Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 47, 25 November 1871 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Donna Kimura
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

English Column.

            A baby who kisses his mother and fights his father may be said to be partial to his ma, and martial to his pa.

            A youngster of literary tastes lately described Darwin as one who believed "we degenerated from a monkey."

            TO RESTORE FURNITURE. - An old cabinet maker says the best preparation for cleaning picture frams and restoring furniture, especially that somewhat married or scratched is a mixture of three parts of linseed oil and one part spirits of turpentine. It not only covers the disfigured surface, but restores wood to its original color, and leaves a luster upon its surface. Put on with soolen cloth and when dry rub with wooleo.

            One of the best temperance sermons ever delivered is this sentence by the late Rev. Samuel J. May: "If it is small sacrifice for you to give up drinking wine, do it for the sake of others; if it is a great sacrifice, do it for your own sake."

            Victor Emmanuel is already planing the reconstruction of Rome. The ancient city is to be cleared of unsightly exrescenses, and modern Rome is to have widened streets, covered markets, and a thorough overhauling. In fact Rome is to be cleaned and put in complete order as a civilized European capital of the nineteenth century.

            EXPORTS. - Reliable statistics show that Great Britain last year exported over a billion of dollars, or more than twice as much as America; that her commercial tonnage was more than twice as great, while her population is about seven millions less that that of the United States. She levies her entire tariff, which is simply for revenue, on some twelve or fifteen articles of import only, and admit every other production duty free. This country, on the contrary, levies duties on some 3,000 articles in common use.

            FUN AT HOME. - Don't be afraid of a little fun at home, good people. Don't shut up your houses lest the sun should fade your carpets; and your hearty laught should shake down some of the musty cobwebs there. If you want to ruin your sons, let them think that all mirth and social enjoyment must be left on the threshold without, when they come home at night. When once a home is regarded as only a place to eat, and drink, and sleep in, the work is begun that ends in gambling houses and reckless degradations.

            "Maria," said a lady to a colored servant, "that's the sixth silk dress you have worn since you came to me; pray, how many do you own?" "Only seven, missis; but I's saving my wages to buy anoder!" "Seven! what use are silk dresses to you? why I don't own so many as that." "Spect not, missis," said the smiling darkey, "you doesn't need'em so much as I does. You see, you quality folks everybody knows is quality; but we better-most kind of cullud pussons has to dress smart to distinguish oursleves from common niggers!"

            "The Island of st. Helena," writes a correspondent to the London papers, "was visited on the 25th, 26th, and 27th of July by most disastrough floods, caused on incessant heavy rains. They resembled water-spouts. Two lives were lost, and very serious accidents to limbs and property have occured. Five hundred of the inhabitants have been washed out of their homesteads, and most of them have lost everything. Great damage has been done to property, both public and private. Our roads are destroyed; houses are washed away or utterly gutted. We shall have to beg for assistance from without."

            An old negro in the West Indies was very anxious to learn to read the Bible. He lived a long way from the missionary's house, and yet he came to learn a lesson whenever he had time. It was such hard work, and he made such little progress, that the missionary got tired, and told him one day that he had better give it up. "No massa," said he, with great earnestness, "me nebber give it up till me die." And pointing with his finger to the beautiful words which he had just spelled out in John iii., 16, "God so loved the world," etc.. he said with tears in his eyes, "It's worth all de trouble, massa to read dat one verse!"

 

HE MOOLELO KAAO

NO

ROBIANA LO

KA HIWAHIWA O KE KOA,

HELU AKAHI O KA IKAIKA.

I unuhiia mai loko mai o ka Buke Arabia mai ka olelo Beritania a ka olelo Hawaii.

HELU 3.

 

            Ia lakou nei nae e makaukau ana e hele, pane mai la o Neba, "Aole o'u makemake e lawe pu i na keiki kauwa a ka poe kamana." Pane mai la o Robiana Lo, "loa pela, owau no ke hele pu ae me lakou nei."

            Ia lakou nei nae i hoomaka aku ai e hele, pii ae la o Neba iluna o kekahi paila laau, a kuhea ae la me ka leo nui, "E ka poe kamana - e! ua mahuka aku nei na kauwa, a oukou!!"

            A lohe hoi na kamana i keia leo e kahea nei, holo koke mai la he iwakalua kumamakahi kamana, a hiki ana i kahuahale o kakou, i nana mai ka hana, he keiki malihini keia e ku nei. Ninau aku la kekahi o lakou, "Mai hea mai nei oe?" Pane mai la o Neba, "He keiki alii au no Pelekane nei, hele pu mai nei no au me kuu kauwa, a ua mahuka pu aku nei me ka oukou poe kauwa. Nolaila, e pono ia oukou e huli koke aku i na kauwa a kakou."

            Ae koke mai la na kamana, me ka i mai nae, I iwakalua o makou e imi i na kauwa a kakou, a i hookahi e kii hou aku i ka poe o makou i koe. Ae mai la no o Neba. Huli aku la na kamanahe iwakalua ia Robiana Lo ma; aole nae i hala ka hapalua mile, loaa koke aku la no o Robiana Lo ma.

            I ka ike ana mai nae o Ekemila, pane ae la oia ia Robiana Lo. Ei ne ua poe kamana nei la, ke alualu mai nei ia kakou.

            Ku iho la o Robiana Lo, a huli aku la ke alo i hope, a helu mai la i ka nui o ka poe e holo mai ana, he iwakalua no. Pane ae la oia ia Ekemila ma, Maka'u anei oukou ia lakou i na kakou e hakaka pu ana me lakou? Pane mai la o Ekemila, Aole o'u maka'u ke hakaka me lakou. Ninau ae la no o Robiana Lo ia Kale ma, Pehea hoi olua? Kulou iho la o Kale ma, aole hiki ke ekemu mai.

            A hiki mai la ua poe kamana nei, ninau koke aku la no o Robiana Lo, Heaha mai nei ka oukou i hahai mai nei ia makou? I mai la hoi ka poe kamana, I hoounaia mai nei makou e ke keiki alii, e kii mai e hopu ia oe, no kou hoomahuka ana mai nei i na kauwa a makou.

            Pane aku la o Robiana Lo, E hoi koke oukou ano, o pau oukou i ka eha ia makou! Pane mai ka poe kamana, He ikaika no nae oe? Pane aku la o Robiana Lo, E ku no la hoi ka olelo aku, ina aole he ikaika!

            Ia lakou nei nae i hoomaka ai e hakaka, unuhi ae la o Robiana Lo i kana pahi, a oniniu ae la. Ike mai la nae o Ekemila, i ka niniu launa ole o ka pahi a Robiana Lo, lana ae la kona manao, e lanakila io ana no lakou maluna o na kamana. Pela no hoi ko Kale ma manao. Hooikaika pu aku la lakou nei me ka hakaka ana, a pau iho la na kamana i ka eha. He 7 o lakou i make loa, a he 13 i ola mahunehune, a holo kauliilii aku la a nalowale. Huli aku la no o Robiana Lo ma e hele imua.

            Maanei, e nana kakou i ke kamana hookahi, i huli ai i ka nui o na kamana o lakou, ua loaa koke aku no iaia, he 480 kamana, a hoi pu mai la no hoi lakou, a loaa mai la no o Neba, e noho ana no ma kahi ana i noho mua ai. Ninau koke mai la no kahi ahai lono, Aole nae paha i hoi mai nei na kamana i imi aku nei i na kauwa a kakou? Pane aku la no hoi o Neba, O ka'u no hoi ia e kali nei, aohe nae hoi nui mai.

            Kaha aku la no ua poe kamana nei hele ana - aole no i liuliu ia nalo ana aku, loaa koke aku la no kekahi kamana e hoi mai ana, ua nahoahoa ka lae, ua paumaele kona kapa i ke koko mai luna a lalo, a amo mai na maka iloko o ke koko. Pane koke aku la no kahi ahailono, Ua pau ka paha oukou i ka eha i na keiki kauwa? Ae koke mai la no ka mea i eha, me ka i mai, Ua pau makou i ka eha, a ua make loa kekahi poe o makou, nolaila, e wiki oukou, o hala loa aku auanei ua poe keiki la.

            Holo wikiwiki aku la no ua poe kamana nei, a loaa koke aku la no na kamana i make, e kau ana kekahi maluna o kekahi. Aka, hoomau aku la no lakou i ka holo imua. Ike mai la nae o Ekemila i ka nui loa o ka poe kamana e naholo aku ana, huli ae la oia a pane ae la ia Robiana Lo ma, E pau ana paha kakou i ma make i na kamana? Pane mai la o Robiana Lo, Aohe o'u kanalua, ke like ko Kale ma ikaika me kou. Pane koke ae la no o Kale, Hooikaika pu aku no hoi paha kakou o ka ikaika loa aku no ka ia olua, kamau aku hoi maua; ia olua mai a eha, ia maua aku hoi make loa. Make mai no olua, o ko kakou make pu no ia.

            Ia lakou nei no e kamailio ana, hiki ana ka poe kamana, a o ka hakaka koke iho la no ia. Aole no i liuliu ia hakaka ana iho, paa koke iho la o Kale ma i ka hopu ia, a koe wale no o Robiana Lo a me Ekemila, na mea i hakaka a hiki i ka eha ana o na kamana he 150, a he 30 i make loa. Hai e ae la ka pahi a Robiana Lo, a paa koke iho la oia i ka hopuia.

            Ia Ekemila hoi i ike mai ai i ka paa ana o Robiana Lo, huna koke iho la ia i kahi pahi poomoku ana, ma ke kowa o na uha, a o kahi no hoi ia e waiho mau ai ua wahi pahi nei ana, a paa aku la oia i ka hopuia.

            Mahope iho o ko lakou paa ana i ka poe kamana, lawelawe inoino loa ia iho la lakou, u uwe ae la i ka eha. Pane mai nae kekahi kamana, E akahele iho oukou, o make e hoi auanei. Pane mai la hoi ka poe e lawelawe inoino ana, Heaha la auanei ka hewa ka make iho. Pane mai la nae ka nui o na kamana, Aole! he makemake makou e make mainoino, aia a hiki aku imua o ko kakou alii.

            Pau ae la ka lakou lawelawe inoino ana, a lawe loa ia aku la lakou nei i kahakai, a hoopaaia aku la iloko o ka halepaahao, no ka mea, o ko lakou wahi hana ia. Hoouna ia aku la kekahi mau kiai hale, e kii aku i na kamana i koe a me Neba.

            I ka hiki ana mai o na kamana a me Neba, ike aku la o Robiana Lo is Neba, kulu iho la kona mau waimaka. Nana inoino mai la o Neba, a pane ae la, E li koke ia na kauwa ino a kakou. Pane ae la ke alii o na kamana. Aole pono ke li koke, no ka mea, ua nui loa ke poho o ke aupuni Liona, no ka mea, ua pau iho nei i ka make kekahi poe, a ua eha hoi kekahi poe. Ae koke ae la no na kamana a me Neba.

            Hooholo like iho la lakou i ka manao, E laweia o Robiana Lo ma i ke aupuni Liona, a malaila e liia ai, imua o ko kakou alii wahine.

            Ia manawa koke no, kauoha ae la o Neba, E hoopaa hou aku i ka poe pio iloko o ka halepaahao, me ka malama pono loa ia e na kiai hale, o mahuka hou auanei. Hana iho la na kiai hale e like me ke kauoha a Neba. Hoopaaia aku la o Kale a me Keoki ma kekahi rumi, a o Robiana Lo a me Ekemila ma kekahi rumi.

            Ia Robiana Lo a me Ekemila maloko o ko laua rumi, hahai aku la o Robiana Lo i kona kulana a me ko Neba, imua o Ekemila. A lohe o Ekemila, i mai la oia, Ina pela, heaha kona mea i kapa mai ai ia oe he kauwa? I aku o Robiana Lo. E like no me ke ano e o ko maua hanauia ana, pela no hoi e ano e ai kana mau olelo.

            Mahope iho, kuka iho la na kamana no Neba, no ka hoalii ana maluna o lakou, a hiki aku i ke aupuni Liona, imua hoi o ko lakou Alii Wahine, a hooholo ae la lakou i ka olelo aelike, a noho alii iho la o Neba maluna o na kamana.

            Ia Robiana Lo ma iloko o ka halepaahao, a ia po iho, olelo aku la oia ia Ekemila, i ka i ana aku, E uhai kaua i na hao o kaua. I mai la o Ekemila, E hoao oe e uhai mua i kou, a mahope, hahaki mai oe i ko'u, no ka mea, ua nawaliwali loa au i ka pepehiia ana e ka poe kaumana. Hahaki ae la o Robiana Lo i kona mau hao, a kii aku la e hahaki i ko Ekemila. Ma keia hana a Robiana Lo, he mea haohao loa ia ia Ekemila.

            Ninau aku la nae o Robiana Lo ia Ekemila, Auhea ko wahi pahi poomuku? Eia no wahi a Ekemila. Haawi mai la oia ia Robiana Lo. O ka hoomaka aku la no ia o Robiana Lo i ka eli, a puka aku la iwaho, a ko laua nei haele aku la no ia.

            A hala na mile ekolu o ko laua hele ana, maamaama loa ae la. Hoomau loa aku la no laua i ka hele ana, a komo iloko o kekahi ululaau, lohe aku la no o Robiana Lo i ka leo o kekahi lio e uwe ana, olelo aku la oia ia Ekemila. He lio paha keia e uwe nei? Ae aku la no Ekemila. Hookolo loa aku ia laua nei ma kahi o ka leo e uwe ana, aole no i mamao loa aku kahi a laua nei i hookolo aku ai, ike aku la laua nei ma kahi oneanea, e hakaka ana ua lio nei me ka bea eleele - o ka lio nae ka mea i nui ka eha, a ua nawaliwali no hoi.

            Ia laua nei e ku ana, i aku o Robiana Lo ia Ekemila, E kii hoi kaua e kokua i ka lio o make hoi auanei i ka bea. Pane mai hoi o Ekemila, E make paha auanei kaua i ka bea? Hoole aku la o Robiana Lo, i ka i ana aku, Aole kaua e make, ke hoolohe nae oe i ka'u. E hele oe a mahope mai o ka lio, e huhuki mai oe i kekahi mau hulu o ka huelo - aole e kii mai ka bea ia oe, ua lilo loa i ka hakaka. Ae mai la o Ekemila, a kii aku la, a lawe mai la.

            Hele aku la hoi o Robiana Lo, e hanai ka pua a me ke kakaka, a hoi mai la no hoi o Ekemila me na hulu, a hilo iho la no hoi o Robiana Lo, a hana i kakaka, a hoomakaukau aku la o Robiana Lo e pana, kena e iho la oia ia Ekamila, E holo oe a ma o mai, nana ae i ka pua, i ka hala aku ma kela aoao, kii ae oe a lawe hou mai.

            Ia Ekemila e hele ana, kau pono aku la o Robiana Lo i ka maka o ka pua i ka umauma o ka bea, a pana aku la a ku, a hina iho la ka bea. A ike mai la o Ekemila i ka hina ana o ka bea, manao iho la oia ua ku i ka pana a ke aikane, holo mai la o Ekemila, a holo aku la no hoi o Robiana Lo, a hiki ma kahio ka bea e waiho ana. O ka lio nae, ke mau nei no kona ku ana me ke ano nawaliwali.

            Olelo mai la o Ekemila, E lole kaua i ka bea, a pulehu i ainakakahika no kaua. Lole iho la laua nei a pau, a kena aku la o Robiana Lo ia Ekemila, E hele aku oe e imi wahie maloo, a e noho ae hoi au e hooponopono i mau wahi io na kaua e pulehu aku ai.

            Ia Ekemila no a hala aku, huli ae la o Robiana Lo e nana i ka lio - ke mau nei no ke ku ana o ka lio me ke kulou o ke poo ilalo. Hele aku la o Robiana Lo a ku ma ka aoao o ka lio, paipai iho la ma kona kua, a olelo iho la,  He lio kahiko oe, a ke hoike mai nei kou ano elemakule ia oe iho, a heaha no la kou mea i hoohoa aku ai e hakaka me ka bea, a mai make oe la, e ole maua e hiki mai nei maanei, pakele ai oe? Ea ae la ke poo o ua lio nei iluna, luai aku la i kekahi buke aniani mailoko aku o kona waha, a haule iho la ilalo. Ia Robiana Lo hoi i kulou iho la ilalo. Ia Robiana Lo hoi i kulou iho ai e lalau i ka buke, a i ea ae ka hana, aole ua lio nei. Wehe ae la leia i ke kaula gula i hoopaaia ai mawaho o ke aniani.

            E ka mea heluhelu, e nana oe i ka moolelo o keia buke - o keia buke, na kekahi Aliikoa kaulana no ia o na aupuni ehiku o Wakawaka, a ua make elemakule nae ia, a na keia lio elemakule i malama i ua buke la a hiki i kona halawai ana me Robiana Lo.

            Ia Robiana Lo nae i wehe ae ai a nana ia loko ma ka aoao mua, elua apana aniani i hoopiliia, ua hoopaaia i ke kui omao ma ke poo; a nana pono iho la o Robiana Lo, ike iho la oia he wahi lio uuku e holoholo ana, me na lako no a pau o ka lio, me ka pahikaua no i hoopaaia i ka noho, a me ke kapa kila kaua. Ua palapalaia no hoi mawaho us mau apana aniani nei, penei: A i makemake ka mea nona ka lio e lawe mai i ka lio mailoko mai o keia buke, e wehe ae i ke kui ma ke poo o keia mau apana aniani, a e puka mai no ke kino holookoa o keia lio, a holo aku e like me ka makemake o ka mea nona ka lio, ina i ka lewa, a ina paha ma ka honua nei, aia no i ka makemake o ka mea e hooholo ana. O Rainahuelo kona inoa.

            Wehe hou ae la o Robiana Lo ma ka aoao elua o ka buke, ua like no me ko ka aoao mua, a maloko nae o keia, he wahi liona uuku; a ua palapalaia mawaho o ua mau apana aniani nei, penei: He liona ikaika loa keia iloko o na kahua kaua o Wakawaka. A i makemake ka mea nona keia liona e lawe mai, mailoko mai o keia Buke, e wehe ae no i ke kui omau, a e puka mai no ke kino holookoa o keia liona, a e hana no keia liona e like me ka makemake o kona kahu.

            Wehe hou ae la no o Robiana Lo ma ka aoao ekolu, ua like no na kuhikuhi ana me ko na aoao mua, aka iloko nae o keia mau apana aniani, he wahi ilio uuku ke holoholo ana iloko, a ua palapalaia mawaho, He hiki no i keia ilio ke hele pu me kona kahu, he ike loa oia i na enemi o kona kahu, he ikaika loa oia ma ka hakaka ana: O Bi@da kona inoa.

            Wehe hou ae la no o Robiana Lo ma ka aoao eha, a ua like no na kuhikuhi ana me ko na aoao mua; a iloko nae o keia, he wahi kohola uuku, a ua palapalaia penei: Ina e loohia ka mea nana keia kohola i na pilikia ma ka moana a me na kapakai, alaila, e wehe ae no i ke kui i hoopaaia ai ma ke poo o na aniani, a e puka mai no ke kino holookoa o keia kohola, a e hana aku no ia e like me ka makemake o kona haku.

            Wehe hou ae la oia i ka aoao elima, aia maloko o keia, he wahi pakaukau uuku, a maluna iho o ua wahi pakaukau la, he mau popo palaoa elua e kau ana. Ua palapalaia no hoi mawaho o ke aniani, penei: Aia a weheia ke kui omau maluna o na poo o ke aniani, alaila, e puka mai no keia pakaukau, me na mea ai he nui maluna iho. Ia manawa, wehe ae la o Robiana Lo i ke kui omau, a i ka hemo ana ae, ike iho la oia, aohe ke pakaukau iloko o ka buke, eia ka ua puka iwaho, a ke ku nei ma kona aoao, me na mea ai o kela a me keia ano. Hoao pakahi aku la oia i na mea ai a pau, a ike iho la oia, ua pakela loa aku ka ono  o ia mau mea ai, mamua o na mea ai ana i ai ai ma Pelekane. Hopu aku la nae oia hookahi popo palaoa, a paa ae la i kona lima - popoi ae la oia i ka buke, a ike iho la oia, aohe ka papakaukau owaho, a nana iho la keia iloko o ka buke, e ku ana no, alaila, popoi ae la oia a paa loa, a hoopaa iho la i ke kaula gula, a hookomo iho la i ua buke nei iloko o kona pakeke, a hookomo ae la hoi i ka popo palaoa iloko o kona palule, a noho iho la e okioli i ka bea a laua.

            Hoi mai la o Ekemila me ka pu-a wahie, a ho-a ae la i ke ahi. Pulehu iho la laua a na poli, a unuhi ae la, a i aku la ia Ekemila, Eia ka kaua wahi ai la. Ninau mai la hoi o Ekemila, Nohea mai nei hoi ke-na popo palaoa au? Pane aku hoi o Robiana Lo me ka hoopunipuni, I loaa no hoi ia'u maluna ae o kahi hale kuke, ia kaua no i puka mai ai mailoko mai o ka halepaahao, a ai iho la laua nei. (Aole i pau.)

 

He pilikia! He pilikia!

            E ka Nupepa Kuokoa E; Aloha oe: -

            Eia ma ko makou apana o Mana nei. Ua uhi paapu ia e ka lepo a ka wai, ua hoomaka mai keia ua nui, mai ka la 15 maio Okatoba, ahiki i ka la 18, oia ka malie ana o ka ua.

            Alaila, o ka pililikia i loaa iloko o keia ua nui aina; mai Kekapa, a Kolo; eono ka nui o na ahupuaa maloko o keia apana, i uhi ia e ka lepo. Eia na inoa pakahi o lakou a pau o Kekaha, ka aina ma ka hikina hema o Pokii, o Waiawa, Kahelunui, o Kaheluiki, o Kalo, oia ka aina ma ke komohana akau.

            Oia iho la na mea hou ma keia apana, a ke ano pilikia nei, ka ia wahi. No ka bipi mai keia pilikia ana, ua pau ka weuweu a waiho oneanea ka aina, a i ka wa e ua mai o ka hele okoa mai la no ia o ka lepo. O keia bipi nae aole na makou, nana haku aina no; Ua pau me ke Aloha i na keiki o ka hale pai, a me ka Luna Hooponopono o ka nupepa "Kuokoa." KALANAMAHIKI. Mana, Kauai, Novemaba 1861.

 

Ia Hawaii Ponoi.

            E ka Nupepa Kuokoa E: Aloha kaua: -

            Akahi no a launa mai me a'u na manao walohia, i awili pu ia me ka waimaka e loku nei i ka iwi aoao, oia hoi ka pepa o keia makahiki, e pau ana i ka pule hope o keia makahiki, e pau ana i ka pule hope o Dekemapa, o keia makahiki 1871, a hoi aku i ka aoao mau o ka honua.

            Nolaila, ke poloai aku nei au ia Hawaii ponoi, E lokahi ka manao, i hookahi puuwai. E nana aku i ka moolelo o ke ao nei, o ka nee ana o ke au o ka manawa imua, he mea ia na kakou e olelo iho ai, ke holo nei o Hawaii imua, ma na hana pili kalepa, a me na mea hoonaauao. Nolaila, ua maopopo, ua like ole na manawa o kekahi makahiki me kekahi makahiki.

            Nolaila, o ka poe lawe pepa a pau o keia makahiki, he 3,000 ko lakou heluna, a pakui hou ia aku 1,000 i koe, alaila, ua like me 4,000 ka heluna nui o keia makahiki hou ae, alaila, e manao kakou ua holo io ke au o ka manawa imua.

            Nolaila, ke kahea leo nui aku nei au i na elemakule, na luahine, na hapauea, na keiki, na moopuna hoi, na kualua a me na kuakolu, i na ili keokeo a me na ili palauli, e hui like mai kakou a pau, E lawe! e lawe!! i ka nupepa Kuokoa o ka makahiki 1872; i ike i na moolelo o ke Kau Ahaolelo o keia makahiki ae. Me ka L. H. ke aloha.  D. KAULANAULA. Makawao, Maui, Novemaba 13, 1871.

 

NU HOU O NA AINA E.

Ku mai ka "Mose Tela."

NA MAKAMAKA HAWAII I HOI MAI.

KA LIULIU KAUA KA RUKINI!

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Mose Tela, Kapena N. T. Bennett, ma ke kakahiaka nui Poakahi iho nei, iloko o na la he 10 mai Kapalakiko mai, ua loaa mai na mea hou ahiki i ka la o kona holo ana mai.

            Eia na makamaka Hawaii i hoi mai nei maluna o ka Mose Tela mai ka lakou makaikai ana aku nei: Hon. C.R. Bihopa a me kana wahine o Pauahi, Hon. S. H. Pilipo, Loio Kuhina a me kana wahine, Rev. D. Dole a me kana wahine, F. W. Allen Esq a me kana wahine, Mrs. E. H. Allen a me ke kaikamahine, M. S. Greenbaum, H. A. Kahanu, J. S. Mc Dade a me kekahi poe e ae. Hookahi ohua kaulana, o W. H. Uwepa, ka ona nona keia mau moku nui, ua holo mai nei, a ua hala loa aku la i Nu Kilani a me Kikane.

No Amerika.

            Ua holo mai o W. H. Uwepa i Nu Kilani a me Nu Holani ma ka hana, a mamuli o ke kauoha mai kona aupuni mai. E makaikai aku ana oia ia Sidane a me ke kulanakauhale o Melebona, mamuli o ke kono ponoi ana mai a ko laila poe kalepa waiwai nui. He mea maopopo, e hoholaia mai ana i mua ona na lima hookipa mai ko laila mau makamaka mai no kana hana nui i wehe e iho nei, oia ka Laina Hooholo mokuahi lawe leta mawaena o Amerika Hui a me na aupuni Panalaau.

            Mamuli o ke ana ponoia ana o kahi i pau loa o ke kulanakauhale o Kikako i ke ahi, ua maopopo, mai kahi i hoomaka ai ke ahi a kahi i pio ai, he eha mile me ka hapa ka loa, a ua oi iki aku paha mamua o hookahi mile ka laula ma ka averiga ana. O ka nui o na kauhale i pau i ke ahi, he 18,000; a mailoko ae olaila, he 1,500 he mau hale pohaku paa. O ka nui o na waiwai i poho a me na mea pili kino, ua kohoia aku, e hiki ana i ka $300,000,000. Ke kahe awai la na kokua i keia kulanakauhale poino, mai na wahi mai a pau o ka aina ahiki loa aku i Europa. No ko ka Emepara wahine o Geremania hoomanao mau ana i ko na Amerika aloha iloko iho nei o ka wa kaua, ua haawi manawalea aku oia no ka poe poino o Kikako, he 1000 dala Geremania, ma ke 87 eneta no ke dala gula hookahi. Ua haawi aku hoi ka Emepera kane, he 1000 dala Geremania. Ua haawi ka Moiwahine o Beritania, he $2,500 no ka poe poino o Kikako. Haawi hoi ka Hooilina Kalaunu o Beritania, $1,300; o ka ka Moi o Belebiuma, he $500.

            O ka pau ahi ma Wiseconasina, oia pau ahi weliweli ia. Ua nui na ola kino i loohia i ka poino, a apo mai la ka ula o ke ahi a elupa aku la.

            He manawa koho balota nui mai nei keia no na luna aupuni o kekahi mau mokuaina iho o Amerika Hui. Mailoko mai o keia mau koho balota ana, ua hoike mai ka hopena i ko ka poe Ripublika pii ana ma ka ikaika ma ke koho ana i ko lakou mau luna aupuni.

            Us koho ke aupuni o Amerika Hui ia Uilama M. Evarts, Loio Kuhina nui o ia aupuni mamua a me Mr. Cushing o ka MOkuaina o Makesuketa i mau Loio no ka aoao o ke aupuni no ka Aba Hookolokolo i ka hihia o ka Alabama, e malamaia ana ma Geneva, Helevetia. Ua ae mai laua, a e liuliu ana e hele. E koho hou ia ana o Beniamina R. Curtis, LUnakanawai mua iho nei o ka Aha Kiekie i hoa no ia papa loio e hele ai.

            He haunaele ma kekahi wahi o Amerika, i kapaia o Los Angeles mawaena o ka poe haahaa loa o ko laila kamaaina a me na pake. Ua pepehi wale ia na pake ma na alanui, a ua lukuia hoi me he holoholona la. O kela pepehi kanaka ma ke aupuni i kuu akeaia ka pomaikai no kela a me keia, aohe no ia he hana no ke kanaka, aka, na ke demona.

            Ua hoolaha ae ka Peresidena o Amerika Huipuia, e malamaia ka la 30 o Novemaba e na puuwai Amerika a pau, i la e hoalohaloha aku ai ke Akua.