Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 35, 31 August 1872 — Aloha Makua-Ua hookoia. [ARTICLE]

Aloha Makua-Ua hookoia.

Ka Hūwlelo a Rev. L. Laiana t ma H.;waii, la 16 o lulai, 1572. i i3»l keU pak 1 mai.) Na mea a'u i ao ai ma na Kula. Ma ka iioomaka ana ina kula rna lulai uuku loa na paiapala. Eia hoi ia.

He piapa, buke A,a hookui, a heluheiu iki, ] a mnau helu—na apana o ke Kauoha Hou, hv mau ipun» hoi o ke Knuoha Kahiko; iolosua, 23 Haleiu, He Huke Honua, he b.ike himeni uuku ioa. he Aiokaia, ka Aiokaia ir»un ke:a, akahi no a paiia. He Ninau Hoike, Mooielo Baibala. Oia wale iho ia no. Aohe Helu, aohe Paiapala Aina. Mailaila mai'nae i\ hiki ī keiu wa, nui na palapaia i paiia. n kula ja rna ka'u mau kula. Heiu-ka-.nnl :, Helunaau, Helukakau, Huinaheiu, Ar»matika, Hoailouahelu, 1,2,3, Hoikehonua j m»' oni mau Palapain Aina. Hoikemauawa Haihala — (Bibie ChronoU>gy)—Na buke himakua, ], 2, 3, 4, ō. Na huke hime- i m kamaiiii, 1,2,3,4. Na buke himem Pa-1 koli, 1, 2, 3, Na Kumumua, 1, 2, 3; Ku- i inuiua. Hoiko Holoholona. Mooielo Hoioholoni. Buke Heiuheiu, 1, 2. Ao K»ko, Ao Peia, MooieK» ekaie^ia—Natural Theology, - l)iiiaotic 1 heoic>gy,-—Morai Philoaophy, Natumi Phiiosophy r Book on the Soui, Asironomy, Anatomy, C»eometry, Pi!grims Pro£?rc.vs —Buke Knnnwai, ka Baibala okoa, Aiokaia, I. 2. 3. 4, a hiki i ka 20 a o» &c., Na nupepa ī aoi;». a lieluheiuia, Kumu Hnwau, Kumu Kati\aiii, ka Nonanona, ka Eieie, k& Hae Hawnii, ka Hokuioa, ke Alauia, k<? Kunkoa. \\ eliweli ka, ka nui ona palapaia a'u īaoai ? Ao!e i pau ika haiia'ku. 7. Kq'uū7io Kahukula,Lunakuia, Puuku waiwai kula, Hope Luna Ohi i ka waiwai kuia. Ma ke ano Lunakola, luna paipai i na hauniana e hele i ke kula, hehana nui ia Ika wa kanawai ole—ke kii ina keiki haaie!o wale, &c„ no ke kuia maoli, no ke Kula SaUi:i. Ma ke ano Kahukuia Sabati, ua mau ia a hiki ia nei. Ma ke ano Kahukuia maoii, mai ka mak. 1532 a lS4i kuu hoopo- ; nopono ana i na kuia o Waimea. Hamakua, Kawaihae. Kohala, mai Baiuwina a mak. 35.) Aohe kanawai kuia la wa. Nau i huh i na kuenu, a hoonoho, a hoopau, a imi i wahi o!a no ke kino, a hoeueu ka hia« moe, a paupauaho, a ane haaleie no ka uku o'e ia. He poe aloha a hoomanawanui na kumu ia wa. Ao w«le me ka uku oie ia mui e kt? aupuni. Na'u no i hoolaha ika mnnawa hoike. hoike maiaoia, hoike hapaha, hoike makahiki, maanei, a ma o, hoike nui, hoike iiilii. Ama ka Al. H. 1641, ua kau na kaoawai kula ; ua kohoia na Lunakuia, Kahukuln aupuoi, na kumu. ua uku iki ia na leomu, Kt>lrua nae au ran ke koho ana i n* luna, ii na kumu, i na Kahu—a mau hoi ke koko» ana i na hoike kuia a hiki i keia ; t*a. Owhu hoi lem Puuku waiwni dala, mai 1638 a ko* p®ha 1 M. H. lna he ka* pa, he loie ka waiwai kuia, ia'u no ka maitma, a kokua hoi t ka oht ana* ke paiaka ka lana auh»u. a piiikia oa kumu no ka hiki ole ke uku. A, peia ika wa i ehiia ke da!a maoli no na kula, ia*u no ka malama aha, a me ka haiiwi «0«, fca noonoo pu ana i ka uku ku;x;Do i nm kumu. in® Lanakuia. i ns halekuia, i pono ke hana hou ia, a hana mua la. No ku aha \ kau ai ta mau hana maluna oo No k« aioha ao, ano ka ioaa ole aō« o ka poe kupono no ia oihana. A, ia'u i oana ka ai a ike i ka hemahema, i ka noiio pelapeia. a bie ole, a huia, a inu » on mea iwia. a puhi haka wiie ; aioha wau, a bo)t i lra n>fi e ieo hou ai, e maemae ai &e K heaia ina Puaii inuwat»rae na ahaI aioa maikai. na huakai heie me na hae naoi. | na pabu Ikani» ua mele hoohauoh, n» uku ! mallana, « imt i ka !ole • paa ai ut ktno o | | m kaikamahine. na keikikane. na makua. i I i aak> ka olaheiohe, U bi 4 .abtia aoa. A l| «oo hoa a« ia hoi oukou ea. kahikoia ma ke U aoo haolemaauao.

H* mtu jaosant ka poe i so*s, i hooeaaesota e a'u. n% makai. aa. ke?ki, nu> 1833 rn»i, I» pof e o|a ana. Oa iieaīa. ao- ; J<? na'u. rs Waim»* » b?«, f hwi mst n<a ia i«. a lioike t ko iakou atob* i k« m»kua. M'h—- Ma ke ao ' natmx turt, Otū ati, o/j," Hirri?ni 34*7. S. Ko'u. am keAum iapeu». Aole »q be * Kinka nokf kaia Kaaka mai, io.> he 3(1. : D. e hke me Dr. Sb!pley net. He ano Kauka o*e. E hke me kekahi poe ioio, a lena- < kacaw*i. a l»iiorwp<ile, «ole i aoia ro» na : kola Loio. a baim«rai*fl kahonapuīe. he m»u j loio • iunakaiiawai, a kahunapule : aoie iaoei ? Ala ka heiuhelu ioa buke ka»avra/, •a k«huo*puie, a ma ka hana aoa hoi.oa icaa ,ka makaokao. He inau hoike ko'u. be Kalaka ao. £ia na buke Kaaka nui, be 10 pa- ! ha a oi. Eia na omo'e laau, na peke hua ale. na kaupana ; &:c. Eia hoi oukou henui wale ka i iapiaoia e a'u a o!a. Nui oa hoike i koe. mai nei aku a Kauai. Ua heaia hoi e hut rnai, a ealoha ika makua. A, no ke aha kuu iapaau ana ia oukoa ? No ke : aioha no. Na ke aloha i paipai mai ia'u e! . kuai i na buke Kauka, e huīi i ke ano ona | . mai, a me ka laau kupooo, a e huii boi i ka ■ j iaau iapaau mai ka Papa Misiooari Bosetona ' ! mai mamua ; a mai ka Papa Hooia mai ma-! | bope. [ Na ke aioha i paip»i ia'ue hele e ike ika ! ; poe m». e lapaau, e hanai. e malama, e ha«w: ika iaau ke kiiia mai; a lehulehu wale,! | pau oie ke heiuia, ke kii ana inai i ka laau 1 mai ke kakahiaka nui a po ka la, a aumoe | hoi i kekahi manawa, me ka hoohalahaia ote, |a kipaku oie aku ; me ke ahoflui ke hana Joiee hke rre ke kuhikuhi, k« haaleie i ka'u! | laau, a kii i ke kahuna maoli; a mahope, kn I j hou mai i ka'u. Ua ike oukou ike ano o j ko'u lapaau ana, aole me ka hoomanamana,; me ka puie anaßna, me ka huhu a awahua, me ka ukuia mai. Ua uku mai anei oukou ! ia'u ? Aoie, aole, Ua uku mai anei keau-' j pu«i ? Aole no. Aole au i ukuia no ke ao I ana, a iapnnu %na ia oukou. He hana aloha '

niakua keia. A hele au i ke kaapuni ana,i ! me ka Eaihiia no, a me na omole iaau lapa-: au ka heie ana e hoola i na uhane, a me »a ; kino o kanaka. I Ua pau ke kaapuni ana, ke mau nei nae * ka iapaau ana i na kunuka mai, mai HamAkua a Kohaia Akau, me ke aloha pu no. ; Ma ka hoike ana i ka iaau keokeo Kalo-; meia, oieio ka makua, ua kuhi oukou mamua he nvi kanaka keia i ioaa mai, mai na ana kupapau ma o mai, a puhiia, n kuna, a iilo i laau keokeo. He wa naaupo ia, ea ! 9. &ouūiio kokua ?na na liana kamana, a pena hale, «&c. Nui ko'u hanaaioha nia keia ano, e pi\i ana i na hale kula, a iuakini, | mai na hale kuia mua. a luakini inua ; oia j hoi na hale piii a iuuhaia, peiapela. iakooie, u hale hapa pili, a hupa inau, a iako iki. a hiki i na hale maikai a iakoioae ikeia nei. Ua 50 paha na hale ma ke nno mua, a 20 > paha ma ke ano eiua, a 14 a oi ma ke ano hope. Na'u i kokU3 nui ma ka imi »n* i na . kahua, i ke ana ana, i ka nui o na iaau, na papa, na aniani &c., na daia &c„ e pna ai.: A ioaa ke elala, na'u i malama, a kauoha . aku i na papa, a ioaa, a hooili aku i ke dala ; e kaa a), a kaha i Uiī o na hule, a imi i na kamana, me ke daia e uku aku ai, a kuai i; na p.ihu pena, na pahu aiia, a huiu,u pena ! pu me nn knnaka ui i ko ioko, i ko waho, a imi hoi i ke dala no na beie, a kanoha aku , ma Ainenka i hiki mai na be!e, a hiki mai, ; malama no, a imi i ke ala e hiki aku ai, a e kau ai ma na hale bele inaloko o na puoa, ae, a hookani hone la, a iea na pepeiao i ka iohe īnua ana. Ma ke aha, e na kahu, nal j hope o'u, i paa ai ko oukou mau luakinimai-» kai, a luhi oie oukou i ke kukuiu ana ? Ma ke aloha o ka makua i hui pu me ka ikaika j a me ka hoomanawanui una o na hoahanau • iioko o na pihkm, o iuhi he nui waie. Ua pau ko'u kukulu ana i na iuakmi,mau ; nae ka'u hana pen», a hoomnemae ana ia i Imiola nei. ia'u hoi ka hookani ana i koo-' nei bele, mai ka wa i loaa mai ai, M. H.< 1842 a M. H. 1872, o»a hoi he 30 makahiki. i He pu Hawaii ka beie mua, eia ke ano, e ; nana mai i ko oukou bele kahiko, nawai i puhi ? Aole loaa ia hana ia'u, hiki ole, na--auao oukou malaiin. Ua pau nae, ua nalo,; aole make e ala hou. Paupauaho paha oukou, na haole, na ka-1 naka maoii ? aole-hai mai. Ke paipai mai; nei no nae ke komite e hoopokoie, alia nae.' Mele— u Ma 6 ma 6 malunaj 10. Ko u ano luna leta. Postmaxter. He' hana aloha keia a ke aupuni i kau ai malu-' na o'u. mai ka wa i hoomakaia'i ka oihana] luna leta maanei a hiki in eei. Ua 20 paha | makahiki a ou No ke aha la i kau ai īa oi-1 hina maiuna o'u ? No ka ioaa oie peha o ke i kaoaka kupono e ae ia wa, he kanaka ae e | haoa wale me ka uku ole w. Pela paha» e« Mr. Noiley e* ! He bana nui a iuhi no. Ua! | ike oukou i ke aoo o ko'u malamaana i keia ; I hana. Aoie paha onkou i hoohalahaia, a! | ohumu. i hoahewa ia*u oo ka ioaa ole o oa \ »ieta, o na nupepa, no ka hana kapulu, a apu- j * ka % <Scc., no ka hoolem o ke kii i wahi ieta, I ji pooieia. i pepa. a neie i ka hapaumi, ioaa anei ? Aole, he iuna leta iokomaikai no j joe. o oe hookahi vrale no paha o na iona ie-f tu kokua waie \ ka poe pilikia. Ua ukuia i | nae paha oe i kela wa, e ke aopuni ? Ae, he j | wahi u)ra ouka no. • iiio nae i mea e pono ! iai k* poe pilikia, 3cc. 1 11. AVw am> Lun& oma. Ua ioaa ka ia joihana ia oe ? He oihana misionin anei ia ? I Aoie ia he oihana m»ton«ri. he oihana aloha makoa ia oukou. j na kanaka maoii, a me &a l

mea kuleana ols mamaa. No ni'lii.ei pi!ī 1?t o* * oofc& oafco?a m»inasi o Ukea. rae fci f-oFh:, »■? Ipi pokole, ah \ ko Uieou maoio ka. pai, kanaoie. Ae'e hoi aa i ?ohe i lraa hoahewaia. Li nvho oukou ae ke kuieiea ole, a aini berao. Lokomaikai oo ka Moi Kim«hameba iii. ine oo® maa iiii, tae i li>sa n* kuleaoa poooi, rta stna poooi, a hoopa* mso !t la ookoo. me ko ookoo maa hooiiioi, a n-au .o,i aka. ma k& haiwi waie mt ke nr.g£(odioi oā ko}«tna,na pahaie.me kahi mahia.-na, hanai holohoiooa, a a>a ke koai i ka at«t «upum ma ke aoo «iodu> 00. M* km M. H. IS4S k> bootoak& an« o ke aopom e kahea u oukou e hoopu i kuieaoa, &c.. Heniahema oukou. Sawai e kokoa raa keia hana pohihihi ? Owai ka mea aloha, a paipai. a kokoa tn« ka hoopii ana ? Owai ka niea i ne. aohe mea e»e i ae e kokun ia oukou. Ma ko'u ae aioha. e iilo i kokoa no oukoo, i loaa rs kuleana, a i luna kuai aina, \ !oaa na aioa, ua hoolakoia oukou i na pohaie, na maia uiiuii e ikeia nei, na kihapai kaio, na mabina»i, nn kuU hanai holohoiona, na aina kuai a nui, na knnaka innoii me na haole o Waimea, o Hamakua, o Kawaihae, a Puako. na kahua haiepule, a haiekula. Na'u i kokua ina ka hoopii ana i keaupuni ; a na ka'u keiki C. J. Laiana i heie mai mahope, aana i na kuieaoa, me na aina kuai, a liio paa mau loa la ia oukou. Aole anei pela ? ae,ae—pela io no. Mai oei'e makou i ke kuleana ole, a aina ole, ina aole oe i kokua mai. Aole anei oe 1 ukuia eke Aupuni? Aole ukuia no na hana mua—he wahi hapa 10 no na aina ku-; ai mahope kahi uku—ua lilo nae i na luakini o oukou. A pehea hoi au ?he puni aina nnei a-u ? aole paha—eia wale no kuu aina,; ka pa-hale me kahi aina e pili ana, eha wale no eka ke huiia. Ua lawa nae, aole o'u pilikia no ka aina ole. Ua lokomaikai no oukou, me na haoie, a ae no e holo waie na holohoiona o'u ma Waimea a puni, me ka uku ole ia. Ake mau nei anei ko'u iuna kuai aina ana ? Aole paha, ua kau la oihana ina* iuna o ko'u hope nei, kuu hoa aioha, Mr. Samuela Wi!ts, he haole akamai loa ma ke ana aina ona, Paupauaho paha oukou no ka loihl, aole, lu pau loa mai i kou mau ano a pau. Pehea ka ahaaina aloha ? Alia ia. (Jole i pau.)