Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 7, 17 February 1872 — Page 4
This text was transcribed by: | Joanna Tsuha |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hahai mamauli o’u,
1. Ua imi anei, e kuu hoa,
I na hipa e auwana nei,
Ma na wahi nahele, panoa,
Ma na puu, a na pali pahee?
Ua hehi anei ma na ola
Neoneo, neuelu, poho?
Malaila e ikeia’i la
Na pai kapoai e le@@.
2. Ua hii anei oe ma kou pol@
I ka hipa keiki pepe,
I opili a haaleleia
Ma ke anu e make ae ai?
E kii, a wahi, a malama,
Ma kou home e moe pu ai
E ao i paa iea ka inoa
O Iesu, ke Kahu maikai.
3. Ua huli anei i na hune,
Home ole, a nele i ka ai,
A hanai i pau ka pololi,
A kookipa i malu maikai?
Me keia ka hoolike an@
Me ke kahu i noho mua’e.
Aohe he home a aluna
A kau ai ke poo a maha’e.
4. Ua k@i anei oe i ka wai ola
I ka waha o na makewai?
A hai i na mai, i na ehu,
I ka laau e ola mau ai?
A hai i ka poe palupalu,
He lima ikaika no ko’u?
A kai i ka poe kapeke
I ke kae o ka aina mao?
5. Ua ku anei oe ma ka bela
O ka mea aue make e paepae
I kona uluna oolea,
A pule i pohala mai,
E holoi i na kulu waimaka,
E hoona i ka uhane uwe?
Ka hana no nei a ke Kahu,
ia ia la i noho maanei.
6. Ua u anei oe me na uhane
kaumaha, nahae, upepe,
E hoala i ala a lana
Ka manao o ka poe kuihe?
Me ia no ka ke Kahu kauoha,
Hoopili me au a kupaa,
A, ma kahi e noho ka Haku,
Malila pu mau na kauwa.?
HAWAII.
Nu Hou Misionari uo Kina.
He kanaka Pake i maa loa i ke puhi opi-
uma, a me ka hana hoopiopio. Ua lohe oia
i ka ke Akua olelo, a hele oia i ka halehala-
wai, a ku, a hai aku i kona huli ana mamuli
o Iesu.
A hele oia iwaena o kona lahui, a hai aku
ia lakou i kona huli ana, kona lilo ana i kau-
mana na Iesu, a paipai oia ia lakou e huli
pu mai. Hookuli nae lakou, a hailuku ia ia
me ka pohaku. Aole nae oia paupauaho.
Haalele oia ia wahi, a hele i kahi kauhale e
ae, a hoomaka i ka haiolelo ana.
A, ma ke kauwahi, ua hopuia oia, a ha-
hao@ i loko o ka hale paahao. A, ia ia i
hookuuia’i, akoakoa na Pake he nui wale e
hoolohe i keia Pake wiwo ole i ka hai ana i
ka mea hou, i ka olelo a Iesu. Ala mai ka
huhu o kekahi poe, a hopu lakou iaia, a la-
we aku imua o ka lunakanawai, a hoike wa-
hahee lakou nona. Hookolokolo ka launaka-
nawai, a hooholo e hahauia oia i ke kaula
@@lea, pakolu na manamana, i elua kau-
kani hahau ana---ua like ia me na kaula
6000.
Ma ka manawa hookahi no i hahauia’i oia
i keia mau kaula 6000. Ane make loa oia.
Ua hoihoiia oia i kahi o ka misionari iloko o
ka eha nui loa, Na ke kauka misionari i
lapaau ia ia, a hoaa ka oluolu. @a ia e kaa
ana iloko o ka eha nui ma kona @ela, olelo
mai oia, maluhia loa kuu uhane-eia pu Ie-
su me au. –A paipai oia i na makamaka hu-
li ole, e hele mai oukou io Iesu nei, ua hiki
ia ia ke hooluolu i ko oukou uhane, ke eha
ke kino, a lawe ia oukou i ka home ma ka
lani, , ke make kino, E hele mai io Iesu
nei.
A, ia ia i ola loa ai, makemake oia e hoi
hou i kahi i hahau nuiia’i, e hai hou aku i
ka olelo maikai a Iesu. Aole oia i noi i
wahi kaawale, a ano oluolu, aole oia i makau
ia Satana me kona mau elele a pau.
A hoi hou no oia ilaila, a hana hou, a pai-
pai hou, a hoohulu hou i na Pake paakiki.
Aua kokua mai ka Uhane Hemolele, a
ua holi mai 400, a lilo i mau haumana na
Iesu. A haalele oia ia wahi, a hele i kahi
e, a ke huli mai la no na kanaka olaila ma
ka pono. I kekahi manawa, hele oia i kahi
mokupuni liilii e pili ana i Kina. Lamita ka
inoa, a haiolelo mailaila; a olelo na kanaka,
ua lohe e makou mamua i keia mau olelo a
Iesu. Eia @o me makou kekahi ma@ pela-
pala i waihoia maanei, he 30 makahiki ma-
mua aku, a olelo mai ka mea nana i waiho
mai, e puka mai ana mahope, ka poe e we-
hewehe mai i ke ano.
Nana ua Pake nei i keia mau palapala,
aia hoi, he mau palapala na Mataio, me Io-
ane, a me kekahi mau palapala Karistiano e
ae. Noho ua Pake pono, Kinekine kona
inoa, @@a ia mokupuni eone malama. A nui
ka poe huli mai. 60 hoahanau mamua, a i
kena wa he lakou, a e mahuahua mau
ana no.
Nui ka poe aihue kanaka ma Lamita. A,
i ka lohe ana o kekahi o lakou ia Kinekine
e hai ana i ka Iesu olelo, hele mai oia ma-
hope, a olelo, ea, us akaka loa ia’u ka mai.
kai, ka oiaio o keia mau olelo; e pule ou-
kou no’u. ke manao nei au, e Laalele i ka
aihue kanaka, aole au e holo hou ma ka mo-
ku, e aihue kanaka, a e powa wale.
E ae nae oe, e koe kekahi hana, i ae likeia
e na kanaka, eia hoi keia, o ko’u lawe wale
ana i na ia i loaa ia lakou ma kekahi mau
la lawaia elua ma ka malama.
Ma ko’u manao, ua pono no k’u lawe ana
i keia mau ia.
Pane aku la Kinekine, ua olioli au no kou
ae ana e haalele i ka aihue kanaka, he ka-
puai mua ia ma ka pono, a, ina pule oe i ke
Akua, a nana ia ia, e kokua mai paha oia, a
alakai ia oe ma ke ala pono. E kakau au i
kou inoa me ka poe e imi ana e komo iloko
o ke akalesia.
Hoomau iki no ua kanaka huli nei i ka
lawe wale ana i na ia o na kanaka ma ia
mau la elua o ka malama---a, mahope hale
mai oia io Kinekine la, a olelo, ua hewa loa
keia lawe wale ana i ka ia o kanaka.
Ke mihi nui nei au, m@ ka haalele loa,
aole loa au e lawe hou i ko lakou ia.
Ka haalele no ia ia hewa me na hewa a
pau i ike makaia; a mahope, komo oia iloko
o ka ekalesia, a lilo i hoahanau, a i luna eka-
lesia ikaika, a kupaa loa ma ka pono.
CHRISTIAN WORLD.
Ke ala a heihei la.
He nu hoohauoli ka i pa mai nei ma kuu
pepeiao.
Akahi no a ala Laopahoehoe. Ke piha
ae la ka luakini i kanaka; ke piha ae la ka
waihona dala mahina hou; ua 40 dala ka i
kahe iloko ma Dekemaba i hala; ehia la ilo-
ko o Ianuari nei?
Maikai oe, e hele aku no imua.
Ma Kohala Komohana h@i, he ekalesia
uuku ia iwaena o luda, aka ke pii aku la
ma ke kokua mahina hou. Iloko o Ianuari
nei, ua hiki kona puu dala i ka 133 dala.
He keu paha oe. Ke aa la e paio me ka
ekalesia makua. E paio maikai nae. Mai
pii iluna, a haule ilalo mahope, o eha ke poo.
E hoomau i ka eli ana, ke maloo ole ka
lua dala.
E na ekal@oaia uuku i koe, ua loaa ke ku-
mu hoohalike, e nana no, a hoao e kookalike.
He mea hoohauoli no ke ala mai na ko-
kua a hoomauia, a hoomahuahua aku.
Eia nae ka mea hookaumaha---ke huli ole
mai o ka poe hewa, a o na keiki, ka hoi ole
mai o ka poe auwana.
Malama ua ikaika na luna ekalesia i ka
paipai no ke kokua, i mahuahua; a nawali-
wali ma ka hoohuli ana i na uhane. He
mea hikiwawi ka ae e haawi mai i ke dala,
me ka haawi pu mai no. Aka, aole oia ka
mea e ola’i.
O ka haawi ana i ka naau i ke Akua, oia
ka mea nui. Aole minamina ke kanaka i
kana dala---a hoopaa loa ae; aka, ua mina-
mina oia i kona naau, a hoopaaa loa ia, aole
make e haawi aku i ke Akua me na mea e
pili ana ia ia.
Eia no ka naau, ka manao, ka makemake
nui me ke kino, ma ka hewa, ma ke ao nei,
ma na mea i ikemaka ia.
He kahu ekalesia au; ma ka bebedoma
haipule i hala iho nei, ua ike lea au i ke ano
o kanaka me ka nui o na hoahanau.
Aole ma ka halawai kaipule ko lakou ma-
nao. Aia no ia mamuli o na hana o ke ao nei.
Kani mau ka bele halawai i kela la i keia la;
ua hoomano kekahi poe uuku i ke ano o ka
bele, a hele mia no i ka halawai. O ka nui
o na hoahanau, aia i hea lokou? Aia pu
no lakou me ka poe hewa, e huli lio ana, e
hana ana no ke kino. Aole o lakou aloha i
ka poe hewa, aole hele e imi, e hoohuli, e
alakai ia lakou i ka halehalawai, i pule na
haipule no lakou. Aole minamina i ko lakou
uhane. Auwe! ke make la, ke poho la ka
poe hewa iloko o ka loko ahi, a, o ole aku
na hoahanau i ko lakou lima e lalau, e hoo-
pakele, me he la, ua hookuuia e make me
ke aloha ole ia.
Maanei wale no paha keia aloha ole, keia
palaka o na hoahanau, keia huli ole o ka poe
hewa. Ina pela like ma na wahi e ae, auwe
ka make e kau mai ana! E alu, e holo i pa-
kele. HAWAII.
Mai Abaiana mai.,
ABAIANA, Dekemaba 18, 1871.
REV. L. KANIKA; Aloha oe:---
a me Kamika wahine, a me ka olua mau keiki.
Ua loaa mai kau leta ia’u, nolaila, nui no
ka hauoli i ka ike ana i na mea hou o ka ai-
na hanau, a me na hana a ke Akua, iwaena
o na ekalesia ma ka pae aina o Hawaii. Ke
mahalo aku nei au i ke Akua.
He nui no hoi ko’u mahalo no o kakou
moku nani Kokuao. E hoonaniia no ke
Akua no kona paipai koke ana i na manao
o na haipule o Amerika e hana koke i kauwa
nana e laawe kana Euanelio iwaena o keia
lahui pegana. E noi nui aku no paha ka-
kou i ke Akua, me ka mahalo aku i ko Ame-
rika poe haipule, no ka mea, he poe aie kaa
ole kakou i ko America lokomaikai nui.
NO KA HANA A KA HAKU.
Ua hoomau ia no na hana a ka Haku i ka
makahiki i hala ae nei. Ua holo maikai no,
a me ka noho ana o na kanaka a pau, a me
na hoahanau. Ua ulu maikai na halawai, a
me ke kokua ana i ko Iesu aupuni, na koa-
hanau ikaika ma na hana pono.
NO KE ANO O KA NOHO ANA O NA KANAKA.
Ua ano e ae hoi ka hono ana o kekahi
poe, ua pau aku hoi kau wahi ano pegana,
ua palupalu hoi na mano, aole hoi paakiki
loa. Eia hoi na hana i ano e ae; o na ka-
naka make i keia manawa, ua kanu kokeia;
ina e make i ke ahiahi, kanuia i kakahiaka
ae; ina e make i kakahiaka; kanu i ke ahi-
ahi. I ka wa mamua, he nui ka paakiki o
na kanaka o keia lahui; aole o lakou make-
make e kanu---he hoopilapilau ko lakou ma-
kemake; a eu ka ilo, a piha ke kulanakau-
hale i ka pilau, a hala na la he nui, a pau
ka hinu i ke kahe, alaila kanu. Aole pela i
keia wa ma Abaiana nei; ua pau ia hana
naaupo. Ina i make he alii, he kaukau-alii,
he makaainana, e kanu koke ia ana.
Eia no hoi kekahi hana i ano e ae. Ona
luakapapau, ua hanaia a hohonu, e like me
na luakupapau, o Hawaii. Mamua eko-
lu wale no kapuai ka hohonu. I ko’u ma-
nawa e hele aku ai ma na ilina, e hele mai
ana ke ea ino. Aole pela i keia wa; ua
pau ia hana.
Eia no hoi kekahi hana i ano hou ae. O
ka hanau ana o na wahine i ka lakou mau
keiki. Ua hanau me ka huna, ma kahi me-
hameha. I ka manawa mamua, aole huna,
iwaena o ka lehulehu, e paa ana na kane,
me na wahine, e like me ka piha o ke anai-
na halawai, pela ka piha o ke anaina o ka
mea hanau keiki. Ua pau ia hana naaupo
i keia wa.
NO KE ANO O KE ALII O ABAIANA NEI I KEIA
WA.
He alii opiopio, ua aneane iwakalua paha
ona makahiki i keia wa. Aole ano haipule
o keia alii, he hula kana hana lealea loa. A
ke ao nei i ka inu rama i keia wa; ke uha-
uha nei;---he haumana kula no oia na makou;
ua ike no i ka palapala, ua hemahema nae i
ke aloha ia iesu, i ka mea nana e kala mai
i kona hewa. E pule nui aku kakou i ka
Haku, i lilo oia i alii kokua i ko Iesu aupu-
ni ma Abaiana nei.
Eia keia, us puka hou mai nei ka poe ki-
pi o Tarawa ma Abaiana nei; kela poe a ka
moku manua i hooponopono iho nei. Eia
maanei i keia wa, aia ma kekahi poo o Abai-
ena, e hoohaunaele kaua mai ana paha, aole
paha. No ka ike ana iho nei o ua alii nei
o makou i ka puka ana mai o na alii kipi o
Tarawa, ua kuai iho nei oia i mau pukuni-
ahi i Kapena Hays- Ekolu mau pukuniahi
$600.00 Ua ao aku au iaia, mai hilinai oe
ma na pukuniahi, e hilinai aku oe ia Iehova,
me kou mau makaainana, e hoopau oe i ka
hana lealea. Ua hiki mai nei ua poe kipi
la ma ka la 12 o Dekemaba, me na waa5;
aia maluna o keia mau waa na kanaka he
lehulehu. Elua mau kumu i holo mai nei
lakou; no ko lakou makau ia Te Kaurabi,
no ka mea, ua lanakila ke alii nui o Tara-
wa i keia wa. Eia ka lua; o ka pololi ke-
kahi mea i haalele ai i ko lakou wahi, a ho-
lo mai ia nei.
Eia ma abaiana nei o Hokuao i keia wa.
Ua ku mai nei oia ihehinei. ua hoi mai
oia mai kkana huakai i lawe aku nei i na mi-
sionari, o na mokupuni ma ka hema. He
oluolu ke ola o ka elele mau o ka Papa Ha-
waii; a me Kapena Mataio, a me na mea a
pau maluna o Hokuao. Aloha no oe, o ka
Haku pu me kaua. J. D. AHIA.
Na hua e ku i ka mihi, Luka3:8.
He manaolona kakou, o ka laau maikai e
hua mai no ia i ka hua maikai; a o ka laaau
fiku e hua mai i na hua fiku; a o ke kumu
waina e hua mai i na hua waina.
He laau maikai no ka mihi; a ke manao
nei kakou, e maikai hoi kona hua. Ina ao-
le ona hua, ua kanalua kakou ia ia, me ka
manao he laau okoa no ia. E heluhelu i na
pauku no kekahi pawaina, Isaia 5: 1-6. Aia
no keia pawaina ma ka puu hua nui, ma ka
aina maikai; a ua hana ka mea nona ka pa,
i kela mea keia mea e pono ai, i hua nui mai
ia i na hua maikai. Aka, hua mai la ia i
ka haakea; he wahi hua ino loa.
O ka laau fiku hoi na kekahi kanaka, ua
kanuia iloko o kona pawaina, aole nae hua
mai i na hua. Ekolu mau makahiki kona
imi ana i na hua fiku, aole nae loaa iaia.
Nolaila, kauoha oia e kua ia ia ilalo;---a o
ka pawaina i hua mai i na haakea wale no
e anaii. Aole ka laau fiku hua ole wale
no e kuaia ilalo, aka, o kela laau a keia laau
e hua ole mai ana i ka hua maikai, e kuaia
ilalo a e kiola ia’ku i ke kahi. Mat. 3: 10.
Aka, o ka mihi oiaio, he laau maikai no ia,
a ua hua mai no ia i ka hua maikai. O na
hua e ka Uhane, a me na hua o ka mihi, ua
like pu;---no ka mea, aole mihi oiaio, ke ko-
kua ole mai ka Uhane Hemolele.---Eia na
inoa o kekahi mau hua; “ke aloha, ka oli-
oli, ke kuikahi, ke ahonui, ka lokomaikai, ka
maikai, ka manoio, ke akahai, ka pakiko.”
Aole anei keia he mua hua maikai? Ua ka-
kauia keia mau inoa ma @alatia 5: 22, 23.
A ina makemake oe e ike i na inoa o na
haakea, e heluhelu ma galatia 5: 19, 20, 21.
E nana ia Saulo no Tareso i knoa wa i
huli mai ai ma ka pono. Nui wale kona mau
hua kupono i ka mihi. I kona mihi ana, @a
hoomaka koke oia e hana i na mea kupono i
ka mihi; a ua hua mai no oia i na hua a pau
o ka Uhane. Ikaika kona manao e hana
aloha aku i kela a i keia mea; me ka hoohu-
li maoli mai i na kanaka ia Kristo.
O Zakaio hoi, kela lunaauhau nui, a nui hoi
kona waiwai, ua hua mai no oia i na hua ku-
pono i ka mihi. Ua hiki mai ke ola i kona
hale; a mai ia la mai, ua haawi alikealike o
kona waiwai i ka poe ilihune; a ina ua lawe
oia i ka hai me ka hewa, ua hoihoi aku paha
ia ia. Luka 19: 8.
Pehea oukou, e na hoahanau ma Hawaii
nei? Ke hua mai nei anei oukou i na hua
kupono i ka mihi? Ke hookaa nei anei ou-
kou i ko oukou aie? Ke olelo mai nei o Pau-
lo, “Mai noho a aie wale i ka kekahi, anoai
me ke aloha i kekahi i kekahi.? Roma 13: 8.
O ka hookaa ana i ka aie, oia kekahi hua
maika; aka, he nui ka poe hemahema ma-
laila; aole lakou hooka@ i ko lakou aie.
O ka ole i ka oiaio i na manawa a pau,
oia kekahi hua maika. Aka, he nui ka poe
hoopunipuni, a me ka hoohiki wahahee.
O ka noho ana me ka maemai, holohe ole,
oia kekahi hua kupono i ka mihi. Ina i mae-
mae kau naau, alaila e maemae na huaolelo,
a me na hana ana. Aka, ina haumia a kuko
hewa ka naau, alaila ua paumaele loa ke
kanaka; “no ka mea, mailoko mai o ka na-
au ke puka mai nei na manao ino, ka pepe-
hi kanaka ana, ka moekolohe ana, ka hooka-
makama ana, ka aihue ana, ka hoopunipuni
ana, a me na olelo ino. Oia na mea e hau-
mia ai ke kanaka.: Mat. 15: 19, 20.
Nolaila, heaha la ka hope, ke hoomaopo-
po ole ia na hoa e kupono i ka mihi? O ka
mea nona ka laau fiku, i kona hele ana mai
e imi i ka hua i na makahiki ekolu, a loaa
ole, alaila kauoha oia penei; “E kua aku
ia, no keaha la oia e hoopilikia ai i ka ai-
na?” Luka 13:7.
A ike kan mea nona ka pawaina, ua loaa
mai na hua haakea wale no, i aku la oia pe-
nei; “E wawahi au i kona pa e @la ana, a
e pau no ia i ka aiia. E hoohiolo no hoi au
i kona papohaku, a e pau no ia i ka hahiia;
a e anai loa no au ia wahi.” Isaia 5: 5, 6.
Pela no e hoahewwa ai ke Akua i na kanaka
a pau ke hua ole mai lakou i na hua kupono
i ka mihi.
E ka poe e heluhelu ana i ke Kuokoa; e
hua mai ana anei oukou i na hua kupoono i
mai ka mihi? E noonoo oukou, a e huli ia ou-
kou iho i maopopo. KAUAI
No Maikonisia, Pae aina o Makala.
IA REV. L KAMIKA; ALOHA OE:---
Ma ka la 21o Augate, o keia makahiki
1871, hiki mai ka “Hoku Ao” Hou, ma
Mile nei. Nui ka hauoli no ka hiki ana mai
o keia moku nani a holo hoi, i pani no kela
moku i ili, a nahaha liilii ma Ualana. Maha-
lo aku ko’u uhane i ke Akua, i kona hooulu
mai i na kamalii o Amerika Huipuia, no ko
lakou pauaho ole mai keia hana. Holo a hiki-
wawe ka hana ia ana. He poe aie kakou ia
poe kamalii lokomaikai nui, a aohe kau e
hookaa ai ia aie kaaole. Launa kino hoi me
na ohua haole, a me Capt. Matthew me ka
oluolu, hookahi o lakou mea nawaliwali, oia
o Mrs. Doane; nolaila, aole kali ka moku no
maua, a holo koke aku mai ia ahiahi i Meje-
ro, e imi aku ia Rev. H. Aea ma. Hauoli
ko maua manao i na mea hou, mai ka aina
hanau mai, a me ka ike ana i na mea hou o
na aina e, a pela no me na ao ana mai ia’u
ma kau leta, olioli au ia mau mea.
O KO MAUA OLA KONO. He oluolu a maikai
ko maua mau ola kino, aole he oluolu kupono,
oiai he aina wi keia pae aina. Aka, me ka
malama akahele, a pakiko ana ma na mea
ai, aole i pilikia loa, a hiki mai na mea ai,
mai a “Hoku Ao” mai, a pau ae la ia pili-
kia o keia mau la; aole nae i ikeia keia mua
aku; oiai, aole he hua nui o ka ulu.
O ko maua alii o Drime, oia mau no o ko-
na huhu ia maua; aole oluolu mai oia ia
maua. Ao aku e hoolei i na mea ino, hula,
a noho gegana ana. A kana hana nui, o ka
hula, paiakuli ka pepeiao i na leo kupinai o
na pahu hula iloko o na la a pau, koe wale
no ka la pule; a hoi hope aku kekahi poe
kula mahope ona; ma ia hana hupo a pouli
keia mau pegana. A pela pu no na alii ma-
lalo o kona malu, me na makaainana pu hoi,
nolaila, aole holo nui ka hana a ka Haku ma
keia aina.
Eia hoi kekahi mea kupanaha; mai ka
malama mai o Mei o keia makahiki, ua hoo-
maka au e ao aku i kekahi poe ma ke kakau
lima, a ua ike iki i ke kakauleta. Ia mana-
wa, kakau mai kekahi haumana a’u i leta
ma ke kauoha a ua alii nei, e noi mai ana
i ipukukui, a mahope aku wahi ana, e haawi
mai oia i ka uku. A ike au ia leta, ua
haawi aku au ia ia akahi ipukukui. Ia
manawa, ua kau kela i kanawai e papa ana
i ka poe kula, a me na alii e ae, aole e hoo-
una leta kekahi i kekahi e noi, a e kuai paha
me maua, a me lakou iho hoi no na mea wai-
wai; ua papa loa ia. Malia paha o ninau
mai oe i ke kumu oia papa ana, eia no ia.
O ka leta wahi ana,, “he kumu waiwai ia
no’u, i hiki ai ia’u wale iho ke noi wale i na
kanaka a pau, me ka uku ole, a pela no i na
Misonere.” Eia ka mea a’u i manao ai he
kupanaha. Aole oia he makemake i ke ku-
la, a he huhu i ka poe ao i ka buke; wahi
ana, “he poe hookiekie ka poe kula, a aahu
mau i ka lole, a owau aole aahu mau i ka
lole.” Kupanaha ea! Pela kuu manao.
Eia hoi kekahi. Aia ma ka malama o Fe-
beruari o keia A. D. hookumuia ma Mile nei
na halawaia, a o ka halawai Mahina Hou ke-
kahi i hookumuia, a me ke kokua pu mai ma
ka aila ko lakou Mahina Hou. A ha-
la ia malama, ma ka malama o Maraki, ua
papa ia kekahi poe, oia hoi, na haumana o
Enejat (he aina mamao mai Mile nei aku,
ane 15 mile) aole lakou e hui pu mai me
makou ma ia halawai, aole hoi e haawi mai
i ko lakou aila no ka Mahina Hou; ua kau
ia i kanawai no lakou, koe nae ke kuai ana
i na buke. A he oia mau no kona paakiki,
a pela no ka hape nui o na alii, a me na ma-
kaainana. Nolaila, ke kau leo nei au ia oe e
kokua pu mai me ka leo o ka’u pule, i pau
na hana ino, a pio iho ko Satana aupuni, a
lanakila loa ae o Kristo ma keia aina. Eia
hoi ka loa.
O NA HANA A KA HAKU. He oiaio, ke hoo-
manawanui ae nei no maua i ka hana a ka
Haku ma keia kihapai, aole hoi i holo nui,
ane like no me ka moku i piha i na ukana
noi, a mamua mai ka makani e kue mai
ana; oiai, ua ike ae la no i ke kumu e holo
nui ole ai, a he mea no hoi ia e ha-kanu ai
o ka manao o ka poe paahana. Aka, ea. pe-
la mau no, wahi a Solomona, “he wa no na
mea a pau.” Kekahuna 3: 1---Wahi hoi a’u,
He wa e kaumaha ai, a he wa hoi e hoolei
aku ai ia kaumaha.
Pela paha e hooponopono ai i ua poe nei
maluna, oia hoi, O na hana a ka Haku.
NO NA KULA. Ekolu no aina kahi e kula
ia nei, a ekolu no hoi hale kula; hookahi ma
Mile nei, kahi a maua e noho paa nei me na
haumana i hiki i ka 47 ka huina. O ka
poe i aoia ma ka Euanelia, he 25 ko la-
kou nui; a he 22 iloko o ka buke A. Ua aoia
hoi lakou a pau ma ka helukamalii, i unuhi
ia ma koonei olelo, a pela no ma ka Palapa-
la Aina, a me ka moolelo e pili ana i ka ha-
na ana a ke Akua i ka lani a me ka honua
a pela aku, a pela no ka moolelo o na kana-
ka mua (Adamu ma) a me ka moolelo o Ie-
su Kristo.
Ke kula o Enejat. He kula keia i mala-
ma ia e kekahi kamaaina o keia aina i aoia
ma Ebona, nona na haumana he 56, ua hiki
ke heluhelu ma na Euanelio he 27, a o ke
koena iloko o ka buke A. A ua ao ia no hoi
lakou ma ka Helukamalii, Palapala Aina e
like me ko Mile nei.
NA HALAWAI. He oia mau no na halawai,
aole nui, e like no me ke ano ku ole i ka poe
pegana, he hele mai, a emi aku, aole no he
holo nui. Aloha oe. S. KAHELEMAUNA.
Na Kokua Mahina Hou.
Laupahoehoe, Hilo, mai Augate a Novema-
pa, 1871, - - - - - - - - $ 50.82
Hakalau, Hilo, mai Iune a Dekemaba,
1871, - - - - - - - - $ 101.42
Hilo, (Koana) Ianuari, 1872, - - 120 00
Kohala Akau, “ “ - - 108 00
Kohala komoh., “ “ - - 133 00
Waimea, Hawaii “ “ - - 23 00
“ “ Feb., “ - - 1700
Honokaa, Hamakua, Ianuari, 1872, 20
Waiohinu, Kau, Haw. “ “ 70 00
Ke ala mai nei kekahi mau ekalesia, a ho-
ike mai i ko lakou mau kokua mahina hou,
a olioli no makou ma ka nana’ku, a ike i ka
pii ana iluna---Malama o pela ma na wahi e
ae ka lohe ole ka hewa. Ala mai na ekale-
sia o Maui, o Molokai, a Kauai, a hai mai i
ko oukou mau kokua, i akaka ka pii ana, ka
iho ilalo, ka waiho ana---a---aha?---
L. LAINA,
L. KAMIKA.
HAAWINA KULA SABATI.
1872 HAPAHA NUA. Iesu ma ka lani.
HELU VIII. FEBERUARI 25.
I KA EKALESIA O PILADELEPIA.
Pauku Baibala. Hoikeana 3: 7-13.
7 E palapala aku oe i ka anela o ka eka-
lesia ma Piladelepia; Ke i mai nei ka mea
Hoano, ka mea oiaio, o ka mea ia ia ke ki o
Davida, o ka mea wehe, aohe mea nana e
pani mai, a pani hoi oia, aohe mea nana e
wehe.
8 Ua ike no au i kau hana ana, aia hoi,
ua waiho au i ka puka imua ou, e hamama
ana, aohe mea nana ia e pani, no ka mea,
he wahi ikaika iki kou; a ua malama oe i
ka’u olelo, aole i hoole i ko’u inoa.
9 Aia hoi, e hoolilo aku au i halehalwai
o Satana, i ka poe i olelo ia lakou iho he poe
Iudaio, aole ka, ua wahahee lakou: e hana
aku no au ia lakou, a e hele mai lakou a e
kukuli hoomaikai imua o kou wawae, a e ike
auanei lakou, owau no kai aloha aku ia oe.
10 No ka mea, ua malama oe i ka olelo o
ko’u ahonui, na’u no hoi e malama aku ia
oe i ka hora o ka hoowalewale, i kokoke no
e hiki mai maluna o ko ke ao nei a pau, e
hoao i ka poe e noho la ma ka honua.
11 E hele koke mai no wau; e malama
oe i kau mea i loaa ai, o lawe aku auanei
kekahi i kou lei alii.
12 O ka mea lanakila, e hoolilo no au ia
ia i kia maloko o ka luakini o ko’u Akua,
aole hoi ia e puka hou iwaho. A e palapala
wau maluna ona ika ino o k’u Akua; a
me ka inoa o ke kulanakauhale o ko’u Akua,
o Ierusalema hou, o ka mea i iho mai mailo-
ko mai o ka lani, mai ko’u Akua mai, a me
ko’u inoa hou kekahi.
13 O ka mea pepeiao la, e hoolohe mai ia
i ka mea a ka Uhane e o’elo nei i na ekale-
sia.
Pauku Alakai.---E malama no wau ia oe
i ka hora o ka hoowalewale.
Kumu Noonoo. KE aloha o Kristo no ka
poe e hoomanawanui ana no ka pono.
Ninau ano nui.---Heaha ka malama ana i
ka “olelo o ko’u ahonui”?
MANAO WEHEWEHE---Ma ka haawina o ke
Sabati iho nei, ua hoahewaia o Saredisa no
Ka malama ole i na oihana i haawiia mai.
Me he la o ka haahaa loa ia o na ekalesia
ehiku, a i ole o Laodikea paha. A me he la
o ka pookela loa o ia mau ekalesia, oia keia
o Piladelepia. Ina e huli kakou i ke ano o
na olelo ma keia palapala ia lakou, e ikeia
he oi keia o ka mahalo a me ke kamailio
aloha aku.
1. O ka inoa o ka mea e kakaau ana:--O
ka mea hemolele, ka mea oiaio, ka mea mana.
O ka mea ana e wehe ai, aole mea nana e
pani; o kana hoi i pani ai a paa, aole mea
nana e wehe?
[E pono e nana pono na haumana i ka
inoa o ka mea e kakau ana i kela me keia
o keia mau ekalesia ehiku.]
2. O kana mea i ike ai:---O ka hana a ke-
ia ekalesia; o kona ikaika, a o kona malama
ana i ka olelo a ka Iesu ahonui. Oia hoi ka
hana hoomanawanui i haawiia mai iloko o
na eha a me ka hoomaauia.
3. O ka uku makana i haawiia: he puka
hamama mau; o ka hele mai o ka poe kue
e kulou imua o keia ekalesia; o ka malama
ia iloko o ka hoowalewale.
4. O ke kauoha: E malama paa i ka mea
i loaa, o lilo ka lei alii ia hai. (Pauku 11)
5. I ka mea lanakila. (Nana Pauku 12.)
Ke mau nei no keia kulanakauhale o Pi-
ladelepia ma Asia Uuku a hiki i keia wa.
E nana ma ka Palapala Aina a loaa.
NINAU.---O ka helu ehia keia ma ka helu
maoli ana o na ekalesia ehiku? Ma ka ma-
haloia, o ka helu ehia? Owai kona inoa?
Aia mahea? Aia anei ma kapa kai, mauka
paha?
Owai na ekalesia elua i emi loa ilalo o la-
kou?
Pauku 7. Owai ka inoa o ka mea e pala-
pala ana i keia? Owai ka inoa (ma ia ano)
o ka mea i palapala ia Saredisa@ (Pauku 1.)
Owai ka inoa (ma ia ano) o ka mea i pala-
pala ia semurena? Mok. 2: 8.
Heaha ka Iesu i ike ai ma keia ekalesia?
(Pauku 8. Pauku 10.) Ua hoahewaia anei
kekahi mea iwaena o lakou?
Heaha ka uku makana nua e haawiia ana
ia lakou? Pauku 8. Heaha ka mea alua e
hanohano ai lakou? (Pauku 9.) Heaha ka
pomaikai akolu? P. 10.
Heaha ke kauoha ia lakou?
Heaha ka mea mua i haawiia i ka mea
lanakila? P. 12. Heaha ka l@a? He inoa
hanohano anei ko na keiki kupa o kekahi
mau kulanakauhale? O hea nae ka inoa i
oi loa?
Haawina Pokii---Ke kuaiia ana o Iosepa i
Aigupita.
KA NUPEPA KUOKOA,
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
keia Poaono keia Poaono.
$2.00
No na mahina he Umikumamalua!
$1.00 no na mahina eono,
ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLEHA---aole i oi mamua o 16 laina no ka hoo-
puka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50; hoo-
kahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo
hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.
KANIKAU---he 4 keneta no ka lalani hookahi----penei: he 25
lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela’ku.
KA UKU NO KA OLELO HOOLAHA---ka uku pepa, a me ka uku
o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke
Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Pokue.
MA UKU PEPA A PAU @ HOOKAA MUA MAI NO---aole e kauia
ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha. ma ka inoa o
ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono
ke hiikolia keia mau rula, no ka mea, ho emi no ka auhau
no keia nupepa.
AIA KA KEENA O KAA NUPEPA KUOKOA---ma ke keena i noho
mua ia iho nei e J. W. Aukina, maluna ae o ka Hale Leta.
O ua hora hana, mai ka eiwa o keka@iaka, a i ka ha @
ke ahiahi.
H. M. WINI. Luna Hoopuka.
“KA NUPEPA KUOKOA.”
In published in Honolulu
EVERY SATURDAY.
$2 00 per annum, or $1.00 per six
months, in advance.
ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.oo
t@loe or $1.60; and $2.00 for one month; all advertise
ments must be paid for in advance.
KANIKAUS will be chared 1.00 per page, 0r 4 cts. a line.
PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus,
may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may
be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. NO names, either, of
foreigners or natives, will be iseerted or the subscription
list, until paid for. This rule must be strictly adheard to,
on account of the low subscription price.
THE OFFICE OF THE KUOKOA over the Post Office. Office hours
from 9 A.M to 4 P M.
H. M. WHITNEY. Publisher.
Bound Volumes of the KUOKOA, for sale at the office
over the Bookstore---$3.50 each.
Persons having complete sets of the above, can have
hem bound by paying $2.00 each.
NA BUKE
HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.
Baihaia Hemolele Nui ill gula nani me na ku-
hikuhi ma na aoao ………………………......... $12 00
“ “ Nui ili eleele kaekae wai gula .... $ 6 00
“ “ uuku iki iho, “ “ .... $ 5 00
“ “ Pananaiki iho ili eleele………....$ 4 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi..........$ 3 00
“ “ eleele kaekae wai gula .............$ 1 00
“ “ “ ............. 75
Kauoha Hou Hapa Haole ................................. 75
Lira Hawaii 1845 me ke kanawai...................... 25
“ “ 1865............................................... 25
Moolelo Ekai-ala............................................... 50
Haiao ili lahiiahi................................................ 10
Hele Ma@@hi i ana......................................... 25
No ko ke Akua ano.......................................... 25
Lira Kamalil..................................................... 2@
Hoike Palapala Hemolele................................. 25
Moolelo o Heneri Opukahaia........................... 25
Hoike Akua...................................................... 25
Wehewehehala................................................. 26
Ninau Hoike ili manoanoa............................... 26
“ “ “ lahilahi..................................... 10
Kumumea Kula Sabati.................................... 10
Buke Lawe Lima............................................ 10
He Buke no ka Pope...................................... 10
Ui Kula Sabati Helu 3.................................... 25
“ “ “ “ 4..................................... 05
“ “ “ “ 5..................................... 25
Buke @@@@3@o a Ioane.......................... 10
Himeni........................................................... 50
Himeni ili nani............................................... 1 00
Na Kauoha Hou Pakeke.
Ili Gula nani.................................................. 1 50
Ili eleele kaekae nani..................................... 50
Ili eleele........................................................ 35
Kauoha Hou Pakeke me na Halelu.
Ili Gula nani................................................. 1 75
Ili eleele kaekae wai gula............................. 60
Ili eleele....................................................... 60
Na Halelu Pakeke.
Ili Gula nani............................................... 50
Ili eleele kaekae wai gula........................... 30
Ili eleele..................................................... 20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele).................. 25
Eia na buke haawi wale.
Palapala Liilii---
Helu 4---Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6---E hele i o Kristo la.
Helu 7---Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha
Helu 11--- No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16--- Ka kehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka
Bap@@@@ ana.
Helu 17--- Mai hana ino i na holoholona.
Hule 18--- No ka mahi ana, kuai ana a me ka loa ana i ka
Awa.
Ka Davida Male Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
J. @. PUKU@,
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Kuaneilo o
ko Hawaii Pae Aina.