Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 7, 17 February 1872 — Page 2

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Mahana Espanto
This work is dedicated to:  To my family

KA NUPEPA KUOKOA

 

            Ua paua a hoolahaia he hoike no na loaa a me na lilo no he aupuni o Nu Ho lani  no ka makahiki 1871 i pau iho nei, a penei ka hoike ana: na loaa o ke aupuni he $11.199,500 a o na lilo, he $10,90e 380.  I  ka hoohalike ana o o, loaa o ka 1871 me ko ka 1870, ua nui ka loaa o keia makahiki , he $681,015.     (Aole e like me ko ke aupuni Hawaii, he ui aku na holo mamua o na loaa mai.)

            Ua hoikeia mei, e manao ana ka Luna Leta nui o Nu Kilani, e holu loa aku e maikaikai i ke kuianakauhale o Melebona me ka manao e kukakuka pu no ka lawe leta ma he ala mai o Kapalakiko.

 

            NU HOU O NA AINA E.

 

KU mai Ka "Moiwahine Emma."

  

    No Amerika a me Europa

 

            Ma ke ku ana mai o ke kiapa Hawaii Moi wahine Emma i ka auin la Poakahi iho nei, iloko o na la he 21 mai Kapalakiko mai, ua loaa moi na mea hoa a hiki i ka la 23 o lanuari.

            Kahiki ana o na Elele Iapana i Amerika.

            Ma ka la 15 o Ianuary, ua ku ae ma Ka palakiko maluna o ka mokuahi Lawe Leta o ka Moana Pakipika, na Elele lapana i ukali ia e ke Kohina noho o Amerika Hui Chas. De Long. Na na hae Amerika a me lapana a me ke kaniʻna o na pukuniahii hoike e mai, he mlihinl ke hiki mai ana. Eia ka nui o keia poe: 5 mau elele, 5 mau kaikamahine alii, 14 kakauolelo. 54 na kokua, 27 poe aipuupuu a haumana kula. O na kaikamahine alii elima e hoonohoia ana maloko o ke kahi kulanui kaikmahine o Nu loka. Eia na ohana o ke aupuni o lapana ; Hoomana, Hoonaauao, Waiwai, ko na aina e, Kaua, Aumoku kaua, Mahiai, Haoa Kuloko, a Kanawai. Mailoko mai o keia mau oihana, he ekolu mau Kuhina e hele nei ma keia hua kau Elele. Ua kauia lakou i mau kakauolelo no keia huakai Elele a ua haawiia he mana no lakou e kuka pu me aupuni nui. O ko lakou makemake o ka nana i ka malama ana o na aupuni naauao i ko lakou mau oihana Kuhina: n i na e hoi aku i ko lakou aina hanau, alaila, ua mahui lakou i ka malama ana i na oihana a lakou e paa ana. Na ko lakou ike ma na aina e e hoopaa i ko lakou kulana. He hou wale no ka Iapana,, hala e i mua. aohe e kala o Hawaii nei e akena nei, aia no nae ka hooponopono aupuni i ka lima o ka poe e.

             Ke Keiki Alii Rukini Alexis.

            Omaha, Jan. 15-Ua hiki mei nei he Elele ma Platte Akau i keia la, a hoike mai la ke lealea la ke Duke Alexis a me kana huakai i ke alualu holoholona hihiu. Ua wela ka la o ka aina a ua oluolu hoi. He nui lea na buffalo e holo la malaila. Ua ma ke iho nei ka ke

Duke Nui Buffalo mua loa. I keia po, hoike mai ana na Ilikini i ka lakou mau hula kaua, a e haalele ana ka huakai i kaʻa wahi i ka la a popo a holoi Denver.

 

Haunaele ma Nu Olina.

            He aneane haunaele ma ke kulanakauhale o Nu Olina mawaen o kekahi hapa o ka Ahaolelo me kekahi. Aohe nae i hookahe koko. Ua kauhaia o Generaia Emory o na kea aupuni e ku makaukau i na wa a pau me kona mau koa, a ua pale aku i ka maluhia o ka aina i ka wa e haunaele ai.

            Ke komo nei ka Ahaolelo Hui o Amerika Huipuna ma ua hana he nui i ko lakou aupuni. O kekahi paha o na hans ano nui, o ko lakou hoomakaukau no ke koho balota Peresidena no keia mua aku.

            Ua make  o Genurala Haleka, kekahi o na eueu koa o ka aoao akau ma ka hoopio ana i ke kaua Hulimahi o Amerika Huipia ma ka la 10 o Ianuari, ma ke kulanakauhale o Louisville, Kentucky. Ua hoihoiia aku ko na mau iwi i Nu Ioka e kanu ai.

            Ke imi nei ka haole pown Stokes nana i kapu ia Jin Fisk jr., kekahi o na haole waiwai nui o Nu loka, i mau kumu nona e pale ai, a penei no la ua leloheia he ohumu kipi kekahi mamua ar r makemake aua e lawe i ko Stokes ola, a nolaila, ma ke kupu nua ia Jim Fisk, ua kiia ma ke ano pale ola. Eia kekahi ua loaa aku ma ko Jim Fisk poli he pu panapaua ua piha i ka poka nolaila ke hooloihi nei ka loio o Stokes i ka manawa mali o loaa hou mai one mau hoike. Aohe wahi mea mahalo hookahi ia Stokes ma Nu loka.

 

                        No Kina a me Iapana

            Ke noho la no ke aupuni a me ka lahui o Kina me ka pan i na kupee o ka pouli a me ka hoomana kii. Pehea la auanei ka loihi p ka lakou noho ana hoomau i ka pono o ka Eunelio! Ke holo nei o Iapana i mua, a o Kine, ke hoololohe nei i hope. Ke ami aku o waho, a o kina, aole loa.

            Ua waiho aku ke kuhina noho o Amerika Huipuaa ma lapana i kana oibana, a ua holo mai oia i Amerika me na Elele Iapana e hele ana e hanakui kahi hou a me kekahi mau keikikane a kaikamahine e lawe ia ana e hoonaauao-ma Amerika. Aohe he mea kanalua, e halawai mai ana ka hoakai Iapena me na jookipa aloha a hanohano mau na aupuni nui mai.

            Ma ka aoao komohana o Iapanal ua ili kekahi miku ma na ka pakai o kona inoa. Moi me kamikia haoa hou ia a paa ma lokoska. O kona inoa i keia wa, o Daniela Iean, a e holo ana oia malalo o ka Hae Hawaii

            Ua loaa aku i ke Kuhina Amerika Chas. De Long, he makana hoohanohano, ma kana hana aloha mai ka moi mai o ka Pae Aina Hawaii, ma ka hana ana i kuikahi mawaena lapana a me Hawaii.

            Ke makemake nei lapana, i ka wa e haoa hou ia ai na kuikahi, e pono e hoomahuahua ae i na dute maluna o na waiwai hookomo aku a me na waiwai lawe aku i waho.

 

No Beritania Nui.

            Ua oia loa ka mai o ka hooilina kalauna o Beritania a ua hoouna mai la ka Moi oDenemaka, ka puluna no hoi a Victoria, i kona hoomaikai no ke ola ana o ua hooilina alii la.

            Ua kakauia he palapala hoopaa mawaena o kekahi Hui Hoomoe Moana no ka hoomoe ana i waea olelo pololei mai Enelani aku a hiki Nu Ioka.

            Aohe e emo haonoha kokeia ae o Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii ke Duke o Edineboro, i kapena no ka mokeahi kaua hai Beritania Sultara.

            Ua hiki aku i Berelina ka Elele o ke aupuni o Enelani, a waiho aku la i ka Emepera i ka hoike no ke ana ia ana o ka palena o Sana Huanu, (Sein Juan.)

            O ke kuikahi i hanaua ai e hoohui aku i kekahi hapa o Guinea ilio ia Holani no Beritania ua lilo i mea kue ino loa no ka Ahaolelo Makaainana o Holani. E aneane hoopanpaa loa ana.     

            Ua puiwa a hikilele o Beritania no ka hi hia a ka Alabama i hana ino ai, no ka hooneenee ana aku i na koina a Amerika a hala loa i hope, hoomaka mai e kaukolu au i houluulu i na lilo a me na poino.

            Ua oleloia e haalele loa ana ka Hooilina Kalaunu o Beritania i ka in wai ikaika.

 

No Farani.

            Ke hoomakaukau nei na lala o ka hema o ka Ahaolelo o Farani no ka hoike ana aku i mua o ia Hale i ko lakou manao e kukulu paa ia i aupuni kuloko ma ke ano Ripubalika ma Farani.

            Mahope iho o na hebedoma elua o ka la 11 o Ianuari, e makaukau ai ke Kuhina Waiwai i ke aupuni o Parani e uku i ka eha o na hookaa dala ana ia Germania no na dala huikala a ke kaua.

            Ua hoike ia mai, ua papa aku la o Peresidena Tiera ia Gamabetta, aole e haiolelo akea hou ma Farani hema, no ka mea, na wahi a pau ana i haiolelo ai, ua nui loa ka poe i hele aku e hoolohe, a e hana e hiihaunaele. He lohe hoopunipuni kai hoea pu ae, o ka papa mai Tiera aku in Gambetta na ke Keiki Alii Bisimaka aku no ia.

            Ke nui loa ae la ka eleu o ka poe Ripubalika Ulaula o Farani ma ke kulanakauhale o Liona, a ke ku makaukau loa la na mana aupuni malaila i pau wale ai, a ulu ole mai kekahi haunaele.

            Ua hoolaha ae ka nupepa pili aupuni o Parisa ke Journal Officel, he olelo e mahalo ana i na kanaka o Amerika Hui no ko lakou kokua aloha ana mai i ka poe i nele o Farani i ka wa popilika kaua.

            Ua ku ae ma ke awa o nice ma Farani ke aumoku kaua Amerika Huipuia me Generala Keremana maluna on a, ma ka huakai holo i Sepenia.

            Ke manao nei ke Kuhina waiwai o Farani e kau i auhau malena o na waiwai maka o ke aupuni iho, e like me ka pulupulu a me ka silika, ke kue loa mai nei na kanaka ia ka silika, ke kue loa mai nei na kanaka ia bila kanawai, a ke hoopili mai nei na kanaka ia bila kanawai, a ke hoopili mai la aohe make hooholo ia kanawai. Ke hoowahawaha mai la na nuepepa a ouni o Farani ia kanawai.

            Ma ka halawai a na makaainana o ke ku. Lanakauhale a Maisela ma ka po o ka la 16 o Ianuari, ua ikaika na olelo a kekahi poe i ku e kamailio i ka hoa hewa aku i ke aupuni, i ka imi e hoomahuahua iho i na kaumaha. Ke hiki la i Vaseile i keia la, na elele mai na okana aina mai, e hele mai ana e noi aole pono e kauia i auhau maluna o na wai wai kuloko o ia ano.

            Me ka papaia aku no e na mana aupuni o Farani e pau ka pepehi waleia ana o na koa Geremania e kiai mai nei maluna o na okana aina i ae ia e noho mai, ke noke mai nei no kekahi poe Farani i ka powa. Ua pepehiia mai nei kekahi koa Gerementia ma ka okana aina o Meuribe. Ua noiia aku ka powa e haawi pio mai i na luna.aupuni o Farani i ka hulu, e ake o ka loaa o ka powa a haawi pio mai i na luna o na Geremania.

            Ua wehe ae na wahine Farani e noho kauliilii nei ma na kulanakauhale alii Europa, he mau pehu hoo dala, no ke kokua ana i ka uku aku i na dala aie o Farani ia Germenia.

            Eia i mua o ka Ahaolelo o Farani, he bilae hooikaika ana e hoopau loa i ke ano ahahui lahui e imi nei e hoopono.

            Ma ka halawai akea i malamaia ma ka okana aina o Hautes-Alphes, ma ka la 17 o Ianuari, ua hukiia he have ulaula, aka, ua huki kokeia i lalo e na Luna Aupuni, a heumi o ka poe nana i alakai i keia hana i hopu kinoia.         

            Ke hoomakaukau la ka Oihana Kaua o Geremania, e kukulu i Kula Ao Koa ma ke kulanakauhale Farani o Meza i lilo ai ia Geremania i keia wa.

 

            KA NUPEPA KUOKOA

            Ua hoole ka Ahaolelo i ke kau ana i auhau maluna o na waiwai naka o ka aina iho.

            E kohoia ana paha ka Peresidena o ka Ahaolelo o Farani, i hope Peresidena no Taera.

            Ua hoole o Peresidena Piera i kona kamailio pinepine ana no na mea i mua o ka Hale Ahaolelo, aia wale no a le mau kumu ano nui loa, alaila, weiho mai oia i kona noonoo.

            E holo kino mai ana ke Kuhina noho o Farani ma ke alo alii Sana Pereroboro, ma ka kauoha a ka Empera o Rusia, i Vaseile ehaawiaku i kona manao hoalohaloha ia Perisedena Tiera.

 

No Geremania.

            Ua hiki Kino aku la ke Keiki Alii akolu a ka Moiwahine Victoria ma ke kulanakauhale alii o Berelina.

            Ma ka noho ana oka Ahaolelo o Perusia ma ka la 15 o Ianuari, ha haiolelo mai la e Bisimaka i mua o ia Hale, e hooikaika ana i ka pono e oopaaia no na Elele o na ano aupuni alii o Geremania ma na kulakauhale e ae o Geremania ma na kulanakauhale a ae o Geremania ma na kulanakauhale e ae o Geremania e like ine mamua.

            O ka nui o na Geremania i haalele i ko lakoua pau loa lakou i ka holo i Amerika.

 

No Rusia.

            Aia ke Kuhina noho mua iho nei o Rusia no ka makemake ole ia e ka Peresidena a me ka Aha Kuhina.

            Ua hoike ae ka nopepa Eastern Budget, e lilo ana o Baron Von Offenberg, ke Kanikeia o Rusia ma Bucharest i pani no ke Kuhina noho o Rusia ma Wasinetona i hipueia aku no ka makemake ole ia.

            E hoomakaukau ana kekahi Keiki Alii o Rusia e holo mai i Farani e mare ai me kekahi kaikamahine alii Farani.

 

NA PUKA ANA O KA MAHINA MO KA MALAMA O FEBERUARI,1872.-MANAWA POLOLEI MA HONOLULU.

 

Feb. 1.- Hapaha hope……………. 11 39 p.m.

8.- Mahina hou…………………… 3 21 p.m.

15.- Hapaha mua………………… 7 50 p.m.

24.-Mahina Poepoe……………..    7 25 p.m.

            NA PUKA A ME NA NAPOO ANA O KA LA.

Feb. 1.- Puka ka La……….. 6 41 ;                 Napoo i ka………….5 47 p.m.

 

8.- Puka ka La…………..       6 38 ;            Napoo i ka………….5 50 p.m

 

15.-Puka ka La…………..  6 34 ;                   Napoo i ka………….5 55 p.m.

 

22.-Puka ka La…………..  6 30 ;                   Napoo i ka………….5 58 p.m.

 

29.-Puka ka La…………..  6 25;                    Napoo i ka………….6 01 p.m.

Capt. Daniel Smith.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Published Every Saturday-$2.00 A Year, Regular Edition.- 3,500 copies.

 

            HENRY M WHITNEY, Publisher and Editor.(Luna Hoopuka.)

 

            JOS. U. KAWAINUI, Associate Editor. (Luna Hooponopono.)

 

 

Honolulu, February 17, 1872.

 

Ka Laina Hooholo Mokuahi.

 

            Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Nebaraka, hiki pu mai kekahi lono ano nui, ua hoouna mai o Uwepa ka on a nona keia laina mokuahi, he palapala i na kuhina o keia aupuni, e papa ikaika loa ana, aole e laweia kekahi leta maluna o kona mau kokuahi mai keia aupuni aku a i na aupuni Panalanu o Nu Kilani a me Nu Holani, aia wale no a ukuia aku ka uku kokua a ka Ahaolelo i hoohoolo ai, e ukuia i kekahi laina mokuahi e hoomaumia ana ka holo mai Hawaii nei aku a i Nu Holani.

            E hoomaopopoia, i ka malama aku nei o Novemaba i hala, hiki kino mai la o Uwepa i Honolulu nei a halawai iho la me ko kakou mau Kuhina me ka noonoo no keia kumu. Ua haawi aku la keia mau kuhina i ko lakou ae ia Uwepa, e uku ia ke Kokua a keia aupuni o uku ai i ka Laina o Mr. Holo. Paa iho la iaia keia ae, a i  kona ku ana i Sidane, hai aku la oia i ka laila poe, ua lilo iaia ke kokua o ke aupuni Hawaii, a hooikaika pu aku la ma kana kamailio ana i kumu e kokua mai ai ke aupuni o Nu Holani. Aka hiki aku nei nae he mau leta mai kekahi poe Luna Aupuni aku e noho mana nei i ko lakou mau makamaka ma na Panalaau e olelo aku ana, aole e ukuia aku ke Kokua a keia aupuni ae aku ai e uku ia Uwepa. No ia mea, manao iho ka o Uwepa o ke ano o ia olelo ana he uhai ana ia a keia aupuni  i ka hoohiki oiaio i hooholoia ai me ia.

            Ina he oiaio keia, alaila he pono ole maoli keia hana no ka mea aole e pono e uhai wale ko kakou aupuni i na hoohiki oiaio ana. He malama pololei ka pono. He pono kakou e kokua aku i keia laina no kekahi mau makahiki kakaikahi a hiki i ka wa e mahuahua ai ko lakou loaa ma na ukana a me na ohua, ke pii mai ke kalepa ana. Ina e hanaia aku ana o Uwepa me keia alaila e hana maikai mai no auanei o Uwepa ia kakou mamuhi o ka hoouna mau an mai i kona mau mokuahi nui aka ina e kueia aku e like me keia e hului pau aku auanei oia i jona mau mokuahi mai o kakou aku a pau ka laeiwa ana mai o ka lanaji maanei. Pehea e hoi hou anei anei kakou i hope a hoohalike aku me na kupuna ma ke kau aku o ke hoea mai o na kupuna ma ke kau aku o ke hoea ma o na moku pea?

            E hookanaka kakou me ka oiaoia a e kokua i na hana hou ano nui a pau e ini ana e heokokoke aku ia kakou me na aina mamao aku.

 

Na Koho Balota.

 

            Ke waiho hou aku nei makou imua o ko makou imua o ko makou poe heluhelu i na Luna i hana balota  a puka a nele. Ma kekahi imua o kekahi. O ka papa pololei loa keia o ka poe hana balota.

 

Alabati(A.F. JUDD)…758 kohoia.

Keo Kaaka(J.O. Carter)… 762  "

Mikalemi…564           "

Z. Poli…488   "

 

No Koolaupoko.

Kale Kauka(C.11.Judd)…155 Kohoia

J.P. Kamai…110 nele

W. Pinehaka Wood… 81

Keoni A. Kamaki…53

 

No Koolauloa.

 

E. Kekoa… 98 kohoia

J. Kupau…59

J.L Naili…28

S.G. Waial( Wilder)…21

 

            No Waialua.

J.N. Paikuli…60 kohoia

Nat.J. Kaiakawaha…59

S.M. Naukana…51

 

            No Ewa a me Waianae.

 

J. Komoikehuehu… 114 kohoia

S.W. Mahelona…109

 

            Ma ka pepa o kela pule aku nei ua hoike ia aku mamuli o na lono paee, o S.W. Mahelona ka mea i puka,aka, mahopeo ka ninau pono ia ana, ua maopopo o J. Komoikehuehu ka i puka,

 

No Molokai A Me Lanai

D.W. Kahue…167 kohoia.

Solomona Kahoohalahala…"

A. Nutuna…114

 

No Lahaina

 

L. Aholo…213 kohoia

W. Hanaike… 184      "

L. Keliipio…127        

J.W. Keawehunahala…94

P.Kalaikini…78

J.O Kawehe…19

 

NO KAANAPALI.

 

Adamu Kaukau…63 kohoia.

J.A. Nahaku…35

 

NO WAILUKU.

 

H. Kuihelani…kohoia.

J.W. Lonoaea…"

W.H. Lonoaea…

W.H. Kaauwai…

G.B. Kalaaukane…

 

NO MAKAWAO.

 

P. Nui Esq…153 kohoia.

C.K. Kapule…119

W. Crowningbergh…75

J.W. Ukumea… 8

 

No Hana

 

M. Kahananui…117 kohoia.

J. Nakila…73

P. Kamaka…66

 

No Kohala.

 

J.W Naihe…155 kohoia.

J.D Halai…113

D.S. Kupahu…103

G.S. Kindsey…72

 

No Kona Akau

 

S.K. Kaai… 155 kohoia.

J.Z. Waiau…83

H.N. Kahulu…27

J. Keliikoa…7

 

No Kona Hema.

 

J.W. Kupakee…90 kohoia.

W.C. Jones…73

D.H. Nahinu…42

 

No Kau.

 

W.T. Martin…kohoia.

J.N. Kapahu…

J. Kauhane…

 

No Puna.

 

Jos. K. Nawahi…136

J.W. Kumahoa…115

 

No Hilo.

 

D.H. Hikikoki… 430  kohoia

S. Kipi… 429

Jno. K. Akina…312

Chas. A. Akau…123

Palapala…311

D.B. Wahine…113

 

            No Hamakua.

 

G. W. D. Halemanu…148  kohoia

J.K. Kaunamano…76

W. C. Jones(Aeto)…25

 

No Hanalei A Me Anahola.

 

D. Kaukaha…195 kohoia.

G.B. Palohau…123

H.J Wana…35

 

No Koloa A Me Lihue.

 

W.H. Raiki… kohoia

P.F. Koakanu…

G.W. Lilikalani…

 

                                                                                    No Waimea A Me Niihau.

 

J. Kauai… kohoia

S.K. Kuapuu…

J.H. Kapuniai…

J. Kamalenui…

 

            Heihei Nui ma Kulaokahua- Poho heihei Poepoe ma ka la 22 o Feberuari nei,oia ka la hauau o Wasinetona. Na lio heihei,kalio holo Ewa robine no Keonekapu, ka lio lele o Lihue Bucherboy Bornholt ka lio lawe leta o Waimanalo, Carry the news no Keoni Kamaki. E holo ana keia poe lio no ka puu dala he $300. no ka pahu he 2 mile. E hoomaka ana mawaena o ka hora 3 a me ka 4 o ke ahiahi. He mau heihei e ae no kekahi ia la."

            [He mau olelo kela maluna ar i kakau penikalaia ma ke kanana, a hoonaia mai ia makou e aha la. Ua pau ka heihei pili dala ma Ewa e like me keia aka ke laweia mai nei nar kekahi mau lio Ewa ma Kulaokahua e hoolilo ai paha i pulupulu e a aa hou ae ai ia hana ino ma kahi kokoke loa mai i na poo aupuni. E ae aku anei kakou e hoomak hou keia hana hoopuhikole i ka ili ulaula nana i hamo ma Ewa , a haalele kekahi poe i ka lakou mau hana lima a lilo nui i keia hana lapuwale].

 

NU HOU KULOKO.

Oahu.

            No Maui a me Kona. Ma ka Poakahi e hiki mai ana, Feberuari 19 e hoomaka hou ana ke Kilaua o a holo no Maui a ma Kona. E nana pono na ohua.

 

            Hoomaemae Alanui.-Ua ike iho makou i ka mik ana ae p ka Luna Alanui o Honolulu nei, e waele hou i na wahi nahelhele,a e hookeke pono ae hoi. He hoohoihou makuahonowai paha i ke kokoke mai i ka Ahaolelo, Waiho aku la auanei i hea ka mea akamai.

 

            I ka wa i hookokoke mai ai ka Nebaraka e pili i ka uapo ua hoe e mai la kekahi waapa a lana mahope o ka huila. I ke kope ana o ka huila o ke piholo pu no ia o ka waapa a pakele no nae na mea a pau o luna.

 

            Punawai no ka lehulehu ma Kulaokahua. Eia ke kukuluia nei kekahi punawai hou ma ke alanui Moi, mawaho loa o Kulaokahua, a in a e pas ana alaila he hoopomaikai ana is i ka lehulehu puu makewai ke hele ma ia kula loa a ka wawae e pahupahu ai.

 

            Hoonoho ana i ka pohaku kihi- Ma ke awakea ponoi o ka Poakahi e hiki kai ana, e malamaia ana he anaina pule no ka hoomoe ana i ka pohaku kihi o ka Hale Aupuni hou e kapiliia nei ma Mililani. E akoakoa ana ma ia anaina, na Hui Malu, Hoole Wai Ona, Manawalea o ka Poe Pahana, a me ka hui Manawalea Malu.

 

            Ke Keaka Lio o Nu Ioka.- Ua hahaiia keia hana lealea a na haole, e na anaina piha i ka po Poakahi a me ka po Poalua iho nei, a ua kukai pu ia mai hoi e na poepoe dala i manaoia aku. Ma ka po Poaha iho nei, ahaawi hou ae lakoi i anaina hou, no ka pomaikai o ka Iwaiwa holo liom O, Kingsley. Ma ia po i kuu pau ia ai kekahi mau hana keaka hou loa a ku i ka lealea no ka poe puni ma la haua.

 

            Ku mai ka Nebaraka.- Ma ke awakea Sabati aku nei i hala, ku mai la ma keia awa ka mokuahi nani o Uwepa nona ka inoa maluna e kau ae la iloko o na ia he 16@ mai Nu Kilani mai. E huli hoi koke aku ana oia ma ia mau awa i ka wa a ka Mose Tela e ku mai ai.

 

            Ka Mokuahi Kaleponi- Aole i ku msi ks mokushi o Kaleponi a hiki loa mai i keia la. Ua hoolahaia o ka la 31 o Ianuari ka la e haalele ai ia Kapalakikio aka aole nae i ku aku i Kapalakko ia manawa. Ua haalele ia Honolulu nei i ka la 25 o Ianuari, a me he mea la ina e like me ka mea i maa mau, aole oia i holo malalo iho o 26 la ma kana huakai kaapuni a pehea la e manaoia aku ai e ku mai ana.

 

            No Kauai ke Kilauae.- Ma ka hora 3 o ka auina ka Poaha iho nei ua hoo aku ke Kilauea ma kana huakai poai puni ia Kauai. E ku mua ana oia ma Hanalei, a i Waimea, Koloa a me Nawiliwili a i ka huli hoi ana mai e haalele ana i Nawilili i ka hora 5 o ke ahiahi Poaono a ku maanei i ke kakahiaka Sabati,apopo.

 

            Mahalo i ke kii o Kamehameha V.-Ua loaa mai ia makou kekahi palupalu e pili ana no ke kau koho Lunamakaainana ma kela a me keia apana o kakou nei a no ka hiki ole ke hoopuka pau aku ma na ano i makemakeia e kelahi poe kukauma, nolaila ke nui aku nei makou e hookipa aku i ko makou manao maikai i panaiia mai ma ka hoouna ana mai i ka nui o na balota a me ka moolelo o kekahi mau keho ana.

 

            Na Palapala no ke koho Balota- Ua loaa mau ua makou kekahi mau palapala e pili ana no ke kau koho Lunamakaainana ma kela a me keia apana o kakou nei a no ka hiki ole ke hoopuka pau aku ma na ano i makemakeia e kekahi poe kakau mai, nilaila ke nui aku nei makou e hookipa aki i ko makou manao maikai i panaiia mai ma ka hoouna ana mai i ka nui panaiia mau ma ka hoouna ana mai i ka nui o na balota a me ka moolelo o kekahi mau kohoana.

 

            No ka mokupuni o Starbuck.- Ua hoike ia mai ia makou kekahu leta o kakauia ma kela mokuouni maluna ae a malaila makou i ike iho ai i kona mahalo ana i ka hana lepo manu a na kanaka Hawaii e noho paaha na la. Ua like loa ka hapa ana me ko ke one hanau nei ka oluolu a ke haawiia la ka ai e lawa hoohalahala ole ai ka paahana. Na keia kumu paahana la. Ua like loa ka hapa ana me ko ke one hanau nei ka oluolu, a ke haawiia la ka ai e lawa hoohalahala ole ai ka paahana. Na keia kumu paha auanei e koi mai e hele nui aku ko kakou mau lima hana Hawaii malaila.

            Ka la Konohi ma Honolulu nei.- Ma ke ahiahi o ka Poaha o ka hebedoma aku nei i hala ua hoomaka mai na pake e malama i ko lakou la makahiki hou, ma kahoolalani ana i na me hoopahupahu. Pela keksksni wale ana a hiki wale i ke kulu aumoe. Oiai nae e nanea ana kekahi poe pakei ka hoopahupahu iwaenakonu o ka po, mai kahi e no na Makai a hopuia ana he 17 pahapake a hoopaaia ma ka hale paa e noho malie iloko o ko lakou la i makemake ai e olioli. Ua kapakahi keia hepu ana, no ka mea he oi loa ae ke kulikuli o ka na pukuniahi o Puowina i ki ai i ka po o ka la Kaisimaka mamua o keia, a no keahe hou hopu ole ia ai lakou. Ua papaia ma ke kanawai na walaau ano e a pau mahope iho o ka napoo ana o ka la a in a e hoopahupahu ana na koa i na pukuniahi iwaenakonu o ka po i keia mua aku, ke ake nei makou e ike i ko lakou puuluulu ana iloko o ka halewai me na kupee o ke kanawai w like me ka hanaia aoa no na Keiki o ka aina pua.

 

            Hale Kauai Lole Hou.- Ma keia la.ua wehe ae nei o Kino a me Ferede i ko laua Hale Kuai Lole Hou, malalo o ka Hale Pohaku o Mika Uilama,( Mr.C.E. William) ma Alanui Papu, makai iho o Monikahaae Ke kono ia aku nei ka poe puni hoohie lole, e komo ae malailka e ike ia laua.

 

            Ua lohe mai makou, ke hoomaka e nei na kuhina e hou i apo hao no ka ihu o kekahi o na Lunamakainana i puka iho nei, ma ke hoomalimali ana e hana i balota kanawai hou. Ina e like me ka manao o na Lunamakaainana la a makou a me ka lehulehu i lohe ai, o ka hoemi i na liloo ke aupuni kana hana a helenei iloko o ka Ahaolelo, a pehea la auanei ia e hiki ai ke hoomahuahua hou ae oa le ole oia e pelu i kona alelo a kaumakaia mai i kona poe haku nana ia i koho aku? O kons pono wale no ka malama i kana olelo. a i ole, e lilo auanei Oia i Iuda alua no keia honua.

 

            Maui

 

            Keiki Pau ahi- Aia hoi i ka Posono, Februari 3, pau o Nahia i ke ahi penei ke kumu i pau au hele o Kais e hoa i ahi hele hoi o Kamaka i luau, a pulehu i ke ahi o ua wahi keiki nei hoi ke noho nei no iloko o ka hale a wa a mahop iho puka ua wahi keiki nei i waho o ka hale a liuliu i nana aku ka hana o Kamaka e ohi ana ua wahi keiki nei i ke ahi hoo iloko o ka lole on a holo aku la o Kamaka ia wa lapalapa ke ahi ana i ohi ai iloo o ka lole on a. O ka nui o kahi i peino ma ka opu ma ka puukole ma ka mai ma ka waha maneonai ku no i ka poino ma ka opu ma ka puukole ma ka mai ma ka waha maneonao ku no i ka poino eia kahi mea kauoha i a kakou a pau mai hana naau po kakou e like me keia mau makua no ka mea na laua no keia wahi keiki aole no hou ou mano e hai aku i keia ak hoi no ke koi mai hoi o kekahi au makua mea keiki iaʻu e hooili aku ma ka nupepa Kuokoa. Owau no. D.M. Kalama,

            Pakele ke ola mai lilo- Ma ka po Poalima a ao nr Poaono la 25 Ianuari ua pakele iho la ke ola o S.E.S Bishop a me kana mau ohana keiki a me ka wahine, Penei ma ka waenakonu o ka po Poalima la 25 ua hiki ai ka mea powa ,e ka manao paha e lawe i ke ola o S.E. Bishop Aka ma ke kokua ana mai o ka Mes Mana Loa malaila ua pakele mahunehune mai ko lakou ola kino. Auwe no hoi ke aloha  ole o ka mea kalohe! no ka mea o ka makua no hoi ia o keia lahui a me ka Perisedena hoio ke kula. Ka oaha o ka po no la keia pau ke ola o S.E. Bishop. Ea! Auhea oe e kela mea kalohe mau manao oe e pakele ana oe o kau hana ana pela. Aia no na maka o ka Mea Mana Loa keu no hoi ke kalohe. Ke manao nei He keu no hoi ke kalohe. Ke manao nei makou no waho mai paha no kahi no paha e na haumana.

 

Hoike Kula Sabati ma Kalaoa, Kona Akau.

 

E ka Nupepa Kuokoa e: Aloha oe:-

            E oluolu ue e hookomo iho ma kou wahi kaawale o kou mau kolamu i kela mau hus e kau keakeha ae la maluna:

Hoike Ku'a Sabati ma Kalaoa.

            Ma ka la 30 o Ianuari, M.H. 1872, hora 11 a.m. ua hoomaka ka hana ma ka luakini Haleula. Piha pono na kuoneki ua hele wale a hoonuanua na puukani oia uka waokele aole mea maikai ole o laila.

            Ua hoomaka ka hana me ka pule a Rev. Kaonohimaka a ua o ka la a mahope mele mai ka Papa Hicenti S.R. Kaalawamaka, i ke mele Hosana Kamalii. A pau ia haawi mai kekahi kaikamahine i ka ninau Baibala, penei:

            I ka manawa hea la i pouli ai ka lu i ke awakea? Haina.- Mai ka hora 9 a hiki i ka hora 3. Himeni ka Papa Himeni a S.R. Kaalawamake, Mele oli ne. Haawi mai o Mr.Heie o ka ninau Baihala penei.

            Ua huhu anei ke Akua i na keiki moe kolohe?

            Haina- Loihi ka hoopaapa ana no keia ninau a ua hooholoia ka haina, Ua huhu no.       Mele mai ka poe mele i ke mele . Na po kii ku oukou. Waiho mai o Mr. Keliiwaaole i ka ninau imua o ka hale penei:

            O ka hewa anei ka mea e make ai? Haina mai ka Papa Himeni Kai a mau Waiho mai o Mr. Kailaua i ka ninau Baibala,.

            Heaha la ke ano o ka hewa?

            Aole i loaa ka haina kupono nolaila ke waiho ia aku nei keia ninau imua o ka lehulehu mai Hawaii nei a hiki loa aku o Lausi e hai mai i ka haina kupono. A pau ia kumai o S.K. Kaai he manao paipai ma na mea e pili ana i ke Kula Sabati a ua nui ka olioli mahope iho ku mai o H. N. Kahulu he manao paipai no a mahope iho o G.B. Kaonohimaka i ka nanaku i kana mau olelo Kikaha ka Iwa i na pali. uwa ka pihe a haalele wale. A pau ia mele mai ka Papa Himeni a S.R. Kaalawamaka i ke mele punawai huihui ke ike aku oe me he pupuanioe la ka leo o na kaikamahine kanino a kani kea no a le nahenahe no a nahenahe, Ua hele wale a unounoo Puna i ke akua wahine. A pau ia, mele ia mai ke mele " Paipai a poe inuwai."

            Ua like na leo himeni me ka leo o ka hanehane, ke hele la a uwe hone i ke kula pili. A mahope, mele mai ka poe puhi ohe, kani kuekue kela, kukupau ka leo o ka pahu; e mahalo aku-a-aole e pau.