Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 43, 28 October 1871 — NU HOU KAUMAHA! MAI ARITA MAI. 33 OKOHOLA I NAHAHA! 1262 KA NUI O NA OLULO! HE PUUPUU E NEWA AI KA OIHANA PEPEHI KOHOLA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NU HOU KAUMAHA!

MAI ARITA MAI.

33 OKOHOLA I NAHAHA!

1262 KA NUI O NA OLULO!

HE PUUPUU E NEWA AI KA OIHANA PEPEHI KOHOLA.

Ma ke ku ana mai o ke kiapa okohola Arita, Kupena Tripp, ua loaa mai na nu hou e ehaeha ai na naau no ke aumoku pepehi kohola o ka Moana Anu Akau.

O ka hapa nui loa o na moku okohola, he 30 a oi ae, ua pulikiia e ka hau oolea lana i ka ili-kni, a haaleleia aku no ka hemo ole mai. Aka, oiai he maikai no ia wa, he malie, nolaila, o na luina o na moku poino a pau i paa i ka hau, ua pakele no ko lakou mau ola, mamuli o ka pau ana i ke kau maluna o na moku mawaho o ka poai o kn hau. Eia inalalo iho nei na hoike a ua Kapena o na moku okohola i ku mni; Ma ka la 1 paha o Mei, 1871, akahi no a hoomaka aku na moku okohola e komo i ka Lae o Takaio (Thnddeus) Ua hele a hookui ka hau, a aohe he neeu aku imua ; e pa ana ka makani hikina akau, ja pau o Mei. Ma ka la 1 o lune, ikeia aku la he wahi ko-o o ka hau, a komo aku la na moku, a ikeia o Lae Navnrine. Malaila 5a 6 paha mau kohola i ku i ke 0 a make, a ua ike ia no ke puhi ana mai a na kohola i ke kni ma na wahi he lehulehu, mailoko ae a ka paa o ka hau e lana ana. Iwaena konu paha oia malama, kowa loa ae la ka hau, 8 neeu loa aku la ka aumoku imua. Ua ku nae a make he mau kehola, i ke kaalo ana aku i ke kai Anadia, CAnadir). Ia wa nae, hiki aku la na moku i ka Lae o Berina a me ke Kaikuono o Plover, a ua pau e aku ka auna kohola nui i ka hala e iho ma ke kowa. Kukuluia o Oriole ma ke Kaikuono o Plover, no ka hoao ana e kapili hou i na wahi hemahema. Kaalo aku la ka aumokii ma ke kowa o Berina, mawaena o na la he 18 a me 30 olune, aole nae he ikeia o kekahi kohola, aka, o ka hau ka inea nui e lana mai ana. O kekahi poe moku nae, hooili ae la i na luina o kekahi moku, nona ka inoa lapana, i ili ai i kela kikina aku nei. Ia manawa, manao īho la na moku e alualu Uwalo, e like hoi me na kikina mua. O na waapa keia, aia i ka holo a 15 a 20 mile ka mamao, alaila, lona mai la. He nui loa ka noe i na maiama o lune a me lulai, oia no hoi ka wa nui o na uwalo a noe lta hau. Ma na la hope o lulai, ua pa mai kekahi mau makani pakuikui mai ka hikina hema a me ka hikina akau mai. A na ia mea, i hoopauhala mai ai ka manao alualu uwalo, a nolaila, nee aku la na moku i ka hikina akau, me ka manao e hiki i ka Lae Hau. No ka ikeia ana aku, ua hehee ka hau, mai na kapakai hikina mai o Lae Lisburne, nolaila, nee aku la na moku ma ka hikina, a o ke kino holookoa o ka hau, e lana ana ma ka latitu akau69° 10'a i ole he 15' Ia lakou i hoea aku aku ai ma na kapakai hikina, akahi no a loaa aku ke kai, ua malaelae a hiki loa i ka hikina akau. Iloko o keia kai malaeiae, ua hooikaika lakou e hiki i Lae Hao, nka, no ka hiki ole ke nee aku imua, ua kuu kekahi poe moku i ko lokou 1 mau heleuma, no ka makau i ka hau e

j lana ana ata kuaau o Blo6SouiB ; e pa aua Inae ka makani mai ka hikina akau mai.

Ma ka Ih 9 o Aug>ite, kanuhai inai la ka uieiluioi, h puehu aku la ka hau nia na kuaau. He nui lou nn moku okohola i kaa mahope, a kaalo ae la ma na kuaau ; a iloko nae o nn la pokole o ia noke ana r pau loa ke aumoku i ke kna ma ka akau o iia kuaau o Blnssoms Ua malie nae ia wa, a hoopiipii aku la lakou e hiki aku i kahi ikapHĪu o Wainwright; nolailn, make a lilo he mau kohola i kekahi poe moku, aka, no ka nee hou ana mui o ka hau paa, uv* pau i kn iiemo hou na i a i paa, Ako, ke iiapuhapai ia mai la nae na mananhma, e hnlawui ana lakou me na pomaikai, me he kikina laki la i maalo aku«. O na moku keia a pau, hekau iho la me na heleuma, a hoopaa kaula nku la i nas kukulu hau loloa iku ilalo. Kuu iho la na waapa, a alualu ia aku la ine ka eleu no kekahi inau la,puleheke huloholo aku ia na waapa ma na kipuka h.iu oie, aka r ma ka la l o Augale, loaa maila kekohi heluna nui o na waapa i ka hau, momuli 0 ke puhi aua mui a ka makani i ka hau Ika aina. Oua makani la, mai ke komohana mai ; a no ia mea, manao iho la na moku, e hoemi aku i hope, i pakele ai iakou mai ka hookuiia ana mai e ka hnu, a hoopiipii aku la i ka aina malalo oka luiu oka aina i paa ika hau. Me ka hoomanawanui i pakele ai ko lakou mau woapa, mamuli o ka hukihuki np kahi loihi, malunaaku o ka hau. Ua mahunehune no kekahi poe waapa niu ia hana ana, aka, ua pakeie nae mai ka lilo okoa ana aku. Ikaika loa mai la nae ka nee ana o ka hau i ka aina, a hoomau no hoi na moku i ka nee i ka ainn, a ili kekahi poe moku, a hemo maikai wale mai | no. Ma ka la 13 o Augate, ku iho la ka | hau, no ka inea, ua ili, a waiho hainama iho la i kekahi wahi, a hiki i Lae Belcher. Pau aku la na waapa i ke alualu kohola i i kela ame keia la. Ike maka aku la, a lohe hoi i ke kohola malalo ae o ka hau, aka, aohe nae he launa aku. I keia wa, ua kaa na moku ma ke kulana e pakele ai, a oiai hoi, ua kuu na heleuma, a ua hikii hoi i na puu hau lolo;i, me ke kali o ke kaawale ae o ka hau. ke pa nei nae ka makani hikina akau. Ia wa no, kui mai la na lono no ka nui o na kohola, i ikeia aku ma ka mokupuni Lio Kai, a ua hoo- | una kekahi poe moku i ko lakou mau waapa, e hopu a e okioki hoi i na kohola maluna o ka hau, ine ka lawe i na ma- j kaukau, a hoihoi inai i na io i ka moku e puhi ai. He 4 wale no wahi kohola i | make ma ia hona ana, a o ka nui nae o ka luhi a me ka hana ana, aohe i kana j mai. Ma ka la 25, pa mai la ka makani hikina akau, a puhiia aku la ka hau ma : kapa kahakai. Ma ka la 27 ae, malaelae j mai la ke kn», a ike ia nku la na kohola ' he nui, a make iho la kekahi inau kohoia I 1 ka pepehiia. Ma ka la 28, he wahi makani kolonahe malie ; a ma ka la 29 ae, pa kolonahe mai le he wahi makani mai ke komohaua hema mai, e puhi ana i ka hau i ka aina me ka ikaika, a pela i paa ai kekehi mau moku ika hau. O kekahi poe moku aku i koe, puhee oku ia | lakou imua o ka hau, ma ke ala e hiki ! aku ai i ka aina.

Maanei, i hekau iho ai na moku okohola i ko lakou mau heleuma, ma kahi mai ka 3 ahikii ka 2 anana ka hohonu.aka, ke mau mai la no nae ka hooke ana a ka hau, a pōai puni ae la na puu hau liilii mawaho ae a puni ona moku. Mamuli o ka pa ikaika ana mai a ka makani hikina akau, ikaia ae la ka hau a iii iho la ma kahi papau maloko o keia wahi, eku ana na moku; ao na moku i neenee ole aku iloko loa nee aku la i ole ai e paa mai ika hau. la wa, pwuluulu loa ae ia na moku a kahi hookahi. Ma ka la 7 0 Sept„ naha ae la ka moku Homan i ka hau. 1 paa oia i ka hau, i ka wa no e okioki ia ana. Ua Hke kona noha ana me ka naha ana la oka hua moa. Ua pakele nae ke kapena a me kona mau kanaka maluna o ka hau, me ka lawe ole i (ako ai. Ma ka la 2 o Sept., naha pu ae la ke kiaiua Cometa ī ka hau, a ona kanaka o iuna o ia mau moku, hoihoiia aku la iluna o kekahi mau nioku e

ae. Akahi no a ike leaia aku, e nee paa

mai ana kn hau i ka aina ; o na kipona hakahaka kai keia, panipaniia mai.la. Ma ka la 8 o Sept., naha ke kiapa Awaskonks i ka hau. A oiai e puka ana a e maalo ae ana n» la me na hoailona ole o ke hehee ae o ka hau, leiele iho la ha oili o na knpena moku, noka hala Joa o ka manawa no ke kikina. Hoolahaia ae la keknhi olelo i na moku a pau, a halawai iho la na kapena meku e noonoo ika mea kupono e hana ai. Kooholoia nae, e hoomama i ke kialua Kolwla, a kauo iaia maluna oka hau. Hukiia oin ma*kekahi aoao o ka meku Charlotte, a hoo* iliia ka aila maluna ona, a nolailu, mama ae Iq o Kohola a he eiwa wale no kapuai konu hohonu iloko o ke kai. Kauoia oia ma kapakai, me ka manao e hukiia inaluna o kuaau. Aole holo pono o keia hnna, a nolaila, haalele waleia. Mahope īho, hooho* loia e hoouna ī ekolu waapa malnlo o Kapena Fraser, e hele huli moku ahiki i ka pau ana mai o kahi i paa ika hau. He mauna v»ale no keia hele ana, no ka hopohopo o haalele i knpakai ma ka hikma n hele i ke komohana, a nohonaaupo paha auanei ka hapa | nui ona moku poino. Loaa koke aku !a |no nae ma keia hele ana na moku Artio Progress, Midas. Lagoda, Daniel Webster, ame Europa. Ika hoike ana aku o Kapena Fraser i ko lakou poino, ae mai la na kapena o na moku maluna ae, e kali a hiki mai ka nui o ka poe poino. Ma ka la 9 o Sept., malie loa ae a o ke kai keia, anuanu Joa mai la. Aka, me ka monaolana e hehee ae ana ka hau, a e puka ana ]a na moku i wa. ho, ia wa i hoao ae ai o Kapena Redfield nona ke kialua \ictoria e hoomama i kona inoku, aka aohe nae he holo pono. Aole no i haule ka manawa i ka hoouna ana aku i ka heina i mau waapa me na lako ai. Ua kapiliia na waapa me ke keieawe i ole ai e pau i ka manumanu ika hau. Ua ikeia ena mea a pau, ua paakiki ka manao i hookomoia mai no ka haalele ina moku. Aka, ua īke nae lakou, i na aole e hemo ana na moku, e apoia ana lakou a kauoia aku ī kaaina e ka hau, ke pa mai ka makani komohana akau.

Ma ka la 13 o Sept., halawai hou na kapena moku poino, a hookomo ia mai la iloko 0 na manao o iakou, i mea e pakeie ai na ola o na kanaka a pau, e haaleleia na moku. Na ka manao kupilikii a me na lelele ana o na oili, i hookokono mai e lawe mai i keia manao paupauaho e hoike, a oiai hoi, e hiki koke mai ana ka hooilo, aoie hoi e Ipwa ka ai no ka akahi hapakoluo ke kikina ino, oia he eiwa malama. A heaha la auanei ka mea e hiki ai ke hoopakele ia lakou, mai ka hoomanawanui ana aku e moei keanu. Wa keia maa wehewehe manao ana, i hooholo i ko lakou hopena e haalele i na moku. Ua hukiia na hae inaluna o kela a tne keia nioku e uoomakaukau no ka huli hoi ma ka la 14 ae o Sept. Ua manno no na kapena e kali iki a malie paha o hemo mai, aka, na ka pololi i koi pupuahulu aku e huli i kahi o ke ola. Ma ka hora 4o ke ahiahi oka ia 14 f haalele iho !a na waapa o kela a me keia moku ] hoopihaia me ka lako ai a iho aku la i ka hema. la lakou e kakahe ana ika hema, ike iho la lakou aohe i kana mai ka paakiki ame ka manoanoa oka hau. Ika po, moe iho la lakou ma ka ae kai, a ma ka wanaao o ka la 15 ae, iho aku la lakou i Lae Hau ; e pa ikaika mai ana ka makani mai ka hema mai. Iko lakou ike ana aku 1 na nioku e kali mai ana ia lakou, aohe i kanamai ua pilikia i ka hookokoke ana aku e kau, oiai, ua hele a piha ioo na waapa i na iako ai. Ua moku pakahi na heleuma o Artic, Progress, ame Midas no ke kali ana ia lakou. Ma ka la 16 ae, hiki mai la na waapa hope loa a hoioaku kekahi mau moku elima i Plover Bay i lawa ai he wai n» lakou e hiki i Hawaiii nei. Ku ae malaila i ka ia 24, a haalele ika la 25. Oka loihi o kahi o na waapa i kauo heleia mai ai mai na moku poino mai ahiki i kahi i loaa ai na moku pakele, he 70 mile. Hookahi wale no ano hau i loaa maia hele ana, he paakiki a manoanoa. Eia malalo iho ka nui o na moku poino i haaleleia, Concordia, 650 pahu aila; Gay Head. 530; George, 300; John Wells, 300; Massachusetts, 350; J. D. Tbompson, 870 ; Contest, 850; E. Morgan, 150; Champion. 575; Henry Taber, 300; E. Swift, 700; Florida, 550; O Crocker, 200; Navy, 630; Seneca, 450 ; Fanny, 300 ; Geo.. Howland, 500;' Monticello, 900*; Charlotte, 700; Paiea. 100 ; Kohola, 150; Eogenia, 250; Jolian, 240; Awasbonks, Kohahe; T. Dickason, 550; Minerva, 130; W. Rotch, 200; Mary, 300; Roman, 656 ; Comet, 30. Eia malalo iho na wabi moUu i pakele mai.

Artic, 480 pahu aila; Progress, 250; Cbance,soo; Oaniel Webster, 250; "725; Europa,33o; Midas, 590. Aole e emi malalo o 1262 na oluio au moana i pakele na ola, a i hooneleia i na home au kai ole i keia kikina.