Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 49, 7 December 1872 — Haiolelo no ke Kuokoa o ke aupuni Hawaii ma Kaumakapili, Oahu Nov. 28 1872. [ARTICLE]

Haiolelo no ke Kuokoa o ke aupuni Hawaii ma Kaumakapili, Oahu Nov. 28 1872.

! E na Keooimana opio aloha aioa : Ua ili mai ia'u l<a hanohano e hai aku imua o keia anaina i ke ano, a me ka hana o k» la Kulaia a kakou e malama nei. j O ka la 28 o Novemaba M. H. 1843 oia ; kahi o na La Koikoi, La Hamoli, La Aloha, La Ola no ke Auponi Hawaii mai lta Akau a i ka Hema o ka Aina, mai ka Hikina a i ke Komohana, a he pono loa i kana mau Keiki Hawaii ke | MAKAUiE, I i ka la 28 o Novemaba, a i ka iwakaluakuJ mamaiwa hoi na Hoomanao ana i kona | Kuokoa, e like rae oe i keia la. i Aka, e haawi aku kakou i ko kakou ma» j halo, a me ko kakou miiiiani i ke Akua ! mea nana i hana ka Aina, na 'Lii, a Ihe na Lahui, a i haawi mai i ke Kuokoa maikai ana i keia la, a j lokomaikai inai i ka Lahui Hawaii; o lie kumu ia o ko knkou haaheo i Ikeia la, o keia Baibala no ka olelo a ke Akua. O ke ano o ke Kuokoa :—«« He ae ana mai, a hookuu ana mai a na mana nui e hana kakou i ka mea* pono i ko j kakou m»nao, ma ko kakou Aha Kaoa- | wai, ma ko kakou mau pono Civila, a me ko kakou pono Hoomana, maialo iho o ka Moi Kamehumeha, me ke keakea ole ia. O na pae aina Hewaii he umikumama- ! lua ka nui, he mou pukoa wale no ia i nohoia e ua kanaka he kanaono tausani, i aka, i ka uhi ana mai o ke ao malamalama o ke kuokou, i hooholoia e Beritania nui a me Farani, ua lilo la i oiwi nani, a i i moni makamae no na lahui a pau a me ' na aupuni kuokoa a pau i keia la, ime he i pua rose la ia iwaena o ka mnana Paki- ! pika. Ua ikeia ka hae Hawaii kuokoa malu- | na o na kia o na aumoku a pau, maluna ; o na aleo kiekie, na papu ikaika, maluna ' o na puu, maluna o na Hale Alii a me ; na kulaoakauhale nui. Kowelo e ka Hae Hawaii, Halii i ka ili o ke kai, Kapalili lai malie. Ua like no ka hauoli i loaa ia oe me kou naau hoa aloha mai na aina e mai, e noho nei i ke kuianakauhaie aiii. Ua like hoi ka hiipoiia o keia la kuokoa ma na kulanakauhale alii o Ladana, Parisa, Berelina, Viena, Peteroporo, Wasinetona, me kou hiipoi i keia ia. Heaha (a ka waiwai o Ika malama mau ia ana o ka la 28 o Novecnaba, ii|iiki aku aī ka huina i ka 29 o na hoomanao ana inai ka la mai i hoomakVia ai ? I: E hoomanao mau ann kakou i ka I pilihua o ka Moi Kauikeaouli Kamehamelia 111., a me kona mau ulii a me na makaainana o ia niau la. ina e nana pono ia ka moolelo oia mau : la—ka hoopii a Mr. Charlton Kanikela Bentania ; ke ku ana maii o Lord George PauleU ma ka manuwa Beritania Carys- ; ford ; kona* haawi ana i ke kauoha e hoo- . makaukau ke kulanakauhale no ke kaua ■; —kona huki ana i ka Hae Hawaii, kona | lawe ana i na kanaka Hawaii i mau koa | i paikau, kona kii ana e noi i ke dala au- ! puui ia Dr. Judd. ! He oiaio no, ua kulu tia waiinaka alii ] o ka Moi, ua kaumaha kona naau no kona A penei ka olelo Alii a ka ! Moi Kamehameha 11(., i kona wa i kukaia aī imua o ka lekuiehu, i( Auhea oukou e na'lii, ka hu, na maI kaainana o kuu mau kupuna alii kahiku ) mai a me na lahui mai n;a aina e rnal. | " E lohe oukou ! Ke hoike maopopo ! aku nei au ia oukou, ua hooke wale i» | mai au iloko o kekahi pilikia nui i ili mai ' inaluna o'u me ke kumu ole, nolaila, ua : haawi aku au i ka ea o ko kakou aina, o \ ka lohe ko oukou ! Aka, e mau no kuu | hoomalu ana maluna o oukeu e kuu la- > hui a me ko oukou mau pono, no ka m£a, he lana kuu manao, e hoihoi hou ia mai aua no ka ea o ka oina, ke hoikeia ko'u mau kumu kupono. Hanaia ina Honolulu,, Oahu, i keia ia i iwakalu kumamalinna o Feberuari, ; Makahiki Eookahi Taueani Ewaiu | Haneri Kamahakumamakoiu." | (Sila.y Kamehameha 111. | (Sila.) KekauiuoHi. I Ua ike no paha kekahi poe kahiko o kakou e noho m»i nei i ka piiikia o ia mau la. Ke imi ia o Haalilio a me Rikeke na Eiele Aupuni i ke Kuokoa ; ke huii ia i ko ke4tou mau 43000 ma na kulanakauhale <rlii o Ladana a «)e Parisa } aoie hoi no ka manawa pokoie, ako» no ka wa loihi, n Ite wafho ia =ina iwi o ka nsei imi Kuokoa ma ke alanui moana, a noia hoi ke kanikau kaiHana i hakuia i ka niakehiki 1645. E hook«nao p«i 4a maii 4ioi Hoko 0 ko \ kakou kuomanao aaa, kēi Adimaraia Nui * o ba flaok« kaua " Ouhlin/' iaia I iioheai ika pilikia o Hawaii nei, hoio

mai oia mai Vareparaiso mai, e hooponoP°no i ka hihia ; a mai hoepoina kakou i j ke Kumadoa o ka manuwa An\erika Constel)Htiou, i hui pu mai e kokua i ke kuokoai o Na'Lii Ha«vaii. Mai hoopoina kalfou in Dr. G. P. Judd, (Kauka) ke Kuhina Waiwai i noho pu me '•a pilikia pu o ke Aupuni Hawaii nei, ame na Kunina oia uiau la kupilikii.. j 2. Ma ko oukou malama ana i keia la, he ao ana aku ia i ka hauauna opiopio i akoakoa pu mai nei e mahuia niau aku iakou a iuki i ka hulihiu ana o ka honua Hawaii. E na opiopio Hawaii, e nana akq i na mamo Amerika, ke hoomanao mau nei iakou i ka la 4 o lulai o kela a me keia makahiki, a ua hijii aku i ke 96 ka nui o na la a lakou i hoomanao mau ai, peia kakou e hoomanao mau ai me ko kakou kino, waiwai a me ka kakou mau keiki a hiki i ka hulihia ana. Aoie i loaa aku ia kakou ka ikaika ioa o ka hoomanao ana, e iike me ka hana a ko kakou mau alii i hala aku. Ma ka la 31 o luiai 1843, ma ka hora \X) kakahiaka, he anaina nui lehuiehu 1 akoakoa ae ma Kulaokahua; o na'lii munuwa o Carysfort, na'lii a ine na Piliinaua o Dublma, ka Moi Kamehaineha 111. a me komi mau alii; a.ma ia wa i kukui aloha pu ai "na'lii—a ma la hora no i kuu in'i ka Hae Beritai)ia mai ka pahu hae iho o ka Papu,a hoihoi hou ia ke ola o ka Hae Hawaii o keia aupuni. A ma wi liora 110 i hookaniiu ai na pu aloha he 21 o na inoku kaua a me ko ka Papu. Aole i pau.