Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 44, 4 November 1871 — Page 3
| This text was transcribed by: | Linda Barrett |
| This work is dedicated to: | Kumu Hula Patrick Makuakane |
KA NUPEPA KUOKOA.
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
No ke akamai anei o mea ma i ka himeni, i kohoia ai i Lunamakaainana, a i mau Lunakanawai, Luna Helu, Lunaauhau, Kakauolelo, Kahukuia Nui paha e like me ianei, a pela aku? Aole nolaila, eia wale no, no ka naauao ma na mea helu, nolaila, ua hapaiia ko lakou mau poo a kau ma ka uluna o ka naauao, ka inoa paa loa, kakia kuinao a ke akamai, nono ka puka'ihu, o Kaulua ka malama. Nolaila, e pono ia kakou e hooponopono i ko kakou ninau.
Akahi--Aole no e loaa ke akamai i na haumana, ke akamai ke kumu i ka himeni wale no. O ke kumu i akamai i ka himeni wale no, aole i na mea helu, ua like loa no ia me ke Kapena akamai i ke ku-hoe, aole nae he ike i ka imi ana i na wahi e pilikia ai ma ka moana, oia hoi na pukoa. I holo aku ka hana i ka moana loa aku, ma ka hoe no ia e pupue ai, aohe oia i ike he pukoa keia, oia holo no ia la ili ana, paa loa ke kila a nahaha. E ninau iho kakou, No ke aha ia ka ka mea i ili ai? Ka i no hoi, no ka ike ole e he pukoa ko mua aku nei. Pela no ke kumu i akamai i ka himeni wale no, o ka liki wale iho no kana i ka himeni, aohe nae he makaukau ; i haawiia aku ka hana, ahu ka hoka i Kapaakai, ula ka papalina o o ua hana liki ; aole anei kakou e hoomaopopo iho, o ka loaa ole ana iaia o ia ninau, ua like no ia me ka moku i ili a nahaha maluna o ka pukoa, oiai ua ili iho la no hoi kona kila ma ka pukoa o hoaa ka inoa a o hohoi. Ea, nani ka hoka o ke kumu akamai i ka himeni wale no, aole ma na mea helu kekahi ; nolaila, heaha la ka waiwai o ke aupuni i keia kanaka akamai i ka himeni, i hoonohoia ai ma kahi o Wahikapuniu, aohe waiwai iki, aole no hoi he nui ae.
(2) O keia hana a ke Kahukula Nui, he keakea wale no ia i ka pomaikai o Wahikapuniu, ka mea akamai ole i ka himeni. Oiai ma keia olelo penei : O na kanaka akaimai i ka himeni, o lakou ke lilo i mau kumu kula. Ea, aole anei i paniia ka puka no ke kanaka akamai ole? Ea, ua paa loa, aole hemo.
I ka nana ana ina kekahi mau wahi, ua ike ia, he nui loa na kumu akamai ole i ka himeni, i like me ka makemake o ke Kahukula Nui, oia hoi, o ke ao aku o na kumu i na haumana ma ke do, re, mi a pela aku, a ma na hua c d e f g a b c hoi e alakai ai ia lakou ma ka hoomaka ana. Ea, aole anei keia o ke keakea i ka pomaikai o na kanaka naauao i nele i keia mea ? Oia no.
(3) O keia hana a ke Kahukula Nui, he hookele hou ana ia i ka naaupo. Ina o na keiki hou no lakou na makahiki 5 a oi ae paha, hoomakaia ke ao ana ma ka himeni wale no, aole me na mea helu, he mea maopopo, a hala ka manawa loihi, aohe no e loaa ana i kela keiki ka hoonui, houluulu, puunaue, unuhi, a pela aku. No ka mea, aohe aoia o ia mau mea ; pela no hoi ma na wahi a pau, hele a puni o Hawaii i ka hana pela, alaila, noho iho a liuliu, alaila, luliluli mahe ae. Ea, aole anei e maopopo ia kakou, ua ane naaupo loa kekahi poe ; pela no, ua maopopo lea keia. Nolaila, heaha la ka pomaikai ke hoohemoia na kumu akamai i na nea helu, a hookomo iho i na kanaka naaupo i akamai i ka himeni. Aole e pomaikai ana ke aupuni pela.
C. W. P. PAHIAOPIO.
Kapauma, Lahaina, Oct 26, 1871.
Pakele ke Ola.
Ma ka hora 4-1/2 o ke ahiahi Poaha nei, la 12 o Okatoba 1871, pakele mahunehune iho la ke ola o P. Manawa, o Mokuhau, Waiokonu, Hana, Maui Hikina, o C. Hooliliamanu, a me J. Kamaumi, na mea i loaa ole i keia pilikia poino. Ma Ka la i olelo ia maluna, ua pau o P. Manawa i ku mano i ka i a niho wanawana o ka moana hohonu lipolipo; ma ka wawae hema kahi i nahu ia e ka mano a moku; ma ka hokua ponoi o kapuai a malalo ae, a me ka meaemene a manaonao maoli ke ike aku na maka o ka lehulehu.
Iloko o keia pau ana o P. Manawa, i ka mano; ua kaawale loa aku o C. Hooliliamanu, ua aneane paha e hiki aku i ka iwakaloa anana mai iaia aku; a o J. Kamaumi, kokoke kela a pae aku i uku o ka honua o ke one o Alakuu, ia manawa kahea aku la o P. Manawa ia C. Hooliliamanu, auhea oe! pau wau i ka mano e! pau wau i ka mauo e!!
Eia nae, iloko oia wa e kahea ana, aole he lohe ia mai o kona kahea, oiai, ua piha laua i ka eehia a me ka maka'u nui i keia moku ana o P. Manawa i ka mane, aole i ike iki i ka eha, he manao wale no, o ke kumu nui o kona pakele ana,i na ua pau i ka opu ana ole he mano, e ole ka holo ana mai he mano e ae a nahu i ka mano i nahu mua ai iaia nei. Alaila, hemo mai kona wawae mai ka waha mai o ke kupueu.
Ma keia la nae, he nui ka ua a me ka wai kahe o na kahawai, aohe kahawai i nele i ke kahe ia e ka wai, hookahi no kahawai i oi aka ka wai ia la, o Laie Kaumanu i Waiohonu, he mouakea lua kela i ke oho o ka ama'u, me he kepa kea 'la no ia i Nailio, a hapa iho no ka wai o Umiahu, o na kahawai e ae ua hoi aku Haneoo noho aku ka wai.
Ua pakele no ke ola, aka hoi; ua kau nae na alina a ka mainoino maluna ona. I ka nana aku ua ku konukonu maoli keia eha walania i loaa i keia makamaka ma ke kino a me ka uhane; i hui pu ia ma ke koko ulaula hookahi.
Auhea oukou e na makamaka mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manokalanipo; ua kaulana mua no o Hana nei, o "Kaukuhalahala" ka mano, i oi ke kaulana i ka wa kahiko he kanaka maoli no, aia ma ke kua kona waha, aole a hemo kona kapa. "A mai noho a a-u hou i ka i-a he uluulu, o pau poo au anei a pau hiu." Me ke aloha no i, 'ka Luna Hooponopono o ka nupepa "Kuokoa," a me na Keiki ulele hua kepau o ka hale pai.
S.K.K. UWELOULANI.
Hamoa, Hana, Mau, H., Oct 17, 1871.
Leo kahea mai Hawaii a Niihau.
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:
No ka lana mai o ko'u manao e hai akea aku ma ko kakou Kilohana. No kela mau hua e kau kehakeha ae la maluna, i ike mai ua kanaka lawe nupepa. "Leo kahea mai Hawaii a Niihau." Molaila ko'u manao paipai i na kanaka a pau, e lawe nui i ke Kuokoa i keia makahiki e hiki mai ana, no ka mea, elua wale no malama i koi o keia makahiki e hele nei e ka pau no ia.
Nolaila, ke hooikaika aku nei au i na opio e noho mai nei, mai ka la hiki i Haehae, a ka la komo i ka ilikai o Lehua. E lawe nui i ke Kuokoa; ahiki i ke 4000, e i mai paha au anei ka poe e noho mai nei, aole o makou makemake e lawe ia nupepa, he poho ka makou da la ke lilo ia mea lapuwale. Ke i aku nei au, aole e poho na (dela elua) o ka lilo ana i ka nupepa, no ka mea, oia hookahi ka ipukukui nana e alo nei ka Moana Pakipika, ka waea teregarapa e holo hikiwawe ana ma na wahi a pau o keia mau ailana. Ke kahea leo nui aku nei au ia oukou a pau e ala like mai; mai ka poe Opio a ka poe Elemakule, e lawenui i ke Kuokoa. Mai noho a hoopalaleha, e ala mai i ike i na nu hou o na aina e, a me na ailana o keia mokupuni "Hawaii." I na e lawe nui ana kakou i keia nupepa, aole e poho ana na dala i ka makahiki.
Nolaila, ke kahea aku nei au i na makamaka, a pau e noho mai nei, e lawe nui i ko kakou hoaloha, e hookipa aku i ko oukou mau ipukahale, aole hoi ka nana mai, e hookomo aku ma ka hale. E lawe nui aku! E lawe nui aku!! i ike i na nu hou kuwaho, i na nu hou kuloko, o ike auanei i ka hai a makahehi iho, eia no ka pono; o ka lawe no. Aole o ka lawe o ke kane, o koe ka wahine, he mea ia e ino ai a lilo i mea ole, o ka pono no o ka lawe like no, oia ka pono. Nolaila, ke paipai aku nei au ia kakou a pau e lawe nui i ke Kuakoa. No ka mea, owau kekahi mea makemake loa i na nu hou o na aina e, no ko'u ike ana iho i na mea hou, nolaila i lana mai ai ka manao e hai aku ma ke akea, i ike mai na keiki papalina nohenohea i ka ua kaulana he Kanilehua, a me na kaikamahine makaonaona, e noho mai la i ka ua Ukiukiu o Kakawao a me ka ehu kai o Puaena.
E ala like mai oukou a pau, e hookipa aku i ka malihini ma ko oukou lumi kaawale, malaila oukou e ike iho ai i kona mau mea hou, aole ka nana maka mai hoi, e hookipa aku no ka pono; Nolaila ko'u kahea e ana aku mamua o ka manawa, i lohe mua, aole na ka lohe hope ka mua ka ninau; aka, na ka lohe hope no.
Nolaila wau i puana e aku la nanua ae o ka manawa i lohe mua, o i iho auanei i ka hai mua ole ia aku, nolaila, ke hooki nei au i ke kulu ana o ka wai o ka inika ma ke keokeo o ke kanana. Me ka Mahalo.
J. B. MAI KAPULE.
Kahalii, Hilo, Hawaii, Okatoba 19, 1871.
Na mea hou o Kahala Akau.
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe;
E oluolu paha oe e hookipa iho i kela mau kauna hua e kau ae la maluna, ma kahi kaawale o kou kino holokoa, i ike mai ai na makamaka o kaua e noho ana ma na ae kai o na pukoa o kaua, ina hana a ke Akua ma keia aina.
No KA NOHO ANA.
Ma keia mau la e naue malie nei a me na la i kunewa a luli aku nei, ua nui ka hoopoluluhi ana o na ao kaalewa o ka lani, a ua hoohanini mai no hoi na paka wai o kulaniwaihakoi (ua.) "e hoomaikai ia ke Akua no kana mau hana." Ma keia mau la he nui ka poe i hopu ia no ka noho huikau (mae mau,) ua hoopai ia kekahi poe a ua hookuu ia kekahi; e like no me ka ka Buke Nui Weliweli e i mai ana, hahai ka poino i ka poe hewa, pili ka pomaikai i ka poe pono.
NO KA HALE HOOKOLOKOLO HOU.
Aia keia hale ma kahi i kapaia o Hinakapua he hae nui a maikai. Aia hoi ka hale paahao ma kona hikina akau. O ka loa o keia hale he 30 kapuai, kona laula, he 24 kapuai, kona kiekie he 17 ke ole nae au e lohe hewa. Eia nae ka mea kupanaha loa o ka ike uku no o na maka o ka poe hana kue i ke kanawai o ka aina e hoopai mai ana no ka Lunakanawai a e hoopaa ia ana no na lima i ka hao aole no e kueini mai 'ka manao o ka poe i maa ia hana ukoole hewa.
NO KA MARE.
Ma ka la 18 o keia malama o Okatoba nei. Ua hipuu pu ia o J.M.G. Kanoakahukilani me Miss. Hariaka Keahi, Nia me Miss. Haaheo ma ka berita paa o ka mare ma ka hale pule o lole na Rev. E Bono i hoohui. Oia no hoi ka pau ole i ko Hebera penei; E mahalo ia ka mare no na mea a pau, a e hoopaupaele ole ia hoi kahi moe. O keia J.M.G.K., oia no ke keiki hookahi a Naihe e ola nei, elua i make, o ka nui o na makahiki o keia J.M.G.K. Mai kona la i hanau ai ahiki i keia la (mare ia ai,) he 19 makahiki. A o kona iwi aoao hoi no ka malu he Kuwawa o Wailuku o ka nui o kona mau makahiki mai kona hanau ana ahiki i ka wa i hoolilo ia ai i hookahi puuwai he 15 makahiki a me 2 la. A o Nia oia no kekahi paahana a D.D. Boldwin, he wahi kanaka maalea i ke ao lio a me ke no ana i ka lio e huki i ke kaa, o ka nui o kona mau makahiki mai la i kanau ai ahiki i keia la a'u e kakau nei, he 30, a o kona iwi aoao he 28 makahiki. S.K. MAIALOHA.
Lapanui, Kohala, Akau, H, Oct 25, 1871.
No ka nupepa "Kuokoa."
O ka hoike a ke Komite no ka hana ana i na Luakini Hoolepope o Kau, i poino ai i ke olai mamua aku, nei. Mamua aku nei, ua ike paha oukou i ka hoike a kekahi lala o keia komite, no ka paa ana o ko Waiohinu Luakini.
A ma keia makahiki, akahi no a paa ko Pualuu Luakini. Ua paa oia ma ka la 14 o Sepatemaba, a ua hoolaa ia i ka la 16 ae.
Ua paa pono keia luakini, ma waho a loko ua paa i na noho maikai, a me ka awai. A ua paa pu no hoi me ko ka puoa maikai, ua paa pono no hoi ka hale i ke pena ia, mai waho a loko, pau pu hoi me na noho i ka paa i ke pena, nolaila, i ka nana aku ua maikai ua wahi luakini nei. O ke kahua kahi e ku nei keia mea hou, aole ma ke kahua o ka mea i pau i ke kai, aia keia ma kahi kiekie. ua paa i ka pa ke kahua, me ke pani.
O ka nui e keia luakini, he 35 kapuai ka loa, a he 24 kapuai ka laula, a o ke kiekie o pa pae pou he 12, he hale laauu keia mai luna a lalo.
O ka nui o na dalia i lilo no keia hale, he - - - $1081.35.
Penei ka loaa ana mai o na dala:
No ka ekalesia o Wailuku M., $ 40.00
No ke kula a Alekanedero, 20.00
Na ekalesia o Puna a me Hilo. 200.00
_________
Huina o na dala mai waho $260.00
I ka apana o Punaluu 821.35
________
Huina a pau $1,081.35
Oia iho la ka nui o na dala a pau i lilo i ke kuai ana i na mea a pau o ka hale a me ka uku kamana.
Ke nonoi aku nei makou ia oukou e na haipule mai Hawaii a Kauai, e nonoi nui aku kakou i ka Haku uona keia mau kihapai, i lilo keia mau hale hou a kakou i hana ae nei, i wahi e noho ia mai aik, kona nani, a i launa nui mai hoi kona Uhane me ka kakou mau hana a pau. Ke mahalo aku nei makou i ke Akua, no kona malama ana mai i ko makou ola, lawelawe ma keia hana, a me kona malama pu ana mai i ke ola o na hoahanau ma keia apana, i hiki ke kokua pu i na hana o ko na hale i ke ae nei. O makou no me ka mahalo. (J. Kauhane.
(F.L. Lyman.
(W.T. Martin.
Keaiwa, Kau, Hawaii, Okatoba 9, 1871.
Ahu kinohinohi o ke hoolau i Kahu-
NA KUNI HAWAII.
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:
I kekahi la o ka hebedoma o keia malama i hala iho nei, ua huai ae la ka waha o ka luahuna a ke kanaka, ka ipu ino a ka manao i noho ai; oiai ke kuko, ka lia ino e nu ana iloko, a, ua ahuwale ae la ia noa huna, ua kolekole ae la aia i ke kihipuka, oiai ka manawa i ka Moi Kapuaiwa i lawe ae ai ia Kaelepulu a haawi ia M. Kumalae, o CC. Harris ia E.H. Boyd ka hooponopono a ke Ahuapuaa o Kailua a me Kaneohe. Ia manawa i hooponopono aku ai o na mea nona na inoa hou, a na mea nona ka aina i waiho mai ai, ua hoopaakiki iho la o Kaiwi Molokea, e noho no oia i Kaelepulu, a pela no o Puhi. Ua kaena ae la oia, "aole e lilo o Kailua a me Kaneohe i ka haole." A no ka hoomau loa ana o M. Kumalae i ka hooponopono, ua hui ae la o Puhi a me K. Molokea me na kahuna kuai ekolu, o Kanauapuaa (k), Kaikuaana (w) a me Nakookoo (k) na inoa; ua hoao iho la lakou i ka lakou hana uko ole me na ho a ana i na hua kukui eha, 1 a Kumalae, 1 a E.H. Boyd, 1 a Kaiwi Mokea, 1 a Kumalae, 1 a E.H. Boyd, 1 a Kaiwi Molokea, 1 a Puhi; i ka a ana, ua pio iho la ko M. Kumalae me ko E.H. Boyd mau kukui. Ia pio ana, ua kaena ae la ua mau kahuna nei, "aole lilo ka ainoa i ka mea hou, aia no ia laua ka aiaa a hiki i ka make ana." Eia ka mea aka, "e kipaku ia aku ana o Kaiwi Molokea a me Puhi e M. Kumalae, e pili wale ana ka i-a o Piliwale, ua lilo ka aina ka makamaka, a auhea iho la la hoi ke akamai o ua mau kahuna o Kaikuaana (w) ua mana ka pule, ua lilo iaia o Mokulua, aia malalo o E.H. Boyd kahi i noho kanaka ai."
Ua ikea keia ipu huna nalo o keia poe kahuna ma ka waha o Nakookoo, kekahi oia mau kahuna; kainoa no paha ua pau ka hoomanamana ana la o kahuna kuni i ka wa o Paao ke alii, ke kawelewele nei no ka i Kini o Kailua Mano Kaneohe. E haalele a na makamaka i ka mea hu a ka poe Parisaio, i mau ka noho ana i ka aina a ke Akua mana loa i hana mai ai no na mea hanu ola a pau ma ke ao nei. S, K. POKEA.
He mea hou!
MR. LUNA HOOPONOPONO; Aloha oe:--
Eia ma ka Apana o Kawela, Molokai nei, ua make ano e loa mai na i-a he nui loa ma kuu Loko i-a e malama nei; Oia hoi ka loko hookahi ma keia Ahupuaa o Kawela nei. O ka mea nono keia Ahupuaa o Kawela nei. O ka mea nona keia aina, oia no Ka Mea Kiekie W.C. Lunalilo, a ua lilo nae i ko kakou Moi ma ke ano hoolimilima no na makahiki he umi, a malalo aku o ka Moi ko'u noho ana kanaka.
Eia na inoa o na i-a i make ma ua loko nei: he amaama, awa, aholehole, oopu-hue, oopu-oluheluhe. O ke kumu e kia make ana o na i-a i hoikeia ae la, noloko mai no ia o kekahi mea ano e, i ikeia maloko o ka wai o ua Loko i-a la.
Penei: Ma Ka la Sabati iho nei, o ka la 22 o Oct., 1871, ua ano e mai la ka wai o ka loko, ua like nae me ke kai paakai ka haulaula; a ua ike koke ia aku la no na i-a e lelele ana iluna a puai ka loko. A ma ia po iho a ao ae Poakahi, (oia ko"u la e ka"u lele nei i keia leia) ua ikeia aku la na i-a he nui wale, no lakou na inoa i hoikeia na la maluna, ua pau i ka make, a ku ka pilau. Ua ohi na kane a me na wahine -- na keiki, -- ai ka puaa a me ka ilio, aohe wahi mea a pau iho, i ka ua he mea he nui.
A ma ka hora 12 ponoi oia la; ia wa i ikeia aku ai kekahi mea kupanaha, oia hoi ka lilo ana o ka wai i koko, iwaena konu o ka pilo o ua loko nei. I ko'u manao wale aku, ua like paha keia wai ula me ko Makaweli wai i Kauai; a ia ole ia, ua oi ae no paha keia mamua oia wai.
I ko'u ninau pono ana aku i na kamaaina o keia wahi, ua hai mai lakou, "Akahi wale no a ikeia keia mea kupanaha ano e loa."
J.W. KANOA.
Kawela, Molokai, Okatoba 23, 1871.
I KA POE AIE!
Ona kanaka a pau, he mau koina ka lakou i ka waiwai o
Mrs. NAPUA ZUPPLIEN,
I make aku nei ma Honelula, ke kauohaia aku nei, e hoike koke mai, ma ka Hale Hana o ka mea nona ka inoa malalo nei, me ka hoolalo mai no ia mea. S.B. DOLE.
Kahu Waiwai o Napua Zupplien.
Honolulu, Nov 3, 1871. 1m
OLELO HOOLAHA.
AIA ma ka aina UA-KIPUUPUU o WAIMEA. ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo "Maunakea," ua wehe ae nei ko oukou makamaka i HALEKUAI hou no oukou, I hoolakoia i na lole nanai o kela ano keia ano, oia hoi
Na Kalakoa ano iwaiwa,
Na Papale kau kapakahi.
Na Libine kowelowelo,
Na Kilika Wailiula,
Na Lilina ume naau.
Na Palule ano like ole,
Na Lole-wawae nu-paikini.
Na Kamaa hila aulii ano hou
a me na mea a pau a ka puu ono ai,
E loaa no keia mau mea a pau me ke kumukuai makepono loa nolaila, e lele auna mai na manu hulu. He makemake loa wau e hoolako mau ia kakou i na lole nu hoe. Me ka mahalo.
KOKI (Pake).
Waimea, Hawaii, Okatoba 25, 1871. 3m
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na ka@aka a pau, ke nana mai lakou i keia Olelo Hoolaha, ke nana mai lakou, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, ma ka po o ka la 22 o Octoba, ma kahi o Kea, ma Paalaa, Waialua, ua nalowale kuu lio kane ulaula, lae kea, mau wawae keokeo, hao manamana ano e ma na uha elua, mau kapuai h@o mamua. O ka mea e loaa ai keia lio, e hoihoi mai, e loaa no au ma Waipilopilo, Kapalama, me kuu uki aku iaia.
NAOPEOPE
Waipilopilo, Kapalama, Nov 1, 1871. 518 2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia Olelo Hoolaha, ke nana mai lakou, owau o ka mea non ka inoa malalo iho, ke papa aku nei au i ku apana aina e waiho la ma ke Ahupuaa o Honomakau, ili MAKOKO, mokupuni o Hawaii, aole e hookuu wale i na holoholona, @ipi, Lio, Hoki, Kekake, Hipa, Kao, Puaa. Ina ew komo kekahi o kela mau holoholona i oleloia maluna, e uku lakou i 1.00. Ua hoonoho aku au ia Keahua, I Luna nana e hepu i na holoholona a me ka hooponopono ana i kuu apana aina.
Mrs. KAUWA Kauhiahiwa
Waipilopilo, Kapalama, Nov. 2, 1871. 518 2t*
OLELO HOOLAHA.
Eike auanei no kanaka a pau, ke nana mai lakou i keia palapala Hoolaha, owau o Mrs. KAPAA, ka wahine mare a Kolomaio, o Naalehua. Kau, Hawaii, ke kauoha aku nei au i na haole e noho ana i Kau, mai kepa hou oukou i kuu kane, oiai ke kauoha nei au iaia, e hoi mai e noho pu maua, e like me ke Kumukanawai o ka mare. He mea maikai ka mare no na mea a pau. Me ka mahalo.
Mrs. KAPAA.
Puahia, Manoa, Oct 31, 1871. 518 1t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia, ke papa ia aku nei na mea holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Kekake a peia aku, aole e hele wale maluna o kuu Apana aiua e waiho ia ma Waipilopijo, Kapalama, Oahu. Ina ua ike ia kekahi o keia mau holoholona, e hele wale ana maluna o ua ipanana aina La, e uku no i $1.00 no ke poo; a ina e hoopoino a na mea kanu, e uku no e like me ka nui o ka poino. Ua kapu loa i na kanaka ke hele maluna o kuauna, me ka ae ole ia. A ina e ike ia kekahi mea e hele waie ana me ke kuleana ole, e hoopiiia no e like me ke Kanawai--a aole no hoi e ae ia he alanui maloko o ua apana aina la. E lilo keia i Kanawai mai keia la aku a mau loa aku. D.W. POLANI.
Waipilohilo, Kapalama, Nov 3, 1871. 518 2t*
Hale Kuai Manuahi loa!
E KUAI AKU ana au i na lole a pau o ko'u Hale Kuai, ma Kolopo, mawaena o na Hale Kuai Pipi a me Puaa ma ka aoao mauka o Alnui Hotele, i pena ulaulaia ka puka aniani, ma na kumukuai makepono a hoopoho loa, no ka makemake e loaa mai ke dala. Ke kaheaia aku nei na kanaka a pau loa, e kipa mai ma ko'u Hale Juai, i ike maka ai, mamua o ka hele ana aku i na hale a ae. O na lole o kela a me keia ano, e loaa no malaila. O ka pakalaki ana mai hoi o keia kikina, oia ku'u mea a awiwi nei e kuai hoopoho aku me ka lehulehu. J. SEABURY (Keo Pukiki.)
Honolulu, Nov. 4, 1871. 518--4ts*
OLELO HOOLAHA.
EIA ma Ka Pa Aupuni o Pauoa Apana o Honolulu, he mau Leio 12, he au hoki kane elua, a me 9 bipi--Lio k ulaula, wiwi kuapuka 2 hua ano e akau M hema--Lio k keokeo wiwi hao K C N O hema Lio ulaula wiwi kua puka hao ano e hem Lio w keokeo aole hao Lio k lokia kuapuka hao UA hema Lio w ulaula lae kea aole hao Lio w keokeo na wawae eha, hao manamana akau hema Lio k ulaula ano lokia ekolu wawae keokeo @@ akau Lio w 3 wawae keokeo @hau M hema--Hoki k ulaula eleele na wawae ha O hema Lio k ulaula lae kea kuapuka keokeo na wawae, ua eha kekahi wawae mua ua oi hao K akau, KADL hema Lio k ulaula wiwi aole ikeia ka hao
Bipi wahine eleele hao AA Bipi w eleele omole AL akau Bipi w eleele omole aole ike ia ka hao Bipi w ulaula kalakoa me ke keikikikane Bipi k ulaula aole ike ia ka hao Bipi k uaua ike ia ka hao 2 Bipi w eleele aole ikeia ka hao Lio k ulaula elemakukule hao B hema--E ka poe hanai Bipi o Makiki Manoa e me Pawaa, a pela aku e hele mai e nana pono i na bipi, pela hoi ka poe mea lio hoki.
KAAIAHUA, Luna Pa Aupui.
Pauoa, Nov 3, 1871. 518-t*
E NA KANAKA A PAU
E maliu mai, ke poloai aku nei au ia oukou a pau e na kanaka e lawe mai i ko oukou mau kamaa buti n'au e hana hou a aulil a oki paha i na he loihi, no ka hana hou ana i na kamaa i ano kahiko e hana no wau me na ili pipi Palani paa maikai, eia kekahi aole i maopoopo ia'u ka manawa e hemo hou ia mai aole wau e haua ana ia kamaa. Eia kekahi na'u e hana i puu aulii maikai i 75ct ka uku ina hala na malama elua e ekolu paha a ano kahul iki e hoihoi hou aku i ka 75ct oia a me a'u hele pu mana ma ka hale Hotel aina na'u e uku .50ct. Eia kekahi e malama oukou ina pepa e haawiia aku ana ia oukou. Eia kekahi ian he mau noho paniolo kahiko ko oukou e lawe mai na'u e hana me ka uku oluolu. Eia kekahi he mui na iaia noho lio maanei mau kaula keehi--a pela aku.
Eia kekahi ina wau e kali a hala na malama ekolu, alaila e lawe no wau i ke kamaa, a oukou i ka hale kudala no ka mea ke haiki ko'u hale humu kamaa.
O wau no me ke aloha
AGIU (Pake).
July 1st A.D. 1871 501-6m.
HOOLAHA AKEA!
OWAU O KIMO KELEKANE, KE kanoha aku nei au i na kanaka a pau, i aie i na lako hale a mea e ae ma kuu Hale Kuai Papa.
Ehookaa mai me ka hoohakalia ole.
Ua loohia au i ka pHikia, na make iho nei o MAUNAKEA kuu kokoolua, a nolaila, o na aie a pau e waiho nei i hala ka manawa i kamailioia e hookaa, e pono e hoopau koke ia.
Ua ahonui au i na kanaka a pau, ua loihi ka wa o ke kakali ana, aole au i hoopii i na wa i hala--Nolaila, pela no hoi oukou e hookiaika mai al a hoopau i na aie e waiho nei, i hiki ia'u ke hooponopono aku me ka ohaua.
Honolulu, Oct. 24, 1871. 517-2m
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na kakaka o na ano a pau loa, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei ae ia oukou, mai hoale mai oukou i kuu wahiue mare ia
Mrs. AHIA ALAMA,
Ke hoike akea aku nei au i na kanaka a pau loa, aole e hookipa a malama hewa i kuu wahine mare i haila maluna, mai keia la aku, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u me ka hewa ole, a ua holo malu me kekahi kane manuahi, a ua haalele mai ola ia'u, Nolaila o ka mea a mau mea e hookipa hewa i kuu wahine ma ke ana kolohe, e hoopii na au e like me ke Kanawai o ke Aupuni Hawaii. PAULO ALAMA (Pake)
Alanui Hotele, Oct 25, 1871. 517 2t*
HONOLULU DISPENSARY
LAAU LAPAAU HAAWI WALE, no na mai a pau o kela ano keia ano, ma ka Hale Kauka o
G.P. JUDD.
Helu 31, Alanui Papu, Honolulu. 509 2ms
HALE KUAI LOLE
NA LAKO HAO,
PENA, AILA, na mea
KALEPA. HALEKUA makepono loa.
Alanui Nuuanu. (514 6m*) GOOKIM.
E. O. HALL & SON.
[E. O. HALL A ME KE KEIKI].
NA MEA KUAI LAKO HAO, LOLE,
NA PENA, AILA & NA LAKO KALEPA.
Halekuai ma na nuina o Alanui Moi a me Papu. 475 1y
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUAHI HAWAII
"KILAUEA."
HAALELE ia Honolulu i na Poakahi a pau--Hora 6 P.M.
" Lahaina i na Poalua a pau--hora 7 kakahiaka
" Maalaea " " 10 "
" Makena " " 12 awakea.
KA HUAKAI HOLO I HILO.
HAALELE ia Honolulu i na Poakahi aha o ka malama.
" ia Kawaihae i ka Poalua ae hora 9 P.M., a me Mahukona i hora 11 o ma po.
HULI HOI ANA MAI HILO MAI.
HAALELE ia Hilo, Poakolu - Hora 5 P.M.
" Mahukona, Poaha, " 4 A.M.
KA HUAKAI HOLO I KONA
HAALELE ia Kawaihae na Poalua Hora 9 P.M.
HULI HOI MAI KONA MAI.
HAALELE ia Kealakekua i na Poakolu Hora 12 awakea
" Kailua i na Poakolu " 6 P.M.
HULI HOI LOA ANA I HONOLULU.
" Kawaihae i na Poaha a pau " 12 awakea
" Makena i na Poalima a pau Hora 6 A.M.
" Maalaea " ' " 9 "
" Lahaina i na Poalima a pau " " 6 P.M.
SAMULE G. WILDER (WAILA),
514 tf AGENA.
HALE KUAI LOLE HOU!
E WEHEIA ANA I KEIA PUAONO,
SEPATEMABA 16.
-- NO --
KAMAKI A ME PEREDA,
HAYSELDEN BROTHERS,
Na Keiki ma ka Hale Kuai o Ake mamua.
Ke kono aku nei laua i na kanaka o
Honolulu,
A me ka Lehulehu a pau, me ke kukala
aku, ua lilo aenei ia laua kela wahi
maikai ma ke
Kihi akau o na huina o na Alanui
Papu a me Alii!
ME KA MANAO E HOOLILO 1
Hale Hoahu a Kuai Lole
Maloko.
Ke oleloia mai nei, ua piha pu ke Kaona i
na Hale Kuai, aka, ke hilinai nei
laua, mamuli o ka hoo
manawanui loihi ana i awili pu ia mai me
ka oluolu a me ke hoolohe a me
KA MAIKAI O KA LOLE
E Kuai ia aku ana!
Ka mea e loaa mai ai ke kokua, a hoohuliia mai ka lehulehu, i ka wa a lakou e ike ai.
IA OUKOU
E NA WAHINE!
KA MAUA E KAU NUI AKU
NEI. E KOMO MAI.
50 3ms
HALE KUAI NU HOU!
HALE KUAI
-0-
UILAMA
MAUKA o MAEMAE,
Malaila na mea a pau e kuaiia'i.
501-6m
JUDD A ME LAYTON.
[ALANI KAUKA A ME LEITONA.]
NA MEA KUAI MEA AI O NA LAKO AIA a pau, na mea ulu a me na mea hoomomona @e.
Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papa, Honolulu.
475 1y
OLELO HOOLAHA.
KE kahea aku nei au ia oukou, e hele mai ma ko'u ha le hana
Kaia Pepeiao,
Komo Lima,
Pine,
Komo Lima Guia,
Komo Dala o na ano
a pau--Eia hoi, ina paha he mau dala keokeo a ulaula ka kekahi, e makemake ana e hana i komo, e lawe mai a na'u e hana aku, me ka noho pu mai no hoi o ka mea nona ia komo, e nana i ka'u hana, ala a pau ka'u hana ana, ala ila, hoi ka mea komo. Ina he mau komo kahiko ke oukou, e lawe mai no, a na'u e hana aku. Ina e apiki ka mea komo ma ka lawe ana aku i kekahi mea ike, e hoihoi mai ke komo no'a, a e lawe aku i ka'u dala ulaula a keokeo paha. Ina hoi he mau komo dala ko oukou, e makemake ana nae e hana i ka wai gula, e lawe mai ma'u e hana, a ina e hemo ka wai gula a'u i hana ai iloko o na mahina he 11, e lawe mai no a na'u e hana hou aku me ka uku ole, a ina e pau na mahina he 12, aole au e hana ia komo. Aia ko'u hale hana ma Alanui Nuuanu.
Honolulu, Mei 12, 1871. (493 6m*) AKI (Pake)
T. A. LLOYD.
MA ALANUI PAPU, HELU 76.
AUHEA OUKOU E KA POE MAI
Kaokao,
Kaokao ai iwi,
Hano a Hui,
Koko ino,
Kikala haneenee,
Puha,
Alaala,
Poohuai.
a me ka mai wahine o kela ano keia ano.
E LOAA NO IA OUKOU NA LAAU MAIKAI
loa, e ola ai o na ano mai i haiia ae la
maluna, ke kipa mai oukou ma ka
Halekuai o ka mea nona ka
inoa maluna, ma Alanui
Papu, Helu 76, ma ka
aoao ma Ewa o
ka Hale Aupuni, ma Honolulu Hale.
He Laau Hou Loa Mai Kalepni mai.
O ka haole nana i hana i keia laau, oi@ o
B.H. LYON,
a ua kupono loa no na mai i haiia mal@@@;
ua ola no kekahi poe iaia, i kona manawa e lapaau ana ma Honolulu nei.
E wiki mai oukou e na kanaka Hawaii, i loaa i keia ano mai, i ulu hou ka lahui Hawaii, o ko auanei ka olelo a na poe akeakamai. Me ke aloha nui. 513 8m.
OLELO HOOLAHA.
T. A. LLOYD.
Oia hoi o Kamaki.
HALE KUAI MEA AI O NA ANO A PAU.
E loaa no i na mea a pau loa na mea a ko lakou naau i iini
nui ai o na
Mea ai o kela ano keia ano,
ke kipa mai lakou ma ka hale kuai o ka mea nona ka inoa maluna ma ALANUI PAPU, Helu 76, ma ka aoao ma Ewa, e kupono ana i ka Hale Aupuni ma Honolulu Hale, me ke kumukuai oluolu loa i ko kanaka makemake.
Na Berena paa, Palaoa wela,
Ko, Laiki, Kulina ai a ka moa,
Na Mea Hoomomona lio o kela ano keia ano.
Na Waiu bata,
Waiu paa o Kaleponia,
me na mea ai a pau loa a na Haole
o kela ano keia ano.
Ina he poe kahi loihi e makemake ana i mau mea e kupono ai no ka lua o ka inaina, pono no ke kauoha mai, a e hooili koke aku no ma ka moku.
Honolulu, Sept. 21, 1871.
512 3ms.
HALE KUAI BUKE HOU!
MA KA HALE LETA MUA,
A MA HONOLULU HALE,
MEA HOU A HALE KUAI MANUAHI.
Ua lawe ae nei o H.M. Wini, i ke Keena Nui i haaleleia iho nei e ka Oihana Leta,
a ua hanaia iho nei a paa i
HALE KUAI BUKE,
e like me ka hana ana ma na aina e,
kahi e loaa ai i ke kuai, na
BUKE HAWAII ME KA NA HAOLE.
NA BUKE KULA HAWAII A HAOLE,
Na PAPAPOHAKU me na BUKE kakau,
Na KII NUI a liilii,
Na ano PEPA kakau a pau,
Na PENI me na INIKA,
Na JPOO LETA
a me na mea heluhelu a kakau maikai.
NO IA MEA, E HELE MAI A IKEMAKA I
kuu Hale Kuai Buke Hou, a kuai
kiho i na Buke maloko olaila.
E LOAA NO NA POO LETA HAWAII MA
loko o keia Hale Kuai.
Me ke aloha.
HENERE M. WINI.