mau i-a make ai o Aea. a me kona ohana; pau lakou i ka ona, a waiho a make oia no na hora 2, a ia pohala ana ae, inu paakai, a nolaila mai kona ola kino. Hai mai oia, aole lakou makau iki i ka manuwa, o na pu o ka manuwa, he hio ia wahi a lakou. Ma keia po au e kakau nei i keia leta, lohe mai makou, mai make keia Capt. Eury i ka pepehiia e lakou (ko Mejoro poe), a nolaila, i keia wa; aole maua i ike i ko Mr. Aea ola i keia wa, ua make paha, aole paha.

          Ma keia po au e kakau nei i keia leta, ke kula nei no maua, a ua hoike aku au i keia leta no Hawaii, a ke olelo mai nei lakou, “e aloha aku ia lakou.”

          A ke aloha pu aku nei maua ia oe a me kou ohana, na lala o ka Papa Hawaii, Aloha oukou a pau iloko o Krista.

                   Kau keiki iloko o Krista,

S. KAHELEMAUNA.

          P. S. Ke kakau nei nu i keia hapa leta maluna o ka moku o Capt. Eury, mai Mejoro mai, a ke hai aku nei au i ka mea a'u i lohe ai mai ia aina mai. Mai make kekahi poe o keia moku ia lakou, a me na haole kuai aila niu, e ole o Mr. H. Aea, pakele ai na haole, a ua pau loa mai na haole i ka ee maluna o keia moku.

          Eia ke kumu, ua aie na alii i ka waiwai o ka haole kuai aila, koi mai na haole e haawi aku i ka uku, hoole mai na alii, alaila, wehewehe aku o Mr. Aea i na alii i ka pono o ka haawi i ka uku o ka lakou mea i aie ai, alaila, o ka huhu no ia e kona alii ia ia, a mai make o Mr. Aea i ua alii nei. O ke kolu keia o kona loohia i na pilikia, aka, ua hoopakele mai na ke Akua. I keia manawa, aia no ke noho la ma Mejoro, aole nae oia i hai mai ia’u i ko laua nohe ana, aka, na ke Capt. Eury i hai mai i keia luhe. Aloha, oe: –

S. KAHELEMAUNA.

 

HAAWINA KULA SABATI.

HELU XLIII. OKATOBA 22, 1871.

KE KANAKA WAIWAI ME LAKOLO.

Pauku Raibala. Luka l6: 19-3l.

          19 O kekahi kanaka waiwai ua aahuia i ka lole makue a me ka ie nani, ua ahaaina olioli ia i kela la i keia la.

          20 A o kekahi kanaka ilihune, o Lazaro kona inoa, ua waihoia aku la ia ma kona ipuka, ua paapu i na mai hehe.

          21 E ake ia e hanaiia mai i na hunahuna i haule mai luna iho o ka papa aina o ua kanaka waiwai la. A hele mai hoi na ilio a palu iho la i kona mau mai.

          22 Eia hoi kekahi, make aku la ia kanaka ilihune a laweia aku la oia e na anela ma ka poli o Aberahama; a make aku la hoi ua kanaka waiwai la, a kanuia iho la.

          23 A maloko o ka po oia i nana aku ai me ka eha nui, ike aku la ia Aberahama i kahi loihi aku a me Lazaro ma kona poli.

          24 A kahea aku la ia, i aku la, E ka makua, e Aberahama, e aloha mai oe ia’u, a e hoouna mai ia Lazaro e o iho ia i ka welau o kona manamana lima iloko o ka wai a e hoomaalili mai i ko'u alelo, no ka mea, ua eha loa au iloko o keia lapalapa.

          25 Alaila i mai la o Aberahama, E ke keiki, e hoomano oe, ua loau ia oe kau mau mea maikai, i kou wa e ola ana; a ia Lazaro hoi na mea ino. Ano hoi un hooluoluia oia nei, a ua hoehaehaia hoi oe.

          26 A he mea e ae no hoi, ua waihoia mai he awawa nui iwaena o makou a me oukou, i ole ai e hiki ka poe e manaoana e hele aku mai keia wahi aku io oukou la; a o ko laila poe aole e hiki ke hele mai io makou nei.

          27 I aku la hoi oia, Nolaila ke noi aku nei au ia oe, e ka makua, e hoouna oe ia ia i ka hale o ko'u makuakane.

          28 No ka mea, he mau hoahanau kane ko'u elima, e no aku oia ia lakou o hiki mai lakou i keia wahi eha.

          29 I mai la o Aberahama ia ia, Aia no hoi ia lakou o Mose a me ka poe kaula, i lohe lakou ia mau mea.

          30 A i aku la oia, Aole, e la makua, e Aberahama, aka, ina e hele aku kekahi mai waena aku o ka poe make, e mihi no lakou.

          31 I mai la hoi oia ia ia, lna i lohe ole lakou ia Mose a me ka poe kaula, aole no lakou e hoohuliia ke ala hou kekahi mai waena aku o ka poe make.

 

          Pauku Alakai.– Heaha la auanei ko ke kanaka pomaikai ke loaa iaia ke ao nei a pau, a lilo aku kona uhane? Mareko VIII: 36.

          Kumu noonoo. – O ka Pauku Alakai no.

          Ninau ano nui. – Oia hookahi no.

 

          Na Pauku pili. Luka 18: 14, 15.

 

          MANAO WEHEWEHE. – He moolelo keia i hoopukaia no na Parisaio no ko lakou hoohenehehe ana ia Iesu, aole o ka poe i manoia he pomaikai a he hanohano, aole o lakou ke pomaikai ana ma kela ao.

          O ka " makue ” i oleloia maanei, he hooluu i makemake loa e na alii o ka wako. Ua loaa he mau kulu uuku iloko o kekahi pupu o ke kai, a no ka loaa ole i kela mea keia mea ua malamaia no na lii. A o ka lilina makalii loa oia ke kapa maloko, o keia kanaka.

          O ka inoa o keia kanaka ilihune o Lazaro ua like no me “ Eliekena ” ma Kinohi l5:2.  O ke ano o ia inoa “Kokua mai ke Akua.” Aole i haiia mai ka inoa o ke kanaka waiwai.     

          Me he la ua kanu wale ia ke kino kupapau o keia kanaka ilihune, aole i hoolewaia, aka o ke kanaka waiwai he hoolewa nui kona. Eia nae o Lazaro ka i ukaliia aku i ka lani e na anela.

          He olelo mau iwaena o na ludaio "Ka poli o Aberahama ” oia hoi o ka lani.

          Ua hoole kekahi poe, aohe he luahi. Ina pela, heaha la ke ano o keia moolelo a Iesu i hoopuka ai? He hoike oiaio loa keia no ka hoopai mau loa ia o ka poe hewa,

 

          NINAU. – Ehia kanaka i oleloia ma keia haawina? Heaha ka aahu o kekahi? Heaha ka wai hooluu o kona aahu? Pehea kona noho ana o kela keia la?

          20, 21. Owai ka i waihoia ma ka ipuka o keia mea waiwai? Heaha na pilikia o Lazaro? Owai ka i pomaikai o laun? ma ka honua nei?

          22, 23 Owai na ukali o keia kanaka ilihune i kona make ana? Ua ukaliia a hea? Mahea kahi i hoohanohanoia ai ke kanaka waiwai? Owai o laua ka i hoohewaia me ka hanohano? Heaha kena mea i ike ai ma kela ao?

          24, 25. Pehea kona noi ana ia Aberahama? Ua ae anei oia? Pehea ka pane ana a Aherahama?

          26. Heaha kekahi kumu o ka hiki ole aku o Lazaro?

          He hewa anei ka noho waiwai ana? Ua hoopaiia keia kanaka waiwai no ke aha?  Ua hoopomaikaiia anei na kanaka ilihune a pau ma ka lani?

          27, 28. Heaha ka noi hoi aku a keia kanaka waiwai? E hoi aku o Lazaro i ka honua e aha? E hoi aku o Lazaro i ka honua e aha? A lohe ana ua poe nei, ke hoi aku ia ?

          29. Pehea ka Aberahama pane? Ua lawa anei ka malamalaula i loaa i kela mau kaikaina?

          30, 31. Pehea ke kamailio hou ana aku o ke kanaka waiwai? Ua hoala anei o Iesu i kekahi mea i make? Owai kona inoa? Ua manaoio anei na Parisaio no ko Lazaro ola hou ana. Pehea ka pane hope a Aberahama?

 

KA NUPEPA KUOKOA,

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahlna he Umikumamalua!

$1.00 no na mahina eono,

ME KA HOOKAA MUA MAI.

 

NA OLELO HOOLAHA – aule i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50;  hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau a hoounala ana mai e pai.

KANIKAU – he 4 kepela no ka lalo\hookahi – penel: he 25 lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela ku.

KA OKU NO NA OLELO ILOOLAHA – ka uku pepa, a me ka uka o ke Kanikau, e hoouoa mai ia Pokue.

NA UKU PAPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO – aole e kaula ka luoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ke poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai maniua. E pono ke hili poila kela mau rula, no ka ea, he emi no ka auhau no kela nupepa.

AIA KE KEENA O NA NUPEPA KIOKOA – ma ke keena i noho mua la iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o la Bale Leta. O na hora hana, mai ka eina a kakahiaka, a i ka la o ke ahiahi.

H. M. WINI. Lono Hoopuka.

 

“ KA NUPEPA KUOKOA.”

is published in Honolulu

EVERY SATURDAY.

$2 00 per annum, or $1.00 per slx

months, in advance.

ADVERTISEMENTS  not exceeding 10 lines, inserted once for $1 00 twice or $1,50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAOS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line.

PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID.  No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list until paid for. This role must be strictly adhered to in account of the low subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office. Office hours from 9 A.M. to 4 P. M.

H. M. WHITNEY, Publisher

          Bound Volumes of the KUOKOa, for sale at the office over the Bookstore – $3 00 each.

          Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.

 

Baibala Ilemolele Nui ili goia nani me na ko kikahi ma na aoao………$12 00

          “        “        Nui ili eleele kaekae wai guia…………… 5 00

          “        “        auko iki ihe          “        “        ………………    8 00

          “        “        Pananaiki iho ili eleele ……………………4 00

Kanoha Iloa ili guia nani me na kuhikuhi …………………….3 00 

          “        “        eleele kaekae wai guia …………………… 1 00

          “        “        “           ………………………………………75

Kauoha Ilou Hapa Ilaole …………………………………………75

Lira Ilawalia 1848 me ke kanawai ……………………………… 25

          “        “        1855 ………………………………………….25

Moolelo Ekaienia …………………………………………………50

Ilaiao Ili lahilahi …………………………………………………..10

Ilele Malihini ana   ………………………………………………..25

No ko ke Akua ano ………………………………………………..25

Lira Kamalii ……………………………………………………….25

Itoike Palapala Hemoleli …………………………………………..25

Moolelo o Heneri Opukahala … …………………………………..25

Hoike Akoa ……………….………………………………………..25

Wehewehehala ……..……………………………………………….25

Ninau Hoike ili manonaoa ………………………………………….25

          “        “        “ lahilahi ………………………………………..10

Kumumua Kula Babali ……………………………………………..10

Buke Lawa Lima ……………………………………………………10

He Buke no ka Pope …………………………………………………10

Ui Kula Sabati Helu 3 ………………………………………………..25

  “      “        “        “  4………………………………………………..25

  “      “        “        “  5………………………………………………..25

Buke Euanelio a Ioane ……………………………………………….10

Himeni …………………………………………………………...…..40

Himeni ili nani ………………………………………………….…1 00

Na kauoha Hou Pakele,

Ili Goia nani ……………………………………………….,,,,,,,,,,,.1 00

Ili eleele kaekae nani ………………………………………………….50

Ili eleele ……………………………………………………………… 35

Kauoha Hou Pokake ma na Halelu.

Ili Goia nani …………………………………………………...…….1 75

Ili eleele kaekae wa huia ……………………………………………..  @@

Ili eleele …………………………………………………………………50

Na Halelu Pakeke.

Ili Guia nani ……………………………………………………………..50

Ile eleele kaekae wai guia………………………………………………..30

Ili eleele…………………………………………………………………  20

Ka Ilae Hoomani (Buke Mele) …………………………………………..25

Eia na buke kaawi wale.

Palapala Liilii –

          Helu 4 – Makemake anei oe ike ola?

          Helu 5 – E hele i o Kristo la.

          Helu 7 – Ka hoi ana ai o ke Keiki Uhanua.

          Helu 11 – No ka hoohiki wahehee i ke Akua.

          Helu 16 – Ka Kehia ana o ka Alaaina a ka Haka a me ka Babetizo ana.

          Helu 17 – Mui hana ino i na la loholooa.

Ka Davida Mai Kamanaoao.

Ka Moolelo o Babeua Puaaiki.

          J. F. POKUE,

          Kakanoleloo ka Papa Hooko o ka Ahahui @@@ a ko Hawaii Paa Akua.