Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 50, 16 December 1871 — Ka haiolelo a P. W. Kaawa IMUA O KA AHAHUI OPIOPIO O KAALAEA, PLNTATION MA KAPAkakakai o Kaalaea Koolaupoko No ka la Kuokoa o Hawaii nei ma. [ARTICLE]

Ka haiolelo a P. W. Kaawa IMUA O KA AHAHUI OPIOPIO O KAALAEA, PLNTATION MA KAPAkakakai o Kaalaea Koolaupoko No ka la Kuokoa o Hawaii nei ma.

XoTemat» 28, 1871.

E na Keonimana a ine na Lede :—Ua loaa «n*i ia'u ka hanohano ma ke kono ana a ka Lunm nui o keia Ahahui Opiopio, e lawe i ka haīoielo o ka la Kuokoa o ke Aupuni Hawaii imoa o oukou, ae hoike dku hoi i keia anaina nni i ke Kahua maoli i kukuluia'i keia ahaaina. £ oa Keonimana maikai: —lfa hiani oukou me ka makemake nui e malama ae i ka la Kuokoi o ko kakon nei Pae Aina, ka la hoi i malama makamae loa ia'i e ko kakou ' maa Moi, a rae na makua o kakou. Mai k« hookumuia ana e malama i ka la ' 28 o A. D. 1843, a hiki i keia la I 29 o Sovem*ba, A. D. 187J, a kakou e hau- ; oli nei, he iwakaluakumamawalu makahiki j o ko kakou Kuokoa ana, i ke koiu hoi o na I Moi e noho nei aoa ka Noho alii. I ka malama o Feberuan, A. D. 1843, la- . weia aku la ke ola o keia Auppni e Lord ,George Paulett, pau iho la ka hanu, a make ibo ia ka aina hānau o kakou ; ma ia mau la pilikia, uwe iho la Ka Moi, na Lii, a me na makaainana, no ka mea, ' Ua haule ka Hae Hawaii ilalo, • Ua kumakena na Pae Moku, * Pilikua waha ka opeope, ! Uwe a!oba i ka naheie ; Ua haakulou na lehua o na Malokama, . Ua kupilikii na hono o Piilani, . Ua nae iki Oahu o Kakuihewa, ; Ua kupinai ka leo o Kauaimanokalanipo, Aloha wale—ko Aina e— ; £ Kalanikauikeouli—e Aloha— ; A hala na maiama eono mahppe mai, aia j hoi, hoihoiia mai la ke Ea o ka aina e Adimalala Toma (Thomas) ma ka la 31 o futai, 1543, ua hanu hou ae oe e Hawaii i ke Ea | olaolo, ua kau hou ka Hae kalaunu. I O ka Hae Hawaii hoi, | Ua kowelo i ka ili o ke ka», i Ua kapalili lai malie, j Ua noho hou ia ka Noho alii, i Ua palekana, ua ono ka ai, Aole nae i holo pono ke koko a me ke ola i ka puuwai o Hawaii nei ia mau la, a hala ae 3 maiama me 28 la, alaila ae ia inai la ke , Kuokoa o Hawaii a ma ka lima o na EleI le Imi Kuokoa o Hawaii nei, oia hoi o Haa- | lilio a me Wm. Kikeke ; a oia ke kumu i Kuokoa ai ke Aupuni ma ka aeana ona Aupuni nui, Beritania a me Farani, a ua Kuokoa kakou. Ua kani hauoli na pu o Puowina, ua hauoli na lii, a me na makaainana, ua ola ka aina mai o a o, a hiki i keia la au e Hawaii opio e lawe nei a oki pau. Heaha ka waiwai nui i loaa ia kakou ma ka malama ana, a hoomanao mau ana i keia , la Kuokoa ? Ua loaa mai na Kuikahi, ua loaa ia kakou be Kumukanawai maikai, a me na kanawai, ua Noho alii oe maluna o kou aina Alodio; ; ua hoomana oe i ke Akua e like me kou j makeuiake me ke keakea ole io, ua holopono 1 ka Hoomana Euanelio. Ke ani peahi mai nei ka la Kuokoa, nana ka ī kukulu i na Kula nui, na Kula liilii, na Kula pualu a me na Kula Kaikamahine, a he mau pouhnna lakou no ke Aupuni Hawa- ; ii. Ke Aupuni hoi a Kamehameha 111 i ole- | loai " He Aupuni Palapala ko'u Aupuni." Ke kuhikuhi mai nei ke Kuokoa, i ka holopono o na mea Pai Palapala, a me na palapala hoolaha ike a pau, na ke " Kuokoa " i hoohoio pono i na oihana kalepa kuwaho, a kalepa kuloko, na Laina Holo Mokuahi holo . piii aina a holo laina o waho. ( Ke kaaoha aku nei ke " Kuokoa " i na moku Manuwa a pau o na Aupuni nui, e malama a e kiai mai i keia Aupuni, a me ka ( Noho alii me he pa pua rose la iwaena o ka moana Pakipika, na keia la Kuokoa i hoowaiwai i na kanaka o ka pali Koolau me na wahi mahi-ko, a mailoko mai o kekahi mahi* ko na lala nana e kukuiu nei i ahaaina Ku. okoa. O na oihana mahiai a me na oihana hanai ho)ojbolona, ua kokuaia e ka noho Kuokoa ana. Na ka la Kuokoa au e haaheo nei, i huki I mai i na lima o na'Lii Aupuni, a me na malihini o na aina e, a e lulu lima pu me oe e Hawaii, ma ke ano hoolaulea, ua noho ia 1 | kou mau kapakahakai a me na kualono, he ! puu oioina oe no na malihini hele, he ipuka j boi oe no na moku kalepa, a he Hatele hoi j no na aina e, a he alanui holo moana no na ! Mokuahi Lawe Leta. j Na ke Kuokoa i hapai ia oe i ke kulana j naauao a noho pu me na'Lii. A ke ku nei na kapoai o ka Noho alii ma ke alanui o ke ; Kuokoa. ' Na keia la Kuokoa i hoowela i ko oukou ; mau puuwai opiopio e ko Kaalaea, a ke kuj kula nei i kia hoomanao no na hanauna opio >' o keia mau Kooluu. | Na ke Kuokoa i hoouna aku i na Kanike- | la, na Elele Aupuni, a me na kahunapule | ma na aina e. | E na Keonimana maikai, a me na Lede, ' o ka hoomanao ana i keia la a oukou e hii- : poi nei, ua kau iike oukou me na Lahui na- | auao a pau o ka honua nei, a ma keia hana ' e ikeia ai oukou he poe koa aloha aina io ! oukou no ka Moi Kamehameha V. " E ola ka Moi i ke Akua, E mau ke Ea o ka aina i ka pono." Ua loaa la Amenka kona Kuokoa ma ka ikaika i ke kaua; ua loaa ia Farani kona

Kuikahi me Perusia ma na hiliona hapaha farani; aa loaa ina makaainana o Beritania Nai ko lakoa mau pono no ka naauao o na Lunamakaainana. A o kou Kuokoa e Hawaii i ioaa mai, ao* le ia ma ke kaua, aole hoi ma na miiiona hapaha farani, aole hoi ma ka oi ioa aku o kou naauao; aka, ua loaa keia la Kuokoa ia oe mai ke aloha wale mai oka Mea Mana Loa, nolaila, e haaheo oe nou iho, e hoohanohano oe i kou la Kuokoa i ae ia mai e na Mana nui o na Aopuni naauao. A ke noi a«u nei au ia oukou e haawi aku i ko'u mahalo i ka mea hanohano. I Bickerton, a me John Crowder ka Luna nui o ka Ahahui opiopioa me ka poe hanohano o ka aina i akoakoa mai e iawe i ka iokomaikai o na Keonimana nana i hoomakaukau i keia Ahahui nui. A i mea e mahuahua ai keia Ahahui opiopio, mai ka lae o Kaalaea a ka lae o Kualoa, e hana kakou me ka hoalohaloha aku i ke Akua, oia ke kumu i loaa mai ai ko kakou pono Kuokoa, a e kokua ae hoi i ka luakini o Waikane, ka papu ikaika, kahi e ao ia'i ia oukou ma ke aloha aina, aloha alii, a me ke aloha i ke Akua.