Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 28, 13 July 1872 — Haiolelo a Hon. Keo Kaaka. [ARTICLE]

Haiolelo a Hon. Keo Kaaka.

: ka p&h? 9 na m&kttamana. « « pait cm i ia uitt ena aku «t 8116.000 no km BcteU, lune 1872. } £ iA Lc.Vi Hoc»Jjlo ; —He aiaoawa k>ihi | ,aeo*i i hala ka noke ana a ke Kahio» i n»: . Luna o Honoiuiu, a nolaiu, ke maktm»ke . nei au e hoikeaka s ko'u lohe ana i hoike; mai oei imua o kakou. mamaa ok» heleana; |»ku e hoopaapaa. (J» kue ik»ik» lo» aeoei [ko'a hoa o Alapaki ma n» anokuponooie he> [iehuiehu o ka Biia e hoopaapaai» nei ; Aole; sn*e ao e hoopa aku »na ma ia. kamu. Ua : like oie ko'u manao ma kekahi mau kumu e |ae. (Ja kukuiu mai nei ko'u hoa i ke kahua, o ke Kuhip» Waiwai k» makuakane o keia ; bila ; aka, ke manao oei au o ka makua, nof ka mea, he lehulehu wale n» hiohiona e ho--1 ikeia mai nei ia'u, o ke Kuhina no o Ko na ■' Aina e. Aka, no na mea e pili ana i ka moolelo o na ia mua o ke oia ana o keia Hotele,, je iike jne ka hjpike ana mai n»i a ke Kuhina | ■ Waiwal," ke manao nei au ua akaka loa no j ; ka hoohiiahila aku—he ano oomamaiu, aka y aoie nae he mea maa iioko o na mooielo. 1 : ko'u ikeana, i ko ke Kuhina piii ioa i ka , Hotele, ua inanao ia hoi au, e ioaa mai ana i ia m'u he hoike moakaka iea, i oi ae mamua : 0 ka mea i hoikeia mai nei. Ua hoike ia ! mai nei kakou, ua hoolaha nkeaiano ka noo ana ī keia kukulu Hotele. Aole loa he I wahi mea iki o ia ano; no ka mea, ma ko'u hoomanao ponoi, he eieie waha waiemo, a i oieia, be npta paha, ka i hoouoaia i ka poe wae kakaikahi, a u* ikaika ioa au ina keia , kuiuu mamuli o ka hoike ia anfi mai ia ? u e ; kekuhi poe i kono e ia aku. He mea oiaio,; aoie no he halawai no ka iehuiehu e like me | ke ano o ka mea i kamailio nui īa iho nei, ! , inaloko o na nupepa, a i ole ia, ma na bi-; la-pai paha ma na pipa alanui. Aole no hoi ' he haiawai i konoia ai ka poe hookaa au-' hau a pau e hoike mai i ko iakou manao no kn iiio nui no ke kukulu ana i Holeie, j aka, he haiawai waie no o ka poe wai- i wai i konoia ai, aoie na makaainana, no j ka mea, o ka iakou (poe waiwai) liaia wal e; no kai mahaloia e na Kuhina, aole ka makaainana. ina he haiawai no ka iehule» hu, iiealiu ku mea i konooie ia mai ai o ko'u ko kooina a me a'u ? A he:iha ka hana ma ua halawai lu ? Aole au malaila e ike ai, aka, mailoko mai o na nupepa o ia mau ia, ua ike iho au, ua hoomakaia he palapala ' hookupu d;ila, a ua kakauia e ka poe i ae aku ; e uku iloko o ka Waihona Diia Aupun\ Ha-1 , w*«», i k* huina daia i kouia ka akau o! ko Ukou mnn inon a ua hoomaopopo ioa ia e ka poe hookupu a me ke Kuhina KalaiaiiM, e kohoia i Komite elua laia, a kuka pu roe ke Kuhina Kaiaiuinn, i kohi e ku ai a ; me ke kii o ka hale. i E ike oukou, o ke Kuhina Kaiaiaina ka i mea nana ia hana ma ka mooleio o ka hoomaka ana, a e ike hou auanei oukou, aoie i; emo, o ka noiownle pu no ia o ke Kuhina KaiaUina niai ka Uweiawe ana aku ia hana, me he mea ia, ua poholo ilaio o ka iua pani. Ua hooholo pu ia no hoi i ka wa e kaa iku ai o ke dala, «laila, na ke Kuhina '• e hoopukn i Piilapaia Bona hoopaa i ka inoa niaikai o kē aupuni i ka poe e uku dala inai ana.'' Heaha la ke ano o na bona 1 hoopaaia ai ke aupuni ? Ke haiaku nei: au, o na hona t hoopaam ai ke aupuni, oia ; no na bona i ae ia e ke Kanawai e hoopuka, aka o keia, aole i hana K«nnwai ia. 0 kekahi kuinu e ano kahnha ai ka ma-. nao, nole keia he hana na ka poe hoopukapuka dala. e like me ka na Kuhina e akena mai nei, no ka meo, ma kekahi halawai mahope koke iho, ua hoopuku ke Kuhina o ko na Aiiu E, penei: « Ua hooholo iho no ko ka Moi aupuni, e panee aku n paa ka hale i hoteie. M Noiaiia, e ike oukou, he hana keia ! na ke aupuni i kukulu, no kn mea, pehea • auanei e hiki ai i ke aapum ke panee aku a hiki i ka paa ana ina he hana na ka poe imi daia ? 1 mea hoi e hoopuipui loa mai ai i ko'u aeao, e ae mai oukpu ia'ueiawe mai e heluheiu i ka oleio a ke Kuhina Waiwai, penei : •» E ike oukou aoo, e na Keonimana, o ka ookou wnle no e ala mai ai e kokua i keia hana. me ko oukou mau da!a mai a e loaa na hona no ia mea. Ua hooholo iho nei ko i ke aupuoi hapa, ma o*u nei, e hoolilo i na ' daia no ka hana ī hoana e ia ai." Aole ke- • ia he hana na ka poe imi dala. Eia hou, o» | oielo kekahi mea oka daia penei: "Ua' hookaa au i ka'u mau daia me ka manao hilioii i ko ke aupuni mau Luoa Hooko, a me i ka maopopo iea, e ioaa mai ana keia man. hona no ia mau d«ia.'" Nolaiia, oa laweia '' kela mau paiap«U hoopaa aie aopuni me k» maoaoio ua waiwai ]o ia mau hon». Ua manaoia \ kmohi, o ka lilo noka Hoieie, mawa-; en» o ke kanahm» a me ke kanaono caosaoi, d»la, » waiho wale ia kekapili i hale laao ? » x pohaka p»ba. £ta hoa kekahi kama ano «nonioooi. no k«ia Hoteie, ma ko ke Kuhio» oKom Ama e maoao; j k» w» oo i b»icwa> »t ai ka poe waiwai a hooholo e kukoia j \ hale Hoiele, hoikeike aku la i oa kii » pel* ■ »ku, oa nan» ke« ta mai ka lehuiehu, oiai o» i puiumiia n» kii o k» manao ana. » k» poe da-1 la t mao»o »i a p»a ma kekahi «oao, • aa haoa aka ke Kahioa e līke me kon» manaoi ; bo i ke kalan», ke kii o k» h»le » meka la- J

ko e b»haaia ai. Uoa hoopiHpili hooma&a» e» a ke ikuhio* Waiw«i nootmc« e piN »na 11» Hoiele a ie« koa* holoma* ana. aote w»le b« poh>bibi. «t* tw me» ole m«olt 100 iw, a k* taao«o oei »e. o* h»»wim m«»»»; m»a kama no kek kamo hookahi » k» hee| e pahi n»*i *i i koo* tepo ol>—a poeleela k« ike aka. Oka Holele, m« kooa »no kii, »c. fe ia be mea a»a}kat o»a k» hoopaapaa »n».j O kekahi ataa komu nai, u» h»kihtki waie i«, » oo kei» toea aa e makemake oei e oa-j o» pooo m»i ookoo. loa aa u» hewa. »U:«i oa aa oo ki hoopoloii'iia m»i. Us hooliio io ia anei ka Waīkooa d»i» o ka iehulehu? Ke hai akaoei»ai kahama.ae. > 0 oa *»iw»i "oi» do ka aie lahui; ka hoopaaia aoa oke aupun»; ke daia i hoa»ei» : mai ike aopuni/' Aole paha oukou e naiu ' iho ao». o ke dala i hoaiei» mai i ke aupom | ua hoopoka oie ». Aohe ia he roe» e okoa; ai, īna no e ukaia «n» i ka wa e paiahalaha i mai ai oa liraa o ka mea da!» i hoaīe maī, »| mi pahae waiho 8 h»l» heelim» makahiki;' ua ae lakou i ke daia i hoaiei» i ke aupuoi | he oiaio, » e panii» m») ana e ke dala mai \ k» waihona aupuni mai." \ O ke kumu o k» hooiiioia ana o na da!a aupuni, oia ka mea nui a kakou e alawa aku ai. Ke hooneoene iuai nei ka ninau iioko o'u, a pela aku 1» nopiha iloko o oukou a ; pau, Nawai «i haawil ka mana i ke Kuhina j Waiwai e hoopuka i keia maa hona, e hoo-> paa aoa aole iaia wale, aka, o kona ruau ho-1 pe pa ma ka Oih&na kekahi no ka hookaa ; ana aku? t!a ike eno ke Kuhina he mau ; booa oiaio kela. Ke maoaoio nei au ua hoopuka oia i na bona me ka manao inaikai, a ; me ka manaolaoa maikai e uku ana ke auponi i kela mau bona. Aka, o na hona, aole ; 1 mann iki malaio o ko kanwai. 1 Ano ke inakemake nei au e ninau aku nol kekahi inau kumu maopopo, Heaha k» likē 1 oie o ka waiwai maloko o keia aopuni a mej ka waiwai ma ka Pae Aina o Fiji? Aole j no ke kumu he aupuni keia i kukuiu ia ma| ke ano aupuni; aka no ka mea. he Kumuka-! nawai a he mau Buke Kanawai ko kakou. (Aok i pūu.)