Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 43, 28 October 1871 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu.

(Ca* A keia Poakahi aku, e holo ana ke Kilauea i Maui ame Kona i Hawaii. '

O" Aohe a makou kolamu olelo haole o keia puie no ke Kuekoa, oiai, ua hoopiha makou i na mea hou a nui.

Ua paa iho nei ke kuna Pauahi i ke kapili hou ia, a inehinei ua holo aku oia i Kaunakakai, Molukai nui a Hina. O 1 * O moku letu mai Kapalakino mai a kakou e kali aku ai, oia no ke kiapa Coineta. Ma ka la 21 paha kona haalele ana ia Kupalakiko u holo mai i Honolulu nei. Ke Kula o Kahehuna.—Qa lohe mai makou, aele he like o ke uo ana a ke kumu hou 0 keia kula, e like me na kumukula mua i waiho mai; ano keia kumu, nolaila, ua haalele kekahi mau haumana nui i ko lakou noho ana haumnna ana. Poe Hoole Wai Ona. Oka nui oka poe 1 komo iloko o ka Ahahui Hoole Wai Ona ma k.a mokuaina o Knleponi,he 7.230. Mailoko mai o keia heluna, he 2.520, he poe wahine. Ehia hoi ka nui o ka poe hoole wai ona ma Hawaii nei ? O" Ua hookuuia ke Kumuluna o ke Kula Kaikamahine o Waialua e hoomaha no keknhi mau hebedornn, a ma ke Kilauea o ka Poakahi iho nei, ua hoi aku oia e ike i kona aina ua kaulana o Makawao, a e ike hoi i na makamaka ma ke kino.

lnehinei, ua hoi inai ka Poe Keaka Nika mai ka Malu Ulu mai o Lele, maluna o ke kuna JSeti Mele, a i ko lakou komo ana inai iloko o ke awa, ua ulele mai lakou i na hoohonehone ana a na pila a me na pahu. (£7* Ma ka hora 7£ o ke ahiahi o ka la apopo (Sabati), e haiolelo ana o Hon. D. Kalakaua a me J. P. Keliikanakaole no ke ino o ka wai ona, maloko o ka luakini o Kawaiahao. Ua konoia na mea a pau e hele ae. Kula Himeni o Maunakiekie.—Ma ka po Poakahi iho nei o Okatoba 23, ka wehe hou ia ana o ke Kula Himeni o Maunakiekie ma Honolulu nei, malalo no o ke alakai ana a Kiwini Taua. Oiai, he maa makahiki ioihi ka waiho ana iho nei oia kula, akahi no a hoala hou ia, no ka pomaikai ona puukani opiopio oia wahi; nolaila, ke paipaiia aku nei na haumana oia kula e uieu ae. imua e Hawaii ma na hana maikai.

Haina o ka *« Nane " a J. W. Kahuluna. O ke " Aupuni Hawaii" ke kumu laau. Eia nalalahel2: 1. Hawaii, 2. Maui, 3. Oahu, 4. Kauai, 5, Molokai, 6. Lanai, 7. Kahoolawe, 8. Niihau, 9. Mololeini, 10. Lehua, 11. Kaula, 12. Nihoa he wahi elepani. Ke kauohaia aku nei oe e J. W. Kahuluna, e nana iho oe i ka haina o ko " nane " o ka la 21iho nei o Okatoba, a malaila no hoi e hoonoho like iho ai, i au helu o na hua like ole a like hoi o ke kumu laau, a pela no hoi na lala oua kumu laau la. E. Kailiala.

£7* Nū' ka hahaiia paha o ka Poe Keaka Nika e na pomaikai ma na kuaaina o Wailuku a me Lahainn, aole no lakou i hoi mai i keia Poaono aku nei i hala.

fcs~ Ma ka huakai a Kilauea i ke awa o Hilo, i keia Poakahi, ua kau ako maluna ona. ka Lunakanawai Kiekie £. H. Allen a me ka Hope Kiaama R. A. Laimana.

K7* Ma ke kakahiaka nui o ka Poaono aku nei i hala, ua hoii hoi aku ka mokuahi Wonga W<mga ma kana huakai hope loa, aole e ikea hou ia mai paha i keia awa.

!C7" Ua puka hou ae ka lua o ka Mr. C. C. i:eneti huke, no na kuhikuhi o Hawaii nei, i hui puia me kekahi mau hunahuna moolelo i apoia aku, a ke waihoia nei e kuai ma kona hale, i ka poe a pau e makemake ana e kuai ia buke.

Hookahunaia.—Ma ka la Sabati aku nei i hala, ma ka halepule e Wailupe, ua hoohuiia mai o Mr. Kekiokalani malalo o ka puali o na kahuna haiolelo, a ua kapiiiia meiuna ona ka inoa laa, he kahunapule a he kahu no ka iesu mau hipa.

Pilikino.—Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Mose Tela i ka la Sabati aku nei i hala, ua hoi mai maluna ona, o H. M. Wmi Esq. a me kana wahine, E. P. Adamu Esq., H. L. Chase (Keiki) pai kii, L. Zublin, keiki a loane o Waioli a me kekahi poe e ae.

Aole i hoi mai.—l ka mahawa i hoolaha ia ai e holo mai nna ka Mose Tsla i Honolulu nei, oia no ka manawa a Pauahi Alii a me kana kane i haalele ai ia JBoseioua a huli hoi mai i Kapniakiko. E kau mai ana laua ma ka mokuahi o Novemaba aenei.

C7" No ka hiki ana mai o ka nu hou kaumaha mai ka Akau mai, no ka pau ana o na okohola i ka nahaha, nolaila, ua pai iho na Hale Pai o ka P. C. Advertiser a me ke aupuni ī mau nupepa na laua, kahi i houluuluia,ai na mea hou a kahi hookaoi.

Ka Prof. L. Haselmayer.— Ua halu aku nei keia haole hana lima palanehe ole, hoonaauao lole a manu lele, kumoao akamai ma na mea mele, i ke kulanakauhale o Hilo; a malia paha, ma kona mau la pokole malaila e hoikeike ana oia i ua mau hana la ana i paulehia ai. Zy Mamuli o ka pau ana aku o na anaina lealea mai keia anainaaku no na pule aenei i hala, ua hookamaainaia ka poepuni lealea e ka Poe Mele ltalia, o ka punlu o Madaine A. Statcs. Ua hahai mau ia ka lakou inau anaina e na kanaka he lehulehu i kakahe aku e ike i na leo kani honehone.

He huli hoi MAI KOE.—Ma ka Ake a me kana wahine alii huakai makaikai uku nei ia Nu Kilani a me J\u Holani, me he inea la, ua hahai pu ia laua e na omaima», aka, i ka pae ana ma ka aina ua oluolu mai, ai ma keia huakai aku nei a ka mokuahi Ncbiaska e huli hoi mai ai laua, i ka lai o ke kaooa. . ■ (£7* Mailoko ae o na pake he 14.000 rra Kuleponi, aiu nie lakou, he $74.000 waiwai paa, he $1.188.000 waiwai lewa, a mahope koke iho nei no, ua kukulu ue lakou i Ahahui ona Knnaka Ui, no lakoa ka hoomaka ana, me na lala he kanaha. Pehea hoi na pake ma Honolulu nei ? No Nu Kilani a me Nu Holani.—Ma ke ahi.ihi poeleele o ka la Sabati aku nei i hala, ua puka aku ka mokuahi Nebraska mai keia awa a huli hoi aku i kahi ana i holo mai ai. Mnhope aku o keia wa, e holo ana ia mau mokuahi niai Honululu aku a i Nu Kilnni a me Nu Holani ine ka hoololiloli oie o na ohua a me na ukana no ia mau awa.

Po mahina LAiLAi.——Oiai ka po mahina konane o ka Poalaa iho e hoolailai ana s ua oluolu ka Poe Puhi Ohe o ka Moi e kuu pau i ka lakou inau hann kani makai o ka uapo o ka mokuahi Mose Tela e hoonanea aku i ka poe e holo ana maluna o k®na mau paiekai. A i waena ona huro & nie ke kani kuilua ana & na p&hu a me na ohe, ua puka aku la ka Mose Tela o Kapalakiko ka He mau hola no ka Aha Kiekie.—Eia malnlo iho nei, he mau rula hou no ka Aha i hoololiia a pakui hou ia inai, 1 hanaia ma Honolulu i ka la 2 o Okatoba, 1871: Rola vn. Ua hoololiia ma ke kapae ana aku i ka hopuna olelo mua. Rula xxvi. Ua hoopauia mn keia. O na Kula malalo nei ka i hanaia a hotholoia, penei: Rula xxxiv. Ma na hoohalahala a pau, na ka Lunakannwai, a Kakauolelo pana o ka Aha e hoouna ae i na koina i ka Aha i hoo> halahalaia aku ai, a oia mau koina, ina e hookuuia, a hoololi īa ka olelo hooholo, a kakau m paha ka olelo o ke Aupuni aole e hoopii, e hoihoi ia aku i ka hoopii ia.

Kola xxxv. Ma na hoopaa ana no ka hooko ana i ka hoopai, e hanaia ma na palapala hoopai pai hakahaka i hoolakoia aku e ke Kakauolelo o keia Aha.

Rula xxxyi. £ malama na Lunakanawai Kaapuni i na Rula o na Aha Hooilina i hana ia e keia Aha. Ama kela ame keia Kau Hookoiokolo e hoike mai i ka lakou moolelo o na hana i ka Lunakanawai e noho ana, e nanaia e ia. A ttū kauohūio, g haawi ke Kakauolelo i ka Ilamuku a i kela a me keia 0 na Lunakanawai i kope 0 ka Kula 34 a me 35, a i kela a me keia 0 na Lunakanawai Kaapuni i kope 0 ka Hula 36.

O* Ua waihoin mai imua o makou, ke ko Helu 1, o ka Mahiko o Kohahi, a. ko keiki Hawaii ilikeokeo i hoomaemoe ai, a ua ikeia kona akamai. Ua Jawa ka mahalo ana nona, ma ka palapala a kekahi i hoopukain ma keia pepa. Ua nana pono olb ia. Ma ka moolelo o ke Kula Kumu o Oehu, i hoolahaia ma ke Au Okoa, o ka ia 12 o Okatoba. ua haule ke kumu o ke kula o Moanaiua 2. n o ke kumu o Moanalua 1, kai paa ma ke koiamu mua, a ma ke kolamu elima, ua hookomoia he hapaha ka uku o ka buke, he hapaiua ka pololei. E nana oukou i keia hooponopono, alaiia, be hoopoiolei ana ia i ka moolelo ma ke Au Okoa, i nana pono ole ia e na Luoa 0 ia pepa. Z. P. Pou. He loiloi maikai.—Ua ike ibo makou ma ka nupepa haole o ka Poaono aku nei i hala ua loaa aku kekahi kumukuia (haoie paha. kanaka paha) e kau ana na wawae iiuna o ke pakaukau, a ua pakuia mai o mua e ka nupepa, a e heluhelu ana. Ua hoomakam keia hona, i ka wa mahope iho o ka hoomaka ana oke kula. Aia maloko oka poai o na kula ma Honoiulu nei keia hana. Ue hope lunakuia ko keia apana e makaikai nei 1 na la a pau, a pehea i ioaa ole ai iaia keia kumu hoikeike i keia hana i mua o kana poe haumana a i ka wa kuia hoi.

Pakui Hou ana.—Mamuli o ke kuai ana aku o ke aupuni a lilo mai iaia o ka pa nui o Mililani, mai a Hon. C. Kanaina mai, no* lnila, e hoomaka koke ana ke Kuhina Kalai. aina i ke kukulu i na Hale Aupuni maloko o ia pa, no na da|a he kanaono tausani. Akolu aenei kau ahaolelo o ke noi nna i puu data no ke kukulu ana i Haie Alii, a iloko

o )a mau noi ana a pau, ua ae wale ia no, aole nae i hana ikiia a hiki loa mai i keia manawa. He mea mau ina kuhina ka pailani nna ma ka lakou mau kakaheie olelo īloko o na kau ohaolelo i hala, no ka hanohano alii, aka, aole nae i hana kokeia i Hale Alii kupono i kona hanohano iloko o keia mau makahiki loihi oke koi ana. He hou wale ae nei no ka hotele lilo ana ia mau dala n ke aupuni me ka ae ole o ka Ahaoleio. Mnlia, he hoihoiia mai no koe na ke aupuni e malaina i ka Hale Hotele hou, e like me Āilauea. oka hana hou ana i mau hale aupuni hou me na $60 000, aole a makou kumu e hoohalahala ai, no ka mea, he mau hale paa ia no ka aina, a e pakui mai ana i ka nanaina hanohano o ke kaona.

Aha Kiekie-Kau o Okatoba:—Ua hoomaka ka noho ana o kn Aha Hookolokolo Kiekie o ke Kau Jure o Okotoba, ina ka Po* alua, la 3. A. S. Hatawela, Kokua Lunakanawai Mua, ma ka noho. Eiu m»la!o iho nei na hihia i hanaia a hiki i ka manawa i hoopaneeia ni ke Jure i ka Poalua aku nei. L. Makale, ka Loio ma ka aoao o ke'Lii. Ke 'Lii kue ia Mrs. Manaiula Keolnloa— kuai awa me ke kue ike Kanawai. Ua ola ma ka apua. W. C. Jones no ka aoao pale. Ke 'Lii kue ia Moluhi, no ka pepehi kanaka, ua hoopaiia ma ke degele ekolu, he elima makahiki e hoopaahaoia ai ma ka hana oolea. W. C. Jones ma ka aoao pale. Ke'Lii kue ia A. Manner, no kn aihue bipi. Ua hoopau wale ia. Ke 'Lii kue ia Louis Kastle, no ka wawahi hale. Ua ae mai ka mea i hoopiua i kona hewa, nolaila, ua hoopaiia oia i 1S malama ma ka hana oolea. W. C. Jones, no ka aoao pale. Ke 'Lii kue ia Akquai, no ka pepehi ino i kekahi kaikamahine uuku mulalo o na nmkahiki he 10. Ua hoahewaia, i 3 makahiki ma ka hana oolea. W. C. Jones, no ka aoao pale. Nahinai a me Kapo, kue ia Lai-Kipaku aina. He olelo hooholo kuikawu, ma k& ae> like ana o na aoao elua, a o na mea hoopii a me ka mea i hoopiiia, ua like no ko lakou kuleaua. W. C. Jones a u»e Alapaū Judd, no na niea hoopn, a o Hairasi-opio no ka boao pale. t Ma ka waiwai o Liaikulani i make-Kaa-wihi kue iu Keoni Liaikulani. He hoopii mai ka Lunakanawai Hatawela mai. Hooholoia no ka aoao hoopii, J. W. Aukina uo ka aoao hoopii, W. C. Jones a me Aiapati Judd no ka aoao pale.