Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 50, 16 December 1871 — He iwi kahi e noho nei kakou. [ARTICLE]

He iwi kahi e noho nei kakou.

Ke noho nei kakou maiuna o ka,iwi! He iwi aha keia ? he iwi hua moa anei ? he iwi niu paha ? He iahilahi loa ka iwi huamoa ; | e aho iki ka iwi niu, he manoanoa iki ia. Aoie nae he iwi niu kahi e noho nei kakou. He mea maikai nae ke laweia ka niu i ku« mu hoohaiike no ka honua. Penei: O ka mea mawaho loa o ka niu, he aa niu ia. Me keia paha ka weuweu, ka nahelehele, ka ulu-

laau oka honua. A, malalo ae oke aa niu ka iwi niu, he lahilahi mamua, a mahope ua manoanoa a pili no ka io i ka iwi a puni. Me keia kahi paao ka honua, ke aa, ka lepo, a hala loa ilalo. A, maloko o ka niu he wai; he puka hoi e puka mai ai ka wai ke weheia. Me keia paha ke ano o ka honua, he wai, ahe ahi kahe maloko loa. He mau iua hoi e puka rnai ai ka wai a me ke ahi. He inau punawai kahi e piipii mau ana ka wai; be mau lua me na lua pele, kahi e poha mai ana ke ahi me ka luai pele i kekahi manawa. No ke aha i manaoia'i he ahi wale no maioko iilo o ka honua ? Penei: . Ma ka eli ana i ka honua a hiki i ke 40 kapuai, ma ka iho ana paha a hiki īa kapu-1 ai. mau no ke temepetara, oia hoi ke ano wela, ano anu, ma ke kau, a ma ka hooilo. Aole mahuahua ka wela, aole emi ke anu ; oia mau no. A haia na kapuai he 40, alaila, hoomaka ka mahuahua ana o ka wela. A mau no ka mahuahua ana, me ka wikiwiki iki ma kau wahi, me ka lohi iki ma kau wahi, e mau ana nae ka mahuahua ana oka wela. Hookahi degere Fareneheta ka mahuahua ana ke hala na kapuai he 50. A hala he 100 kapuai 2 degere, 500 kapuai, 10 degere. A pela mau ke ana oka mahuahua ana o ka wela ke iho iho iloko o ka honna. A, ua manaoia, ina e eliia ka honua a hiki i ka 20 mile, he ahi wale no malalo iho. Ua paa na mea a pau i ka hooheeheeia, he ahi, me he loko ahi la wale no i koe. A, ke noho nei kakou maluna iho o ka iwi o ka honua, oia hoi kahi i hoomaliliia, a oluolu ke noho iho, a ulu ae ka weuweu, na uiulaau, na mea kanu he nui wale. He aa wale no paha ka iwi o Hawaii nei mamua; a, ma ka hana pu ana aka la, me ka wai, me ka ua, loaa ka lepo kahi e noho ai, e kanu ai. Nani na hana ake Akua ! Ke ike nei oukou, aole manoanoa loa ka iwi ona mokupuni nei. Nolaila hoi, olai ka honua, a poha mai ka pele, no ka hui ana o ka wai a me ke ahi o loko, a hakaka laua, a uwo, a nunulu, a hoohaalulu i ka iwi o na aina, a imi ī kahi e puka mai ai iwaho. Ina loaa ole kahi e puka mai ai, auwe kakou ! pau ka iwi ī ka nahaha liilii, a paholo na aina, na kanaka iloko o ke ahi. Nani ka lokomaikai o ke Akua i ka haawi ana mai i na puka, na lua pele, kahi e puka mai ai ke ahi, a pakele ka honua i ka nahaha liilii ana. Hawaii.