Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 51, 23 December 1871 — Ka Aie Aupuni. [ARTICLE]

Ka Aie Aupuni.

Ma ka mnnno pepa o ke Au Okoa o keia pule, e pili ana no na apono ana, a maikni ana no ka aie o ko kakou aupuni e noho nei. He pono no i ua pepa la ke apono i na kee a pau a na lima hana o ke aupuni, ina ua lilo pono, a ina he lilo hewa. Aole no e hiki ana i kona lima kakau ke kue aku i kona mea nana i kepa mai. O ka aie aupuni e noho nei, ua hiki no ke hooili pono ia aku maluna ponoi iho o ko lakou mau hokua ; a o ka n>ea a mau mea i hooili aku pela, owau no kekahi e manao nei pela. E like me ka ike ole o ka muka i kona piapia iho, pela no na mea a pau i noho hoaaina malalo o ko lakou mau hakuaina iho, (oia na Kuhina) oiai, ke ike ia aku nei nae, he aie io no, ke kamaemae wale ae nei no ke Au Okoa. Aole no ka mahuahua wale noo ko Inkou mau uku makahiki i aie ai ke aupuni, aka, o ka mahuahua pu no o kahi mau hnawina e ae o ka poe malalo mai. O ka hooliloia hoi o na dula o kahi haawina no kekahi, ina he koena. O ka laweia mai 0 na dila o kekahi haawina i hana ole ia no kona wahi i hookaawaleia ai, a hooliloia aku la ma kahi e. O ka uku pau ia aku no o ka uku e na Luna Aupuni i he)e makaikai a ike ohana paha ma na aina e, a ine he mea la no e noho hana ana 1 ka oihana. Aole anei he pono ke uku ia no ka wa hana wale no ? O ka hoopau loa ia o ka uku ia ana o na uku iloko o ka Bila Haawina, oiai ua make e kekahi Luna Aupuni, iloko o na malama ewalu—O ka hoolilo wnieia o ke dala no kekahi hana hou a ka Aha Kuhina e liooholo ai—Ua hoolilo iho nei ua poe la i kekahi puu dala nui no keia Hotele. Aole anei i kupono ia makou ke kapa aku, Nn lakou no i hoaie i ke Aupuni! Aole anei o lakou ka poe ikaika loa e hoolilo i puu dala nui, he $50,000 no kekahi Laina Mokuahi, he mau miliona ko lakou kumu waiwai ? A ua ko(toke aku anei kou kumu loaa no ka makahiki ine ko lakou ? O ko kakou noho aie ana iloko o ka maluhia, aole ia he mea e mahaloia nku ai ka hana a na lima lawelawe. Ua loaa ka aie nui i na aupuni nui o ke ao nei, no ke ala mai o ke kaua me na enemi— aole no i hoahewa wale aku ka lahui—a o ko kakou uoho aie iloko o ka maluhia, owai hoi ke uhai aku, a apooo aku i ka manao o ka nupepa Kuhina. u He hana nui ko na Kuhina noonooana, no ka pomaikai o ka lehulehu a me ke aupuni." Nui k» no paha, kukakuka nui no no ko ka lehulehu, a heaha na mea a lakou i nana mai ai no ka lehulehu ? A heaha na noi a ka lehulehu i ae ia mai ? A heaha hoi na pono hou i loaa mai i ka lehulehu ? Ke pii mai nei na auhau waiwai, a ke nui nei he mau Kanawai iini da!a, aohe nae i hoemi mai i naaie a me ke kaumaha o ka lehulehu, oka, ke pii mau nei ke kaniuhu ana. Ke puanaia mai nei, "Ua makaukau kupono anei i ka nu ena aku i ka moana o ua noho ana la," oia ka hiki pono ole i kahi Hawaii a man Hawaii pnha ke noho Kuhina, 4, oiai, o na mea e hoopiha ana 1 ma ia kulaua, e hoopihaia lakou me na ike he lehulehu. E ka Luna Hooponopono o u Ke Au Okoa o oe kekahi i hookomoia e kekahilke olelo e, a pela na keiki Hawaii e ae i ao pu ia me oe, a me na kula e

ae; ake ike aku nei anei oe, e kokoke aku ana oe no ua kulana la ? Aole. Ina ua hoomakaia ka hookokokeia ana oku o oukou no ua kulana la, ua manao au, ua hoomaka ka Hawaii e noho i keia wa, oia hoi, e uoho ka poe Hawaii i ike olelo e, i mau Kakauolelo na na Kuhina, e ao i ka hana, i ka hooponopono ana, alaila, e hiki pono no ia Hawaii ma keia hope aku, Aole nae o'u ike aku, ke hoo'nanaia mai nei na keiki ike olelo haole, e hookokoke aku ilaila. Ao ka hi« ki ole o ke knnaka Hawaii no ia kulana, o kn hookokoke ole ia aku no a me ka hapai ole ia aku. Nolaila, ina mau no me keia kakou e noho niau ai, a e ko no ka oukou huli ana. Ua manao anei kakou i ka poe e noho Kuhina mai nei, ua noho Kuhina mua lakou i ko lakou aina? Aole. A manao no anei kakou, ua hiki pono loa ka oihana Kuhina ia lakou, i ko lakou hoomaka ana e lawalawe i ka hana ? Aole, ua ninau no lakou i ko hai ike. Ua kupono loa i kahi mau alii opiopio o kakou ke noho lawelawe noia wahi a me nu kokua ena, kuhikuhi ana a ka Makua Moi, e hiki pono loa no. Eia kekahi; ina e hoonoho kokeia no i keia wa kahi mau Hawaii i ike i ka olelo haole, ua hiki loa no. He nui aku paha ka hoonaauaoia ana o keia poe naauao i ko Keoni Ana, a he Kuhina Kulaiaina b\ no Kamehameha 111., a he Kuhina Nui hoi o Kekauluohi. O ke aupuni Mamalahoa hoi o Kamehamehe L, he mau Kuhina Hawaii no, a ua paa no ke aupuni ; a pela no hoi o Kina, lapana a me na aupuni hanohnno o Europa—aole pnhn i manaoia, a ike lakou i ka olelo Hawaii, Paniolo a pela aku, alaila, kohoia i Kuhinn. Ein koe; ina ua hoomakaia, a e hoomaka koke ana paha ina keia hope aku, ka noho una ae i wahi Kuhina Hawaii no ke aupuni, alaila, e ike pouo ana o luna ia lalo ponoi. "E uhi no ka malu o ka laau koa I kona mau lepo ponoi," A ina hoi e like me keia noho ana, "E ike mai no ka laau oka I kona mau kawowo." A. Nuuanu.