Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 52, 30 December 1871 — NU HOU O NA AINA E. Ku mai ka "Mose Tela." KA MAI O KA HOOILINA KALAUNU O BERITANIA. NA MEA HOU ANO NUI. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E.

Ku mai ka "Mose Tela."

KA MAI O KA HOOILINA KALAUNU O BERITANIA.

NA MEA HOU ANO NUI.

Ma ke ahiahi l'oaono iho nei, ku mai la ka mokaahi Lnwe Leta Mose Tela iloko o »a )a be 11 mai Kapalakiko mai. Ma onn la i loaa mai ai na lono mea hou ahiki i ba l.i 12 o Dekemaba. Malalo iho, e loaa ai na mea hou ano nui: No Amerika. Ua pihm oa nupepa Amerika i ke kamailio no ke Keiki Alii Rukini AWxis, a ke hele makaikai la oia ma na wahi pana kaulana o Amenka Huipuia. Oka hookipa ana ana kanaka Amenka ina kana mau «ahi i hebi aka ai, ua ku i ka hanohano a me ka maikai. He lua ole ka piha pu o kona mau koamoo e hele aku ai ina makaikai. Ua oleloia, o ke alanui akea hookahi o Nu loka, ī ka wa i lele mai ai ua Keiki Alii la, ua hele a hookeke na kaneka, a un pulelo mai na hae Amerika a Kukini mai na ipuka hale mai o

na tausam hale. Ma ka inoa o n& Kamaaina o ke kulanaLaahaleo Nu loka r ua haawi makana aku la 0 Gen. Dir i ke kii o Adimarala Faragu i make, a ua oluolu ke Keiki Alii i ka lawe ana aku ia makana, ma ka inoa o kona makaakane alii, ka Emepera o Kusia. Ua patie mai ke Keiki Alii, e waihoia ana ke kii mawaena o na mea makamae o ke aupuni o Hasia, me kona hilinai e mau ka maluhia a me ka manao maikai mawaenn o na aupuni eiua. £ haalele ana ke aumoku Rukini ia Nu loka, a holo aku i Nu Olina, kahi imanaoia, e kau aku ai oia mahope o ka mnkaikai ana i na mokuaina hui, a holo aku i Kina. Ua inakemake ka Peresidena a me ke Kuhina nui o Amenka Huipuin, e hoopau aku 1 ko ke Kohina Kukini noho ana kuhina ma Wasinetona, no ke ku ole o kana mau hann i ka hanohano a me ka maluhia o kona aupuni. Ua waihoia he olelo hooholo oia ano i mua o ka Hals Ahaolelo nui, a ua hooholo ia. Ma ka la 4 o Dekemaba nei, ua hoouna aku ka Peresiaena Kalani i kana Haiolelo i ka poe i kohoia o na makaainana e hele i Wasinetona e kau kanawai ai no ka lahui. Ma ia haiolelo, ua komo he mau poo manao

ano nui e pili ana ia nupuni. Ua hoemisa ka nui o na koa ku mau o ke aupuni o Amerika Huipuia ma ka la 1 iho nei o lulai, ahiki i ke 30,000, a o na lilo no ia poe ro ka makahiki, he 840,000,000. Ua komo pu iloko o ia mau lilo, na hana hou ana no na maluwai a nie na hana hou a pau. U ka lilo no ka oihana koa wale iho no 1872, e hiki ana i ke 832,415,472. Ke lohelohea hou ia mai nei, e waihoana ke Kuhina nuī o Amerika Huipuia i kona oihana kuhina, a e lilo ana paha i kekahi haole hou. He keu hoi keia a ke Kuhina ! paialewaia. 1 O ka nui o ka aie o Amerika Hui i hoemi ia mamuli o ka imi ana a ke Kuhina Waiwai,! no loko o ka makahiki 1871 iho nei, e pau ana i lune 30, he $94,327,763. [Ehia hoi! ka emi o ka aie aupuni o kahi aupuni uuku monimeni dala ?] \ O ka loaa kuloko o ke aupuni o Amerika Hui, no ka maknhiki e pau ana 4 lune 30, he 8144,011,176. Ua hoike ae ke Kuhina o na Aumoku kaua, j e hoomakeia ka inoa o ke Katnadoa ma ke ano Luna Alii moku kaua, o e hookiekieia j ae no mai ka noho Kapena a i ka Adimarala. He kanaha kumamalima ka nui o na Lu- j na Ahaolelo nui o Amerika Huipuia, i kakau inoa aku malalo o kekahi palapala ana ia ke Kuhina nui ia (Fish)aka, ke olelo ia mai nei e hele aku ana no oia rae ka manao ole ia •na. Ua hoaponoia a ua kamailio nuiia ka liaiolelo a Peresidena Kolani i mua o ka Ahaolelo, e na kanaka o na ano a pau ma Amerika a hala loa akn i Bentania. He lono ua lauahea ae, e komo mai ana o Amerika Hui a me Beritania nui e uwao i ke kaua mu Cuba, no ka pakele mahunahuna o na ola, a no ke keakeaia o na hana kalepa. No Mekiko. Ua hele a piha ko Kipuhalika o Mekiko i ka ioaioa a me ka mokuahana. Ua piha hoi oa nupepai na olelo hoonaukiuki, a o na puali koa aupuni keia, ke komo mai la na manao kuihe. O Generala P. Diaz ka mea i hai akea ae e hoi ana i kona aina iho, a i paipaiia mai hoi e na kuhina o ka moku* aina o Oaxaco. O Koraero hoi. e holo ana oia i Wasinetona raa ke ano pili aupuni poha. Ke oleloia mai nei. e hoao ana o Mekiko e aie dala ia Amerika Hui. Ma na lono mai Matamorasa mai, ke hoike mai nei, o Generala Trevin o ka aoao kipi a na koa kipi keia ma MontereVi ana e paa ana, ua lawe pio mai la i ka hapa nui o ke kulanakauhale o Salltilo. He 16,00 o t» koa o ke aupuni. i palokoia mai la roa kekahi aoao, a o kahi keia e loaa o ka wai no ia puaii, ua okia pu ia ae Ia a nele i ka wai. Ke upuia aku nei, e haawi pio kokeia mai *na o Sal(tilo holookoa. No loka, Dec. 11.—He lono kai hiki mai maanei mai Matanorasa mai, e hoike ana, he haawi pio ia wale 'mai no koe o ke kulanakauhale o Saltitlo, me na koa aupuni a pau malaila. na mea kaua a me na poka, wahi a

ke Genera)a Kipi Trevin. O Eahife keia, kekahi o na Alihikaua kipi, ke hele mai la oia i Mier, a halawai me kona ikaika, me ke kue ole ia mai e na koa o Huare. Ua hiki ae la o Costina i Matamorasa me 100 koa, a o kona hiki ana ae, ua lilo ia i mea nuiie ia. No Cuba. Maloko o ka Haiolelo a ka Peresidena Kalani, ua hookomo ia i kona manao nnoninoni no na hana a ke kaua maluna'o ia mokupuni me ke akaka ole o ka hopena o ia hakaka loihi. Ua hookomo pu hoi oia i kona kauma hai ko Sepania ae ana mamua e hoopau i ka hookauwa kuapaa maluna o ua mokupuni ma lnia Komohana, he panalaau nona ponoi, Ua kauoha aku oia i ka poe kau kanawai, e noonooia i kanawai ehaawi ana i ke kupono no na haole Amerika e paa ana i na negero malalo o lakou, a e hoohanaia uialuna o na wahi mahiai nui, no ka inea, o na hnole Amerika, ka poe mea waiwai nui e paa la ia mau kauwai hookuu lanakilaia ma ko lakou ainu iho. Madarida, Dec. 2.—Ua lono lauaheaia mai, ua manao o Beritania nui a me Amerik Hui, e komo mai e uwao no ke kaua ma Cuba. Inehinei, ua malama ka Moi me kona mau kuhinn i halawai loihi ioa. Ua no* ho pu mai ka Moi a hiki i ka hora hope. Ke olelo pu ia mai nei, ua hoouna aku o Amerika Hui ia Adimarala Lee me kona aumoku e holo ma na kai o Cuba me ua kauoha ī na aoīe e hooponoponoia na hana hoohaunaele i ikeia ma Cuba e ke aupuni o Sepania, alaila, e kipu aku ia Havana. No Beritania Nui. O ka mea hou ano kaumaha ma ke aupuni o Beritania nui, o ka mai loa o ka Hooihna Kalaunu o ia aupuni. Ua piha ke kulanakauhale i ke kaumaha a me ka mokumoku»hua no ke aloha i ko lakou alii i hookaulana eia e noho ana maluna o ka noho ahi, Ua haipule na kane a me na wahine e noi ana i ko ka Lani, e malama i ke ola o ko lakou alii. Ma ka mea hou eku mai ai ma keia mua aku, e lohe hou ai kakou no kona pakele ame ke ola. Ina e haalele mai ia, alaila, e lik) ana kana hiapo kane i alii. Ke hoopiipii mai nei ka pne panhana waea oleloi ko lakou mau uku hana la. Ua hoomaka mua ka hoopiipii ana ma ke kulanahale o Livapulu. Ke makemake nei o Enelani e haawi aku ia Gibaralata no Sepania. Ke komo mai nei na inanao Kipuhalika iloko o ke aupuni o Beritania, a ua kukuluia he mau halawai o ia ano ma kekahi mau kulanakauhale, o ka holo pono ole ka hewa. He hoao nui ana maloko oka Ha.'e Ahaoleloo na Alii o Beritania ma ka po o ka la 6 o Dekemaba, no ka makemahe e hooponopono hou a hoopololei i kona n>ana, a e ho» ole a kapae paha i ka pomaikai e pii aenei o ke kau kanawai ana u ka Haie o ka poe i kohoia. Ua hooholoia hemau olelo hooholo e kue aku ana i ke komo pu ana mai o na Bihopa e noonoo no ke kau k*nawai ana. Ua ae mai ka Emepera o Geremania, e lilo i mea hooponopnno no ka palena aina Vanekouva mawaena o na aupuni o Amerika Hui a me Beritania. Ua pau mai la i ka hoohuiia no Beritania na !ua eli daimana o Amenka Hema.

No Farani. Ma ke kakahiaKa o ka ln 1 o Oekemaba, ua laweia ae o Cremieux, kekahi o ka ha o na alakai kipi ma Farisa, i hoahewaia e ka Aha Hookolokolo koa ma Masele e make, a he wahi mamao mawaho ae o ka haie paahao, a kipuia nku la a make. Ua make ola me ka wiwo ole, me ka hoole i ka pamia o kona mau maka. O kana huaolelo hope loa i baule iho mai kona lehelehe. "E lanakila ka Kipubal:ka. M Ua kipuia he elua mau Kanaka Farani ma Epernay mamuli o ke kauoha a na mana Geremania, no ka pepehiia nna o kekahi koa Geremar»ia kiai malaila. Ma ka la 4 o Dekemaba, ua noho ka Ahaolelo Farani ma Vasela, a ua hoouna mai o Peresidena Tiera i kana haiolelo alii, Ua hoolaha akeaia ae eke aupuni o Farani, ka hookohu io ia ana o JuJes Favre i Kuhina noho no Farani ma ke alo o ka Peresidena o Amen'ka Hui ma Wasinetona. O ia hookohu ana, ua pololei a kupoho. Ua hoole paakiki loa o Peresidena Tiera i ka pono ole o ko na Alii Oliana noho ana mai ma ko lakou noho maloko o ka Ahaolelo o Farani. Ua noi aku nei o Peresidena Tiera i ka Pope, e kahea mai i kona kuhina noho ma ke aio Alii o Parisa. Ma ka la 7 o Dekemaba, ua loaa aku i ka Hale Ahaolelo ka haiolelo alii a Peresidena Tiera. Ma ia haiolelo, ua komo ke kamailio ana no ke kuikahī mawaena o Farani a me Geremania; ke kuikahi kalepa o Farani ame Beritania; ke kanawai koa; ba hoo. pooopono hou i namana hooponopono aupum; ka hoemi ana i ka nui ona koa ika wa maluhia, i ke 90,000; ko Farani manao aloha i ka Pope a me ka haawi aku i na kokua nona. TJa hoopauia ka haiolelo me ka hilinai iko na Luna Makaainana aloha aina, | Ke manae ia nei, e hiki mai ana he mau Ihoololiloli ana iloko o ke aupum o Farani. £ wa\ho ana o Tiera i ka noho ana Pereßidena ia ke Duke D. Aumal«. Ua holo like ia laua me ke Duke keia manao, a o ka poe ano naauao a pau oka aoao akau, ua hoapono ia mea. Aole eaeia na Alii Oliana e noho mai aia holo keia. oke kumu o keia no ko Tiera hiki ole ke ku aku i ka poe o ka Akau a me kona makau, o nitf mai ka poe Imeperiala iloko o na puali koa.'