Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 49, 7 December 1872 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ke Lii Imanuela.

 

 

Leo. - Immanuela. Fresh Laurels.

1.

Ka paio ka han, ka paio a mau;

Ka paio me ka hewa a me Satana pu;

Ke ano o na koa e, na koa o Ies ū,

E paa ka pahi kaua, ā e kaua aku no.

Cho.- Ku a paio ma ka have o Imanuela e,

            Ku a paio ma ka have Imanuela e,

            O ia kuu manao me ka li pu,

            E paio ma ka have o Imanuela e.

2.

Ka paio ka hana, mai noho makau,

Iesu ka Alihikaua, kokoke ia a mau;

Ma kona lima lele pau, ma kona ikaika no,

Alaila lanakila, a hee ae ko ka po.

Cho.-Ku a paio ma ka have o Im'ela e, &c.

3.

Ka paio ka hana, e koa mau,

E pele ia Santana me ko ka po a pau.

E kau ke kea o Iesū, mai wiwo a auhee.

Ke ola, ka Baibala, na mahiole nei.

Cho.-Ku a paio ma ka have o Im'ela e, &c.

4.

Ka paio ka hana, kokoke e pau,

Alaila e kau mai la na lei lai o ke ao.

A hui me na hoahanau ma kela ae maikai,

A poai ia Iesū la, a mele mau loa'e.

Cho.-Ku a paio ma ka have o Im'lea e, &c.

HAWAII.

 

Ka Haawina o Rev. T. Koana

I HELUHELU AI I MUA O KA AHA

Enanelio o Hawaii Hikina.

Okatoba 18, 1872.

 

            "E malama oe ia oe iho, a me ke ao ana 'ku, E noho mau ma ia mau mea ; no ka mea, ma kau hana ana ia, e hoola oe ia oe iho, a me ka poe a pau e hoolohe mai ana ia oe." 1 Timoteo 5 : 16.

            No ke Akua mai ka Euanelio. Ua lilo hoi keia olelo maikai i mea e ola ai na mea a pau i hoolohe pono. Ka hoolohe pono, oia ka manaoio, ka hooia, a me ka malama io i keia olelo.

            No ka make ana o na kanaka a pau iloko o ka hewa, ua hoomakaukau mai ke Akua, ma kona aloha nui, i ola ma Iesu 'la no na mea i mihi mai, a i haalele hoi i ka hewa me ka pualele, a me ka hoolohe i kana Keiki.

            Nolaila, ua hoohuli ka Uhane o ke Akua i kekahi mau kanaka mai ka hewa mai, a ua wae mai hoi i kekahi poe e like me na Kaula, me na Kahunapule, e hele a e hoohuli i na kanaka naaupo, a me na lawehala a pau i mihi mai, a i kala ia mai hoi lakou i pakele lakou i ka make mau loa, a ola hoi me Iesu.

            Oia ka hana a Kristo i haawi mai ia kakou e na Kahuna hai olelo, a me na Kahu Ekalesia.

            Nolaila, e hoolelo kakou, a e hoomaopopo lea hoi i keia Olelo Kauoha ia kakou ma keia pauku, i ike kakou i keia mau pono a elua ; O ke ola o kakou iho, a me ke ola hoi o na kanaka a kakou i ao ai.

            I E malama kaou ia kakou iho.

            I E malama i ke kino. E hoomaemae, e hooikaika, a e pale loa aku i ka molowa, a me na mea haumia. E hoolaa loa i na lala a paa, na maka, na pepeiao, na lima, na wawae, na olelo, a me ke kino okoa, i mohai hemolele i ke Akua. Mai hoonawaliwali i ke kino ma ka hiamoe, ma ka noho wale, ma ka uhauha, ka lealea, me na hana haumia. "Aole anei oukou i ike o ko oukou kino, oia ka luakini o ka Uhane Hemolele i loko o oukou mau kino, oia na lala o Kristo ?" 1 Kor 6 :15. "Aole anei oukou  kino, oia ka luakini o ka Uhane Hemolele iloko o oukou ?" Aole hoi na oukou, oukou iho. 1 Kor 6 :19, "Ina e hoino mai kekahi i ka luakini o ke Akua, e hoino mai no ke Akua iaia." 1 Kor. 3 :17. Aole loa e noho pu ke Akua me ke kanaka e hoohaumia ana i ke kino.

            2 E malama i ka manao. Mai hoolilo o ka manao i na mea liilii, a me na mea lapuwale ; mai hoonawwaliwali i ka manao me ka molowa i ka noonoo, a me ka huli ole i ka ike. E like me ka nawaliwali, a me ka hemahema o ka lima lawelawe ole, pela hoi ka manao noonoo ole, a huli ole hoi i ka ike ma na mea nui.

            3 E malama hoi i ka naau. Oia hoi na makemake ; E uuni loa i na kuko ino, ka haaheo, ka lealea, ka puni waiwai, ka puni hanohano, a me na kuko inoa pau e pilikia ni ke kino, no ka mea ; "o ka manao ke kino he make ia," wahi a ka Haku.

            II E malama hoi kakou i ke ao ana. Ua lilo ke Kahunapule i kumu ao ma na mea o ke aupuni o ka Haku, i ola na kanaka : Nolaila, e noonoo kakou i keia mau kanawai no ke ao ana.

            1 O ka mea i am ia hai, ua pono iaia ke ao mau iaia iho, i ole e like ia me ke kii e kuhikuhi ana i ke alanui, aole nae i hele 'ku.

            2 E ao me ke aloha nui. O ke aloha ke mea e pili ai na haumana i ke kumu, a o na kanaka i ke Kahuna. O nele maoli ke Kahuna haiolelo me ke aloha ole, i ka hua oiaio oe. "Ke kui ikaika nei ke aloha o Kristo ia makou," wahi a Paulo.

            E ao ka naau piha mau i ka Uhane Hemolele. Oia wale no ka nama e hoohuli ai i na lawehala. Makehewa ke paulele ke Kahuna i kona ike i ka palapala, a me ke akamai o kona manao, a me ka ikaika o kona leo. "Aole ma ka mana, aole ma ka ikaika, aka, ma kau Uhane," wahi a Iehova, Zek. 4 : 6.

            4 E hele mau me ke Akua. E pili loa me ia a paa loa, mai hookaawale alu, no ka mea, aohe mea hiki ia kakou ke hana, ke ole ia.

            5 E kukuli pinepine i mua e Iehova ma kahi mehameha, pela hoi e ao, a e huli i ko ke Akua manao maloko o ka Baibala.

            6 E noonoo nui a e uwe nui, no ka hewa a me ka poino o na lawehala i mihi ole. E makau nui i ko lakou hope weliweli.

            7 E noonoo hoi i ke aloka loa ole o Iesu i kona make ana no na lawehala, a e hoohalike me ia i ko kakou ae aku e haawi i ko kakou ola no kanaka.

            8 E ao uni hoi, a e noonoo i ka lawaia kanaka. E imi i ka mea e hoohuli ai. a e ola'i na Uhane.

            9 E ao pololei ne ka oiaio. Mai makau wale, mai malimali, mai hoopilimeaai. E hoike oiaio, me ka wiwo ole, i ke kanaka i kona hewa, e like me ke kahuna lapaau oiaio, i ka mai o ka mea ana i lapaau ai ; mai uhi.

            10 E ao uni ma ka lehova Kanawai. O ke kanawai ka mea e ike ia'i ka hewa ; nolaila, aole ike ke kanaka i kona hewa, ke naaupo ia ma ke kanawai E hoopili i keia kanawai i ka naau, i ke kuko, ka mano, ka makemake, aole i ka hana wale no, a me na hewa i ike maka ia.

            11 E hoike i na kanaka i ka oiaio o ke ola ma o Iesu 'la, a ma one 'la wale no, no kona make ana ma ke kea i kala hala no na mea nihi, a paulele hoi ma on a la.

            12 Mai hoonawaliwali ma keika hana e ola ai na kanaka. Mai haalele mai kapae aku, mai kanalua, mai makemake e waiho a e huli i hana e, he hana waiwai paha, i hana oluolu paha, hanohano paha, mai nana i hope i ka lawe ana i ka o-o-palau.

            13 E imi kakou i ke akamai e hoohuli ai i na uhane. Aole akamai nani e like me keia ; aohe naauao like aole hoi he waiwai like. O ke akamai e imi @, e hooakaka mai i na mea pohihihi, a e hana hoi i na mea kupanaha, a me na akamai e ae a pau, he mau akamai emi loa lakou a pau malalo iho o ka ike e hoohuli, a e hoola i na Uhane o na kanaka.

            14 E nonoi i ke Akua e haawi mai i na mea a pau e pono ai, ma keia hana nui ana i ke Kahuna. "Aole oia e aua i kekahi mea maikai i ka poe hele ma ka pololei." Hal. 84 : 11.

            15 Mai kanalua iki i kela olelo a Iesu. "Owau kekahi pu me oukou a hiki i ka hopena." Mat. 28 : 26. Oia ka mea e lana ai, a e ikaika ai na haumana manaoio.

            16 E like me ke kauohaa a Paulo ia Timoteo, 1 Tim. 4 : 2, pela hoi kakou e hana ai. "E hooikaika i kela, a i keia manawa ; e hoakaka 'ku, e hoohoihoi aku, me ke ahonui wale, a me ke ao ana aku."

            Aole pono i ke kahuna e manao i ka la o ka Haku wale no e hana'i i kana mau hana a pau e ola ai na Uhane, a i na la eono, e noho wale, a e lilo i na hana o ke kino paha. Aole pela o Iesu, aole pela o Paulo, aole hoi pela na kahuna pono a pau malalo o Iesu. Aole manawa hana ole o ke kauwa a ka Haku. E ao mau i ke kau wi, i ke kau ai, i ke kau mai, i ke kau ola, i na la a pau, ma na wahi a pau ; i ka po, i ke ao, i ke kakahiaka, awakea, ahiahi, i ka hale, i ke alanui, i uka, i kai, ia wahi aku, ia wahi aku, ia manawa aku, ia manawa aku.

            E like me key olelo ma Kekahuna 11 : 6. "I ke kakahiaka, e lulu oe i kau hua, a i ke ahiahi, aole hoi e hoomaha i kou mau lima, no ka mea, aole oe e ike i ka mea maikai o laua, o kela paha, ua maikai pu paha laua."

(Aole ipau.)

 

NU HOU MISIONARI.

 

Rube, Ebona, Sept. 9, 1872.

1A REV. L. KAMIKA ; Aloha oe :

            Ma ka la 27 o Aug. loaa mai kau leta ia'u, a he mea ia na'u i olioli nui ai, i ka ike ana i na mea hou o ka aina hanau. A ma ka launa pu ana me ka makau Rev. W. P. Alekanedero a me Capt W. B. Hallett. nui loa ka hauoli ; awili pu ia no nae me ke kaumaha.

            KA ILI ANA O KA "Hoku Ao."          Aia ma ka po o ka la 23 o Aug. keia ili ana. O ke kumu, he ua kualau a uhi paapu ia ka moana, aole no hoi he ike ia o ka aina, he leo uha o ka nalu ka ka Huli pahu i lohe, me kona manao he ale ; aka, poha hou ua leo nalu, holo aku oia mamua (ihu o ka moku) a nana'ku, ua puni lakou i ka nalu, a he wahi kuono kahi e ku nei, "ili kakou e!" wahi ana. Holo aku la a hoala i ke Kapena, ala mai la oia, kena i ka mea ia ia ka hoe "e paa e ilalo," olelo ka Hulipahu, "e paa ae iluna," aole pela, "e paa ae ilalo," wahi a ke Kapna. Ia hoopaaia ana ilalo e like me ka ke Kapena, o ka paa iho la no ia o ka moku, aole oni, lu iho la na pea. Lawe ia kekahi heleuma ma kahi hohonu iki, a hooikaika lakou e huki a hemo mai la, mai kona aki mai, a leaa iho la kahi hohonu, a pakele iho la ka moku. Ia po a me ke ao ana ae, hooponoponoia kahi e ku ai o moku, a nana'ku, he haiki kahi o ke komo ana, aka, pakele nae ka moku. Nani ko ke Akua hoopakele ana i ke ola o keia moku, oiai, akahi wale no wa i ikeia'i o ka liilii o na nalu ma ua wehi nei.

            Ku mai o "Hoku Ao" i kekahi mau la, a huli pono mai ka makani. Ma ka hoao mua ana e puka, ili iho la ; paa hou, aka, me ka hooikaika ana, a hoao hou, puka pono kau la ; hemo nae kona kamaa olalo me ka poino nui ole, a ua hala aku la no Namarika. Ualana, Ponape, aole i ikeia aku kona popilikia hou.

            NA HANA A KA HAKU. He oia mau no, aole no holo nui, aka, paapu no na keakea, na alalai, na pahele a ka po, kinai mai na enemi, lehulehu no lakou no keia aina iho, no Ebona mai, no Amerika Enelani no na wahi e ae. Oia hoi keia, kue mau mai no na alii a me ka poe pegana e ae, e like no me ka makahiki mua. Pela no na haole kuai aila ; kapa mai, aole oiaio ka Misenere, he hoopunipuni, aole kapu ka la Sabati, ao aku kekahi haole, "mai ka hora 9 a hiki i ka hora 2, oia ma hora kapu o ka la Sabati." O kekahi hoi, he mea ole ka la Sabati, ina oukou e hoolohe i ka ka Misenere, heaha kana e haawi mai ai? Lawe mai oukou i ka niu maloo, haawi aku no ka lole, ka @, a pela aku, aka, lawe aku ka oukou aila i ka Misenere, haawi mai oia i ka buke, 1 mea aha ? i lole no oukou, aole, mamuli lilo kela buke i mea ole, a nele iho la, poho no oukou. He nui aku na olelo.

            Ke mau nei no na Kula. Ekolu no na hale Kula, kahi a'u e malama mau nei, nona na haumana he 110 a oi ae, penei ;

            KE KULA O NALU.   He Kula keia i hoomakaia iloko o ka mak. 1871, no na haumana he 20 i keia wa, i'oko mae oia mak. aole o makou hale Kula ponoi, oiai, aole ae ia mai kahi kupono e ku ai o ka hale ; aka, i keika wa ke ku nei hookahi hale Kula, ua hanaia ma ka malama o Iune, a @ iho la no ia mahina, he uuku wale no na haumana, aka, he akahi wale iho no malama, a ua paa ia hana nui. No ke aha keia? Ulu mai la ka manao iloko o kekahi poe pegana e kokua aloha wale mai ia makou ; hana pu mai no, a paa iho la ia hana nui ; a ke ku lanakila nei ua hale nei, aole mea nana e keakea. O ko Kristo mana no ia e hoike ana i kona malamalama. Akahi hoi kanaka malaila e kokua mai ia'u i ke kula ana i ko'u wa e kaawale ai mai o lakou mai.

            KA HALE KULA MA MILE.  O ko makou hale kula, aia no maloko o ka maua hale ponoi, aoule makou i kukulu, aia ma keia hope aku, alaila, hapai ia hana, pela kuu manao. Aka, o na haumana ma ia kula, he 44 ko lakou nui, he poe oluolu no, a he poe kupaa no, aole no he naue, ane makaukau iki no ma na mea helu i unuhiia ma keia aina, he 5 wale iho lakou ma ke buke A, o ka hapa nui, ua heluhelu ma na Euanelio a me ka Buke Oihana.

            NA LA HALAWAI.     He mau na halawai ahiahi Poaha, a me na ahiahi la Sabati ; a na wahine i malmaia e ka'u wahine ; a pela hoi ka halawai a na kane ma na ahiahi la Sabati a pau. He maluhia ua mau halawai nei, aole haunaele. Aneane pau loa lakou i ka mihi, kakaikahi poe o lakou e lilo io i ohua no Iesu Kristo iloko o kona ekalalesia ; aka, aole ane he ekalasia ma Mile.

            NA LA SABATI.         He halepule ko makou, ia hanaia i ka mak. 1871. A na Rev. B. G. Snow i hoolaa, a ma ia hale @ makou e pule mau ai i na la Sabati a pau me ka maluhia, aole mea nana e hoohaunaele. Aia ma ka pule mua o Iune, akahi no maua a ike i ko maua alii, a me na alii e ae e hele mai ana i ka pule ; a pela no kekahi poe e ae, ke hele mau mai nei no a hiki i ko maua wa i haalele ai ia Mile. O kekahi oia poe alii, he poe hoomaniha loa mamua, aole malama i ka la Sabati, lawaia no ma ka la Sabati, pii ulu no, ho-a i ka lakou imu, a hana aku i na mea pono ole, a i keia wa, aole lakouhana hou. Ke hoomalu aku nei hoiu ko maua alii i na alii e ae, a me na makaainana, e malama pono i ka la Sabati, penei ; Aia iloko o kekahi pule Iune, lawe aku la kekahi alii i ka nui maloo e kuai me kekahi haole i ka la Sabati ; kuai no ua haole nei me ua alii la, (aole ke alii nui) aole nae i hoi ua alii nei i kona'aina, aka, noho no oia ma ka aina o u hauole nei, no ka ino ; a hala na la ekolu, hiki aku ke alii nui, a ike i ua alii nei i kuai ai me ka haole i ka la Sabati i ka nui maloo ; he mea e kona huhu, a ao aku ia ia, Mai hana hou pela,  oiai, ua makau au i ka hna ino i ka la Sabati. Mahope iho, hele aku ua alii nei (alii nui) a kamailio aku i ua haole nei, "e nana or, in a e lawe mai na kanaka i ka nui maloo i ka la Sabati mai kuai oe." Pane mai ua haole nei, "maikai no lawe mai ka niu maloo, ka laila, kuai no au, aole hewa ke kuai i ka la Sabati, hoopunipuni ka Misenere." Olelo hou ke alii, "mai kuai hou oe, in a kuai hou, alaila, papa aku au i na kanaka, aole e lawe hou mai i ka niu maloo e kuai me oe, makau au i ka la Sabati.

            He kupanaha ka puni wiwai o ka haole, a hoole i ka oiaio o ke Akua, a me ka mana o ka la Sabati. Ua hoopouli ia lakou e ka waiwai o keia ao, a ke ao ia aku nei e ka poe pegana. Ke hooia nei au i ka oiaio o ka Olohana manao hai ia Kamehameha. He poe hoomakaulii aina ka haole, pela no ka oiaio. E nana ma ka Pae Aina Hawaii a puni, A ke olelo ae nei hoi au no lakou nei, he poe hoomakaulii niu maloo, a aila hoi, ua poe ili keokeo nei.

            KULA SABATI.          He maikai no ka makou wahi Kula Sabati, aole lehulehu, aka, uuku no, o ka makou hana nui, o ka pahiku pauku paanaau i kela papa a me keia papa, eono papa i hooppanaau ma na Euanelio a me ka Oihana ; pakahi hoi kumu ma kela a me keia papa. Ua wae ia mai ia poe ia mai ia poe noloko mai o keia poe kamaaina, a o ka'u wahine ka hiku o na kumu, ua like ka mui o na pauku hoopaanaau no ka pule me 42, a no ka mahina 168, a he 1,016 no ka makahiki, he poe ikaika no ma ka hoopaanaau. A ua ao pu ia no hoi me na moolelo o ka Baibala &c.

            MAHINA HOU.          Ua malma mau ua na Poakai mua o kela a me keia mahina e makou no ka mahina hou, a ua kokua mai lakou no ka mahina hou i na dala, aila niu he 36 i ka makahiki e hele nei ; a oia mau dala a pau, aia ma ka lima o ke Kapena. Aole haawi nui mai na haumana ma ia hana, no ke keakea no o ke alii ; hookapu mai ola aole e mahina hou na haumana, kakaikahi o lakou e lawe mai.

            KUAI BUKE.  Mai kela hapa makahiki mai a keia hapa makahiki, ua loan mai he 62 dala, aila, a eia mai in a ka opu o ka Hoku Ao ia mau dala. He pilikia nae ko makou no ka buke ole ; pau e a buke, a koe aku ka makemake o na kanaka e kuai buke. He mea pono no e kokua ia mai keia hemahema e pono ai, e ane nele ana no paha makou i ka buke ole i keia mua aku. Ina pela, pilikia maoli.

            KE KULA O ENEIJAT.           O ke kolu keia o na kula ma keia aina nei nona na haumana he 54, a ua ike o lakou a pau ma ka helhelu buke, e like no me ko Mile, Ua malama ia ua kula nei e kekahi kanaka kamaaina iloko o ka hapa nui o na la, a i kekahi mau la hiki aku au e kula ia lakou. He nui ka poe kula ma keia aina mamuo o na pegana, a he poe kupaa no hoi.

            NA HALAWAI.           E like no me ko Mile mau halawai, ma na la noa, a me na la Sabati, pela no ma keia aina, ka na wahine, ua malamaia e kekahi mau wahine kamaaina elua ; a o ka nakane hoi, ua malamaia no hoi e kekahi kanaka oia aina, oi ae ka mahuahua o ka poe imi ma ia aina mamua o ke Mile, a kupaa no hoi. Ke ike aku nei ka mahiai i na hou ohaha o ka aina.

            KULA SABATI.          Ua malamaia no koonei Kula Sabati, e like me ko Mile, a he 6 no hoi mau kumu no lakou iho no, ma ka Euanelio, a me ka Oihana ka lakou e hoopaanaau ai, e like no me ko Mile, e pahiku ana pauku i kela a me keia papa, pela no keia ;  a ua like no hoi na pauku me ko Mile. Aole a lakou hookupu mahina hou, oiai ua papa loa ia, a ua makau no hoi lakou, oiaia, oia aina no ua alii la nno ia aina a me lakou (kanaka) a pau.

            Iloko o keia hoike ana, ke ike nei kaua, aole e pio ana ko Kristo malamala, aole no he mea nana e kinai, ke aa mai neu ka lamakuu o ke ola me lakou nei.

            Hookahi no mea pilikia nui, o ka loaa ole o ko'u hoa kupono, oiai, ua oi aku ka lehulehu o na kamaaina mamua o'u, a he aina i oi ae ku nui a kawalawala hoi kahi o lakou e noho nei. Nolaila, ua oi ka pono o ka loaa ana o ko'u kokoolua, i noho ai oia ma kekahi hapa o ka aina, a owau hoi ma kekahi hapa, a pela paha e holo hikiwawe ai ka olelo o ke ola me lakou e nui nui i ka Haku nona keia kihapai, i loaa'i on a mau kokua hou no makou, oiai, "He nui ke kihapai ai, a he uuku nae ka poe paahana."

            Auhea ou hoa luhi o ka aina malu i ke ao, a makou i luhi pu ai iloko o ia aina makamaka ole, e imi ana i na olelo hoopomaikai a ka Haku! Ua pipili paha ka ume kaumaha o ko oukou iini ma na aina hanau iho o kakaou? Kinoa ua hiki ia Hawaii ke hopiha ia ia iho a hu? E nana mai oukou la, Ua hala o Mr. Rev. H. Aea, (o oukou ka i  ike i kona make ana) kekahi o ko makou hoa paaua. aia no hoi me oukou o Rev. D. Kapali; a ua hala kahiko no hoi o J. A. Kaelemakule, a o kana wahine aia me oukou; aole hoi i maopopo ke ola kupono o Mr. S. P. Kaaia oiai he mai loihi kona, alaila, owau hookahi iho o kakou Hawaii e noho nei ma keia Pae Aina o Marshall; a me elua haole e noho nei ma Ebona. Owai ka mea e pani ma ko H. Aea wahi ma Mejero? a i kokua hoi no'u ma Mile? Ke pu e mai nei ka leo mi "arno mai i kumu na lakou. Pela no hoi @, Alinlaplap, ke kahea mai nei, I kumu na makou! I kumu na makou!! Owai o oukou e hoolohe mai i keia leo? Aole nae keia o ka huina pau o na aina;; aka, ekolu wale iho no aina kahi a ne Miseneere Amerika,  me na Misenere Hawaii e noho nei; a me elua aina hoi a kekahi mau hoahanau Marshall e noho nei; a koe he 24 aina, aole i hookomoia ka olelo a Kristo . Auwe! Pehea keia aie nui o kakou i ko kakou mea nana i hana, a maluna hoi owai ko kajou koko? E hoomanao i ka lakoba olelo, "O ka mea i ike i ka hana pono, aole nae ia i hana, he hewa ia nona." A nawai hoi e hoopale ae i ko ka Euanelio leo e kahea nui nei. "E hele ae oukou e hoohaumana i na lahuikanaka a pau."-"He nui ke kihapai ai, a he uuku ka poe lawe hana."-I kuu manaoio maoli, ua pipili keia leo o ka Euanelio i ka poe haipule io o Hawaii, i hiki ke hoohana ia; oiai, ua ike lakou he hana pono keia. A oko ke Akua mana no ia. "E pau na kuli i ka hoomana aku ia ia."

            Ma ka leta a ka Papa Hawaii, ua ike au penei; "Ua oi ae ka hookupu ana a na ekalesia Hawaii i ko na aina e mamua o na makahiki i hala, ua hu ka waihona; aka, ua emi mai ka manao o na kanaka, e lawelawe ma keia hana. Ua loaa nae hookahi kanaka o Mr. Keauioale, aka, ae ole kana wahine. Ae! o na wahine ke kekahi mea pilikia loa, aole makemake i keia hana a ka Haku!! E o'u hoa kaikuahine hoi e! Ke manao nei anei oukou, aole i pili ka leo o ka Euanelio ia kakou? Ua pili, ua aai, a ua kuniia ko Kristo hau maluna o kakou a pau! Mai kanalua ku ku a hele mai. "Aloha mai nei na wahi kupuna, na luaui makua, oiai, o kahi hulu makua no keia la a nalo aku." U-Ae, he oiaio no ia, aloha lakou. oiai, e hele hoi ole ana lakou. Aka nae, ea, o ko kakaou ala hookahi no ia, o ko kakou hooilina no ia o ka make ho hooilina paa loa no. A pehea hoi keia olelo a ka Haku, a he @ gula hoi, "E aloha aku oe i kou hoalaunu e like me oe ia oe iho." Auhea oe hoi ke kanaka i haole i na powa, e like me lakou nei, e powa ia nei e ka pilikua nui o ka po? E nana i ka leo o kekahi wahine kaulana no ka haipule; penei kana, "He aloha no au ia oe, a he aloha hoi i ka kaua mau keiki, a me na makua, aka, oi aku ko'u aloha ia Iesu;" pela ka Pelepekua o Aferika; A pela anei kakou?

            Ke alosa nei kuu uhane ia oukou, a me kuu pule nui i ke Akua i hoopalupaluia ko oukou naau. A in a i lilo keia mau olelo maluna ae i mea e kuni paaia ai ko oukou aloha ia Kristo, a lawelawe pu me makou ma keia hana, alaila, makepono keia luhi ana.

            Hoku Ao, Oct. 19. Eia maua, ke hoi aku nei no Mile me ka hoka i ke kokua ole no'u, e hele ai i Mile no ua hana nei a ka Haku. Pono ia kakou ke pule nui i ke Akua i mea e loaa mai ai he mau kokua no makou.

            E hoike i ko maua aloha i kou ohana, a me na hoahanau, na ekalesia o Kristo ma ko Hawaii Pae Aina, aole kekahi e haule iho mai ko maua aloha aku.

            Kristo me kakou a hiki i ka hopena o keia ao. Me ka mahalo.

S. KAHELEMAUNA.

 

Namarika, Augate 9, 1972.

REV. L. KAMIKA; Aloha oe:

            Ke kakau nei au mamua o ka hiki ana mai o ka "Hoku Ao," mai Honolulu mai, i pau e kekahi mau manao i ka paa.

            Ke hooikaika nei no maua ma ka oihana a ka Haku i haawi mai ai e hana, iwaena o keia lahui ike ole. Ke hoike aku nei maua i ka "Euanelio" ia lakou, ma ka olelo Makala. E hoike aku ana i ka make ana o Iesu ma ke kea no lakou, me ke kuhikuhi pu aku ia lakou i na pono uhane, e loaa mai ana mahope, ke mihi pono ka naau.

            Aole nae i pau loa na hua-olelo Makala i ka loaa mai. A mahope no paha loaa, ke ae mai ke Akua pela.

            Aole no i emi mai ka holo ana o ka kakou oihana Misionari, ma keia kihapai iloko o keia makahiki. Ua mahuahua ka poe pegama i huli mai; a kome ma pono o ke Akua. O na kahiko paakiki iloko o na makahiki he nui, ua huli mai iloko o keia makahiki, me ka i ana, ""He maikai ke ao." Nani ka mana o ko kakou Akua! Nana no i wehe ae na naau pouli o keia poe pegana. Ke auhee nei ka malamalama ilokoo ka pouli. E mahalo aku kakou iaia.

            No ka Ekalesia.-Ke kupaa nei kahi mau hoahanau ma ka pono o ke Akua, a hooikaika aku ma ka pono o ke Akua. Ua hoi hope kahi mau hoahanau, a haalele i ka oiaio,

            Ke launa hou @ nei nae i keia wa. Aole he mau makahiki elua, malia paha e hookomoia ke ku mai ka "Hoku Ao," aia nae i ke Akua ia wahi.

            Na hooikaika.-Ua nui a mahuahua ka poe e hooikaika nei me ka manao e lilo i mau ohua na ka Haku ma keia ao, a me kela ao. Ke nana nei nae ke Akua ia loko o ka naau. Olioli nae ka naau i ka ike ana e hoomahui ana lakou i ka pono o ke Akua.

            E noi uni aku kakou i ka Haku nona ke kihapai, e hooiha nui mai kona Uhane maloko o ko lakou naau.

            No na kula la.-Holo iki no keia hana iloko o na malama mua o keia makahiki, aka, iloko o na malama hope, ua nawaliwali no ka molowa o na haumana; lilo nui lakou i na hana kino, nolaila loaa ole ia lakou na mea hohonu o ka naauao.

            Aole nae pauaho ka manao, hooikaika aku no, no ka mea, o ka Haku ke kokua o kakou.

            Ke kula Sabati.-Mahuahua na haumana ma keia kula, o na kahiko a me hou, o na kumu me na haumana, o na hoahanau @ na hoomaloke. Ua makaukau ka hapanui i ka heluhelu ana ma ka ke Akua olelo. A aia ka hapa uuku ma ka hookuikui, a ma ka A. Mamuli paha e piha i ka makaukau ke hooholo ko lakou manao ma keia mea, ka makakau ma ka ke Akua olelo. Ka heluna o na haumana ma ke Sabati, he 232 a emi mai he 222: he 26 kumu papa.

            Ke komo mai nei na hoowalewale, oia no ma'lii hoomaloka a me na kanaka paakiki, o lakou no kahi mau enemi o k pono io maoli. He hooikaika nei ka Diablo, me kona poe kanaka, e hoohiolo i ka pono.

            "E hiolo anei ka pono oiaio o ke Akua i ko lakou hoomaloka ana? E pule nui kakou i ke Akua, e hooholo mai i ke aupuni o ke Diablo.

            Sept. 1872.-Hoea mai o "Hoku Ao" io makou nei mai Ebon mai. Hauoli ko makou manao i kona hoea ana mai. Loaa mai na leta, me na "Nupepa Kuokoa." Nui na mea hou o ka pae aina hanau, a pela hoi mai na aina loihi loa mai. Ua launa pu me ka elele makua o ka Papa Hawaii, oia o Rev. W. P. Alekanadero; lohe i na mea hou mai iaia mai, no na mea e pili ana i ka hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Hawaii, a pela hoi mai poino ka moku nani "Hoku Ao" ma Mile, ia lakou malaila. Na ke Akua lakou i hoopakele ana i kana mau kauwa a me ka moku pu hoi.

            Ma ia la, ua hoomaka ia e na kanaka o keia aina e Rev. W. P. A.; ua pau ka hapa uuku, a koe ka hapa nui. Ma ia la no, ua holo loa i ka Pae aina o Karolaina, a hoi mai paha iloko o na pule 5 a 6, ke ae mai ke Akua pela. Ua holo pu aku Rev. B. G. Snow a me kana wahine, ko makou mau makua ma keia Pae aina, maluna "Hoku Ao."

            He hoomakaukau nei kahi mau haumana o keia kihapai e holo ma Ebon, ma kela kula i kukuluia. Ke holo nei kela kula i keia wa. Pomaikai keia lahui ke ulu na hua i @ malaila. He wahi punana ia e @ i na hua mahope aku, a e lilo paha na haumana e hele nei ma ia kula, i mea e olioli ai ko kakou naau. E pule nui kakou i ke Akua i hoomauia kea kula, ulu ae a mahuahua kona mau lala a e na lau.

            O ko maua ola kino i keia wa, aole ikaika kupono, nawaliwali pinepine ka'u wahine, loohia mau ana i kekahi mai kuwehu. Ina e hiki mai, piha ka opu a holopani i ka umauma ane lilo ka hanu; me ka hooikaika ana i ka lani, alaila loaa mai ka maha. O ke Akua nau ke kokua o kakou nana e hoopau na pilikia. A e pule nui aku i ke Akua no makou, i hoomau mai i ko kakaou ola a me ka kakou hana ma @ kihapai.

            Me ke aloha nui, Owau a me ka'u wahine, no olua a mau aku.                       S. P. Kaaia.

            P.S. Ua make ka mehine a Rev. J. D. Ahia ma Apaiana, Aloha ino! Ke hoi aku la me ka ohana, e lohe paha iaia.

 

HAAWINA KULA SABATI

 

1872, Hapaha Hope. Olelo ao a Daniela.

HELU L. Dekemaba 15.

KA PULE, A ME KA PANE ANA.

Pauku Baibala. Daniela 9: 16-23.

            16 E ka Haku e, ke noi aku nei au ia oe, e like me kou pono a pau, e hoohuliia'ku kou huhuhu, a me kou akiuki mai kou kulanalauhale o Ierusalema aku, mai kou mauna hoano aku; no ka mea, no ko makou hewa, a no ka hala o ko makou poe makua, ua lilo o Ieruslema a me kou poe kanaka i mea hoowahawahaia e na mea a @ a puni makou.

            17 Ano. e ko makou Akua, e hoolohe mai i ka pule a kauwa, e me kana noi ana no ka Haku, a e haliu oluolu mai i kou maka maluna o kou hale hoano i hooneoneia'i.

            18 E ko'u Akua, e haliu mai i kou pepeiao, a e hoolohe mai; e wehe i kou mau maka, a e nan mai i ko makou poino, a me ke kulanakauhale i kapaia ma kou inoa; no ka mea, aole pule aku makou imua ou no ko makou pono, aka, no kou aloha nui mai no.

            19 E ka Haku e, e hoolono mai; e ka Haku e, e kala mai; e ka Haku e, e hoolohe mai, a e hana hoi; mai kali no kou pono iho no, e ko'u Akua: no kou kulanakauhale a me kou poe i kapaia ma kou inoa.

            20 A i ka'u olelo ana, a me ka'u pule ana, a me ko'u hai ana i ko'u hewa, a me ka hewa o ko'u poe o ka Iseraela ,a i ko'u noi ana imua o Iehova ko'u Akua no ka mauna hoano o ko'u Akua;

            21 Oiaio, i ka'u olelo ana ma ka pule, o ke kanaka o Gaberiela, ka mea a'u i ike ai mamua ma ka hihio, ua hooholo mama ia mai oia, a hoopa mai ia'u i ka manawa o ka mohai ahiahi:

            22 A hoakaka mai la oia ia'u, a kamailio pu me a'u i mai. E Daneiela, ua hele mai nei au e haawi ia oe i ke akamai, a me ka naauao.

 

            Pauku Alakai-Ano la. E ko makou Akua, e ehoolohe mai i ka pule a kau kauwa, a i kana mea i noi ai, a e hoomalamalama mai me kou mau maka i kou luakini i neoneo, no kou inoa iho.

            Kumu Noonoo.-Ka pule mihi, ka pule i loheia?

            Ninau ano Nui.-Ka kakou mau pule, ua loheia anei?

 

            MANAO. WEHEWEHE.-Ua @ mamua e leremia, Mok. 32: pauku 7,-8, ka hoihoiia mai o ka poe ludaio i ko lakou aina ponoi. Aia ma leremia 25: 11, 12, ka olelo no na makahiki he 70. Aole no nae o Daniela i hilinai ma ia olelo wale no, aka, ua imi ikaika ia me ka pule a me ka mihi e hookoia keia wanana. Ua kaulana loa keia oule ikaika ana on a no kona lahui.

            O wai la ka Daniela o Hawaii nei, i aloha hui ia? Pauku 23.

            O ka mea nui ma ka manaou kaumaha o Daniela ka minamina ia i ka hoohilahilaia o ka luakini a me ka inoa o ke Akua.

 

            NINAU.-Owai ka i wanana i ka lawe pio ia ana o na @. Pane, leremia. Elua makahiki kona hai ana? Owai ka i huli i na buke o lakou no keia wanana? (Pauku 2.)

            I kona ike ana au kokoke pau ka manawa o ka noho pio ana, heaha kana i huli nui ai? I aha? Heaha ka hapa nui o keia mokuna?

            16 Heaha lana noi ana, ka pauku 16? Ua lilo o Ierusalema i aha? No ke aha? O ka pauku hea ka pauku alakai o ke haawina? E hai mai.

            18 E @ mai ke Akua no ke aha? Ua kapaia kela lahui he poe aha?

            19 Ma ka inoa owai ka pule?

            20-21 Owai ka hoounaia mai ia Daniela? I ka manawa hea kona hiki ana aku iaia? I ka mohai ahiahi hora ekolu. @ 29: 38-41.

            22 Pehea kana olelo ia Daniela?

            23 Ka manawa hea kona hoomaka ana e hele mai? No ke aha ka hoouna kokeia ana o keia luna anela? HE hiki anei ke loaa aku ia kakou kau wahi oia ano aloha?

 

"KA NUPEPEA KUOKA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY.

$2 00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.